Zmiany
UKD 624.21.042
POLSKI KOMITET
NORMALIZACJI,
MIAR I JAKO
ŚCI
P O L S K A N O R M A
PN-85
S-10030
Obiekty mostowe
Obci
ążenia
Zamiast:
PN-82/S-10030
Grupa katalogowa
0782
Bridges. Loads
Ponts. Charges
Мосты. Нагрузки
SPIS TRE
ŚCI
1. WST
ĘP
1.1. Przedmiot normy
1.2. Zakres stosowania normy
1.3. Okre
ślenia
1.4. Klasyfikacja obci
ążeń
1.4.1. Obci
ążenia podstawowe
1.4.2. Obci
ążenia dodatkowe
1.4.3. Obci
ążenia wyjątkowe
1.4.4. Wybór uk
ładu obciążeń
1.5. Wspó
łczynniki obciążeń
γ
f
2. OBCI
ĄŻENIA CIĘŻAREM WŁASNYM
3. PARCIE GRUNTU
3.1. W
łaściwości gruntu
3.2. Rodzaje parcia gruntu dzia
łającego na elementy mostowe
3.3. Zasady wyznaczania parcia
3.3.1. Graniczne warto
ści przemieszczeń
3.3.2. Wp
ływ spójności gruntu
3.3.3. Wp
ływ tarcia gruntu po powierzchni ściany oporowej lub elementu mostowego
3.3.4. Szeroko
ść powierzchni parcia gruntu na elementy
3.3.5. Warto
ści graniczne parcia
3.4. Parcie gruntu wywo
łane ruchomym obciążeniem naziomu
3.4.1. Zasady ogólne
3.4.2. Zast
ępcze obciążenie naziomu taborem samochodowym
3.4.3. Zast
ępcze obciążenie naziomu taborem tramwajowym
3.4.4. Obci
ążenie naziomu tłumem pieszych
3.4.5. Obci
ążenie naziomu taborem kolejowym
3.4.6. Obci
ążenie poziome naziomu wywołane przyspieszaniem i hamowaniem taboru
3.4.7. Obci
ążenie poziome naziomu wywołane siłami odśrodkowymi
3.4.8. Warto
ść i położenie wypadkowej parcia czynnego od pionowego obciążenia naziomu
3.4.9. Warto
ść i położenie wypadkowej parcia czynnego wywołanego siłami poziomymi działającymi na naziom
3.4.10. Inne rozk
łady parcia wywołanego obciążeniem naziomu
3.5. Obci
ążenie przepustów i przejazdów oraz przejść pod szlakami komunikacyjnymi
3.5.1. Obci
ążenie pionowe
3.5.2. Obci
ążenie poziome
4. PARCIE WODY
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 1
5. INNE OBCI
ĄŻENIA DŁUGOTRWAŁE
5.1. Si
ły sprężające
5.2. Wp
ływ procesów reologicznych na obciążenia
5.3. Obci
ążenie wywołane osiadaniem podłoża
5.4. Obci
ążenie urządzeniami komunalnymi
6. OBCI
ĄŻENIA RUCHOME DROGOWYCH OBIEKTÓW MOSTOWYCH
6.1. Rodzaje obci
ążeń ruchomych drogowych obiektów mostowych
6.2. Klasy obci
ążeń
6.3. Obci
ążenie elementów głównych
6.3.1. Obci
ążenia, ich wartości i ustawienie
6.3.2. Wspó
łczynniki dynamiczne
6.4. Obci
ążenie elementów pomostu
6.5. Obci
ążenie obiektów pojazdami ciężkimi
6.6. Obci
ążenie taborem tramwajowym
6.6.1. Zasady ogólne
6.6.2. Schemat obci
ążenia taborem tramwajowym
6.6.3. Wp
ływ dynamiczny obciążenia taborem tramwajowym
6.6.4. Wykolejenie si
ę taboru tramwajowego
6.6.5. Inne obci
ążenia miejskim taborem szynowym
6.7. Obci
ążenie chodników, kładek, schodów, pomostów i poręczy
6.7.1. Rodzaje obci
ążeń
6.7.2. Obci
ążenia tłumem
6.7.3. Obci
ążenie pojazdami kładek pieszojezdnych
6.7.4. Obci
ążenie wyjątkowe chodników
6.7.5. Obci
ążenie poręczy
6.8. Si
ły hamowania i przyspieszania taboru samochodowego i tramwajowego
6.8.1. Zasady ogólne
6.8.2. Warto
ści sił hamowania lub przyspieszania
6.9. Si
ły odśrodkowe od obciążenia taborem samochodowym i tramwajowym
6.10. Uderzenia boczne taboru
6.10.1. Uderzenia o bariery ochronne
6.10.2. Uderzenia o podpory wiaduktów
6.10.3. Uderzenia boczne o elementy jezdni
7. OBCI
ĄŻENIA RUCHOME MOSTÓW KOLEJOWYCH
7.1. Rodzaje obci
ążeń ruchomych mostów kolejowych
7.2. Klasy obci
ążeń
7.3. Obci
ążenie taborem kolejowym
7.3.1. Schemat obci
ążenia taborem kolejowym
7.3.2. Ustawianie obci
ążeń
7.3.3. Obci
ążenie zastępcze
7.3.4. Zasady stosowania klas obci
ążeń
7.3.5. Wspó
łczynniki dynamiczne
7.4. Obci
ążenia wyjątkowe
7.5. Obci
ążenia chodników, kładek, schodów i poręczy
7.6. Si
ły hamowania i przyspieszania taboru kolejowego
7.6.1. Zasady ogólne
7.6.2. Si
ły hamowania
7.6.3. Si
ły przyspieszania
7.6.4. Warunki stosowania obci
ążeń
7.7. Si
ły odśrodkowe
7.8. Uderzenia boczne
7.8.1. Uderzenia boczne wynikaj
ące z geometrycznych niedoskonałości toru
7.8.2. Uderzenia boczne pojazdów samochodowych lub tramwajowych o podpory wiaduktów kolejowych
7.9. Obci
ążenia związane z wykolejeniem pociągu
8. OBCI
ĄŻENIE WYWOŁANIE ZMIANAMI TEMPERATURY
8.1. Zakres uwzgl
ędniania wpływu zmian temperatury
8.2. Zmiany temperatur w konstrukcjach mostowych
8.2.1. Poziom odniesienia zmian temperatur
8.2.2. Warto
ści ekstremalne temperatur konstrukcji
8.2.3. Wp
ływ lokalnych źródeł ciepła
8.3. Wspó
łczynnik rozszerzalności termicznej
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 2
9. OBCI
ĄŻENIE WIATREM
9.1. Zasady ogólne
9.2. Ci
śnienie wiatru na jednostkę powierzchni
9.2.1. Ci
śnienie wiatru na przęsła obciążone
9.2.2. Ci
śnienie wiatru na przęsła nieobciążone
9.2.3. Przypadki szczególne
9.3. Powierzchnie nara
żone na działanie wiatru
9.3.1. Powierzchnie parcia wiatru o kierunku prostopad
łym do osi mostu
9.3.2. Powierzchnie parcia wiatru o kierunku równoleg
łym do osi mostu
9.3.3. Powierzchnie parcia wiatru na tabor kolejowy i tramwajowy
9.3.4. Powierzchnie parcia wiatru na tabor samochodowy i t
łum
10. OBCI
ĄŻENIA W CZASIE BUDOWY
10.1. Zakres sprawdzania konstrukcji na obci
ążenia występujące w czasie budowy
10.2. Warto
ści obciążeń pionowych stałych i zmiennych przy budowie obiektów mostowych
10.2.1. Obci
ążenie robocze pomostów
10.2.2. Obci
ążenia urządzeniami i maszynami
10.2.3. Obci
ążenia materiałami i elementami
10.3. Obci
ążenia poziome
11. OBCI
ĄŻENIA ZWIĄZANE Z OPORAMI ŁOŻYSK
11.1. Zakres uwzgl
ędniania oporów łożysk
11.2. Obci
ążenia styczne łożysk
11.3. Opory
łożysk elastomerowych
12. OBCI
ĄŻENIA WYWOŁANE PARCIEM LODU
12.1. Zakres sprawdzania obiektów mostowych na obci
ążenia wywołane działaniem (parciem) lodu
12.2. Obci
ążenie działające na powierzchnie czołowe filarów i izbic
12.3. Warto
ść parcia kry na mosty tymczasowe
12.4. Inne przypadki dzia
łania lodu na podpory
12.4.1. Wp
ływ rozszerzania się lodu
12.4.2. Wp
ływ podnoszenia się poziomu wody
13. UDERZENIA STATKÓW O PODPORY MOSTÓW
13.1. Zakres uwzgl
ędniania uderzeń w projektowaniu podpór
13.2. Miejsce si
ły uderzenia
13.3. Warto
ści sił uderzenia
14. POSTANOWIENIA PRZEJ
ŚCIOWE
INFORMACJE DODATKOWE
1. WST
ĘP
1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy s
ą obciążenia stosowane w obliczeniach obiektów mostowych.
1.2. Zakres stosowania normy. Norm
ę należy stosować do projektowania nowych i sprawdzania no śności istniejących
obiektów mostowych.
1.3. Okre
ślenia
1.3.1. obiekty mostowe - mosty, wiadukty i estakady w ci
ągu linii kolejowych lub tramwajowych oraz dróg ko łowych,
- k
ładki dla pieszych, schody oraz pochylnie w ci ągach dla pieszych,
- przepusty, przejazdy i przej
ścia pod torami kolejowymi lub jezdniami drogowymi oraz p łytkie tunele pod szlakami
komunikacyjnymi,
-
ściany oporowe oraz inne budowle oporowe utrzymuj ące w stanie stateczności grunty rodzime i nasypowe korpusu
drogowego, kolejowego lub innej budowli komunikacyjnej.
W dalszej tre
ści normy pod określeniem mosty należy rozumieć obiekty mostowe.
1.3.2. obci
ążenia - działania fizyczne na obiekt mostowy wywołujące w nim siły wewnętrzne, odkształcenia i
przemieszczenia.
1.3.3. obci
ążenia podstawowe - obciążenia stałe oraz zmienne, których przeniesienie jest g łównym celem
projektowanego obiektu lub jego cz
ęści. Symbol obciążeń podstawowych: P.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 3
1.3.4. obci
ążenia dodatkowe - obciążenia zmienne występujące jednocześnie z obciążeniami podstawowymi w
okre
ślonych warunkach środowiska, eksploatacji i budowy, których przeniesienie nie jest g łównym celem
projektowanego obiektu lub jego cz
ęści. Symbol obciążeń dodatkowych: D.
1.3.5. obci
ążenia wyjątkowe - obciążenia zmienne przekraczające wartości normowe dla obiektu lub jego cz ęści,
wyst
ępujące w warunkach nietypowych lub awaryjnych. Symbol obci ążeń wyjątkowych: W.
1.3.6. uk
ład obciążeń - kombinacje obciążeń:
- uk
ład podstawowy P - obciążenia podstawowe,
- uk
ład dodatkowy PD - obciążenia podstawowe i niektóre dodatkowe, które mog ą wystąpić równocześnie,
- uk
ład wyjątkowy PW - obciążenia podstawowe i jedno z wyjątkowych oraz te z dodatkowych, które występują lub
mog
ą wystąpić równocześnie z obciążeniem wyjątkowym.
1.3.7. obci
ążenia charakterystyczne oraz obliczeniowe - wg
PN-82/B-02000
.
1.3.8. wspó
łczynnik obciążeń
γ
f
- cz
ęściowy współczynnik bezpieczeństwa - współczynnik przez który należy
pomno
żyć obciążenia charakterystyczne (normowe), aby otrzymać obciążenia obliczeniowe.
1.3.9. stany graniczne - stany konstrukcji, przy których przestaje ona spe
łniać projektowe założenia eksploatacyjne lub
wymagania bezpiecze
ństwa budowli.
1.3.10. stany graniczne no
śności (SGN) - stany odpowiadające maksymalnej nośności konstrukcji, polegającej na:
a) utracie stateczno
ści położenia lub stateczności sprężystej,
b) zniszczeniu,
c) zamianie w uk
ład zmienny,
d) przekroczeniu okre
ślonych naprężeń oznaczających zagrożenie:
- uplastycznieniem,
- po
ślizgami w złączach,
- niebezpiecznym rozwarciem rys.
1.3.11. stany graniczne u
żytkowania (SGU) - stany stanowiące zagrożenie normalnego użytkowania i trwałości
konstrukcji. S
ą to:
- nadmierne ugi
ęcia,
- zarysowania,
- nadmierne drgania.
1.3.12. Pozosta
łe określenia - w innych rozdziałach niniejszej normy lub w normach i dokumentach zwi ązanych.
1.4. Klasyfikacja obci
ążeń
1.4.1. Obci
ążenia podstawowe. Do obciążeń podstawowych należy zaliczyć:
a) obci
ążenia stałe, wg rozdz. 2, 3, 4 i 5,
b) obci
ążenia zmienne:
- obci
ążenia taborem z uwzględnieniem wpływów dynamicznych i sił odśrodkowych, wg rozdz. 6 i 7,
- parcie gruntu przy naziomie obci
ążonym, wg rozdz. 3,
- obci
ążenie tłumem pieszych na kładkach, schodach i chodnikach obiektów mostowych, wg 6.7,
c) obci
ążenia zmienne części obiektów mostowych, których celem jest przeniesienie tych obci ążeń:
- obci
ążenie deskowań (szalunków) w czasie budowy, wg rozdz. 10,
- dzia
łanie wiatru w odniesieniu do elementów przeciwwiatrowych, wg rozdz. 9,
- hamowanie i przyspieszanie w odniesieniu do elementów przeciwhamownych,
łożysk i podpór, wg 6.8 i 7.6,
- parcie lodu w odniesieniu do izbic, wg rozdz. 12,
- obci
ążenia wywołane bocznymi uderzeniami taboru w odniesieniu do st ężeń przeciwuderzeniowych mostów
kolejowych, wg 7.8,
- uderzenia o bariery ochronne w odniesieniu do barier, wg 6.10,
- obci
ążenia poręczy w odniesieniu do poręczy, wg 6.7.5,
- obci
ążenia tłumem pieszych chodników i pomostów w odniesieniu do ich konstrukcji nios ącej, wg 6.7,
d) obci
ążenia wywołane przewidywanym osiadaniem podpór, zmianami temperatury lub inne obci ążenia zmienne, jeśli
wp
ływ każdego z nich jest większy niż innych zmiennych obciążeń, wg rozdz. 5.
1.4.2. Obci
ążenia dodatkowe. Do obciążeń dodatkowych należy zaliczać:
- obci
ążenia wiatrem z wyjątkiem przypadku wg 1.4.1c), wg rozdz. 9,
- obci
ążenia wywołane zmianami temperatury, z wyjątkiem przypadku wg 1.4.1d), wg rozdz. 8,
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 4
- obci
ążenia dźwigarów głównych wywołane hamowaniem i przyspieszaniem, wg 6.8 i 7.6,
- obci
ążenia dźwigarów głównych przęseł, chodników służbowych i pomostów roboczych, tłumem pieszych na
chodnikach, z wyj
ątkiem przypadku wg 1.4.1b), wg 6.7,
- obci
ążenia pojazdami kładek dla pieszych, wg 6.7.
- obci
ążenia dźwigarów głównych siłami związanymi z oporami łożysk, wg rozdz. 11,
- przewidywane osiadanie podpór, z wyj
ątkiem przypadku wg 1.4.1d),
- obci
ążenia w czasie budowy z wyjątkiem przypadku 1.4.1c), wg rozdz. 10,
- obci
ążenia filarów parciem lodu, wg rozdz. 12,
- obci
ążenia uderzeniami bocznymi taboru w odniesieniu do prz ęseł, wg 6.10.3 i 7.8.1.
1.4.3. Obci
ążenia wyjątkowe. Do obciążeń wyjątkowych należy zaliczać:
- obci
ążenia wynikłe przy wykolejeniu taboru kolejowego oraz tramwajowego, wg 7.9 i 6.6.4,
- obci
ążenia przy najeździe taboru samochodowego na chodnik w odniesieniu do konstrukcji chodnika, wg 6.7.4,
- obci
ążenia konwojowane (ponadnormowe), wg 6.5,
- obci
ążenia wymuszone nieprzewidzianymi osiadaniami i innymi ruchami podpór (z wyj ątkiem szkód górniczych, które
nie s
ą przedmiotem niniejszej normy), wg rozdz. 5,
- uderzenia pojazdów i statków o podpory, wg 6.10.2.
1.4.4. Wybór uk
ładu obciążeń. Do wymiarowania należy przyjąć najniekorzystniejszy z trzech układów obciążeń:
a) uk
ład podstawowy P,
b) uk
ład dodatkowy PD,
c) uk
ład wyjątkowy PW.
1.5. Wspó
łczynniki obciążeń
γ
f
. Warto
ści współczynników obciążeń
γ
f
(przy wymiarowaniu) dla stanów granicznych
no
śności (SGN) przy układach obciążeń P, PD i PW - wg tabl. 1.
Do wszystkich obci
ążeń określonego układu należy stosować współczynniki obciążeń zawarte w odpowiednich
kolumnach tablicy 1. Do obci
ążeń P - kolumna 3, do PD - kolumna 4 i do PW - kolumna 5.
Warto
ści współczynników obciążeń działających odciążająco zostały podane przy poszczególnych obciążeniach
d
ługotrwałych w tabl. 1.
Warto
ści współczynnika obciążeń
γ
f
dla stanów granicznych u
żytkowania (SGU) należy przyjmować jako równe 1,00.
Nie nale
ży uwzględniać wpływu działań odciążających obciążeń długotrwałych ciężarami własnymi przy projektowaniu
elementów pomostów.
Wspó
łczynniki parcia i odporu wg tabl. 1 nale ży stosować w obliczeniach w stanach granicznych no śności gruntu. W
stanach granicznych no
śności konstrukcji oporowych współczynniki te należy pomnożyć przez 1,10 jeśli są większe od
1,0 oraz przez 0,90 je
śli są mniejsze od 1,0.
Do parcia czynnego lub spoczynkowego gruntu dzia
łającego stale odciążająco należy zastosować współczynnik
obci
ążenia stanowiący odwrotność współczynnika obciążenia wg tabl. 1 tego samego parcia jako dzia łania
obci
ążającego.
Do odporu gruntu dzia
łającego stale obciążająco należy zastosować współczynnik obciążenia stanowiący odwrotność
wspó
łczynnika obciążenia tego samego odporu wg tabl. 1 jako dzia łania odciążającego.
Tablica 1. Warto
ść współczynników obciążeń
γ
f
dla stanów granicznych no
śności
Lp.
Rodzaje obci
ążeń
Uk
ład obciążeń
P
PD
PW
1
2
3
4
5
1
Ci
ężary własne konstrukcji niosącej wg rozdz. 2
1,20
1,20
1,20
2
Ci
ężary własne wg lp. 1, lecz jako działanie odciążające wg 1.5
0,90
0,90
0,90
3
Ci
ężary własne elementów niekonstrukcyjnych, takich jak: nawierzchnia,
elementy wyposa
żenia, urządzenia obce, warstwy gruntu i inne, z wyjątkiem
przypadków wymienionych w lp. 5
1,50
1,50
1,50
4
Ci
ężary własne wg lp. 3, lecz jako działanie odciążające wg 1.5
0,90
0,90
0,90
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 5
5
Ci
ężary własne elementów niekonstrukcyjnych jak w lp. 3, lecz przy
obliczaniu obiektów istniej
ących wg obmiaru lub przy projektowaniu
okre
ślonych urządzeniu obcych spełniających warunki zgodności z projektem
jak ci
ężary własne konstrukcji
1,20
1,20
1,20
6
Ci
ężary własne wg lp. 5, lecz jako działanie odciążające
0,90
0,90
0,90
7
Si
ły sprężające i wywołane wpływami reologicznymi - wg norm dotyczących
projektowania mostów w przypadku braku innych danych w normach
1,20
1,20
1,20
8
Si
ły wg lp. 7, lecz działanie odciążające
0,85
0,85
0,85
9
Parcie gruntu spoczynkowe, niezale
żnie od rodzaju gruntu
1,1
1,1
1,1
10
Parcie gruntu czynne (po
średnie i graniczne) dla gruntów rodzimych
a) niespoistych
b) spoistych
1,1
1,25
1,1
1,25
1,1
1,25
11
Parcie gruntu czynne (po
średnie i graniczne) dla gruntów nasypowych
a) niespoistych
b) spoistych
1,25
1,35
1,25
1,35
1,25
1,35
12
Odpór graniczny gruntu - dzia
łanie odciążające dla gruntów rodzimych
a) niespoistych
b) spoistych
0,90
0,80
0,90
0,80
0,90
0,80
13
Odpór graniczny gruntu - dzia
łanie odciążające dla gruntów nasypowych
a) niespoistych
b) spoistych
0,85
0,70
0,85
0,70
0,85
0,70
14
Parcie hydrostatyczne wody wg rozdz. 4
1,20
1,20
1,20
15
Parcie hydrostatyczne wody, lecz jako dzia
łanie odciążające
0,85
0,85
0,85
16
Obci
ążenia wywołane nierównomiernnym osiadaniem podpór
1,30
1,20
1,10
17
Obci
ążenie ruchome pionowe taborem samochodowym, tramwajowym i
kolejowym wg rozdz. 6 i 7
1,50
1,25
1,15
18
Obci
ążenie siłami odśrodkowymi taboru wg rozdz. 6 i 7
1,50
1,25
1,15
19
Obci
ążenie siłami hamowania i przyspieszanie taboru wg rozdz. 6 i 7
1,30
1,20
1,10
20
Obci
ążenie tłumem pieszych wg 6 i 7
1,30
1,20
1,10
21
Uderzenia boczne
a) o bariery wg 6.10.1
b) o podpory wg 6.10.2
c) zwi
ązane z geometrycznymi niedoskonałościami toru wg 7.8
d) o elementy jezdni drogowej wg 6.10.3
1,30
-
1,50
1,30
-
-
1,25
1,20
-
1,10
1,15
1,10
22
Obci
ążenia wywołane zmianami temperatury wg rozdz. 8
1,30
1,20
1,10
23
Obci
ążenia wywołane działaniem wiatru wg rozdz. 9
1,30
1,20
1,10
24
Obci
ążenia wywołane oporami łożysk wg rozdz. 11
1,50
1,20
1,15
25
Obci
ążenia wynikające z bezwładności przęseł w czasie budowy i
eksploatacji oraz inne obci
ążenia w czasie budowy wg rozdz. 10
1,50
1,25
1,15
26
Parcie lodu (wg rozdz. 12) na:
a) podpory mostów sta
łych
b) izbice i podpory mostów tymczasowych
-
1,50
1,00
-
1,00
-
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 6
2. OBCI
ĄŻENIA CIĘŻAREM WŁASNYM
Obci
ążenia ciężarem własnym konstrukcji i elementów wyposa żenia należy ustalać na podstawie projektowanych lub
rzeczywistych wymiarów konstrukcji i wyposa
żenia elementów oraz ciężarów jednostkowych materiałów, z których te
konstrukcje i elementy zosta
ły zaprojektowane i wykonane.
Ci
ężary podstawowych materiałów do budowy mostów na jednostkę objętości lub długości elementów konstrukcji i
wyposa
żenia podano w tabl. 2.
Ci
ężary nie podane w tabl. 2 należy przyjmować wg
PN-82/B-02001
lub innych udokumentowanych
źródeł.
Je
śli ostateczny ciężar zaprojektowanej konstrukcji łącznie z wyposażeniem jest większy o więcej niż 5% od przyjętego
w obliczeniu nale
ży wykonać sprawdzenie i ewentualnie poprawki projektu.
Tablica 2. Obci
ążenie ciężarem własnym
Lp.
Rodzaj obci
ążenia
Jednostka
Ci
ężar
jednostkowy
1
2
3
4
1
Metale
Stal i staliwo
Dodatek do konstrukcji nitowanych i
łączonych na śruby
Dodatek do ci
ężaru konstrukcji spawanych
Dodatek do ci
ężaru konstrukcji nitowanospawanych lub spawanych z
po
łączeniami na śruby
Żeliwo
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
78,5
2,7
1,4
2,0
72,5
2
Betony
Beton zwyk
ły z kruszywa kamiennego zagęszczony mechanicznie, bez zbrojenia
- w stanie suchym
- w stanie niezwi
ązanym, mokry
Dodatek na ci
ężar zbrojenia
Dodatek w przypadku kruszywa bazaltowego
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
24,0
25,0
1,0
2,0
3
Drewno konstrukcyjne
Sosna,
świerk, topola i inne miękkie
- w stanie suchym
- w stanie wilgotnym
Brzoza, d
ąb
- w stanie suchym
- w stanie wilgotnym
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
5,6
6,0
7,0
7,6
4
Materia
ły nawierzchni drogowych
Asfalt lany lub beton asfaltowy
Izolacja bitumiczna
Kostka kamienna
kN/m
3
kN/m
3
kN/m
3
23
14
27
5
Materia
ły nawierzchni kolejowych
Szyny S 60 na jeden tor
Szyny S 49 na jeden tor
Podk
łady drewniane na jeden tor łącznie z podkładkami
Podk
łady z betonu sprężonego na jeden tor łącznie z podkładkami
T
łuczeń
Nawierzchnie typu S 60 na mostownicach
łącznie z odbojnicami dla jednego toru
kN/m
kN/m
kN/m
kN/m
kN/m
3
kN/m
1,2
1,0
1,6
5,1
20,0
7,0
3. PARCIE GRUNTU
3.1. W
łaściwości gruntu. Właściwości gruntu mające wpływ na siły występujące w płaszczyźnie styku ścian
oporowych lub elementów obiektu mostowego z o
środkiem gruntowym należy określać wg
PN-83/B-03010
,
PN-81/B-03020
,
PN-74/B-04452
oraz PN-75/B-04481.
3.2. Rodzaje parcia gruntu dzia
łającego na elementy mostowe. W projektowaniu mostów należy uwzględniać
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 7
nast
ępujące rodzaje parcia gruntu:
a) graniczne parcie czynne powoduj
ące przemieszczenie budowli oporowej w kierunku parcia gruntu; oznaczania:
wypadkowa E
a
, parcie jednostkowe e
a
,
b) parcie spoczynkowe gruntu, gdy nie istnieje mo
żliwość przesunięcia budowli oporowej; oznaczenia: wypadkowa E
0
,
jednostkowe parcie spoczynkowe e
0
,
c) odpór po
średni gruntu, gdy budowla oporowa lub jej element ulega przemieszczeniu w kierunku o środka gruntowego
mniejszemu od przemieszczenia wywo
łującego odpór graniczny; oznaczania: wypadkowa odporu po średniego E
II
,
jednostkowy odpór po
średni e
II
,
d) odpór graniczny gruntu, gdy budowla oporowa lub jej element ulega przemieszczeniu wystarczaj
ącemu do
osi
ągnięcia przez odpór wartości największej; oznaczania: odpór wypadkowy E
p
, odpór jednostkowy e
p
.
3.3. Zasady wyznaczania parcia
3.3.1. Graniczne warto
ści przemieszczeń. Graniczne wartości przemieszczeń budowli oporowych i ich elementów dla
poszczególnych rodzajów parcia gruntu nale
ży określać wg
PN-83/B-03010
.
3.3.2. Wp
ływ spójności gruntu. Wpływ spójności gruntu na wartości sił działających na ściany oporowe i inne
elementy obiektów mostowych nale
ży uwzględniać tylko w przypadkach szczególnych, kiedy spełnione są następujące
warunki
łącznie:
a) grunty s
ą w stanie rodzimym,
b) nie podlegaj
ą przemarzaniu lub wysychaniu.
c) wykazuj
ą stopień plastyczności określony wg
PN-74/B-04452
warunkiem
(1)
3.3.3. Wp
ływ tarcia gruntu po powierzchni ściany oporowej lub elementu mostowego. Wpływ tarcia gruntu należy
uwzgl
ędniać na całej nie izolowanej powierzchni kontaktu z gruntem w przypadkach, kiedy górna kraw ędź budowli
oporowej wspó
łpracującej z gruntem znajduje się w odległości większej niż 30 m od szyny toru kolejowego lub 10 m od
kraw
ędzi jezdni drogowej albo od szyny toru tramwajowego.
3.3.4. Szeroko
ść powierzchni parcia gruntu na elementy. Szerokość powierzchni parcia gruntu na elementy nale ży
przyjmowa
ć jako rzeczywistą szerokość elementu konstrukcji oporowej dla wyznaczenia parcia spoczynkowego; jako
rzeczywist
ą szerokość elementu powiększoną o 1,0 m dla pozostałych rodzajów parcia. Należy zachować warunek że
szeroko
ść obliczeniowa nie jest większa od rozstawu sąsiednich elementów.
3.3.5. Warto
ści graniczne parcia. Wartości graniczne jednostkowe i wypadkowe parcia czynnego, odporu oraz parcia
spoczynkowego i odporu po
średniego należy wyznaczać wg
PN-83/B-03010
.
3.4. Parcie gruntu wywo
łane ruchomym obciążeniem naziomu
3.4.1. Zasady ogólne. Wp
ływ obciążenia ruchomego na graniczne parcie czynne lub odpór graniczny gruntu na
budowl
ę oporową należy uwzględnić, jeśli działa ono na klin odłamu. Nachylenie płaszczyzny poślizgu klina odłamu
wzgl
ędem poziomu należy przyjąć pod kątem:
(2)
oraz
(3)
w których:
Φ
- k
ąt tarcia wewnętrznego gruntu (rys. 1). W odniesieniu do parcia spoczynkowego nale ży stosować
umowne nachylenie klina od
łamu pod katem
.
Nale
ży przyjąć, że obciążenie ruchome rozchodzi się symetrycznie z miejsca obciążenia poprzez warstwy sprężyste
nawierzchni sztywnych i podatnych pod k
ątem 45° oraz przez ośrodek gruntowy lub inny sypki, w tym tłuczniowy pod
k
ątem tarcia wewnętrznego
Φ
.
K
ąt
Φ
dla gruntów przyjmowa
ć należy wg
PN-83/B-03010
lub innych udokumentowanych
źródeł.
Obci
ążenie stałe, położone nad klinem odłamu można traktować jako obciążenie zastępcze złożone z warstwy gruntu o
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 8
tej samej g
ęstości co grunt odłamu, lecz o wysokości zastępczej h
z
w wzoru
(4)
w którym:
γ
- ci
ężar objętościowy gruntu, kN/m
3
,
q
n
- obci
ążenie naziomu, kN/m
2
.
Przy wyznaczaniu parcia gruntu wywo
łanego obciążeniem naziomu nie należy stosować współczynnika dynamicznego.
3.4.2. Zast
ępcze obciążenie naziomu taborem samochodowym. Zastępcze obciążenie taborem samochodowym
nale
ży przyjmować jako obciążenie K, wg 6.3, rys. 2a) i b).
Parcie na
ścianę czołową przyczółka należy wyznaczyć przy założeniu obciążenia naziomu w postaci równomiernego
obci
ążenia K na szerokość ściany, lecz nie więcej niż 5,40 m (rys. 3a).
Parcie na
ściany oporowe równoległe do jezdni wyznaczyć należy przy założeniu obciążenia naziomu w postaci dwóch
prostok
ątów o szerokości 1,60 m i długości 4,80 m, w rozstawie osiowym 2,70 m (rys. 3b).
3.4.3. Zast
ępcze obciążenie naziomu taborem tramwajowym. Obciążenie zastępcze naziomu taborem
tramwajowym nale
ży przyjmować jako obciążenie działające na poziomie spodu nawierzchni (podk ładów lub płyt
betonowych) na szeroko
ść 3,0 m i nieograniczonej długości, symetrycznie do osi toru tramwajowego, o warto ści 7
kN/m
2
.
3.4.4. Obci
ążenie naziomu tłumem pieszych. Obciążenie naziomu tłumem pieszych należy przyjmować wg 6.7 jako
równomiernie roz
łożone o wartości 4 kN/m
2
.
3.4.5. Obci
ążenie naziomu taborem kolejowym. Obciążenie naziomu taborem kolejowym nale ży przyjmować wg 7.3
jako roz
łożone symetrycznie względem osi toru na pasmie o szeroko ści 3,0 m na poziomie 0,50 m poni żej górnej
kraw
ędzi podkładu (rys. 2b).
3.4.6. Obci
ążenie poziome naziomu wywołane przyspieszaniem i hamowaniem taboru. Należy uwzględnić
nast
ępujące obciążenia poziome wywołane hamowaniem i przyspieszaniem taboru znajduj ącego się na klinie odłamu:
a) obci
ążenie poziome naziomu wywołane przyspieszeniem i hamowaniem taboru samochodowego nale ży przyjmować
wg 6.8 i wg 3.4.2 z pomini
ęciem q rys. 2c) i 3a).
b) obci
ążenie poziome naziomu wywołane przyspieszaniem i hamowaniem taboru tramwajowego nale ży przyjmować
wg 2c), d) i 3a) i 3.4.3 - rys. 2c) i 2d).
c) obci
ążenie poziome naziomu wywołane przyspieszaniem i hamowaniem taboru kolejowego nale ży przyjmować wg
7.6 i 3.4.5 oraz rys. 2a), d) i 3a).
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 9
Rys. 1
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 10
Rys. 2
3.4.7. Obci
ążenie poziome naziomu wywołane siłami odśrodkowymi
a) Obci
ążenie poziome ścian oporowych i skrzydeł przyczółków wywołane siłami odśrodkowymi taboru
samochodowego na jezdni w
łuku poziomym należy wyznaczyć dla obciążenia K na naziomie wg 3.4.2 (z pominięciem
g) wg 6.9 i rys. 2d).
b) Obci
ążenie poziome ścian oporowych i skrzydeł przyczółków wywołane siłami odśrodkowymi taboru tramwajowego
na torze w
łuku należy wyznaczyć dla obciążenia naziomu wg 3.4.3 i 6.9.
c) Obci
ążenie poziome ścian oporowych i skrzydeł przyczółków wywołane siłami odśrodkowymi taboru kolejowego
nale
ży uwzględniać na odcinkach toru leżących na łuku, przyjmując obciążenie w obszarze naziomu wg 3.4.5 i 7.7.
Nale
ży uwzględniać przeciążenie zewnętrznej szyny wynikające z działania wypadkowej mimośrodowej siły
od
środkowej na ramieniu h = 1,8 m względem górnej krawędzi szyny zgodnie z 7.7 oraz z przechyłki toru.
3.4.8. Warto
ść i położenie wypadkowej parcia czynnego od pionowego obci ążenia naziomu. Wypadkowa parcia
czynnego od obci
ążenia ruchomego działającego pionowo na naziom równa się wartości wypadkowej obciążenia
znajduj
ącego się na naziomie pomnożonej przez współczynnik
(5)
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 11
Wypadkowa zaczepiona jest w po
łowie odcinka działania parcia, wywołanego przez obciążenie ruchome, określonego
w 3.4.1 i rys. 1a), b).
3.4.9. Warto
ść i położenie wypadkowej parcia czynnego wywołanego siłami poziomymi działającymi na naziom.
Warto
ść wypadkowej parcia wywołanego siłami poziomymi działającymi na naziom równa się wypadkowej wartości tych
si
ł. Wypadkową należy zaczepić na wysokości
2
/
3
odcinka parcia od punktu dolnego klina od
łamu przyjętego zgodnie z
3.4.1, 3.4.7 i rys. 2d).
Rys. 3
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 12
3.4.10. Inne rozk
łady parcia wywołanego obciążeniem naziomu. Inne rozkłady parcia wywołanego obciążeniami
naziomu mog
ą być brane pod uwagę pod warunkiem ich uzasadnienia, zgodnie z prawami mechaniki gruntów.
Rozk
łady parcia spoczynkowego od obciążenia ruchomego znajdującego się na naziomie przyległym do budowli
oporowej nie podlegaj
ącej przemieszczeniu powyżej wartości granicznej wg 3.1.1, należy przyjmować zgodnie z
PN-83/B-03010
oraz zasadami teorii spr
ężystości i mechaniki gruntów.
3.5. Obci
ążenie przepustów i przejazdów oraz przejść pod szklakami komunikacyjnymi
3.5.1. Obci
ążenie pionowe. Obciążenie ciężarem warstwy gruntu nasypowego nad budowlą należy przyjmować jako
ci
ężar słupa gruntu o wysokości h, licząc od poziomu górnej powierzchni płyty zamykającej budowlę od góry do
poziomu wierzchniej warstwy gruntu lub spodu konstrukcji nawierzchni.
Obci
ążenie to w N/m
2
wynosi
(6)
Przy oparciu przepustu na pod
łożu skalistym lub na sztywnym fundamencie (na palach, na masywnej p łycie betonowej)
obci
ążenie słupa gruntu nad budowlą ulega zwiększeniu na skutek różnic w podatności warstwy gruntu nad budowlą i
obok budowli.
Nacisk gruntu na budowl
ę w przypadku sztywnego podparcia budowli można wyznaczyć według wzorów:
(7)
(8)
w których:
b - szeroko
ść budowli,
h - grubo
ść warstwy gruntu nad budowlą,
γ
- ci
ężar objętościowy gruntu nad budowlą,
e - sta
ła Eulera = 2,71828,
Obci
ążenie stałe nawierzchni i wyposażenia oraz ruchome powinny być przekazywane na budowlę zgodnie z zasadami
dla obci
ążeń działających poprzez warstwy gruntu wg 3.4.1, 3.4.2, 3.4.3 i 3.4.4.
Przy grubo
ści warstwy powyżej 1,0 m nie należy uwzględniać do obciążeń wpływu dynamicznego. Przy grubości
warstwy do 0,5 m nale
ży uwzględniać pełną wartość współczynnika dynamicznego, zgodnie z rozd. 6 i 7. Dla grubo ści
po
średnich należy stosować interpolację.
3.5.2. Obci
ążenie poziome. Należy uwzględniać obciążenie poziome działające na przepusty w postaci
spoczynkowego lub czynnego parcia poziomego gruntu, wywo
łanego ciężarem własnym gruntu i znajdującymi się nad
nim obci
ążeniami stałymi i ruchomymi, pionowymi i poziomymi wg 3.4.
4. PARCIE WODY
Parcie hydrostatyczne wody nale
ży uwzględniać w obliczeniach podpór i budowli oporowych stale lub okresowo
znajduj
ących się w wodzie lub gruncie nasyconym wodą według zasad hydrostatyki bez zmniejszania wartości na
skutek obecno
ści ośrodka gruntowego.
Ekstremalne poziomy swobodnego zwierciad
ła wody - miarodajne dla określonego elementu - należy przyjmować
wed
ług następujących zasad:
a) dla wód powierzchniowych o zwierciadle naturalnym - najwy
ższy poziom, na który zostało obliczone światło mostu
lub przepustu oraz najni
ższy, poziom, który był zaobserwowany w ciągu ostatnich 10 lat,
b) dla wód gruntowych - ustabilizowany poziom w otworze wiertniczym, je
śli obiekt nie znajduje się w bezpośrednim
s
ąsiedztwie zbiorników wód powierzchniowych, sta łych lub okresowych,
c) dla wód gruntowych w bezpo
średnim sąsiedztwie stałych lub okresowych wód powierzchniowych jak w poz. a).
Przy wyznaczaniu parcia gruntu nawodnionego nale
ży zmniejszyć jego ciężar objętościowy o wypór wody. Jeśli
podpory mostu s
ą równocześnie elementami budowli hydrotechnicznej, warto ści parcia hydrostatycznego wody, należy
ustala
ć zgodnie z zasadami obowiązującymi dla budowli hydrotechnicznych. Należy uwzględniać wtedy również wpływ
parcia hydrodynamicznego. Je
śli nie ma innych udokumentowanych podstaw nale ży stosować wymagania wg
BN-67/8811-01.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 13
5. INNE OBCI
ĄŻENIA DŁUGOTRWAŁE
5.1. Si
ły sprężające. Przyjęte w obliczeniach konstrukcji mostowych warto ści sił sprężających powinny być
kontrolowane w czasie ich wywo
ływania.
5.2. Wp
ływ procesów reologicznych na obciążenia. Zmiany obciążeń, związane z pełzaniem i skurczem betonu oraz
relaksacj
ą stali, należy ustalać zgodnie z normami dotyczącymi projektowania konstrukcji mostowych.
5.3. Obci
ążenie wywołane osiadaniem podłoża. Obciążeni wywołane wymuszonymi odkształceniami konstrukcji na
skutek nierównomiernych osiada
ń podpór należy uwzględniać w przypadkach:
- przewidywanych nierównomiernych osiada
ń,
- stwierdzonych nierównomiernych osiada
ń, z wyjątkiem szkód górniczych,
- nieprzewidzianych osiada
ń i innych ruchów podpór.
Warto
ść obciążeń wymuszonych przez nierównomiernie osiadanie i inne ruchy podpór nale ży określić zgodnie z
normami dotycz
ącymi projektowania konstrukcji mostowych, z uwzgl ędnieniem cech reologicznych materia łów
konstrukcji poddanej d
ługotrwałej, narastającej deformacji.
Je
żeli normy projektowania nie przewidują inaczej, należy dla układów statycznie niewyznaczalnych uwzględnić
obci
ążenia lub przewidzieć rozwiązania konstrukcyjne eliminujące lub ograniczające te obciążenia przy założeniu
mo
żliwości różnicy osiadań sąsiednich podpór o 1,0 cm, przemieszcze ń poziomych podpór o 1,0 cm w dowolnym
kierunku oraz nachyle
ń podpory pod kątem 0,01 radiana.
5.4. Obci
ążenie urządzeniami komunalnymi. Obciążenie urządzeniami komunalnymi należy ustalać na podstawie ich
ci
ężarów własnych.
Obci
ążenie wynikające i możliwych awarii tych urządzeń uwzględnia się na żądanie i według przepisów inwestora.
6. OBCI
ĄŻENIA RUCHOME DROGOWYCH OBIEKTÓW MOSTOWYCH
6.1. Rodzaje obci
ążeń ruchomych drogowych obiektów mostowych. Przy projektowaniu drogowych obiektów
mostowych nale
ży uwzględniać następujące umowne obciążenia ruchome:
- obci
ążenia taborem samochodowym wg 6.3, przy projektowaniu elementów g łównych,
- obci
ążenia taborem samochodowym wg 6.4, przy projektowaniu pomostów,
- obci
ążenia wyjątkowe, wg 6.5,
- obci
ążenia tramwajami, wg 6.6,
- obci
ążenia chodników, kładek, schodów i poręczy, wg 6.7,
- obci
ążenia wywołane hamowaniem i przyspieszaniem pojazdów, wg 6.8,
- obci
ążenia siłami odśrodkowymi, wg 6.9,
- obci
ążenia wywołane uderzeniami pojazdów o elementy mostowe, wg 6.10.
6.2. Klasy obci
ążeń. Obiekty mostowe w ciągu dróg samochodowych należy praktykować na jedną z klas obciążeń wg
tabl. 3 i rys. 4.
Obiekty zaprojektowane na obci
ążenia wg klas tabl. 3 mogą być obciążane przez pojazdy o ciężarach całkowitych w
tabl. 5. O wyborze klasy obci
ążenia decyduje administracja, w gestii której znajduje si ę obiekt.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 14
Rys. 4
Tablica 3. Obci
ążenia taborem samochodowym K i q dla elementów głównych i pomostu (rys. 4 i 5)
Klasa
obci
ążeń
Mno
żnik do
klasy A
Obci
ążenie
q
kN/m
2
Obci
ążenie
K
kN
Nacisk na
o
ś
kN
A
B
C
D
E
1,00
0,75
0,50
0,40
0,30
4,00
3,00
2,00
1,60
1,20
800
600
400
320
240
200
150
100
80
60
Tablica 4. Obci
ążenia pojazdami samochodowymi S elementów pomostu (rys. 6)
Klasa
obci
ążenia
Ci
ężar łączny
kN
Nacisk na o
ś kN
a
m
P
1
P
2
P
3
A
B
C
300
300
300
60
60
60
120
120
120
120
120
120
1,00
1,25
1,50
D
200
80
120
-
1,50
E
150
50
100
-
1,50
Tablica 5. Ci
ężary pojazdów dopuszczalnych do eksploatacji po obiektach zaprojektowanych wg niniejszej
normy
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 15
Klasa
A
B
C
D
E
Ci
ężar kN
500
400
300
200
150
6.3. Obci
ążenie elementów głównych
6.3.1. Obci
ążenia, ich wartości i ustawienie. Schemat obciążenia elementów głównych należy przyjmować wg rys. 4
i. 5. Schemat sk
łada się z obciążenia równomiernie rozłożonego q oraz obciążenia K postaci sił skupionych (rys. 4 i 5),
na
łożonego na obciążenie q w miejscu najkorzystniejszym dla obliczanej wielko ści. Wartości obciążeń podane są w
tabl. 3.
Rys. 5
Na jezdniach bez kraw
ężnikowych i jezdniach z barierami ochronnymi nale ży pozostawić wolne od obciążeń pasy przy
por
ęczach lub barierach, o szerokości po 0,50 m.
Nale
ży wyłączyć od obciążenia q oraz od obciążeń pojedynczymi siłami K odcinki lub obszary w przekroju poprzecznym
lub pod
łużnym, jeśli to jest niekorzystne dla obliczanej wielko ści.
Obci
ążenia K należy stosować ze współczynnikiem dynamicznym wg 6.3.2. Obciążenia q należy stosować bez
wspó
łczynnika dynamicznego.
Obci
ążenie K składa się z ośmiu nacisków kół ustawionych w czterech osiach o rozstawi ć 1,2 m przy rozstawie kół w
osi 2,70 m, jak na rys. 5. Obci
ążenie K może składać się z dowolnie wybranych sił skupionych ze schematu, jeśli jest to
niekorzystne dla obliczonej wielko
ści.
Na obiekcie mo
że znajdować się jedno obciążenie K.
Odleg
łość osi obciążenia K od krawężnika nie może być mniejszą niż 2,00 m, zaś od bariery ochronnej lub poręczy przy
jezdniach bezkraw
ężnikowych niż 2,5 m.
Przy obliczaniu elementów o L
≥
4,80 m obci
ążenie K może być zastąpione przez obciążenie równomiernie rozłożone
na d
ługości 4,80 m. Obciążenie tłumem pieszych należy przyjmować wg 6.7.2.
Elementy g
łówne mniejszych długości należy sprawdzić na obciążenie samochodami S wg 6.4, z ustawieniem wg rys. 6.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 16
Rys. 6
6.3.2. Wspó
łczynniki dynamiczne. Do obciążeń należy stosować współczynnik dynamiczny
(9)
We wzorze (9) L nale
ży przyjmować jako:
- rozpi
ętość teoretyczną przęsła dla elementów głównych i elementów podpór w przęsłach swobodnie podpartych, w
jednoprz
ęsłowych ramach lub łukach, w przęsłach ze wspornikami - z wyłączeniem wsporników,
- rozpi
ętość średnią przęsła ciągłego układu wieloprzęsłowego,
- d
ługość wspornika z ewentualnym przęsłem zawieszonym lub z płytą przejściową.
Wspó
łczynnik dynamiczny dla elementu przykrytego warstwą gruntu lub innego materiału niekonstrukcyjnego o
grubo
ści h spełniającej warunek 0,50 m
≤
h
≤
1,00 m nale
ży określać wg wzoru
(10)
w którym:
h - grubo
ść warstwy,
ϕ
- wspó
łczynnik wg wzoru (9).
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 17
Dla h
≥
1,0 m,
ϕ
(h) = 1,0.
Nie nale
ży stosować współczynników dynamicznych do obciążeń podpór masywnych i fundamentów, do obci ążeń
naziomu przy wyznaczaniu parcia gruntu, do obci
ążeń tłumem pieszych, do sił hamowania lub przyspieszania i sił
od
środkowych taboru samochodowego oraz tramwajowego wg 6.9.
6.4. Obci
ążenie elementów pomostu. Elementy pomostu należy obliczać na obciążenie K wg rys. 6 lub na obciążenie
dwoma samochodami S ustawionymi wg rys. 5 i tabl. 4 ze wspó
łczynnikiem dynamicznym wg wzoru (9) lub (10).
Miarodajne jest obci
ążenie bardziej niekorzystne.
Wymiary pola nacisku kó
ł obciążenia K lub samochodów S należy przyjąć 0,20 × 0,60 m niezależnie od klasy
obci
ążenia K.
6.5. Obci
ążenie obiektów pojazdami ciężkimi. Pojazdy i przyczepy wieloosiowe, niezależnie od liczby osi, nie
powinny w warunkach normalnej eksploatacji przekracza
ć maksymalnego statycznego ciężaru wg tabl. 5.
Warunkiem przepuszczenia przez obiekt drogowy obci
ążenia przekraczającego ciężar całkowity w tabl. 5 jest:
- nie przekroczenie obliczeniowych nacisków kó
ł wg 6.3 i 6.4,
- nie przekroczenie obliczeniowych si
ł wewnętrznych w konstrukcji wywołanych obciążeniami normowymi,
- najkorzystniejsze usytuowanie osi przejazdu z ewentualnym równoczesnym konwojowaniem przy wyeliminowaniu
innych oblicze
ń działających niekorzystnie.
Przy minimalnej pr
ędkości pojazdu V
≤
10 km/h nale
ży pominąć współczynnik dynamiczny.
6.6. Obci
ążenie taborem tramwajowym
6.6.1. Zasady ogólne. Obci
ążenie taborem tramwajowym, stosowane do oblicze ń obiektów mostowych służących
transportowi samochodowemu i tramwajowemu lub wy
łącznie tramwajowemu, należy przyjmować zgodnie z rys. 7 jako
obci
ążenie niezależne od niezależne od klas obciążenia taborem samochodowym.
Obci
ążenie taborem tramwajowym należy przygotować jako miarodajne dla obliczanych elementów konstrukcji, gdy
obiekt lub konstrukcja nios
ąca torowisko obciążana jest wyłącznie taborem tramwajowym.
W przypadku gdy jezdnia drogowa i wyodr
ębnione torowisko tramwajowe oparte s ą na wspólnej konstrukcji nios ącej,
obliczenie okre
ślonej klasy na jezdni drogowej wg rys. 4. 5 i 6 oraz taboru tramwajowego na torach tramwajowych,
nale
ży przyjmować zgodnie z rys. 7 jako miarodajne. Wartości sił wewnętrznych w elementach głównych wg wariantu b)
przy najniekorzystniejszym ustawieniu obci
ążeń drogowych i tramwajowych powinny być zredukowane o 10%, pod
warunkiem,
że na jezdni drogowej mieszczą się co najmniej dwa pasy ruchu, zaś na torowisku co najmniej dwa tory
tramwajowe. Pasy drogowe nale
ży rozumieć wg przepisów drogowych.
Obci
ążenie jezdni drogowej z torowiskiem niewyodr ębnionym należy przyjąć jako najniekorzystniejsze z wariantów:
a) obci
ążenie q określonej klasy na całej szerokości jezdni i torowisku oraz obciążenie K w najniekorzystniejszym
po
łożeniu,
b) obci
ążenie q na jezdni drogowej oraz jedno obciążenie K i taborem tramwajowym na torach tramwajowych.
Obci
ążenie q i K należy przyjąć wg klasy przewidzianej dla mostu.
Warto
ści sił wewnętrznych w elementach głównych przy najniekorzystniejszym wariancie należy zmniejszyć o 10%.
6.6.2. Schemat obci
ążenia taborem tramwajowym. Schemat obciążenia taborem tramwajowym należy przyjmować
wg rys. 7. Minimalne odst
ępy między skrajnymi osiami tandemów sąsiednich wagonów w pociągu wynoszą 8,5 m, zaś
mi
ędzy skrajnymi osiami tandemów sąsiednich pociągów - 10 m. Liczba pociągów może być dowolna. Nacisk tandemu
wynosi 150 kN.
Poci
ągi tramwajowe należy ustawiać w takim położeniu wzdłuż i w poprzek mostu, żeby uzyskać najniekorzystniejszą
warto
ść poszukiwanej wielkości.
Obci
ążenie taborem tramwajowym może być przerwane zarówno między poszczególnymi pociągami jak i wagonami
tego samego poci
ągu oraz naciskami osi wagonu, je śli to jest niekorzystne dla wyznaczanej wielko ści. Każdy tandem
sk
łada się z dwóch osi po 75 kN. Naciski pojedynczych osi tandemu nale ży uwzględniać przy obliczaniu elementów
pomostu.
6.6.3. Wp
ływ dynamiczny obciążenia taborem tramwajowym. Do obciążenia taborem tramwajowym należy
przyjmowa
ć współczynnik wg wzoru (9), jednak nie mniejszy niż 1,1.
6.6.4. Wykolejenie si
ę taboru tramwajowego. Należy przyjąć obciążenie związane z wykolejeniem się jednego
poci
ągu tramwajowego. Należy założyć w tym przypadku, że położenie pociągu może być przesunięte poprzecznie o
1,0 m w stosunku osi toru.
6.6.5. Inne obci
ążenia miejskim taborem szynowym. Inne obciążenia miejskim taborem szynowym powinny być
ustalone ka
żdorazowo przez właściwą administrację komunikacji miejskiej.
6.7. Obci
ążenie chodników, kładek, schodów, pomostów i poręczy
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 18
6.7.1. Rodzaje obci
ążeń. Przy projektowaniu chodników, kładek, schodów, pomostów roboczych i por ęczy należy
uwzgl
ędniać następujące obciążenia ruchome:
- obci
ążenia chodników tłumem pieszych wg 6.7.2,
- obci
ążenia pojazdami kładek pieszojezdnych wg 7.6.3,
- obci
ążenia wyjątkowe wg 6.7.4.
- obci
ążenia pomostów roboczych wg 6.7.2.
- obci
ążenia poręczy wg 6.7.5.
6.7.2. Obci
ążenia tłumem. Obciążenia tłumem pieszych, chodników ogólnie dost ępnych i kładek należy przyjmować,
niezale
żnie od klasy obciążenia taborem
samochodowym. jako równomiernie roz
łożone bez współczynnika dynamicznego.
Nale
ży przyjmować następujące wartości obciążenia tłumem:
a) do oblicze
ń konstrukcji nośnej chodników, schodów i kładek oraz ich podpór
(11)
b) do oblicze
ń dźwigarów głównych i podpór
(12)
c) do oblicze
ń chodników służbowych i pomostów roboczych
(13)
zarówno w odniesieniu do elementów tych chodników jak i d
źwigarów głównych.
Obci
ążenie tłumem może być przerywane, jeśli to wpływa niekorzystnie na wyznaczoną wielkość.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 19
Rys. 7
6.7.3. Obci
ążenie pojazdami kładek pieszojezdnych. Kładki pieszojezdne należy projektować na obciążenia:
- t
łumem wg 6.7.2,
- pojazdem samochodowym zgodnie z tabl. 4 i rys. 6 ustawionym zgodnie z 6.4, wg klasy obci
ążenia wg 6.2.
6.7.4. Obci
ążenie wyjątkowe chodników. Chodniki należy sprawdzać na obciążenie pojazdem samochodowym wg
tabl. 4 i rys. 6, zale
żnie od klasy obciążenia, ustawionym w odległości 0,5 m osi podłużnej nacisku koła od krawędzi
pomostu w po
łożeniu równoległym, niezależnie od bariery ochronnej i poręczy. Obciążenie pojazdem należy stosować
bez wspó
łczynnika dynamicznego i traktować jako wyjątkowe.
6.7.5. Obci
ążenie poręczy. Poręcze kładek i chodników przeznaczonych do ruchu publicznego nale ż wymiarować na
dzia
łanie obciążenia poziomego równo miernie rozłożonego na poziomie pochwytu o wartość 1 kN/m i równomiernie
roz
łożonego obciążenia pionowego o wartości 0,5 kN/m.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 20
Niezale
żnie od powyższych obciążeń, elementy porę czy należy sprawdzić na działanie siły skupionej o wartości 0,3
kN, przy
łożonej w najniekorzystniejszym miejscu i kierunku.
Por
ęcze chodników służbowych i roboczych należy wymiarować na poziome i pionowe obciążenia równomiernie
roz
łożone 0,5 kN/m.
6.8. Si
ły hamowania i przyspieszania taboru samochodowego i tramwajowego
6.8.1. Zasady ogólne. Si
ły wywołane hamowaniem i przyspieszaniem nale ży przyjmować jako poziome, równoległe do
osi jezdni lub toru tramwajowego oraz przy
łożone na powierzchni jezdni lub na styku kó ł taboru tramwajowego z szyną.
6.8.2. Warto
ści sił hamowania lub przyspieszania. Wartość sił hamowania lub przyspieszania taboru
samochodowego nale
ży przyjmować jako 10% obciążenia q oraz 20%; obciążenia K wg 6.3, lecz nie mniej niż 0,3 K.
Obci
ążenie g należy uwzględnić na całej szerokości jezdni i na długości do 20 m każdego przęsła.
Warto
ść sił hamowania i przyspieszania taborem tramwajowym nale ży przyjąć jako 20% obciążenia pionowe, o jednym
poci
ągiem trójwagonowym wg 6.6 na każdym z torów oraz 57, obciążenia pozostałymi pociągami.
6.9. Si
ły odśrodkowe od obciążenia taborem samochodowym i tramwajowym. Siła odśrodkowa występuje jako siła
pozioma na jezdniach i torach zakrzywionych w planie lub pionowa na
łuku wklęsłym o promieniu krzywizny R (m). Siła
pozioma dzia
ła prostopadle do osi jezdni lub toru i zaczepiona jest w środkach mas pojazdów. Siła pionowa działa
prostopadle w osi ruchu pojazdu. Je
śli nie ma innych udokumentowanych danych mo żna przyjąć, że siła ta zaczepiona
jest na poziomie 1,2 m ponad
średnicy powierzchni jezdni lub górną krawędzią szyny. Siła odśrodkowa, pionowa,
zwi
ększa wartość pionowego obciążenia normowego.
Warto
ść siły odśrodkowej F obciążenia q i K lub taborem tramwajowym należy obliczać w kN, kN/m wg wzoru
(14)
którym:
P - obci
ążenie pionowe K, q wg 6.3 oraz taborem tramwajowym wg 6.6,
v - pr
ędkość projektowa, km/h,
R - promie
ń łuku, m.
6.10. Uderzenia boczne taboru
6.10.1. Uderzenia o bariery ochronne. Obci
ążenia słupków barier ochronnych na mostowych obiektach drogowych
wywo
łane uderzeniami pojazdów należy przyjmować jako zaczepione na wysokości 0,7 m od jezdni lub chodnika,
niezale
żnie od klasy obciążeń:
35 kN - dla barier podatnych,
50 kN - dla barier wzmocnionych,
100 kN - dla barier sztywnych.
6.10.2. Uderzenia o podpory wiaduktów. Podpory wiaduktu niezabezpieczone barierami ochronnymi, po
łożone w
odleg
łości do 3,0 m od krawędzi jezdni lub pasa malowanego na jezdni oznaczaj ącego jej krawędź, należy sprawdzić
na dzia
łanie następujących poziomych sił zaczepionych na wysokości 1,2 m od powierzchni jezdni:
a) w kierunku równoleg
łym do kierunku ruchu pod wiaduktem na si łę o wartości K dla klasy A, B i C obciążenia i dla
klasy C - dla ni
ższych od C klas obciążenia,
b) w kierunku prostopad
łym do ruchu pod wiaduktem na 50% powyższych sił.
Podpory niezabezpieczone barierami ochronnymi znajduj
ące się w odległości od 3,0 m do 15,0 m od krawędzi jezdni
lub pasa malowanego oznaczaj
ącego jej krawędź w kierunku równoległym lub prostopadłym na 50% siły wg a) lub b).
Przy stosowaniu barier ochronnych przy podporach nale
ży uwzględniać siłę o wartości równej 50% sił dla podpór
niezabezpieczonych tymi barierami.
Przy odleg
łości powyżej 15,0 m nie należy uwzględniać uderzeń.
6.10.3. Uderzenia boczne o elementy jezdni. Obci
ążenia wywołane uderzeniami bocznymi taboru w kierunku
prostopad
łym do osi jezdni należy przyjmować jako 5% normowego obciążenia pionowego. Obciążenia K są
zaczepione na poziomie górnej powierzchni nawierzchni w osi jezdni.
7. OBCI
ĄŻENIA RUCHOME MOSTÓW KOLEJOWYCH
7.1. Rodzaje obci
ążeń ruchomych mostów kolejowych.
Przy projektowaniu mostów kolejowych nale
ży uwzględniać następujące obciążenia ruchome:
- obci
ążenie taborem kolejowym, wg 7.2 i 7.3,
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 21
- obci
ążenie wyjątkowe, wg 7.4,
- obci
ążenie chodników, kładek, schodów i poręczy wg 6.7 oraz 7.5,
- obci
ążenie wywołane hamowaniem i przyspieszaniem. wg 7.6,
- obci
ążenie wywołane siłami odśrodkowymi. wg 7.7,
- obci
ążenie wywołane uderzeniami bocznymi, wg 7.8,
- obci
ążenia związane a wykolejeniem taboru, wg 7.9.
7.2. Klasy obci
ążeń. Obiekty mostowe w ciągu nowych linii kolejowych należy projektować na tą samą klasę obciążeń.
Wszystkim klasom odpowiada ten sam schemat obci
ążeń taborem kolejowym.
Warto
ści obciążeń dla klasy podstawowej oznaczonej jako klasa k = 0 podano w 7.3 wg rys. 8. Mnożniki obciążeń klas
wy
ższych od klasy 0 oznaczono symbolem
α
+k
, za
ś niższych
α
-k
, gdzie k jest liczb
ą klasy. Zależności
α
+k
i
α
-k
od k
wyra
żają się wzorami
(15)
(16)
W tabl. 6 podano warto
ści współczynników
α
+k
i
α
-k
w zale
żności od k.
Tablica 6. Wspó
łczynniki
α
+k
i
α
-k
+k
α
+k
-k
α
-k
0
+1
+2
+3
1,00
1,10
1,21
1,33
0
-1
-2
-3
1,00
0,90
0,81
0,73
O klasie obci
ążeń obiektów mostowych leżących w ciągu określonych linii decyduje administracja kolejowa. Miar ą klasy
dla istniej
ących obiektów jest współczynnik
α
k
i odpowiadaj
ąca jej wartość k.
7.3. Obci
ążenie taborem kolejowym
7.3.1. Schemat obci
ążenia taborem kolejowym. Dla mostów w ciągu linii normalnotorowych należy przyjmować
obci
ążenia wg rys. 8, z uwzględnieniem współczynników klasy obciążeń wg 7.2 i tabl. 6.
Obci
ążenie składa się z czterech nacisków osi o rozstawie 1,60 m, po łożonych symetrycznie na odcinku 6,40 m oraz
obci
ążenia równomiernie rozłożonego p po obydwu stronach rury sił skupionych na nieograniczonych długościach.
Obci
ążenie p może być przerywane, jeśli to wpływa niekorzystnie na wyznaczoną wielkość.
Dla linii innych ni
ż normalnotorowe obciążenia ruchome obiektów mostowych ustala ka żdorazowo administracja
kolejowa.
Dla linii normalnotorowych o przeznaczeniu specjalnym, obci
ążenie ustala każdorazowo inwestor, w gestii którego
znajduje si
ę budowa lub przebudowa obiektu.
7.3.2. Ustawianie obci
ążeń. Ustawianie obciążeń na torach znajdujących się na moście powinno uwzględniać
nast
ępujące warunki:
a) obci
ążenie naciskami osi P może wystąpić w niepełnej ich liczbie i z pominięciem dowolnej z nich, jeśli to wpłynie
niekorzystnie na warto
ść wyznaczanej wielkości,
b) obci
ążenia naciskami osi P mogą wystąpić jednokrotnie na każdym torze w najniekorzystniejszym miejscu dla
wyznaczanej wielko
ści,
c) o
ś toru na podsypce może ulec przesunięciu od położenia projektowanego o ±0,10 m,
d) przy obci
ążeniu mostów o przynajmniej dwóch torach nale ży przyjąć najniekorzystniejszy z wariantów dla
wyznaczanej wielko
ści:
- obci
ążenie dwóch torów dowolnie wybranych pełnym obciążeniem wg 7.3.1.
- w przypadku liczby torów wi
ększej niż 2, obciążenie wszystkich torów, wynoszących 75% obciążenia wg 7.3.1.
Nale
ży sprawdzić każdy element na obciążenie wg poz. b).
7.3.3. Obci
ążenie zastępcze. Obciążenie zastępcze w stosunku do schematu wg 7.3.1 mo że być zastosowane pod
warunkiem jego równowa
żności.
Mo
żna stosować następujące obciążenia zastępcze:
a) obci
ążenie równomierne zamiast czterech nacisków osi na odcinku 6,40 m (rys. 9).
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 22
Rys. 8
Rys. 9
b) obci
ążenie równomiernie rozłożone przy podsypce o grubości przynajmniej 0,5 m od wierzchu podk ładu na
szeroko
ści 3,0 m,
c) przy u
łożeniu bezpośrednim toru na dźwigarach lub mostownicach można rozłożyć nacisk osi lokomotywy na trzy siły
dzia
łające na sąsiednie podkłady w rozstawie 0,6 m.
Naciski zast
ępcze wynoszą; 0,25P, 0,5P, 0,25P jak na rys. 10, gdzie P - nacisk osi.
Rys. 10
7.3.4. Zasady stosowania klas obci
ążeń. Jeśli administracja kolejowa nie postanowi inaczej nale ży stosować.
- dla mostów na liniach magistralnych i pierwszorz
ędnych oraz wszystkich zelektryfikowanych k = +2, czyli
α
+2
= 1,21,
- dla mostów na liniach drugorz
ędnych k = +1, czyli
α
+1
= 1,10,
- dla mostów na liniach znaczenia miejscowego k = 0, czyli
α
0
= 1,00,
- dla mostów prowizorycznych i tymczasowych k = 0, czyli
α
0
= 1,00,
- dla bocznic k = -1, czyli
α
-1
= 0,90.
Dla mostów drogowo-kolejowych o przynajmniej dwóch torach kolejowych i dwóch pasach ruchu drogowego nale
ży
zredukowa
ć wartości wielkości obliczonych dla najniekorzystniejszych kombinacji obci ążeń kolejowych i drogowych o
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 23
10%. Pas ruchu drogowego nale
ży rozumieć wg przepisów drogowych.
7.3.5. Wspó
łczynniki dynamiczne. Współczynnik dynamiczny obciążeń wg 7.3.1 z odpowiednim współczynnikiem
klasy jak nale
ży przyjmować wg następującego wzoru
(17)
w którym L - w metrach nale
ży przyjmować wg tabl. 7.
Wspó
łczynnik dynamiczny należy stosować niezależnie od rodzaju materiału konstrukcji niosącej dla pomostów bez
podsypki i z podsypk
ą o grubości do 0,50 m.
Je
śli tor ułożony jest na podsypce o grubości 0,50 < h
≤
1,0 m od wierzchu podk
ładu, współczynnik dynamiczny należy
oblicza
ć wg wzoru (10), w którym
ϕ
nale
ży przyjmować wg wzoru (17).
Dla h
≥
1,0 m
ϕ
= 1.
Tablica 7. D
ługość L do obliczania współczynnika dynamicznego
Lp.
Element
L
1
Konstrukcja pomostu
P
łyta pomostu, stalowa lub betonowa, pracuj ąca w
kierunku prostopad
łym do osi belek głównych
rozstaw osiowy podpar
ć płyty stalowej (rozstaw
pod
łużnic) lub belek głównych płyty betonowej
2
Pod
łużnice i żebra podłużne
rozstaw poprzecznic +3,00 m
3
Poprzecznica jako element samodzielny (nie
stanowi
ący części rusztu)
podwójny rozstaw poprzecznic +3,00 m
4
Poprzecznica jako element rusztu
rozstaw podpar
ć dźwigarów głównych, ewentualnie
podwójny rozstaw poprzecznic - miarodajna jest
warto
ść mniejsza
5
Poprzecznica ko
ńcowa mostu kolejowego
4,00 m
6
Poprzecznice i pod
łużnice pomocnicze
rozstaw osiowy d
źwigarów podpierających
7
Wsporniki poprzecznic
jak poprzecznice w lp. 3 i 4
8
Wsporniki pod
łużnic
0,50 m
9
D
źwigary główne
D
źwigary główne belkowe swobodnie podparte
oraz ramowe jednoprz
ęsłowe
rozpi
ętość teoretyczna
10
D
źwigary główne kratowe swobodnie podparte, z
wyj
ątkiem drugorzędnych wieszaków i słupów
rozpi
ętość teoretyczna
11
D
źwigary ciągłe o n przęsłach mostu
jednotorowego
średnia rozpiętość teoretyczna
12
D
źwigary łukowe mostu jednotorowego
pó
ł rozpiętości teoretycznej
13
D
źwigary jak lp. 10, 11 i 12, ale dla linii
wielotorowych
d
ługość podwójna jak w lp. 10, 11 i 12
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 24
14
Podpory stalowe, podci
ągi , łożyska, przeguby,
ciosy,
ławy podłożyskowe ze względu na reakcje
rozpi
ętość teoretyczna przęsła
15
Wieszaki i s
łupki drugorzędne w dźwigarach
kratowych
d
ługość linii wpływu
W odniesieniu do mostów tymczasowych oraz innych o programowo ograniczonej pr
ędkości należy stosować
wspó
łczynnik dynamiczny wg następującej zasady:
- je
śli maksymalna prędkość na obiekcie ma być programowo niższa niż 80 km/h należy przyjąć zredukowaną wartość
wspó
łczynnika dynamicznego
ϕ
nv
dla pr
ędkości v niższej niż 80 km/h, zgodnie z wzorem
(18)
w którym:
ϕ
-wspó
łczynnik dynamiczny wg wzoru (17),
v - pr
ędkość przewidywana, niższa niż 80 km/h.
Dla v
≤
10 km/h nale
ży przyjąć współczynnik dynamiczny
ϕ
nv
= 1,00. Nie nale
ży stosować współczynnika
dynamicznego dla obci
ążeń podpór masywnych i fundamentów, obci ążeń naziomu przy wyznaczaniu parcia i odporu
gruntu, do obci
ążeń przy określaniu sił hamowania i przyspieszania (wg 7.6), siły odśrodkowej (wg 7.7), uderzeń
bocznych (wg 7.8), przy wykolejeniu taboru (wg 7.9) i do oblicze
ń przemieszczeń.
7.4. Obci
ążenia wyjątkowe. W odniesieniu do obciążeń, przy których wartości obliczeniowe sił wewnętrznych
wyznaczonych na podstawie 7.3 przy zastosowaniu wspó
łczynnika dynamicznego
ϕ
zosta
ły przekroczone, można
zastosowa
ć ograniczenie prędkości i obniżenie współczynnika dynamicznego zgodnie z wzorem (18) oraz współczynnik
obci
ążeń jak dla układu wyjątkowego wg tabl. 1 poz. 17, czyli 1,15 pod warunkiem, że obciążenie to będzie
wyst
ępowało bardzo rzadko. W stosowaniu kryterium wyjątkowości każdorazowo decyduje administracja kolei.
7.5. Obci
ążenia chodników, kładek, schodów i poręczy. Obciążenia chodników, kładek, schodów, pomostów i
por
ęczy należy przyjmować wg 6.7.2 i 6.7.5.
7.6. Si
ły hamowania i przyspieszania taboru kolejowego
7.6.1. Zasady ogólne. Si
ły wywołane hamowaniem lub przyspieszaniem nale ży przyjąć jako działające poziomo, w
kierunku osi toru na poziomie styku szyny z ko
łem.
7.6.2. Si
ły hamowania. Siły hamowania należy przyjmować jako siły poziome wynoszące 1/10 obciążenia wg 7.3.1 bez
ograniczenia d
ługości obciążenia.
7.6.3. Si
ły przyspieszania. Siły przyspieszania należy przyjmować jako siły poziome wynoszące
1
/
5
obci
ążenia siłami P
wg 7.3.1.
7.6.4. Warunki stosowania obci
ążeń. Należy przyjmować najniekorzystniejsze z obciążeń związane z hamowaniem
lub przyspieszaniem.
Na mostach dwutorowych nale
ży założyć hamowanie na jednym i przyspieszanie na drugim torze, aby si ły działały w
jednym kierunku.
Na mostach wielotorowych nale
ży założyć obciążenie od hamowania lub przyspieszania na dwóch torach, wybranych
najniekorzystniej.
7.7. Si
ły odśrodkowe. Przy obliczaniu w kN wg wzoru (19) i w kN/m wg wzoru (20) sił odśrodkowych P
H
i p
H
wywo
łanych ruchem taboru kolejowego po torze w osi krzywoliniowej o promieniu krzywizny R należy korzystać z
wzorów
(19)
(20)
w których:
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 25
P - naciski osi, kN,
p - obci
ążenie rozłożone, kN/m,
v - maksymalna dopuszczalna pr
ędkość taboru na krzywiźnie, km/h,
R - promie
ń krzywizny, m,
f - wspó
łczynnik redukcyjny, prędkości większej niż 120 km/h dla v
≤
t20 km/h, f = 1,0 dla v > 120 km/h
(21)
w którym: L - rozpi
ętość teoretyczna przęsła, gdy całe przęsło znajduje się w łuku toru lub część rozpiętości
teoretycznej prz
ęsła, gdy tor łuku znajduje się na części przęsła.
Dla elementów pomostu nale
ży przyjąć f = 1,0 niezależnie od prędkości. Gdy na moście ma miejsce kilka krzywizn toru,
nale
ży wyznaczyć siłę odśrodkową dla każdego łuku osobno.
Je
śli most leży w krzywej przejściowej łuku należy przyjąć wartość średnią promienia krzywizny.
Je
śli cała krzywa przejściowa toru mieści się na przęśle należy przyjąć średnią wartość promienia R = 2R
o
, gdzie R
o
-
najmniejszy promie
ń krzywizny.
Nale
ży uwzględnić przeciążenie zewnętrznej szyny na łuku i odciążenie na wewnętrznej oraz przechyłkę toru.
Poziom zaczepienia si
ły odśrodkowej należy przyjąć w środku ciężkości lokomotywy i taboru.
Je
śli nie ma innych udokumentowanych danych nale ży przyjąć punkt zaczepienia siły dla wysokości 1,80 m nad górną
kraw
ędzią główki szyny.
7.8. Uderzenia boczne
7.8.1. Uderzenia boczne wynikaj
ące z geometrycznych niedoskonałości toru. Uderzenia boczne wynikające z
niedoskona
łości geometrycznych toru należy uwzględniać stosując obciążenie poziome 100 kN w odniesieniu do
prz
ęseł i podpór oraz 50 kN w odniesieniu do st ężeń przeciwuderzeniowych w pomostach stalowych na wysoko ści
górnej kraw
ędzi szyny w dowolnym miejscu, prostopadle do ka żdego z torów. Przy torach na podsypce o grubości co
najmniej 0,5 m obci
ążenie to należy rozłożyć dla odcinku 4,0 m.
7.8.2. Uderzenia boczne pojazdów samochodowych lub tramwajowych o podpory wiaduktów kolejowych - wg 6.
10.
7.9. Obci
ążenia związane z wykolejeniem pociągu należy uwzględniać dla mostów o rozpiętości większej niż 15 m.
Nale
ży rozpatrzyć dwa przypadki:
a) przypadek I: nale
ży założyć obciążenie dwoma siłami liniowo rozłożonymi w rozstawie 1,40 m, z tym, że odległość
si
ły zewnętrznej w stosunku do osi toru nie mo że być większa niż 2,10 m. Wartość obciążenia na jedną linię powinna
wynosi
ć 50 kN/m przy długości obciążenia wynoszącej 6,40 m, na pozostałym nieograniczonym odcinku obciążenie
liniowe powinno wynosi
ć 25 kN/m.
Je
śli na moście znajduje się podsypka o grubości nie mniejszej niż 0,5 m obciążenia liniowe można rozłożyć na pasmie
o szeroko
ści 0,45 m symetrycznie względem obciążeń liniowych wg rys. 11.
Rys. 11
b) przypadek II: obci
ążenie pionowe, równoległe do osi toru, rozłożone równomiernie wzdłuż linii na odcinku 20 m i
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 26
warto
ści 80 kN/m. Obciążenie to powinno być zaczepione wzdłuż krawędzi wewnętrznej koryta balastowego. Należy je
uwzgl
ędniać również przy sprawdzaniu stateczności konstrukcji.
Nale
ży przyjąć przypadek niekorzystniejszy.
Na mostach dwu- i wielotorowych nale
ży uwzględniać wykolejenie tylko ma jednym torze najniekorzystniej po łożonym.
Nale
ży założyć brak jednoczesnego obciążenia innych torów. Obciążenie należy traktować jako wyjątkowe.
8. OBCI
ĄŻENIE WYWOŁANE
ZMIANAMI TEMPERATURY
8.1. Zakres uwzgl
ędniania wpływu zmian temperatury. Należy uwzględniać wpływ zmian temperatury w mostach
stalowych, betonowych i zespolonych.
Mo
żna pominąć wpływ zmian temperatury na siły wewnętrzne, jeśli powodują one zmiany sił nie przekraczające 5%
obliczonych dla uk
ładu obciążeń.
Nale
ży pomijać wpływ temperatury na siły wewnętrzne mostowych konstrukcji drewnianych.
8.2. Zmiany temperatur w konstrukcjach mostowych
8.2.1. Poziom odniesienia zmian temperatur. Poziom odniesienia zmian temperatur w konstrukcjach stanowi
temperatura budowy lub monta
żu, którą dla celów projektowych należy przyjmować równą 10°C.
W czasie monta
żu temperatura zwarcia każdorazowo powinna być określona zgodnie z warunkami lokalnymi.
8.2.2. Warto
ści ekstremalne temperatur konstrukcji. Wahania temperatur konstrukcji mostowej dla warunków
krajowych nale
ży przyjmować:
dla mostów stalowych od -25°C do +55°,
dla mostów betonowych od -15°C do +30°,
dla mostów zespolonych:
dla cz
ęści stalowych - jak dla mostów stalowych,
dla cz
ęści betonowych - jak dla mostów betonowych.
W elementach betonowych lub kamiennych których najmniejszy wymiar wynosi co najmniej 60 cm podano odchylenia
powinny by
ć zmniejszone o 5°C.
Przy nierównomiernym nagrzaniu poszczególnych cz
ęści konstrukcji należy przyjmować różnicę temperatur w
skrajnych kraw
ędziach 15°C dla elementów stalowych oraz 5°C dla d źwigarów betonowych.
Ró
żnic temperatur na krawędzi dolnej i górnej płyty betonowej nie należy uwzględniać.
8.2.3. Wp
ływ lokalnych źródeł ciepła na zmiany temperatury powinien być uwzględniony każdorazowo wg
udokumentowanych danych.
8.3. Wspó
łczynnik rozszerzalności termicznej. Przy określaniu odkształceń i przemieszczeń wywołanych zmianami
temperatury, nale
ży uwzględniać zmiany temperatury jak w 8.2, biorąc pod uwagę współczynnik rozszerzalności
termicznej 1,2
⋅
10
-5
dla stali oraz 1,0
⋅
10
-5
dla betonu. Dla mostów
żelbetowych dopuszcza się pominięcie wpływu
rozszerzalno
ści stali zbrojeniowej.
9. OBCI
ĄŻENIE WIATREM
9.1. Zasady ogólne. Obci
ążenie wiatrem przyjmować należy jako poziome działające w kierunku najniekorzystniejszym
dla konstrukcji. Wp
ływ wiatru należy uwzględniać przy obliczaniu obiektów mostowych z wyjątkiem mostów betonowych
na podporach masywnych ni
ższych niż 10 m oraz przepustów.
9.2. Ci
śnienie wiatru na jednostkę powierzchni
9.2.1. Ci
śnienie wiatru na przęsła obciążone. Ciśnienie wiatru na przęsła mostowe obciążone, kładki dla pieszych,
mosty zwodzone w dowolnym po
łożeniu w kierunku prostopadłym i równoległym do osi mostu, podpory oraz obiekty
mostowe w czasie budowy nale
ży przyjąć o wartości 1,25 kN/m
2
.
9.2.2. Ci
śnienie wiatru na przęsła nieobciążone. Ciśnienie jednostkowe wiatru na przęsła nieobciążone należy
przyj
ąć o wartości 2,5 kN/m
2
.
9.2.3. Przypadki szczególne. Ci
śnienie jednostkowe wiatru na mosty i k ładki podwieszone lub wiszące i inne o
konstrukcji specjalnej nale
ży przyjmować wg
PN-77/B-02011
, jednak nie mniejsze ni
ż w 9.2.1 i 9.2.2.
9.3. Powierzchnie nara
żone na działanie wiatru
9.3.1. Powierzchnie parcia wiatru o kierunku prostopad
łym do osi mostu. Powierzchnię parcia wiatru działającego
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 27
prostopadle do osi mostu nale
ży przyjmować dla konstrukcji pełnościennych jako powierzchnię rzutu ograniczoną
obrysem zewn
ętrznych krawędzi elementów łącznie z chodnikami i urządzeniami obcymi, niezależnie od tego ile
elementów znajduje si
ę w kierunku działania wiatru.
Dla konstrukcji kratowych lub a
żurowych należy przyjąć rzeczywistą powierzchnię rzutu pierwszego dźwigara na
p
łaszczyznę prostopadłą do kierunku działania wiatru łącznie z jezdnią i chodnikami oraz po 50% odpowiednich
powierzchni d
źwigarów następnych osłoniętych przed działaniem wiatru przez dźwigar pierwszy.
Sumaryczna powierzchnia przy wi
ększej liczbie dźwigarów nie może być większa niż pole powierzchni przy założeniu
pe
łnościennych dźwigarów.
Nie nale
ży uwzględniać odciążającego działania parcia wiatru.
9.3.2. Powierzchnie parcia wiatru o kierunku równoleg
łym do osi mostu. Przy obliczaniu podpór i łożysk mostów o
konstrukcji kratowej,
łukowej, wiszącej lub podwieszonej z pylonami i na podporach o wysoko ści powyżej 10 m nad
najni
ższą wodą lub terenem oraz mostów zwodzonych, należy uwzględniać parcie wiatru działające na pole rzutu
ograniczone obrysem zewn
ętrznym konstrukcji.
9.3.3. Powierzchnie parcia wiatru na tabor kolejowy i tramwajowy. Pole parcia wiatru na tabor kolejowy nale
ży
przyj
ąć jako prostokąt o długości nieograniczonej i wysokości 3,0 m, o wypadkowej na wysokości 2,0 m powyżej górnej
kraw
ędzi główki szyny. Pole parcia wiatru na tabor tramwajowy oraz kolei w ąskotorowych należy przyjmować o długości
nieograniczonej, wysoko
ści 2,50 m i wypadkowej na wysokości 1,75 m od główki szyny. W obliczeniach stateczności
nale
ży założyć tabor nie obciążony - kolejowy o ciężarze 13 kN/m oraz tramwajowy - 12 kN/m.
9.3.4. Powierzchnie parcia wiatru na tabor samochodowy i t
łum. Pole parcia wiatru na tabor samochodowy nale ży
przyjmowa
ć o wysokości 3,0 m z wypadkową zaczepioną w połowie tej wysokości.
Pole parcia wiatru na t
łum należy przyjmować na kładkach dla pieszych. Pole to powinno mie ć wysokość 1,7 m.
Po
łożenie wypadkowej należy przyjąć w połowie tej wysokości.
10. OBCI
ĄŻENIA W CZASIE BUDOWY
10.1. Zakres sprawdzania konstrukcji na obci
ążenia występujące w czasie budowy. Konstrukcję obiektu
mostowego w czasie budowy nale
ży sprawdzać na:
- obci
ążenia materiałami budowlanymi,
- obci
ążenia urządzeniami montażowymi i rusztowaniami, deskowaniami, formami itp,
- obci
ążenia maszynami transportowymi, samochodami, d źwigami, maszynami roboczymi, itp,
- stany po
średnie obciążeń elementów konstrukcji w czasie ich przygotowania i wykonywania, podnoszenia, transportu
oraz wbudowywania,
- stany konstrukcji nie odpowiadaj
ące ostatecznemu schematowi konstrukcji, a wyst ępujące jako przejściowe w czasie
budowy,
- obci
ążenia wiatrem konstrukcji i urządzeń montażowych oraz stany w czasie montażu wg rozdz. 9 z uwzględnieniem
stateczno
ści urządzeń, konstrukcji i całego układu w stanie przejściowym.
Przy okre
ślaniu obciążeń w czasie budowy należy stosować ogólne wskazania wg
PN-82/B-02003
.
10.2. Warto
ści obciążeń pionowych stałych i zmiennych przy budowie obiektów mostowych
10.2.1. Obci
ążenie robocze pomostów. Obciążenie robocze pomostów należy przyjmować jako obciążenie ciągłe
równomiernie roz
łożone wg 6.7.2c) oraz obciążenie skupione o wartości 1,5 kN, ustawione w najniekorzystniejszym
miejscu.
Ci
ężar własny pomostów może być przyjmowany na podstawie obmiaru konstrukcji projektowanej lub rzeczywistej.
Mo
żna przyjąć ciężar własny pomostów roboczych służących wyłącznie dla ludzi 0,50 kN/m
2
.
10.2.2. Obci
ążenia urządzeniami i maszynami. Obciążenia wynikające z pracy urządzeń montażowych i maszyn
roboczych oraz transportowych nale
ży każdorazowo ustalać na podstawie charakterystyk sprzętu, urządzeń, pojazdów
oraz przewidywanej technologii. Do obci
ążeń maszynami transportowymi lub roboczymi nale ży stosować współczynnik
dynamiczny, wynikaj
ący z charakterystyk dynamicznych maszyn. W przypadku braku danych nale ży przyjąć
wspó
łczynnik dynamiczny równy 1,4. Do ciężarów maszyn oraz materiałów należy stosować współczynnik obciążeń jak
dla materia
łów niekonstrukcyjnych wg tabl. 1.
10.2.3. Obci
ążenia materiałami i elementami. Obciążenia materiałami i elementami budowlanymi sk ładowanymi
nale
ży przyjmować zgodnie z projektem technologicznym oraz danymi dotycz ącymi ciężarów objętościowych wg rozdz.
2 oraz PN-82/P-02001 i
PN-82/B-02003
.
10.3. Obci
ążenia poziome. Należy sprawdzić sztywność i stateczność rusztowań i konstrukcji pomocniczych oraz
obiektów mostowych w stanach po
średnich budowy przy uwzględnieniu obciążeń poziomych.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 28
Przy sprawdzaniu sztywno
ści bocznej należy założyć pojawienie się nieprzewidzianych składowych poziomych
obci
ążeń dodatkowych oraz momentów zginających. Jeśli nie ma innych udokumentowanych danych nale ży przyjąć
dodatkowe obci
ążenia poziome wynoszące 5% pionowych obciążeń. Obciążenie to powinno być zaczepione w miejscu
wyst
ępowania obciążeń pionowych. Kierunek tego dodatkowego obci ążenia powinien być najniekorzystniejszy.
Obci
ążenia poziome wywołane działaniem wiatru, hamowaniem, wpływami zmian temperatury należy uwzględniać
zgodnie z niniejsz
ą normą.
11. OBCI
ĄŻENIA ZWIĄZANE Z OPORAMI ŁOŻYSK
11.1. Zakres uwzgl
ędniania oporów łożysk. Opory łożysk należy uwzględniać w obliczeniach samych łożysk, w
obliczeniach si
ł poziomych działających na podpory i fundamenty oraz w przypadkach szczególnych na elementy
konstrukcji prz
ęsła.
11.2. Obci
ążenia styczne łożysk. Wartość siły stycznej w łożyskach należy wyznaczać przyjmując określone
wspó
łczynniki tarcia. Jeśli nie ma innych udokumentowanych danych dla zastosowanych rodzajów łożysk,
wspó
łczynniki te dla najczęściej spotykanych typów łożysk należy przyjmować zgodnie z tabl. 8.
Tablica 8. Wspó
łczynniki oporów tarcia
Lp.
Para materia
łów kontaktujących się
Warunki kontaktu
Wspó
łczynnik, f
1
2
3
4
5
6
7
8
Stal-stal
łożyska styczne - płaskie
Stal-stal powierzchnia p
łaska z zaokrągloną
Stal-stal wa
łki po płaszczyźnie
Stal-stal wahacze
Stal-teflon (tarflen) p
łaszczyzna po płaszczyźnie
Stal-suche drewno
Beton-beton
Beton-papa
0,3
0,2
0,03
0,05
0,05
0,5
0,5
0,4
Opory w
łożyskach T wyrażone w kN należy obliczyć wg wzoru
(22)
w którym:
N - si
ła docisku od obciążeń stałych, kN,
f - wspó
łczynnik oporu łożyska wg tabl. 8
11.3. Opory
łożysk elastomerowych. Wartości sił oporu łożysk elastomerowych T
1
, w kN nale
ży obliczać wg wzoru
(23)
w którym:
∆
L - warto
ść obliczeniowa przewidywanego przemieszczenia w przekroju podparcia, m,
G - wypadkowy wspó
łczynnik odkształcenia postaciowego łożyska, kN/m
2
,
A - pole powierzchni
ścinania, m
2
,
h - wysoko
ść łożyska, m.
12. OBCI
ĄŻENIA WYWOŁANE PARCIEM LODU
12.1. Zakres sprawdzania obiektów mostowych na obci
ążenia wywołane działaniem (parciem) lodu. Należy
sprawdza
ć:
- podpory i izbice w nurcie,
- podpory i izbice na terenach zalewowych,
- elementy rusztowa
ń w czasie budowy.
12.2. Obci
ążenie działające na powierzchnie czołowe filarów i izbic. Wartość sił wywołanych parciem lodu na filary
mostowe i izbice nale
ży obliczać
a) przy powierzchniach czo
łowych nachylonych pod kątem do ±10° względem pionu wg wzoru
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 29
(24)
w którym:
H
1
- si
ła wypadkowa, kN,
m - wspó
łczynnik kształtu, który należy przyjmować w zależności od kształtu czołowych ścian, na które działa lód:
- dla p
łaskiej ściany m = 1,00
- dla
ściany półokrągłej m = 0,9
- dla pionowej kraw
ędzi dwuściennej o kącie wewnętrznym
2
α
= 45°; m = 0,60
2
α
= 60°; m = 0,65
2
α
= 75°; m = 0,69
2
α
= 90°; m = 0,73
2
α
= 120°; m = 0,81
R
1
- wytrzyma
łość lodu na zmiażdżenie (ściskanie, zgniatanie) w kN/m
2
; w przypadku braku innych udokumentowanych
danych nale
ży przyjmować:
R
1
= 750 kN/m
2
- gdy przyjmuje si
ę obciążenie na poziomie ruszania lodów,
R
1
= 450 kN/m
2
- gdy oblicza si
ę obciążenie najwyższego stanu wody w okresie pochodu lodów.
Jako warto
ść miarodajną R
1
nale
ży przyjąć wartość niekorzystniejszą ze względu na obliczaną wielkość.
Miejsce przy
łożenia siły wypadkowej zależy od przyjętego wariantu R
1
,
b - szeroko
ść (w metrach) elementu, na który działa siła H,
h - obliczeniowa grubo
ść lodu (w metrach), którą należy przyjmować jako równą największej zaobserwowanej
dotychczas grubo
ści lodu na podstawie danych meteorologicznych lub innych udokumentowanych danych,
b) przy powierzchniach czo
łowych nachylonych do pionu więcej niż 10° składowe siły wywołanej uderzeniem kry należy
oblicza
ć wg wzorów:
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
w których:
R
1
, h - jak w poz. a),
ψ
- k
ąt nachylenia krawędzi do poziomu.
12.3. Warto
ść parcia kry na mosty tymczasowe. Przy projektowaniu izbic i podpór mostów tymczasowych, podane w
12.2 warto
ści sił należy zmniejszyć o 50%.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 30
12.4. Inne przypadki dzia
łania lodu na podpory
12.4.1. Wp
ływ rozszerzania się lodu. Statyczne parcie pokrywy lodowej, q
1
, na podpory przy rozszerzaniu si
ę lodu na
skutek wp
ływu temperatury należy przyjmować:
a) q
1
= 200 kN/m
2
gdy d
ługość pokrywy lodowej L liczona między podporami lub między podporą a brzegiem przyjmowana prostopadle do
bocznej
ściany podpory jest mniejsza niż 50 m
b) oraz
q
1
= 180 kN/m
2
dla 50
≤
L < 75 m
q
1
= 160 kN/m
2
dla 75
≤
L < 100 m
q
1
= 140 kN/m
2
dla 100
≤
L < 50 m
q
1
= 120 kN/m
2
dla L > 150 m
12.4.2. Wp
ływ podnoszenia się poziomu wody. Przy podnoszeniu się poziomu wody pod przymarzniętym do pala lub
grupy pali lodem obci
ążenie pionowe P
1
w kN dzia
łające ku górze należy przyjmować wg wzoru
(31)
w którym:
h - grubo
ść lodu, m,
d -
średnica pala lub zastępcza średnica grupy pali w metrach odległych od siebie nie więcej niż 1,0 m; zastępcza
średnica grupy n pali wynosi
Gdy grupa pali zajmuje na planie pole prostok
ąta o bokach a i b:
Wzór (31) ma zastosowanie w przypadku, gdy wokó
ł pala lub grupy pali występuje ciągła pokrywa lodowa w promieniu
co najmniej 20 h.
13. UDERZENIA STATKÓW O PODPORY MOSTÓW
13.1. Zakres uwzgl
ędniania uderzeń w projektowaniu podpór. Uderzenia statków o podpory mostów należy
uwzgl
ędniać w projektowaniu podpór na rzekach żeglownych i kanałach oraz na tych rzekach, które w planie
perspektywicznym mog
ą być żeglowne.
Uderzenia statków nale
ży uwzględniać wtedy, kiedy podpory znajdujące się w korycie żeglownym są przyległe do
koryta
żeglownego oraz w innych częściach przekroju przeszkody wodnej, jeśli warunki i miejsce umożliwiają dostęp
statków do podpory.
Si
łę uderzenia statku o podpory należy traktować jako obciążenie wyjątkowe bez jednoczesnego uwzględniania innych
obci
ążeń ruchomych i parcia lodu.
13.2. Miejsce si
ły uderzenia. Miejsce zastępczej siły uderzenia należy przyjmować .na poziomie najwyższej wody
żeglownej.
13.3. Warto
ści sił uderzenia. Zastępcze siły uderzenia statku o podpory w korycie żeglownym lub do niego
przylegaj
ące, należy przyjmować w zależności od klasy drogi wodnej wg tabl. 9.
Tablica 9. Zast
ępcze siły uderzenia statków o podpory, kN
Lp.
Klasa drogi wodnej
Kierunek uderzenia
równoleg
ły
do nurtu
prostopad
ły
do nurtu
1
2
3
V
IV
I ÷ III
8000
5000
1000
1600
1000
200
Klas
ę drogi wodnej oraz poziom wód żeglownych ustala administracja danej drogi wodnej. Ta administracja mo że zlecić
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 31
stosowanie innych zast
ępczych uderzeń w przypadku dysponowania udokumentowanymi danymi.
Dla podpór poza korytem
żeglownym i nie przylegających do koryta można przyjąć zastępcze siły uderzeń w wysokości
20% wymienionych w tabl. 9 warto
ści, jeśli warunki miejscowe umożliwiają dostęp statków.
14. POSTANOWIENIA PRZEJ
ŚCIOWE
Do czasu obowi
ązywania norm dotyczących projektowania mostów, opartych na zasadzie napr ężeń dopuszczalnych
nale
ży korzystać z niniejszej normy przyjmując do obliczeń obciążenia charakterystyczne (bez mnożenia przez
wspó
łczynniki obciążeń).
KONIEC
INFORMACJE DODATKOWE
1. Instytucja opracowuj
ąca normę - Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa.
2. Istotne zmiany w stosunku do PN-82/S-18030
a) wprowadzono zmiany niektórych wspó
łczynników obciążeń,
b) wprowadzono zmiany w schematach obci
ążeń drogowych,
c) wprowadzono nowe oznaczenia klas obci
ążeń mostowo-drogowych,
d) wprowadzono zmiany do obci
ążeń wywołanych zmianami temperatury,
e) wprowadzono zmiany do obci
ążeń wywołanych parciem lodu,
f) wprowadzono dodatkowy rozdzia
ł dotyczący obciążeń w czasie budowy.
3. Normy i dokumenty zwi
ązane
PN-82/B-02000
Obci
ążenia budowli. Zasady ustalania warto ści
PN-82/B-02001
Obci
ążenia budowli. Obciążenia stałe
PN-82/B-02003
Obci
ążenia budowli. Obciążenia zmienne technologiczne. Podstawowe obci ążenia technologiczne i
monta
żowe
PN-77/B-02011
Obci
ążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenie wiatrem
PN-83/B-03010
Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-81/B-03020
Grunty budowlane. Posadowienie bezpo
średnie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-74/B-04452
Grunty budowlane. Badania polowe
PN-75/B-04481 Grunty budowlane. Badania laboratoryjne
BN-67/8811-01 Budownictwo hydrotechniczne. Obci
ążenia budowli w obliczeniach statycznych
4. Normy zagraniczne i zalecenia mi
ędzynarodowe
Wielka Brytania BS 5400 1978 Steel, concrete and composite bridges. Part 1. General statement
BS 5400 1978 Steel, concrete and composite bridges. Part 2. Specifications for loads
RFN DV 804/1 1976 Vorschrift für Eisenbahnbrücken und sonstige Ingenieur-Bauwerke. Belastung
Code UIC 776-1,2 1971, 1974, 1976 Charges prendre en considération dans le calcul des ponts-rails. Supplements 1978
USA Standard Specification for Higway Bridges AASHTO 1977
RWPG Международные автомобильные дороги. Мосты и трубы. Расчётные вертикальные
нагрузки (проект)
5. Autorzy projektu normy - przewodnicz
ący zespołu autorskiego: prof. dr hab inż. Mieczysław Rybak - Instytut
Badawczy Dróg i Mostów; cz
łonkowie: mgr inż. Jan Cebulok - Centralne Biuro Projektowo-Badawcze Budownictwa
Kolejowego, mgr in
ż. Bronisław Kędzierski - Instytut Badawczy Dróg i Mostów, mgr inż. Alicja Palmowska - Centralne
Biuro Projektowo-Badawcze Dróg i Mostów, mgr in
ż. Witold Witkowski - Biuro Studiów i Projektów Budownictwa
Komunalnego.
6. Wydanie 2 - stan aktualny: pa
ździernik 1987 - uaktualniono normy związane oraz wprowadzono zmianę;
zmiana 1 - Biuletyn PKNMiJ nr 11/1987 (tre
ść zmiany nie publikowana).
Wydaniem I nie nale
ży się posługiwać.
WNIOSEK O WPROWADZENIE ZMIAN W PN-85/S-10030
"Obiekty Mostowe. Obci
ążenia." ustanowionej dnia 9 lipca 1986r
Przyczyny wprowadzenia zmian
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 32
1/ Opinia biur projektowych w sprawie zbyt wysokich warto
ści sił poziomych.
2/ Zauwa
żone nieścisłości i niedokładności w rysunkach i tekście normy.
3/ B
łędy korektorskie.
Norma ustanowiona jako PN obowi
ązująca od dnia 1 stycznia 1986r
Nak
ład całkowicie sprzedany.
Tre
ść zmian naniesiono na trzech egzemplarzach normy.
Zmiany do normy uzgodniono z resortem budownictwa, komunikacji i MON.
Forma wprowadzenia zmian: wznowienie nak
ładu normy bez publikacji treści zmian.
PN-85/S-10030 Obiekty mostowe Obci
ążenia
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze
żone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 33