Ewolucjonizm a kreacjonizm
Kreacjonizm – pogląd, że człowiek, życie, Ziemia i Wszechświat zostały
stworzone w swojej pierwotnej formie przez boga lub bóstwa. Był to dominujący
pogląd w Europie do czasu sformułowania teorii ewolucji.
Do najważniejszych teorii kreacjonistycznych należą:
•
kreacjonizm młodej Ziemi (ang. young Earth creationism)
•
kreacjonizm starej Ziemi (ang. old Earth creationism)
Zakładają, że Bóg tworzył duże grupy organizmów etapami.
Ostatnim takim etapem było stworzenie człowieka.
Ta wersja ogranicza działanie ewolucji do tzw. mikroewolucji
odrzucając możliwość samoistnego zachodzenia
makroewolucji.
Stworzenie Adama – Michał Anioł
Mikroewolucja
• Powstanie nowych drobnych jednostek systematycznych,
zachodzące w krótkim czasie,
• Zmiana częstości cech fenotypowych i częstości alleli,
• Zmiany wewnątrzgatunkowe,
• Zmiany odwracalne, (melanizm przemysłowy),
Makroewolucja
• Na poziomie powyżej gatunku,
• Zróżnicowanie na poziomie wyższych jednostek
systematycznych,
• Izolacja rozrodcza – nieodwracalność,
• Długi czas trwania,
Kreacjonizm – postać nadnaturalizmu
• Kwestionowania przekonania, że wszechświat w
materialnej postaci nie jest wszystkim co istnieje,
• Wszechświat i układy – rezultat projektu,
celowego działania nadnaturalizmu stwórcy,
• Ingerencja stwórcy,
• 3 momenty: stworzenie świata, stworzenie życia,
stworzenia człowieka,
Kryteria planu stwórczego
• Organizmy istnieją w tym samym wszechświecie;
te same prawa natury,
• Istnieją na tej samej planecie,
• Żyją w podobnym środowisku,
• Jedno, lub najwyżej kilka źródeł energii,
• "Normalizacja",
Zarzuty wobec ewolucjonistów:
• pewne aspekty pochodzenia człowieka - wiele
zagadek,
• pochodzenie ptaków,
• pochodzenie niektórych organelli komórkowych,
• biogeneza,
• brak form przejściowych,
Ewolucjonizm w naukach:
• W biologii - nauka badająca ewolucję jako proces
przyrodniczy,
• W naukach społecznych i historii – teorie
opisujące ewolucję społeczną,
• W polityce – konserwatyzm ewolucyjny,
Do klasycznych twórców ewolucjonizmu zaliczani są:
Auguste Comte, Herbert Spencer, Émile Durkheim, Lewis
Henry Morgan, Edward Burnett Tylor, Ferdinand Toennies
Ewolucjonizm - odmiana naturalizmu
• Wszechświat i jego
składniki – naturalne
procesy przyrodnicze,
• Wyjaśnienie istnienia
układu: prawa przyrody,
czas, przypadek,
Ewolucjonizm – główne założenia:
• Naukowy obraz świata,
• Nowe formy powstałe w skutek, że potomstwo
nieznacznie różni się od rodziców,
• Przypadkowość zmian: neutralne, pozytywne,
negatywne,
Próba wyboru jednego z modeli:
• Zjawiska można wyjaśnić przy pomocy samych
tylko procesów przyrodniczych – ewolucjonizm,
• Czegoś nie można wyjaśnić lecz da się uzasadnić,
że nigdy nie będzie można – kreacjonizm,
Współczesne drogi:
1. Ewolucjonizm – naukowy obraz świata,
2. Kreacjonizm – religijny obraz świata,
3. „3 droga” – ewolucjonizm z kreacjonizmem –
duży autorytet nauki,
Porównanie obu teorii
Proces powstania wszechświata i początek
życia na Ziemi:
Kreacjonizm:
• Moment stwarzania,
• Postać doskonała,
Ewolucjonizm:
• Stopniowe zmiany,
• Zorganizowany stan
przez rozwój,
Siły sterujące:
Ewolucjonizm:
• Sterowanie świata
siłami natury,
• Idealna przyroda –
dobór naturalny,
Kreacjonizm:
• Wszystko co żywe
stworzone w
nadprzyrodzony sposób,
• Stworzyciel,
Siły sterujące w obecnym czasie:
Ewolucjonizm:
• Niezmienność i
wszechobecność sił
sterujących,
• Prawa naturalne
działają do dziś,
Kreacjonizm:
• Procesy zachowawcze,
• Podtrzymywanie
wszechświatu,
Stosunek do istniejącego porządku:
Ewolucjonizm:
• Chaos – Siły -
Uporządkowanie
natury
Kreacjonizm:
• Porządek – utrata
doskonałości
Czynnik czasu:
Ewolucjonizm:
• Bardzo długi okres
czasu (wszechświat –
13,7 mld lat),
Kreacjonizm:
• Bardzo krótki okres
czasu,
Powiązania 2 modeli:
• Zbieżności biblijne z danymi naukowymi –
dzień = miliard lat,
• 6 dniowy cykl tworzenia i teoria względności,
• Archeologia,