Państwowa Wyższa Szkoła

Zawodowa w Chełmie

Klasyczne teorie handlu

Klasyczne teorie handlu

międzynarodowego .

międzynarodowego .

Serafin

Elżbieta

Grupa

C,

semestr

IV

Stosunki Międzynarodowe

Obsługa ruchu granicznego

Międzynarodowe

stosunki

gospodarcze

Dr Andrzej Wawryniuk

Rok akademicki 2012/2013

Wstępnie na temat teorii handlu

Wstępnie na temat teorii handlu

międzynarodowego

międzynarodowego

Teoria handlu zagranicznego częścią

międzynarodowych stosunków

gospodarczych, która poświęcona jest

wyjaśnieniu przyczyn, zakresu i struktury

wymiany handlowej z zagranicą oraz

korzyści z tej wymiany.Teoria ta stara się

znaleźć odpowiedzi na poniższe pytania:

1)Dlaczego różne kraje ze sobą handlują

2)Co decyduje o wielkości, kierunkach i

strukturze handlu międzynarodowego?

3)Jaki korzyści czerpią poszczególne kraje z

wymiany handlowej z zagranicą ?

4)Jak kształtują się ceny towarów

eksportowanych i importowanych przez

poszczególne kraje ?

Teoria przewagi absolutnej

Teoria przewagi absolutnej

:

:

Została wprowadzona przez Adama Smitha

w 1776 r. w odniesieniu do zasobów i

kosztów pracy. Obecnie jest stosowana

wobec

różnych

rodzajów

zasobów

(bogactwa

naturalne

i

mineralne,

zaawansowana

technologia),

których

posiadanie zapewnia absolutne korzyści w

stosunku

do

konkurentów.

Przewaga

absolutna oznacza „(…) zdolność kraju do

wyprodukowania większej ilości produktów

z danych zasobów wytwórczych niż w kraju

konkurenta.” (Zielińska-Głębocka 2006:

63)

.

Teoria przewagi absolutnej

Teoria przewagi absolutnej

mowi o tym, że:

mowi o tym, że:

Międzynarodowy podział pracy (oznaczający

że każdy kraj specjalizuje się jedynie w

kilku produktach, a nie we wszystkich) jest

korzystny dla wszystkich jego uczestników.

„Międzynarodowy podział pracy pozwala na

lepsze spożytkowanie przez oba kraje

posiadanych przez nie zasobów, co

znajduje odbicie w tym, że eksportując

towary będące przedmiotem specjalizacji, a

importując te, które specjalizują się

partnerzy,

kraje

uczestniczące

w

międzynarodowej

wymianie

towarowej

wytwarzają więcej dóbr” (Budnikowski

2006: 41)

Adam Smith w Badaniach nad

Adam Smith w Badaniach nad

naturą i przyczynami

naturą i przyczynami

bogactwa narodów pisał:

bogactwa narodów pisał:

„Jest zasadą każdego roztropnego ojca

rodziny, by nie próbować nigdy

wyrabiać w domu tego, czego wyrób

kosztuje więcej niż kupno (…). Jeżeli

obcy kraj może nas zaopatrzyć w jakiś

towar taniej, niż my sami możemy to

uczynić, lepiej ów towar nabyć za

jakąś część wyrobów własnego

przemysłu, który obejmuje dziedzinę,

w jakiej mamy przewagę nad innymi

krajami” (cyt. za: Misala 2000: 68-69).

Teoria przewagii

Teoria przewagii

komperatywnej / względnej :

komperatywnej / względnej :

Teoria

przewagi

względnej

-

na

początku

XIX

wieku

nastąpiło

udoskonalenie klasycznej teorii handlu

międzynarodowego

przez

sformułowanie

teorii

kosztów

względnych

(teoria

kosztów

komparatywnych

lub

porównawczych). Za jej twórcę uważa

się D. Ricardo, który opisał ją w 1817

roku w pracy pt. Zasady ekonomii

politycznej i opodatkowania.

Przewaga komperatywna

Przewaga komperatywna

oznacz:

oznacz:



„(…) zdolność kraju do wytwarzania

pewnych dóbr po kosztach relatywnie

niższych niż innych dóbr, w stosunku do

innych krajów, co gwarantuje realizację

korzyści produkcyjnych i

konsumpcyjnych. Przewagę

komparatywną można ustalić z

zestawienia przewag absolutnych dla

badanych dóbr i krajów. Kraj dysponuje

przewagą komparatywną wtedy, gdy

jego przewaga absolutna nad drugim

krajem jest największa lub gdy jego

absolutna strata w stosunku do drugiego

kraju jest najmniejsza. (Zielińska-

Głębocka 2006: 65-66).

Zasada przewagi

Zasada przewagi

komperatywnej:

komperatywnej:

„W warunkach dysponowania przez kraj A

absolutną przewagą nad krajem B w

produkcji różnych dóbr (załóżmy: dwu z nich),

tenże kraj A powinien się specjalizować w

produkcji i eksporcie tego towaru, który może

wyprodukować stosunkowo taniej niż kraj B,

tj. towaru, w przypadku którego jego

przewaga,

mierzona

kosztami

(także

cenami), nad krajem B jest stosunkowo

największa. Jednocześnie kraj B powinien się

specjalizować w produkcji i eksporcie towaru,

w przypadku którego podobnie mierzona jego

niekorzystna

sytuacja

ujawnia

się

w

stosunkowo najmniejszym stopniu.” (Misala

2000: 70-71).

Model Dornbuscha-Fischera-

Model Dornbuscha-Fischera-

Samuelsona

Samuelsona

Założenia: Handlują ze sobą dwa kraje

(Polska i Niemcy), każdy z nich

produkuje

długą

listę

towarów

(nieskończenie wiele), a koszty produkcji

zależą tylko od jednostkowego nakładu

pracy.

Uporządkowanie

dóbr

wytwarzanych w obu krajach według

jednostkowego nakładu pracy w ujęciu

pieniężnym, zgodnie z formułą:

L(di)=LN(di)/LP(di),

gdzie:LN(di)–nakład pracy potrzebny do

wytworzenia jednostki dobra (di) w

Niemczech,LP(di)

–

nakład

pracy

potrzebny do wytworzenia jednostki

tego samego dobra w Polsce.

Cd. modelu

Cd. modelu

Dornbuscha-

Dornbuscha-

Fischera-Samuelsona

Fischera-Samuelsona

Następnie wszystkie dobra uporządkowane

z punktu widzenia Polski, począwszy od

najmniej pracochłonnych LP(di)/LN(di) po

najbardziej pracochłonne LP(di)/LN(di).

W powyższych warunkach o specjalizacji

produkcyjnej i szansach eksportu Polski i

Niemiec decydować będą dwa czynniki:

a) relacja płac w obu krajach: WP/WN,

b) kurs wymienny walut tych krajów: KW.

Cd. modelu

Cd. modelu

Dornbuscha-

Dornbuscha-

Fischera-Samuelsona

Fischera-Samuelsona

Polska będzie eksportować te towary, w

przypadku których spełniona będzie jedna

z 2 poniższych nierówności:

LN(di)/LP(di) > WP pomnożone przez

KW/WN; LP(di)/LN(di) < WN/KW pomnożone

przez WP. Wykorzystując pierwszą z dwu

przytoczonych

nierówności

do

anlizy

przykładu dotyczącego truskawek, można

stwierdzić, że Polska będzie eksportowała

ten towar, gdyż nierówność ta będzie

spełniona:2/4 > 1000 PLN pomnożone

przez 0,2857 EUR/PLN 1000 EUR tzn.

1/2>0,2857.Podobnie można dowieść, że

Niemcy będą eksportować szparagi.

Model D-F-S : Ujęcie graficzne

Model D-F-S : Ujęcie graficzne

Na osi poziomej dobra (d)

produkowane w Polsce
i w Niemczech.Na osi

pionowej relacje płac w

obu krajach ważone

kursem PLN wobec

EUR.Skoro ilość towarów

eksportowanych przez

Polskę do Niemiec wzrasta

wraz ze spadkiem relacji

płac w obu krajach, to

zależność tę można

zilustrować za pomocą

krzywej opadającej L(di).

Model D-F-S: komentarz do ujęcia

graficznego

Krzywa L(di) określa stronę podaży

towarów, bo odzwierciedla warunki

produkcji istniejące w obu

analizowanych krajach. Zdaniem

autorów modelu, z kolei relacje płacowe

między rozpatrywanymi krajami

uzależnione są od popytu rynkowego na

wytwarzane przez nie dobra. Wynika

stąd, że poziom płac w Polsce względem

płac niemieckich jest wprost

proporcjonalny do ilości produkowanych

w naszym kraju dóbr, na które istnieje

popyt w Niemczech.

Cd. model D-F-S: komentarz

do ujęcia graficznego

Model Dornbuscha-Fischera-Samuelsona

nie

tylko

pozwala

na

właściwe

pokazanie

wspólzalności,

jakie

występują między strukturą towarową

handlu zagranicznego i relacjami płac w

krajach partnerskich, lecz może też być

wykorzystany do dalszego rozwijania

teorii przewag komparatywnych w

drodze

uwzględnienia

kosztów

transportu, zmian technologii i innych

warunków ekonomicznych.

Bibliografia:

Bibliografia:



A. Zielińska- Głębocka, Standardowy

model handlu międzynarodowego; [w:]

T. Ryarzewski, A Zielińska- Głębocka,

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Warszawa 2006.



A

Budnikowski,

Międzynarodowe

stosunki gospodarcze Warszawa 2006.



J.

Misala,

Korzyści

z

handlu

międzynarodowego w świetle teorii; [w:]

A.

Budnikowski,

E.

Kawecka-

Wyrzykowska,

Międzynarodowe

stosunki gospodarcze Warszawa 2000.

Dziękuję

Dziękuję

za

za

uwagę

uwagę

Serafin

Serafin

Elżbieta

Elżbieta