Rozwój zarodka

ryby Danio

pręgowany

www.sb-roscoff.fr/CyCell/Page43.html

Podział jaja jeżowca

Podział komórek drożdży

Cykl komórkowy

uporządkowana sekwencja wydarzeń

prowadzących do podwojenia zawartości

komórki (w tym informacji genetycznej) i

jej podziału na dwie komórki potomne

Komórki embrionalne żaby

~

30 minut

Komórki drożdży

~

1.5 - 3 godzin

Komórki nabłonkowe jelita

~ 12 godzin

Fibroblasty in vitro

~ 20 godzin

Hepatocyty człowieka

~ 1 rok

Fazy cyklu komórkowego

M – podział jądra komórkowego

(kariokineza) i cytoplazmy (cytokineza)

G1 – przerwa 1 (gap 1) → G0

S – synteza (replikacja) DNA jądrowego

G2 – przerwa 2 (gap 2)

Jądro komórkowe

Rozpad osłonki

jądrowej

Podział jądra

komórki

eukariotycznej

www.cbp.pitt.edu/f
aculty/yong_wan/i
ndex.html

Mitoza w
komórce
in vitro

Aparat Golgiego

Aparat Golgiego

TEM

Cytoszkielet

komórki

• Jądra -

niebieskie

• Mikrotubule

- zielone

• Filamenty

aktynowe -
czerwone

www.bscb.org/.../
cytoskeleton

• Jądra –

niebieskie

• Mikrotubule

– zielone

• Koneksyna43

- czerwona

www.connexin.net/fluorescence/
connexin-mitosis.jpg

Hepatocyty

in vitro

Eukariotyczny cykl komórkowy

Koordynacja procesów cytoplazmatycznych

• genom jądrowy w chromosomach
• DNA mitochondrialny, chloroplastowy
• zespoły organelli cytoplazmatycznych
• filamenty cytoszkieletu

Układ kontroli cyklu komórkowego

• Kolejność faz cyklu komórkowego

• Sygnały z otoczenia komórki

• Fosforylacja kluczowych białek
(np. replikacja DNA, mitoza,

cytokineza)

• Cykliny i Cdk (cyclin-dependent

protein kinases) - kinazy białkowe
zależne od cyklin

Układ kontroli cyklu komórkowego

MPF (M-phase promoting factor) –

czynnik stymulujący podział komórki:

• podjednostka katalityczna – Cdk
• podjednostka regulatorowa – cyklina

• fosforylacja lamin



rozpad

osłonki jądrowej

• fosforylacja białek

odpowiedzialnych za rozpad
mikrotubul cytoszkieletu oraz
białek związanych z
kondensacją chromosomów

Cykliny – cykliczna synteza i degradacja,

brak aktywności enzymatycznej

Układ kontroli cyklu komórkowego

• Różne kompleksy cyklina-Cdk

włączają kolejne etapy cyklu
komórkowego.

Inhibitory Cdk

• mogą zatrzymać cykl komórkowy w

określonej fazie

• P53 – białkowy inhibitor Cdk – blokuje

cykl w fazie G1 umożliwiając naprawę

uszkodzonego DNA przed wejściem w

fazę S.