1
Ważna jest dbałość o:
1. bezpieczeństwo banków
2. sprawne funkcjonowanie banków
2
Prawid
Prawid
ł
ł
owe funkcjonowanie bank
owe funkcjonowanie bank
ó
ó
w
w
(i ca
(i ca
ł
ł
ego systemu) mo
ego systemu) mo
ż
ż
e by
e by
ć
ć
zak
zak
ł
ł
ó
ó
cane
cane
przez takie zjawiska, jak:
przez takie zjawiska, jak:
• brak zaufania do instytucji
bankowej
• „run” na banki
• efekt domina
Współcześnie powoływane są
do życia m.in.:
• instytucje
nadzoru
bankowego
• instytucje
gwarantujące
depozyty
Nadzór
może być wykonywany:
• bezpośrednio przez
bank centralny
• przez
instytucję wyspecjalizowaną, nie
powiązaną bezpośrednio z bankiem
centralnym
, chociaż z nią współpracującą
• przez
instytucję wyspecjalizowaną, ale
powiązaną z bankiem centralnym
przez
osobę jego prezesa
Bardzo często nadzór jest wykonywany
przez więcej niż jedną instytucję
3
W polskim transformowanym
systemie bankowym nadzór nad
bankami powierzono
NBP
Powołanie UKNF
i Komisji Nadzoru
Finansowego
Po podpisaniu w 2006 roku ustawy o
nadzorze finansowym przez prezydenta,
obowiązki nadzorów: giełdowego i
ubezpieczeniowego przejęła
Komisja
Nadzoru Finansowego
. Wkrótce,
Przewodniczący KNF zaczął pełnić
również obowiązki przewodniczącego
Komisji Nadzoru Bankowego, chociaż
nadzór bankowy pozostawał w NBP
(GINB) do końca 2007 roku.
4
czerwiec 2007
• Przewodniczący Komisji -
Przewodniczący Komisji Nadzoru
Finansowego albo wyznaczony przez
niego Zastępca Przewodniczącego;
• Zastępca Przewodniczącego Komisji -
minister właściwy do spraw instytucji
finansowych lub delegowany przez
niego sekretarz lub podsekretarz
stanu w urzędzie obsługującym
ministra właściwego do spraw
instytucji finansowych;
• przedstawiciel Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej;
• Prezes Zarządu Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego;
• Prezes Narodowego Banku Polskiego
albo wyznaczony przez niego
Wiceprezes Narodowego Banku
Polskiego;
• przedstawiciel ministra właściwego
do spraw instytucji finansowych;
• Generalny Inspektor Nadzoru
Bankowego.
•
Stanisław Kluza
- Przewodniczący Komisji
•
Katarzyna Zajdel-Kurowska
- Zastępca Przewodniczącego
Komisji
•
Danuta Wawrzynkiewicz
- przedstawiciel Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej
•
Małgorzata Zaleska
- Prezes Zarządu Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego
•
Jerzy Pruski
- Pierwszy Zastępca Prezesa
Narodowego Banku Polskiego
•
Dorota Piwońska
- przedstawiciel Ministra Finansów
•
Alfred Janc
- Generalny Inspektor Nadzoru
Bankowego
Od 1 stycznia 2008 roku
Komisja
Nadzoru Finansowego
przejęła także
obowiązki nadzoru bankowego.
Przewodniczącego i dwóch jego
zastępców powołuje premier. W skład
Komisji wchodzą także przedstawiciele
ministra finansów, ministra „właściwego
ds. zabezpieczenia społecznego”,
prezydenta oraz prezes lub wiceprezes
NBP.
5
SKŁAD KOMISJI
Stanisław Kluza
Przewodniczący KNF
Artur K. Kluczny
Zastępca Przewodniczącego KNF
Lesław Gajek
Zastępca Przewodniczącego KNF
Pozostali członkowie:
Dariusz Daniluk
Przedstawiciel Ministra Finansów
Agnieszka Chłoń – Domińczak
Przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej
Piotr Wiesiołek
Pierwszy wiceprezes Narodowego Banku Polskiego
Danuta Kazimiera Wawrzynkiewicz
Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Dyskusja:
1. Nadzór
skonsolidowany:
dobry czy nie?
2. Nadzór narodowy
czy
ponadnarodowy?
3. Rozwiązania dla
Polski…
6
Rola Komitetu
Stabilności
Finansowej
Po inicjatywie NBP z 2007 roku
Rząd we wrześniu 2008 przyjął
projekt nowelizacji ustawy o
Komitecie Stabilności Finansowej.
W ramach KSF minister finansów,
prezes Narodowego Bank
Polskiego i przewodniczący
Komisji Nadzoru Finansowego
zostali zobowiązani do
współpracy w zakresie wzajemnej
wymiany informacji oraz
koordynacji działań na rzecz
utrzymania stabilności krajowego
systemu finansowego
Komitet będzie między innymi
dokonywał oceny w krajowym
systemie finansowym i na rynkach
międzynarodowych oraz opracuje
zasady współdziałania na wypadek
wystąpienia zagrożenia dla tego
systemu. Komitet będzie
obradował co najmniej raz na
sześć miesięcy, a informacje o
jego pracach lub podjęte ustalenia
mogą zostać podane do publicznej
wiadomości.
7
USTAWA z dnia 7 listopada 2008 o
Komitecie Stabilności Finansowej
Do zadań Komitetu należy w szczególności:
• dokonywanie ocen sytuacji w krajowym systemie
finansowym i na rynkach międzynarodowych oraz
zapewnienie właściwego obiegu informacji
pomiędzy członkami Komitetu dotyczących
istotnych zdarzeń i tendencji mogących stanowić
zagrożenie dla stabilności krajowego systemu
finansowego;
• opracowywanie i przyjmowanie procedur
współdziałania na wypadek wystąpienia zagrożenia
dla stabilności krajowego systemu finansowego;
• koordynowanie działań członków Komitetu w
sytuacji bezpośredniego zagrożenia dla stabilności
krajowego systemu finansowego.
Gwarantowanie
depozytów i
znaczenie dla
bezpieczeństwa w
systemie
bankowym
System gwarantowania
depozytów bankowych
wymaga
funkcjonowania efektywnego nadzoru
bankowego
dlaczego?
8
Ale – ostatecznie – ktoś musi za te
gwarantowane depozyty zapłacić
Bez istnienia efektywnego nadzoru
może dojść do sytuacji, w której
bankierzy będą uprawiali w bankach
„hazard”. Będą oni dążyć – poprzez
ryzykowne operacje – do
maksymalizacji zysków. Umacniać ich
w tych działaniach będzie świadomość,
że depozyty są chronione przed
negatywnymi skutkami ich
ryzykownego postępowania
9
Pierwszą instytucją powołaną do życia
dla gwarantowania bezpieczeństwa
depozytów był FDIC w USA
Instytucję tę stworzono w 1933 roku w
reakcji na wielki kryzys gospodarczy
• Pierwsze instytucje
gwarancyjne zaczęły
powstawać dopiero w latach
60.
• Kluczowe znaczenie miała
dyrektywa Rady UE z dnia 30
maja 1994 roku, w której
określono podstawowe
wymagania, którym powinny
odpowiadać krajowe systemy
gwarancji depozytów
• Dopiero w roku 1998 systemy
gwarancyjne istniały we
wszystkich krajach Unii
Europejskiej
W dyrektywie 94/19/EC z 30 maja 1994 roku
przyjęto m.in. że:
1. w każdym państwie członkowskim musi zostać
utworzona co najmniej jedna instytucja
gwarantująca depozyty
2. minimalna kwota gwarantowana wynosi 20
tysięcy € dla jednego deponenta w przypadku
braku dostępu do depozytu
3. możliwe jest ustalenie „udziału własnego”
deponentów do 10% wartości depozytu
4. termin wypłaty należnych kwot gwarantowanych
wynosi do 3 miesięcy od chwili stwierdzenia
niezdolności banku do zwrotu depozytu
10
Hybrydowość BFG oznacza, że w
funkcjonowaniu polskiego funduszu –
na kanwie rozbudowanej działalności
analitycznej – przewijają się
dwa
dwa
rodzaje interwencji na rzecz sektora
bankowego:
• gwarantowanie depozytów
• udzielanie pomocy bankom
zagrożonym
• plus
analizy
11
Rola
współczesnego
państwa w
gwarantowaniu
stabilności
Inne instytucje „systemowe”
• KIR S.A.
• BIK S.A.
• ZBP
• inne