1

Znaczenie roku 1997 dla

uregulowań prawnych

dotyczących polskiej

bankowości

W 1997:

Konstytucja RP (2.04.)

oraz dwie ważne ustawy: prawo
bankowe i o Narodowym Banku

Polskim (29.08.)

2

Ponadto (1)

:

- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 o listach

zastawnych i bankach hipotecznych

- ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o

funkcjonowaniu banków spółdzielczych

Ponadto (2) m.in.

:

- kodeks spółek handlowych

- kodeks postępowania administracyjnego

- kodeks postępowania cywilnego

- kodeks karny

A ponadto dyrektywy unijne i liczne ustawy, np.

- ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 Prawo

o publicznym obrocie papierami wartościowymi

Ponadto (3) m.in.

:

- ustawa o nadzorze finansowym

- ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 o

ostateczności rozrachunku w systemach

płatności i systemach rozrachunku papierów

wartościowych oraz zasadach nadzoru nad

tymi systemami

-ustawy z dnia 29 września 1994 o

rachunkowości

- ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji

3

a także (4) m.in.

:

- ustawa z dnia 12 września 2002 o elektronicznych

instrumentach płatniczych

- ustawa z dnia 27 maja 2004 o funduszach

inwestycyjnych

- ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 o organizacji i

funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

- ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym

Funduszu Gwarancyjnym

- ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych

osobowych

pieniądz a bank centralny

4

Po drugie

, jest to ustawa

z dnia 29 sierpnia 1997 roku

o Narodowym Banku Polskim

Po pierwsze

, jest to

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

5

Z ustawy

z dnia 29 sierpnia 1997

o Narodowym Banku Polskim

Narodowy Bank Polski, zwany dalej

„NBP”, jest bankiem centralnym

Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 1

Z ustawy

z dnia 29 sierpnia 1997

o Narodowym Banku Polskim

1. NBP posiada osobowość prawną i prawo

używania pieczęci z godłem państwowym

2. NBP nie podlega wpisowi do rejestru

przedsiębiorstw państwowych

3. Działalność NBP jest prowadzona na

obszarze Rzeczypospolitej Polskiej

4. Siedzibą NBP jest Warszawa

Art. 2

6

Z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997

o Narodowym Banku Polskim

1. Podstawowym celem działalności NBP

jest utrzymanie stabilnego poziomu cen,

przy jednoczesnym wspieraniu polityki

gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to

podstawowego celu NBP

Art. 3

a Konstytucja?

Narodowy Bank Polski odpowiada za

wartość polskiego pieniądza

O ile nie narusza to celu podstawowego, ESBC

O ile nie narusza to celu podstawowego, ESBC

wspiera swymi dzia

wspiera swymi dzia

ł

ł

aniami og

aniami og

ó

ó

ln

ln

ą

ą

polityk

polityk

ę

ę

gospodarcz

gospodarcz

ą

ą

Wsp

Wsp

ó

ó

lnoty, skierowan

lnoty, skierowan

ą

ą

na wzrost

na wzrost

gospodarczy, zwalczanie bezrobocia, ekspansj

gospodarczy, zwalczanie bezrobocia, ekspansj

ę

ę

eksportow

eksportow

ą

ą

, rozw

, rozw

ó

ó

j regionalny, restrukturyzacj

j regionalny, restrukturyzacj

ę

ę

oraz unowocze

oraz unowocze

ś

ś

nianie gospodarki

nianie gospodarki

G

G

ł

ł

ó

ó

wnym celem

statutowym

wnym celem

statutowym

ESBC jest

utrzymywan

ie

ESBC jest

utrzymywan

ie

stabilno

stabilno

ś

ś

ci cen

ci cen

Z ustawy

z dnia 29 sierpnia 1997

o Narodowym Banku Polskim

1. NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki

organizacyjne

2. Zarząd NBP w drodze uchwały:

1) powołuje, przekształca i likwiduje komórki

organizacyjne Centrali NBP i inne jednostki

organizacyjne,

2) określa zakres działalności oraz organizację

wewnętrzną Centrali NBP i pozostałych jednostek

Art. 7

7

Definicja banku

Art. 2. Bank jest osobą prawną

utworzoną zgodnie z przepisami ustaw,

działającą na podstawie zezwoleń

uprawniających do wykonywania

czynności bankowych obciążających

ryzykiem środki powierzone pod

jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Art. 3. Wyrazy "bank" lub "kasa" mogą

być używane w nazwie oraz dla

określenia działalności lub reklamy

wyłącznie banku w rozumieniu art. 2

(…)

Rodzaje podmiotów

8

Polskie prawo bankowe wyróżnia

w art. 4, między innymi:

1. bank krajowy
2. bank zagraniczny
3. międzynarodową instytucję

finansową

4. instytucję kredytową
5. oddział instytucji kredytowej
6. instytucję finansową

Art. 4. 1. Użyte w ustawie określenia

oznaczają:

1) bank krajowy - bank mający siedzibę

na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,

2) bank zagraniczny - bank mający

siedzibę za granicą Rzeczypospolitej

Polskiej, na terytorium państwa

niebędącego członkiem Unii Europejskiej,

3) międzynarodowa instytucja

finansowa - instytucję finansową, której

większość kapitału własnego należy do

państw będących członkami Organizacji

Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub

banków centralnych takich państw.

17) instytucja kredytowa - podmiot

mający swoją siedzibę za granicą

Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium

jednego z państw członkowskich Unii

Europejskiej, zwanych dalej "państwami

członkowskimi", prowadzący we własnym

imieniu i na własny rachunek, na

podstawie zezwolenia właściwych władz

nadzorczych, działalność polegającą na

przyjmowaniu depozytów lub innych

środków powierzonych pod jakimkolwiek

tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów

lub na wydawaniu pieniądza

elektronicznego.

9

18) oddział instytucji kredytowej -

jednostkę organizacyjną instytucji

kredytowej wykonującą w jej imieniu i na

jej rzecz wszystkie lub niektóre czynności

wynikające z zezwolenia udzielonego tej

instytucji kredytowej, przy czym wszystkie

jednostki organizacyjne danej instytucji

kredytowej odpowiadające powyższym

cechom, utworzone na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za

jeden oddział.

Art. 4. (…)

7) instytucja finansowa - podmiot

niebędący bankiem ani instytucją

kredytową, którego podstawowa

działalność będąca źródłem większości

przychodów polega na wykonywaniu

działalności gospodarczej w zakresie:

a) nabywania i zbywania udziałów lub akcji,

b) udzielania pożyczek ze środków własnych,

c) udostępniania składników majątkowych na podstawie

umowy leasingu,

d) świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania

wierzytelności,

e) świadczenia usług związanych z transferem środków

pieniężnych,

(…)

l) świadczenia usług brokerskich na rynku pieniężnym.

Czynności bankowe

10

Art. 5. 1. Czynnościami bankowymi są:

1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na

żądanie lub z nadejściem oznaczonego

terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,

2) prowadzenie innych rachunków bankowych,

3) udzielanie kredytów,

4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych

oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,

5) emitowanie bankowych papierów wartościowych,

6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń

pieniężnych,

6a) wydawanie instrumentu pieniądza

elektronicznego,

7) wykonywanie innych czynności przewidzianych

wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Art. 5. 2. Czynnościami bankowymi są

również następujące czynności, o ile są

one wykonywane przez banki:

1) udzielanie pożyczek pieniężnych,

2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje,

których przedmiotem są warranty,

3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie

operacji przy ich użyciu,

4) terminowe operacje finansowe,

5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,

6) przechowywanie przedmiotów i papierów

wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,

7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości

dewizowych,

8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń,

9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z

emisją papierów wartościowych,

10) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów

pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

Art. 5. 4. Działalność gospodarcza, której

przedmiotem są czynności, o których

mowa w ust. 1,

może być wykonywana wyłącznie przez

banki, z zastrzeżeniem ust. 5.