Leasing – istota i rodzaje

Istota leasingu

Leasing jest to forma dzierżawy środków trwałych i nieruchomości udostępniająca
użytkowanie dóbr w czasie opłacania rat dzierżawy, dająca prawo zakupu tych dóbr po
upływie ustalonego terminu. Leasing polega na przekazaniu przez właściciela pewnego
dobra osobie, zwanej leasingobiorcą, określonego w umowie przedmiotu, w celu
korzystania z niego przez ściśle określony czas, w zamian za wpłacanie w regularnych
terminach rat leasingowych. Zapewnia to łatwe do uzyskania źródło finansowania
działalności firmy. Przedmiotem leasingu są głównie środki trwałe – maszyny i
urządzenia, środki transportu, sprzęt komputerowy i opragramowanie, linie
technologiczne, urządzenia biur, hoteli, punktów usługowych, obiektów handlowych itp.
Właścicielem tych przedmiotów jest przez cały czas trwania umowy leasingodawca

1

.

Korzyści firm korzystających z formy leasingu wynikają z:

• możliwości zwiększenia potencjału produkcyjnego, usługowego i handlowego, bez

konieczności angażowania własnych środków,

• spłacania kredytu leasingowego z przyszłych zysków,
• uzyskania efektu podatkowego, ponieważ opłaty leasingowe stanowią koszt

uzyskania przychodu,

• spłaty kredytu w równomiernych i nie ulegających zmianie opłatach.

RODZAJE LEASINGU

• leasing finansowy a leasing operacyjny
• leasing bezpośredni a pośredni
• leasing złotówkowy a dewizowy
• leasing tenencyjny a zwrotny
• leasing lombardowy a norweski
• clifing
• refling
• leasing międzynarodowy

LEASING FINANSOWY A OPERACYJNY

W warunkach polskich najczęściej zawierane są dwa rodzaje umów leasingu tj.
operacyjny i finansowy (zwany też finansowanym lub kapitałowym).

1

„Leksykon finansów’ – Głuchowski, PWE, 2001

Ze względu na odmienne sposoby rozliczania leasingu operacyjnego i finansowego
podział ten jest podstawowym i najważniejszym podziałem dla przedsiębiorstwa
szukającego sposobu na finansowanie inwestycji.

W praktyce obrotu gospodarczego przyjmuje się na ogół, iż leasing operacyjny to
taki, przy którym wszystkie płatności mogą być wpisane w koszty prowadzonej
działalności gospodarczej, zaś leasing finansowy to ten, przy którym kosztami są jedynie
koszty finansowania kredytu. Zaliczenie przedmiotu do składników majątku
leasingobiorcy klasyfikuje umowę jako leasing finansowy natomiast gdy przedmiot
leasingu zaliczony jest do majątku leasingodawcy wtedy jest leasing operacyjny.

leasing operacyjny

2

Klasyczna umowa leasingu operacyjnego polega na czasowym przekazaniu w
użytkowanie dobra inwestycyjnego, przy czym czas ten jest krótszy od okresu
amortyzacji przedmiotu leasingu, a zatem w czasie trwania okresu leasingu nie następuje
pełna spłata ceny nabycia, czy wyprodukowania rzeczy. W związku z tym, przedmiotem
leasingu operacyjnego są zazwyczaj dobra, które mogą być używane przez wielu
kolejnych użytkowników i których wartość początkowa jest wysoka. Umowy tego typu są
więc zawierane z reguły na okres od 3 do 6 lat, z ewentualną możliwością wcześniejszego
rozwiązania. Ponadto po wygaśnięciu umowy przedmiot leasingu zwracany jest
właścicielowi czyli leasingodawcy. Nie może być zapisu w umowie o wykupie przedmiotu
leasingu przez leasingobiorcę po jej zakończeniu. W konsekwencji, przedmiot leasingu
operacyjnego zaliczany jest do majątku leasingoawcy, który ma prawo do odpisów
amortyzacyjnych z tytułu posiadania rzeczy oraz do zwrotu podatku VAT, którym
obłożona była cena zakupu środka trwałego. Raty leasingowe, łącznie z wpłatą
początkową w całości stanowi dla leasingodawcy przychód a podatek VAT doliczany do
nich (22%) jest w całości podatkiem niezależnym. Płatności zatem z tytułu rat
leasingowych są w 100 % zaliczane do przychodów leasingodawcy, zaś dla leasingobiorcy
stanowią w 100 % koszty uzyskania przychodu.
Leasing operacyjny będzie korzystny w sytuacji, gdy leasingobiorcy zależy na jak
najmniejszym zaangażowaniu posiadanych wolnych środków finansowych oraz na
uniknięciu czasochłonnej i skomplikowanej procedury, z jaką z reguły ma do czynienia w
przypadku starań o kredyt bankowy. Zaletą tego typu leasingu jest również i to, że

2

„Finansowanie działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw” - Maria Dragunowicz, Izabela

Heropolitańska, Wiesław Sendek . Twigger, 2001.

przedsiębiorca może korzystać z określonego dobra przez czas dla niego najdogodniejszy,
nie potrzebuje natomiast dokonywać zakupu tego dobra, aby „mieć” go na stałe.

leasing finansowy

W umowie leasingu finansowego mamy do czynienia z odwrotną sytuacją. Przedmiot
leasingu zaliczany jest do składników majątku leasingobiorcy, który dokonuje odpisów
amortyzacyjnych. Do kosztów uzyskania przychodu zalicza jedynie część „odsetkową”
czynszów leasingowych, a dla leasingodawcy tylko ta część czynszu stanowi przychód.
Rata leasingowa jest podzielona na część kapitałową i odsekową. Część kapitałowa raty,
czyli kwota odpowiadająca spłacie wartości przedmiotu leasingu nie jest kosztem dla
leasingobiorcy ani przychodem dla leasingodawcy, natomiast część odsetkowa stanowi
koszt uzyskania przychodu dla leasingobiorcy. Mówiąc prościej, przedmiot leasingu
finansowego w bilansie leasingobiorcy występuje po stronie aktywów, zaś zobowiązania z
tytułu umowy leasingu – po stronie pasywów.
Czas trwania leasingu finansowego jest z reguły zbliżony do normalnego okresu
zużycia przedmiotu leasingu, co oznacza, że w okresie trwania leasingu przedmiot ten
ulega całkowitej amortyzacji i następuje całkowita spłata jego wartości początkowej.
Umowy leasingu finansowego są w związku z tym zawierane zawsze na czas
oznaczony, zbliżony do czasu gospodarczej używalności przedmiotu leasingu.
W odróżnieniu od leasingu operacyjnego, leasing finansowy zawiera klauzulę o
wykupie przedmiotu przez leasingobiorcę na zakończenie umowy. Po spłacie zatem
ostatniej raty, dochodzi do przeniesienia własności przedmiotu leasingu na
leasingobiorcę. Umowa leasingu finansowego jest więc bardzo podobna do umowy
kredytowej jednak zasadnicza różnica tkwi w przedmiocie umowy.
Leasing finansowy będzie korzystny dla przedsiębiorców, którzy ze względu na rodzaj
prowadzonej działalności gospodarczej mogą dokonywać wysokich odpisów
amortyzacyjnych i zakładają długi okres trwania leasingu.
W obrocie gospodarczym niejednokrotnie umowa leasingu, którą proponuje się
klientom, zawiera w sobie cechy zarówno leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Z
leasingu operacyjnego wprowadza się do umowy wszelkie konsekwencje fiskalne oraz
ewentualnie krótszy czas spłaty rat (zwykle dwa – trzy lata). Jednakże rzecz oddana w
leasing z założenia nie jest przekazywana do czasowego używania, lecz od razu, w
pierwszej umowie, przewidziana jest opcja wykupu, co stanowi cechę leasingu
finansowego.

LEASING BEZPOŚREDNI A POŚREDNI

3

Jest to ważny podział leasingu zarówno z punktu widzenia leasingodawcy (dla którego
leasing może być sposobem sprzedaży) jak i leasingobiorcy (który liczyć na niższe opłaty
leasingowe w przypadku leasingu bezpośredniego). Kryterium podziału jest w tym
przypadku liczba stron i stosunków zobowiązaniowych występujących w tej tranzakcji.

leasing bezpośredni

Leasing bezpośredni obejmuje wszystkie umowy, w których sam producent oddaje
wytworzone przez siebie środki produkcji do korzystania, w zamian za zapłatę czynszu.
Ten rodzaj leasingu stanowi alternatywę kupna określonych przedmiotów od ich
wytwórcy, przy czym producent – jako leasingodawca – zachowuje prawo własności
oddanej w używanie maszyny lub urządzenia. W umowie leasingu bezpośredniego mamy
zatem do czynienia z dwoma stronami : leasingodawcą, którym jest wytwórca rzeczy,
oraz z leasingobiorcą. Dla leasingobiorcy ta forma jest korzystna o tyle, o ile może on
wyeliminować pośrednictwo firm leasingowych i uzyskać środki produkcji na lepszych
warunkach niż przy udziale pośredników, gdyż wyeliminowany zostaje koszt ewentualnej
prowizji firmy leasingowej. Leasingodawca z kolei może drogą leasingu bezpośredniego
zapewnić sobie większy zbyt swoich produktów na rynku, jeżeli ma dobrą kondycje
finansową, umożliwiającą mu oczekiwanie na pełną spłatę rat leasingowych.




leasing pośredni

Leasing pośredni charakteryzuje się tym, że uczestniczą w nim co najmniej trzy
podmioty. Pomiędzy producentem i użytkownikiem pojawia się pośrednik, w postaci
przedsiębiorstwa leasingowego, a więc firmy zajmującej się jedynie wynajmowaniem
maszyn i urządzeń, a nie ich jednoczesną produkcją. Funkcje takiego przedsiębiorstwa
pełnią często banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze lub specjalistyczne firmy traktujące
leasing jako podstawową formę działalności. Przy kalkulowani opłacalności transakcji dla
użytkownika w leasingu pośrednim zawsze trzeba uwzględnić prowizje firmy leasingowej i
jeżeli występują, prowizje bankowe. Ten rodzaj leasingu będzie zatem droższą formą
kredytowania, często droższą od kredytu bankowego. Korzystanie z tej instytucji stanowi

3

„Finanse firmy” – H.Zalewski. ODiDK, Gdańsk, 1998.

jednak niejednokrotnie jedyny sposób wejścia w użytkowanie kosztownych dóbr
inwestycyjnych.

LEASING ZŁOTÓWKOWY A DEWIZOWY

Podział na leasing złotówkowy i dewizowy jest związany z obowiązującą w Polsce tzw.
Zasadą walutowości, która – zgodnie z art. 358 par. 1 Kodeksu cywilnego – oznacza, iż
zobowiązania pieniężne na terytorium RP mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim,
z wyjątkami gdy chodzi o obrót dewizowy. W związku z powyższym, także raty
leasingowe, jak zobowiązanie pieniężne leasingobiorcy, powinny być wyrażone w walucie
polskiej. Zwykle umowy leasingowe w Polsce zobowiązują do zapłaty czynszów
leasingowych i innych opłat związanych z umową w polskich złotych – można wtedy
mówić o leasingu złotówkowym. Istnieje jednak możliwość zawarcia umowy tzw. leasingu
dewizowego.
Możliwość ta wynika również z przepisu Kodeksu cywilnego tj. art. 358 ze zn. 1 par. 2,
zgodnie z którym ustalenie wysokości zobowiązania pieniężnego w umowie, a więc także
i w umowie leasingu, może nastąpić w odniesieniu do innego niż pieniądz polski miernika
wartości. Miernikiem tym może więc być także waluta obca.
Leasing dewizowy kwotowany w walucie obcej oznacza, iż wysokość poszczególnych
rat leasingowych jest przeliczana z waluty obcej na walutę polską według przyjętego
przez strony wskaźnika, np. według kursu NBP na dzień wystawienia faktury czy też na
dzień płatności. Leasingobiorca często ulega sugestii, iż jest to korzystniejsza forma od
leasingu złotówkowego. Jednak w rzeczywistości nie musi tak być. Rozliczenia czynszów
leasingowych i opłat związanych z umową ustalane są najczęściej – jak wskazano – w
oparciu o notowania walutowe lub inne wskaźniki finansowe ściśle związane z kursem
walut obcych. Płatność dokonuje się w złotówkach, ale na podstawie na przykład
aktualnego kursu sprzedaży danej waluty z dnia płatności. Kursy walut obcych mogą się
jednak znacznie wahać, zaś ryzyko takich wahań obciąża z reguły leasingobiorcę, choć
oczywiście nie można wykluczyć i takiej sytuacji, w której kursy danej waluty będą niskie
i wówczas niższe będzie także faktyczne zobowiązanie leasingobiorcy. Jeżeli jednak
przedsiębiorstwo (leasingobiorca) działa na terenie Polski, to musi on uwzględnić realne
ryzyko, iż koszty leasingu wzrosną niewspółmiernie do przewidywań. Spowodować to
może zachwianie płynności przedsiębiorstwa i w efekcie nawet jego upadek. W innym
przypadku leasingodawca może skorzystać z leasingu dewizowego jeśli kursy waluty,
która jest podstawą obliczenia raty leasingu maleje. Przedsiębiorstwo musi ostrożnie
podejmować decyzje o rodzaju leasingu uwzględniając własną sytuację ekonomiczną jak i
długookresowe prognozy zmian kursów walut.

LEASING TENENCYJNY A ZWROTNY

4

Nazwa leasingu tenencyjnego pochodzi od łacińskiego słowa „tenere”, czyli trzymać,
dzierżyć. W leasingu zwrotnym leasingobiorca jest dostawcą przedmiotu leasingu,
natomiast w leasingu tenencyjnym leasingobiorca należy do grupy kapitałowej, w której
uczestniczy dostawca, czyli oba podmioty są ze sobą powiązane.

leasing tenencyjny

Transakcja leasingu tenencyjnego przedstawia się następująco: składa się on z
właściwej umowy leasingowej, ponadto zawiera umowę tenencji oraz dodatkowo umowę
użytkowania. Przedmiotem tej tranzakcji mogą być nieruchomości, gdzie zastosowanie
leasingu tenencyjnego może być szczególnie korzystne. Przedmiotem tranzakcj
tenencyjnej oddaje się do używania za odpłatnością, na zasadach zbliżonych do leasingu
zwrotnego. W tym przypadku jednak potrzeby przenoszenia praw własności na firmę
leasingową. Ponadto pozostawia się możliwość korzystania z przedmiotu transakcji
innemu niż właściciel podmiotowy. Kiedy przedmiotem umowy jest nieruchomość, leasing
tenencyjny jest szczególnie korzystny, gdyż oszczędza się koszty przejścia praw
własności (opłaty skarbowe, notarialne, sądowe), tj. opłaty, jakie należy uiścić od umowy
sprzedaży, a należy pamiętać, iż przy umowie sprzedaży nieruchomości są one wysokie.
Oszczędność jest istotna, koszty opłaty skarbowej przy transakcji tenencji to zaledwie
1% podstawy jej wyliczenia, a przy sprzedaży ponosimy koszty: notariusza, opłat
sądowych, tenencyjnej, staje się dysponentem możliwie najszerszego prawa rzeczowego.
Ponadto w umowie strony mogą zastrzec określone zabezpieczenia spłaty rat w postaci
weksla, poręczenia czy hipoteki. Czynsze leasingowe są kosztem uzyskania przychodów,
właściciel rzeczy wciąż może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, a leasingodawca
kompensuje osiągane przychody kosztami, które musi uiścić właścicielowi rzeczy w
związku z transakcją pozostawiając sobie określoną stopę zysku.

leasing zwrotny

Leasing zwrotny (sal and lease back) stanowi szczególną odmianę transakcji leasingu
finansowego, która wykształciła w praktyce gospodarczej USA. Istotą transakcji
zawieranych tą metodą jest powiązanie umowy leasingu z poprzedzającą ją umową
sprzedaży. Leasingobiorca sprzedaje nabyte przez siebie środki inwestycyjne firmie
leasingowej, z równoczesnym zastrzeżeniem dla siebie prawa jego dalszego użytkowania
na warunkach ustalonych w umowie leasingu. Według tej formuły przedmiotem umowy

4

„Finanse a firma” – E.Davis, J.Pointon. PWE, Warszawa, 1997.

leasingu jest zmiana prawa własności danego dobra na takie prawo, które pozwoli na
korzystanie z niego po cenie, która odzwierciedla jego bieżącą wartość rynkową.
„Sale and lease back” pełni wyjątkowo silną funkcją kredytową, bowiem firma, będąc
w trudnej sytuacji finansowej (np. wskutek zagrożenia lub utraty bieżącej płynności
finansowej) może sprzedać własne środki trwłe, powiększając tym samym znacznie swą
płynność. W ten sposób następuje zmiana właściciela określonego dobra- od chwili
bowiem zawarcia umowy sprzedaży jest nim leasingodawca (nabywca), natomiast
posiadaczem pozostaje leasingobiorca (sprzedawca). Dzięki takiej konstrukcji
leasingodawca może nadal z rzeczy korzystać, zaś uzyskaną z jej sprzedaży cenę może
przeznaczyć na inne cele. Konsekwencją bowiem transakcji jest zwiększenie aktywów
obrotowych leasingobiorcy, które może on wykorzystać tak, aby przynosiły szybszy i
wyższy dochód, przy jednoczesnej możliwości ze zbytych środków trwałych.
Leasing zwrotny jest korzystny dla tych przedsiębiorców, którzy wykazują wysoką
wartość środków trwałych, przy jednoczesnych niedostatkach kapitału obrotowego, bądź
też chcących w krótkim czasie pozyskać kapitał na dalsze inwestycje. Podobny do formy „
sale and lease back” jest „supples leasing”, w którym dotychczasowy właściciel sprzedaje
środki trwałe firmie leasingowej, a następnie przejmuje je od niej w leasing, jednak sam
ich nie wykorzystuje, a jedynie przekazuje – w drodze umowy – do korzystania
ostatecznemu użytkownikowi.

LEASING LOMBARDOWY A NORWESKI

5

Pojęcia leasingu lombardowego i norweskiego są utworzone przez firmy leasingowe; tak
nazwane umowy mogą zatem różnić się między sobą co do szczegółów, jednak można
wskazać na ich ogólne cechy wspólne. Otóż leasing lombardowy charakteryzuje się
zwiększonym ryzykiem leasingodawcy i większymi kosztami leasingobiąrcy. Leasing
norweski natomiast jest odmianą leasingu, w której występuje bardzo wysoka pierwsza
rata leasingowa.

leasing lombardowy

Leasing lombardowy może być zarówno odmianą leasingu kapitałowego, jak i
operacyjnego. Nowe elementy dotyczą tu kwestji zabezpieczenia . firma leasingowa
stosuje w przypadku umów leasingu lombardowego uproszczoną procedurę i łagodzi
wymagania co do niezbędnych dokumentów, jakie klient powinien jej przedstawić wraz z
wnioskiem o zawarcie umowy. Firma chcąca sfinansować swoją inwestycję przez leasing
lombardowy składa z reguły tylko oświadczenie o nie zaleganiu ze zobowiązaniami

5

„Finansowanie rozwoju firmy” – B.Szeflerska, I.Kasperczyk. Firma 2000, Warszawa 1999.

podatkowymi, okazuje towarzystwu stosowne dokumenty w postaci umowy spółki, wpisu
do ewidencji działalności gospodarczej lub wypisu z rejestru handlowego, ponadto składa
zaświadczenie o numerze REGON i NIP. Niezbędna jest także bankowa karta wzorów
podpisów. Nie trzeba natomiast okazywać przyszłemu leasingodawcy bilansu,
sprawozdania finansowego, księgi przychodów i rozchodów ani zaświadczenia z urzędu
skarbowego, czyli dokumentów świadczących o kondycji finansowej niezbędnych przy
innych typach leasingu. Leasing lombardowy charakteryzują dwa ograniczenia. Pierwsze
z nich ma charakter przedmiotowy; przedmiotem mogą być tu tylko nowe samochody
dostawcze lub ciężarowe, na które wartość kredytu nie może przekroczyć 70 000 zł.
Drugie ograniczenie wiąże się z koniecznością dokonania pierwszej wpłaty w wysokości
25-45 proc. Wartości przedmiotu umowy, co w oczywisty sposób ogranicza krąg
potencjalnych leasingobiorców do tych podmiotów, które są w stanie ponieść koszty
pierwszej wpłaty w wysokości dochodzącej do połowy ceny zakupu określonego dobra.
Pierwsza wpłata stanowi zabezpieczenie umowy leasingowej, a zarazem kompensuje
leasingodawcy spadek wartości przedmiotu umowy w przypadku konieczności
wcześniejszego zakończenia jej wykonania. Równocześnie tę odmianę transakcji leasingu
wyróżnia szybkość dostępu do dobra inwestycyjnego dzięki złagodzonym wymogom co
do przedstawianej dokumentacji finansowej (przede wszystkim brak konieczności
przedstawiania zaświadczenia z urzędu skarbowego). Oferta leasingu lombardowego jest
zatem skierowana do tych firm, które mają wystarczające środki finansowe na pokrycie
pierwszej raty, chcąc jak najszybciej rozpocząć użytkowanie określonego dobra. Jest to
przy tym forma korzystna, o czym może świadczyć chociażby fakt, iż konstrukcja
leasingu lombardowego w 1997 r. została nagrodzona medalem II
Zachodniopomorskiego Forum „Finanse” za najatrakcyjniejszy produkt finansowy.

leasing norweski

Z kolei leasingiem norweskim nazywana jest taka umowa, w której wpłata wstępna
zbliżona jest do całkowitej wartości przedmiotu leasingu a comiesięczne raty, jeśli w
ogóle występują , to mają symboliczną wysokość (np. 10 zł. miesięcznie), w sytuacji, gdy
umowa powyższa połączona jest z leasingiem zwrotnym. Leasing ten jest stosowany
przede wszystkim w celu „regulacji” płaconych podatków oraz zwiększenia aktywów
obrotowych leasingobiorcy.

CLIFING

6

6

„Leksykon finansów’ – Głuchowski, PWE, 2001

Umowa cifingu stanowi odmianę leasingu finansowego, stosowanego przy leasingu
samochodów. Przedmiot umowy clifingu, czyli samochód osobowy o określonej wartości,
jest w związku z tym zaliczony do majątku leasingobiorcy (użytkownika).
Obsługa finansowa clifingu może być zaliczona w koszty uzyskania przychodu na
podstawie art. 15 ust . 1 w zw. z art. 19 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku
dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106 poz. 482 ze zm.) oraz art. 22
ust.1 w zw. z art. 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90 poz. 416 ze zm.).
Zaliczyć tu można amortyzację, składkę na ubezpieczenie , koszty remontów, wydatki
na używanie samochodu osobowego (benzyna, przeglądy itp.), stanowiącego przedmiot
leasingu (rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17.01.1997 r. w sprawie amortyzacji
środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ( Dz. U. Nr 6, poz. 35 ze
zm.). W ofertach cifingu opłaty wstępne na ogół kształtują się na poziomie 20 – 30%, w
zależności od czasu trwania umowy i są liczone od wartości danego samochodu. Wartość
tę stanowi cena jego zakupu netto wraz z 22% podatkiem VAT. Leasingobiorca pokrywa
koszty eksploatacji oraz ubezpieczenia pojazdu, co jest zrozumiałe, gdyż clifing stanowi
rodzaj leasingu finansowego, a zatem przedmiot clifingu zaliczany jest do majątku
leasingobiorcy i przez niego amortyzowany. Ponadto, z tych samych względów,
samochód będący przedmiotem clifingu, staje się własnością leasingobiorcy po spłacie
ostatniej raty, za określoną cenę wykupu.


REFLING

Refling jest to odmiana umowy leasingu, której przedmiotem jest sprzęt
komputerowy. Istota tradycyjnego leasingu środków trwałych, polega na tym, że po
spłacie ostatniej raty leasingobiorca ma z reguły, choć nie zawsze, prawo do wykupu
przedmiotu leasingu. Wykup przedmiotu leasingu jest cechą charakterystyczną leasingu
finansowego. Opcja wykupu przedmiotu leasingu jest jednak korzystna tylko w
przypadku, gdy przedmiot taki ma stosunkowo długi okres używalności i użyteczności dla
leasingobiorcy. Jeśli zaś leasingowane dobro szybko traci swą wartość techniczną czy
technologiczną, jego zakup na zakończenie umowy leasingu może się okazać stratą. Za
przykład może właśnie słóżyć sprzęt komputerowy, którego wartość po krótkim czasie
znacznie maleje, ponieważ staje się on przestarzały technologicznie.
Niektóre firmy leasingowe (np. Śląskie Towarzystwo Leasingowe) wprowadziły zatem
tzw. leasing „odnawialny”. Polega on na tym, że po spłacie ostatniej raty leasingowej
stary sprzęt jest odbierany przez leasingodawcę i na jego miejsce klient dostaje nowy, w
drodze zawarcia nowej umowy. Umowa taka z reguły zawiera korzystniejsze warunki niż

pierwsza, a leasingobiorca staje się użytkownikiem nowego sprzętu, bez konieczności
szukania nowych dostawców. Do innych korzyści takiej formy finansowania można
zaliczyć i to, iż klient nie musi się martwić co zrobić ze starym sprzętem. Ponadto firmy
leasingowe często oferują jednoczesny serwis i gwarancję jakości komputerów.

LEASING MIĘDZYNARODOWY

Istnieje znaczne zróżnicowanie w piśmiennictwie odnoszącym się do formy leasingu
międzynarodowego. Poniższe pojęcie leasingu w skali makro oparte jest na podstawie
oceny zawartej w książce Leopolda Steckiego „Leasing”.

7

Wymiar międzynarodowy należy łączyć z takim stosunkiem leasingu, którego strony

rozwijają określoną aktywność gospodarczą w różnych krajach. W charakterze strony
stosunku leasingu międzynarodowego może występować podmiot będący właścicielem
kilku przedsiębiorstw. O takim typie leasingu możemy mówić wówczas, gdy żadne z tych
przedsiębiorstw nie znajduje się w kraju siedziby drugiej strony tego stosunku prawnego.
Gdyby przedsiębiorstwa te różniły się przedmiotami swej działalności, to z leasingiem
międzynarodowym mielibyśmy do czynienia już wtedy, gdy to przedsiębiorstwo, z którym
związana jest bezpośrednio zawarta umowa, znajduje się poza krajem siedziby drugiej
jego strony.
Odnosząc się do powiązań występujących w dziedzinie koncernów zauważyć należy, że
jako międzynarodowy trzeba zakwalfikować taki leasing, w którym każdy z prawno-
gospodarczych uczestników danego koncernu ma swoją siedzibę w innym kraju i na jego
obszarze rozwija swoją działalność. Występowanie między takimi podmiotami powiązań
typu koncernowego nie ma w tej mierze żadnego znaczenia. Każdy z tych podmiotów
zachowuje bowiem pełną samodzielność prawną.
Nie ma cech międzynarodowych taki leasing, w którym jedna ze stron korzysta z kapitału
zagranicznego. Chodzi oczywiście o sytuację, w której obydwie strony mają swoją
siedzibę i prowadzą działalność w tym samym kraju
Pewne stosunki leasingu o wymiarze międzynarodowym mogą być statuowane na
okresy krótkie, średnie lub długie. Pełne uzasadnienie ma więc przekonanie, że kategorią
tą możemy obejmować także leasing określany jako operacyjny czy bieżący (operating
leasing).



Dość szeroko wyróżnia się:

1) bezpośredni leasing międzynarodowy (direct international leasing)

7

„Leasing” - Leopold Stecki

2) pośredni leasing międzynarodowy (indirect international leasing)

O pierwszym z nich zwykło się mówić wówczas, gdy każda ze stron leasingu ma siedzibę i
prowadzi działalność gospodarczą w innym kraju, przy czym w skład ich majątków
wchodzą tylko własne kapitały
Z formą pośrednią w leasingu międzynarodowym mamy do czynienia wówczas, gdy
każdy z trzech podmiotów występujących na tle leasingu pośredniego ma swą siedzibę w
różnym kraju. Nie jest to jednakże jedyna konstelacja tych podmiotów. O występowaniu
takiego typu leasingu możemy także mówić wtedy, gdy wytwórca rzeczy oraz jednostka
leasingowa mają swe siedziby w tym samym kraju, zaś leasingobiorca działa i ma
siedzibę w innym kraju. Jednak taka geograficzna konfiguracja wymienionych podmiotów
nie oznacza jeszcze, że zachodzi leasing w wymiarze międzynarodowym, np. podczas
bieżącego (systematycznego) nabywania przez jednostkę leasingową za granicą rzeczy
bez ich wyraźnego zaadresowania do określonych leasingobiorców. Natomiast możemy
dany leasing określić mianem międzynarodowego, gdy od samego początku znany jest
podmiot, na którego korzyść zostaje nabyty dany przedmiot. Występowanie takiej
okoliczności pozwala nam na wyodrębnienie tzw. leasingu importowego. Określenie to
trzeba odnosić do kraju podmiotu korzystającego z leasingu międzynarodowego. Chodzi
więc o kwalfikację leasingu dokonywaną z punktu widzenia podmiotu biorącego rzecz w
leasing.
W powiązaniu z przedstawionym co dopiero podziałem leasingu mówi się niekiedy także
o : a) czynnym leasingu międzynarodowym (export leasing) oraz b) biernym leasingu
międzynarodowym (import leasing).
Niemałą rolę odgrywa obecnie tzw. leasing eksportowy. Określenia tego używa się z
uwzględnieniem kraju, z którego pochodzi przedmiot objęty umową leasingu. Dawca
leasingu działający w kraju A oddaje więc pochodzący z jego kraju przedmiot w leasing
podmiotowi funkcjonującemu w kraju B.
Leasing międzynarodowy może być kształtowany między poszczególnymi podmiotami
odnośnych krajów niejako na zasadzie wzajemności. Może nim być objętych także kilka
innych krajów (crossborder leasing).

Bibliografia

1. „Finansowanie działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw” -

Maria Dragunowicz, Izabela Heropolitańska, Wiesław Sendek . Twigger, 2001.

2. „Leksykon finansów’ – Głuchowski, PWE, 2001
3. „Finanse firmy” – H.Zalewski. ODiDK, Gdańsk, 1998.
4. „Finanse a firma” – E.Davis, J.Pointon. PWE, Warszawa, 1997.
5. „Finansowanie rozwoju firmy” – B.Szeflerska, I.Kasperczyk. Firma 2000,

Warszawa 1999.

6. „Leksykon finansów’ – Głuchowski, PWE, 2001
7. „Leasing” - Leopold Stecki