P R O G R A M

ćwiczeń polowych z geodezji wyższej po II roku

Grybów, 2013

1.

Zakładanie i zagęszczanie osnów oraz pomiary elementów sytuacyjno-

wysokościowych techniką GPS

1.1.

Projekt sieci GPS i w

ybór punktów do pomiaru (sieci szczegółowe)

1.2.

Założenie osnowy szczegółowej metodą kombinowaną:



założenie 4 punktów osnowy metodą pomiarów statycznych GPS



założenie ciągu poligonowego pomiędzy punktami GPS (tachimetr
elektroniczny)

– minimum dwa punkty



testowanie dalmierza (wyznaczenie stałej dodawania)



łączne opracowanie (wyrównanie) wyników pomiarów GPS i poligonizacji –
jednorzędowe wyrównanie sieci szczegółowej

1.3.

Pomiary sytuacyjno-

wysokościowe metodą GPS-RTK



t

ransformacja lokalnego (chwilowego) układu współrzędnych do układu

państwowego na punktach osnowy szczegółowej



o

pracowanie wyników pomiarów – sporządzenie fragmentu mapy

sytuacyjnej

2.

Pomiary niwelacyjne i grawimetryczne w sieci wysokościowej

2.1.

Pomiary niwelacyjne w podstawowej sieci wysokościowej na linii niwelacyjnej

pomiędzy punktami GPS



Pomiary niwelacyjne niwelatorem kodowym



Pomiar metoda niwelacji satelitarnej

2.2.

Pomiary grawimetryczne reperach linii niwelacyjnych

2.3.

Obliczenie poprawek ortometrycznych i normalnych

– obliczenie wysokości

ortometrycznych i normalnych na linii niwelacyjnej

2.4.

Wyznaczenie odstępów geoidy od elipsoidy i anomalii wysokości na wybranych

reperach linii niwelacyjnej

oraz porównanie z modelami państwowymi –

niwelacja satelitarna

2.5.

Analiza dokładności linii niwelacyjnej

3. Niwelacja precyzyjna trygonometryczna
4.

Przygotowanie nowych instrumentów geodezyjnych do prac polowych

5.

Skompletowanie operatów pomiarowych

6.

Zaliczenie ćwiczeń polowych

Temat:

ZAŁOŻENIE POZIOMEJ OSNOWY SZCZEGÓŁOWEJ METODĄ HYBRYDOWĄ

CEL: Ćwiczenie polega na założeniu poziomej osnowy szczegółowej z wykorzystaniem
pomiarów satelitarnych GNSS oraz technologii poligonizacji precyzyjnej. Zakładana osnowa
składa się z czterech punktów, na których wykonane będą obserwacje GNSS oraz dwóch –
trzech punktów ciągu poligonowego nawiązanego do punktów satelitarnych. Wyrównanie
sieci

należy wykonać jednorzędowo z wykorzystaniem serwisu POZGEO-D systemu ASG

EUPOS nawiązując cztery punkty sieci szczegółowej do min. trzech punktów osnowy
bazowej (stacji referencyjnych ASG EUPOS).

Część 1: POMIARY GPS METODĄ STATYCZNĄ (4 punkty)

Zakres tematu:



wykonanie projektu sieci hybrydowej i schematu obserwacji,



wywiad i

stabilizacja zaprojektowanych punktów sieci,



sporządzenie opisów topograficznych punktów sieci,



pomiary sieci GPS technologią statyczną (4 punkty),



pobranie plików obserwacyjnych z trzech najbliższych stacji referencyjnych serwisu
POZGEO-D ASG-EUPOS,

Część 2: ZAŁOŻENIE CIĄGU POLIGONOWEGO POMIĘDZY PUNKTAMI GPS ( min. 2

punkty)

Zakres tematu:



sprawdzenie i

rektyfikacja sprzętu pomiarowego: badanie układu poziomowania,

sprawdzenie błędu kolimacji, błędu indeksu, wyznaczenie stałej dodawania "k"
zestawu dalmierz

– reflektor zwrotny; metoda porównawcza i metoda różnicowa,



pomiar

y kątowo-liniowe ciągu poligonowego osnowy szczegółowej,



opracowanie danych terenowych

– sporządzenie dziennika obserwacji kątowych i

liniowych, ocena

dokładności.

Zakres opracowania wyników obu części:



opracowanie wyników pomiarów za pomocą firmowych programów obliczeniowych
(obliczen

ie wektorów i wyrównanie sieci) jako jednolitej sieci szczegółowej w

nawiązaniu do trzech stacji sieci bazowej,



jednorzędowe wyrównanie całej sieci szczegółowej, po dołączeniu obserwacji
klasycznych do sieci GPS,



przeliczenie wyznaczonych współrzędnych punktów do państwowego systemu
odniesień przestrzennych (układ ETRF2000, układ PUWG2000),



wyznaczenie odstępów quasi-geoidy i obliczenie wysokości normalnych punktów
sieci

szczegółowej (na podstawie modelu państwowego).

Z

awartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



projekt sieci GPS,

szkic ciągu poligonowego,



schemat obserwacji punktów sieci,



protokół wyników badania tachimetru wraz z komentarzem wyników,



dzienniki obserwacyjne GPS,



dzienniki pomiarowe kątów i odległości (na dysku),



sye

podsumowanie wyznaczenia wektorów GPS (tj. typ rozwiązania, ratio, wartość

RMS itp.),



wykaz współrzędnych i ich błędów średnich (współrzędne geodezyjne odniesione
do układu ETRF2000 i współrzędne płaskie w państwowym układzie „2000” oraz
wysokości normalne),



opisy topograficzne punktów (w załączniku do operatu).

Temat: NIWELACJA SATELITARNA

CEL: Pomiar

satelitarny metodą statyczną min. dwóch reperów wysokościowej bazowej sieci

umożliwiający wyznaczenie odstępów quasi-geoidy od elipsoidy i odstępów geoidy od
elipsoidy. Porównanie wyznaczonych odstępów z odstępami wyznaczonymi przy użyciu
modelu państwowego.

Zakres tematu:



pomiar metodą statyczną na dwóch reperów linii niwelacyjnej, wyznaczenie
współrzędnych punktów za pomocą serwisu POZGEO,



wyznaczenie odstępów quasi-geoidy od elipsoidy,



wyznaczenie odstępów geoidy od elipsoidy,



porównanie otrzymanych wyników z odstępami wyznaczonymi na podstawie modelu
Geoida2001.

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne zawierające wykaz uzyskanych współrzędnych
(ETRF2000),



zestawienie obliczonych

odstępów wraz z ich porównaniem w stosunku do wartości

wyznaczonych z modelu państwowego.

Temat: POMARY SYTUACYJNO-

WYSOKOŚCIOWE METODĄ GNSS RTK

Zakres tematu:



sporządzenie szkicu polowego wybranego obiektu,



pomiar kontrolny na punktach osnowy

szczegółowej ,



pomiar wybranych szczegółów sytuacyjnych metodą GNSS RTK (RTN) przy użyciu
bezpośrednich i pośrednich metod wyznaczania współrzędnych (pomiary offsetowe),

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



szkice polowe,



wyniki pomiaru kontrolnego

na punktach osnowy szczegółowej,



pliki

zawierające współrzędne szczegółów terenowych (na dysku),



mapa sytuacyjno-

wysokościowa w postaci numerycznej (na dysku),

Temat:

NIWELACJA PRECYZYJNA

W POMIARACH PRZEWYŻSZEŃ

W PODSTAWOWEJ OSNOWIE BAZOWEJ



POMIAR

METODĄ PRECYZYJNEJ NIWELACJI GEOMETRYCZNEJ

INSTRUMENTEM KODOWYM



POMIAR GRAWIMETRYCZNY

Cel ćwiczenia

Pomiar przewyższenia metodą niwelacji precyzyjnej na odcinkach wysokościowej osnowy
bazowej

. Pomiar grawimetryczny przyspieszenia siły ciężkości w celu wyznaczenia

poprawek systemowych (poprawki ortometrycznej i normalnej) do pomierzonych
przewyższeń. Wyznaczenie wysokości reperów linii niwelacyjnych (po uzupełnieniu
odcinków niwelacyjnych od pozostałych zespołów) oraz analiza dokładności linii niwelacyjnej
(wyznaczenie błędu 1km podwójnej niwelacji, wyznaczenie błędów przypadkowych i
systematycznych).

Zakres tematu

POMIAR METODĄ PRECYZYJNEJ NIWELACJI GEOMETRYCZNEJ:



sprawdzenie i

rektyfikacja sprzętu pomiarowego:

a)

libela pudełkowa niwelatora,

b)

pionowość siatki kresek niwelatora,

c)

libele pudełkowe łat,

d)

nachylenie osi celowej do płaszczyzny horyzontu,

e)

sprawdzenie stopki łaty - pionowość stopki do osi podziału łaty,



sporządzenie opisów topograficznych reperów (i punktów osnowy grawimetrycznej,



sporządzenie szkicu linii niwelacyjnej na mapie topograficznej,



pomiar przewyższeń odcinków niwelacyjnych,

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



szkic linii niwelacyjnej (na odbitce mapy topograficznej),



protokół sprawdzenia i rektyfikacji sprzętu niwelacyjnego,



dzienniki obserwacyjne (na dysku),

Zakres tematu POMIAR GRAWIMETRYCZNY:



pomiar różnicy przyspieszenia siły ciężkości na reperach linii niwelacyjnej w
nawiązaniu do punktu Podstawowej Osnowy Grawimetrycznej Kraju nr 333 Grybów
– pomiar metoda profilową w schemacie A 1 2 3 … A,



opracowanie dziennika grawimetrycznego

– wyznaczenie wartości przyspieszenia

na reperach linii niwelacyjnej, wprowadzenie poprawe

k ze względu na wysokość

instrumentu, oddziaływanie sił pływowych oraz dryft grawimetru.

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



dziennik obserwacyjny;

Zakres opracowania wyników obu części:



ocena dokładności pomiarów niwelacji precyzyjnej (całej linii niwelacyjnej):

wykres



; średnie błędy m1,



,



i



porównanie uzyskanych wyników z kryteriami

wymaganymi w opracowaniu bazowej sieci niwelacyjnej (w formie tabeli),



zestawienie wysokości normalnych i ortometrycznych reperów linii niwelacyjnej (od
reperu AZ3776),



opisy topograficzne wszystkich reperów mierzonych odcinków niwelacyjnych i
punktu osnowy grawimetrycznej (w

załączniku do operatu).

Uwaga!

Ocenę dokładności pomiaru linii niwelacyjnej należy przeprowadzić na podstawie

wyników obserwacji wszystkich grup pomiarowych. Wszelkie obliczenia związane z analizą
dokładności i wyznaczeniem wysokości w systemie ortometrycznym i normalnym
wykonujemy w programie DiNi12 - opcje Niwelacja, Studenci,

Łączenie części linii lub

poprawki systemowe z łączeniem odcinków.

Temat:

POMIAR METODĄ PRECYZYJNEJ NIWELACJI TRYGONOMETRYCZNEJ

Cel ćwiczenia

Pomiar przewyższenia metodą precyzyjnej niwelacji trygonometrycznej.

Zakres tematu:



sprawdzenie i

rektyfikacja sprzętu pomiarowego:

a) libela rurkowa tachimetru,
b)

libela łaty.



sporządzenie opisów topograficznych reperów,



sporządzenie szkicu linii niwelacyjnej na mapie topograficznej,



pomiar linii niwelacyjnej (rejestracja w instrumencie),



opracowanie wyników pomiaru wraz z oceną dokładności pomiaru odcinków
niwelacyjnych (program PNT),

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



dzienniki obserwacyjne (na dysku),



zestawienie pomierzonych

przewyższeń.



porównanie wyników uzyskanych metodą niwelacji geometrycznej i niwelacji
trygonometrycznej,

Temat:

PRZYGOTOWANIE NOWYCH INSTRUMENTÓW DO PRAC POLOWYCH

I WYKONANIE POMIARU TESTOWEGO

Zakres tematu:



samodzielne

zapoznanie się z obsługą i specyfikacją techniczną tachimetru,



samodzielne

rozwiązanie wybranych zadań geodezyjnych z wykorzystaniem

poznanego tachimetru

– rejestracja obserwacji i współrzędnych w instrumencie,

Zawartość operatu:



sprawozdanie techniczne,



pliki zawierające współrzędne pomierzonych szczegółów terenowych (na dysku) i



graficzne opracowanie numerycznych rozwiązań zadań – zestawienie wyników
porównania współrzędnych uzyskanych w wyniku różnych metod nawiązania,



szkic inwentaryzacji powykonawczej obiektu tyczonego z miarami uzyskanymi w

wyniku pomiaru kontrolnego,

UWAGI OGÓLNE DO OPERATU KOŃCOWEGO Z ĆWICZEŃ POLOWYCH

1)

Operat końcowy należy złożyć w podpisanej teczce, w której należy umieścić operaty
dotyczące wszystkich tematów objętych programem ćwiczeń polowych.

2)

Wszystkie strony operatu należy ponumerować.

3)

Na wewnętrznej stronie teczki należy umieścić zawartość operatu.

4)

Sprawozdania techniczne

można pisać czytelnie długopisem; sprawozdania pisane

na komputerze w

żadnym stopniu nie wpłyną na ocenę końcową z ćwiczeń polowych.

5)

Do operatu załączamy wyłącznie pozycje wymienione w opisie zawartości operatu w
danym temacie; nie należy drukować dzienników polowych (np. dzienników
niwelacyjnych).

6)

Opisy topograficzne z wszystkich wykonywanych tematów stanowią oddzielny
załącznik do operatu końcowego.

7)

Wszystkie dokumenty (opisy topograficzne, dzienniki obserwacyjne itp.) muszą być
podpisane imieniem i naz

wiskiem wykonawcy, zaś obliczenia ponadto imieniem

i

nazwiskiem sprawdzającego.

8)

Do każdego zadania należy sporządzić sprawozdanie techniczne, które powinno
zawierać:



temat zadania,



datę wykonania zadania,



skład grupy pomiarowej,



wykaz sprzętu pomiarowego oraz numery seryjne instrumentów, anten, łat
itp.,



cel i zakres zadania pomiarowego,



omówienie uzyskanych wyników,



imię i nazwisko oraz podpis osoby sporządzającej sprawozdanie, a także datę
sporządzenia sprawozdania.

9)

W sprawozdaniu nie należy opisywać poszczególnych czynności, które są
standardowym elementem stosowanej technologii.

10)

Należy pamiętać o zachowaniu właściwej liczby cyfr znaczących.

11)

Należy zachować zasadę oryginalności dokumentów pomiarowych (nie należy
przepisywać lub przerysowywać sporządzonych w terenie dzienników, opisów itp.).

12)

W

sprawozdaniach technicznych należy podać nazwy zbiorów zawierających wyniki

obserwacji i

obliczeń oraz nazwy katalogów, w których one się znajdują.

13)

Na końcu operatu należy umieścić zestawienia zawierające:

a)

porównanie uzyskanych wyników niwelacji geometrycznej, kodowej

i

trygonometrycznej (o ile dotyczą tych samych odcinków),

b)

wykaz wartości odstępów geoidy od elipsoidy,

c)

porównanie współrzędnych wyznaczonych różnymi technologiami pomiarowymi
(o ile

takie punkty zostały zaobserwowane).