Podstawy logistyki – wykład 4

Prowadzący

: dr Edyta Klosa

Koncepcja transportu w logistyce:

Transport

to

działalność,

która

polega

na

odpłatnym świadczeniu usług, których efektem

jest przemieszczenie osób i/lub ładunków z

punktu

nadania

do

punktu

odbioru

oraz

świadczenie

usług

pomocniczych,

bezpośrednio z tymi usługami związanych (W.

2

bezpośrednio z tymi usługami związanych (W.

Rydzkowski, K. Wojewódzka-Król);

Znajomość

systemu

transportu

ma

podstawowe

znaczenie

dla

sprawnych

i

efektywnych działań logistycznych w firmie,

ponieważ

jest

on

fizyczną

nicią

wiążącą

rozproszone

geograficznie

miejsca

tej

działalności a ponadto dodaje produktom firmy

wartości, tworząc użyteczność czasu i miejsca.

Transport spełnia trzy funkcje w
gospodarowaniu :

Funkcję

konsumpcyjną

oznaczającą

zaspakajanie potrzeb przewozowych poprzez
świadczone usługi transportowe

Funkcję produkcyjną oznaczającą zaspokajanie

3

Funkcję produkcyjną oznaczającą zaspokajanie
potrzeb produkcyjnych przez świadczenie usług
transportowych-wpływa

na

funkcjonowanie

rynku i wymianę towarową

Funkcję integracyjną polegającą na integracji
państwa

i

społeczeństwa

poprzez

usługi

transportowe

Elementy systemu logistycznego
przedsi

ę

biorstwa:

Manipulacje

materiałami

Magazynowanie

Zarz

ą

dzanie

4

materiałami

i pakowanie

Obsługa klienta

zapasami

Transport

System

logistyczny

Zadania i problemy – transport:

rodzaj środków transportowych,

użytkowanie własnych lub obcych środków
transportowych,

kupno

lub

dzierżawa

środków

5

kupno

lub

dzierżawa

środków

transportowych,

kombinacja środków transportowych,

organizacja

transportu

(optymalne

drogi

transportu, plany wykorzystania i załadunek
środków

transportu,

konsolidacja

i

dekonsolidacja

ładunków

transportowych

itd.).

Uj

ę

cia transportu (1):

Transport w ujęciu

czynnościowym

ma synonimy – w większości języków
są

to

odpowiedniki

polskich

słów

komunikacja, przewóz i łączność. Z
ujęciem

czynnościowym

transportu

6

komunikacja, przewóz i łączność. Z
ujęciem

czynnościowym

transportu

wiążą się pojęcia spedycji i logistyki.

Ujęcie

podmiotowe

transportu

polega na rozumieniu transportu jako
gałęzi gospodarki narodowej, gdzie
transport jest zazwyczaj przedmiotem
polityki transportowej.

Uj

ę

cia transportu (2):

W

ujęciu

rzeczowym

transport

to

wyposażenie

materialne służące realizacji czynności transportowych.
Można w różny sposób klasyfikować składniki materialne
systemu transportowego. Podstawowy podział dotyczy
wyróżnienia:
-

infrastruktury

,

na

która

składają

się

drogi

7

-

infrastruktury

,

na

która

składają

się

drogi

transportowe, urządzenia oraz wyposażenie punktów
transportowych, w tym miedzy innymi wyposażenie
punktów

ładunkowych

i

przesiadkowych,

warsztaty,

garaże itp.: infrastruktura transportu opisywana jest
często jako liniowa i punktowa, a jej najistotniejszą
cechą jest zdolność: przepustowa i przewozowa,
-

suprastruktury

, czyli taboru (środków przewozowych) i

urządzeń transportowych (środków pracy oraz jednostek
ładunkowych, takich jak kontenery)

Klasyfikacja transportu ze wzgl

ę

du na rodzaj

ś

rodowiska, w którym si

ę

odbywa:



lądowy

naziemny

nadziemny (np. napowietrzna kolej linowa)

podziemny (np. metro)

8

szynowy (kolej)

bezszynowy (transport samochodowy)



wodny



powietrzny



przesyłowy

(rurociągowy,

przewodowy

lub

przenośnikowy)



miejski (transport miejski)



wewnątrzzakładowy

Klasyfikacja transportu ze wzgl

ę

du na rodzaj

wykorzystywanego

ś

rodka transportu:



transport daleki

kolejowy

kołowo-drogowy

linowy

lotniczy
wodny śródlądowy

9

wodny śródlądowy

morski

mieszany

(multimodalny,

intermodalny,

kombinowany)

specjalny (gąsienicowy, poduszkowy, kroczący)



transport bliski

wózkowy

Dźwigowy

przenośnikowy

Transport intermodalny,
multimodalny, kombinowany :

Transport

intermodalny

należy do złożonych procesów

transportowych, w których ładunki są przemieszczane

środkami przewozowymi różnych gałęzi transportu. W

transporcie intermodalnym przewóz ładunków odbywa się

w jednej jednostce ładunkowej lub na pojeździe, na całej

trasie od nadawcy do odbiorcy, przy użyciu środków

przewozu różnych gałęzi transportu. Pojazdem tym może

10

przewozu różnych gałęzi transportu. Pojazdem tym może

być pojazd drogowy, pojazd kolejowy lub statek

Transport

multimodalny

to przewóz ładunków przez co

najmniej dwie różne gałęzie transportu, przy czym towar

może zmieniać jednostki ładunkowe, a więc transport

multimodalny

to

szczególny

rodzaj

transportu

intermodalnego.

Transport

kombinowany

, to transport intermodalny, w

którym główna część przewozu realizowana jest koleją,

żeglugą śródlądową lub morską. Natomiast dowozy i

odwozy są realizowane przez transport drogowy i to na

określonej możliwie najkrótszej odległości.

Najwa

ż

niejsze elementy transportu

intermodalnego:

konieczność

użycia

co

najmniej

2

gałęzi środków transportu,

konieczność wystąpienia tylko jednej
umowy o przewóz,

11

umowy o przewóz,

konieczność wystąpienia tylko jednego
wykonawcy

odpowiedzialnego

za

przebieg dostawy towaru,

konieczność zjednostkowania ładunku.

Spedytor – definicja:

Spedytor

zawodowo

i

za

wynagrodzeniem,

we

własnym

imieniu,

lecz

na

rachunek

zleceniodawcy,

podejmuje

się

12

zleceniodawcy,

podejmuje

się

wysyłania

lub

odbioru

przesyłki

towarowej

oraz

innych

czynności

związanych

z

jej

obsługą

i przewozem (art. 794§1 Kodeksu
Cywilnego).

Tak wi

ę

c spedycja to:

Organizacja procesu przemieszczania
towaru i towarzyszących mu procesów
zleconych

spedytorowi,

w

wyniku

13

zleconych

spedytorowi,

w

wyniku

których

towar

znajdujący

się

w

punkcie

A

zostaje

dostarczony

do

punktu

B

zgodnie

z oczekiwaniem klienta.

Zakres usługi spedycyjnej:

określany jest w umowie cywilno
prawnej,

lub

w

zleceniu

spedycyjnym,

14

spedycyjnym,

można

dokonywać

zakupu

pojedynczych

usług

lub

ich

sekwencji,

aż

po

kompleksową

usługę spedycyjną.

Do zada

ń

spedytora mo

ż

na

zaliczy

ć

(1):

poradnictwo spedycyjne-udzielanie porad w

zakresie transportu,

przygotowanie

ładunku

do

przewozu-

pakowanie,

sortowanie,

liczenie,

znakowanie,

15

znakowanie,

konsolidowanie/ dekonsolidowanie ładunku-

zbieranie drobnych partii ładunkowych w

większe jednostki,

dostarczanie

ładunku

do

miejsca

ich

docelowego załadunku na główny środek

transportu,

sporządzanie i kompletowanie dokumentacji,

zawieranie

umów

o

przewóz

z

różnymi

pośrednikami,

Do zada

ń

spedytora mo

ż

na

zaliczy

ć

(2):

składowanie towaru,

załadunek i wyładunek towarów w różnych relacjach

przeładunkowych,

ubezpieczenie towaru,

konwojowanie ładunku,

przyjmowanie

lub

przekazywanie

ładunku

16

przyjmowanie

lub

przekazywanie

ładunku

przewoźnikowi,

awizowanie

–informowanie

zleceniodawcy

o

bieżącym stanie i miejscu pobytu ładunku na trasie,

zabezpieczenie interesu zleceniodawcy w przypadku

uszkodzenia lub ubytku,

zgłaszanie ładunku do kontroli celnej i załatwianie

innych czynności urzędowych,

regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu

oraz innych czynności i usług na rzecz ładunku.

Kryteria wyboru przewo

ź

nika (1):

Wybór przewoźnika powinien opierać się na całym
szeregu formalnych przesłanek. Najważniejsze z
nich przedstawia poniższe zestawienie:

niezawodność i regularność dostaw,
koszty lub stawki transportowe „od drzwi do

17

koszty lub stawki transportowe „od drzwi do
drzwi”,

ogólny czas przewozu „od drzwi do drzwi”,

gotowość przewoźnika do negocjowania zmian
stawek,

stabilność finansowa przewoźnika,

dostępność sprzętu,

częstotliwość usług,

usługi odbioru i dostawy,

Kryteria wyboru przewo

ź

nika (2):

utrata ładunku lub uszkodzenia,

przesyłki ekspresowe,

jakość personelu operacyjnego,

śledzenie przesyłek,
gotowość przewoźnika do negocjowania

18

gotowość przewoźnika do negocjowania

zmian w usługach,

elastyczność w planowaniu przewozów,

usługi rozkładowe (liniowe),

załatwianie reklamacji,

jakość

umiejętności

kupieckich

przewoźnika,

wyposażenie (urządzenia) specjalne.

Literatura:

19



K. Rutkowski, F. Beier: Logistyka. SGH,
Warszawa 2002, rozdz. 3 (z załącznikiem).



J.J.

Coyle,

E.J.

Bardi,

C.J.

Langley

Jr:

Zarządzanie logistyczne. PWE, Warszawa
2002, rozdz. 9 i 10.