1

ORGANIZACJA

WSPÓŁPRACY

GOSPODARCZEJ I

ROZWOJU (OECD)

JAKO

ELITARNY KLUB

KOORDYNACJI POLITYKI

EKONOMICZNO-

SPOŁECZNEJ

Prezentacja do wykładu z MSG I

dr Mieczysław SZOSTAK – Instytut MSG

2

Główne zagadnienia:

1. Organizacja Europejskiej Współpracy

Gospodarczej poprzedniczką OECD.

2. Powstanie OECD i ewolucja zasięgu

geograficznego jej działania.

3. Charakterystyka państw członkowskich OECD

i ich pozycji w gospodarce światowej.

4. Statutowe cele i zadania OECD.
5. Metody działania i tematyczny zasięg

zainteresowań OECD.

6. Schemat struktury organizacyjnej OECD.
7. Rada OECD jako organ najwyższy Organizacji.
8. Komitety Sektorowe i inne organy

pomocnicze.

3

Główne zagadnienia (c.d.):

9. Sekretarz Generalny OECD.
10. Główne Dyrektoriaty i Departamenty Sektorowe
w Sekretariacie OECD.
11. Agencje afiliowane i organy doradcze OECD.
12. Priorytety działania OECD na progu XXI w.
-----------------------------------------------------------------------------------------

----

13. Początki kontaktów i współpracy Polski z OECD w latach
1987-1990.
14. Negocjacje w okresie 190-1991 w sprawie zawarcia ramowej
umowy o współpracy Polski z OECD.
15. Rozszerzenie współpracy Polski z OECD na etapie partnerstwa
(w latach 1991-1996).
16. Wniosek Polski o przyjęcie do OECD i rozpoczęcie negocjacji
akcesyjnych.
17. Zakres i przebieg negocjacji akcesyjnych.
18. Polska pełnoprawnym państwem członkowskim OECD.
19. Główne korzyści Polski z członkostwa w OECD.

4

1. Organizacja Europejskiej

Współpracy Gospodarczej

poprzedniczką OECD

•

Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej
(

OEEC

- Organisation for European Economic Co-operation;

OCEE - Organisation de Coopération Economique Européenne)
utworzona z inicjatywy władz państwowych USA.

•

Funkcjonowała w okresie 1948-1961 r., zrzeszając 18 krajów

Europy Zach. oraz 3 kraje stowarzyszone – USA, Kanadę i

Jugosławię.

•

Najpierw głównym jej zadaniem był podział pomocy

amerykańskiej w ramach

Planu Marshalla

.

•

Rządy POLSKI i Czechosłowacji, które początkowo wyraziły

zainteresowanie skorzystaniem z tej pomocy, musiały z tego

zamiaru zrezygnować na mocy osobistej decyzji J. Stalina.

•

OEEC zajmowała się też koordynacją polityki ekonomicznej,

liberalizacją handlu, przepływów kapitałowych i usług.

•

Ważnym jej osiągnięciem było wprowadzenie w roku 1958

swobodnej wymienialności walut między krajami Europejskiej

Unii Płatniczej.

•

Odegrała rolę prekursorki europejskiej integracji gospodarczej

(o czym nie chcą pamiętać w szczególności Francuzi i Niemcy).

5

2. Powstanie OECD i ewolucja jej
geograficznego zasięgu
działania

---

Wobec wypełnienia przez OEEC jej „misji dziejowej” (w

efekcie powstania EWG i EFTA) w 1960 r. postanowiono

przekształcić ją
w Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD –

Organisation for Economic Co-operation and Development;

OCDE – Organisation de Coopération et de Développement

Economiques).

---

Konwencja o utworzeniu OECD została podpisana w Paryżu

14 grudnia 1960 r., a weszła w życie

30 września 1961 r.

6

KONWENCJA

 

o Organizacji Współpracy Gospodarczej i

Rozwoju, wraz z Protokołami dodatkowymi nr 1 i 2

do tej konwencji, stanowiącymi jej integralną

część,

 

sporządzone w Paryżu dnia 14 grudnia 1960 r.

(Dz. U. z 1998 r. Nr 76, poz. 490)

 

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

 

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

 
W dniu 14 grudnia 1960 r. sporządzona została w Paryżu Konwencja o Organizacji Współpracy

Gospodarczej i Rozwoju wraz z Protokołami dodatkowymi nr 1 i 2 do tej konwencji, stanowiącymi jej integralną
część. W dniu 27 września 1996 r. uchwalona została ustawa o ratyfikacji Konwencji o Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju, wraz z Protokołami dodatkowymi nr 1 i 2 do tej konwencji.

Konwencja ta ma następujące brzmienie:
 
Przekład:
 

KONWENCJA

o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

 

Rządy Republiki Austrii, Królestwa Belgii, Kanady, Królestwa Danii, Republiki Francuskiej, Republiki

Federalnej Niemiec, Królestwa Grecji, Republiki Islandii, Irlandii, Republiki Włoskiej, Wielkiego Księstwa
Luksemburga, Królestwa Holandii, Królestwa Norwegii, Republiki Portugalskiej, Hiszpanii, Królestwa Szwecji,
Konfederacji Szwajcarskiej, Republiki Tureckiej, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej;

(DALSZY TEKST KONWENCJI...)

7

Powstanie OECD i ewolucja jej

geograficznego zasięgu działania
(c.d. - I)

---

Państwami założycielskimi było 18 krajów Europy

Zach.: Wielka Brytania, Francja, Niemcy (RFN),

Włochy, Austria, Belgia, Dania, Grecja, Hiszpania,

Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia,

Portugalia, Szwecja, Szwajcaria i Turcja, a także USA i

Kanada. Status specjalny uzyskała Jugosławia.

--- Pierwsza faza rozszerzenia OECD w latach 1964-1973

r. : Jako cztery kolejne kraje członkowskie zostały

przyjęte Japonia, Finlandia, Australia i Nowa Zelandia.

--- Druga fala rozszerzenia zaczęła się dopiero po 21-

letniej przerwie, tzn. w okresie 1994-2000 r.: Meksyk

(1994 r.), Czechy (1995 r.), Węgry, POLSKA i Republika

Korei (1996 r.) oraz Słowacja (2000 r.).

--- Trzecia faza rozszerzenia w toku: Rada OECD na Sesji

Ministerialnej 16.V.2007 r. przyjęła rezolucję w

sprawie rozpoczęcia dyskusji dotyczących warunków

akcesji
Estonii, Słowenii, Chile, Izraela i Federacji Rosyjskiej.

8

Ewolucja geograficznego
zasięgu
działania OECD (c.d. - II)

---

Jednak polskie władze – w odpowiedzi na bezprawne embargo

stosowane przez rosyjskie władze wobec eksportu naszej

żywności - blokowały początkowo praktyczne uruchomienie

procesu negocjacji z Rosją. Spowodowało to zawieszenie

wszelkich rozmów nt. akcesji całej piątki kandydatów.

--- Dopiero po wycofaniu przez rząd D. Tuska wcześniejszych

polskich zastrzeżeń wobec Rosji w listopadzie 2007 r. Rada

OECD ustaliła zakres, zasady i kalendarz negocjacji akcesyjnych.

Od tej pory z 5 kandydatami toczą się takie negocjacje na forum

wybranych Komitetów i Grup Roboczych Organizacji.

--- Można oczekiwać, że Słowenii, Chile i Estonii uda się najszybciej

sfinalizować te negocjacje (niewykluczone, że już w 2009 r.),

chociaż w warunkach obecnego kryzysu ekonomicznego będzie

im trudniej sprostać wymogom liberalizacyjnym OECD.

--

Natomiast pod sporym znakiem zapytania stoją perspektywy

uzyskania członkostwa przez Rosję, bo w obliczu jej niedawnej

agresji zbrojnej wobec Gruzji i konfrontacyjnej polityki wobec

Zachodu administracja prezydenta Busha wycofała swoje

poprzednie poparcie dla starań Rosji o członkostwo w OECD i

WTO. Spore wątpliwości w tym względzie mają również rządy

innych państw członkowskich.

9

Ewolucja geograficznego
zasięgu
działania OECD (c.d. - III)

---

Nie jest też pewne, czy z przyczyn politycznych Izraelowi uda

się uzyskać status członka OECD. W szczególności bowiem

niektóre rządy krajów Zachodu obarczają władze Izraela

odpowiedzialnością za cywilne ofiary działań wojennych jego

armii przeciwko Palestyńczykom w strefie Gazy.

---

Planowana czwarta faza rozszerzenia:

W myśl

wspomnianej rezolucji Rady Ministerialnej OECD z maja 2007

r., w ramach kolejnej fazy „globalizacji” działalności

Organizacji negocjacje akcesyjne powinny zostać następnie

rozpoczęte z drugą

piątką krajów: z Chinami, Indiami,

Indonezją, Brazylią oraz Republiką Południowej

Afryki, które już obecnie określane są krajami o

tzw. Wzmocnionym Zaangażowaniu (Enhanced

Engagement).

--- Nie jest wykluczone, że w czwartej fazie rozszerzenia do

wymienionej grupy zostaną dołączone także inne, liczące się

w gospodarce światowej kraje, które złożyły formalne wnioski

o przyjęcie do OECD (np. Argentyna).

10

Ewolucja geograficznego
zasięgu
działania OECD (c.d. - IV)

---

Nie została dotąd roztrzygnięta sporna kwestia akcesji

pozostałych nowych członków UE (tj. Malty, Cypru, Łotwy,

Litwy, Rumunii i Bułgarii), chociaż pośrednio reprezentowane

są one już obecnie w OECD przez Komisję Europejską UE.

--- Dodać warto, ze obecnie OECD współpracuje dość szeroko z

70 krajami nieczłonkowskimi, z których 25 państw

uczestniczy
w charakterze obserwatorów w pracach 43 Komitetów i innych

organów OECD.

--- Kwestia dalszego zwiększania geograficznego zasięgu

działalności OECD i akcesji nowych państw członkowskich jest

od kilku lat przedmiotem ożywionej dyskusji i ostrych sporów

między dotychczasowymi członkami Organizacji.

---

Chociaż dzięki przyjęciu do swego grona wszystkich

największych potęg gospodarczych świata (czyli tzw.

„leading players”) OECD poprawiłaby swoją pozycję

w procesie globalizacji, ale utraciłaby swój elitarny

charakter i tożsamość, bo musiałaby w praktyce

odejść od obowiązujących do tej pory politycznych

kryteriów członkostwa.

11

3. Charakterystyka państw
członkowskich
OECD i ich pozycji w gospodarce
światowej

•

Wspólne cechy krajów OECD („model OECD”) i

kryteria ubiegania się o członkostwo: Uznawanie za

wartości nadrzędne trzech podstawowych zasad, tj.:
1) demokracji w życiu politycznym,
2) przestrzegania praw człowieka i wolności

obywatelskich,
3) otwartej gospodarki rynkowej.

•

Dominująca pozycja krajów OECD w gospodarce

światowej:

Chociaż przypada na nie tylko 18% ludności świata

i 26% powierzchni lądowej, to dostarczają one:
--- aż 78 % globalnego dochodu brutto (GNI),
--- 68 światowych obrotów handlowych,
--- 94% ogółu publicznej pomocy rozwojowej (ODA);
--- produkują 34% wytwarzanej na świecie energii
(ale zużywają 59% całej globalnej konsumpcji energii).

•

Kraje OECD dominują także w sferze finansów, technologii,

informacji, innowacji, badań naukowych i edukacji.

12

4. Statutowe cele i zadania OECD

• OECD nazywana jest „klubem krajów bogatych”, „klubem

światowej elity gospodarczej”, „ośrodkiem dowodzenia

gospodarką światową”, „ekonomicznym odpowiednikiem

NATO”, „Watykanem gospodarczym”, „centrum doradczo-

decyzyjnym” („think tank”) rozwiniętych krajów Zachodu.

• Cele działania:

---

wspieranie wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, poprawy

poziomu życia i stabilizacji finansowej w skali globalnej,
---

liberalizacja handlu międzynarodowego, transakcji

niewidzialnych (usług), przepływów kapitałów i inwestycji

międzynarodowych,
---

uzgadnianie głównych kierunków i ujednolicanie instrumentów

polityki gospodarczej i społecznej,
---

opracowywanie konwencji międzynarodowych, kodeksów

i standardów postępowania oraz zaleceń dla rządów,
---

gromadzenie informacji (informatyczne banki danych),

opracowywanie raportów, analiz i prognoz, a także

prowadzenie

szerokiej działalności wydawniczej i informacyjnej.

13

5. Metody działania i tematyczny
zasięg
zainteresowań OECD

• Istota metody „nacisku i przeglądów równych sobie”

(„peer pressure and reviews” lub „la pression et les

revues de pairs”): Wywieranie przez rządy krajów

członkowskich nawzajem na siebie presji w trakcie

dokonywania regularnych przeglądów polityki

ekonomicznej i społecznej, żeby – przy podejmowaniu

ważnych decyzji ekonomiczno-społecznych – uwzględniały

one każdorazowo nie tylko interesy narodowe, lecz także

interesy i stanowisko partnerów oraz by przestrzegały

przyjęte na zasadach konsensusu zobowiązania.

• Innymi słowy, metody „nacisku i przeglądów równych

sobie” polega na sprawowaniu kolektywnego nadzoru i

koordynacji polityki ekonomiczno-społecznej, wymianie

doświadczeń wzajemnych oraz korzystaniu ze wsparcia

analityczno-konsultingowego ze strony ekspertów z

Sekretariatu OECD.

14

Metody działania i tematyczny
zasięg
zainteresowań OECD (c.d.)

• Rozległy zakres tematyczny zainteresowań OECD:

Zajmuje się całością problematyki ekonomiczno-

społecznej, objętej zakresem działania władz państw

członkowskich, wyłączywszy sprawy bezpieczeństwa

wewnętrznego, wojska i obronności, kultury, sztuki i

sportu.

Metoda i etapy pracy
OECD:

-- zbieranie danych
(informacji);

-- analiza i opracowanie
danych;

-- dyskusja nad raportami;

-- podejmowanie decyzji
(oraz
zaleceń);

-- wdrażanie podjętych
decyzji
oraz sformułowanych na
forum
OECD rekomendacji;

-- przeglądy i multilateralny
nadzór równych sobie.

15

16

Schemat współdziałania głównych
organów
OECD: Rady, Komitetów i Sekretariatu

17

7. Rada OECD jako organ
najwyższy
Organizacji

• Raz w roku zbiera się na sesjach ministerialnych z udziałem

ministrów gospodarki (lub finansów) oraz ministrów spraw

zagranicznych wszystkich krajów członkowskich, gdzie

podejmowane są decyzje kluczowe dla działalności całej

Organizacji.

• Regularne robocze posiedzenia Rady co 2 tygodnie na szczeblu

ambasadorów-stałych przedstawicieli państw członkowskich.

• Na zasadach konsensusu Rada uchwala decyzje (akty prawnie

wiążące) i zalecenia (które - choć nie mają mocy prawnie

obligatoryjnej – stanowią nie tylko wyrażenie woli politycznej

krajów OECD, lecz są traktowane jako tzw. miękkie prawo).

• Rada decyduje o przyjęciu nowych członków, o strukturze

organizacyjnej, zadaniach organów pomocniczych, programie

działania, budżecie, wyborze Sekretarza Generalnego i

obsadzie personalnej najważniejszych stanowisk.

• Radę wspomaga Komitet Wykonawczy (z udziałem

przedstawicieli 14 krajów, w tym Grupy „G-7”).

18

8. Komitety Sektorowe i inne
organy
pomocnicze OECD

• Komitet Polityki Ekonomicznej,

• Komitet Przeglądów Gospodarki i Rozwoju

(EDRC –

Economic and Development Review Committee),

• Komitet Inwestycji

,

• Komitet Rynków Finansowych,

• Komitet Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych,

• Komitet Spraw Podatkowych,

• Komitet Polityki Konsumenckiej,

• Komitet Polityki Ekologicznej,

• Komietet ds. Chemikaliów,

• Komitet Handlu Międzynarodowego,

• Komitet Pomocy Rozwojowej

(DAC – Development Assistance

Policy),

• Komitet Polityki Naukowej i Technologicznej,

• Komitet Polityki Informacyjnej, Komputeryzacji i Telekomunikacji,

• Komitet Zatrudnienia, Pracy i Spraw Socjalnych,

• Komitet Zdrowia,

19

Komitety Sektorowe i inne
organy (c.d.)

• Komitet Edukacji,

• Komitet Polityki Oświatowej,

• Komitet Przemysłu, Innowacji i Przedsiębiorczości,

• Komitet Stalowy,

• Komitet Transportu Morskiego,

• Komitet Turystyki,

• Komitet Rolnictwa,

• Komitet Rybołówstwa,

• Komitet Polityki Rozwoju Terytorialnego,

• Komitet Spraw Publicznych i Komunikacji Społecznej,

• Komitet Statystyki,

• Komitet Współpracy z Krajami Nieczłonkowskimi.

---

Pozostałe organy pomocnicze

: Komitety i Grupy Rady OECD

(z Komitetami Budżetowym i Audytu na czele), Grupy Sterujące,

Fora Globalne (np. Forum Globalne ds. Inwestycji

Międzynarodowych), Sieci (Networks), Grupy Robocze (Working

Groups; Working Parties)
i Zespoły Ekspertów przy Komitetach Sektorowych - ogółem

ponad 200 organów.

20

9. Sekretarz Generalny OECD

• Sekretarz Generalny, który stoi na czele Organizacji, jest
najwyższej rangi jej funkcjonariuszem i przewodniczącym Rady
OECD. Wybiera go Rada
na 5-letnią kadencję.

• Od czerwca 2006 r. Sekretarzem Generalnym OECD jest –
pochodzący z Meksyku - Angel J. GURRIA (na zdjęciu po prawej
stronie). W czasie swej oficjalnej wizyty w Warszawie w
listopadzie 2006 r. wygłosił on wykład w SGH. Do finału batalii
o to stanowisko dotarł też były polski premier Marek Belka,
który „na otarcie łez” został Sekretarzem Wykonawczym EKG
ONZ.

21

10. Główne Dyrektoriaty i

Departamenty Sektorowe w
Sekretariacie OECD

• Departament Ekonomiczny,

• Dyrektoriat Statystyki,

• Dyrektoriat Współpracy na Rzecz Rozwoju,

• Dyrektoriat Handlu Międzynarodowego i Rolnictwa,

• Dyrektoriat Spraw Finansowych i Przedsiębiorstw,

• Centrum ds. Polityki i Administracji Podatkowej,

• Dyrektoriat Środowiska Naturalnego,

• Dyrektoriat Nauki, Technologii i Przemysłu,

• Centrum ds. Wspierania Przedsiębiorczości i Rozwoju

Lokalnego,

• Dyrektoriat Edukacji,

• Dyrektoriat Zatrudnienia, Pracy i Spraw Socjalnych,

• Departament Administracji Publicznej i Rozwoju Terytorialnego,

• Dyrektoriat Spraw Publicznych i Komunikacji Społecznej.

• Dyrektoriat Wykonawczy,

--- Obecnie Sekretariat OECD zatrudnia ponad 2500 pracowników.

Są to wysokiej klasy eksperci i specjaliści z różnych dziedzin

oraz personel administracyjny. W miarę potrzeby Sekretariat

korzysta też ze wsparcia merytorycznego ze strony kilkuset

konsultantów zewnętrznych.

22

11. Agencje afiliowane i organy
doradcze OECD

• AGENCJE AFILIOWANE przy OECD:

--- Międzynarodowa Agencja Energetyczna - IEA
(Polska członkiem dopiero od 2008 r.),
--- Agencja Energii Atomowej - NEA (Polska nie należy),
--- Międzynarodowe Forum Transportowe - ITF
( funkcjonuje od 2006 r., kontynuując działalność

Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu; Polska

uczestniczy od 1996 r.),
--- Centrum ds. Rozwoju - DC (Polska jest jego członkiem),
--- Forum Partnerstwa z Afryką - APF (Polska nie

uczestniczy),
--- Klub Sahelu i Zachodniej Afryki (bez udziału Polski),
--- Grupa Zadaniowa ds. Działań Finansowych – FATF
(zajmuje się walką z praniem pieniędzy i innymi

międzynarodowymi przestępstwami finansowymi).

23

Agencje afiliowane i organy
doradcze OECD (c.d.)

• AGENCJE AFILIOWANE przy OECD (c.d.):

--- Centrum Badań i Innowacji Oświatowych - CERI
(Polska od szeregu lat bardzo aktywnie bierze udział
w jego pracach).

• ORGANY DORADCZE :

--- Komitet Doradczy Biznesu i Przemysłu – BIAC,
--- Komitet Doradczy Związków Zawodowych –TUAC.

• Ostatnio rosnąca coraz bardziej rola współpracy

OECD z organizacjami pozarządowymi (civil society).

24

12. Priorytety działania

OECD

na progu XXI w.

• Aktywizacja głównych źródeł wzrostu

gospodarczego w warunkach informatyzacji
i globalizacji gospodarki opartej na wiedzy

(knowledge-based global economy).

• Wspieranie trwałego rozwoju

proekologicznego (sustainable development).

• Poszukiwanie metod skutecznej walki z

bezrobociem
i z ubóstwem w skali globalnej.

• Popieranie ustawicznego kształcenia (lifelong

education).

25

Priorytety działania OECD
na progu XXI w. (c.d.)

• Wspieranie reform ochrony zdrowia i

świadczeń socjalnych.

• Rozwój multilateralnego systemu inwestycji

międzynarodowych i handlu światowego.

• Poprawa efektywności różnych metod

regulacji życia gospodarczo-społecznego

przez państwo (regulatory reform).

• Zwalczanie korupcji, oszustw podatkowych i

prania pieniędzy.

• Rozszerzanie składu członkowskiego OECD,

intensyfikacja dialogu i współpracy z krajami

nieczłonkowskimi.

26

13. Początki kontaktów i
współpracy
Polski z OECD w latach 1987-
1990

• Zainicjowanie roboczych kontaktów z Sekretariatem

Organizacji przez BREH Ambasady PRL we Francji

jesienią 1987 r.: zainteresowanie polskich władz

podjęciem współpracy z wybranymi Komitetami i

Grupami Roboczymi OECD.

• Pierwsza w historii oficjalna wizyta Sekretarza

Generalnego Organizacji w stolicy kraju „obozu

socjalistycznego”, tj. w Warszawie w czerwcu 1989 r.

• Pierwsza misja grupy ekspertów OECD w Polsce jesienią

1989 r. oraz przygotowanie raportu pt.: „Elementy

polskiej problematyki” (diagnoza sytuacji i propozycje

działania, zbieżne z programem stabilizacji i reform

systemowych rządu T. Mazowieckiego).

• Nawiązanie szerszej współpracy po utworzeniu w 1990 r.

w ramach Sekretariatu OECD Centrum ds. Współpracy
z Europejskimi Krajami w Trakcie Przemian (CCEET).

27

14. Negocjacje w okresie 1990-1991 r.
w sprawie zawarcia ramowej umowy

o współpracy Polski z OECD

• Pierwotny projekt porozumienia - analogicznego do

zawartego w 1961 r. z Jugosławią - uznany przez polskich i

węgierskich negocjatorów za stanowczo

niesatysfakcjonujący.

• Mimo początkowych oporów krajów OECD wobec propozycji

umieszczenia w tekście umowy zapisu o możliwości

ubiegania się w przyszłości o pełne członkostwo, postulat

ten został ostatecznie uwzględniony w tekście

„Memorandum of Understanding”, podpisanym 4

czerwca 1991 r.

• Przyznanie Polsce, Węgrom i Czechosłowacji - na

mocy powyższego „Memorandum” – nieznanego

we wcześniejszej historii OECD statusu krajów

partnerskich („Partners in Transition”- „PIT”),

będącego stadium pośrednim między

stowarzyszeniem i członkostwem.

28

Uroczystość podpisania w siedzibie OECD w Paryżu
w dniu 4.VI.1991 r. „Memorandum of Understanding”
przez Polskę (reprezentowaną przez L. Balcerowicza –
Wicepremiera i Ministra Finansów), Węgry i
Czechosłowację

29

15. Rozszerzenie współpracy
Polski
z OECD na etapie partnerstwa
(w latach 1991-1996)

• Uczestnictwo przedstawicieli polskiej administracji i

ekspertów
w charakterze obserwatorów w pracach szeregu

Komitetów Sektorowych, Grup Roboczych i innych

organów pomocniczych.

• Kluczowe znaczenie kompleksowych raportów OECD o

całej polskiej gospodarce i przemianach systemowych dla

międzynarodowej promocji naszych osiągnięć.

• Ważna rola raportów sektorowych OECD o polskim

przemyśle, rolnictwie, energetyce, rynku pracy, rozwoju

regionalnym, ochronie środowiska, edukacji, nauce i

technologii.

• Pomoc Organizacji w podnoszeniu kwalifikacji polskiej

administracji.

• Umożliwienie szerokiego dostępu do publikacji,

opracowań eksperckich, dokumentacji i banków danych

OECD.

30

16. Wniosek Polski o przyjęcie do
OECD
i rozpoczęcie negocjacji
akcesyjnych

• Zmiana stanowiska krajów OECD wobec perspektyw

przyjęcia krajów partnerskich na Sesji Ministerialnej

Rady w czerwcu 1993 r. (przy okazji starań Meksyku o

członkostwo)

• Złożenie polskiego wniosku o członkostwo 1 lutego

1994 r.

• Ustalenie zakresu i procedury negocjacji z krajami

„PIT” przez Radę OECD w lipcu 1994 r.

• Złożenie przez polski rząd jesienią 1994 r. pierwszej

wersji Memorandum nt. zgodności naszego

ustawodawstwa i polityki ekonomiczno-społecznej z

dotychczasowym dorobkiem prawnym OECD

(podobnym do „acquis” UE).

• Na przełomie listopada i grudnia 1994 r. rozpoczęły się

negocjacje, mające na celu ocenę gotowości i

praktycznej zdolności Polski do stosowania „reguł

gry”, które wynikają z kodeksów liberalizacyjnych,

decyzji, rekomendacji i deklaracji OECD.

31

17. Zakres i przebieg negocjacji
akcesyjnych

• Negocjacje koncentrowały się na następujących

dziedzinach:
--- przepływy kapitałowe,
--- bieżące operacje niewidzialne,
--- polityka wobec inwestycji zagranicznych,
--- polityka podatkowa,
--- stan ochrony środowiska i polityka ekologiczna,
--- transport morski,
--- przemysł okrętowy.

• Najłatwiej i najszybciej (w maju 1995 r.) udało się

zamknąć pertraktacje w sprawie żeglugi morskiej.

• Dość szybko, bo już w grudniu 1995 r. sfinalizowaliśmy

trudne negocjacje dotyczące polityki ekologicznej (choć

rozległy był zakres polskich zaniedbań w dziedzinie

ochrony środowiska naturalnego i wymaganych

dostosowań).

32

17. Negocjacje akcesyjne (c.d.)

• Natomiast rozmowy w sprawie liberalizacji przepływów

kapitałowych, transakcji niewidzialnych i inwestycji

zagranicznych trwały do połowy maja 1996 r.,

przebiegały w kilku rundach i wymagały znacznych

zmian w naszym prawie dewizowym, bankowym i

ubezpieczeniowym, jak też w ustawodawstwie

dotyczącym obrotów papierami wartościowymi,

działalności spółek z udziałem zagranicznym oraz

zasad nabywania nieruchomości przez cudzoziemców.

• Dość duże zmiany ustawodawcze musiała też Polska

wprowadzić, żeby uzyskać w czerwcu 1996 r.

pozytywną opinię Komitetu Spraw Podatkowych

(zwłaszcza odnośnie do zakresu tajemnicy podatkowej

i bankowej, zasad szacunku cen transferowych i

międzynarodowej współpracy służb skarbowych).

• Z powodu nacisków polskiego lobby okrętowego

bardzo trudne okazały się też – trwające do maja 1996

r. - negocjacje w sprawie warunków przyszłego

przystąpienia do „Porozumienia OECD o znoszeniu

subwencji państwowych dla przemysłu stoczniowego”.

33

18. Polska pełnoprawnego
państwem
członkowskim OECD

• Po zaaprobowaniu wyników negocjacji przez

Radę OECD 1 lipca 1996 r. polskie władze

przekazały na ręce Sekretarza Generalnego

Organizacji „Deklarację Rządu RP w sprawie

warunków przystąpienia do Konwencji o OECD”.

• W dniu 11 lipca 1996 r. nastąpiło uroczyste

podpisanie „Porozumienia” dotyczącego

akcesji Polski do OECD (zob. dalej zdjęcie).

• Oficjalną datą przyjęcia naszego kraje do tej

Organizacji jest 22 listopada 1996 r., kiedy to

„Instrument ratyfikacji i przystąpienia RP do

Konwencji o OECD” złożony został we

francuskim MSZ (które jest depozytariuszem tej

Konwencji).

34

Uroczystość podpisania w siedzibie OECD w Paryżu
w dniu 11.VII.1996 r.„Porozumienia” dotyczącego
warunków akcesji Polski do tej Organizacji (w imieniu
Rządu RP przez Wicepremiera i Ministra Finansów G.
Kołodkę, zaś w imieniu OECD przez Sekretarza
Generalnego D. J. Johnsona)

35

19. Główne korzyści Polski z
członkostwa
w OECD

• Przyśpieszenie reform rynkowych oraz liberalizacji

polskiego życia gospodarczego w efekcie dostosowania

naszego ustawodawstwa do standardów OECD,

zwłaszcza w zakresie polityki dewizowej (pełna

wymienialność złotego), przepływów kapitałowych, usług

międzynarodowych, polityki wobec zagranicznych

inwestorów, polityki podatkowej i ekologicznej, co

poważnie

ułatwiło proces negocjacji akcesyjnych

z Unią Europejską.

• Przyjęcie do OECD utorowało Polsce najpierw drogę do

NATO, a później wydatnie pomogło w staraniach naszego

kraju o pełne członkostwo w UE.

• Dzięki członkostwu w OECD – traktowanemu jako swoiste

„świadectwa dojrzałości” - przemiany ustrojowe w Polsce

nabrały charakteru nieodwracalnego, poprawiając

polityczną
i gospodarczą pozycję naszego kraju na arenie

międzynarodowej.

36

Główne korzyści Polski z

członkostwa
w OECD (c.d.)

• Zwiększenie wiarygodności RP w oczach

potencjalnych inwestorów i kredytodawców

zagranicznych

oraz poprawa notowań w światowych

rankingach zaowocowały skokowym wzrostem napływu

bezpośrednich inwestycji zagranicznych (potrojenie wielkości

BIZ z 7,9 mld USD w okresie 1992-1995 do ponad 23 mld USD
w latach 1996-1999), jak też możliwością uzyskiwanie tańszych

kredytów na międzynarodowych rynkach finansowych.

• Jako pełnoprawny członek OECD Polska nie tylko

przyśpieszyła proces swej integracji z gospodarką

światową, ale też czynnie uczestniczy w

sprawowaniu kolektywnego nadzoru nad polityką

ekonomiczno-społeczną pozostałych państw

członkowskich i może efektywniej niż poprzednio

wpływać na ustalanie globalnych reguł gry

obowiązujących w sferze międzynarodowych

stosunków gospodarczych.