Podstawy zarządzania

Część III

Cele organizacji

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

2

Cele organizacji

• Uniwersalnym celem organizacji jest dążenie do

maksymalizacji powodzenia

• Cel to antycypowany, przyszły stan jakichś rzeczy

pod

pewnymi

względami

cenny

i

przez

to

wyznaczający kierunek i strukturę działania

• Typologia celów

> Cel(e) główny(e)

> cele pośrednie drzewo celów

> cele uboczne

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

3

System celów – drzewo celów

Wartości

Wartości

naczelne (misja i wizja)

naczelne (misja i wizja)

Cel (e) główny

produkcja

Produkt I

technologia

rynek

kadry

operacja

Cele uboczne

zadanie

funkcja

Cele pośrednie II-rzędu

Cele pośrednie
I-rzędu

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

4

Struktura systemu celów

Postuluje się, aby struktura systemu celów

obejmowała zazwyczaj:

• Sformułowanie misji i wizji działalności, czyli

idealnego obrazu opisującego przyszłość firmy

• Określenie celu kierunkowego, wskazującego w

sposób otwarty stany rzeczy, jakie powinny być
osiągnięte w wyniku działalności

• Wskazanie celów funkcjonalnych, konkretyzujących

cele kierunkowe na poszczególnych obszarach
funkcjonalnych

• Sformułowanie mierników realizacji celów

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

5

System celów strategicznych

Misja: silna i dynamiczna spółka

dbająca o zaufanie partnerów, pracowników

oraz środowisko naturalne

Wizja

•Publiczna spółka giełdowa

•Konkurencyjny wytwórca i dostawca energii

•Podmiot kierujący się satysfakcją klientów

•Firma o wysokiej kulturze jakości tworzonej przez

utożsamiający się z Nią zespół pracowników

6 celów strategicznych

(Poprawa procesów wytwórczych; poprawa rentowności; poprawa przychodów; poprawa efektywności organizacji ,

doskonalenie działań, zapewnienie rentowności projektu X)

7 wskaźników

(dyspozycyjność urządzeń, EBITDA, nowe podłączenia, odpowiedzialność, profesjonalizm, praca zespołowa, strategia projektu X

7 głównych planów operacyjnych

Cel strategiczny

Osiągnięcie wyników finansowych satysfakcjonujących
akcjonariuszy, prowadząc działania w oparciu o zasady
Zrównoważonego Rozwoju

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

6

Misja programu rozwoju miasta Poznania

• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI

Programu w następującym brzmieniu:

• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania

poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów lokalnych,
stymulowanie przedsiębiorczości oraz podnoszenie
atrakcyjności miasta. Współpraca władz lokalnych ze
społeczeństwem zapewni warunki dla polepszenia
jakości życia, samorealizacji mieszkańców i tworzenia "
PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA
MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski
świadome jest swych ważnych powinności wobec
kluczowych dziedzin życia społecznego i gospodarczego
kraju, a także swojego miejsca wśród stolic regionów
jednoczącej się Europy."

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

7

Struktura celów programu rozwoju Poznania

•

Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta Poznania
Rada Miejska uznała:

•

CEL 1

•

Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia mieszkańców i
bezpieczeństwa publicznego.

•

CEL 2

•

Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego.

•

CEL 3

•

Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na
inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.

•

CEL 4

•

Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu międzynarodowym
poprzez integrowanie potencjałów: naukowego, gospodarczego i kulturalnego.

•

CEL 5

•

Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze ponadregionalnej.

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

8

Misja programu rozwoju miasta Poznania

• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI

Programu w następującym brzmieniu:

• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania

poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów lokalnych,
stymulowanie przedsiębiorczości oraz podnoszenie
atrakcyjności miasta. Współpraca władz lokalnych ze
społeczeństwem zapewni warunki dla polepszenia
jakości życia, samorealizacji mieszkańców i tworzenia "
PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA
MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski
świadome jest swych ważnych powinności wobec
kluczowych dziedzin życia społecznego i gospodarczego
kraju, a także swojego miejsca wśród stolic regionów
jednoczącej się Europy."

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

9

Struktura celów programu rozwoju Poznania

•

Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta Poznania
Rada Miejska uznała:

•

CEL 1

•

Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia mieszkańców i
bezpieczeństwa publicznego.

•

CEL 2

•

Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego.

•

CEL 3

•

Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na
inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.

•

CEL 4

•

Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu międzynarodowym
poprzez integrowanie potencjałów: naukowego, gospodarczego i kulturalnego.

•

CEL 5

•

Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze ponadregionalnej.

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

10

Cele firmy

Kolejność celów wśród największych firm Japonii i USA

cel USA Japonia

•

Rentowność 8.1 4.1

•

Wzrost kursu akcji 3.8 0.1

•

Udział w rynku 2.4 4.8

•

Poprawa struktury asortymentu 1.7 2.3

•

Racjonalizacja produkcji i dystrybucji 1.5 2.4

•

Zwiększenie kapitału zakładowego 1.3 2.0

•

Udział nowych produktów 0.7 3.5

•

Poprawa image firmy 0.2 0.7

•

Poprawa warunków pracy 0.1 0.3

Waga celów jest określona w skali od 0 do 10 punktów

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

11

Wybór preferencji w systemie

działalności przedsiębiorstwa

•

Zysk postrzegany jako priorytetowe kryterium podejmowania
decyzji

•

Wzrost skłaniający do poszukiwania sposobów zwiększania
udziału w rynku i potencjału działalności przedsiębiorstwa

•

Bezpieczeństwa prowadzącego do uprzywilejowania
bezpiecznej i stabilnej sytuacji finansowej firmy

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

12

Paradygmaty problemu celów

• Paradygmat klasyczny – organizacja jest instrumentem

realizacji celów

• Paradygmat behawioralny – organizacja jest systemem

społecznym zdolnym do osiągania celów

• Paradygmat systemowy – imperatyw zaspokajania potrzeb

otoczenia, przy jednoczesnym uwzględnianiu możliwości
organizacji i oczekiwań jej uczestników

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

13

Funkcje celów

• Wskazówka dla działań uczestników organizacji
• Umożliwienie i ułatwianie planowania i koordynacji
• Ukierunkowywanie uwagi pracowników niższych szczebli
• Podstawa formułowania standardów mierzenia oceny

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

14

Różnorodność poglądów co do celów organizacji

•

Zysk jest nadal kategorią ekonomiczną, która odgrywa
istotną rolę w ocenie zarządu firmy i stanowi jeden z
podstawowych celów, do których dążą menedżerowie i
zarządzający właściciele

•

Firmy niewielkie i zarządzane przez właściciela skłonne są
raczej do bieżącego maksymalizowania zysku

•

Firmy

typu

menedżerskiego,

szczególnie

duże

spółki

akcyjne odchodzą od powyższej formuły, będąc bardziej
zainteresowane powiększaniem ich rozmiarów, rozwojem
(wzrost sprzedaży, powiększanie kapitałów)

•

Często występuje naturalna sprzeczność pomiędzy logiką
przedsiębiorcy, reprezentowaną przez menedżera, a logiką
udziałowców, którzy są zainteresowani przede wszystkim
wysokością bieżących korzyści z kapitału. W istocie jest to
rozbieżność między celem długo i krótkookresowym

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

15

Cele organizacji stanowią zbiór wzajemnie

powiązanych dążeń, aspiracji i zamierzonych efektów o

różnym stopniu konkretności - jest to układ

hierarchiczny

•

Coraz ważniejsze dla właścicieli firm są korzyści ze wzrostu ich
wartości

rynkowej,

dlatego

najlepiej

główny

cel

wyraża

maksymalizowanie dochodowości kapitału

•

Idea służenia społeczeństwu, choć godna poparcia, to jednak
nie może ukierunkowywać działalności przedsiębiorstwa w
konkurencyjnej gospodarce rynkowej

•

Ważnym celem właściciela, zarządzającego swą firmą, a tym
samym firmy, może być satysfakcja i poczucie samorealizacji

•

W przedsiębiorstwie występują różne grupy interesów mające
różne

cele,

zależy to

w

różnym

stopniu

od

własności

przedsiębiorstwa

•

Z

celem

przedsiębiorstwa

wiąże

się

we

współczesnych

koncepcjach zarządzania jego misja, wizja i z nich wynikają
różne cele, zadania

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

16

Hierarchia celów

Przetrwanie i rozwój

Zrównoważone funkcjonowanie

(dostęp do zasobów koniecznych dla istnienia i rozwoju)

maksymalizacja zysku

maksymalizacja budżetu

(

organizacja profitowe)

(organizacje typu non profit)

wytwarzanie społecznie użytecznych dóbr i usług

(realizacja funkcji na rzecz otoczenia)

realizacja konkretnych zamierzeń

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

17

Struktura celów

( diagnoza strategiczna)

>

misja

<

(analiza stakeholders)

wizja

(produkt, rynek, klient, technologia, kadry, oiz, finanse, preferencje rozwoju,

filozofia)

cel(e) strategiczne

systemy strategii

dr Andrzej Stańda - Podstawy

zarządzania

18

Misja i wizja organizacji jako kategorie

naczelnych wartości

•

Misja – pożądany, jasny i przekonujący obraz opisujący w
kategoriach aspiracji przyszłość przedsiębiorstwa opartą na
realistycznych podstawach (postaci: zamiar strategiczny,
wspólny cel, modelowy wzorzec, przemiana wewnętrzna)

•

Wizja – rozwijająca treść misji i opisana na różnych
płaszczyznach analitycznych wiązka przyszłych pożądanych
stanów lub rezultatów działalności przedsiębiorstwa możliwych
do osiągnięcia w długookresowej perspektywie