HISTORIA I TEORIE ZARZ
DZANIA
1. ZarzÄ…dzanie naukowe
2. ZarzÄ…dzanie administracyjne
ZarzÄ…dzanie naukowe:
·ð ZrodziÅ‚o siÄ™ z potrzeb rozwiÄ…zywania problemów organizacji i zarzÄ…dzania jakie
pojawiły się na przełomie XIX i XX wskutek rewolucji przemysłowej,
·ð TwórcÄ… naukowego podejÅ›cia do zarzÄ…dzania jest F.W. Taylor, którego dziaÅ‚alność
przypada na okres między początkiem lat 80 ubiegłego wieku (& )
F.W. Taylor:
·ð 1878 0 robotnik w zakÅ‚adach mechanicznych
·ð 1883  studnia inż.
·ð Ok. 1893  badania w Simons Rolling Company (nad czasem ludzkim, czasem
wykonywania zadań, czynności)
·ð 1895   System pÅ‚acy od zadania
·ð 1899  badania nad pracÄ… Å‚adowaczy
·ð 1909   ZarzÄ…dzanie warsztatem wytwórczym
·ð 4 główne zasady:
o Naukowo opracowany każdy element pracy na danym stanowisku
o Naukowe dobieranie pracowników
o Naukowy sposób doskonalenia pracowników
o Naukowa współpraca pomiędzy kierownictwem a pracownikami
H. Emerson (1853-1931)  12 zasad wydajności:
·ð Jasno okreÅ›lony cel
·ð Zdrowy osÄ…d
·ð Kompetentna rada
·ð Dyscyplina
·ð Sprawiedliwe postÄ™powanie
·ð DokÅ‚adne sprawozdanie
·ð Wzorce i normy
·ð Warunki przystosowane
·ð Wzorcowe sposoby dziaÅ‚ania
·ð Instrukcje pisemne
·ð Nagrody za wydajność
·ð Wniosek: W organizowaniu dziaÅ‚alnoÅ›ci ludzkime można i należy posÅ‚ugiwać siÄ™
metodami naukowymi opartymi na obserwacji, pomiarach i eksperymentach
H. Fayol (1841-1925): Dyrektor koncernu górniczego, (& )
·ð 14 gÅ‚. Zasad:
o Podział pracy
o Autorytet
o Dyscyplina
o Jedność rozkazodawstwa
o Jedność kierownictwa
o Podporządkowanie interesu osobiste interesowi ogółu
o Wynagrodzenie
o Centralizacja
o A
ad
o Hierarchizacja
o Sprawiedliwość
o Stabilność personelu
o Inicjatywa
o Zgranie personelu
M. Weber (1864-1921)
·ð biurokratyczna forma organizacji jest logiczna, racjonalna i sprawna
·ð 5 podstawowych cech organizacji:
·ð Wyraz
ny podział pracy
·ð Spójny zestaw zasad
·ð Hierarchia stanowisk
·ð Menedżerowie powinni prowadzić przedsiÄ™biorstwo w sposób bezosobowy
·ð Awansowanie oprate na technicznej wiedzy fachowej
Karol Adamiecki (1863-1933)
·ð Zastosowanie metody chronometraży
·ð Wyniki badaÅ„  gÅ‚. Powodem strat zasu w procesie jest brak uzgodnienia
poszczególnych operacji
·ð Zagadnienie czasu
·ð 3 prawa harmonii
o Doboru
o Działania
o Duchowej
Wady i zalety szkoły klasycznej:
·ð OsiÄ…gniÄ™cia:
·ð Stworzenie podst. Do rozwoju teorii zarzÄ…dania
·ð Podst. Procesy i funkcje
·ð Zadania kierownictwa
·ð Ograniczenia:
o Adekwatna do prostych organizacji
o Uniwersalne procedury
o Małe znaczenie jednostki
Podejście behawiorystyczne: podkreśla postawy i zachowania jednostek oraz procesy
grupowe
Przedstawiciele:
·ð H. Munsterberg (1863-1916)
·ð M. P. Follett (1868-1933)
o Bezpośredni udział kierownika w kontaktach z pracownikami
o Osobiste towarzyszenie wcielanym w życie projektom
o Uwzględnianie wszystkich czynników (także psychologicznych)
o Permanentne (ciągłe) oddziaływanie
·ð E. Mayo (1880-1949)
·ð A. Maslow (1908-1970)
o Potrzeba jest podst. Warunkiem powstania motywacji
o Zadania
żð CzÅ‚. Musi czegoÅ› potrzebować
żð CzÅ‚. Musi dostrzec, że istnieje czynnik, który może potrzebÄ™
zaspokoić
żð CzÅ‚. Musi mieć przeÅ›wiadczenie, że w danych warunkach potrafi
osiągnać zaspokojenie potrzeby
o Piramida Maslowa (od dołu)
żð Potrzeby fizjologiczne
żð P. bezpieczeÅ„stwa
żð P. spoÅ‚eczne
żð P. szacunku i uznania
żð P. samorealizacji
·ð D. McGregora
o Teoria X
żð Ludzie nie lubiÄ… pracować
żð Menadżerowie muszÄ… kierować, grozić, zmuszać
żð Ludzie wolÄ… by nimi kierowano
o Teoria Y
żð Praca jest czymÅ› naturalnym dla czÅ‚owieka
żð WewnÄ™trzna motywacja
żð Ludzie sÄ… zdolni do innowacji
żð Ludzie sÄ… bystrzy
Kierunek na rzecz stosunków międzyludzkich: pracownicy reagują przede wszystkim na
społeczny kontekst miejsca pracy
Wady i zalety szkoły behawioralnej
·ð OsiÄ…gniÄ™cia:
o Motywacja
o Procesy interpersonalne
o Pracownik  cenny zasób
·ð Ograniczenia:
o Złożoność osobowości
o Niechęć menadżerów
o Mało zrozumiała forma
Podejście ilościowe:
·ð IloÅ›ciowa teoria zarzÄ…dzania
·ð ZarzÄ…dzanie operacyjne
Wady i zalety szkoły ilościowej:
·ð OsiÄ…gniÄ™cia:
o Metody ilościowe
o Modele matematyczne
o System informacji kierownictwa
·ð Ograniczenia:
o Nie przewiduje ludzkich zachować
o Ograniczać może rozwój innych umiejętności
o Uzależnienie modeli od założeń
Podejście integrujące:
1. Podejście systemowe  traktuje organizację jako system, który poprzez
przetwarzanie zasobów (nakładów z otoczenia) oddaje na zewnątrz produkt
2. Podejście sytuacyjne  do organizacji nie można stosować teorii uniwersalnych
gdyż każda jest specyficzna i niepowtarzalna
3. Podejścia zintegrowane  każde z głównych podejść do zarządzania może być
użyteczne dla menadżera
Współczesne nurty
Organizacja jako gra społeczna
Organizacja --- niepewność --- gra --- władza --- gracz
Zadanie domowe:
Jakie uwarunkowania zewn. Wpływają na funkcjonowanie organizacji/przedsiębiorstwa
(?)
Koncepcje równowagi organizacyjnej (A. K. Koz
miński, K. Obłój)
Podsystemy:
·ð Materialny:
o Orientacja zewnętrzna, wskaz
niki:
żð osiÄ…ganie nadwyżki ekonomicznej
żð udziaÅ‚ w rynku
żð zdolność kredytowa
żð stabilność dostaw
o Orientacja wewnętrzna, wskaz
niki:
żð rytmiczność dziaÅ‚aÅ„
żð wydajność czynników
żð koszty dziaÅ‚Ä…noÅ›ci
żð stan parku maszynkowego
żð poziom zapasów i rezerw
żð wyniki finansowe
·ð SpoÅ‚eczny:
o Orientacja zewnętrzna, wskaz
niki:
żð stopieÅ„ legitymizacji spoÅ‚eczno-politycznej
żð stopieÅ„ spoÅ‚ecznej odpowiedzialnoÅ›ci
żð przestrzeganie prawa
o Orientacja wewnętrzna, wskaz
niki:
żð stosunki miÄ™dzyludzkie, zależnoÅ›ci, morale
żð dziaÅ‚anie formalnych i nieformalnych grup spoÅ‚ecznych
żð tradycje, doÅ›wiadczenie
żð normy, wartoÅ›ci
Nowa fala w zarządzaniu (T. Peters, R. Watermana), formuła 7 "s"
1. Strategia
2. Struktura
3. Procedury
4. Pracownicy
5. Styl zarzÄ…dzania
6. Umiejętności menadżerów
7. główne dominujące ideały i wartości