Młody Technik

Pecunia non olet

Marzec 1999

Od ponad 4.500 lat ludzie posługują się pieniędzmi, emitują je, gromadzą,

wydają i... podrabiają. Ludzkość uzależniła się od nich zarówno fizycznie, jak

i psychicznie. Można sobie wyobrazić istnienie życia na ziemi bez pieniędzy,

ale cywilizacji - nigdy.

Mechanizm cyrkulacji pieniędzy poznają nasze dzieci zanim jeszcze

uświadomią sobie ich realną wartość, o czym świadczy np. to, że czteroletni

malec potrafi już wrzucać pieniążki do automatu, aby w zamian otrzymać

cukierek, lub napić się oranżady.

(...) Pierwszą wiadomość o papierowych pieniądzach przywiózł z Chin do

Europy Marco Polo w 1295 roku naszej ery. W 1690 roku w kolonii

Massachussetts wyemitowano papiery wartościowe w celu opłacenia

ekspedycji wojskowej wysłanej z Londynu, jednakże za pierwsze nowoczesne

banknoty wypada uznać drukowane czeki, które pojawiły się w Anglii w

1781 roku i służyły do regulowania płatności wszelkiego rodzaju.

Współczesne banknoty (podobnie zresztą jak znaczki pocztowe) można

traktować jako małe arcydzieła sztuki, które stworzyli artyści-graficy i

specjaliści z wielu różnych dziedzin. Banknoty zmieniają swój wygląd w

miarę postępu technicznego. Po drugiej wojnie światowej amerykański dolar,

którego wzory opracowano w 1929 roku i który był nieco mniejszy od

swoich poprzedników, stał się de facto walutą ogólnoświatową.

Warto zwrócić uwagę na formułę umieszczoną na starszym banknocie, która

mówi, co następuje: "Niniejszym zaświadcza się, że do Skarbu

Zjednoczonych Stanów Ameryki Północnej złożono jeden dolar w srebrze,

który na żądanie zostanie wypłacony okazicielowi". Na dolarach nowego

wzoru zmieniono tę formułę, w której nie mówi się już nic o dolarze w

srebrze, lecz tylko o "środku płatniczym".

Niektórym "pomysłowym" osobom wydaje się czasem, że własne problemy

finansowe mogą rozwiązać odciążając jednocześnie wytwórnie papierów

wartościowych. Z tego powodu już Abraham Lincoln, prezydent Stanów

Zjednoczonych, powołał do życia specjalną służbę - Secret Service - dla

której jednym z podstawowych zadań stało się ściganie fałszerzy pieniędzy. *)

Ministerstwo Skarbu USA ocenia, że poza granicami kraju pozostaje 2/3 z

ogólnej liczby 350 miliardów dolarów będących w obiegu. Secret Service

podaje natomiast, że na terenie USA w 1993 roku wykryto 44 miliony

fałszywych dolarów, a w innych krajach ponad 120 milionów fałszywek!

Dane te były na tyle niepokojące, że postanowiono opracować nowe wzory

banknotów wyposażone.