1

Prof. dr hab. Alfred Janc

Katedra Bankowości

Collegium Altum: p. 1215 (XII p.)

www.janc.pl

[e-mail]

2

ekonomia

Howard Sutton w

Howard Sutton w

„

„

Contemporary

Contemporary

Economics

Economics

”

”

:

:

Ekonomia jest badaniem tego, jak ludzie

organizują swoje ograniczone zasoby po

to, by otrzymać produkty i usługi, których

potrzebują.

Ekonomia jest nauką społeczną – w

przeciwieństwie do nauk przyrodniczych

lub ścisłych, jak biologia czy fizyka –

ponieważ zajmuje się tym jak zachowują

się ludzie, a nie ameby albo atomy

pośrednictwo finansowe

Frederic S.

Frederic S.

Mishkin

Mishkin

w

w

„

„

Financial

Financial

Markets

Markets

and

and

Institutions

Institutions

”

”

(2000):

(2000):

The process of indirect finance

using financial intermediaries,
called financial intermediation,
is the primary route for moving
funds from lenders to borrowers

pieniądz

Adam Naruszewicz (1733-1796):

Mądre, grzeczne, rozumne, chwalone,

kochane,

Szlachetne i zabawne, piękne, wzięte,

znane

Są pieniądze, a nie wy, co od nich ozdoby

Pożyczacie dla waszej przedania osoby.

Prawda. Uznajem wszyscy podłość takiej

żądze,

Jednak na się nie patrzym, tylko na

pieniądze.

3

emisja pieniądza

Henryk Cywi

Henryk Cywi

ń

ń

ski

ski

„

„

Pieni

Pieni

ą

ą

dz. Przegl

dz. Przegl

ą

ą

d

d

encyklopedyczny

encyklopedyczny

”

”

(1992):

(1992):

Puszczanie w obieg przez bank centralny

(emisyjny) monet, pieniędzy papierowych i
banknotów lub wypuszczanie przez organ
do tego upoważniony papierów
wartościowych; prawo emisji posiada z
reguły jeden bank emisyjny, będący też
bankiem centralnym, np. Narodowy Bank
Polski

bank centralny

F. S.

F. S.

Mishkin

Mishkin

w

w

„

„

Ekonomika

Ekonomika

pieni

pieni

ą

ą

dza, bankowo

dza, bankowo

ś

ś

ci i rynk

ci i rynk

ó

ó

w

w

finansowych

finansowych

”

”

(2002):

(2002):

Agencja państwowa, która nadzoruje

system bankowy i odpowiada za ilość

pieniądza i kredyty dostarczane

gospodarce; w Stanach

Zjednoczonych jest to System

Rezerwy Federalnej

bank (1)

F. Wiliński w „Bank i jego

organizacja” (1922):

Słowem bank określamy

przedsiębiorstwo, zajmujące się

interesami pieniężnemi,

kredytowemi oraz pokrewnemi tym

ostatnim. Przeważnie są to duże

zakłady, posiadające znaczne

kapitały własne, o strukturze

prawnej spółki akcyjnej

4

bank (2)

Pierwsza Dyrektywa Bankowa

UE (1977):

Instytucja kredytowa: instytucja,

która przyjmuje depozyty
publiczne i inne fundusze na
zasadzie zwrotności oraz udziela
kredytów na własny rachunek

bank (3)

Polskie prawo bankowe
(ustawa z 29.08.1997):
Utworzona zgodnie z przepisami
ustawy osoba prawna, która działa
na podstawie zezwolenia
uprawniającego ją do świadczenia
czynności bankowych, które
obciążają ryzykiem powierzone
bankowi środki i to pod jakimkolwiek
tytułem zwrotnym

Pośrednicy finansowi

Pośrednicy finansowi

• Instytucje, które pożyczają

fundusze od tych, którzy je
zaoszczędzili, a następnie
udzielają innym kredytów
(Mishkin, 2001)

• Instytucja, która przyjmuje

depozyty albo pożycza od
podmiotów indywidualnych
i udziela kredytów klientom
(Dictionary of Banking
and Finance

, Peter Collin

Publishing, 2000)

5

1. Gospodarstwa

domowe

2. Przedsiębiorstwa
3. Państwo
4. Zagranica

1. Przedsiębiorstwa
2. Państwo
3. Gospodarstwa

domowe

4. Zagranica

rynki

finansowe

pośrednicy finansowi

•

•

obni

obni

ż

ż

anie koszt

anie koszt

ó

ó

w transakcji

w transakcji

(oszczędności skali, dotyczące czasu i

pieniądza)

•

•

wyr

wyr

ó

ó

wnywanie skutk

wnywanie skutk

ó

ó

w asymetrii

w asymetrii

informacyjnej

informacyjnej

- przed transakcją (eliminowanie niedobrych /

niepożądanych decyzji wyboru)
- po transakcji (ograniczanie hazardu

moralnego)

Obie kwestie to poważne problemy z punktu widzenia
prawidłowego

funkcjonowania rynków finansowych

,

a zatem –

pośrednicy finansowi podnoszą

efektywność gospodarowania

rynek papierów wartościowych

rynek depozytowo-kredytowy

banki

giełda

banki depozytowo-kredytowe

kasy oszczędnościowo-kredytowe

instytucje ubezpieczeniowe

banki inwestycyjne

fundusze inwestycyjne

fundusze emerytalne

kasy mieszkaniowe

instytucje kredytu ratalnego

banki hipoteczne

domy makler

skie

6

1. specjalizacja
2. uniwersalizm

W Polsce, w okresie, w którym

mogły zostać podjęte decyzje

systemowe, dyskusja dotycząca

trendów rozwojowych w

bankowości powiodła w stronę

modelu

banku

uniwersalnego

bank a system?

7

Co to jest SYSTEM?

•

Skoordynowany układ elementów,

zbiór tworzący pewną całość

uwarunkowaną pewnym stałym,

logicznym uporządkowaniem jego

części składowych

•

Zasady organizacji czegoś, ogół

przepisów, reguł obowiązujących w

jakiejś dziedzinie, według których

coś jest wykonywane (np. system

ekonomiczny, finansowy, prawny,

monetarny, podatkowy)

W

systemie bankowym

,

znaczenia nabierają:

1. elementy systemu, czyli

banki

oraz

instytucje okołobankowe

2. logiczne uporządkowanie

elementów, czyli

organizacja

systemu

3. obowiązujące przepisy i reguły,

czyli

ustawodawstwo bankowe

MODEL?

8

Zmienne i czynniki mające wpływ

Konkurencja

Klienci

Prawo

Technologia

Instytucje

Funkcja celu

(kryterium oceny):

1.

ilość

2.

jakość

3.

???