1

Wysokie kapitały bankowe służyć

mają - przede wszystkim:

• stworzeniu podstaw materialnych pod

rozpoczęcie działalności bankowej

• zdobyciu zaufania publicznego

• ochronie przed ryzykiem

• podtrzymaniu zaufania publicznego

• umożliwieniu ekspansji

Znaczenie

standardów

międzynarodowych

i aktów prawnych

2

NOWA METODOLOGIA

ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ

W zakresie regulacji ostrożnościowych

w systemie finansowym istnieją dwa

najważniejsze ośrodki normotwórcze

o zasięgu mającym wpływ także na nas:

1. organy Unii Europejskiej

2. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego

Istnieją także inne instytucje zajmujące

się regulacjami globalnego rynku

finansowego, takie jak:

• Międzynarodowa Organizacja

Komisji Papierów Wartościowych

(IOSCO)

• Międzynarodowe Stowarzyszenie

Nadzoru Ubezpieczeniowego

(IAIS)

• Forum Stabilności Finansowej

(FSF)

• Wspólne Forum ds.

Konglomeratów Finansowych

(JFFC)

wracając do dwóch najważniejszych

dla nas instytucji...

• Komitet Bazylejski, nie tworząc bezpośrednio

norm prawnych, wyznacza – bazując na

powszechnie uznawanym autorytecie

międzynarodowym – kierunki i najważniejsze

reguły gry, które stają się obligatoryjne dla

wszystkich podmiotów wchodzących w skład

systemu (np. 1988)

• organy UE określają szczegółowe rozwiązania

prawne obowiązujące w obszarze zjednoczonej

Europy

3

W czerwcu 1999 roku Komitet Bazylejski
zaproponował kompleksową nowelizację
podejścia do adekwatności kapitałowej instytucji
finansowych. Była to odpowiedź na wezwanie
ministrów finansów krajów G7.

Dokument roboczy pod
nazwą Nowa Metodologia
(Struktura) Adekwatności
Kapitałowej, stanowił
propozycję alternatywną
wobec obowiązującej
Umowy Kapitałowej z 1988
roku

A u nas – w okresie transformacji?

W Art. 32

ustawy z dnia 29 sierpnia

1997 roku Prawo bankowe

stwierdzono, że:

wnoszony przez założycieli banku

kapitał założycielski nie może być

niższy od równowartości 5 mln euro

obliczonych w złotych według kursu

ogłaszanego przez NBP w dniu

wydania decyzji zezwalającej na

utworzenie banku

4

W treści

ustawy z dnia 29 sierpnia 1997

roku Prawo bankowe

wskazano na postępowanie

konieczne przy tworzeniu banków

Art. 30: Utworzenie banku może

nastąpić, jeżeli:

zostało zapewnione wyposażenie banku w:

fundusze własne, których wielkość powinna

być dostosowana do rodzaju czynności

bankowych przewidzianych do wykonania i

rozmiaru zamierzonej działalności, z tym, że

jeden założyciel oraz grupa założycieli,

pozostających w stosunku dominacji i

zależności, może wnieść wkład pieniężny w

kwocie nie przekraczającej połowy kapitału

założycielskiego

Rozdział 10 ustawy z dnia 29

sierpnia 1997 roku Prawo
bankowe poświęcony jest

funduszom własnym i gospodarce

finansowej banków

5

W celu zapewnienia

bezpieczeństwa

ekonomicznego banki są

obowiązane posiadać

fundusze własne,

dostosowane do

rozmiaru prowadzonej

działalności

Fundusze własne banku (Art.

127) obejmują:

• fundusze podstawowe

• fundusze uzupełniające

• pozycje pomniejszające

fundusze własne banku

Funduszami podstawowymi są:

6

1. Fundusze zasadnicze banku,

(z wyłączeniem akcji i udziałów

uprzywilejowanych w zakresie

spłaty jakichkolwiek

zobowiązań banku z ich tytułu),

którymi, w zależności od formy

prawnej banku, są:

W banku pa

W banku pa

ń

ń

stwowym

stwowym

–

–

fundusz statutowy,

fundusz statutowy,

fundusz zapasowy i

fundusz zapasowy i

fundusz rezerwowy

fundusz rezerwowy

W banku w formie sp

W banku w formie sp

ó

ó

ł

ł

ki

ki

akcyjnej

akcyjnej

–

–

wp

wp

ł

ł

acony i

acony i

zarejestrowany kapita

zarejestrowany kapita

ł

ł

zak

zak

ł

ł

adowy, oraz kapita

adowy, oraz kapita

ł

ł

zapasowy i kapita

zapasowy i kapita

ł

ł

rezerwowy

rezerwowy

7

W banku sp

W banku sp

ó

ó

ł

ł

dzielczym

dzielczym

–

–

wp

wp

ł

ł

acony fundusz

acony fundusz

udzia

udzia

ł

ł

owy oraz fundusz

owy oraz fundusz

zasobowy i fundusz

zasobowy i fundusz

rezerwowy

rezerwowy

W oddziale banku

W oddziale banku

zagranicznego

zagranicznego

–

–

zarejestrowany kapita

zarejestrowany kapita

ł

ł

przeznaczony na

przeznaczony na

dzia

dzia

ł

ł

alno

alno

ść

ść

oddzia

oddzia

ł

ł

u

u

banku w kraju

banku w kraju

2. Pozycje dodatkowe funduszy

podstawowych, które stanowią:

a) fundusz ogólnego ryzyka na

niezidentyfikowane ryzyko

działalności bankowej

b) niepodzielony zysk z lat

ubiegłych

8

3. Pozycje pomniejszające fundusze

podstawowe, które stanowią:

a) akcje własne posiadane przez bank,

wycenione według cen nabycia, pomniejszone

o odpisy spowodowane trwałą utratą ich

wartości

b) wartości niematerialne i prawne

c) niepokrytą stratę z lat ubiegłych, w tym

również stratę w trakcie zatwierdzania

d) stratę na koniec okresu sprawozdawczego,

obliczoną narastająco od początku roku

obrotowego

Fundusze uzupełniające

obejmują:

1. Kapitał (fundusz) z aktualizacji

wyceny majątku trwałego,

dokonywanej na podstawie

odrębnych przepisów

9

2. Za zgodą KNB:

zobowiązania podporządkowane, czyli

przyjęte przez bank na okres co

najmniej 5 lat środki pieniężne, które

zgodnie z umową nie mogą być

wcześniej wycofane z banku i w razie

upadłości banku lub jego likwidacji

będą podlegać zwrotowi w ostatniej

kolejności, przy czym uwzględniona

kwota nie może przewyższać połowy

funduszy podstawowych banku

Ważne implikacje dla banku mają
zapisy zawarte w Art. 128, w tym:

ten zapis, który stwierdza, że bank

jest obowiązany utrzymywać

współczynnik wypłacalności

na

poziomie co najmniej

8%

, a bank

rozpoczynający działalność

operacyjną na poziomie co najmniej

15%

(przez pierwszy rok

działalności) i co najmniej

12%

(przez następne 12 miesięcy

działalności)

10

Z ustawy PB z 29.08.1997:

Komisja Nadzoru Bankowego

określa, w drodze zarządzenia,

sposób wyliczenia współczynnika

wypłacalności banku oraz

procentowe wagi ryzyka

przypisane poszczególnym

kategoriom aktywów i zobowiązań

pozabilansowych

Z podstawami
kapitałowymi i

bezpieczeństwem

banku związane są tzw.

normy koncentracji

wierzytelności. Znajdują

one odzwierciedlenie w

Art. 71

Art. 71.

1. Suma wierzytelności banku oraz

udzielonych przez bank zobowiązań

pozabilansowych

obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub

podmiotów powiązanych kapitałowo lub

organizacyjnie nie może przekroczyć, z

zastrzeżeniem art. 128 ust. 4, limitu

koncentracji

wierzytelności, który wynosi:

11

1) 20% funduszy własnych banku, w przypadku

gdy którykolwiek z tych podmiotów

jest w stosunku do banku podmiotem

dominującym lub zależnym albo jest podmiotem

zależnym od podmiotu dominującego wobec

banku,

2) 25% funduszy własnych banku, w przypadku

gdy podmioty te nie są podmiotami

powiązanymi z bankiem, w sposób określony w

pkt 1.

2. Suma wierzytelności banku oraz

udzielonych przez bank zobowiązań

pozabilansowych,

przekraczających 10% funduszy własnych

banku w stosunku do podmiotów, o

których mowa w ust. 1, nie może być wyższa

niż 800% tych funduszy.

5. Zarząd banku jest obowiązany

niezwłocznie zgłosić do Komisji Nadzoru

Bankowego

każdorazowe przekroczenie granicy 10%

funduszy własnych banku w odniesieniu do
wierzytelności banku lub udzielonych przez

bank zobowiązań pozabilansowych

obciążonych

ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów

powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie.

12

6. Banki we własnym zakresie ustalają i

okresowo weryfikują wewnętrzne limity

koncentracji

wierzytelności według kryteriów

uwzględniających specyfikę ich działalności,

a

w szczególności sektor gospodarki i region

geograficzny, z zachowaniem limitów

obowiązujących.

Proszę Państwa: dla sprawdzenia, jak ochoczo

zaglądacie do slajdów, no i w celach

„nagrodowych” – małe pytanka:

1. co to jest współczynnik wypłacalności?

2. poniżej jakich wartości nie może on spaść?

3. jakie postępowanie banku wymuszają (w

kontekście wartości współczynnika

wypłacalności) pogarszające się aktywa

bankowe?

O jak najszybszą odpowiedź na te pytania

proszę na formularzu naszej grupy. Powodzenia!