Przedsiębiorczość

innowacyjna

-

Wybór formy prawnej dla

nowego przedsięwzięcia (6)

Dr Izabela

Kijeńska-Dąbrowska

KiGL1S

1

Zakres tematyczny

• Forma prawna a koncepcja biznesu.
• Formy - analiza porównawcza/kryteria
• Wymagany poziom kapitału

założycielskiego.

• Czas i koszty związane z rejestracją.

Elastyczność operacyjna.

• Potencjał rozwojowy i wybór formy

prawnej w przypadku dynamicznych firm.

2

Znaczenie decyzji o wyborze

• „business vehicle” – pojazd w biznesowej podróży

• Na tym etapie przesądzamy kluczowe kwestie

• Konieczność posiadania gruntownie przemyślanej

koncepcji

• W przyszłości możliwe zmiany ale wtedy dodatkowe

koszty, możliwe konflikty

3

Proponowany pragmatyczny

sposób podejścia

• Opracowujemy dokładną koncepcję uruchomienia i

prowadzenia biznesu

– wiemy co i jak chcemy osiągnąć

• Dostępne formy prawno-organizacyjne traktujemy jako

narzędzia do realizacji założonych celów

• Ostateczne szczegółowe rozwiązania konsultujemy z

fachowcami (prawnikami)

4

Kluczowe kwestie wymagające

wcześniejszego rozstrzygnięcia

• Kto będzie wspólnikiem a kto pracownikiem

• Przedmiot działalności

• Skala działalności na początku i docelowo

• Poziom zaangażowania inwestycyjnego

• Nazwa firmy

5

6

Liczba zarejestrowanych podmiotów według

form w tys.

– stan na 31.12.2013 (GUS)

• Jednoosobowa działalność gospodarcza 2 961,7
• Spółki cywilna 284,0
• Spółki osobowe 53,2

– Jawne 34,0
– Partnerskie 1,9
– Komandytowe i akcyjno komandytowe 17,3

• Kapitałowe 328,2

– Z ograniczoną odpowiedzialnością 317,7
– Akcyjne 10,5

Spółdzielnie 17,4
Przedsiębiorstwa państwowe 0,2
RAZEM 3 644,7

6

Co mamy do dyspozycji?

•

Jednoosobowa działalność gospodarcza

•

Spółka cywilna – mało użyteczna w aktualnym stanie prawnym

•

Spółki osobowe

• Spółka jawna
• Spółka partnerska – tylko dla wolnych zawodów
• Spółka komandytowa – rzadko stosowana
• Spółka komandytowo-akcyjna – rzadko stosowana

•

Spółki kapitałowe

• Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
• Spółka akcyjna

•

Standard międzynarodowy

7

Jednoosobowa działalność

gospodarcza

•

Najbardziej rozpowszechniona

– ok. 2.8 mln zarejestrowanych, z tego ok.

1.5 mln aktywnych podmiotów

•

Uproszczone formalności – ok. 10 dni, minimalny koszt

•

Możliwość wyboru formy opodatkowania

•

Ścieżka rejestracyjna (ważna kolejność)

• Urząd gminy
• Urząd Statystyczny
• Bank
• Urząd Skarbowy
• ZUS

8

Spółki osobowe

• Spółka cywilna

• Spółka jawna

• Spółka partnerska – tylko dla wąskiej grupy tzw.

wolnych zawodów

• Spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna – rzadko

stosowane formy hybrydowe

9

Spółka cywilna

•

Najbardziej popularna ze spółek osobowych – uwarunkowania historyczne

•

Prosta w założeniu – na gruncie prawa cywilnego

•

Od 2001 r. w myśl przepisów s.c. nie jest przedsiębiorcą – istotne
implikacje praktyczne

• Przedsiębiorcami są wspólnicy
• W niektórych sprawach (n.p. pracowniczych) sc występuje jako

strona w innych

– n.p. przetargi publiczne wspólnicy muszą

występować każdy osobno

•

Czy to jest dobra forma dla nowych dynamicznych przedsięwzięć?

10

Spółka jawna

•

Zdolność do czynności prawnych

•

Umowa spółki w formie pisemnej

•

Obowiązek zgłoszenia w Rejestrze Przedsiębiorców KRS

•

Nieograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki

•

Brak podmiotowości podatkowej w przypadku podatku dochodowego;
podmiotowość w przypadku innych podatków (VAT,ZUS)

11

Spółki kapitałowe – z ograniczona

odpowiedzialnością i akcyjna

•

Odrębne podmioty prawa

•

Wspólnicy (akcjonariusze) odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do
wysokości wkładów

•

Funkcjonowanie szczegółowo regulowane przez Kodeks Spółek
Handlowych

•

Pełna podmiotowość podatkowa

•

Minimalny próg kapitałowy – 50 tys. dla Sp. z o.o. i 500 tys. dla S.A.

•

Sformalizowany proces tworzenia i rejestracji tego typu spółek

12

13

Kryteria wyboru formy prawnej

1.

Samodzielnie czy ze wspólnikami

2.

Oddzielenie sfery biznesu od sfery życia osobistego

3.

Wymagany poziom kapitału założycielskiego

4.

Czas i koszty związane z rejestracją

5.

Elastyczność operacyjna

6. Implikacje podatkowe

7.

Potencjał rozwojowy

13

Samodzielnie czy ze

wspólnikami?

Jednoosobowa
działalność gospodarcza

Tylko samodzielnie

Spółka jawna

Tylko ze wspólnikiem (wspólnikami)

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Może być samodzielnie bądź ze
wspólnikami – elastyczność zmian w
strukturze udziałowców

Spółka akcyjna

Może być samodzielnie bądź wraz z
innymi akcjonariuszami. Struktura typowa
dla znacznej liczby akcjonariuszy

14

Oddzielenie sfery biznesu od

sfery życia osobistego

Jednoosobowa
działalność
gospodarcza

Brak rozdzielności. Nieograniczona
odpowiedzialność właściciela w
zakresie skutków prowadzonej
działalności gospodarczej.

Spółka jawna

Brak rozdzielności. Nieograniczona
odpowiedzialność wspólników za
zobowiązania spółki.

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Rozdzielność. Jednak
odpowiedzialność członków zarządu,
którymi często są udziałowcy.

Spółka akcyjna

Pełna rozdzielność.

15

Wymagany poziom kapitału

założycielskiego

Jednoosobowa
działalność gospodarcza

Może być na początku minimalny i być
powiększany w miarę potrzeb

Spółka jawna

Może być na początku minimalny i być
powiększany w miarę potrzeb

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Minimum 5 tys. PLN

Spółka akcyjna

Minimum 100 tys. PLN

16

Czas i koszty związane z

rejestracją

Jednoosobowa
działalność gospodarcza

10 dni, 200 - 400 PLN

Spółka jawna

Kilka tygodni, 2-3 tys. PLN

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Kilka, kilkanaście tygodni, 5-8 tys. PLN

Spółka akcyjna

Kilkanaście tygodni, 10-15 tys. PLN

17

Elastyczność operacyjna

Jednoosobowa działalność
gospodarcza

Bardzo duża, zwłaszcza możliwości swobodnego
dysponowania środkami – zmiany poziomu środków
zaangażowanych w biznesie

Spółka jawna

Ograniczenie wewnętrzne – umowa spółki
Zewnętrzne – ogólne regulacje KSH

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Ograniczenia wewnętrzne – umowa spółki
Zewnętrzne – szczegółowe regulacje KSH

Spółka akcyjna

Ograniczenia wewnętrzne – statut spółki
Zewnętrzne – szczegółowe wymagania KSH
narzucające także procedury – n.p. powszechna
notarialna forma uchwał, obowiązek rocznego
audytu, szeroki wachlarz danych zgłaszanych do
KRS

18

19

Implikacje podatkowe

– szybki

test

•

Założenia

–

Biznes wymaga zaangażowania już na początku własnych środków min. 1 mln
PLN. Właściciel dysponuje takimi środkami i nie zamierza dobierać wspólników

–

Zgodnie z Biznesplanem przedsięwzięcie ma już od 1-go roku realizować
przychody w wysokości 2 mln PLN a zysk brutto (przed opodatkowaniem) -
0.5 mln PLN rocznie

•

Mamy do wyboru:

–

Jednoosobową działalność gospodarczą, oraz

–

Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie właściciel kontroluje 100%
udziałów

•

Pytanie

–

Którą formę prawną należałoby wybrać kierując się wyłącznie kryterium
maksymalizacji zysku właściciela po opodatkowaniu

19

Efektywna stopa podatkowa = %

zysku brutto przekazany na podatki

Podstawowe formy
prawne

Opodatkowanie
zysków z działalności
bieżącej

Opodatkowanie
zysków ze sprzedaży
przedsiębiorstwa

Jednoosobowa
działalność
gospodarcza

19%

19%

Spółka jawna

19%

19%

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

34,4%

19%

Spółka akcyjna

34,4%

19%

20

Potencjał rozwojowy

Jednoosobowa działalność
gospodarcza

Niemożność włączenia wspólników. Niezbyt
dobry „image” dla działalności na większą
skalę

Spółka jawna

Możliwość powiększenia liczby wspólników i
poziomu zaangażowania kapitałowego.
Forma rzadko stosowana przy większych
przedsięwzięciach. Niemożność przejścia do
jednoosobowej własności.

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Możliwość kształtowania liczby wspólników i
poziomu zaangażowania. Dobry „image”
także dla dużych firm. Niemożność wejścia na
giełdę.

Spółka akcyjna

Forma wskazana dla przedsięwzięć na
większą skalę, gdzie inwestorzy mają
dalekosiężny plan wprowadzenia spółki na
giełdę.

21

Jaką formę prawną wybrać na

starcie - podsumowanie

• Jednoosobową działalność gospodarczą

lub

• Spółkę jawną

lub

• Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

lub

• Spółkę akcyjną

22

Przykładowe sytuacje

• Sytuacja A. Inicjator przedsięwzięcia jest indywidualistą i najlepiej się czuje

samodzielnie kierując firmą. Przewiduje wysoką rentowność
przedsięwzięcia i chciałby realizowane zyski przeznaczyć na cele
konsumpcyjne.

– Preferowana forma: jednoosobowa działalność gospodarcza

• Sytuacja B. Nowe przedsięwzięcie uruchamiane jest przez grupę

zaufanych wspólników, znający się od lat nie tylko towarzysko, ale i
biznesowo. Ze względu wielkość popytu na oferowane wyroby, nie zakłada
się rozwinięcia interesu na dużą skalę. Wspólnicy chcą bezpośrednio
uczestniczyć w prowadzeniu firmy, traktując osiągane zyski jako
podstawowe źródło dochodu.

– Preferowana forma: spółka jawna

23

Przykładowe sytuacje – c.d.

• Sytuacja C. Planowane przedsięwzięcie, w zależności od sprzyjających

okoliczności może osiągnąć w przyszłości znaczne rozmiary. Inicjatorzy
przedsięwzięcia liczą w perspektywie z możliwością powiększenia grona
wspólników.

– Preferowana forma: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

• Sytuacja D. Inicjatorzy planują dynamiczny rozwój przedsięwzięcia opierają

jego sukces n a nowatorskich rozwiązaniach technologicznych,
organizacyjnych, marketingowych. Mają uzgodnioną strategię „finalnych
żniw” poprzez wprowadzenie spółki na giełdę. Są przygotowani na
znaczące zaangażowanie kapitałowe już na starcie.

– Preferowana forma: spółka akcyjna

24

25

Co w przypadku gdy forma prawna nie będzie

odpowiadała potrzebom biznesowym w

przyszłości?

• Możliwe jest przekształcenie jednej formy w inną, ale

– Konieczność porozumienia między wspólnikami
– Dość skomplikowana procedura
– Dodatkowe koszty
– Możliwe negatywne skutki podatkowe

• Typowe przekształcenia

– Jednoosobowa działalność w Sp. z o.o.
– Spółka cywilna w spółkę jawną bądź spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
– Spółka jawna w Sp. z o.o.
– Sp. z o.o. w S.A.

25

Na podstawie materiałów:

Sieć Edukacyjna Innowacyjnej Przedsiębiorczości Akademickiej

(SEIPA),

Projekt dofinansowany przez

Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

26

26