monter izolacji budowlanych 713[08] z3 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Agnieszka Ranocha
Andrzej Glimos

Wykonywanie izolacji termicznych elementów sieci
i urządzeń ciepłowniczych 713[08].Z3.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Ryszard Janas
dr inż. Ewelina Sadowska

Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Frankiewicz

Konsultacja:
inż. Danuta Frankiewicz
mgr inż. Teresa Sagan

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[08].Z3.04

Wykonywanie izolacji termicznych elementów sieci i urządzeń ciepłowniczych zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu montera izolacji budowlanych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasady organizacji pracy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Materiały do wykonywania izolacji termicznych elementów i urządzeń

ciepłowniczych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Technologia wykonywania izolacji termicznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Izolowanie termiczne połączeń kołnierzowych i osprzętu

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Izolowanie termiczne kanałów, zbiorników i wymienników ciepła

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Konstrukcje podtrzymujące izolacje termiczne

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Zabezpieczenia i płaszcze ochronne izolacji termicznych

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót

5.8.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który pomoże w prowadzeniu zajęć

dydaktycznych w szkole zawodowej kształcącej w zawodzie montera izolacji budowlanych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinien dysponować uczeń przed
przystąpieniem realizacji programu jednostki modułowej,

−

cele kształcenia (zestaw umiejętności) – jakie powinien opanować uczeń w wyniku
realizacji programu jednostki modułowej,

−

przykładowe scenariusze zajęć – propozycje prowadzenia zajęć dydaktycznych różnymi
metodami,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

przykładowe zestawy zadań testowych,

−

wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki.
Według założeń kształcenia modułowego, nauczyciel przede wszystkim ma kierować

procesem dydaktycznym, stwarzając uczniowi warunki do samodzielnego przyswajania
wiedzy oraz kształtowania umiejętności w sposób kontrolowany.

Zalecane jest, aby kształcenie było realizowane metodami aktywizującymi oraz

metodami praktycznymi.

W każdej z podanych metod nauczania istotną rolę odgrywa wykonywanie ćwiczeń,

mających na celu ukształtowanie nowych umiejętności i utrwalenie nabytych wcześniej.
Umieszczone w poradniku ćwiczenia należy traktować jako przykładowe. Nauczyciel może
tworzyć nowe ćwiczenia, dostosowane do możliwości i warunków lokalnych, jednakże
powinny one prowadzić do osiągnięcia wszystkich celów określonych w programie jednostki
modułowej.

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu

swoich postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów.
Według tego samego zestawu pytań nauczyciel dokonuje oceny osiągnięć ucznia. Uczeń
powinien samodzielnie przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi. W tym celu wstawia
X obok słowa:

−

TAK – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest twierdząca (operacja wykonana w sposób
prawidłowy)

−

NIE – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest przecząca (operacja wykonana w sposób
nieprawidłowy lub niepełny).
Podobne czynności wykonuje nauczyciel, obserwując zachowania ucznia i efekty jego

pracy. Po dokonaniu przeglądu odpowiedzi, ustala się pytania, na które uczeń nie potrafił
odpowiedzieć lub odpowiedział przecząco. Brak odpowiedzi lub zaznaczenie NIE wskazują
luki w wiedzy lub umiejętnościach. Zmusza to ucznia do ponownego zapoznania się
z potrzebnymi treściami, powtórzenia ćwiczenia lub jego części. Podczas oceny należy
przyjąć zasadę, że zadanie (ćwiczenie) będzie zaliczone tylko wtedy, kiedy będzie wykonane
zgodnie z przyjętymi standardami i kryteriami. Można stosować przyjęty w danej placówce
wewnętrzny system oceniania, można też potwierdzać umiejętności ucznia w skali
dwustopniowej: ćwiczenie (zadanie) zaliczone, ćwiczenie (zadanie) niezaliczone.

Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel przeprowadza

sprawdzian sumatywny, którego wynik określa poziom przyswojonych wiadomości
i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się propozycjami
testów teoretycznych i praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

713[08].Z3.01

Dobieranie

materiałów, narzędzi

i sprzętu do izolacji

termicznych

713[08].Z3

Technologia

wykonywania izolacji

termicznych

713[08].Z3.03

Wykonywanie

dociepleń budynków

713[08].Z3.06

Wykonywanie izolacji

zimnochronnych

rurociągów i komór

chłodniczych

713[08].Z3.05

Wykonywanie izolacji

termicznych kotłów,

turbin

i pieców

przemysłowych

713[08].Z3.04

Wykonywanie

izolacji termicznych

elementów sieci

i urządzeń

ciepłowniczych

713[08].Z3.02

Wykonywanie izolacji

termicznych

w budynkach

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

poszukiwać informacji w różnych źródłach,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

korzystać ze środków masowego przekazu,

−

posługiwać się własnościami liczb i działań oraz figur geometrycznych przy
rozwiązywaniu zadań i przeprowadzaniu ćwiczeń,

−

posługiwać się kalkulatorem,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, tabel,
diagramów,

−

stosować terminologię budowlaną,

−

rozróżniać technologie wykonywania budynków,

−

rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,

−

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

−

posługiwać się dokumentacją budowlaną,

−

wykonywać przedmiary i obmiary robót,

−

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,

−

organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów budowlanych,

−

transportować materiały budowlane,

−

rozróżniać i dobierać materiały termoizolacyjne,

−

rozróżniać i dobierać narzędzia i sprzęt do wykonywania izolacji termoizolacyjnych,

−

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,

−

określić zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

−

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą, usuwać zagrożenia dla życia
i zdrowia pracowników oraz udzielać pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy;
zabezpieczać miejsce wypadku.

−

określać wymagania bezpieczeństwa przeciwpożarowego w budownictwie,

−

określać zagrożenia pożarowe i zasady ochrony przeciwpożarowej oraz reagować
w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją ochrony przeciwpożarowej,

−

używać podręcznego sprzętu oraz środków gaśniczych zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,

−

wskazywać i rozróżniać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz stosować odzież
ochronną i środki ochrony indywidualnej,

−

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą, usuwać zagrożenia dla życia
i zdrowia pracowników oraz udzielać pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zorganizować, użytkować i zlikwidować stanowisko pracy zgodnie z zasadami
organizacji pracy, wymaganiami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony środowiska oraz ergonomii,

–

dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do wykonania zadania,

–

odczytać dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania robót,

–

dobrać przyrządy pomiarowe i prawidłowo posłużyć się nimi,

–

dobrać materiały izolacyjne i pomocnicze do wykonania robót,

–

przetransportować i dokonać składowania materiałów na stanowisku pracy,

–

dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania prac,

–

zmontować rusztowanie do wykonania robót,

–

przygotować ręcznie i mechanicznie zaprawy klejowe, podkłady, masy izolacyjne,

–

przygotować określone elementy (płyty, maty) do wykonania izolacji termicznej sieci
i urządzeń ciepłowniczych,

–

przygotować rurociąg pod izolację,

–

wykonać konstrukcję podtrzymującą izolację,

–

wykonać izolację rurociągu matami i płytami z wełny mineralnej,

–

wykonać izolację termiczną materiałami włóknistymi pod siatką i blachą,

–

wykonać izolację termiczną masą izolacyjną,

–

wykonać izolację dylatacji rurociągu,

–

wykonać izolację gotowymi otulinami,

–

wykonać izolację połączeń kołnierzowych i osprzętu,

–

wykonać izolacje natryskowe,

–

wykonać izolację termiczną z równoczesnym wykonaniem izolacji przeciwwilgociowej
ścian, dna kanałów, zbiorników i wymienników ciepła,

–

wykonać izolację rurociągów metodą zasypową w kanale lub w wykopie,

–

założyć siatkę zabezpieczającą na izolację,

–

wykonać zabezpieczenie izolacji warstwami ochronnymi z różnych materiałów,

–

przygotować ręcznie i mechanicznie masy izolacyjne na płaszcz ochronny,

–

nałożyć płaszcz ochronny i dokonać wykończenia powierzchni izolacji rurociągu,

–

ocenić jakość wykonanej pracy i usunąć usterki,

–

dokonać konserwacji izolacji termicznej,

–

ocenić stopień zniszczenia izolacji termicznej i wykonać naprawę zniszczonych
fragmentów,

–

dokonać demontażu zniszczonej izolacji termicznej i zagospodarować odpady,

–

wykonać przedmiar i obmiar robót,

–

określić szacunkowo ilość materiału do wykonania robót,

–

sporządzić zapotrzebowanie materiałowe,

–

obliczyć wynagrodzenie za wykonaną pracę,

–

wykonać pracę z zachowaniem warunków technicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca: …………………………………………………………………………….
Modułowy program nauczania:

713 [08]

Moduł: 713 [08]. Z3 Technologia wykonywania izolacji termicznych.
Jednostka modułowa: 713 [08]. Z3.04. Wykonanie izolacji termicznych elementów sieci

i urządzeń ciepłowniczych

Temat: Rozliczanie materiałowe wykonanej pracy i obliczanie wynagrodzenie za pracę.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności szacowania potrzebnej ilości materiału, obliczania

wynagrodzenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

korzystać z pomocy dydaktycznych,

−

zorganizować stanowisko pracy, obliczeń zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy,

−

szacować ilość potrzebnego materiału,

−

obliczyć wynagrodzenie za swoją pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas:

3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

ołówek,

−

gumka,

−

kartka formatu A4,

−

Katalogi Nakładów Rzeczowych,

−

aktualne cenniki,

−

założenia wraz z opisem lub fragment przedmiaru lub obmiaru końcowego robót
ciepłowniczych.

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

−

Każdy uczeń wykonuje po 3 zestawienia materiałów i oblicza wynagrodzenie za
pracę,

−

Uczeń po wykonaniu zadania sprawdza poprawność wykonania (w razie trudności
korzysta z pomocy nauczyciela).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Przez cały czas trwania ćwiczenia (135 min.) uczeń sprawdza rozliczenie materiałowe
i oblicza wynagrodzenie za pracę.

−

Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w ustaleniu czy rozliczenie jest
poprawne, czy obliczenie zapłaty za wykonaną pracę zostało poprawnie wykonane.

5. Po wykonaniu wszystkich szkiców uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego

ćwiczenia.

6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy z każdym następnym rozliczeniem

czyni postępy.

8. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
9. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Sprawdź w dostępnych Ci źródłach (literatura i Internet) stosowane na rynku ceny prac
izolacyjnych przy izolacji termicznej rurociągów ciepłowniczych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe

ankiety

ewaluacyjne

dotyczące

sposobu

prowadzenia

zajęć

i ukształtowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca: …………………………………………………………….……………….
Modułowy program nauczania:

Monter izolacji budowlanych 713[08]

Moduł: Technologia wykonywania izolacji termicznych713[08].Z3
Jednostka modułowa: Zasady organizacji pracy 713[08].Z3.04

Temat: Wykonywanie izolacji termicznych połączeń kołnierzowych z zainstalowaniem

urządzeń sygnalizacyjnych za pomocą sztywnych, porowatych materiałów
izolacyjnych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania izolacji termicznej rurociągów

ciepłowniczych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

dobrać materiały i elementy mocujące w zależności od temperatury czynnika roboczego,

−

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczeń zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

zdefiniować pojęcie: izolacja termiczna,

−

omówić zasady wykonywania izolacji,

−

wykonać izolację rurociągu przy pomocy sztywnych, porowatych materiałów
izolacyjnych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu poziomego z połączeniem kołnierzowym,

−

porowate materiały izolacyjne,

−

elementy mocujące i łączące,

−

piłka,

−

nożyczki,

−

stalowa linijka,

−

urządzenia sygnalizacyjne,

−

poziomnica,

−

taśmy z blachy stalowej ocynkowanej lub taśmy z tworzywa sztucznego.

Czas:

5 godzin dydaktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest wykonanie izolacji rurociągu z zastosowaniem sztywnych,
porowatych materiałów izolacyjnych.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Co to jest izolacja? Do czego służy?
2. Jakie rozróżniamy rodzaje izolacji?
3. Gdzie możemy stosować izolacje?
4. Jakich używa się narzędzi do wykonywania izolacji termicznej połączenia

kołnierzowego?

PLANOWANIE
1. Ustal, do jakiej maksymalnej temperatury mogą być stosowane sztywne, porowate

materiały izolacyjne.

2. Ustal, jakich narzędzi i materiałów będziesz potrzebował oraz określ ich ilość.
3. Zaplanuj kolejność czynności wykonania izolacji.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Dokonaj pomiarów długości i obwodu rurociągu.
2. Zapisz pomiary na wcześniej przygotowanej kartce.
3. Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami izolację pamiętając o dylatacji.
4. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
5. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera

grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wykonane pomiary długości i obwodu rurociągu?
2. Czy prawidłowo została wykonana izolacja?
3. Czy izolacja jest dobrze zamocowana i wygląda estetycznie?
4. Czy wszystkie wymagania zostały uwzględnione (dylatacje)?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Wyszukaj w literaturze i/lub internecie informacje na temat wymienników ciepła ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

zastosowania,

−

sposobów izolowania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i ukształtowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady organizacji pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie uzyskanej wiedzy uzupełnij poniższą tabelkę:

−

w kolumnie 1 podano nazwy grup zagadnień związanych z właściwą organizacją
stanowiska pracy,

−

w kolumnie 2 wpisz te znane Ci zasady ogólne organizacji stanowiska pracy, które
uznasz za najbardziej odpowiednie dla danej grupy zagadnień.

Kolumna 1

Kolumna 2

Grupy zagadnień związane z organizacją

stanowiska pracy

Zasady ogólne organizacji stanowiska

pracy

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy na stanowisku pracy

Zachowanie czystości i porządku w
miejscu pracy

Wyposażenie stanowiska pracy

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizowac stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przeczytać dwukrotnie i dokładnie informacje podane w treści zadania,
5) wpisać do kolumny 2 znane Ci zasady ogólne organizacji stanowiska pracy odpowiednio

je grupując,

6) sprawdzić poprawność wykonania zadania,
7) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8) zaprezentować efekty swojej pracy,
9) dokonać samooceny pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabelka z treścią zadania,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2.

Na podstawie uzyskanej wiedzy uzupełnij poniższą tabelkę:

−

w kolumnie 1 podano różne rodzaje materiałów stosowanych w robotach izolacyjnych,

−

w kolumnie 2 wpisz znane Ci środki transportu wewnętrznego poziomego, które uznasz
za najbardziej odpowiednie do przewozu danego materiału.

Kolumna 1

Kolumna 2

Rodzaj transportowanego materiału

i miejsce jego przeznaczenia

Środek transportu wewnętrznego

poziomego

Piasek i żwir luzem transportowane
w obrębie stanowiska pracy

Worki cementu, 10 rolek mat izolacyjnych
transportowane z magazynu głównego

0.5 m

zaprawy murarskiej

transportowanej w obrębie stanowiska
pracy

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizowac stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przeczytać dwukrotnie i dokładnie informacje podane w treści zadania,
5) wpisać do kolumny 2 znane Ci środki transportu wewnętrznego poziomego, dobierając je

odpowiednio do rodzaju przewożonego materiału poprawność i miejsca przeznaczenia,

6) sprawdzić poprawność wykonania zadania,
7) sprawdzić poprawność wykonania zadania,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabelka z treścią zadania,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Materiały do wykonywania izolacji termicznych elementów

i urządzeń ciepłowniczych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj podane w poniższej tabeli materiały izolacyjne, podaj przykłady

zastosowania i ich właściwości.

Materiał izolacyjny

Zastosowanie i właściwości materiału

Maty z waty szklanej

Maty z wełny mineralnej

Pianka poliuretanowa i krylaminowa

Otuliny z wełny mineralnej

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przeczytać tekst w tabeli dwukrotnie,
5) zastanowić się i wpisać odpowiednie wartości w odpowiednie rubryki,
6) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
7) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
8) zaprezentować efekty swojej pracy,
9) dokonać samooceny pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

tabela materiałów izolacyjnych,

−

ołówek,

−

gumka,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Dobierz odpowiednie materiały i narzędzia oraz wykonaj izolację termiczną fragmentu

rurociągu o długości 2 m i średnicy 250 mm.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcją producenta materiału termoizolacyjnego,
5) zapoznać się z elementami łączącymi i mocującymi oraz zasadami ich stosowania,
6) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania izolacji termicznej rurociągu

o podanej średnicy i długości,

7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

9) wykonać izolację termiczną rurociągu o podanej średnicy i długości, zwracając

szczególną uwagę na estetykę, grubość otuliny i mocowanie elementów,

10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy,
14) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

materiały izolacyjne na bazie wełny – otuliny,

−

poziomnica,

−

fragment rurociągu,

−

nóż z wymiennymi ostrzami,

−

długa stalowa linijka,

−

elementy mocujące,

−

elementy łączące otuliny,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Technologia wykonywania izolacji termicznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj izolację fragmentu rurociągu o długości 1,5 m i średnicy 150 mm, stosując

maty z wełny mineralnej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania 4.3.1,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z instrukcję producenta,
4) zapoznać się z elementami łączącymi i mocującymi oraz zasadami ich stosowania,
5) obliczyć ilość potrzebnego materiału do izolacji podanego fragmentu rurociągu,
6) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
7) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

8) wykonać izolację rurociągu o podanej średnicy i długości, zwracając szczególną uwagę

na estetykę, grubość warstwy izolacji i mocowanie elementów,

9) sprawdzić poprawność wykonanego zadania,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
12) uporządkować miejsce pracy.

Środki dydaktyczne:

−

materiały izolacyjne – maty z wełny mineralnej,

−

poziomnica,

−

fragment rurociągu,

−

nóż z wymiennymi ostrzami,

−

długa stalowa linijka,

−

elementy mocujące,

−

elementy łączące maty,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj izolację jednowarstwową otulinami prostego odcinka rurociągu o długości

2,5 m i średnicy 200 mm.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizowac stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonywania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie.
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcję producenta,
5) zapoznać się z elementami łączącymi i mocującymi oraz zasadami ich stosowania,
6) obliczyć ilość potrzebnego materiału do izolacji podanego fragmentu rurociągu,
7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

9) wykonać izolację rurociągu o podanej średnicy i długości, zwracając szczególną uwagę

na estetykę, grubość otuliny i mocowanie elementów,

10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11) sformułować wnioski realizacji ćwiczenia,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy,
14) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

materiały izolacyjne – otuliny,

−

poziomnica,

−

fragment rurociągu,

−

nóż z wymiennymi ostrzami,

−

długa stalowa linijka,

−

elementy mocujące,

−

elementy łączące otuliny,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj izolację jednowarstwową otulinami kolana rurociągu o średnicy 250 mm.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizowac stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonywania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie.
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcję producenta,
5) zapoznać się z elementami łączącymi i mocującymi oraz zasadami ich stosowania,
6) obliczyć ilość potrzebnego materiału do izolacji podanego fragmentu rurociągu,
7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię kolana rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej

oczyszczenie i odtłuszczenie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9) wykonać jednowarstwową izolację kolana rurociągu, zwracając szczególną uwagę

na estetykę, grubość otuliny i mocowanie elementów,

Środki dydaktyczne:

−

materiały izolacyjne – otuliny,

−

poziomnica,

−

fragment rurociągu,

−

nóż z wymiennymi ostrzami,

−

długa stalowa linijka,

−

elementy mocujące,

−

elementy łączące maty,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Izolowanie termiczne połączeń kołnierzowych i osprzętu

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj izolację połączenia kołnierzowego rurociągu pionowego o średnicy 150 mm

przy pomocy wełny mineralnej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcją producenta wełny,
5) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą elementów łączących i mocujących

oraz zasadami ich stosowania,

6) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania izolacji połączenia kołnierzowego

rurociągu pionowego,

7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji połączenia kołnierzowego

rurociągu pionowego poprzez jej oczyszczenie i odtłuszczenie,

9) wykonać izolację połączenia kołnierzowego rurociągu pionowego, zwracając szczególną

uwagę na właściwą kolejność, estetykę i mocowanie elementów,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu poziomego średnicy 150 mm z połączeniem kołnierzowym,

−

izolacja termiczna wełna mineralna,

−

elementy mocujące i łączące,

−

kombinerki lub obcęgi,

−

nożyczki,

−

stalowa linijka,

−

pistolet do silikonu,

−

nity rurkowe z nitownicą,

−

zamki kapturowe,

−

kit silikonowy,

−

poziomnica,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj

izolację

połączenia

kołnierzowego

z zainstalowaniem

urządzeń

sygnalizacyjnych przy pomocy sztywnych, porowatych materiałów izolacyjnych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcją producenta porowatych materiałów izolacyjnych,
5) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą elementów łączących i mocujących

oraz ich stosowaniem,

6) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania izolacji połączenia kołnierzowego

z zainstalowaniem urządzeń sygnalizacyjnych,

7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji połączenia kołnierzowego

z zainstalowaniem urządzeń sygnalizacyjnych poprzez jej oczyszczenie i odtłuszczenie,

9) wykonać

izolację

połączenia

kołnierzowego

z zainstalowaniem

urządzeń

sygnalizacyjnych, zwracając szczególną uwagę na estetykę i mocowanie elementów,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu poziomego z połączeniem kołnierzowym,

−

porowate materiały izolacyjne,

−

elementy mocujące i łączące,

−

piłka,

−

nożyczki,

−

stalowa linijka,

−

urządzenia sygnalizacyjne,

−

poziomnica,

−

taśmy z blachy stalowej ocynkowanej lub taśmy z tworzywa sztucznego,

−

literatura.

Ćwiczenie 3

Wykonaj izolację zaworu i urządzeń wskazujących na rurociągu przy pomocy

skafandrów termoizolacyjnych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcją producenta skafandrów termoizolacyjnych,
5) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą elementów łączących i mocujących

oraz zasadami ich stosowania,

6) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania izolacji zaworu i urządzeń

wskazujących na rurociągu,

7) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
8) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji zaworu i urządzeń

wskazujących na rurociągu poprzez jej oczyszczenie i odtłuszczenie,

9) wykonać izolację zaworu i urządzeń wskazujących na rurociągu, zwracając szczególną

uwagę na estetykę i mocowanie elementów,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu z zaworem,

−

fragment rurociągu z urządzeniem wskazującym – np. manometrem,

−

skafandry termoizolacyjne,

−

elementy łączące i mocujące,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Izolowanie termiczne kanałów, zbiorników i wymienników

ciepła

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj izolację fragmentu ściany imitującej zbiornika, używając maty z wełny

mineralnej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisac w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z instrukcją producenta,
5) obliczyć ilość potrzebnego materiału do wykonania izolacji danego fragmentu ściany

zbiornika,

6) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
7) przygotować powierzchnię fragmentu ściany zbiornika do wykonania izolacji poprzez jej

oczyszczenie i odtłuszczenie,

8) wykonać izolację danego fragmentu ściany zbiornika matami, wykorzystując elementy

mocujące i łączące,

9) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10) sformułować wnioski realizacji ćwiczenia,
11) zaprezentować efekty swojej pracy,
12) dokonać samooceny pracy,
13) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

maty z wełny mineralnej do izolacji termicznej,

−

nóż do tapet,

−

model zbiornika,

−

długa stalowa linijka,

−

elementy mocujące wełnę,

−

elementy łączące płyty,

−

poziomnica,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Konstrukcje podtrzymujące izolacje termiczne

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj konstrukcję wsporczą płaszcza izolacji rurociągu niskotemperaturowego

usytuowanego poziomo.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania 4.6.1,
5) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
6) zapoznać się z instrukcją producenta,
7) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania konstrukcji wsporczej płaszcza

izolacji rurociągu niskotemperaturowego usytuowanego poziomo,

8) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
9) wykonać konstrukcję wsporczą płaszcza izolacji rurociągu niskotemperaturowego

usytuowanego poziomo, zwracając szczególną uwagę na estetykę i mocowanie
elementów,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu,

−

przekładka izolacyjna grubości 3 mm,

−

nity stalowe i nitownica,

−

śruby stalowe,

−

elementy mocujące i łączące,

−

kleszcze lub obcęgi,

−

arkusz blachy,

−

nożyce do cięcia blachy,

−

przyrządy traserskie,

−

giętarki ręczne,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj

izolację

rurociągu

niskotemperaturowego

ogrzewanego

przewodem

grzewczym.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

ilość

materiału

potrzebnego

wykonania

izolacji

rurociągu

niskotemperaturowego ogrzewanego przewodem grzewczym,

6) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
7) przygotować powierzchnię rurociągu niskotemperaturowego ogrzewanego przewodem

grzewczym do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie i odtłuszczenie,

8) wykonać

izolację

rurociągu

niskotemperaturowego

ogrzewanego

przewodem

grzewczym, zwracając szczególną uwagę na estetykę i mocowanie elementów,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu,

−

przekładka izolacyjna grubości 3 mm,

−

nity stalowe i nitownica,

−

wkręty samogwintujące,

−

siatka z drutu ocynkowanego,

−

elementy mocujące i łączące,

−

kombinerki lub obcęgi,

−

arkusz blachy,

−

nożyce do cięcia blachy,

−

akcesoria traserskie,

−

giętarki ręczne,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Zabezpieczenia i płaszcze ochronne izolacji

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj płaszcz ochronny fragmentu rurociągu przy pomocy systemu Izocentrum.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rurociągu przy pomocy systemu Izocentrum,

6) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
7) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

8) wykonać płaszcz ochronny fragmentu rurociągu przy pomocy systemu Izocentrum,

zwracając szczególną uwagę na estetykę, mocowanie elementów i dylatację,

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu,

−

izolacja termiczna wełna mineralna,

−

elementy mocujące i łączące,

−

kombinerki lub obcęgi,

−

nożyczki,

−

stalowa linijka,

−

zszywasz z zszywkami,

−

folia aluminiowa, PCV, Polislam,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Wykonaj płaszcz ochronny zaworu i urządzeń wskazujących na rurociągu przy pomocy

skafandrów termoizolacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania 4.7.1,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z instrukcją producenta,
4) obliczyć ilość materiału potrzebnego do wykonania płaszcza ochronnego zaworu

i urządzeń wskazujących na rurociągu przy pomocy skafandrów termoizolacyjnych,

5) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
6) przygotować powierzchnię rurociągu do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

7) wykonać

płaszcz

ochronny

zaworu

i urządzeń

wskazujących

rurociągu

przy pomocy skafandrów termoizolacyjnych, zwracając szczególną uwagę na estetykę
i mocowanie elementów,

8) sprawdzić poprawność wykonanego zadania,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
11) uporządkować miejsce pracy.

Środki dydaktyczne:

−

fragment rurociągu z zaworem,

−

fragment rurociągu z urządzeniem wskazującym – np. manometrem,

−

skafandry termoizolacyjne,

−

elementy łączące i mocujące.

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj płaszcz ochronny z masy izolacyjnej na izolację rury.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

izolacyjnej na izolację rury,

5) przygotować materiały i narzędzia potrzebne do wykonania izolacji,
6) przygotować powierzchnię rury do wykonania izolacji poprzez jej oczyszczenie

i odtłuszczenie,

7) wymieszać niewielką ilość materiału z wodą, po wykorzystaniu – wymieszać kolejną

porcję,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) wykonać płaszcz ochronny z masy izolacyjnej na izolację rury, zwracając szczególną

uwagę na estetykę i grubość otuliny,

9) sprawdzić poprawność wykonanego zadania,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
12) uporządkować miejsce pracy.

Środki dydaktyczne:

−

materiał na bazie ceramiki – masy lub kit (dla celów realizacji ćwiczenia zastosowany
może być gips albo materiał niewiążący),

−

kielnia,

−

fragment rurociągu,

−

szpachla

−

wiadro,

−

mieszadło ręczne,

−

wiertarka lub wiertarko – mieszarka,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród podanych czynności wybierz i zaznacz w poniższej tabeli te, które związane są

z odbiorem końcowym.

−

w kolumnie 1 podano poszczególne czynności związane z wykonywaniem robót
izolacyjnych,

−

w kolumnie 2 zaznacz krzyżykiem te czynności, które związane są z odbiorem
końcowym.

Kolumna 1

Kolumna 2

L.p.

Czynności związane z wykonywaniem
robót izolacyjnych

Czynności wiązane są z odbiorem

końcowym

Wpis do dziennika budowy o
zakończeniu prac izolacyjnych

Uporządkowanie terenu budowy

Zakończenie całości prac izolacyjnych

Wykonanie projektu robót

Transport materiałów na budowę

Powiadomienie o odbiorze właściwego
organu władzy terenowej

Kompletowanie dokumentacji
projektowej

Zebranie się komisji odbioru końcowego

Podłączenie pomocniczej instalacji
elektrycznej i wodociągowej

10.

Poinformowanie inwestora o
zakończeniu prac

11. Usuwanie ewentualnych usterek

12.

Tworzenie zestawienia materiałów
i narzędzi

13.

Tworzenie harmonogramu ogólnego
robót izolacyjnych

14. Ustalenie daty odbioru robót

15.

Uzyskanie pozwolenia na użytkowanie
danego obiektu

16.

Zawiadomienie o odbiorze przyszłego
użytkownika obiektu

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przeczytać dwa razy tekst w tabeli zawierający czynności,
5) zaznaczyć w kolumnie 2 te elementy, które są wymienione w treści ćwiczenia,
6) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
7) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
8) dokonać samooceny pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

zestawienie różnych czynności związanych z wykonywaniem robót izolacyjnych,

−

zeszyt uczniowski,

−

przybory do pisania,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Mając do dyspozycji zestawienie (tabela) prac związanych z zakończeniem robót

i likwidacją placu budowy uporządkuj je według kolejności występowania.

−

w kolumnie 1 podano prace związane z zakończeniem robót i likwidacją placu budowy,

−

w kolumnie 2 uporządkuj według kolejności prace związane z zakończeniem robót
i likwidacją placu budowy.

−

Kolumna 1

Kolumna 2

L.p.

Prace związane z zakończeniem

robót i likwidacją placu budowy

Kolejność występowania prac związanych

z zakończeniem robót i likwidacją placu

budowy

Likwidacja tymczasowych dróg
i dojść roboczych

Demontaż pomieszczeń dla załogi

Demontaż pomocniczych linii
energetycznych

Demontaż urządzeń sanitarno -
bytowych

Demontaż ciężkich urządzeń
dźwigowych

Demontaż pomieszczeń służących
dozorowi placu budowy

Uprzątnięcie wszystkich odpadów
i śmieci

Transport i wywiezienie wszystkich
zbędnych , nieużytych materiałów
i wyrobów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Demontaż pomocniczych linii
wodociągowych

10. Demontaż pomieszczeń biurowych

11. Demontaż magazynów

12. Demontaż ogrodzeń terenu budowy

13. Transport urządzeń i maszyn

14.

Likwidacja placów składowych
materiałów niektórych materiałów

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) zaznaczyć w kolumnie 2 te elementy, które są wymienione w treści ćwiczenia,
5) zaznaczyć w kolumnie 2 te elementy, które są wymienione w treści ćwiczenia,
6) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
7) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
8) dokonać samooceny pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.

Środki dydaktyczne:

−

zestawienie różnych czynności związanych z likwidacją placu budowy,

−

zeszyt uczniowski,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonanie izolacji
termicznych elementów sieci i urządzeń ciepłowniczych”.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania: 2, 4, 6, 7, 8, 10, 12,13, 14, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 1, 3, 5, 9, 11, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt.

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej

brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.b, 3.c, 4.c, 5.c, 6.c, 7.c, 8.b, 9.a, 11.a, 12.c, 13.d, 14.b,
15.a, 16.a, 17.d, 18.c, 19.a, 20.d.

Plan testu

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź:

1. Określić podstawowe obowiązki brygadzisty

Wskazać środki transportu wewnętrznego
poziomego

3. Określić materiały składowane pod wiatami.

Wskazać, po jakich czynnościach można
wykonać izolację termiczną rur

5. Scharakteryzować dobrą izolację termiczną.

Określić części składowe izolacji termicznej
rurociągu

Wskazać, materiały stosowane na warstwy
i płaszcze ochronne sieci i urządzeń
chłodniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać armaturę i kształtki izolowane
termicznie.

Określić, od czego zależy grubość warstwy
konstrukcyjnej

10.

Określić maksymalny rozstaw podpór dla rur
stalowych

11.

Określić podstawowe zadania izolacji termicznej
rurociągów, armatury i urządzeń.

12.

Scharakteryzować materiały stosowane do
izolacji termicznej rurociągów, armatury i
urządzeń

13. Zdefiniować pojęcie: kształtki izolacyjnej

14. Określić zastosowanie otulin termicznych

15.

Wskazać materiały stosowane jako wypełniacze
izolacji zasypowej

16.

Scharakteryzować dwuwarstwową izolację
termiczną rurociągów.

17.

Scharakteryzować materiały stosowane do
izolacji termicznej zbiornika

18.

Określić odległość sytuowania opasek podczas
montażu mat izolacyjnych na zbiorniku

19.

Określić poprawną kolejność ułożenia
dwuwarstwowej izolacji rurociągu

20.

Wskazać środki ochrony indywidualnej
obowiązujące podczas wykonywania robót
związanych z azbestem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielenie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu, przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań o różnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru.
5. Test składa się z zadań reprezentujących dwa poziomy wymagań: podstawowy (P)

i ponadpodstawowy (PP).

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Materiały dla ucznia:

−

Instrukcja,

−

Zestaw zadań testowych,

−

Karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Do obowiązków kierownika brygady (brygadzisty) w szczególności należy:

a) zaplanowanie przebiegu robot.
b) wytyczenie geodezyjne obiektu.
c) wydawanie posiłków regeneracyjnych.
d) obliczanie wynagrodzeń pracowników.

Do środków transportu wewnętrznego poziomego należą:

a) wyciągi masztowe.
b) wózki jednokołowe.
c) żurawie samojezdne.
d) wyciągi przyścienne (dźwigi).

Pod wiatami można składować takie materiały, jak:

a) śruby.
b) cement.
c) wełna mineralna.
d) kształtki z tworzyw sztucznych.

Izolację cieplną montuje się na suchą i oczyszczoną powierzchnię rur po wykonaniu
następujących czynności lub prac:

a) odbiorze końcowym.
b) izolacji kolana rurociągu.
c) zabezpieczeniu antykorozyjnym.
d) demontażu odcinka lub urządzenia.

Dobra izolacja powinna:
a) mieć bardzo dużą grubość.
b) być nieodporna na agresywne środowisko.
c) mieć niski współczynnik przenikania ciepła.
d) mieć wysoki współczynnik przenikania ciepła.

Typowa izolacja termiczna rurociągu składa się z dwóch zasadniczych części: warstwy
izolacji właściwej oraz:
a) obejmy.
b) drutu wiązałkowego.
c) płaszcza ochronnego.
d) taśmy samoprzylepnej z zakładką.

Na warstwy i płaszcze ochronne elementów sieci i urządzeń ciepłowniczych można
stosować:

a) pył “depege”.
b) płyty paździerzowe.
c) skafandry termoizolacyjne.
d) stal zbrojeniową żebrowaną.

Przy wykonywaniu izolacji termicznej elementów sieci i urządzeń ciepłowniczych,
spośród niżej wymienionych elementów armatury można izolować:
a) zawory spustowe.
b) urządzenia wskazujące.
c) zawory bezpieczeństwa.
d) wrzeciona zasuw i zaworów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Grubość warstwy konstrukcyjnej (nośnej) zbiornika uzależniona jest od:

a) ilości rdzy na materiale

b) średnicy rury wlotowej.
c) obliczeń wytrzymałościowych.
d) grubości pierwszej warstwy izolacyjnej.

10. Maksymalny rozstaw podpór dla rur stalowych o grubości DN 25 wynosi:

a) 2 m

b) 2 cm,
c) 2 dm.
d) 20 m.

11. Izolacja termiczna jest to osłona powierzchni rurociągów, armatury i urządzeń, która

zadaniem jest:

a) ograniczanie strat mocy cieplnej.
b) zwiększanie strat magazynowanego ciepła.
c) tworzenie warstwy antykorozyjnej rurociągu.
d) chronienie przed uszkodzeniem powierzchni rurociągu.

12. Materiały stosowane do izolacji termicznej rurociągów, armatury i urządzeń cieplnych

nie powinny charakteryzować się:

a) odporność na wilgoć.
b) niską przewodnością cieplną.
c) prostym sposobem wykonania i naprawy.
d) wysoką przewodnością cieplną.

13. Kształtki izolacyjne to:

a) łupiny wykonane z ziemi ogrodowej bezpośrednio na budowie.
b) system prefabrykowanych łupin wykonanych z ziemi ogrodowej.
c) łupiny wykonane z ziemi okrzemkowej bezpośrednio na budowie.
d) system prefabrykowanych łupin wykonanych z ziemi okrzemkowej.

14. Otuliny termoizolacyjne służą do:

a) minimalizowania strat ciepła.
b) pogorszania żywotności i trwałości instalacji.
c) zwiększania hałasu.
d) wykonywania warstwy wierzchniej ścian, obiektów.

15. Jako wypełniacz izolacji zasypowej stosuje się:

a) magnezję.
b) pył „depege”.
c) ziemię ogrodową.
d) styropian estrudowany.

16. Dwuwarstwowa izolacja rurociągu składa się z:

a) dwóch warstw otuliny,
b) jednej warstwy otuliny,
c) zabezpieczenia przed hałasem.
d) zabezpieczenia antykorozyjnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Od materiałów stosowanych do izolacji termicznej zbiornika wymagane:

a) wymagana jest niska wytrzymałość na ściskanie.
b) wymagana jestniska wytrzymałość na ściskanie,
c) wymagane są dobre właściwości izolacji cieplnej w wąskim zakresie temperatur,
d) wymagana jest niska przepuszczalność powietrza poprawiająca właściwości

izolacji cieplnej.

18. Montaż mat izolacyjnych na zbiorniku polega na owinięciu i zamocowaniu ich przy

pomocy opasek o szerokości co najmniej 15 mm w odstępach, co:

a) 10 – 15 mm,
b) 25 – 30 cm,
c) 25 – 30 mm,
d) 12 – 17 mm.

19. Kolejność warstw ułożenia dwuwarstwowej izolacji rurociągu jest następująca:

a) pierwsza warstwa izolacji, druga warstwa izolacji, drut zaciskowy, płaszcz

ochronny.

b) płaszcz ochronny, pierwsza warstwa izolacji, druga warstwa izolacji, drut

zaciskowy.

c) drut zaciskowy, pierwsza warstwa izolacji, druga warstwa izolacji, drut zaciskowy,

płaszcz ochronny.

d) pierwsza warstwa izolacji, drut zaciskowy, druga warstwa izolacji, drut zaciskowy,

płaszcz ochronny.

20. Przystępując do wykonania robót izolacyjnych, polegających na demontażu fragmentu

konstrukcji zawierającej azbest, pracownik powinien posiadać w szczególności:

a) fartuch roboczy.
b) miękkie okrycie głowy.
c) rękawice białe jednorazowe.
d) maskę przeciwpyłową z filtrami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonane izolacji termicznych elementów sieci i urządzeń ciepłowniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punktacja

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Zadanie praktyczne

Informacja dla zdającego

1. Zapoznaj się z treścią zadania, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem pracy i jego

wyposażeniem. Masz na to czas 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania
wykonywania zadania.

2. Po upływie tego czasu zgłoś gotowość przystąpienia do wykonania zadania.
3. Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.

Temat zadania:

Na wskazanym prostym odcinku rurociągu ciepłowniczego o długości 3 m i średnicy 150 mm
wykonaj izolację termiczną, stosując do tego celu maty z wełny mineralnej jednostronnie
pokrytych folią aluminiową. Oblicz ilość potrzebnego materiału przyjmując, że rolka maty ma
szerokość 1 m. Podczas wykonywania zadania stosuj przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Czas wykonania zadania: 3 godziny dydaktyczne.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie :
1. Zaplanuj kolejność wykonania zadnia i zapisz w formularzu - Planowanie:

a) kolejne czynności niezbędne do wykonania zadania,
b) wykaz materiałów niezbędnych do zaizolowania rurociągu,
c) wykaz narzędzi , sprzętu do wykonania izolacji rurociągu,
d) obliczona ilość maty izolacyjnej.

2. Zgłoś ukończenie sporządzania planu działania.
3. Przystąp do organizowania stanowiska pracy.
4. Wykonaj zaplanowane czynności przy użyciu właściwych narzędzi i sprzętu

przestrzegając zasad BHP.

5. Po zakończeniu prac uporządkuj stanowisko pracy.
6. Narzędzia i sprzęt odłóż na miejsce ich przechowywania, rozlicz materiały.
7. Zgłoś gotowość przystąpienia do prezentacji.
8. W czasie prezentacji:

a) uzasadnij sposób wykonania warstwy izolacji,
b) oceń jakość wykonania zadania odnosząc się do następujących kryteriów :

−

jakość wykonania izolacji (staranność wykonania),

−

poprawność zaizolowania połączeń poszczególnych mat izolacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela

Czynności i kryteria wykonania

I . Planowanie

Nr.

Czynności i kryteria wykonania zadania przez ucznia

Punktacja

1-0

Zapisał minimum 4 z poniższych czynności:
-

przygotowanie materiałów,

przygotowanie narzędzi i sprzętu,

zabezpieczenie miejsca wykonania robót,

sprawdzenie stanu podłoża,

oczyszczenie podłoża,

ręczne wykonanie powłoki izolacyjnej,

uporządkowanie stanowiska pracy.

Zapisał następujące materiały:
-

mata izolacyjna z wełny mineralnej jednostronnie pokryta folią
aluminiową,

elementy łączące,

taśmy do izolacji połączeń.

Zapisał co najmniej 3 z następujących narzędzi i sprzętu:
-

nóż do cięcia wykładzin,

nożyce,

przymiar,

miotełka,

pojemnik na odpady.

Obliczył obwód rurociągu – 471 mm

Obliczył i zapisał ilość potrzebnej izolacji – 3 pasy o wymiarach 1000
x 471 mm oraz ewentualne naddatki na obróbkę

II. Organizowanie

Zgromadził co najmniej 3 z następujących narzędzi i sprzętu :
-

nóż do cięcia wykładzin,

nożyce,

przymiar,

miotełka,

pojemnik na odpady.

Zgromadził następujące materiały :
-

mata izolacyjna z wełny mineralnej jednostronnie pokryta folią
aluminiową,

elementy łączące,

taśmy do izolacji połączeń.

Sprawdził stan bezpieczeństwa na stanowisku pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III. Wykonanie

Sprawdził stan techniczny i oczyścił powierzchnię rurociągu

Przygotował stanowisko do cięcia elementów izolacji

Natrasował potrzebne wymiary, przyciął elementy izolacji

Dopasował i nałożył płaty izolacji

Połączył wzdłużnie płaty izolacji elementami mocującymi

Zaizolował taśmą połączenia podłużne segmentów izolacji

Zaizolował taśmą połączenia poprzeczne segmentów izolacji

Sprawdził poprawność wykonywanego przez siebie zadania

Dokonał ewentualnych poprawek i korekt

Utrzymywał ład i porządek na stanowisku pracy

Po zakończeniu pracy uporządkował narzędzia i sprzęt

IV Prezentacja

Uzasadnił wykonanie zadania

Ocenił jakość wykonania powłoki izolacyjnej

Proponowane normy wymagań na oceny szkolne:
– poniżej 12 pkt. - ocena niedostateczna
– 13-14 pkt. - ocena dopuszczająca
– 15-16 pkt. - ocena dostateczna
– 17-18 pkt. - ocena dobra
– 19-20 pkt. - ocena bardzo dobra

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia robót instalacji sanitarnych

WSiP, Warszawa 1997

2. Cieślowski S, Krygier K.: Instalacje sanitarne cz. 1, WSiP, Warszawa 1998
3. Kamler W.: Ciepłownictwo, PWN, Warszawa 1979
4. Krygier K., Cieślowski S.: Technologia. Instalacje sanitarne cz.2. WSiP, Warszawa. 1998
5. Poradnik majstra budowlanego, Arkady, Warszawa 1996
6. Szkarowski A., Łatkowski L.: Ciepłownictwo. WNT, Warszawa 2006
7. www.anticor.pl
8. www.azflex.pl
9. www.caldo.krakow.pl
10. www.e-izolacje.pl
11. www.e-izloacje.pl/pdf/instrukcje_montazu/izolacje_cieplne_w_ogrzewnictwie_rockwool.pdf
12. www.icmarket.pl
13. www.isover.pl
14. www.izoterma.pl
15. www.paroc.pl
16. www.pk.edu.pl
17. www.plaszczeblaszane.pl
18. www.rockwool.pl
19. www.rockwool.pl/graphics/RW-PL_OS3
20. www.rockwool.pl/graphics/RW-PL_OS3/imagaes/doradztwo/Katalog/Zeszyt_41.pdf
21. www.rury.com.pl
22. www.thermaflex.com.pl
23. www.varmsen.com
24. www.ventech.pl
25. www.zamac.pl