2009-05-10

1

Podział logiczny – operacja na zakresie nazwy ogólnej.
Podział zakresu określonej nazwy N na zakresy nazw
podrzędnych A, B, C, D,..., polega na przyporządkowaniu
każdego z desygnatów nazwy N, do zakresu jednej i tylko
jednej z nazw A, B, C, D...

Całość dzielona (totum divisionis) – zakres nazwy, który
zostaje poddany podziałowi.

Człony podziału (membra divisionis) – zakresy nazw
podrzędnych do których przyporządkowane zostają
desygnaty nazwy, której zakres podlega podziałowi.

Podział logiczny

Warunki poprawności podziału logicznego

1. Jednoznaczność – podział logiczny musi być przeprowadzony

konsekwentnie według jednego kryterium.

2. Rozłączność (ekonomiczność) – żaden z desygnatów zakresu

dzielonej nazwy nie może być desygnatem więcej niż jednego
członu podziału.

3. Zupełność (adekwatność, całkowitość, wyczerpywanie) –

każdy z desygnatów nazwy dzielonej musi należeć do zakresu
któregoś z wyodrębnionych członów podziału.

2009-05-10

2

Zasada podziału (fundamentum divisionis) – cecha
(kryterium), według której przeprowadzany jest podział
logiczny, np. wykształcenie, wiek, wzrost itd.

Dychotomia platońska, podział dychotomiczny – podział
dwuczłonowy polegający na wyodrębnieniu w obrębie
dzielonego zakresu klasy przedmiotów posiadających pewną
cechę i klasy przedmiotów, które tej cechy nie posiadają.

Podział według zasady specyfikacyjnej – podział według
różnych odmian określonej cechy. Cecha, według której jest
przeprowadzany nazywana jest determinandą, jej odmiany
determinantami.

Podział naturalny – podział logiczny, którego
poszczególne człony podziału zawierają obiekty
pod wieloma ważnymi dla nas względami
podobne, a niepodobne na ogół do przedmiotów
z innych członów podziału.

Podział sztuczny – podział logiczny, w którego
poszczególnych członach znajdują się przedmioty
podobne pod jakimś tylko jednym względem,
a pod wieloma innymi niepodobne do siebie.

2009-05-10

3

Klasyfikacja – wielostopniowy podział logiczny polegający
na przeprowadzaniu kolejnych podziałów zakresu jakiejś nazwy.

książka

książka

naukowa

książka

nienaukowa

podręcznik

z Logiki

inna

książka naukowa

podręcznik „Logika

praktyczna”

inny podręcznik

z Logiki

książka

w języku polskim

książka

w języku obcym

Wyróżnianie typów (typologia) – grupowanie
przedmiotów ze względu na ich podobieństwo
do określonych, wyodrębnionych egzemplarzy
wzorcowych zwanych typami.

Partycja – operacja polegająca na wyróżnianiu części
składowych pewnego przedmiotu.