Państwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa w Chełmie

Klasyczne teorie handlu

Klasyczne teorie handlu

międzynarodowego .

międzynarodowego .

Serafin

Elżbieta

Grupa C, semestr IV
Stosunki Międzynarodowe
Obsługa ruchu granicznego
Międzynarodowe stosunki
gospodarcze
Dr Andrzej Wawryniuk
Rok akademicki 2012/2013

Wstępnie na temat teorii handlu

Wstępnie na temat teorii handlu

międzynarodowego

międzynarodowego

Teoria handlu zagranicznego częścią

międzynarodowych stosunków gospodarczych,

która poświęcona jest wyjaśnieniu przyczyn,

zakresu i struktury wymiany handlowej z

zagranicą oraz korzyści z tej wymiany.Teoria ta

stara się znaleźć odpowiedzi na poniższe

pytania:

1)Dlaczego różne kraje ze sobą handlują

2)Co decyduje o wielkości, kierunkach i

strukturze handlu międzynarodowego?

3)Jaki korzyści czerpią poszczególne kraje z

wymiany handlowej z zagranicą ?

4)Jak kształtują się ceny towarów

eksportowanych i importowanych przez

poszczególne kraje ?

Teoria przewagi absolutnej :

Teoria przewagi absolutnej :

Została wprowadzona przez Adama Smitha w

1776 r. w odniesieniu do zasobów i kosztów
pracy. Obecnie jest stosowana wobec różnych
rodzajów zasobów (bogactwa naturalne i
mineralne, zaawansowana technologia), których
posiadanie zapewnia absolutne korzyści w
stosunku do konkurentów. Przewaga absolutna
oznacza

„(…)

zdolność

kraju

do

wyprodukowania większej ilości produktów z
danych zasobów wytwórczych niż w kraju
konkurenta.” (Zielińska-Głębocka 2006: 63)

.

Teoria przewagi absolutnej

Teoria przewagi absolutnej

mowi o tym, że:

mowi o tym, że:

Międzynarodowy podział pracy (oznaczający
że każdy kraj specjalizuje się jedynie w kilku
produktach, a nie we wszystkich) jest
korzystny dla wszystkich jego uczestników.
„Międzynarodowy podział pracy pozwala na
lepsze spożytkowanie przez oba kraje
posiadanych przez nie zasobów, co znajduje
odbicie w tym, że eksportując towary będące
przedmiotem specjalizacji, a importując te,
które specjalizują się partnerzy, kraje
uczestniczące w międzynarodowej wymianie
towarowej

wytwarzają

więcej

dóbr”

(Budnikowski 2006: 41)

Adam Smith w Badaniach nad

Adam Smith w Badaniach nad

naturą i przyczynami bogactwa

naturą i przyczynami bogactwa

narodów pisał:

narodów pisał:

„Jest zasadą każdego roztropnego ojca
rodziny, by nie próbować nigdy
wyrabiać w domu tego, czego wyrób
kosztuje więcej niż kupno (…). Jeżeli
obcy kraj może nas zaopatrzyć w jakiś
towar taniej, niż my sami możemy to
uczynić, lepiej ów towar nabyć za jakąś
część wyrobów własnego przemysłu,
który obejmuje dziedzinę, w jakiej mamy
przewagę nad innymi krajami” (cyt. za:
Misala 2000: 68-69).

Teoria przewagii komperatywnej /

Teoria przewagii komperatywnej /

względnej :

względnej :

Teoria przewagi względnej - na
początku

XIX

wieku

nastąpiło

udoskonalenie klasycznej teorii handlu
międzynarodowego

przez

sformułowanie

teorii

kosztów

względnych

(teoria

kosztów

komparatywnych lub porównawczych).
Za jej twórcę uważa się D. Ricardo,
który opisał ją w 1817 roku w pracy pt.
Zasady

ekonomii

politycznej

i

opodatkowania.

Przewaga komperatywna oznacz:

Przewaga komperatywna oznacz:

●

„(…) zdolność kraju do wytwarzania pewnych
dóbr po kosztach relatywnie niższych niż
innych dóbr, w stosunku do innych krajów, co
gwarantuje realizację korzyści produkcyjnych i
konsumpcyjnych. Przewagę komparatywną
można ustalić z zestawienia przewag
absolutnych dla badanych dóbr i krajów. Kraj
dysponuje przewagą komparatywną wtedy,
gdy jego przewaga absolutna nad drugim
krajem jest największa lub gdy jego absolutna
strata w stosunku do drugiego kraju jest
najmniejsza. (Zielińska-Głębocka 2006: 65-
66).

Zasada przewagi komperatywnej:

Zasada przewagi komperatywnej:

„W warunkach dysponowania przez kraj A
absolutną przewagą nad krajem B w produkcji
różnych dóbr (załóżmy: dwu z nich), tenże kraj
A powinien się specjalizować w produkcji i
eksporcie

tego

towaru,

który

może

wyprodukować stosunkowo taniej niż kraj B, tj.
towaru, w przypadku którego jego przewaga,
mierzona kosztami (także cenami), nad krajem
B jest stosunkowo największa. Jednocześnie
kraj B powinien się specjalizować w produkcji i
eksporcie towaru, w przypadku którego
podobnie mierzona jego niekorzystna sytuacja
ujawnia się w stosunkowo najmniejszym
stopniu.” (Misala 2000: 70-71).

Model Dornbuscha-Fischera-Samuelsona

Model Dornbuscha-Fischera-Samuelsona

Założenia: Handlują ze sobą dwa kraje (Polska
i Niemcy), każdy z nich produkuje długą listę
towarów (nieskończenie wiele), a koszty
produkcji zależą tylko od jednostkowego
nakładu

pracy.

Uporządkowanie

dóbr

wytwarzanych

w

obu

krajach

według

jednostkowego nakładu pracy w ujęciu
pieniężnym, zgodnie z formułą:
L(di)=LN(di)/LP(di),
gdzie:LN(di)–nakład

pracy

potrzebny

do

wytworzenia jednostki dobra (di) w
Niemczech,LP(di) – nakład pracy potrzebny do
wytworzenia jednostki tego samego dobra w
Polsce.

Cd. modelu

Cd. modelu

Dornbuscha-Fischera-

Dornbuscha-Fischera-

Samuelsona

Samuelsona

Następnie

wszystkie

dobra

uporządkowane z punktu widzenia Polski,
począwszy od najmniej pracochłonnych
LP(di)/LN(di) po najbardziej pracochłonne
LP(di)/LN(di).

W powyższych warunkach o specjalizacji

produkcyjnej i szansach eksportu Polski i

Niemiec decydować będą dwa czynniki:

a) relacja płac w obu krajach: WP/WN,

b) kurs wymienny walut tych krajów: KW.

Cd. modelu

Cd. modelu

Dornbuscha-Fischera-

Dornbuscha-Fischera-

Samuelsona

Samuelsona

Polska będzie eksportować te towary, w

przypadku których spełniona będzie jedna z 2

poniższych nierówności:

LN(di)/LP(di) > WP pomnożone przez

KW/WN; LP(di)/LN(di) < WN/KW pomnożone

przez WP. Wykorzystując pierwszą z dwu

przytoczonych nierówności do anlizy przykładu

dotyczącego truskawek, można stwierdzić, że

Polska będzie eksportowała ten towar, gdyż

nierówność ta będzie spełniona:2/4 > 1000

PLN pomnożone przez 0,2857 EUR/PLN 1000

EUR tzn. 1/2>0,2857.Podobnie można

dowieść, że Niemcy będą eksportować

szparagi.

Model D-F-S : Ujęcie graficzne

Model D-F-S : Ujęcie graficzne

Na osi poziomej dobra (d)
produkowane w Polsce
i w Niemczech.Na osi
pionowej relacje płac w obu
krajach ważone kursem PLN
wobec EUR.Skoro ilość
towarów eksportowanych
przez Polskę do Niemiec
wzrasta wraz ze spadkiem
relacji płac w obu krajach, to
zależność tę można
zilustrować za pomocą
krzywej opadającej L(di).

Model D-F-S: komentarz do ujęcia

graficznego

Krzywa L(di) określa stronę podaży towarów,
bo odzwierciedla warunki produkcji istniejące
w obu analizowanych krajach. Zdaniem
autorów modelu, z kolei relacje płacowe
między rozpatrywanymi krajami uzależnione
są od popytu rynkowego na wytwarzane
przez nie dobra. Wynika stąd, że poziom płac
w Polsce względem płac niemieckich jest
wprost proporcjonalny do ilości
produkowanych w naszym kraju dóbr, na
które istnieje popyt w Niemczech.

Cd. model D-F-S: komentarz do

ujęcia graficznego

Model

Dornbuscha-Fischera-Samuelsona

nie tylko pozwala na właściwe pokazanie

wspólzalności, jakie występują między

strukturą towarową handlu zagranicznego i

relacjami płac w krajach partnerskich, lecz

może też być wykorzystany do dalszego

rozwijania teorii przewag komparatywnych w

drodze uwzględnienia kosztów transportu,

zmian technologii i innych warunków

ekonomicznych.

Bibliografia:

Bibliografia:

●

A. Zielińska- Głębocka, Standardowy model
handlu

międzynarodowego;

[w:]

T.

Ryarzewski,

A

Zielińska-

Głębocka,

Międzynarodowe

stosunki

gospodarcze

Warszawa 2006.

●

A Budnikowski, Międzynarodowe stosunki
gospodarcze Warszawa 2006.

●

J.

Misala,

Korzyści

z

handlu

międzynarodowego w świetle teorii; [w:] A.
Budnikowski, E. Kawecka- Wyrzykowska,
Międzynarodowe

stosunki

gospodarcze

Warszawa 2000.

Dziękuję

Dziękuję

za

za

uwagę

uwagę

Serafin

Serafin

Elżbieta

Elżbieta