To jest skala psychoficzyna
A. Psychofizyka klasyczna
1,0
50% popraw nych rozpoznań
0,8
Rodzaje progów
0,6
Próg bodz
ca
Próg różnicy
0,4 Próg bodz
ca
Próg absolutny
0,2
0,0
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Fernberger (1931) -  ... powiedz  nie wiem , gdy pomimo
wysiłku nie jesteś w stanie dostrzec różnicy
W spostrzeganiu mają znaczenie też czynniki
pozasensoryczne (np. nastawienie osoby badanej).
B. Teoria Detekcji Sygnałów (1954)
Jak jest naprawdÄ™
Decyzja Bodziec obecny Obecny szum
obserwatora
Bodziec Trafienie Fałszywy alarm
Szum Chybienie Poprawne
odrzucenie
Rozkład szumu
0,40
Kryterium decyzyjne
0,35
0,30
0,25
0,20
0,15
0,10
Różnica między rozkładem sygnału
0,05
i szumu jest wskaz
nikiem
0,00
-2,0 -1,5 -1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0
wrażliwości odbiorcy (oznaczene
Rozkład sy gnału
jako d lub d
0,40
0,35
0,30
0,25
0,20
0,15
0,10
0,05
0,00
-2,0 -1,5 -1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5
Na podstawie częstości różnego typu
odpowiedzi można utworzyć krzywą obrazującą
sposób funkcjonowania odbiorcy
Krzywa ROC  Receiver Operation Curve
C. Teoria asocjacjonistyczna
Spostrzeganie jest sumą wrażeń
Prawa kojarzenia (Å‚Ä…czenia):
" Styczność w przestrzeni
" Styczność w czasie
" Podobieństwo
" Kontrast
ale: takie same wrażenia (obrazy na siatkówce) mogą być
identyfikowane jako różnie obiekty, np. sześcian Neckera,
figury odwracalne
Selfridge (1958) Model Pandemonium
Demon
obrazu
Demony cech Demony
poznawcze
Demon
decyzji
D. Psychologia postaci
Spostrzeżenia (identyfikacja) są pierwotne w stosunku do
wrażeń
Popularne słowa z psychologii postaci
" Figura  tło
" Podobieństwo
" Kontynuacja
" Domknięcie
" Bliskość
" Ruch (wspólna droga)
Bliskość
Dobra kontynuacja
Podobieństwo
Domknięcie
Figura i tło
Wspólna droga
E. Teoria Brunera  Nowy Nurt w spostrzeganiu (New Look)
-bodziec proksymalny jest wskazówką percepcyjną
-percepcja to dopasowywanie bodz
ców proksymalnych do
umysłowych kategorii
-przykład: eksperyment z wielkością kółek i monet
-spostrzeganie to  wychodzenie poza dostarczone informacje
-percepcja jest wynikiem nieświadomego wnioskowania na
temat tego, co jest prezentowane
F. Komputacyjna teoria spostrzegania
" Obraz reprezentowany w komórkach substancji szarej
(obszary potyliczne): 120 milionów  jednostek informacji o
różnym natężeniu światła.
" Jak z tego wywnioskować  Co to jest?
" Znalez
ć istotne zmiany w natężeniu światła
" Usunąć szum informacyjny
" Zmiany w natężeniu światła najczęściej odpowiadają
krawędziom przedmiotów.
" Powierzchnie są zamknięte pomiędzy krawędzie,
" Kształt obiektu można  wywnioskować z układu krawędzi i
powierzchni
" (David Marr, 1982)
Wyodrębnianie cech przedmiotów
Takie same kształty mają różne
interpretacje:
linie wklęsłe, wypukłe
różne  strzałki
Nadaj interpretację dla każdego elementu
Opracuj spójną interpretację dla wszystkich elementów sąsiadujących
Jeżeli jest możliwa jedna wspólna interpretacja - wtedy następuje
właściwa synteza i poprawna percepcja
Poziomy reprezentacji według Davida Marra
Pierwotne reprezentacje 2D
dwuwymiarowy obraz, bez percepcji głębi, zjawisko
przechodzenia przez krawędz

Reprezentacje 2½ D
Charakterystyka powierzchni obiektów, percepcja głębi z
uwzględnieniem wskazówek jedno i dwu ocznych
Reprezentacje 3D
Ostateczny rezultat percepcji, uwzględniona jest też
niewidoczna strona obiektu
G. Nowa wersja teorii gestalt: global to local processing
-Najpierw spostrzegane jest globalny (całościowy obraz bodz
ca),
a potem dostrzegane są jego szczegóły
-Najpierw uruchamiane sÄ… globalne detektory cech, a potem
detektory cech elementów składowych
Co jest na tym obrazku
Global processing - Teoria wzorców
Proces identyfikacji polega na porównaniu bodz
ca z jego
umysłowym wzorcem.
Teoria wyjaśnia funkcjonowanie na poziomie recepcji
sensorycznej
Local processing - Teoria cech
Rozpoznanie odbywa siÄ™ na podstawie analizy cech
kryterialnych obiektu.
Cechy takie powinny być niezmienne, układać się w
unikatowy wzorzec, liczba cech kryterialnych powinna
być relatywnie mała
Teoria analizy globalnej Navona (2003)
Analiza
globalna
Ostateczne
dopasowanie do
wzorca
Analiza
lokalna
Czas
Dan Simons : Change blindness (Jak to przetłumaczyć?)
Globalne przetwarzanie może być sterowane uwagą i być na tyle
aktywne, że osoby badane nie są w stanie dostrzec zmian
niezwiązanych z głównym tematem
http://www2.psych.ubc.ca/~rensink/flicker/download/index.html
http://www.youtube.com/watch?v=38XO7ac9eSs
Nawet po oglądaniu obrazków w
ciÄ…gu 50 sekund osoby badane
nie są w stanie zauważyć różnicy,
co oznacza, że system
percepcyjny nie zapisuje kopii
H Teoria Ekologiczna Jamesa Gibsona
Obiekty spostrzegane są bezpośrednio bez odwołania się
do danych pamięciowych
Detekcja głębi i struktury nie wymaga tworzenia
reprezentacji, ale jest dostępna bezpośrednio w  szyku
optycznym .
Niezmienniki spostrzegania  własności pola, które nie
zmieniajÄ… siÄ™ wraz z ruchem obserwatora
Affordances   możliwości kryjące się w spostrzeganych
obiektach
I Teora RAM (Frames) Marvina Minsky ego
W pamięci długotrwałej zapisane są stereotypowe
reprezentacje różnych obiektów, które stanowią ramy
odniesienia dla obecnie spostrzeganych.
Reprezentacja pokoju
Ramy zawierają miejsca do uzupełniania (slots), którą
wypełniane zgodnie z bieżącymi danymi percepcyjnymi
J. Relacja między procesami percepcyjnymi a procesami
informacyjnymi
dotyk
smak
Procesy
kodowanie zapach
centralne
sensoryczne
Intepretacja
obraz
dz
więk
Procesy percepcji Procesy poznawcze
procesy modularne
Procesy percepcji sÄ… powiÄ…zane z wiedzÄ….
Seiki i inni (2000) Pacjenci z uszkodzeniem lewego pola
widzenia. Dokładność rysunków jest związana z ilorazem
inteligencji
Afrykańskie dzieci uważają, że bardziej naturalny rysunek
słonia to ten po lewej, europejskie, że ten po prawej
Wimmer, M. C., & Doherty, M. J. (2007): Dzieci sÄ… w stanie
dostrzec wieloznaczność w obrazach dopiero po czwartym
roku życia
Badanie przy pomocy pomiaru ruchów gałek ocznych
 dziecko czteroletnie widzi tylko kaczkÄ™
Mitroff (2006): zdolność do odwracania figur jest dodatnio
skorelowana z rozwojem naiwnych teorii umysłu u dzieci
Schemat przebiegu eksperymentu z maskowaniem
Taki sam  poprzedzanie repetytywne
Podobny wyglÄ…d  poprzedzanie
Pryma
sensoryczne
Podobne znaczenie  poprzedzanie
semantyczne
Maska
Poprzedzanie może być:
podprogowe
peryferyczne
Czym się różni
Bodziec
forward masking i backward masking
Krótszy czas reakcji - poprzedzanie pozytywne
Reakcja
Dłuższy czas reakcji  poprzedzanie negatywne
Eksperyment Marcela (1983)
SÅ‚owo Pusty ekran
Pryma
Zmienna niezależna:
SOA (Stimulus Onsent Asynchrony)
Czas od pojawienia się słowa do pojawienia się maski
Maska
Które z dwóch słów
Czy to co widzisz
Czy było słowo
Bodziec ma podobne
wyglÄ…da podobnie
znaczenie
SOA  niewiele powyżej progu detekcji: więcej poprawnych
decyzji semantycznych
Reakcja
SOA  trochę powyżej progu detekcji: więcej poprawnych decyzji
graficznych
Brak relacji pomiędzy SOA a czasem detekcji bodz
ca
Wynik eksperymentu Marcela:
Aktywacja kategorii semantycznych jest automatyczna: osoby
badane nie są w stanie powiedzieć czy było słowo na
monitorze czy nie, ale jeżeli już było (czego mogą nie wiedzieć)
to poprawnie identyfikują słowa podobne
Procesy automatyczne sÄ…  balistyczne
 nie można ich przerwać jeżeli zostały rozpoczęte
-nie można kontrolować przebiegu procesu automatycznego
-system poznawczy może reagować jedynie na  wynik
działania procesu automatycznego
Eksperyment Millera (1982)  osoby badane mają nacisnąć
palcem klawisze gdy na monitorze pojawiÄ… siÄ™ litery
warunek 1: ta sama ręka: litery s S  lewa; litery t T  prawa
warunek 2: różne ręce litery s t  lewa; litery S T  prawa
warunek 3  różne ręce
różne litery: litery M N  lewa, litery V U  prawa
najszybszy czas reakcji  warunek 1:
Wniosek: przygotowywanie reakcji rozpoczyna siÄ™
automatycznie, zanim zakończy się proces identyfikacji bodz
ca
Persaud, McLeod & Cowey (2007)
Czy można widzieć coś czego się nie widzi i czy można być tego
nieświadomym
Pacjent GY  uszkodzone pole wzrokowe lewej kory, nie ma
świadomości, że coś widzi w prawym polu widzenia
Eksperyment: Prezentacja w prawym i lewym polu
Po prezentacji
pytanie czy widziałeś coś
czy postawiłbyś 50 pensów czy dolara na to, że naprawdę widziałeś
Poprawna reakcja 141 na 200 gdy bodz
ce sÄ… w prawym polu
widzenia
Brak relacji między poprawną odpowiedzią a zwiększeniem stawki
(taka relacja dla bodz
ców w lewym polu widzenia była obecna