Wytwarzana jest przez przedni płat przysadki.
Stymuluje syntezę i wydzielanie hormonów
tarczycy.
Mukoproteina.
Pobudza:
transport jodu z krwi do gruczołu tarczowego
jodowanie tyrozyny w tarczycy przez jodazę
tyrozynową
syntezę tyrozyny (sprzęganie 3,5-dijodotyrozyny)
uwalnianie trijodotyroniny i tyroksyny z gruczołu
tarczowego
Powoduje zwiększenie liczby komórek
gruczołowych tarczycy.
Dwa hormony tarczycy: tyroksyna (oznaczana
symbolem T4
T4
) oraz trijodotyronina (T3
T3
) są
syntetyzowane z aminokwasu
tyrozyny i z jodu.
W skład cząsteczki tyroksyny wchodzą cztery
atomy jodu, natomiast w skład cząsteczki
trijodotyroniny- trzy.
W większości tkanek docelowych T4 zostaje
przekształcona do T3, która jest formą bardziej
aktywną.
Jeżeli w trakcie tworzenia hormonów dochodzi
do dejodynacji w pierścieniu bliższym powstaje
rewers T
3
(r T
r T
3
3
).
Rewers T
3
ma znikome właściwości biologiczne
U kręgowców hormony tarczycy są konieczne
dla prawidłowego przebiegu wzrostu i rozwoju
oraz pobudzają tempo metabolizmu w
większości tkanek ciała.
Po związaniu T3 z receptorem
cytoplazmatycznym kompleks ten wchodzi do
jądra komórki docelowej i indukuje
lub hamuje syntezę określonych enzymów
oraz innych białek.
Hormony tarczycy są niezbędne w procesach
różnicowania się komórek.
Regulacja wydzielania hormonów tarczycy
odbywa się w wyniku ujemnego
sprzężenia zwrotnego między przednim płatem
przysadki, a gruczołem tarczowym.
wzrost poziomu hormonów tarczycy we krwi
hamowanie syntezy TSH przez
przysadkę
spadek wydzielania hormonów
tarczycy homeostaza
spadek poziomu hormonów tarczycy we krwi
pobudzenie syntezy TSH przez
przysadkę
wzrost wydzielania hormonów
tarczycy homeostaza
• Komórki pęcherzykowe wyłapują w sposób
czynny jodki.
• Utleniają je do jodu, a następnie do
tyreoglobuliny, która znajduje się w koloidzie
ORGANIFIKACJA
ORGANIFIKACJA
• Następnie dochodzi do sprzęgania mono- i
dijodotyrozyny (MIT< DIT) z wytworzeniem
tetrajodotyroniny, czyli tyroksyny i
trijodotyroniny, czyli T
3
• Komórka pęcherzykowa wchłania koloid:
następuje uwolnienie MIT i DIT, które są
redystrybuowane do kolejnej syntezy.
• T
4
i T
3
zostają wydzielone do krążenia.
• Wszystkie etapy pozostają pod ścisłą kontrolą
TSH.
Wychwyt jodków przez pompę jodkową
Wychwyt jodków przez pompę jodkową
proces ten zaburzają rodanki=tiocyjanki (rośliny
kapusiowate) i nadchlorany
Zaburzenia utleniania i organifikacji jodu
Zaburzenia utleniania i organifikacji jodu
pochodne tiouracylu (metylotiouracyl,
propylotiouracyl), kwas paraaminosalicylowy,
sulfonamidy.
Tiamazol i tiouracyl
Tiamazol i tiouracyl
są lekami stosowanymi w nadczynności tarczycy.
Jodki w nadmiarze
Jodki w nadmiarze
hamują powstawanie hormonów na 2 etapach:
a) hamują utlenianie jodu i jego wbudowywanie
b) hamują proteolizę tyreoglobuliny i uwalnianie
hormonu do krążenia
Z białkami
W sposób nieswoisty z alubiminami i prealbuminami (TBA i TBPA)
0,05% to frakcja wolna hormonów tarczycy
Podwyższenie puli białek transportujących hormony tarczycy:
Hyperestrogenizm
Przewlekłe zapalenie wątroby (TBG jest globuliną, a więc podczas
stanów zapalnych rośnie jej stężenie w osoczu)
Ciąża
Okres noworodkowy
Obniżenie syntezy białek wiążących hormony tarczycy spowodowane jest:
Stosowanie glikokortykoidów jako leków przeciwzapalnych
Hiperkortycyzm endogenny (zespół i choroba Cushinga)
Stosowanie androgenów
Ciężkie uszkodzenia wątroby
Zespół nerczycowy
Hormon działający
antagonistycznie do
parathormonu.
Jeżeli stężenie wapnia wzrasta
ponad prawidłowy poziom,
kalcytonina jest gwałtownie
wydzielana z komórek tarczycy
i hamuje uwalnianie wapnia
z kości.
Aktywują:
Aktywują:
transport transbłonowy rozmaitych substancji
pompy sodowo-potasowe (wpływ na równowagę elektrolitową)
procesy utleniania i wytwarzania energii
podstawową przemianę materii
syntezę kwasów nukleinowych
syntezę białek i fosfolipidów
lipolizę (poprzez aktywację cAMP, uwalniają się kwasy
tłuszczowe)
katabolizm cholesterolu- zostaje on przekształcony w wątrobie
w kwasy żółciowe i w efekcie ulega on obniżeniu
resorbcję kostną- osteoliza, osteoporoza
•
Wpływają na:
Wpływają na:
wzrost gęstości receptorów β-adrenergicznych (dana osoba
jest bardziej wrażliwa na działanie amin katecholowych)
wzrost i rozwój
Hormon tyreotropowy
podstawowe badanie w ocenie funkcjonowania
tarczycy;
nieprawidłowy, wysoki poziom hormonu może
sugerować niedoczynność tarczycy, a nieprawidłowo
niski – jej nadczynność.
FT4
tzw. wolna tyroksyna;
badanie poziomu tego hormonu jest istotnym
elementem oceny zaburzeń funkcjonowania tarczycy
W rozpoznawaniu chorób tarczycy istotna jest relacja
pomiędzy wynikami badań FT4 i TSH.
anty-TPO
anty-TPO
najczęściej występujące autoprzeciwciała w chorobach
tarczycy o podłożu autoimmunologicznym
jak choroba Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa.
Mogą występować zanim pojawią się zaburzenia
hormonalne lub po ich wystąpieniu.
U kobiet ciężarnych badanie zalecane w celu oceny
ryzyka poporodowego zapalenia tarczycy.
Materiały pomocnicze:
Materiały pomocnicze:
http://www.pakiety.diag.pl/funkcji_tarczycy,4
9.html
„Biologia” A.Villee
http://lecztarczyce.pl/
http://www.nadczynnosc-tarczycy.pl
http://www.niedoczynnosc-tarczycy.pl/