1
oprac. Justyna Kowalczyk
Etyka opisowa
2 ćwiczenia – 27.X.2009
Dr A. Stoiński
•
Historia moralności
: metody badań podobne do metod historycznych; typologia –
system moralny w ujęciu historycznym
G. Gurvitch – francuski socjolog; uważał iż różnego rodzaju grupy społeczne
posiadają własne systemy moralne.
I.
Moralność charakterystyczna dla społeczności archaicznych (przedklasycznych)
1.
Społeczność patriarchalna:
- źródła poznania w „Iliadzie” i „Odysei”
- występowanie: archaiczna Grecja, Izrael,
- na straży stała: kontrola grupowa
- wzorce osobowe: promowana była odwaga waleczność, sława,
- najważniejsza była tradycja obyczaje i porządki
- moralność wyrażała się w praktyce i zwyczaju
- np. gdy następował koniec wojny proszono o ciała poległych, a kto wysunął taką
prośbę przegrywał wojnę. Następnie następował pogrzeb ciał poległych
2.
Społeczność skupiona wokół centrum: władca – kapłan
- kontrola nad przestrzeganiem praw spoczywa w rękach zinstytucjonalizowanego
władcy, który kontroluje porządek oraz normy prawne, które pokrywają się z
normami moralnymi (np. Epos, Kodeks Hammurabiego)
- najważniejszą grupą jest rodzina – to ona jest źródłem stabilności (Mezopotamia)
- Egipt – maat – uniwersalny porządek, „kosmiczne prawa”, sprowadzali do niego
normy, jako rzekomo słuszne działanie – moralny logos. Na straży porządku stał
faraon. W Egipcie pozycja kobiet jest wyższa, kobiety dziedziczyły spadki, żona
dbała o męża – mąż dbał o żonę; dzieci były dobrze wychowane; „grzechem” było
uwłaczanie starszym, oraz znęcanie się nad zwierzętami
- Społeczność przedkolumbijska – występuje tu silna wola wspólnoty – współpraca =
jedność; na wspólnotę wpływają Bogowie; powszechne było składanie ofiar
II.
Moralność charakterystyczna dla modelu klasycznego
1.
Moralność klasyczna – kult cnoty
- dobrze widoczne w Grecji, gdzie cnota jest kultywowana, ważna była waleczność;
przedstawicielami tego poglądu – Sokrates, Platon, Arystoteles, stoicy i cynicy;
uważali oni że moralność stoi na straży porządku greckiej polis; chodziło o
