PION

PION

PION

PION

EDUKACJI

EDUKACJI

EDUKACJI

EDUKACJI

POLSKIEGO ZWI

Ą

ZKU JE

Ź

DZIECKIEGO

PYTANIA EGZAMINACYJNE

NA BR

Ą

ZOW

Ą

ODZNAK

Ę

W JE

Ź

DZIECTWIE

Podaj najwa

ż

niejsze potrzeby konia wynikaj

ą

ce z jego natury.

1.

Ko

ń

jest zwierz

ę

ciem stepowym, wi

ąż

e si

ę

z tym: potrzeba ruchu, cz

ę

ste pobieranie niewielkich porcji

paszy, potrzeby w zakresie

ś

wiatła, powietrza i temperatury.

Czy konie w naturalnych warunkach

ż

yj

ą

samotnie czy w stadach?

2.

Konie s

ą

zwierz

ę

tami stadnymi,

ż

yj

ą

cymi w naturalnych warunkach w grupach o

ś

ci

ś

le ustalonej

hierarchii społecznej.

Jakie cechy posiada ko

ń

jako zwierz

ę

stadne?

3.

Konie maj

ą

potrzeb

ę

przebywania w grupie i tylko kontakt z innymi ko

ń

mi mo

ż

e im zapewni

ć

prawidłowy rozwój i równowag

ę

psychiczn

ą

. W grupie panuje

ś

ci

ś

le okre

ś

lona hierarchia. Udomowiony

ko

ń

traktuje człowieka jako członka swego stada. Istotne jest, by dzi

ę

ki umiej

ę

tnemu post

ę

powaniu

człowieka ko

ń

zaakceptował go jako przewodnika.

W jaki sposób człowiek powinien zapewni

ć

koniowi wystarczaj

ą

c

ą

ilo

ść

ruchu?

4.

W naturalnych warunkach ko

ń

stale przemieszcza si

ę

w poszukiwaniu paszy. Aby zapewni

ć

koniowi

zdrowie fizyczne i równowag

ę

psychiczn

ą

nale

ż

y codziennie zapewni

ć

mu wystarczaj

ą

c

ą

ilo

ść

ruchu

poprzez regularne wykorzystywanie do pracy pod siodłem lub w zaprz

ę

gu, codzienny pobyt na

pastwisku lub wybiegu, a tak

ż

e ograniczenie liczby dni bez pracy.

W jaki sposób od

ż

ywiaj

ą

si

ę

konie w naturalnych warunkach?

5.

W naturalnych warunkach ko

ń

ż

ywi si

ę

małymi porcjami w ci

ą

gu całego dnia.

Ile razy dziennie nale

ż

y podawa

ć

koniowi pasz

ę

tre

ś

ciw

ą

?

6.

Pasz

ę

tre

ś

ciw

ą

nale

ż

y podawa

ć

co najmniej trzy razy w ci

ą

gu dnia, odpowiednio rozdzielaj

ą

c dzienn

ą

porcj

ę

. Pasze obj

ę

to

ś

ciowe (siano, słoma,) powinny by

ć

zadawane podczas ka

ż

dego karmienia, gdy

ż

ko

ń

potrzebuje ich du

ż

o dla wypełnienia

ż

oł

ą

dka.

Dlaczego ko

ń

powinien mie

ć

stały dost

ę

p do wody pitnej?

7.

Brak dostatecznej ilo

ś

ci

ś

wie

ż

ej, czystej wody pitnej obni

ż

a apetyt konia, jego aktywno

ść

i zdolno

ść

do

wysiłku, dlatego powinien by

ć

do niej stały dost

ę

p.

Jakie warunki powinna spełnia

ć

dobra stajnia?

8.

Stajnia powinna by

ć

tak zbudowana, aby temperatura w niej zmieniała si

ę

wraz z temperatur

ą

otoczenia. Izolacja powinna jednak ogranicza

ć

wpływ temperatur ekstremalnych. Wentylacja powinna

zapewni

ć

stały dopływ

ś

wie

ż

ego powietrza, a okna powinny wpuszcza

ć

mo

ż

liwie du

ż

o naturalnego

ś

wiatła. Stajnia powinna by

ć

tak zbudowana, aby nie było w niej przeci

ą

gów

Dlaczego w stajni nale

ż

y regularnie my

ć

okna?

9.

Okna powinny by

ć

zawsze czyste, by wpuszczały dostateczn

ą

ilo

ść

ś

wiatła dziennego, koniecznego

dla dobrego samopoczucia i zdrowia koni.

Czy stajnia powinna by

ć

zim

ą

ogrzewana?

10.

Ogrzewanie w stajni jest zb

ę

dne, gdy

ż

konie s

ą

przystosowane do niskich temperatur, które dobrze

znosz

ą

bez szkody dla zdrowia. W stajni powinna natomiast by

ć

dobrze wykonana izolacja budynku,

by chroni

ć

zwierz

ę

ta przed wpływem ekstremalnych temperatur latem i zim

ą

. Zbyt ciepła stajnia

sprzyja licznym schorzeniom i osłabieniu odporno

ś

ci na choroby.

Dlaczego konie s

ą

płochliwe?

11.

Ko

ń

jako ro

ś

lino

ż

erca mo

ż

e ratowa

ć

si

ę

przed niebezpiecze

ń

stwem w naturalnych warunkach jedynie

ucieczk

ą

, a czujno

ść

i umiej

ę

tno

ść

szybkiej reakcji na zagro

ż

enie decyduje o przetrwaniu gatunku.

Dlatego nawet udomowione konie s

ą

płochliwe. Cecha ta została odziedziczona po przodkach

ż

yj

ą

cych w stepie.

Co mo

ż

na wyczyta

ć

z oczu konia?

12.

Oczy konia wyra

ż

aj

ą

nastrój i uczucia zwierz

ę

cia. Z ich wyrazu mo

ż

na odczyta

ć

uwag

ę

,

zrównowa

ż

enie, strach, agresj

ę

i ból.

Co oznaczaj

ą

uszy konia poło

ż

one płasko wzdłu

ż

potylicy?

13.

Stulone, płasko poło

ż

one wzdłu

ż

potylicy uszy konia wyra

ż

aj

ą

gotowo

ść

do ataku lub obrony i s

ą

sygnałem ostrzegawczym.

Jak ustawione s

ą

uszy konia przyja

ź

nie nastawionego do otoczenia?

14.

Taki nastrój konia mo

ż

emy pozna

ć

po uszach spokojnie ustawionych do przodu.

Czego objawem s

ą

zwisaj

ą

ce uszy u konia?

15.

Zwisaj

ą

ce uszy s

ą

objawem zrelaksowania, senno

ś

ci i apatii.

Opisz objawy agresji u konia.

16.

Objawami agresji u konia s

ą

złe, błyskaj

ą

ce białkiem oczy, stulone, poło

ż

one płasko do tyłu uszy,

pokazane z

ę

by, kwiczenie, wspinanie si

ę

, gwałtowne odwrócenie si

ę

zadem.

Opisz objawy zadowolenia i zainteresowania konia

17.

Objawami zadowolenia i zainteresowania konia s

ą

nastawione uszy, spokojne, przyjazne oczy,

naturalnie rozlu

ź

nione wargi, lekko kołysz

ą

cy si

ę

, rozlu

ź

niony ogon, równy elastyczny ruch.

Opisz objawy apatii u konia

18.

Objawami apatii u konia s

ą

obwisłe uszy, opuszczona głowa, obwisłe wargi.

Co mog

ą

oznacza

ć

d

ź

wi

ę

ki wydawane przez konia?

19.

Głos konia mo

ż

e wyra

ż

a

ć

jego nastawienie do współtowarzyszy ze stada – pozdrowienie,

nawoływanie, ostrze

ż

enie, niezadowolenie, a tak

ż

e mo

ż

e wyra

ż

a

ć

nastrój i samopoczucie konia.

Co oznacza kwik konia, a co wyra

ż

a ko

ń

r

ż

eniem?

20.

Ko

ń

kwikiem wyra

ż

a swoje niezadowolenie, a cz

ę

sto ostrzega w ten sposób o zamierzonym ataku.

R

ż

enie oznacza przywitanie i nawi

ą

zanie kontaktu z innym koniem lub człowiekiem.

Co mo

ż

e oznacza

ć

, gdy ko

ń

odwraca si

ę

do nas zadem?

21.

Oznacza to brak zainteresowania, ale równie

ż

przygotowanie do obrony i ch

ęć

pozbycia si

ę

nas ze

swego najbli

ż

szego otoczenia.

Opisz pole widzenia konia

22.

Oczy konia umieszczone s

ą

z boku głowy. Dlatego widzi on prawie wszystko z tyłu i z boku, ale obraz

jest płaski i nieostry. Ostry i przestrzenny obraz jest w w

ą

skim trójk

ą

cie przed głow

ą

.

Dlaczego umiej

ę

tno

ść

obserwacji konia jest wa

ż

na dla bezpiecze

ń

stwa je

ź

d

ź

ca?

23.

Ko

ń

swoim zachowaniem cz

ę

sto zdradza swój nastrój i zamiary wobec otoczenia, w zwi

ą

zku z czym

je

ź

dziec powinien dostrzega

ć

i rozumie

ć

znaki, którymi ko

ń

ostrzega np. o zamiarze ataku.

Jak nale

ż

y si

ę

zachowywa

ć

przebywaj

ą

c w stajni?

24.

Ka

ż

dy, kto przebywa w stajni powinien zachowywa

ć

si

ę

spokojnie i cicho, unikaj

ą

c krzyków, biegania,

gwałtownych ruchów i wszelkich innych zachowa

ń

, które mogłyby zaniepokoi

ć

lub przestraszy

ć

konie.

Czego nale

ż

y unika

ć

podczas wykonywania wszelkich czynno

ś

ci przy koniach?

25.

Nale

ż

y unika

ć

wej

ś

cia w martwe pole widzenia konia, rutyny, oboj

ę

tno

ś

ci i niedbalstwa w stosunku do

konia, zbli

ż

ania si

ę

do konia bez uprzedzenia głosem, szybkich, gwałtownych ruchów, biegania i

krzyków w stajni.

Wobec jakich koni nale

ż

y zachowa

ć

szczególn

ą

ostro

ż

no

ść

?

26.

Szczególn

ą

ostro

ż

no

ść

nale

ż

y zachowa

ć

wobec klaczy ze

ź

rebi

ę

tami, w porze karmienia, zbli

ż

aj

ą

c si

ę

do konia w niecodziennym stroju, w pracy z ogierami i z „trudnymi” ko

ń

mi oraz wobec wszystkich

obcych, nieznanych sobie koni. Konie gryz

ą

ce powinny by

ć

oznaczone poprzez czerwon

ą

wst

ąż

eczk

ę

zaplecion

ą

w grzywie, a konie kopi

ą

ce czerwon

ą

wst

ąż

eczk

ę

powinny mie

ć

wplecion

ą

w ogonie.

W jakich okoliczno

ś

ciach konie mog

ą

przejawia

ć

szczególne zdenerwowanie lub

agresj

ę

?

27.

Konie cz

ę

sto przejawiaj

ą

szczególne zdenerwowanie np. w porze karmienia, w przypadku

przestraszenia, wprowadzenia do stajni obcych koni lub klacze podczas rui .

Jak nale

ż

y post

ę

powa

ć

z psami na terenie o

ś

rodków je

ź

dzieckich?

28.

Je

ż

eli regulamin danego o

ś

rodka nie zabrania wprowadzania psów na jego teren (co cz

ę

sto si

ę

zdarza) to psy powinny by

ć

zawsze trzymane na smyczy i kontrolowane przez opiekuna. Nagłe

wtargni

ę

cie szczekaj

ą

cego psa na uje

ż

d

ż

alni

ę

lub do stajni mo

ż

e spowodowa

ć

tragiczny w skutkach

wypadek.

Dlaczego psy na terenie o

ś

rodka je

ź

dzieckiego nale

ż

y trzyma

ć

na smyczy?

29.

Psy musz

ą

by

ć

trzymane na smyczy ze wzgl

ę

dów bezpiecze

ń

stwa – wiele koni boi si

ę

biegaj

ą

cych i

szczekaj

ą

cych psów. Spłoszone przez psy konie mog

ą

spowodowa

ć

wypadek zarówno na uje

ż

d

ż

alni,

jak i w stajni.

Dlaczego nale

ż

y uwa

ż

a

ć

wchodz

ą

c do boksu?

30.

Wchodz

ą

c do boksu wkraczamy w bezpo

ś

redni

ą

stref

ę

bezpiecze

ń

stwa zwierz

ę

cia, w której toleruje

jedynie własne potomstwo (klacze) i inne zaprzyja

ź

nione konie. W razie nagłego wtargni

ę

cia w t

ę

stref

ę

ko

ń

mo

ż

e si

ę

przestraszy

ć

i wobec braku mo

ż

liwo

ś

ci ucieczki, zareagowa

ć

atakiem.

Jakie mog

ą

by

ć

formy niebezpiecznego zachowania si

ę

konia?

31.

Najcz

ę

stszymi formami niebezpiecznego zachowania si

ę

konia jest kopanie zadem, bicie przednimi

ko

ń

czynami (najcz

ęś

ciej ogiery), k

ą

sanie, przyciskanie do

ś

ciany (np. podczas czyszczenia) oraz

wspinanie si

ę

.

W którym miejscu najbezpieczniej przebywa

ć

obok konia?

32.

Ko

ń

w zasadzie nie potrafi kopa

ć

w bok bez skr

ę

tu tułowia. Najbardziej bezpieczne miejsce obok konia

znajduje si

ę

tu

ż

przy jego łopatce. W bezpo

ś

redniej okolicy biodra konia niebezpiecze

ń

stwo kopni

ę

cia

jest mniejsze ni

ż

wówczas, gdy staniemy w pewnej odległo

ś

ci od biodra.

Co to jest martwe pole widzenia konia?

33.

Martwe pole widzenia konia to obszar wokół jego ciała, w którym ko

ń

nie dostrzega znajduj

ą

cych si

ę

w

nim osób i przedmiotów.

Wymie

ń

bezpieczne miejsca podczas piel

ę

gnacji konia?

34.

Bezpieczne miejsca podczas piel

ę

gnacji konia znajduj

ą

si

ę

blisko jego ciała, w okolicy łopatek i boków,

do guzów biodrowych. Nale

ż

y pami

ę

ta

ć

,

ż

e stoj

ą

c w pewnym oddaleniu od konia jest si

ę

bardziej

nara

ż

onym na kopni

ę

cie, ni

ż

stoj

ą

c blisko jego ciała.

Co nale

ż

y zrobi

ć

przed wej

ś

ciem do boksu lub stanowiska?

35.

Przed wej

ś

ciem do boksu lub stanowiska nale

ż

y konia uprzedzi

ć

głosem, np. wymawiaj

ą

c gło

ś

no jego

imi

ę

. Przed wej

ś

ciem nale

ż

y si

ę

upewni

ć

,

ż

e ko

ń

zwrócił na nas uwag

ę

, np. odwracaj

ą

c w naszym

kierunku głow

ę

.

Czym grozi gwałtowne wej

ś

cie do boksu lub stanowiska?

36.

Gwałtowne wtargni

ę

cie do boksu lub stanowiska grozi przestraszeniem si

ę

konia i odruchow

ą

reakcj

ą

obronn

ą

, np. kopni

ę

ciem

Co oznacza czerwona wst

ąż

eczka wpleciona w grzyw

ę

lub ogon konia?

37.

Koniom gryz

ą

cym wplata si

ę

w grzyw

ę

czerwon

ą

wst

ąż

eczk

ę

, koniom kopi

ą

cym wst

ąż

eczk

ę

tak

ą

wplata si

ę

w ogon.

Z której strony podchodzimy do konia wchodz

ą

c po raz pierwszy do stanowiska?

38.

Do konia stoj

ą

cego w stanowisku zawsze wchodzimy z jego lewej strony.

Jak nale

ż

y prawidłowo przej

ść

na praw

ą

stron

ę

konia w stanowisku?

39.

Przechodz

ą

c na praw

ą

stron

ę

konia nale

ż

y wyj

ść

ze stanowiska, głosem uprzedzi

ć

konia o zamiarze

ponownego wej

ś

cia (mo

ż

na powiedzie

ć

„Miejsce!”, lub „Przesu

ń

si

ę

!”) i upewniwszy si

ę

,

ż

e ko

ń

poprawnie zareagował na nasze polecenie, wej

ść

do stanowiska z prawej strony.

Jak przechodzimy w boksie na praw

ą

stron

ę

konia?

40.

W boksie przechodzimy na praw

ą

stron

ę

konia przed jego głow

ą

, cały czas trzymaj

ą

c r

ę

k

ę

w okolicy

szyi lub łopatki konia.

Dlaczego nie nale

ż

y przechodzi

ć

w stanowisku pod szyj

ą

konia?

41.

Przechodzenie pod szyj

ą

konia wi

ąż

e si

ę

z wej

ś

ciem w jego martwe pole widzenia. Znikamy mu

wówczas z oczu i w razie spłoszenia ko

ń

mo

ż

e nas stratowa

ć

.

W jaki sposób nawi

ą

zujemy fizyczny kontakt z koniem?

42.

Po uprzedzeniu konia głosem nawi

ą

zujemy kontakt fizyczny poprzez pogłaskanie lub poklepanie konia

w okolicy szyi lub łopatki. Nie nale

ż

y nigdy klepa

ć

konia po zadzie

Dlaczego po wej

ś

ciu do stanowiska nale

ż

y konia poklepa

ć

lub pogłaska

ć

?

43.

Słu

ż

y to nawi

ą

zaniu kontaktu fizycznego z koniem i wzbudzenie zaufania do czynno

ś

ci wykonywanych

wokół niego

Opisz poprawne nakładanie kantara

44.

Nale

ż

y podej

ść

do konia, nawi

ą

za

ć

z nim kontakt fizyczny – poklepa

ć

. Praw

ą

r

ę

k

ą

przytrzyma

ć

głow

ę

konia – r

ę

ka obejmuje głow

ę

konia od dołu, dło

ń

poło

ż

ona na ko

ś

ci nosowej. Kantar trzymany w lewej

r

ę

ce nało

ż

y

ć

na ko

ń

sk

ą

głow

ę

przesuwaj

ą

c go delikatnie przez uszy na cz

ęść

potyliczn

ą

. Dopasowa

ć

wielko

ść

kantara. Nie opl

ą

tywa

ć

uwi

ą

zu wokół palców lub nadgarstka

Jak prawidłowo nale

ż

y przytrzyma

ć

głow

ę

konia?

45.

Nale

ż

y sta

ć

po lewej stronie konia, prawa r

ę

ka obejmuje od dołu głow

ę

konia, palce dłoni na ko

ś

ci

nosowej

Po której stronie nale

ż

y sta

ć

przy nakładaniu kantara?

46.

Nakładaj

ą

c kantar nale

ż

y sta

ć

po lewej stronie konia

Opisz poprawne wyprowadzanie konia z szerokiego stanowiska?

47.

Wyprowadzaj

ą

c konia z szerokiego stanowiska nale

ż

y zawróci

ć

konia w lewo – zawsze na długim

uwi

ą

zie lub okiełznanego – na długiej wodzy i spokojnie wyprowadzi

ć

na wprost, uwa

ż

aj

ą

c by ko

ń

nie

po

ś

lizn

ą

ł si

ę

wychodz

ą

c ze stanowiska na korytarz

Opisz poprawne wyprowadzanie konia z w

ą

skiego stanowiska?

48.

Stoj

ą

c na wprost głowy konia, trzymaj

ą

c i naciskaj

ą

c na kantar lub ogłowie nale

ż

y konia spokojnie

wycofywa

ć

, pami

ę

taj

ą

c o tym,

ż

e ko

ń

wchodzi we własne martwe pole widzenia – cofa si

ę

„po omacku”

Na co trzeba uwa

ż

a

ć

wycofuj

ą

c konia?

49.

Wycofuj

ą

c konia nale

ż

y uwa

ż

a

ć

, by nie wszedł on na przedmioty, które znajduj

ą

si

ę

za nim w jego

martwym polu widzenia – mo

ż

e to przestraszy

ć

konia i wywoła

ć

objawy paniki.

Jak poprawnie wyprowadzi

ć

konia z boksu?

50.

Nale

ż

y otworzy

ć

szeroko drzwi i trzymaj

ą

c za uwi

ą

z lub za długie wodze wyprowadzi

ć

konia na wprost,

a nast

ę

pnie łagodnie skr

ę

ca

ć

w odpowiednim kierunku

Wymie

ń

podstawowe zasady bezpiecze

ń

stwa przy prowadzeniu konia w r

ę

ku?

51.

Prowadz

ą

cy konia powinien znajdowa

ć

si

ę

z jego lewej strony, na wysoko

ś

ci ko

ń

skiej głowy. Nale

ż

y

prowadzi

ć

konia w

ż

ywym, energicznym tempie. Nale

ż

y naraz prowadzi

ć

tylko jednego konia.

Bezpieczniej jest prowadzi

ć

konia na odpowiednio długiej lon

ż

y lub uwi

ą

zie. Nigdy nie zawija

ć

ko

ń

ca

linki wokół dłoni, nadgarstka lub przedramienia. Do prowadzenia konia nale

ż

y wkłada

ć

r

ę

kawiczki.

Konie nale

ż

y przeprowadza

ć

w twardym obuwiu. Niedopuszczalne jest prowadzenie koni w sandałach,

klapkach czy mi

ę

kkim obuwiu tekstylnym

Dlaczego prowadz

ą

c konia nie wolno owija

ć

ko

ń

ca uwi

ą

zu wokół r

ę

ki?

52.

W przypadku szarpni

ę

cia si

ę

konia koniec linki mo

ż

e zacisn

ąć

si

ę

wokół r

ę

ki powoduj

ą

c powa

ż

ne

obra

ż

enia

W którym miejscu powinien znajdowa

ć

si

ę

człowiek prowadz

ą

cy konia?

53.

Człowiek prowadz

ą

cy konia znajduje si

ę

z lewej strony, na wysoko

ś

ci ko

ń

skiej głowy.

Jak trzymamy wodze prowadz

ą

c konia w ogłowiu w

ę

dzidłowym?

54.

Wodze musz

ą

by

ć

zdj

ę

te z szyi (z wyj

ą

tkiem ogłowia z wytokiem) prawa dło

ń

ujmuje wodze

rozdzielone palcem wskazuj

ą

cym i

ś

rodkowym na odległo

ść

dłoni od kółek w

ę

dzidłowych, przy czym

prawa wodza jest nieco krótsza. Ko

ń

cówki wodzy le

żą

w lewej dłoni zło

ż

one razem i przytrzymane

kciukiem

Jakie buty nale

ż

y wło

ż

y

ć

przyst

ę

puj

ą

c do przeprowadzania koni w r

ę

ku?

55.

Do prowadzenia konia nale

ż

y zakłada

ć

twarde, mocne buty, które ochroni

ą

stop

ę

w razie nast

ą

pienia

na ni

ą

przez konia

Dlaczego nie nale

ż

y prowadzi

ć

naraz wi

ę

cej, ni

ż

jednego konia?

56.

Prowadz

ą

c wi

ę

cej ni

ż

jednego konia naraz nie mamy nad nimi praktycznie

ż

adnej kontroli, co w razie

spłoszenia si

ę

koni mo

ż

e doprowadzi

ć

do wypadku.

Czy ko

ń

puszczony na wybieg powinien mie

ć

wkr

ę

cone hacele?

57.

Hacele przed wypuszczeniem koni na wybieg powinny by

ć

wykr

ę

cone, aby zmniejszy

ć

ryzyko

okaleczenia si

ę

konia.

Dlaczego wyprowadzanie koni na wybieg niesie ze sob

ą

ryzyko?

58.

Zniecierpliwiony ko

ń

mo

ż

e próbowa

ć

si

ę

przedwcze

ś

nie wyrwa

ć

i kopn

ąć

prowadz

ą

c

ą

osob

ę

. Podczas

otwierania wej

ś

cia na wybieg osoba prowadz

ą

ca konia dysponuje tylko jedn

ą

woln

ą

r

ę

k

ą

, co równie

ż

stanowi dodatkowe utrudnienie w zapanowaniu nad koniem. Przed uwolnieniem konia nale

ż

y odwróci

ć

go w stron

ę

wej

ś

cia, stan

ąć

przed nim i odpi

ąć

uwi

ą

z cały czas uwa

ż

aj

ą

c na zachowanie si

ę

konia.

Czy mo

ż

na przywi

ą

za

ć

konia u

ż

ywaj

ą

c do tego celu wodzy?

59.

Nigdy nie nale

ż

y uwi

ą

zywa

ć

okiełznanego konia za wodze. Grozi to, w razie szarpni

ę

cia si

ę

konia, nie

tylko rozerwaniem ogłowia, ale przede wszystkim powa

ż

nym okaleczeniem konia.

Jaki sprz

ę

t jest potrzebny, by poprawnie i bezpiecznie przywi

ą

za

ć

konia?

60.

Do poprawnego przywi

ą

zania konia potrzebny jest kantar oraz uwi

ą

z, najlepiej zaopatrzony w

karabi

ń

czyk bezpiecze

ń

stwa.

Co to jest w

ę

zeł bezpiecze

ń

stwa? Zademonstruj wi

ą

zanie w

ę

zła bezpiecze

ń

stwa.

61.

Jest to w

ę

zeł, który mo

ż

na odwi

ą

za

ć

jednym poci

ą

gni

ę

ciem wolnego ko

ń

ca linki, nawet je

ś

li linka jest

mocno napr

ęż

ona.

Dlaczego nie nale

ż

y wi

ą

za

ć

konia do elementów pionowych (np. drzewa, słupa), itd.?

62.

Ko

ń

przywi

ą

zany do pojedynczego drzewa, słupa itd. mo

ż

e niebezpiecznie skróci

ć

uwi

ą

z obchodz

ą

c

go dookoła, ponadto uwi

ą

z mo

ż

e si

ę

zsun

ąć

na dół uniemo

ż

liwiaj

ą

c uniesienie koniowi głowy lub

powoduj

ą

c zapl

ą

tanie si

ę

ko

ń

czyn, a tym samym wywoła

ć

objawy paniki

Co to jest karabi

ń

czyk bezpiecze

ń

stwa?

63.

Jest to karabi

ń

czyk o takiej konstrukcji, która umo

ż

liwia jego otwarcie nawet przy silnym napr

ęż

eniu

przymocowanej do niego linki. Najcz

ęś

ciej otwarcie karabi

ń

czyka nast

ę

puje poprzez przesuni

ę

cie w

dół obudowy, zwykle oznaczonej strzałk

ą

W jakiej kolejno

ś

ci podnosimy koniowi ko

ń

czyny podczas czyszczenia kopyt?

64.

Ko

ń

czyny konia podnosimy kolejno, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, poczynaj

ą

c

od lewej przedniej. (Lewa przednia > lewa tylna > prawa tylna > prawa przednia).

Opisz poprawne podniesienie lewej, przedniej ko

ń

czyny

65.

Po spokojnym podej

ś

ciu do konia, staj

ą

c twarz

ą

w kierunku zadu, opieramy lew

ą

dło

ń

na wysoko

ś

ci

łopatki. Pewnie przesuwamy dło

ń

na dół, a

ż

do przedramienia. Równocze

ś

nie praw

ą

r

ę

k

ą

chwytamy

p

ę

cin

ę

. Po podniesieniu nogi, opieramy j

ą

o lewe udo zmieniaj

ą

c chwyt i przytrzymuj

ą

c p

ę

cin

ę

lew

ą

r

ę

k

ą

. Aby ułatwi

ć

podnoszenie ko

ń

czyny przedniej, mo

ż

emy oprze

ć

si

ę

ramieniem o łopatk

ę

konia – w

efekcie uzyskujemy odci

ąż

enie unoszonej nogi. Podczas podnoszenia ko

ń

czyny podajemy koniowi

głosem komend

ę

„NOGA!”

Co mówimy do konia przy podnoszeniu ko

ń

czyny?

66.

Podnosz

ą

c ko

ń

czyn

ę

konia nale

ż

y gło

ś

no wyda

ć

komend

ę

„NOGA”!

W jaki sposób nale

ż

y stan

ąć

przy koniu, aby podnie

ść

praw

ą

tyln

ą

ko

ń

czyn

ę

?

67.

Podczas podnoszenia prawej tylnej ko

ń

czyny nale

ż

y stan

ąć

twarz

ą

w kierunku zadu konia, na

wysoko

ś

ci jego prawego biodra.

Jakie zasady bezpiecze

ń

stwa nale

ż

y zachowa

ć

podnosz

ą

c ko

ń

czyny konia?

68.

Ko

ń

czyny konia nale

ż

y podnosi

ć

tylko tam, gdzie jest dostatecznie du

ż

o miejsca, co zapewnia

swobod

ę

ruchów. Ponadto nale

ż

y zachowa

ć

spokój i wszystkie czynno

ś

ci wykonywa

ć

dokładnie i

delikatnie, gdy

ż

np. nagłe złapanie konia r

ę

k

ą

za p

ę

cin

ę

mo

ż

e spowodowa

ć

jego przestraszenie si

ę

i

kopni

ę

cie

Wymie

ń

podstawowy sprz

ę

t słu

żą

cy do piel

ę

gnacji konia?

69.

Podstawowy sprz

ę

t do piel

ę

gnacji konia to: szczotka do sier

ś

ci (tzw. kartacz), szczotka do długich

włosów, zgrzebło (metalowe, gumowe, plastikowe), szczotka do masa

ż

u, kopystka, g

ą

bka, grzebie

ń

do

grzywy,

ś

ci

ą

gacz do potu i wody, r

ę

kawica gumowa do mycia, p

ę

dzel i smar do natłuszczania kopyt,

no

ż

yczki

Czy konia nale

ż

y czy

ś

ci

ć

w boksie lub stanowisku?

70.

Konia nale

ż

y czy

ś

ci

ć

poza boksem lub stanowiskiem, najlepiej przy specjalnym stanowisku do

czyszczenia (tzw. koniowi

ą

zie) poza stajni

ą

, wzgl

ę

dnie na korytarzu. Konia nale

ż

y przywi

ą

za

ć

w miar

ę

mo

ż

liwo

ś

ci na dwóch uwi

ą

zach, aby uniemo

ż

liwi

ć

mu zbytnie poruszanie si

ę

oraz by ułatwi

ć

dost

ę

p do

ka

ż

dego miejsca przy koniu.

Dlaczego nale

ż

y unika

ć

czyszczenia konia w boksie lub stanowisku?

71.

Czyszczenie konia w boksie powoduje osiadanie kurzu i brudu w miejscu stałego przebywania konia,
co jest sprzeczne z zasadami higieny

Wymie

ń

czynno

ś

ci wykonywane podczas piel

ę

gnacji konia?

72.

Usuwanie zaklejek i brudu z sier

ś

ci za pomoc

ą

plastikowego lub gumowego zgrzebła. Czyszczenie

sier

ś

ci – szczotk

ą

kartaczem. Przetarcie okolic oczu, warg, nozdrzy – wilgotn

ą

g

ą

bk

ą

. Przetarcie inn

ą

wilgotn

ą

g

ą

bk

ą

- wewn

ę

trznej cz

ęś

ci ogona, okolic odbytu i narz

ą

dów płciowych. Wyczyszczenie i

wyczesanie grzywy – szczotk

ą

do długich włosów i grzebieniem. Rozczesanie ogona palcami, unikaj

ą

c

wyrywania włosów. Nie u

ż

ywa

ć

do tego celu grzebienia lub szczotki ry

ż

owej! Umycie kopyt, okresowe

(przynajmniej raz w tygodniu) natłuszczenie smarem do kopyt. Po zako

ń

czeniu czyszczenia przetarcie

całego konia z kurzu mi

ę

kk

ą

szmatk

ą

Do czego słu

ż

y metalowe zgrzebło?

73.

Metalowe zgrzebło słu

ż

y do czyszczenia szczotki. Nie nale

ż

y nim czy

ś

ci

ć

konia!

Dlaczego wa

ż

na jest staranna piel

ę

gnacja kopyt?

74.

Zdrowe kopyta s

ą

fundamentem ka

ż

dego konia. Brak piel

ę

gnacji kopyt prowadzi do wielu powa

ż

nych

schorze

ń

, prowadz

ą

cych do kulawizn i braku mo

ż

liwo

ś

ci u

ż

ytkowania takiego konia.

Co nale

ż

y do codziennej piel

ę

gnacji kopyt?

75.

Do codziennej piel

ę

gnacji kopyt nale

ż

y: czyszczenie podeszew kopyt kopystk

ą

- przed i po je

ź

dzie –

ze szczególnym zwróceniem uwagi na dokładne wyczyszczenie rowków strzałkowych, kontrola stanu
zamocowania podków, mycie z brudu i błota bie

żą

c

ą

wod

ą

, natłuszczanie wymytych kopyt smarem do

kopyt, okresowe smarowanie podeszew kopyt i strzałek dziegciem (najwy

ż

ej raz w tygodniu).

Po co podkuwa si

ę

konie?

76.

Konie pracuj

ą

ce na twardym podło

ż

u

ś

cieraj

ą

róg kopyta szybciej, ni

ż

zd

ąż

y on narasta

ć

. Podkowa ma

za zadanie chroni

ć

kopyto przed

ś

cieraniem si

ę

, a tak

ż

e przed urazami na nierównym, np.

kamienistym podło

ż

u. Ponadto odpowiednio dobrane podkowy zapobiegaj

ą

ś

lizganiu si

ę

koni, a tak

ż

e

mog

ą

słu

ż

y

ć

do korekcji wad postawy ko

ń

czyn (podkuwanie ortopedyczne).

Jak cz

ę

sto powinno si

ę

przekuwa

ć

konie?

77.

Konie powinno si

ę

przekuwa

ć

regularnie co 6 tygodni.

Co to s

ą

hacele?

78.

Hacele to specjalne

ś

ruby wkr

ę

cane do otworów umieszczonych najcz

ęś

ciej na ko

ń

cach ramion

podkowy. Zapobiegaj

ą

one

ś

lizganiu si

ę

konia. Po pracy powinny by

ć

wykr

ę

cane.

W jakim celu stosujemy banda

ż

e i ochraniacze?

79.

Aby ochroni

ć

ko

ń

czyny konia przed wszelkiego rodzaju urazami, które mog

ą

wył

ą

czy

ć

konia na

dłu

ż

szy czas z u

ż

ytkowania.

W jakim celu stosuje si

ę

kalosze dla koni?

80.

Kalosze chroni

ą

wra

ż

liwe koronki i pi

ę

tki przed urazami i zatratami.

Dlaczego banda

ż

owanie ko

ń

czyn wymaga wiedzy i do

ś

wiadczenia?

81.

Banda

ż

e musz

ą

by

ć

zawsze wła

ś

ciwie i umiej

ę

tnie zało

ż

one, gdy

ż

bł

ę

dy w banda

ż

owaniu mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

zarówno zakłóce

ń

jako

ś

ci ruchu (np. w skutek bólu wywołanego uciskiem), jak i

dodatkowych urazów.

Jakie jest uzasadnienie stosowania derek dla koni?

82.

Derki stosuje si

ę

przede wszystkim dla koni strzy

ż

onych oraz intensywnie pracuj

ą

cych, by zapobiec

niepotrzebnym stratom energii i gwałtownym przechłodzeniom mi

ęś

ni po treningu, a tak

ż

e do ochrony

w transporcie. Generalnie stosuje si

ę

je dla ochrony przed wpływem niekorzystnych warunków

atmosferycznych (chłód, wiatr) i dla utrzymania wła

ś

ciwej temperatury ciała.

83. Wymie

ń

przynajmniej 2 rodzaje derek.

Derki stajenne, derki zimowe, derki letnie, derki treningowe, derki siatkowe, derki przeciwdeszczowe,
derki pastwiskowe.

Zdaj

ą

cych w wieku do 11 roku

ż

ycia (wł

ą

cznie) obowi

ą

zuje tylko znajomo

ść

odpowiedzi na pytania 1-83

Wymie

ń

najbardziej istotne cechy wpływaj

ą

ce na warto

ść

u

ż

ytkow

ą

konia?

84.

Najistotniejsze cechy wpływaj

ą

ce na u

ż

ytkowo

ść

konia to: zdrowie, pokrój, konstytucja, temperament,

charakter, poj

ę

tno

ść

, zmysły, narowy i nałogi, kondycja.

Wymie

ń

przynajmniej trzy cechy

ś

wiadcz

ą

ce o dobrym zdrowiu konia.

85.

Błyszcz

ą

ca sier

ść

, dobry apetyt, swobodny i regularny ruch.

Co to s

ą

nałogi stajenne u koni? Wymie

ń

przynajmniej dwa.

86.

Nałogi s

ą

to wytworzone odruchy warunkowe, szkodz

ą

ce tylko koniowi. Wyst

ę

puj

ą

najcz

ęś

ciej u koni

mało pracuj

ą

cych, nara

ż

onych na nud

ę

w zamkni

ę

tym pomieszczeniu stajennym. Zaliczamy do nich:

łykawo

ść

, tkanie, w

ę

drowanie po boksie, gryzienie derki.

Co to s

ą

narowy koni?

87.

Narowy s

ą

to niebezpieczne i szkodliwe dla otoczenia zachowania koni, wynikaj

ą

ce najcz

ęś

ciej ze

złego obchodzenia si

ę

z koniem, a du

ż

o rzadziej z wrodzonych cech charakteru.

Wymie

ń

kilka znanych Ci niebezpiecznych narowów koni.

88.

Stawanie d

ę

ba (wspinanie si

ę

), wierzganie, k

ą

sanie, odmowa ci

ą

gni

ę

cia, płochliwo

ść

.

Wska

ż

na rysunku nast

ę

puj

ą

ce cz

ęś

ci ciała konia: kł

ą

b, łopatk

ę

, łokie

ć

, nadgarstek,

l

ę

d

ź

wie, puzdro, kolano, słabizn

ę

, guz biodrowy, guz kulszowy, staw skokowy, nadp

ę

cie

przedniej ko

ń

czyny, p

ę

cin

ę

tylnej ko

ń

czyny

89.

Wymie

ń

(id

ą

c od góry w dół) poszczególne odcinki zewn

ę

trznej budowy przedniej

ko

ń

czyny konia.

90.

Łopatka, staw barkowy, rami

ę

, staw łokciowy, przedrami

ę

(podbarcze), staw nadgarstkowy

(napi

ą

stek), nadp

ę

cie, staw p

ę

cinowy, p

ę

cina, koronka, kopyto.

Jak poprawnie nazywamy kolor sier

ś

ci konia?

91.

Ubarwienie konia nazywamy umaszczeniem (ma

ś

ci

ą

).

Jakie znasz podstawowe ma

ś

ci koni?

92.

Podstawowe ma

ś

ci koni to ma

ść

kara, kasztanowata, gniada i siwa.

Jakiego koloru grzyw

ę

i sier

ść

ma ko

ń

gniady?

93.

Ko

ń

gniady ma okryw

ę

włosow

ą

ciała koloru br

ą

zowego, w odcieniach od ciemnobr

ą

zowej do jasnej,

za

ś

grzywa i ogon s

ą

koloru czarnego. U koni gniadych równie

ż

najcz

ęś

ciej ko

ń

czyny poni

ż

ej stawu

nadgarstkowego i skokowego s

ą

koloru czarnego.

Czym ró

ż

ni si

ę

ma

ść

kasztanowata od ma

ś

ci gniadej?

94.

Ma

ść

kasztanowata to br

ą

zowo-

ż

ółte lub rude zabarwienie sier

ś

ci, przy czym grzywa i ogon s

ą

tej

samej lub ja

ś

niejszej barwy, nigdy czarnej. Natomiast w ma

ś

ci gniadej sier

ść

na głowie i tułowiu jest

barwy brunatnej o ró

ż

nym nat

ęż

eniu i odcieniach, a grzywa i ogon s

ą

zawsze czarne.

Co to s

ą

odmiany?

95.

Odmiany s

ą

to białe, czasem nakrapiane plamy wyst

ę

puj

ą

ce na głowie, ko

ń

czynach, rzadziej na

innych cz

ęś

ciach ciała, np. na brzuchu. Białe plamy wyst

ę

puj

ą

w miejscach, gdzie skóra jest nie

pigmentowana (koloru jasnego, lekko ró

ż

owego).

Co to jest latarnia na głowie konia?

96.

Mianem latarni okre

ś

lamy du

żą

biał

ą

odmian

ę

na głowie konia, obejmuj

ą

c

ą

oczy i nozdrza (praktycznie

cał

ą

cz

ęść

twarzow

ą

).

Jaki sposób utrzymywania koni jest dla nich lepszy – w boksach czy w stanowiskach?

97.

Utrzymywanie koni w boksach jest bez porównania lepszym rozwi

ą

zaniem, ze wzgl

ę

du na

komfort i swobod

ę

, jaka jest pozostawiona zwierz

ę

ciu. Ponadto przebywanie w boksie jest o

wiele bardziej bezpieczne dla konia.

Co powinno znajdowa

ć

si

ę

w ka

ż

dym boksie?

98.

W ka

ż

dym boksie powinien znajdowa

ć

si

ę

ż

łób do zadawania paszy tre

ś

ciwej oraz poidło

automatyczne, wzgl

ę

dnie uchwyt umo

ż

liwiaj

ą

cy bezpieczne umocowanie wiadra ze

ś

wie

żą

wod

ą

pitn

ą

.

Ponadto zalecane jest umocowanie uchwytu do lizawki solnej, do której ko

ń

powinien mie

ć

swobodny

dost

ę

p. Nie powinno si

ę

natomiast stosowa

ć

drabin ani koszy na siano, które powinno by

ć

podawane

na ziemi.

Co mo

ż

e by

ć

dla koni niebezpieczne w stajni?

99.

W stajni trzeba bardzo starannie wystrzega

ć

si

ę

jakichkolwiek wystaj

ą

cych ostrych przedmiotów,

niezabezpieczonych kratami okien oraz przewodów elektrycznych, które mogłyby znale

źć

si

ę

w

zasi

ę

gu konia. Ponadto zagro

ż

enie sprawia nieporz

ą

dek i bałagan, który w razie niebezpiecze

ń

stwa

utrudnia ewakuacj

ę

i sprzyja np. rozprzestrzenianiu si

ę

ognia.

Na co trzeba zwraca

ć

uwag

ę

umieszczaj

ą

c kilka koni w s

ą

siaduj

ą

cych boksach?

100.

Konie s

ą

siaduj

ą

ce ze sob

ą

powinny by

ć

dobrane pod wzgl

ę

dem płci oraz wzajemnych sympatii. Nie

nale

ż

y stawia

ć

ogierów obok klaczy oraz koni, które si

ę

wzajemnie nie toleruj

ą

.

Jakie znaczenie ma regularne dbanie o czysto

ść

ś

ciółki w boksie?

101.

Czysta i obfita

ś

ciółka jest jednym z najwa

ż

niejszych warunków komfortu konia w stajni. Sprzyja

łatwemu utrzymaniu konia w czysto

ś

ci i zapobiega powstawaniu wielu schorze

ń

wynikaj

ą

cych z braku

higieny w stajni.

Jakie konsekwencje dla zdrowia konia mo

ż

e mie

ć

brudna

ś

ciółka?

102.

Najcz

ę

stsz

ą

konsekwencj

ą

przebywania koni na brudnej, mokrej

ś

ciółce jest powstawanie schorze

ń

strzałki kopytowej (tzw. gnicie strzałek), stany zapalne skóry w okolicy koronek, p

ę

cin i nadp

ę

ci – tzw.

gruda oraz niekiedy schorzenia górnych dróg oddechowych wywołane nadmiarem amoniaku w
powietrzu.

Jakie materiały najcz

ęś

ciej stosuje si

ę

jako

ś

ciółk

ę

dla koni?

103.

Jako

ś

ciółk

ę

najcz

ęś

ciej stosujemy słom

ę

(

ż

ytni

ą

, pszenn

ą

, owsian

ą

), trociny, specjalne granulaty

syntetyczne.

Co uzasadnia stosowanie trocin jako

ś

ciółki?

104.

Ś

cielenie trocinami najcz

ęś

ciej stosuje si

ę

w przypadku koni, które z ró

ż

nych powodów s

ą

na diecie i

niewskazane jest zjadanie przez nie zbyt du

ż

ej ilo

ś

ci słomy. Ponadto trociny wskazane s

ą

dla koni

cierpi

ą

cych na alergie.

Dlaczego stosowanie

ś

ciółki z trocin mo

ż

e by

ć

niekorzystne?

105.

W naturze konia le

ż

y stałe poszukiwanie i pobieranie pokarmu, brak takiej mo

ż

liwo

ś

ci (jak

ą

daje

ś

ciółka ze słomy), powoduje u konia nud

ę

, która cz

ę

sto jest

ź

ródłem wielu niekorzystnych nałogów

stajennych.

Wymie

ń

rodzaje pasz dla koni

106.

Główne grupy pasz dla koni to: pasze obj

ę

to

ś

ciowe soczyste, pasze obj

ę

to

ś

ciowe suche, pasze

tre

ś

ciwe, dodatki mineralno – witaminowe oraz przemysłowe pasze pełnoporcjowe.

Co jest najbardziej warto

ś

ciow

ą

pasz

ą

obj

ę

to

ś

ciow

ą

dla koni?

107.

Najwarto

ś

ciowsz

ą

obj

ę

to

ś

ciow

ą

pasz

ą

dla koni jest trawa pastwiskowa, pobierana przez konie

bezpo

ś

rednio na pastwisku.

Wymie

ń

przynajmniej trzy znane Ci pasze obj

ę

to

ś

ciowe.

108.

Trawa pastwiskowa, siano ł

ą

kowe, słoma.

Wymie

ń

kilka (przynajmniej 3) znane Ci pasze tre

ś

ciwe.

109.

Owies, j

ę

czmie

ń

, kukurydza, nasiona lnu, bobik, otr

ę

by pszenne.

Które ze zbó

ż

najcz

ęś

ciej stosujemy w

ż

ywieniu koni?

110.

W naszej cz

ęś

ci

ś

wiata najcz

ęś

ciej stosujemy w

ż

ywieniu koni ziarno owsa.

Czy jako

ść

paszy ma znaczenie w

ż

ywieniu koni?

111.

Pasze dla koni powinny by

ć

najlepszej jako

ś

ci, bez

ś

ladów zgnilizny, ple

ś

ni oraz bez jakichkolwiek

budz

ą

cych w

ą

tpliwo

ść

zapachów (np. st

ę

chlizny, ple

ś

ni itp.). Ro

ś

liny okopowe (marchew, buraki)

musz

ą

by

ć

umyte i nie mog

ą

by

ć

przemarzni

ę

te. Nieodpowiednia jako

ść

paszy grozi zaburzeniami ze

strony układu pokarmowego.

Od czego zale

ż

y dobór dawki pokarmowej dla konia?

112.

Dobór dawki pokarmowej dla konia zale

ż

y od masy ciała, obci

ąż

enia prac

ą

, wieku, rasy, a tak

ż

e pory

roku i temperatury powietrza.

Czy ilo

ść

pracy wykonywanej przez konia ma znaczenie w jego

ż

ywieniu?

113.

Tak, nasilenie pracy ma bardzo du

ż

e znaczenie dla poprawnego uło

ż

enia dawki pokarmowej konia,

przede wszystkim wpływa na ilo

ść

podawanej paszy tre

ś

ciwej.

Ile razy dziennie nale

ż

y karmi

ć

konia?

114.

Ze wzgl

ę

du na mał

ą

pojemno

ść

ż

oł

ą

dka ko

ń

powinien by

ć

karmiony jak najcz

ęś

ciej, przynajmniej trzy

razy dziennie.

Podaj orientacyjn

ą

ilo

ść

paszy tre

ś

ciwej i obj

ę

to

ś

ciowej dla umiarkowanie pracuj

ą

cego konia o

wadze 500 kg.

115.

Przyjmuje si

ę

orientacyjnie,

ż

e ko

ń

pracuj

ą

cy w sposób umiarkowany (ok. 2 godziny lekkiej pracy pod

siodłem dziennie) powinien otrzymywa

ć

około 1 kg paszy tre

ś

ciwej i około 1 kg paszy obj

ę

to

ś

ciowej na

100 kg masy ciała, czyli przykładowo, ko

ń

wa

żą

cy 500 kg powinien dziennie otrzyma

ć

około 5 kg

owsa, 5 kg siana, a ponadto słom

ę

ze

ś

wie

ż

ej

ś

ciółki oraz wod

ę

do woli.

Kiedy podajemy najwi

ę

cej paszy obj

ę

to

ś

ciowej?

116.

Najwi

ę

ksz

ą

porcj

ę

paszy obj

ę

to

ś

ciowej podajemy koniowi na noc, przy wieczornym karmieniu.

W jakiej kolejno

ś

ci nale

ż

y podawa

ć

pasze koniowi?

117.

Ko

ń

powinien by

ć

najpierw napojony (o ile nie ma stałego dost

ę

pu do wody), a nast

ę

pnie podajemy

mu pasz

ę

obj

ę

to

ś

ciow

ą

(np. siano). Po upływie ok. 30 minut dajemy pasz

ę

tre

ś

ciw

ą

.

Czy konia nale

ż

y poi

ć

przed czy po karmieniu?

118.

Konie nale

ż

y zasadniczo poi

ć

przed karmieniem, ale po zjedzeniu paszy nale

ż

y im dodatkowo

umo

ż

liwi

ć

napicie si

ę

ś

wie

ż

ej wody, ale nie wcze

ś

niej ni

ż

jedn

ą

godzin

ę

po podaniu paszy tre

ś

ciwej.

Czy ko

ń

powinien mie

ć

stały dost

ę

p do wody pitnej?

119.

Najkorzystniej jest, gdy ko

ń

ma stały dost

ę

p do wody (np. poidło samoczynne), gdy

ż

wówczas mo

ż

e

cz

ę

sto pi

ć

niewielkie porcje wody, co jest najlepsze dla jego organizmu. Nale

ż

y kontrolowa

ć

regularnie

czysto

ść

poidła.

Jak nale

ż

y si

ę

zachowywa

ć

w stajni podczas karmienia koni?

120.

Podczas karmienia nale

ż

y zapewni

ć

koniom bezwzgl

ę

dny spokój. Osoby postronne (tzn. nie

zajmuj

ą

ce si

ę

bezpo

ś

rednio prac

ą

przy rozdawaniu paszy) nie powinny w tym czasie w ogóle

przebywa

ć

w stajni.

Po jakim czasie od karmienia mo

ż

na konia wykorzysta

ć

do pracy?

121.

Ko

ń

mo

ż

e by

ć

wzi

ę

ty do pracy po upływie minimum jednej godziny od zako

ń

czenia pobierania paszy

(nie od nasypania do

ż

łobu !!!)

Jaki rodzaj paszy nale

ż

y ograniczy

ć

w dni wolne od pracy?

122.

W dni wolne od pracy nale

ż

y zredukowa

ć

ilo

ść

podawanej paszy tre

ś

ciwej.

Czy podanie koniowi sple

ś

niałego siana mo

ż

e by

ć

szkodliwe?

123.

Podawanie koniom sple

ś

niałego siana mo

ż

e wywoła

ć

wiele gro

ź

nych chorób, przede wszystkim

przewodu pokarmowego (morzysko).

Czy skoszona trawa mo

ż

e by

ć

podana na drugi dzie

ń

?

124.

Skoszona trawa powinna by

ć

podana koniom jak najszybciej. Przechowywana dłu

ż

ej ni

ż

kilka godzin

ulega „zaparzeniu” i nie nadaje si

ę

do spo

ż

ycia.

Czy koniom nale

ż

y codziennie zmienia

ć

pasze dla urozmaicenia diety?

125.

Nie, codzienna zmiana podawanych pasz mo

ż

e by

ć

bardzo szkodliwa. Konie powinny otrzymywa

ć

dawki pokarmowe o stałym składzie, jakiekolwiek zamiany pasz nale

ż

y przeprowadza

ć

stopniowo i

ostro

ż

nie. W zwi

ą

zku z tym dawka pokarmowa powinna by

ć

urozmaicona pod wzgl

ę

dem liczby

ró

ż

nych rodzajów pasz, które si

ę

na ni

ą

składaj

ą

, ale jej skład powinien by

ć

codziennie taki sam.

Jakie cechy zewn

ę

trznego wygl

ą

du konia mog

ą

ś

wiadczy

ć

o jego złym stanie zdrowia?

126.

Objawy nienormalnego wygl

ą

du konia, mog

ą

ce

ś

wiadczy

ć

o jego chorobie, s

ą

nast

ę

puj

ą

ce:

zmierzwiona, szorstka, pozbawiona połysku sier

ść

, osowiało

ść

, opuszczona głowa, brak apetytu,

pocenie si

ę

bez zewn

ę

trznej przyczyny (np. na skutek wysiłku lub wysokiej temperatury otoczenia),

krótkie, nieregularne oddechy, niepokój, pokładanie si

ę

, grzebanie przednimi ko

ń

czynami, tarzanie si

ę

(cz

ę

ste).

Jakie zachowania konia mog

ą

ś

wiadczy

ć

o złym stanie zdrowia zwierz

ę

cia?

127.

Apatia, brak reakcji na czynniki zewn

ę

trzne otoczenia, pokładanie si

ę

, cz

ę

ste tarzanie si

ę

, grzebanie

przednimi ko

ń

czynami, przybieranie nienaturalnych pozycji (np. siedz

ą

cego psa), kopanie si

ę

tylnymi

ko

ń

czynami po brzuchu, niepokój, st

ę

kanie, kulawizny i nieregularno

ść

chodów.

Czy brak ch

ę

ci do pracy i ospało

ść

u konia jest jedynie objawem jego lenistwa, czy

mo

ż

e równie

ż

ś

wiadczy

ć

o chorobie?

128.

Objawy te mog

ą

ś

wiadczy

ć

o rozwoju choroby, w zwi

ą

zku z czym ich zauwa

ż

enie powinno skłoni

ć

do

konsultacji z lekarzem weterynarii.

Czy cz

ę

ste tarzanie si

ę

konia i grzebanie ko

ń

czynami powinno zaniepokoi

ć

opiekuna

lub wła

ś

ciciela konia?

129.

Takie zachowanie konia mo

ż

e by

ć

objawem bardzo gro

ź

nej, cz

ę

sto

ś

miertelnej dolegliwo

ś

ci przewodu

pokarmowego – kolki (morzyska). Ich zauwa

ż

enie jest podstaw

ą

do natychmiastowego wezwania

pomocy, gdy

ż

zbyt pó

ź

no podj

ę

te leczenie kolki cz

ę

sto prowadzi do

ś

mierci konia.

Przeciwko jakim chorobom przeprowadza si

ę

szczepienia profilaktyczne u koni?

130.

Obowi

ą

zkowo szczepi si

ę

konie przeciwko grypie (wymagaj

ą

tego przepisy PZJ wobec koni bior

ą

cych

udział w zawodach), a ponadto szczepi si

ę

konie przeciwko t

ęż

cowi i przeciwko w

ś

ciekli

ź

nie.

Dlaczego wa

ż

ne jest przestrzeganie terminów szczepie

ń

?

131.

Jedynie przestrzeganie zaleconych przez lekarza weterynarii terminów szczepie

ń

gwarantuje

uzyskanie przez konia odporno

ś

ci na choroby, przeciwko którym szczepie

ń

si

ę

dokonuje.

W jakim celu odrobacza si

ę

konie?

132.

Konie korzystaj

ą

ce z pastwisk, wybiegów oraz pobieraj

ą

ce pasz

ę

i wod

ę

z ró

ż

nych

ź

ródeł nara

ż

one s

ą

na inwazj

ę

paso

ż

ytów. Aby zapobiec silnemu zarobaczeniu koni i zwi

ą

zanymi z nim schorzeniami

nale

ż

y regularnie – przynajmniej dwukrotnie w ci

ą

gu roku – podawa

ć

preparaty przeciwko paso

ż

ytom,

czyli odrobacza

ć

konie. O sposobie odrobaczania i rodzaju leku decyduje lekarz weterynarii

Jak cz

ę

sto powinno si

ę

odrobacza

ć

konie?

133.

Konie utrzymywane na pastwiskach powinny by

ć

odrobaczane 4 razy w roku, konie utrzymywane tylko

w stajniach – 2 razy w roku.

Kto powinien wykonywa

ć

zabiegi szczepie

ń

i odrobaczania koni?

134.

Szczepienia i odrobaczanie koni przeprowadza jedynie lekarz weterynarii.

135. Jakie informacje powinny znajdowa

ć

si

ę

w widocznym miejscu przy apteczce

weterynaryjnej?

Przy apteczce weterynaryjnej powinny znajdowa

ć

si

ę

numery telefonów do lekarzy weterynarii

opiekuj

ą

cych si

ę

poszczególnymi ko

ń

mi lub cał

ą

stajni

ą

oraz telefony do osoby odpowiedzialnej za

konie (kierownik, wła

ś

ciciel itp.).

Kto mo

ż

e dysponowa

ć

lekami weterynaryjnymi?

136.

Lekami weterynaryjnymi mo

ż

e dysponowa

ć

jedynie lekarz weterynarii, dlatego w apteczce nie

powinno si

ę

przechowywa

ć

ż

adnych leków.

Jakie zmiany na grzbiecie konia powinny wzbudzi

ć

Twój niepokój?

137.

Wra

ż

liwo

ść

na dotyk miejsc w okolicy kł

ę

bu i grzbietu, obrz

ę

k tkanek, wysi

ę

k, otarcie skóry.

Jakie zmiany chorobowe mo

ż

na stwierdzi

ć

dotykaj

ą

c i ogl

ą

daj

ą

c okolice

ś

ci

ę

gien

ko

ń

czyn konia?

138.

Obrz

ę

k i bolesno

ść

okolicy

ś

ci

ę

gien (tzw. fajka), którym cz

ę

sto towarzyszy kulawizna.

Czy sposób pobierania paszy przez konia mo

ż

e

ś

wiadczy

ć

o jego chorobie?

139.

Wszelkie zaburzenia apetytu mog

ą

ś

wiadczy

ć

o chorobie konia. Tak

ż

e sposób pobierania pokarmu

mo

ż

e

ś

wiadczy

ć

o nieprawidłowo

ś

ciach, np. o ostrych kraw

ę

dziach z

ę

bów, które rani

ą

c wn

ę

trze jamy

ustnej utrudniaj

ą

koniowi jedzenie. Potrzebna jest pomoc lekarza weterynarii, który spiłuje ostre

kraw

ę

dzie z

ę

bów specjalnym tarnikiem.

Jakie niepokoj

ą

ce zmiany mo

ż

na zauwa

ż

y

ć

ogl

ą

daj

ą

c kopyta konia?

140.

Wszelkie p

ę

kni

ę

cia i rozpadliny w

ś

cianie puszki kopytowej powinny by

ć

zauwa

ż

one i zgłoszone

podkuwaczowi który opiekuje si

ę

koniem. Strzałka kopyta mo

ż

e wykazywa

ć

objawy gnicia – rowek

strzałki pogł

ę

bia si

ę

, jest wypełniony szaroczarn

ą

cuchn

ą

c

ą

mazi

ą

, wyst

ę

puje bolesno

ść

podczas

czyszczenia strzałki.

W którym miejscu wyst

ę

puj

ą

zmiany zwi

ą

zane z zapopr

ęż

eniem ?

141.

Zmiany zwi

ą

zane z zapopr

ęż

eniem (obrz

ę

k, bolesno

ść

, podwy

ż

szona ciepłota) wyst

ę

puj

ą

w okolicy

mostka konia.

W którym miejscu najcz

ęś

ciej wyst

ę

puje gruda?

142.

Gruda najcz

ęś

ciej wyst

ę

puje w zgi

ę

ciu p

ę

cinowym (tylna strona p

ę

ciny).

Co oznacza,

ż

e koniowi gnij

ą

strzałki?

143.

Gnicie strzałek polega na bakteryjnym rozkładzie gnilnym rogu strzałki kopytowej. Wynika ono
najcz

ęś

ciej z braku higieny w boksie i braku czyszczenia kopyt.

Wymie

ń

kilka schorze

ń

lub urazów kopyt konia.

144.

Ochwat, zagwo

ż

d

ż

enie, nagwo

ż

d

ż

enie, podbicie.

Wymie

ń

kilka najcz

ę

stszych objawów kolki (morzyska).

145.

Niepokój konia, przyspieszony oddech, pocenie si

ę

, pokładanie si

ę

, grzebanie przednimi ko

ń

czynami,

przybieranie nienaturalnych pozycji (np. siedz

ą

cego psa), cz

ę

ste tarzanie si

ę

, bicie po brzuchu tylnymi

ko

ń

czynami, cz

ę

ste ogl

ą

danie si

ę

na boki.

Czy konie choruj

ą

na gryp

ę

?

146.

Tak, grypa to gro

ź

na, zara

ź

liwa choroba wirusowa wyst

ę

puj

ą

ca tak

ż

e u koni.

Jaki jest najskuteczniejszy sposób zapobiegania grypie koni?

147.

Najwła

ś

ciwszym sposobem zapobiegania grypie koni jest regularne szczepienie przeciwko tej

chorobie.

Jakie s

ą

najcz

ę

stsze przyczyny kontuzji i urazów koni?

148.

Jedn

ą

z najcz

ę

stszych przyczyn urazów i kontuzji jest przeci

ąż

anie koni prac

ą

wynikaj

ą

ce z niewiedzy,

niedbalstwa i nieracjonalnego treningu.

Z jakich zasadniczych cz

ęś

ci składa si

ę

uzda (tr

ę

zla) w

ę

dzidłowa?

149.

Uzda w

ę

dzidłowa składa si

ę

z ogłowia z w

ę

dzidłem i wodzami oraz z nachrapnika.

Wymie

ń

i wska

ż

na planszy podstawowe cz

ęś

ci składowe ogłowia w

ę

dzidłowego z

nachrapnikiem hanowerskim

150.

Nagłówek, policzko (pasek policzkowy), podgardle, naczółek, pasek nosowy nachrapnika, kółeczka
nachrapnika, w

ę

dzidło, wodza, stoper do wytoka (motylek).

Wymie

ń

kilka (co najmniej 4) znanych Ci rodzajów w

ę

dzideł.

151.

W

ę

dzidło anatomiczne, w

ę

dzidło skórzane, w

ę

dzidło podwójnie łamane (z ł

ą

cznikiem), w

ę

dzidło

zwykłe, w

ę

dzidło oliwkowe, w

ę

dzidło policzkowe (z w

ą

sami), w

ę

dzidło Pessoa (wielokr

ąż

ek), w

ę

dzidło

skokowe, w

ę

dzidło nie łamane, w

ę

dzidło obrotowe, w

ę

dzidło przelotowe (cyga

ń

skie).

W jaki sposób je

ź

dziec oddziałuje na w

ę

dzidło?

152.

Je

ź

dziec działa na w

ę

dzidło dło

ń

mi za po

ś

rednictwem wodzy, które s

ą

przypi

ę

te do pier

ś

cieni

w

ę

dzidła. Wodze stanowi

ą

zatem przedłu

ż

enie r

ę

ki je

ź

d

ź

ca, a nie uchwyt do trzymania si

ę

na koniu!

W jakim celu stosuje si

ę

nachrapniki?

153.

Nachrapnik jest uzupełnieniem kiełzna, wyrównuje ustawienie górnej i dolnej szcz

ę

ki konia oraz

zapobiega otwieraniu przez konia pyska. Generalnie nachrapnik wspomaga działanie w

ę

dzidła

poprzez przeniesienie nacisku na grzbiet nosa.

Wska

ż

nast

ę

puj

ą

ce cz

ęś

ci siodła sportowego: terlica (szkielet), przedni ł

ę

k, kraw

ę

d

ź

tylnego ł

ę

ku, siedzisko, zaczep pu

ś

liska (zamek), skrzydełko, pu

ś

lisko, strzemi

ę

,

tybinka,

podtybinka,

poduszki,

wy

ś

ciółka,

poduszka

kolanowa,

popr

ę

g

ze sprz

ą

czkami, przystuły.

154.

Co to jest zaczep zatrzaskowy pu

ś

liska?

155.

Zaczep słu

ż

y do przypinania pu

ś

liska ze strzemieniem do siodła. Zatrzask (bezpiecznik) zaczepu musi

by

ć

sprawny i naoliwiony, by w razie upadku je

ź

d

ź

ca uwolnił pu

ś

lisko wraz ze strzemieniem, co

zapobiega wleczeniu je

ź

d

ź

ca za nog

ę

przez konia.

Do czego słu

ż

y czaprak?

156.

Czaprak chroni grzbiet konia przed bezpo

ś

rednim naciskiem siodła, a tak

ż

e ochrania poduszki siodła

przed niszcz

ą

cym działaniem potu ko

ń

skiego.

Z jakich materiałów najcz

ęś

ciej wykonuje si

ę

czapraki?

157.

Czapraki najcz

ęś

ciej wykonane s

ą

z filcu, bawełny, tworzywa sztucznego, a tak

ż

e skóry i gumy.

Co to s

ą

bezpieczne strzemiona?

158.

Bezpieczne strzemiona ułatwiaj

ą

uwolnienie stopy je

ź

d

ź

ca w razie upadku. Istnieje kilka rodzajów

takich strzemion, ró

ż

ni

ą

cych si

ę

sposobem działania.

184. Wymie

ń

kilka (przynajmniej 3) znane Ci rodzaje siodeł

159.

Siodło sportowe, siodło western, siodło wojskowe, siodło turystyczne (rajdowe), siodło wy

ś

cigowe,

siodło damskie, siodło dla kuców islandzkich.

Wymie

ń

podstawowe typy siodła sportowego i podaj ró

ż

nice w ich budowie.

160.

W

ś

ród siodeł sportowych wyró

ż

niamy siodło uje

ż

d

ż

eniowe, siodło skokowe i siodło wszechstronne

(ogólnou

ż

ytkowe). Siodło uje

ż

d

ż

eniowe le

ż

y blisko grzbietu konia i ma długie tybinki. Siodło skokowe

ma długie, płaskie siedzisko, wysuni

ę

te do przodu tybinki i cz

ę

sto dodatkowe poduszki kolanowe.

Siodło wszechstronne to po

ś

rednia forma obu wcze

ś

niej wymienionych siodeł, spełnia podstawowe

wymagania jazdy uje

ż

d

ż

eniowej, skokowej i pracy w terenie, najlepsze do podstawowego szkolenia.

Dlaczego sprz

ę

t je

ź

dziecki wymaga regularnej konserwacji?

161.

Sprz

ę

t je

ź

dziecki jest drogi i jego trwało

ść

zale

ż

y od regularnej piel

ę

gnacji i czyszczenia. Ponadto

dobry stan sprz

ę

tu ma ogromne znaczenie dla bezpiecze

ń

stwa je

ź

d

ź

ca.

Na czym polega piel

ę

gnacja sprz

ę

tu je

ź

dzieckiego?

162.

Poprawna piel

ę

gnacja sprz

ę

tu polega na czyszczeniu po ka

ż

dorazowym u

ż

yciu, na konserwacji

skórzanych cz

ęś

ci i szwów co 8–14 dni, na okresowej kontroli stanu sprz

ę

tu pod k

ą

tem uszkodze

ń

oraz na gruntownym czyszczeniu dwa razy do roku.

W jaki sposób konserwuje si

ę

cz

ęś

ci skórzane sprz

ę

tu je

ź

dzieckiego?

163.

Skórzane cz

ęś

ci sprz

ę

tu nale

ż

y porozpina

ć

i umy

ć

w letniej wodzie z dodatkiem mydła do skór

(glicerynowego). Po umyciu wysuszy

ć

na powietrzu i dokładnie natłu

ś

ci

ć

u

ż

ywaj

ą

c specjalnego oleju

lub smaru do konserwacji skór.

Czy zu

ż

yty olej samochodowy nadaje si

ę

do konserwacji siodła?

164.

Nie! Oleje mineralne niszcz

ą

skór

ę

i ich stosowanie przynosi efekt odwrotny do zamierzonego! Skór

ę

siodła mo

ż

na natłuszcza

ć

tylko specjalnym smarem.

Dlaczego nie nale

ż

y suszy

ć

skórzanych cz

ęś

ci sprz

ę

tu je

ź

dzieckiego na grzejnikach

lub na sło

ń

cu?

165.

Skóra suszona w podwy

ż

szonej temperaturze staje si

ę

krucha, łamliwa i nieelastyczna. Cz

ęś

ci

skórzane nale

ż

y suszy

ć

w przewiewnym miejscu, w temperaturze pokojowej.

W jaki sposób konserwujemy metalowe cz

ęś

ci sprz

ę

tu je

ź

dzieckiego?

166.

Strzemiona, sprz

ą

czki, ła

ń

cuszki itp. mo

ż

na czy

ś

ci

ć

na wilgotno z u

ż

yciem delikatnych materiałów

ś

ciernych (drobny papier

ś

cierny) lub

ś

rodków chemicznych do czyszczenia i polerowania metalu. Po

u

ż

yciu tych

ś

rodków nale

ż

y metal dokładnie umy

ć

i posmarowa

ć

cienk

ą

warstw

ą

wazeliny. W

ę

dzideł

nie wolno czy

ś

ci

ć

ś

rodkami chemicznymi! W

ę

dzidła p

ę

kni

ę

te, porysowane, z odpryskuj

ą

cym

chromowaniem nale

ż

y bezwzgl

ę

dnie wymieni

ć

z uwagi na ryzyko okaleczenia konia i bezpiecze

ń

stwo

je

ź

d

ź

ca.

Jakie podstawowe elementy ekwipunku powinien posiada

ć

ka

ż

dy je

ź

dziec?

167.

Odpowiednie spodnie do jazdy konnej (mi

ę

kkie, bez szwów po wewn

ę

trznej stronie nogawek), buty z

gładk

ą

podeszw

ą

i płaskim obcasem si

ę

gaj

ą

ce powy

ż

ej kostki (sztyblety) lub długie buty do jazdy

konnej (tzw. oficerki), przylegaj

ą

ce do ciała okrycie wierzchnie i ochronne nakrycie głowy z

odpowiednim atestem bezpiecze

ń

stwa (kask, toczek). Ponadto nale

ż

y posiada

ć

bat do jazdy konnej

(dł. 110 – 120 cm ; na zawodach -120 cm) lub palcat (dł. 75 cm), wskazane s

ą

równie

ż

r

ę

kawiczki oraz

sztylpy, u

ż

ywane do krótkich butów (sztybletów).

Jakich butów nie nale

ż

y u

ż

ywa

ć

do jazdy konnej?

168.

Nieodpowiednie do jazdy konnej s

ą

półbuty, mi

ę

kkie obuwie sportowe bez obcasa oraz buty z grub

ą

zelówk

ą

i protektorem na podeszwie. Wszystkie te rodzaje obuwia stwarzaj

ą

zagro

ż

enie dla

bezpiecze

ń

stwa je

ź

d

ź

ca.

Co to jest kamizelka ochronna?

169.

Kamizelka ochronna jest zalecanym wyposa

ż

eniem ka

ż

dego je

ź

d

ź

ca podczas treningu skoków (na

parkurze i w terenie) i ma za zadanie chroni

ć

korpus (klatk

ę

piersiow

ą

, narz

ą

dy wewn

ę

trzne) przed

urazami w razie upadku z konia. U

ż

ywanie kamizelki jest obowi

ą

zkowe w konkurencji WKKW (próba

terenowa) oraz w konkursach dla dzieci na kucach.

Czy osoby pełnoletnie maj

ą

prawo je

ź

dzi

ć

bez toczków?

170.

Zgodnie z zasadami bezpiecze

ń

stwa ka

ż

dy je

ź

dziec, bez wzgl

ę

du na wiek i posiadane umiej

ę

tno

ś

ci

powinien dosiada

ć

konia wył

ą

cznie w ochronnym nakryciu głowy. Odst

ę

pstwa od tej zasady i

zwi

ą

zane z tym urazy mog

ą

skutkowa

ć

odmow

ą

wypłaty odszkodowania oraz konsekwencjami

prawnymi dla instruktora odpowiedzialnego za prowadzenie zaj

ęć

w danym o

ś

rodku.

Jakie podstawowe cechy powinien mie

ć

poprawny strój do jazdy konnej?

171.

Ka

ż

dy strój je

ź

dziecki powinien spełnia

ć

podstawowe wymogi bezpiecze

ń

stwa, a ponadto by

ć

schludny, czysty i poprawnie dopasowany do figury je

ź

d

ź

ca.

Co nale

ż

y zrobi

ć

z długimi włosami podczas jazdy konnej?

172.

Długie włosy ze wzgl

ę

dów bezpiecze

ń

stwa powinny by

ć

do jazdy zwi

ą

zane lub zaplecione,

ewentualnie ukryte pod toczkiem (kaskiem).

Czy bi

ż

uteria mo

ż

e stanowi

ć

dodatkowy element stroju je

ź

d

ź

ca?

173.

Jako dopuszczalnej bi

ż

uterii mo

ż

na u

ż

ywa

ć

jedynie spinki do plastronu (przy oficjalnym stroju

je

ź

dzieckim) i spinek do mankietów koszuli. Inne ozdoby, zwłaszcza kolczyki, naszyjniki itp. mog

ą

stwarza

ć

dla je

ź

d

ź

ca dodatkowe zagro

ż

enie podczas upadku z konia.

Jak prawidłowo przenosimy siodło?

174.

Siodło mo

ż

na przenosi

ć

na dwa sposoby: przewieszone na lewym przedramieniu, przednim ł

ę

kiem w

kierunku łokcia, albo oparte tylnym ł

ę

kiem o lewe biodro, podtrzymywane lew

ą

dłoni

ą

za przedni ł

ę

k.

W ka

ż

dym przypadku popr

ę

g jest przewieszony przez siedzisko, a strzemiona podci

ą

gni

ę

te.

Co nale

ż

y zrobi

ć

z siodłem, gdy wykonujemy przy koniu inne czynno

ś

ci?

175.

Siodło najlepiej powiesi

ć

na specjalnym wieszaku przy boksie, albo na drzwiach boksu. W

ostateczno

ś

ci mo

ż

na je oprze

ć

przednim ł

ę

kiem o podłog

ę

, tylnym ł

ę

kiem o

ś

cian

ę

, tak, by czaprak

(potnik ) był na zewn

ą

trz. Nie wolno kła

ść

siodła na

ś

ciółce w boksie.

Na co nale

ż

y uwa

ż

a

ć

, wieszaj

ą

c siodło na drzwiach boksu?

176.

Siodła tak powieszonego nie nale

ż

y pozostawia

ć

bez nadzoru, gdy

ż

konie cz

ę

sto gryz

ą

skór

ę

i mog

ą

zniszczy

ć

sprz

ę

t pozostawiony w zasi

ę

gu ich pyska.

Czy koniowi stoj

ą

cemu w stanowisku (na uwi

ę

zi) najpierw zakładamy ogłowie czy

siodło?

177.

Koniowi stoj

ą

cemu w stanowisku lepiej najpierw zało

ż

y

ć

siodło, a w drugiej kolejno

ś

ci ogłowie

Który element rz

ę

du zakładamy najpierw koniowi, który stoi w boksie?

178.

Koniowi stoj

ą

cemu w boksie najpierw zakładamy ogłowie (kiełznamy go), a nast

ę

pnie przyst

ę

pujemy

do siodłania.

Opisz i zademonstruj prawidłowe kiełznanie konia.

179.

Uporz

ą

dkowa

ć

ogłowie przewieszone na lewej r

ę

ce, podej

ść

do konia z lewej strony, obj

ąć

praw

ą

r

ę

k

ą

łeb konia, przeło

ż

y

ć

wodze przez szyj

ę

(o ile ko

ń

stoi spokojnie!), zdj

ąć

kantar lew

ą

r

ę

k

ą

– prawa

przytrzymuje głow

ę

konia za grzbiet nosa, chwyci

ć

palcami prawej dłoni policzka ogłowia podanego

lew

ą

r

ę

k

ą

, uło

ż

y

ć

w

ę

dzidło płasko na lewej dłoni (kciuk wolny), wło

ż

y

ć

ostro

ż

nie w

ę

dzidło lew

ą

dłoni

ą

do pyska, naciskaj

ą

c lekko kciukiem na warg

ę

, równocze

ś

nie unie

ść

praw

ą

dłoni

ą

ogłowie, by

w

ę

dzidło wsun

ę

ło si

ę

na swoje miejsce (nie uderzy

ć

w

ę

dzidłem o z

ę

by!), po uniesieniu ogłowia

przeło

ż

y

ć

nagłówek lew

ą

r

ę

k

ą

najpierw przez lewe ucho, potem praw

ą

r

ę

k

ą

przez prawe ucho konia.

Po nało

ż

eniu ogłowia przeło

ż

y

ć

grzywk

ę

przez naczółek oraz zapi

ąć

podgardle i nachrapnik.

Jak ciasno nale

ż

y zapina

ć

podgardle?

180.

Podgrdle zapinamy na tyle lu

ź

no, by mo

ż

na było wsun

ąć

pod nie na szeroko

ść

cał

ą

dło

ń

. Nie mo

ż

e

ono uciska

ć

tchawicy i utrudnia

ć

oddychania.

Jak nale

ż

y dopasowa

ć

nachrapnik hanowerski?

181.

Pasek nosowy nachrapnika hanowerskiego le

ż

y na szeroko

ść

4 palców ponad nozdrzami (nie dotyczy

to kucy i małych koni!) i jest zapi

ę

ty w taki sposób, by nachrapnik nie utrudniał oddychania. Pomi

ę

dzy

ż

uchw

ą

, a podbródkiem nachrapnika musz

ą

zmie

ś

ci

ć

si

ę

dwa palce płasko poło

ż

one, aby ko

ń

mógł

wygodnie

ż

u

ć

w

ę

dzidło, nie otwieraj

ą

c pyska. Kółeczka nachrapnika musz

ą

si

ę

znajdowa

ć

przed

ogniwami w

ę

dzidła. Sprz

ą

czka podbródka musi le

ż

e

ć

z boku i nie mo

ż

e uciska

ć

kraw

ę

dzi szcz

ę

ki.

208. Jak nale

ż

y dopasowa

ć

nachrapnik polski lub kombinowany?

182.

Pasek nosowy nachrapnika polskiego lub kombinowanego le

ż

y na szeroko

ść

dwóch palców poni

ż

ej

ko

ś

ci jarzmowej. Pomi

ę

dzy zapi

ę

tym paskiem i ko

ś

ci

ą

nosow

ą

pozostaje miejsce na co najmniej jeden

palec.

Dlaczego ka

ż

dy ko

ń

w stajni powinien mie

ć

swoje ogłowie?

183.

Bardzo wa

ż

ne jest prawidłowe dopasowanie ogłowia do wymiarów głowy konia oraz dobór wła

ś

ciwego

w

ę

dzidła. Dlatego dla ka

ż

dego konia ogłowie dopasowuje si

ę

indywidualnie i nie nale

ż

y u

ż

ywa

ć

ogłowia innego konia, który mo

ż

e mie

ć

inne wymiary głowy i potrzebowa

ć

innego kiełzna.

Czy ma znaczenie, które siodło z siodlarni we

ź

miemy dla naszego konia?

184.

Siodło musi by

ć

dopasowane rozmiarem do konia i do je

ź

d

ź

ca, w zwi

ą

zku z tym najcz

ęś

ciej ka

ż

dy ko

ń

ma własne siodło i nie nale

ż

y u

ż

ywa

ć

sprz

ę

tu nale

żą

cego do innego konia.

Z której strony podchodzimy do konia z siodłem podczas siodłania?

185.

Do konia podchodzimy z lewej strony, trzymaj

ą

c siodło na lewym przedramieniu.

Co nale

ż

y sprawdzi

ć

przed nało

ż

eniem siodła?

186.

Sprawdzamy czysto

ść

potnika (czapraka), podci

ą

gni

ę

cie strzemion na pu

ś

liskach oraz stan zaczepów

pu

ś

lisk i przystuł popr

ę

gowych. Przystuły nie mog

ą

by

ć

naderwane, pu

ś

liska musz

ą

mie

ć

szwy w

dobrym stanie i nie mog

ą

by

ć

ponadrywane, a zamki pu

ś

lisk powinny by

ć

sprawne, naoliwione i

najlepiej otwarte.

W jakim celu przygładzamy sier

ść

konia na grzbiecie przed nało

ż

eniem siodła?

187.

Przygładzamy w ten sposób zmierzwione włosy oraz sprawdzamy stan skóry pod k

ą

tem

ewentualnych urazów i bolesno

ś

ci.

W jaki sposób prawidłowo nakładamy siodło? Zademonstruj.

188.

Siodło powoli i ostro

ż

nie nakładamy tak, by jego

ś

rodek znalazł si

ę

nad kł

ę

bem konia. Nast

ę

pnie silnie

naciskaj

ą

c lew

ą

r

ę

k

ą

na przedni ł

ę

k przesuwamy siodło do tyłu a

ż

do chwili, gdy trafi ono we

wgł

ę

bienie grzbietu tu

ż

za kł

ę

bem. Nast

ę

pnie wyrównujemy potnik (czaprak), który nie mo

ż

e by

ć

pofałdowany, zawini

ę

ty i powinien przylega

ć

do wewn

ę

trznej strony przedniego ł

ę

ku. Po zało

ż

eniu

siodła nale

ż

y przej

ść

na praw

ą

stron

ę

i po skontrolowaniu poło

ż

eniu potnika, opu

ś

ci

ć

popr

ę

g i

sprawdzi

ć

jego uło

ż

enie pod praw

ą

tybink

ą

. Nast

ę

pnie powróci

ć

na lew

ą

stron

ę

, si

ę

gn

ąć

po popr

ę

g

praw

ą

r

ę

k

ą

i lekko zapi

ąć

go do przystuł pod lew

ą

tybink

ą

. Podczas przypinania popr

ę

gu tybink

ę

mo

ż

na oprze

ć

o swoj

ą

głow

ę

.

W którym miejscu na koniu powinien znajdowa

ć

si

ę

popr

ę

g siodła?

189.

Popr

ę

g powinien le

ż

e

ć

na mostku konia, mniej wi

ę

cej szeroko

ść

dłoni za wyrostkami łokciowymi konia.

Dlaczego zalecane jest przej

ś

cie na praw

ą

stron

ę

konia podczas siodłania?

190.

Je

ź

dziec powinien skontrolowa

ć

stan popr

ę

gu i potnik po prawej stronie, a ponadto b

ę

d

ą

c po prawej

stronie mo

ż

e delikatnie opu

ś

ci

ć

popr

ę

g unikaj

ą

c uderzenia konia po ko

ń

czynach. Poza tym w

przypadku koni stoj

ą

cych w stanowisku unika si

ę

przypi

ę

cia konia popr

ę

giem do przedzielnika, co

czasem mo

ż

e si

ę

zdarzy

ć

!

Z której strony nale

ż

y i

ść

prowadz

ą

c konia?

191.

Prowadz

ą

c konia nale

ż

y i

ść

po jego lewej stronie.

Dlaczego prowadz

ą

c konia nale

ż

y wcze

ś

niej podci

ą

gn

ąć

strzemiona?

192.

Strzemiona opuszczone na dół mog

ą

uderza

ć

konia i przestraszy

ć

go, a tak

ż

e mog

ą

zaczepi

ć

si

ę

o

wystaj

ą

ce przedmioty.

W której r

ę

ce trzymamy wolny koniec wodzy podczas prowadzenia konia?

193.

Wolny koniec wodzy nale

ż

y trzyma

ć

w lewej dłoni – ko

ń

cówki wodzy razem i przytrzymane

kciukiem.

W jakim przypadku podczas prowadzenia konia nie zdejmujemy wodzy z szyi konia?

194.

Wodze pozostaj

ą

na szyi konia wówczas, gdy u

ż

ywany jest wytok.

W któr

ą

stron

ę

zawracamy prowadz

ą

c konia?

195.

Podczas prowadzenia konia zawraca si

ę

go zawsze w prawo. Aby zawróci

ć

konia, nale

ż

y unie

ść

lew

ą

dło

ń

, a praw

ą

wywrze

ć

lekki nacisk na praw

ą

wodz

ę

.

Jakie czynno

ś

ci nale

ż

y wykona

ć

przed przyst

ą

pieniem do wsiadania na konia?

196.

Nale

ż

y doci

ą

gn

ąć

popr

ę

g, przerzuci

ć

wodze na szyj

ę

konia oraz opu

ś

ci

ć

strzemiona i wyregulowa

ć

długo

ść

pu

ś

lisk, zwracaj

ą

c równocze

ś

nie uwag

ę

na to, by ani przez chwil

ę

ko

ń

nie pozostał bez

kontroli.

W jaki sposób nale

ż

y ustawi

ć

konia by bezpiecznie go dosi

ąść

?

197.

Ko

ń

powinien by

ć

ustawiony na linii

ś

rodkowej hali lub otwartej uje

ż

d

ż

alni wzgl

ę

dnie w

ś

rodku koła.

Nale

ż

y zachowa

ć

bezpieczne odst

ę

py pomi

ę

dzy ko

ń

mi.

W jaki sposób regulujemy długo

ść

pu

ś

lisk stoj

ą

c obok konia?

198.

Prawidłowa długo

ść

pu

ś

liska wraz ze strzemieniem odpowiada w przybli

ż

eniu długo

ś

ci ramienia.

Nale

ż

y wi

ę

c dotkn

ąć

ś

rodkowym palcem sprz

ą

czki pu

ś

liska le

żą

cej na zamku i uło

ż

y

ć

napr

ęż

one

pu

ś

lisko wzdłu

ż

wewn

ę

trznej strony wyprostowanej r

ę

ki. Stopka strzemienia powinna dotyka

ć

pachy.

Z której strony konia wsiadamy?

199.

Konia dosiadamy od jego lewej strony.

W jaki sposób nale

ż

y stan

ąć

przy koniu podczas wsiadania?

200.

Przy koniu stajemy po jego lewej stronie, plecami do jego głowy, lewym biodrem w stron

ę

lewego

stawu barkowego konia.

Co robimy z batem wsiadaj

ą

c na konia?

201.

Bat nale

ż

y trzyma

ć

w lewej r

ę

ce wraz z wodzami, ko

ń

cówk

ą

skierowan

ą

w dół.

Podaj, jakie najcz

ę

stsze bł

ę

dy popełnia si

ę

podczas wsiadania?

202.

Do bł

ę

dów przy wsiadaniu nale

ż

y: zbyt krótkie lub zbyt lu

ź

ne trzymanie wodzy w lewej r

ę

ce, co mo

ż

e

powodowa

ć

kr

ę

cenie si

ę

konia lub brak nad nim kontroli. Uderzanie konia kolanem prawej nogi w

okolic

ę

nerek, w czasie przekładania nogi nad grzbietem. Zgi

ę

ta noga w kolanie. Wbijanie czubka

lewego buta w

ż

ebra konia. Wszystkie te bł

ę

dy mog

ą

spowodowa

ć

niepokój lub spłoszenie si

ę

konia, a

w konsekwencji wypadek.

W jaki sposób sprawdza si

ę

dopasowanie długo

ś

ci pu

ś

lisk siedz

ą

c na koniu?

203.

Strzemiona opuszczone na dół powinny si

ę

ga

ć

mniej wi

ę

cej o palec poni

ż

ej kostki je

ź

d

ź

ca

swobodnie siedz

ą

cego w siodle z lu

ź

no opuszczonymi nogami.

Czy je

ź

dziec mo

ż

e samodzielnie wyregulowa

ć

długo

ść

pu

ś

lisk siedz

ą

c w siodle?

204.

Oczywi

ś

cie, jest to mo

ż

liwe. Prawidłowe dopasowanie strzemion jest mo

ż

liwe jedynie z siodła.

Regulacja pu

ś

lisk przed wsiadaniem ma znaczenie jedynie orientacyjne.

W jaki sposób nale

ż

y prawidłowo regulowa

ć

długo

ść

pu

ś

lisk z siodła?

205.

Je

ź

dziec pozostawiaj

ą

c stop

ę

w strzemieniu odchyla nieco kolano i udo od siodła, a r

ę

k

ą

poci

ą

ga za

ko

ń

cówk

ę

pu

ś

liska rozpinaj

ą

c klamerk

ę

. Po skróceniu lub wydłu

ż

eniu pu

ś

liska nale

ż

y wskazuj

ą

cym

palcem trafi

ć

bolcem sprz

ą

czki w otwór pu

ś

liska i zapi

ąć

sprz

ą

czk

ę

. Klamr

ę

pu

ś

liska nale

ż

y nast

ę

pnie

podci

ą

gn

ąć

do zamka siodła, by nie wystawała poni

ż

ej skrzydełka, co mo

ż

e spowodowa

ć

zranienie

nogi je

ź

d

ź

ca.

Na co nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

dokonuj

ą

c regulacji pu

ś

lisk?

206.

Wa

ż

ne jest, by oba pu

ś

liska były wyregulowane na identyczn

ą

długo

ść

, gdy

ż

w przeciwnym wypadku

je

ź

dziec b

ę

dzie siedział krzywo w siodle.

Czy siedz

ą

c na koniu mo

ż

na doci

ą

ga

ć

popr

ę

g?

207.

Doci

ą

ganie popr

ę

gu z siodła jest mo

ż

liwe i bardzo wskazane. Dzi

ę

ki temu uzyskujemy ostateczne

pewne zamocowanie siodła na grzbiecie konia, co uniemo

ż

liwia jego przesuni

ę

cie oraz otarcie

grzbietu konia.

Czy popr

ę

g lepiej doci

ą

ga

ć

w „stój” czy w st

ę

pie?

208.

Prawidłowo nale

ż

y doci

ą

ga

ć

popr

ę

g w st

ę

pie, gdy

ż

wówczas mniejsze jest ryzyko „przyszczypania”

popr

ę

giem fałdek skóry konia oraz trudniej jest koniowi napina

ć

mi

ęś

nie klatki piersiowej w obronie

przed mocniejszym dopi

ę

ciem popr

ę

gu.

W jaki sposób prawidłowo doci

ą

gamy popr

ę

g z siodła?

209.

Je

ź

dziec bierze wodze do jednej r

ę

ki, przesuwa nog

ę

przed tybink

ę

siodła pozostawiaj

ą

c stop

ę

w

strzemieniu. Odchyla tybink

ę

siodła a woln

ą

r

ę

k

ą

po kolei skraca przystuły doci

ą

gaj

ą

c popr

ę

g. Bolec

sprz

ą

czki popr

ę

gowej najlepiej przytrzymywa

ć

wskazuj

ą

cym palcem i wprowadzi

ć

go w otwór

przystuły.

236. Jakich bł

ę

dów nie wolno popełni

ć

doci

ą

gaj

ą

c popr

ę

g z siodła?

210.

Doci

ą

gaj

ą

c popr

ę

g nie wolno wypuszcza

ć

z r

ę

ki wodzy ani przesuwa

ć

nogi za tybink

ę

, gdy

ż

wówczas

mimo woli uderzamy konia pi

ę

ta po słabi

ź

nie, co mo

ż

e sprowokowa

ć

konia do gwałtowniejszych

ruchów, które mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

upadku z konia.

Czy prawidłowo doci

ą

gni

ę

ty popr

ę

g przeszkadza koniowi w oddychaniu?

211.

Dzi

ę

ki odpowiedniej budowie klatki piersiowej konia popr

ę

g nie przeszkadza w oddychaniu, gdy

ż

opiera si

ę

na mostku konia. Podczas oddychania obwód klatki piersiowej konia w miejscu przylegania

popr

ę

gu nie zmienia si

ę

.

Jak nale

ż

y prawidłowo ustawi

ć

konia do zsiadania na uje

ż

d

ż

alni?

212.

Ko

ń

powinien by

ć

ustawiony równolegle do krótkiej

ś

ciany, na linii

ś

rodkowej.

Opisz jeden ze sposobów zsiadania z konia.

213.

Najbardziej prawidłowy i bezpieczny sposób jest nast

ę

puj

ą

cy: zatrzyma

ć

konia we wła

ś

ciwym miejscu,

wyj

ąć

obie nogi ze strzemion i pochylaj

ą

c tułów do przodu przerzuci

ć

praw

ą

nog

ę

ponad zadem i

wyl

ą

dowa

ć

mi

ę

kko na obu stopach po lewej stronie konia. Lewa r

ę

ka powinna cały czas

przytrzymywa

ć

wodze na wysoko

ś

ci kł

ę

bu konia.

Jakich bł

ę

dów nale

ż

y si

ę

wystrzega

ć

podczas zsiadania z konia?

214.

Nie wolno wypuszcza

ć

wodzy z r

ę

ki i traci

ć

w ten sposób nad koniem kontroli, nie zaleca si

ę

zsiada

ć

po strzemieniu (kolejno

ść

czynno

ś

ci odwrotna do wsiadania), gdy

ż

grozi to wypadkiem w razie

gwałtownego ruchu konia. Ponadto nale

ż

y zachowa

ć

bezpieczne odst

ę

py od innych koni.

Gdzie nale

ż

y rozsiodływa

ć

konia?

215.

Konia nale

ż

y rozsiodływa

ć

w stajni, po wprowadzeniu do boksu lub stanowiska.

W jakiej kolejno

ś

ci zdejmujemy z konia cz

ęś

ci rz

ę

du podczas rozsiodłania w boksie?

216.

W pierwszej kolejno

ś

ci zdejmujemy siodło, a nast

ę

pnie ogłowie.

Na co nale

ż

y uwa

ż

a

ć

opuszczaj

ą

c odpi

ę

ty popr

ę

g?

217.

Nale

ż

y uwa

ż

a

ć

, by nie uderzy

ć

konia sprz

ą

czkami po przednich ko

ń

czynach. W tym celu odgradzamy

własn

ą

nog

ą

ko

ń

czyny konia od opadaj

ą

cego popr

ę

gu.

Które cz

ęś

ci ogłowia rozpinamy podczas zdejmowania uzdy?

218.

Nale

ż

y rozpi

ąć

podgardle i nachrapnik.

Co nale

ż

y zrobi

ć

po zdj

ę

ciu ogłowia, a przed zdj

ę

ciem siodła w stanowisku?

219.

Nale

ż

y nało

ż

y

ć

koniowi na głow

ę

kantar z uwi

ą

zem, który zaraz po wprowadzeniu zakładamy na jego

szyj

ę

.

Na co musimy uwa

ż

a

ć

zdejmuj

ą

c ogłowie?

220.

Nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

, aby wodze były przewieszone przez lewe przedrami

ę

je

ź

d

ź

ca (nie mog

ą

zwisa

ć

dotykaj

ą

c ziemi) oraz by w

ę

dzidło podczas zdejmowania uzdy nie uderzyło ani nie zaczepiło

si

ę

o z

ę

by konia.

Jak nale

ż

y si

ę

zachowa

ć

wje

ż

d

ż

aj

ą

c lub wchodz

ą

c na uje

ż

d

ż

alni

ę

?

221.

Przed wjazdem lub wej

ś

ciem na uje

ż

d

ż

alni

ę

nale

ż

y gło

ś

no zapyta

ć

„wej

ś

cie wolne?” i dopiero po

otrzymaniu odpowiedzi „wej

ś

cie wolne” mo

ż

na wjecha

ć

lub wej

ść

na plac lub na hal

ę

. Podobnie nale

ż

y

post

ą

pi

ć

opuszczaj

ą

c uje

ż

d

ż

alni

ę

.

Kto odpowiada za porz

ą

dek i dyscyplin

ę

na uje

ż

d

ż

alni?

222.

Za porz

ą

dek na uje

ż

d

ż

alni odpowiada szkoleniowiec prowadz

ą

cy zaj

ę

cia (najwy

ż

szy rang

ą

, je

ż

eli

zaj

ę

cia prowadzi kilku instruktorów) lub w razie jego nieobecno

ś

ci – je

ź

dziec o najdłu

ż

szym sta

ż

u.

Kto mo

ż

e przebywa

ć

na uje

ż

d

ż

alni podczas jazdy?

223.

Na uje

ż

d

ż

alni mog

ą

przebywa

ć

jedynie je

ź

d

ź

cy i szkoleniowiec prowadz

ą

cy zaj

ę

cia. Nikt inny nie ma

prawa wchodzi

ć

na uje

ż

d

ż

alni

ę

.

W jakiej sytuacji psy mog

ą

biega

ć

po uje

ż

d

ż

alni podczas jazdy?

224.

W

ż

adnym przypadku psy, nawet te najbardziej posłuszne, nie mog

ą

biega

ć

luzem po placu, gdy

ż

grozi to spłoszeniem si

ę

konia i wypadkiem.

W którym miejscu na uje

ż

d

ż

alni powinno odbywa

ć

si

ę

wsiadanie, zsiadanie i

doci

ą

ganie popr

ę

gów?

225.

Wszystkie tego rodzaju czynno

ś

ci przeprowadza si

ę

na linii

ś

rodkowej z ko

ń

mi ustawionymi

równolegle do krótkiej

ś

ciany w bezpiecznych odst

ę

pach jeden od drugiego.

Jaki jest minimalny dopuszczalny bezpieczny odst

ę

p pomi

ę

dzy ko

ń

mi podczas jazdy?

226.

Minimalny bezpieczny odst

ę

p od konia poprzedzaj

ą

cego lub mijanego to co najmniej 3 kroki (ok. 2,5

metra)

W jaki sposób wymijaj

ą

si

ę

je

ź

d

ź

cy poruszaj

ą

cy si

ę

w przeciwnych kierunkach?

227.

Je

ź

d

ź

cy wymijaj

ą

si

ę

na uje

ż

d

ż

alni zawsze po lewej r

ę

ce (ruch prawostronny).

W jakiej odległo

ś

ci od zbli

ż

aj

ą

cego si

ę

konia powinien zjecha

ć

ze

ś

ladu je

ź

dziec

ust

ę

puj

ą

cy pierwsze

ń

stwa?

228.

Je

ź

dziec ust

ę

puj

ą

cy pierwsze

ń

stwa powinien zjecha

ć

ze

ś

ladu najpó

ź

niej w odległo

ś

ci ok. 10 metrów,

je

ż

eli obaj poruszaj

ą

si

ę

st

ę

pem – wystarczy odległo

ść

ok. 5 metrów.

Kto ma pierwsze

ń

stwo na uje

ż

d

ż

alni – zast

ę

p wspólnie

ć

wicz

ą

cych je

ź

d

ź

ców czy

pojedynczy je

ź

d

ź

cy?

229.

Pierwsze

ń

stwo ma zawsze zast

ę

p je

ź

d

ź

ców.

W którym miejscu placu nie nale

ż

y przechodzi

ć

do st

ę

pa i zatrzymywa

ć

si

ę

podczas

jazdy kilku je

ź

d

ź

ców na uje

ż

d

ż

alni?

230.

Zatrzymywanie i przechodzenie do st

ę

pa podczas jazdy kilku je

ź

d

ź

ców na uje

ż

d

ż

alni jest zabronione

na pierwszym

ś

ladzie, na całym obwodzie placu.

Co to jest „drugi

ś

lad”?

231.

Drugi

ś

lad to linia biegn

ą

ca po obwodzie uje

ż

d

ż

alni w odległo

ś

ci ok. 2,5 m ( 3 kroków) od

ś

ciany

(bandy) uje

ż

d

ż

alni (pierwszego

ś

ladu) .

Kto ma pierwsze

ń

stwo na uje

ż

d

ż

alni?

232.

Pierwsze

ń

stwo maj

ą

: je

ź

d

ź

cy jad

ą

cy na lew

ą

r

ę

k

ę

, je

ź

d

ź

cy jad

ą

cy wy

ż

szym chodem, je

ź

d

ź

cy na

pierwszym

ś

ladzie przed je

ź

d

ź

cami wykonuj

ą

cymi inne figury, je

ź

d

ź

cy jad

ą

cy po liniach prostych przed

je

ź

d

ź

cami jad

ą

cymi po łukach (w

ęż

yk, serpentyna, koło).

Czy je

ź

d

ź

cy pocz

ą

tkuj

ą

cy lub zaawansowani maj

ą

na uje

ż

d

ż

alni jakie

ś

szczególne

przywileje?

233.

Wszystkich je

ź

d

ź

ców obowi

ą

zuj

ą

te same zasady porz

ą

dku i bezpiecze

ń

stwa. Nikt w czasie jazdy nie

jest uprzywilejowany. Je

ź

d

ź

cy bardziej do

ś

wiadczeni powinni jednak zwraca

ć

uwag

ę

na je

ź

d

ź

ców

pocz

ą

tkuj

ą

cych, którzy maj

ą

nieraz kłopoty z opanowaniem koni lub znajomo

ś

ci

ą

wszystkich zasad

poruszania si

ę

po placu.

Jakie s

ą

dwa podstawowe rodzaje jazdy na uje

ż

d

ż

alni?

234.

Je

ź

d

ź

cy mog

ą

je

ź

dzi

ć

indywidualnie (przestrzegaj

ą

c zasad pierwsze

ń

stwa i porz

ą

dku) albo mog

ą

je

ź

dzi

ć

w zast

ę

pie. W obu przypadkach o porz

ą

dku jazdy decyduje instruktor lub najstarszy (sta

ż

em)

je

ź

dziec.

Na czym polega jazda w zast

ę

pie?

235.

Jazda w zast

ę

pie polega na wykonywaniu

ć

wicze

ń

uje

ż

d

ż

eniowych przez grup

ę

je

ź

d

ź

ców. Za

pierwszym (czołowym) koniem jad

ą

kolejni je

ź

d

ź

cy w odpowiednich odległo

ś

ciach, nakazanych przez

instruktora.

Jakie znasz sposoby jazdy w zast

ę

pie?

236.

Rozró

ż

niamy nast

ę

puj

ą

ce sposoby jazdy w zast

ę

pie: jazda na ogonach, jazda z okre

ś

lonymi

odległo

ś

ciami, jazda w „podzieleniu” (czasem u

ż

ywane okre

ś

lenie „luzem” – przyp. MR), jazda

dowolna.

Na czym polega jazda „na ogonach”?

237.

Jazda na ogonach odbywa si

ę

za je

ź

d

ź

cem czołowym, konie poruszaj

ą

si

ę

jeden za drugim, a

odległo

ść

mi

ę

dzy nimi wynosi ok. 0,5 metra. Wszystkie komendy instruktora wykonuje si

ę

za je

ź

d

ź

cem

czołowym, jad

ą

c jego

ś

ladem.

W jaki sposób je

ź

dziec mo

ż

e si

ę

zorientowa

ć

,

ż

e jedzie jedn

ą

lub dwie długo

ś

ci konia

za koniem poprzedzaj

ą

cym?

238.

W przypadku jednej długo

ś

ci konia je

ź

dziec widzi pomi

ę

dzy uszami swojego konia stawy skokowe

konia poprzedzaj

ą

cego, a w przypadku dwóch długo

ś

ci – widzi jego kopyta (tylnych ko

ń

czyn).

Na czym polega jazda „w podzieleniu”?

239.

Jazda „w podzieleniu” polega na tym,

ż

e je

ź

d

ź

cy dziel

ą

równo obwód uje

ż

d

ż

alni pomi

ę

dzy siebie, a

wszystkie komendy instruktora wykonuj

ą

równocze

ś

nie (nie za czołowym).

Na czym polega jazda dowolna?

240.

Jazda dowolna odbywa si

ę

w dowolnym kierunku, po całej uje

ż

d

ż

alni. Najcz

ęś

ciej podawany jest

rodzaj chodu, w którym powinny porusza

ć

si

ę

wszystkie konie Je

ź

d

ź

cy musz

ą

przestrzega

ć

zasad

pierwsze

ń

stwa i bezpiecze

ń

stwa wobec siebie nawzajem.

Co to s

ą

figury na uje

ż

d

ż

alni?

241.

Figury na uje

ż

d

ż

alni to linie, po których powinien porusza

ć

si

ę

ko

ń

.

Jakie wymiary ma plac do podstawowego szkolenia?

242.

Plac do szkolenia podstawowego to czworobok o wymiarach 20 m x 40 m

W jaki sposób oznacza si

ę

poło

ż

enie punktów na czworoboku?

243.

Do oznaczania punktów na czworoboku słu

żą

znaczniki (tabliczki, stojaki) z literami.

Wymie

ń

podstawowe, najcz

ęś

ciej wykonywane figury na uje

ż

d

ż

alni.

244.

Cała uje

ż

d

ż

alnia, wyje

ż

d

ż

anie naro

ż

ników, zmiany kierunku, wolta, półwolta, w

ęż

yk, serpentyna.

Co to jest wolta i od czego zale

ż

y jej

ś

rednica?

245.

Wolta jest to koło o

ś

rednicy od 10 do 6 m (wymiary s

ą

podane od łatwiejszego do trudniejszego

wykonania!).

Ś

rednica wolty zale

ż

na jest od stopnia wyszkolenia konia i je

ź

d

ź

ca.. Przed wydaniem

polecania wykonania wolty instruktor powinien poda

ć

jej wymagan

ą

ś

rednic

ę

.

Podaj

ś

rednice du

ż

ego i małego koła.

246.

Du

ż

e koło ma

ś

rednic

ę

20 m, a małe koło – 10 m.

Jakie wymiary ma du

ż

y czworobok?

247.

Du

ż

y czworobok ma wymiary 20 m x 60 m

Co powinno cechowa

ć

ka

ż

dego, kto chce by

ć

dobrym je

ź

d

ź

cem?

248.

Tylko ten, kto rozumie potrzeby konia, jego zachowanie i charakter, mo

ż

e wła

ś

ciwie

współpracowa

ć

z

koniem.

Czy wyszkolenie je

ź

d

ź

ca ma znaczenie dla konia?

249.

Tylko poprawnie wyszkolony je

ź

dziec gwarantuje koniowi bezpiecze

ń

stwo i zadowolenie oraz sprawia,

ż

e ko

ń

nabiera zaufania i ch

ę

ci do współpracy.

Co jest najwa

ż

niejszym celem szkolenia je

ź

dzieckiego?

250.

Najwa

ż

niejszym celem szkolenia jest uzyskanie harmonii pomi

ę

dzy je

ź

d

ź

cem i koniem, bez której nie

ma prawidłowej jazdy konnej.

Czy pocz

ą

tkuj

ą

cy je

ź

dziec, którego interesuje uje

ż

d

ż

enie mo

ż

e poprzesta

ć

jedynie na

ć

wiczeniach na uje

ż

d

ż

alni i czworoboku?

261.

Podstawowe wyszkolenie je

ź

d

ź

ca powinno by

ć

wszechstronne - uje

ż

d

ż

enie, skoki, jazda w terenie. Za

wczesna specjalizacja jest szkodliwa i ogranicza mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zarówno je

ź

d

ź

ca jak i konia

Jakiego konia powinien wybra

ć

pocz

ą

tkuj

ą

cy je

ź

dziec: młodego, czy starszego, dobrze

wyszkolonego?

252.

Dobrze uje

ż

d

ż

ony, do

ś

wiadczony ko

ń

jest najlepszym nauczycielem dla pocz

ą

tkuj

ą

cego je

ź

d

ź

ca.

Prac

ę

z młodymi ko

ń

mi nale

ż

y pozostawi

ć

je

ź

d

ź

com o du

ż

ym do

ś

wiadczeniu i umiej

ę

tno

ś

ciach.

Jakie s

ą

rodzaje dosiadu?

253.

Wyró

ż

niamy trzy zasadnicze rodzaje dosiadu: dosiad uje

ż

d

ż

eniowy (zwany te

ż

podstawowym),

półsiad i dosiad stiplowy.

Jak inaczej okre

ś

la si

ę

dosiad uje

ż

d

ż

eniowy?

254.

Inna nazwa dosiadu uje

ż

d

ż

eniowego to dosiad podstawowy.

Przez które punkty ciała je

ź

d

ź

ca siedz

ą

cego poprawnie dosiadem podstawowym

mo

ż

na poprowadzi

ć

pionow

ą

lini

ę

pionow

ą

?

255.

Je

ź

dziec siedzi prosto, tak,

ż

e mo

ż

na poprowadzi

ć

pionow

ą

lini

ę

od ucha poprzez bark, staw biodrowy

i staw skokowy (w skrócie: bark, biodro, pi

ę

ta).

Jak gł

ę

boko stopy powinny by

ć

wsuni

ę

te w strzemiona?

256.

W dosiadzie podstawowym je

ź

dziec opiera stopy w strzemionach tu

ż

przed najszerszym miejscem

podeszwy.

Która cz

ęść

ciała je

ź

d

ź

ca stanowi jego najni

ż

szy punkt?

257.

Najni

ż

szym punktem ciała je

ź

d

ź

ca jest jego pi

ę

ta, która opada ku dołowi dzi

ę

ki elastycznemu,

spr

ęż

ynuj

ą

cemu stawowi skokowemu.

Jakie powinno by

ć

prawidłowe uło

ż

enie przedramion je

ź

d

ź

ca?

258.

Przedramiona je

ź

d

ź

ca powinny tworzy

ć

z wodzami jedn

ą

lini

ę

prost

ą

, biegn

ą

c

ą

od łokcia poprzez dło

ń

do pyska konia. To zawsze linia prosta, widziana zarówno z boku, jak i z góry przez je

ź

d

ź

ca. Takie

uło

ż

enie r

ą

k wymusza równie

ż

szeroko

ść

rozstawienia dłoni, co jest niezb

ę

dne dla poprawnego i

delikatnego działania wodzami.

W jaki sposób powinny by

ć

uło

ż

one łydki je

ź

d

ź

ca?

259.

Łydki ustawione s

ą

od kolana w dół mniej lub bardziej sko

ś

nie ku tyłowi (w zale

ż

no

ś

ci od długo

ś

ci nóg

je

ź

d

ź

ca), s

ą

lekko cofni

ę

te i przyło

ż

one do boków konia, utrzymuj

ą

c z nimi delikatny kontakt. Łydka

le

ż

y nieco za tyln

ą

kraw

ę

dzi

ą

popr

ę

gu, co pozwala je

ź

d

ź

cowi zachowa

ć

w linii pionowej bark, biodro i

pi

ę

t

ę

.

Jak powinny by

ć

uło

ż

one dłonie je

ź

d

ź

ca?

260.

Dłonie s

ą

swobodnie zamkni

ę

te w pi

ęść

. Kciuki, lekko skierowane do wewn

ą

trz, spoczywaj

ą

na

wodzach tworz

ą

c rodzaj daszka i zapobiegaj

ą

niekontrolowanemu wysuwaniu si

ę

wodzy.

Wymie

ń

najcz

ę

stsze bł

ę

dy dosiadu?

261.

Najcz

ęś

ciej spotykane bł

ę

dy to ogólny brak rozlu

ź

nienia mi

ęś

ni, podci

ą

ganie kolan i pi

ę

t do góry,

klepi

ą

ce łydki, sztywna, zablokowana r

ę

ka, garbienie si

ę

.

Opisz krótko i podaj najcz

ę

stsze przyczyny dosiadu fotelowego

262.

W dosiadzie fotelowym siedzenie nie znajduje si

ę

w najgł

ę

bszym punkcie siodła, gdy

ż

zbytnio

przesuwa si

ę

do tyłu. Na skutek tego uda i kolana podci

ą

gaj

ą

si

ę

w gór

ę

. Bł

ą

d ten jest z reguły

wynikiem zbyt krótkich strzemion, stałej jazdy w siodle skokowym lub w siodle, którego najgł

ę

bszy

punkt jest przesuni

ę

ty za bardzo do tyłu.

Opisz krótko i podaj najcz

ę

stsze przyczyny dosiadu widłowego

263.

W dosiadzie widłowym ci

ęż

ar je

ź

d

ź

ca spoczywa zbytnio na udach i pachwinach. Ko

ś

ci kulszowe s

ą

odci

ąż

one, łydki uciekaj

ą

do tyłu, a kr

ę

gosłup cz

ę

sto jest wkl

ę

sły. Przyczyn

ą

tego bł

ę

du s

ą

zwykle zbyt

długie strzemiona lub siodło, którego najgł

ę

bszy punkt znajduje si

ę

za bardzo z przodu.

Dlaczego nie nale

ż

y si

ę

garbi

ć

na koniu?

264.

Zgarbienie pleców poci

ą

ga za sob

ą

cały szereg innych bł

ę

dów i jest jedn

ą

z cech dosiadu fotelowego.

Powoduje to mi

ę

dzy innymi zbytnie przesuwanie łydek do przodu oraz „wiszenie” na wodzach, co

utrudnia lub uniemo

ż

liwia prawidłowe powodowanie koniem. Ponadto je

ź

dziec poprzez brak

rozlu

ź

nienia w l

ę

d

ź

wiowej partii kr

ę

gosłupa nie jest wstanie pod

ąż

a

ć

za ruchem konia, co jest

warunkiem równowagi.

Czy dopasowanie długo

ś

ci pu

ś

lisk ma znaczenie dla poprawnego dosiadu?

265.

Poprawne dopasowanie pu

ś

lisk ma bardzo du

ż

e znaczenie w poprawnym dosiadzie. Zbyt długie lub

zbyt krótkie powoduj

ą

usztywnienie i brak stabilnego dosiadu, nierównej długo

ś

ci dodatkowo powoduj

ą

asymetri

ę

dosiadu (krzywe siedzenie na koniu).

Opisz półsiad

266.

Je

ź

dziec zgina si

ę

w biodrach do przodu. Jego ci

ęż

ar przejmuje mocniej udo, kolano, stopa. Przy

nieznacznym odci

ąż

eniu siedzenie pozostaje jak najbli

ż

ej siodła. W wy

ż

szym tempie, w skokach i przy

odpowiednio wi

ę

kszym odci

ąż

eniu, siedzenie oddala si

ę

bardziej od siodła, a tułów przybli

ż

a si

ę

bardziej do szyi konia.

Na czym polega jazda kłusem anglezowanym?

267.

W kłusie anglezowanym je

ź

dziec nie wysiaduje ka

ż

dego kroku konia, lecz znajduj

ą

c oparcie na

kolanach i strzemionach, unosi si

ę

na jeden krok w siodle, by w nast

ę

pnym znów mi

ę

kko w nie

powróci

ć

. Poniewa

ż

kłus jest chodem dwutaktowym, je

ź

dziec musi tak

ż

e zachowa

ć

ten rytm.

Czy jazda kłusem anglezowanym jest wła

ś

ciwa dla pocz

ą

tkuj

ą

cych je

ź

d

ź

ców?

268.

Tak, gdy

ż

umo

ż

liwia niedo

ś

wiadczonym je

ź

d

ź

com stosunkowo łatwe dostosowanie si

ę

do ruchów

konia. Jazda kłusem anglezowanym jest mniej m

ę

cz

ą

ca dla je

ź

d

ź

ca i zmniejsza wpływ jego ci

ęż

aru na

grzbiet konia.

Na któr

ą

nog

ę

nale

ż

y anglezowa

ć

jad

ą

c na uje

ż

d

ż

alni lub po łukach?

269.

Je

ź

dziec powinien siada

ć

na wewn

ę

trzn

ą

tyln

ą

ko

ń

czyn

ę

konia (a wi

ę

c zewn

ę

trzn

ą

przedni

ą

). Przy

ka

ż

dej zamianie kierunku nale

ż

y zmieni

ć

nog

ę

.

Co to s

ą

pomoce je

ź

dzieckie?

270.

Pomoce je

ź

dzieckie to

ś

rodki, za po

ś

rednictwem których je

ź

dziec porozumiewa si

ę

z koniem, a wi

ę

c:

ci

ęż

ar, łydki i wodze (r

ę

ka).

Wymie

ń

naturalne pomoce je

ź

dzieckie.

271.

Naturalne pomoce je

ź

dzieckie to ci

ęż

ar je

ź

d

ź

ca, łydki i wodze (r

ę

ka).

Które z naturalnych pomocy je

ź

dzieckich maj

ą

działanie aktywizuj

ą

ce, a które

wstrzymuj

ą

ce?

272.

Działanie aktywizuj

ą

ce maj

ą

łydki i ci

ęż

ar, za

ś

działanie wstrzymuj

ą

ce maj

ą

wodze.

Czy naturalne pomoce je

ź

dzieckie działaj

ą

oddzielnie, czy te

ż

współdziałaj

ą

ze sob

ą

?

273.

Naturalne pomoce je

ź

dzieckie, tj. dosiad (ci

ęż

ar), łydki i wodze, zawsze współdziałaj

ą

ze sob

ą

, tzn.

zawsze oddziałuj

ą

na konia równocze

ś

nie. Zastosowanie jednego z tych elementów bez pozostałych

nie da po

żą

danego rezultatu.

W jaki sposób oddziałuje na konia ci

ęż

ar je

ź

d

ź

ca?

274.

Ci

ęż

ar jest pomoc

ą

aktywizuj

ą

c

ą

. Je

ź

dziec mo

ż

e oddziaływa

ć

na konia ci

ęż

arem obci

ąż

aj

ą

c

obustronnie, obci

ąż

aj

ą

c jednostronnie oraz odci

ąż

aj

ą

c.

Jakie wyró

ż

niamy działanie łydek na boki konia?

275.

Rozró

ż

nia si

ę

łydk

ę

aktywizuj

ą

c

ą

– odpowiada ona za ruch do przodu, łydk

ę

przesuwaj

ą

c

ą

–

aktywizuje ona ruch do przodu i w bok, oraz ograniczaj

ą

c

ą

– kontroluj

ą

c

ą

reakcj

ę

konia na pomoce

przesuwaj

ą

ce.

W którym miejscu powinna naciska

ć

łydka aktywizuj

ą

ca?

276.

Łydka aktywizuj

ą

ca naciska tu

ż

za popr

ę

giem, i jest uło

ż

ona tak,

ż

e przez bark, biodro i pi

ę

t

ę

je

ź

d

ź

ca

mo

ż

na poprowadzi

ć

pionow

ą

lini

ę

.

W którym miejscu powinna oddziaływa

ć

łydka przesuwaj

ą

ca?

277.

Łydka przesuwaj

ą

ca naciska na bok konia i jest cofni

ę

ta na szeroko

ść

dłoni w stosunku do poło

ż

enia

łydki aktywizuj

ą

cej.

Czy łydka przesuwaj

ą

ca i ograniczaj

ą

ca le

żą

w tym samym miejscu?

278.

Tak, poło

ż

enie łydki przesuwaj

ą

cej i ograniczaj

ą

cej jest takie samo.

Jakie jest zadanie łydki ograniczaj

ą

cej?

279.

Zadaniem łydki ograniczaj

ą

cej (kontroluj

ą

cej) jest ograniczenie ruchu zadu w bok lub zapobieganie

wypadaniem zadem na zewn

ą

trz w stosunku do kierunku ruchu.

W jakich okoliczno

ś

ciach łydka działa uderzeniem (kopni

ę

ciem) na boki konia?

280.

Łydki je

ź

d

ź

ca NIGDY nie mog

ą

kopa

ć

ani uderza

ć

boków konia, a jedynie spokojnie naciska

ć

. W

uzasadnionych okoliczno

ś

ciach mo

ż

liwe jest działanie w formie impulsu, ale bez odrywania łydek od

boków konia.

Opisz prawidłowy sposób trzymania wodzy.

281.

Wodze – nie poskr

ę

cane, równej długo

ś

ci – trzyma si

ę

pomi

ę

dzy małym i serdecznym palcem.

Spi

ę

te ko

ń

cówki wodzy zwisaj

ą

w dół z prawej strony ko

ń

skiej szyi (zwyczajowo). R

ę

ka jest

zamkni

ę

ta. Daszkowato ustawione kciuki lekko przyciskaj

ą

wodze do palców wskazuj

ą

cych,

ż

eby

wodze si

ę

nie wysuwały. R

ę

ce nale

ż

y trzyma

ć

na takiej wysoko

ś

ci,

ż

eby przedrami

ę

i wodza

tworzyły lini

ę

prost

ą

. Rozstaw dłoni jest zale

ż

ny od grubo

ś

ci szyi konia, poniewa

ż

linia przedrami

ę

–

wodza (widziana z góry) musi by

ć

równie

ż

prosta. Dłonie ustawione tak, by ich wewn

ę

trzna strona

była równoległa do szyi konia – pi

ęś

ci pionowo, gór

ą

zwrócone lekko do siebie.

Jakie s

ą

rodzaje oddziaływania wodzami?

282.

Wodza mo

ż

e: ust

ę

powa

ć

(oddawa

ć

), wstrzymywa

ć

, przytrzymywa

ć

, ogranicza

ć

, wskazywa

ć

kierunek w bok.

Na czym polega wstrzymuj

ą

ce działanie wodzy?

283.

Wstrzymuj

ą

ce działanie wodzy polega na chwilowym, zale

ż

nym od potrzeby mocniejszym

przymkni

ę

ciu r

ę

ki i lekkim skierowaniu nadgarstków do wewn

ą

trz.

W jaki sposób działa wodza wskazuj

ą

ca kierunek w bok?

284.

Wodza działaj

ą

ca w ten sposób pokazuje koniowi kierunek ruchu. Je

ź

dziec odprowadza

wewn

ę

trzn

ą

r

ę

k

ę

nieco w bok od szyi konia (do wewn

ą

trz), w celu skierowania głowy i szyi konia w

kierunku ruchu. Wodza zewn

ę

trzna pozostaje na swoim miejscu, ograniczaj

ą

c ruch do wewn

ą

trz. W

efekcie dłonie je

ź

d

ź

ca le

żą

nieco szerzej, ni

ż

podczas jazdy na wprost.

Na czym polegaj

ą

najcz

ę

stsze bł

ę

dy w u

ż

ywaniu pomocy wynikaj

ą

ce z natury

je

ź

d

ź

ca?

285.

Najcz

ę

stszym bł

ę

dem jest nadu

ż

ywanie wodzy, zwi

ą

zane z tym,

ż

e człowiek zawsze próbuje

osi

ą

gn

ąć

oczekiwany rezultat przede wszystkim za pomoc

ą

r

ą

k. Tymczasem podczas poprawnego

kierowania koniem powinny dominowa

ć

łydki i ci

ęż

ar je

ź

d

ź

ca, a wodze winny działa

ć

mo

ż

liwie

subtelnie.

Na czym polega wyczucie je

ź

dzieckie?

286.

Wyczucie je

ź

dzieckie polega na umiej

ę

tno

ś

ci dostosowania siły i precyzji prawidłowo u

ż

ywanych

pomocy w zale

ż

no

ś

ci od energii i szybko

ś

ci reakcji dosiadanego konia.

320. Wymie

ń

pomoce dodatkowe słu

żą

ce do porozumiewania si

ę

z koniem.

287.

Pomoce dodatkowe to głos, bat i ostrogi.

Do czego słu

żą

pomoce dodatkowe?

288.

Pomoce dodatkowe słu

żą

do lepszego porozumienia si

ę

z koniem lub wzmocnienia naturalnych

pomocy je

ź

dzieckich.

289.

Na jak

ą

cech

ę

głosu konie reaguj

ą

najbardziej?

Najwa

ż

niejsz

ą

cech

ą

głosu, na któr

ą

konie reaguj

ą

jest jego ton.

Jaka jest najwa

ż

niejsza rola głosu?

290.

Głos jest

ś

rodkiem pomocniczym, który przede wszystkim wzmacnia zaufanie konia.

Jaka jest ró

ż

nica pomi

ę

dzy batem uje

ż

d

ż

eniowym a palcatem?

291.

Bat uje

ż

d

ż

eniowy ma długo

ść

110 cm wraz z ko

ń

cówk

ą

, palcat skokowy ma długo

ść

do 75 cm wraz

z ko

ń

cówk

ą

(zazwyczaj klapk

ą

) – s

ą

to wymiary dozwolone podczas zawodów.

W którym miejscu działamy zazwyczaj na konia batem?

292.

Najcz

ęś

ciej u

ż

ywa si

ę

bata tu

ż

za łydk

ą

(wspomaga pop

ę

dzaj

ą

ce działanie łydki) lub po łopatce –

wspomaga wtedy pomoce przesuwaj

ą

ce lub ograniczaj

ą

ce.

Do czego s

ą

potrzebne je

ź

d

ź

cowi ostrogi?

293.

Ostrogi potrzebne s

ą

do chwilowego wzmocnienia działania łydek.

Kto mo

ż

e u

ż

ywa

ć

ostróg?

394.

Ostrogi mog

ą

by

ć

u

ż

ywane tylko przez je

ź

d

ź

ców, którzy osi

ą

gn

ę

li zrównowa

ż

ony dosiad i nauczyli

si

ę

kontrolowa

ć

ruchy swoich łydek.

Co oznacza poj

ę

cie „jazda na długiej wodzy”?

395.

Ko

ń

porusza si

ę

na długiej wodzy, gdy ustawienie szyi odpowiada naturalnemu, a równocze

ś

nie

zostaje zachowany kontakt z r

ę

k

ą

je

ź

d

ź

ca.

Co oznacza poj

ę

cie „jazda na swobodnej wodzy”?

296.

Ko

ń

idzie na swobodnej wodzy, kiedy brak jest kontaktu r

ę

ki je

ź

d

ź

ca z pyskiem konia. Je

ź

dziec

mo

ż

e trzyma

ć

wodze za sprz

ą

czk

ę

.

Czy przy zatrzymaniu wodza działa wstecz?

297.

Podczas wykonywania parady w

ż

adnym wypadku wodza nie mo

ż

e działa

ć

wstecz, tzn. je

ź

dziec

nigdy nie ci

ą

gnie za wodze. Wstrzymuj

ą

ce działanie wodzy osi

ą

ga si

ę

poprzez zamkni

ę

cie r

ę

ki.

Opisz pomoce do prawidłowej jazdy po łuku.

298.

Ramiona je

ź

d

ź

ca s

ą

równoległe do łopatek konia, biodra je

ź

d

ź

ca s

ą

równoległe do bioder konia.

Wewn

ę

trzna łydka aktywizuje wewn

ę

trzn

ą

tyln

ą

ko

ń

czyn

ę

konia, zewn

ę

trzna łydka le

ż

y o dło

ń

za

popr

ę

giem i działaj

ą

c ograniczaj

ą

co zapobiega wypadaniu zadem. Wewn

ę

trzna ko

ść

siedzeniowa

je

ź

d

ź

ca jest bardziej obci

ąż

ona. Wewn

ę

trzna wodza zapewnia mi

ę

kkie ustawienie i wprowadza

konia w zakr

ę

t, zewn

ę

trzna wodza działa ograniczaj

ą

co.

W któr

ą

stron

ę

powinien by

ć

zgi

ę

ty ko

ń

id

ą

cy po łuku w lewo?

299.

Ko

ń

id

ą

cy po łuku w lewo powinien by

ć

zgi

ę

ty w lewo, zgi

ę

cie powinno zawsze by

ć

zgodne z

kierunkiem i promieniem łuku, po którym ko

ń

si

ę

porusza.

Któr

ą

ko

ść

siedzeniow

ą

(kulszow

ą

) je

ź

dziec bardziej obci

ąż

a na zakr

ę

cie?

300.

Na zakr

ę

cie je

ź

dziec obci

ąż

a bardziej wewn

ę

trzn

ą

ko

ść

siedzeniow

ą

.

Wymie

ń

podstawowe chody konia?

301.

Podstawowe chody konia to step, kłus i galop.

Ile taktów słycha

ć

podczas ruchu konia st

ę

pem na twardym podło

ż

u?

302.

W st

ę

pie słyszalne s

ą

cztery takty.

Podaj kolejno

ść

stawiania przez konia ko

ń

czyn w st

ę

pie.

303.

np. lewa tylna, lewa przednia, prawa tylna, prawa przednia.

Jakie rozró

ż

niamy rodzaje st

ę

pa?

304.

Rozró

ż

niamy 4 rodzaje st

ę

pa: st

ę

p swobodny, po

ś

redni, wyci

ą

gni

ę

ty i zebrany.

Opisz pomoce stosowane do ruszania st

ę

pem ze „stój”

305.

Obustronne działanie ci

ęż

arem i łydkami pobudzaj

ą

stoj

ą

cego konia do ruchu naprzód, ust

ę

puj

ą

ca

wodza na mi

ę

kkim kontakcie umo

ż

liwia ruch.

Opisz pomoce stosowane w ruchu podczas jazdy st

ę

pem.

306.

Je

ź

dziec pod

ąż

a w rozlu

ź

nieniu za ruchem konia, łydki utrzymuj

ą

mi

ę

kki kontakt z bokami konia,

r

ę

ka je

ź

d

ź

ca, jego stawy barkowe i łokciowe akceptuj

ą

lekko potakuj

ą

cy ruch szyi i głowy konia.

Opisz sposób stawiania przez konia ko

ń

czyn w kłusie.

307.

Ko

ń

opiera si

ę

na podło

ż

u przek

ą

tn

ą

par

ą

ko

ń

czyn: np. prawa tylna-lewa przednia, odbija si

ę

i na

moment powstaje faza zawieszenia. Nast

ę

pnie stawia przeciwstawn

ą

par

ę

przek

ą

tnych (lewa tylna

– prawa przednia) i ponownie po odbiciu z tej pary powstaje faza zawieszenia.

Jakie wyró

ż

nia si

ę

rodzaje kłusa?

308.

Wyró

ż

nia si

ę

4 rodzaje kłusa: kłus roboczy, po

ś

redni, zebrany i wyci

ą

gni

ę

ty.

Jakie pomoce stosujemy przy ruszaniu kłusem?

309.

Obustronne działanie ci

ęż

aru i obu łydek pobudza konia do ruchu naprzód, ust

ę

puj

ą

ca wodza na

mi

ę

kkim kontakcie umo

ż

liwia ruch. Pomoce nieco silniejsze, ni

ż

przy ruszaniu st

ę

pem.

Podaj cechy charakterystyczne galopu

310.

Galop jest dynamicznym chodem trzytaktowym. Po ka

ż

dym skoku galopu (tzw. „foule”) nast

ę

puje

faza zawieszenia (lotu). Rozró

ż

nia si

ę

galop z prawej nogi i z lewej nogi.

Co to jest „foule”?

311.

Foule to pojedynczy skok w galopie.

Podaj kolejno

ść

stawiania ko

ń

czyn podczas galopu z prawej nogi?

312.

Ko

ń

stawia na ziemi lew

ą

tyln

ą

ko

ń

czyn

ę

, nast

ę

pnie równocze

ś

nie przek

ą

tne praw

ą

tyln

ą

– lew

ą

przedni

ą

i kolejno praw

ą

przedni

ą

, po czym nast

ę

puje faza zawieszenia (lotu).

Na któr

ą

nog

ę

nale

ż

y galopowa

ć

jad

ą

c po uje

ż

d

ż

alni w lewo?

313.

Jad

ą

c w lewo nale

ż

y galopowa

ć

z lewej nogi.

Opisz w skrócie pomoce potrzebne do zagalopowania z prawej nogi.

314.

Najpierw nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

konia poprzez półparady, nast

ę

pnie obci

ąż

y

ć

bardziej wewn

ę

trzn

ą

,

praw

ą

ko

ść

siedzeniow

ą

. Prawa łydka, le

żą

ca przy popr

ę

gu, aktywizuje ruch do przodu, prawa

wodza nadaje ustawienie konia w prawo, a lewa zewn

ę

trzna wodza ogranicza ustawienie. Lew

ą

łydk

ę

nale

ż

y przesun

ąć

na szeroko

ść

dłoni za popr

ę

g. W momencie zagalopowania je

ź

dziec

poprzez lekko ust

ę

puj

ą

ce wodze, zwłaszcza wewn

ę

trzn

ą

, pozwala na wykonanie przez konia

nieskr

ę

powanego skoku galopu.

Jakie rozró

ż

nia si

ę

rodzaje galopu?

315.

Rozró

ż

nia si

ę

cztery rodzaje galopu: galop roboczy, galop po

ś

redni, galop zebrany i galop

wyci

ą

gni

ę

ty.

Jaki warunki je

ź

dziec musi spełni

ć

, by rozpocz

ąć

nauk

ę

skoków przez przeszkody?

316.

Przed rozpocz

ę

ciem nauki skoków przez przeszkody je

ź

dziec musi mie

ć

opanowany na bazie

dosiadu podstawowego zrównowa

ż

ony półsiad, umie

ć

przyjmowa

ć

ró

ż

ne stopnie odci

ąż

enia oraz

musi umie

ć

prowadzi

ć

konia na pomocach w półsiadzie.

Wymie

ń

rodzaje przeszkód parkurowych

317.

Przeszkody pionowe – np. stacjonata, mur; przeszkody wysoko-szerokie - okser, triplebar i
przeszkody szerokie - rów z wod

ą

.

Co to jest szereg przeszkód?

318.

Szereg pojedyncze przeszkody, pomi

ę

dzy którymi ko

ń

wykonuje 1 lub 2 skoki galopu. (7-12 m)

319. Co to jest linia przeszkód?

Linia to 2 przeszkody, pomi

ę

dzy którymi ko

ń

musi wykona

ć

3, 4, 5 lub 6 skoków galopu.

Co to jest ustawienie przeszkód na skok-wyskok?

320.

Jest to ustawienie 2 przeszkód w taki sposób, aby ko

ń

nie wykonał pomi

ę

dzy nimi skoku galopu, ale

po wyl

ą

dowaniu po pierwszej przeszkodzie natychmiast odbił si

ę

energicznie na nast

ę

pn

ą

. Tak

ustawione przeszkody mog

ą

stanowi

ć

cz

ęść

szeregu gimnastycznego.

Kto mo

ż

e bra

ć

udział w konnych wyjazdach w teren?

321.

W konnych wyjazdach w teren mog

ą

bra

ć

udział ci, którzy opanowali podstawy dosiadu, zarówno

uje

ż

d

ż

eniowego jak i półsiadu, oraz potrafi

ą

pewnie działa

ć

pomocami.

Którzy je

ź

d

ź

cy mog

ą

porusza

ć

si

ę

konno po drogach publicznych?

322.

Po drogach publicznych mog

ą

porusza

ć

si

ę

jedynie je

ź

d

ź

cy znaj

ą

cy zasady ruchu drogowego oraz

konie oswojone z ruchem pojazdów

Jak nale

ż

y si

ę

zachowa

ć

mijaj

ą

c rowerzystów, pieszych, bawi

ą

ce si

ę

dzieci itp.?

323.

We wszystkich w/w sytuacjach nale

ż

y przej

ść

do st

ę

pa i mija

ć

te osoby ostro

ż

nie st

ę

pem w

bezpiecznej odległo

ś

ci.

Jak nale

ż

y si

ę

przygotowa

ć

do jazdy po zmroku?

324.

Spodziewaj

ą

c si

ę

jazdy po zmroku nale

ż

y zabra

ć

ze sob

ą

specjalne latarki ze

ś

wiatłem pozycyjnym

(białe do przodu, czerwone do tyłu) mocowane do lewej łydki lub lewego ramienia je

ź

d

ź

ca.

Wskazane jest równie

ż

posiadanie elementów odblaskowych na cz

ęś

ciach sprz

ę

tu (ochraniacze,

derki) oraz kamizelek lub kurtek z elementami odblaskowymi.

Czy jad

ą

c w teren nale

ż

y zabra

ć

ze sob

ą

telefon komórkowy?

325.

Podczas ka

ż

dego wyjazdu w teren nale

ż

y bezwzgl

ę

dnie mie

ć

przy sobie telefon komórkowy z uwagi

na łatwo

ść

wezwania w razie potrzeby pomocy.

Jakich zasad nale

ż

y przestrzega

ć

podczas jazdy w zast

ę

pie w terenie?

326.

Nale

ż

y przestrzega

ć

nast

ę

puj

ą

cych zasad: nie wolno wyprzedza

ć

czołowego, nale

ż

y porusza

ć

si

ę

dokładnie

ś

ladem i chodem je

ź

d

ź

ca czołowego, nale

ż

y zachowywa

ć

bezpieczne odst

ę

py pomi

ę

dzy

ko

ń

mi, wynosz

ą

ce minimum 3 metry.

W jaki sposób prowadz

ą

cy je

ź

dziec mo

ż

e wydawa

ć

polecenia grupie?

327.

Prowadz

ą

cy mo

ż

e wydawa

ć

polecenia r

ę

k

ą

, dlatego nale

ż

y obserwowa

ć

gesty prowadz

ą

cego

zast

ę

p instruktora.

Co oznacza prawa r

ę

ka instruktora wyprostowana i podniesiona do góry podczas

jazdy konnej?

328.

Jest to zapowied

ź

ka

ż

dej komendy i oznacza „UWAGA!”

W jaki sposób pokonujemy wjazdy (podjazdy) w terenie?

329.

Podczas wjazdów je

ź

dziec odci

ąż

a grzbiet konia, pochylaj

ą

c tułów do przodu i pozostawiaj

ą

c

koniowi niezb

ę

dn

ą

swobod

ę

głowy i szyi. Je

ź

dziec nie powinien przy tym traci

ć

kontaktu z pyskiem

konia. Na stromych wjazdach mo

ż

na chwyci

ć

si

ę

grzywy lub obj

ąć

konia obur

ą

cz za szyj

ę

.

W jakim chodzie wje

ż

d

ż

amy na długie podjazdy?

330.

Na długie podjazdy wje

ż

d

ż

amy st

ę

pem

Jak nale

ż

y si

ę

zachowa

ć

na stromym zje

ź

dzie?

331.

Na stromym zje

ź

dzie je

ź

dziec zachowuje dosiad odci

ąż

aj

ą

cy, pochyla si

ę

do przodu i nieco

wycofuje biodra. Nie wolno traci

ć

kontaktu z pyskiem. Kierunek zjazdu powinien by

ć

prostopadły do

zbocza w dół.

Dlaczego nie nale

ż

y przeje

ż

d

ż

a

ć

przez gł

ę

bokie kału

ż

e?

332.

W kału

ż

ach mog

ą

znajdowa

ć

si

ę

ostrze przedmioty, mog

ą

ce pokaleczy

ć

nogi konia.

333. W jaki sposób nale

ż

y si

ę

porusza

ć

po drogach publicznych?

Jazda wierzchem powinna odbywa

ć

si

ę

po wyznaczonych drogach. W razie braku takiej drogi jazda

wierzchem mo

ż

e odbywa

ć

si

ę

po poboczu, a je

ż

eli brak jest pobocza – po jezdni. Nie powinno si

ę

korzysta

ć

z dróg wyznaczonych do ruchu pieszych lub rowerzystów,

W jaki sposób nale

ż

y prawidłowo przekracza

ć

drog

ę

publiczn

ą

?

334.

Jad

ą

c wzdłu

ż

drogi je

ź

d

ź

cy poruszaj

ą

si

ę

, zgodnie z przepisami Kodeksu Drogowego, w zast

ę

pie

(na ogonach). W odpowiednim miejscu (dostateczna widoczno

ść

, brak nadje

ż

d

ż

aj

ą

cych pojazdów)

na komend

ę

instruktora jednocze

ś

nie wszyscy wje

ż

d

ż

aj

ą

prostopadle na jezdni

ę

i najkrótsz

ą

drog

ą

doje

ż

d

ż

aj

ą

do przeciwległego pobocza, gdzie równocze

ś

nie skr

ę

caj

ą

wzdłu

ż

drogi i kontynuuj

ą

jazd

ę

za prowadz

ą

cym.

Jakie s

ą

najcz

ę

stsze przyczyny wypadków zwi

ą

zanych z je

ź

dziectwem?

335.

Najcz

ę

stsz

ą

przyczyna wypadków jest lekcewa

ż

enie zasad bezpiecze

ń

stwa, nonszalancja i

nieostro

ż

no

ść

oraz rutyna.

Jakie niewła

ś

ciwe zachowania w stajni i podczas jazdy mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

wypadku? Wymie

ń

co najmniej trzy przykłady.

336.

Nagłe wej

ś

cie do stanowiska bez uprzedzenia konia głosem, czyszczenie biegaj

ą

cego po boksie,

nie wi

ą

zanego konia, obsługa konia w niewła

ś

ciwym obuwiu (klapki, sandałki, buty na

ś

liskiej

podeszwie), niewła

ś

ciwe prowadzenie konia w r

ę

ku, owijanie lon

ż

y lub wodzy wokół r

ę

ki, nie

zachowanie bezpiecznej odległo

ś

ci przy prowadzeniu koni i podczas wsiadania i zsiadania, brak

ostro

ż

no

ś

ci w czasie podci

ą

gania popr

ę

gu i wsiadania, wej

ś

cie na hal

ę

bez uprzedzenia głosem

„uwaga” i uzyskanie zgody na zapytanie „wej

ś

cie wolne?”, wje

ż

d

ż

anie na koniu w w

ą

skie przej

ś

cia,

nie do ko

ń

ca otwarte bramki itp.

Jaki sprz

ę

t je

ź

dziecki mo

ż

e by

ć

przyczyn

ą

wypadku?

337.

Niesprawny, niesprawdzony lub wadliwy sprz

ę

t mo

ż

e spowodowa

ć

wiele gro

ź

nych wypadków.

Jakie bł

ę

dy spowodowane słabymi umiej

ę

tno

ś

ciami je

ź

dzieckimi mog

ą

powodowa

ć

wypadki? Wymie

ń

co najmniej trzy przykłady.

338.

Stopa gł

ę

boko wpadaj

ą

ca w strzemi

ę

, pi

ę

ty zadarte do góry, ci

ą

gni

ę

cie za wodze wspinaj

ą

cego si

ę

konia, usztywnianie ciała (cz

ę

sto prowadzi do złama

ń

w razie upadku), silne zaciskanie nóg

powoduj

ą

ce uszkodzenie mi

ęś

ni przywodzicieli uda, niewła

ś

ciwe u

ż

ywanie pomocy je

ź

dzieckich,

zwłaszcza bata i ostróg.

Czy w stajni powinna by

ć

apteczka pierwszej pomocy medycznej?

339.

Tak, w ka

ż

dej stajni powinna znajdowa

ć

si

ę

apteczka pierwszej pomocy dla ludzi, wyposa

ż

ona w

niezb

ę

dne

ś

rodki i materiały, niezb

ę

dne do udzielenia pierwszej pomocy medycznej. Zawarto

ść

apteczki powinna by

ć

na bie

żą

co uzupełniana.

Czy w przypadku upadku z konia je

ź

dziec nie mo

ż

e samodzielnie wsta

ć

nale

ż

y go

postawi

ć

na nogi i pomóc dosi

ąść

konia?

340.

W

ż

adnym wypadku nie nale

ż

y tak post

ę

powa

ć

, gdy

ż

upadek mógł spowodowa

ć

wiele gro

ź

nych

urazów. Lepiej poczeka

ć

, a

ż

poszkodowany sam zacznie si

ę

podnosi

ć

.

W jaki sposób mo

ż

na stwierdzi

ć

czy osobie poszkodowanej bije serce?

341.

Sprawdzamy to poprzez badanie t

ę

tna na t

ę

tnicy szyjnej – przykładaj

ą

c trzy

ś

rodkowe palce dłoni w

połowie długo

ś

ci szyi w okolicy przednio – bocznej powinni

ś

my czu

ć

wyra

ź

ne t

ę

tno, co

ś

wiadczy o

akcji serca.

Jakie czynno

ś

ci składaj

ą

si

ę

na reanimacj

ę

osoby nie daj

ą

cej oznak

ż

ycia?

342.

Reanimacja, czyli o

ż

ywianie, polega na zastosowaniu sztucznego oddychania i masa

ż

u

serca celem przywrócenia oddechu i kr

ąż

enia krwi.

W jakim czasie nale

ż

y podj

ąć

reanimacj

ę

od momentu wypadku na skutek którego

poszkodowany stracił przytomno

ść

i nie daje oznak

ż

ycia (zatrzymanie oddechu i

akcji serca)?

343.

Reanimacj

ę

nale

ż

y podj

ąć

natychmiast, gdy

ż

ju

ż

po 3 – 5 minutach nast

ę

puje obumarcie mózgu na

skutek zatrzymania kr

ąż

enia krwi.

Jakie zasady bezpiecze

ń

stwa nale

ż

y zachowywa

ć

wyje

ż

d

ż

aj

ą

c w teren?

344.

Nie nale

ż

y wyje

ż

d

ż

a

ć

w teren w pojedynk

ę

, stara

ć

si

ę

by grupa liczyła przynajmniej 3 osoby,

zawsze zabiera

ć

ze sob

ą

telefon komórkowy (najlepiej, gdy jest ich w grupie kilka - spadaj

ą

c z konia

mo

ż

na go uszkodzi

ć

, co uniemo

ż

liwi wezwanie pomocy). Grupa je

ź

d

ź

ców powinna wyje

ż

d

ż

a

ć

w

teren pod opiek

ą

instruktora, a osoby niepełnoletnie zawsze w towarzystwie dorosłych. Pozostawi

ć

w stajni wiadomo

ść

o zamierzonym czasie powrotu i trasie przejazdu oraz unika

ć

dróg o du

ż

ym

nasileniu ruchu.

Dlaczego znajomo

ść

zasad udzielania pierwszej pomocy jest obowi

ą

zkiem ka

ż

dego

je

ź

d

ź

ca?

345.

Znajomo

ść

zasad pierwszej pomocy jest konieczna z uwagi na stosunkowo du

żą

urazowo

ść

w

je

ź

dziectwie. W razie wypadku umiej

ę

tno

ś

ci i wiedza z zakresu pierwszej pomocy medycznej mog

ą

nie tylko zmniejszy

ć

ryzyko powikła

ń

u osoby poszkodowanej, ale przede wszystkim uratowa

ć

jej

ż

ycie.