2015-05-10

1

Choroby pasożytnicze skóry

Sylwia Krzętowska

Choroby pasożytnicze skóry –
wiadomości wstępne



Pasożytnictwo to rodzaj

zależności polegający na tym,

że jeden organizm żyje,

rozwija się i rozmnaża

kosztem drugiego. Wyróżnia

się pasożyty wewnętrzne,

które bytują wewnątrz

organizmu żywiciela i

pasożyty zewnętrzne, które

pasożytują na powierzchni

ciała



Choroby pasożytnicze skóry

są wywoływane przez

pasożyty zewnętrzne, takie jak

wszy, świerzbowce czy

nużeńce

Choroby pasożytnicze skóry – wszawica



Choroba wywoływane jest przez
wszy

– owady odżywiające się

ludzką krwią, którą pobierają co

kilka godzin. Aby dostać się do

naczyń włosowatych skóry,

wykorzystują kłująco-ssący

aparat gębowy. Ich ślina zwiera

substancje utrudniające

krzepnięcie krwi i wywołujące

świąd po ukąszeniu



Znane są trzy odmiany
wszawicy:

•

głowowa

•

odzieżowa

•

łonowa

GNIDA

– JAJO WSZY

WESZ

– OSOBNOK DOROSŁY

Choroby pasożytnicze skóry – wszawica



Wszawica głowowa – wywołuje ją wesz głowowa. Samica ma

wielkość 2-3,5 mm. W ciągu miesiąca składa 150-300 jaj (gnid),

które przytwierdza za pomocą specjalnej, trudno rozpuszczalnej w

wodzie wydzieliny do osłonki włosa tuż nad powierzchnią skóry. W

miarę wzrostu włosa gnidy oddalają się od skóry, co może

wskazywać na długość trwania choroby. Z gnid po ośmiu dniach

wylęgają się larwy, a po upływie trzech tygodni wesz osiąga

dojrzałość płciową. Owady dorosłe żyją miesiąc. Wszawica

głowowa rozprzestrzenia się przez kontakt bezpośredni i pośredni,

przez zakażoną odzież, pościel, przybory do czesania włosów.

Wesz umiejscawia się zwykle w okolicy potylicznej i skroniowej. W

wyniku drapania spowodowanego świądem powstają przeczosy,

czyli sączące powierzchnie, które pokrywają się strupami. Dalsze

drapanie może wywołać wtórne zakażenie bakteryjne, w tym
czyraki

2015-05-10

2

Choroby pasożytnicze skóry – wszawica



Wszawica odzieżowa – powoduje

ją wesz odzieżowa, która jest

nieco większa od wszy głowowej.

Osiąga wielkość 3-4,5 mm. i

rozmnaża się znacznie szybciej,

ponieważ żyje krócej – dziesięć

dni. Samice składają jaja wyłącznie

w odzieży, przede wszystkim w jej

zgięciach i szwach. Zarażenie

następuje przez kontakt

bezpośredni lub pośredni – przez

odzież czy pościel. Zmiany skórne

to brunatne, swędzące grudki

obrzękowe. Wykwitem wtórnym są
przeczosy

, które po wygojeniu

pozostawiają niewielkie blizny.

Dochodzi także do wtórnych

zakażeń bakteryjnych

Choroby pasożytnicze skóry – wszawica



Wszawica łonowa – wywołuje ją
najmniejsza z omawianych wszy

–

wesz łonowa. Osiąga długość do

około 2 mm i ma okrągławy,
tarczkowaty

kształt. Cykl rozwojowy

trwa około miesiąca, podobnie jak

życie dorosłego owada. Do

zarażenia dochodzi najczęściej

wskutek kontaktów płciowych, w
rzadkich przypadkach poprzez

bieliznę pościelową. Wszy wykazują

tendencję do migracji. Stopniowo

wędrują ku górze ciała wzdłuż

owłosienia i mogą umiejscowić się

na brwiach i rzęsach. Zmiany po

ukąszeniach są wybitnie swędzące.

Czasem w miejscach ukąszeń

pojawiają się błękitne plamy
spowodowane rozpadem

czerwonych krwinek pod wpływem

śliny owadów

WESZ ŁONOWA NA RZĘSACH

CZŁOWIEKA

W

E

S

Z

ŁON

OW

A

Choroby pasożytnicze skóry – świerzb



Jest to choroba wywołana przez świerzbowca ludzkiego
(Sarcoptes scabiei

), gatunek roztoczy wielkości około 0,4 mm. Do

zakażenia dochodzi wskutek bezpośredniego kontaktu z osobą

chorą albo pośrednio, przez zakażoną odzież czy pościel



Samice (zapłodnione na powierzchni skóry) drążą w warstwie

rogowej korytarze, na których końcu składają codziennie kilka jaj. Z

nich po około trzech tygodniach wylęgają się larwy, które

przedostają się na powierzchnię skóry, gdzie przekształcają się w

osobniki dojrzałe. Drążenie korytarzy powoduje uporczywe

swędzenie skóry, nasilające się w nocy pod wpływem ciepła

pościeli). Wskutek intensywnego drapania pojawiają się zmiany

wtórne w postaci grudek, pęcherzyków i przeczosów, ulegające

zwykle wtórnemu zakażeniu



Zmiany zlokalizowane są zwykle w przestrzeniach

międzypalcowych rąk i stóp, grzbietowych powierzchniach

nadgarstków, w fałdach pachowych, na klatce piersiowej, w okolicy

pasa, okolicach lędźwiowych, na kończynach dolnych, a u

mężczyzn na członku

Choroby pasożytnicze skóry – świerzb

ŚWIERZBOWIEC LUDZKI

2015-05-10

3

Choroby pasożytnicze skóry – nużyca



To choroba wywoływana przez nużeńca ludzkiego (Demodex
folliculorum

). Nazywana jest też demodekozą. Występuje zwykle u

osób po 40. roku życia. Jaja pasożyta przenoszą się m.in. wraz z

kurzem. Można się także zarazić przez dotykanie tych samych

przedmiotów, co osoba chora np. kosmetyków, grzebienia, pościeli



Nużeńce to drobne pajęczaki, które bytują w mieszkach włosowych

i gruczołach łojowych człowieka. Samica ma długość około 380

µm., szerokość – 45 µm. i jest niedostrzegalna gołym okiem.

Samce są nieco mniejsze



Nużeńce odżywiają się m.in. wydzielinami skóry. Powodują

swędzenie, przebarwienia skóry na policzkach, zapalenie brzegów

powiek, czasami utratę brwi i rzęs, włosów na głowie czy

łonowych. Nużyca często towarzyszy chorobom skóry o

charakterze łojotokowym

N

U

ŻE

N

IE

C

LU

D

ZK

I

Zwierzęta pasożytnicze wywołujące
zmiany skórne



Są takie pasożyty zewnętrzne, które nie powodują
chorób, ale wywołują zmiany skórne i mogą przenosić
chorobotwórcze bakterie i wirusy. Do tej grupy
pasożytów należą m.in. pchły, pluskwy i kleszcze

Zwierzęta pasożytnicze wywołujące
zmiany skórne – pchły



Pasożyty te mają wielkość 3-3,5 mm i

trzy pary odnóży, z których ostatnia

zapewnia im możliwość wykonywania

dalekich skoków. Każda samica składa

około 400 jaj. Po 4-6 tygodniach życia

pchły osiągają dojrzałość płciową.

Zmiany skórne po ukąszeniach

występują zwykle w miejscach

okrytych odzieżą – powstają bąble

pokrzywkowe z centralnie położonym

śladem po ukłuciu. Towarzyszy im

świąd, a drapanie może powodować

wtórne zmiany skórne



Pchły ludzkie zwykle nie przenoszą

chorób, natomiast szczurze są
nosicielami bakterii

– pałeczek dżumy

Zwierzęta pasożytnicze wywołujące
zmiany skórne – pluskwy



Mają owalny, płaski kształt,

długość 4-5 mm. i szerokość 4
mm

. Cechą szczególną jest to, że

ukąszenia występują co siedem
dni. W normalnych warunkach

samica po posiłku z krwi składa

dziennie dwa, trzy jaja. Dojrzałość

płciową owady osiągają dopiero

po dwóch miesiącach



W miejscu ukłucia pojawia się

swędzący bąbel pokrzywkowy z

centralnym śladem po wkłuciu



Pluskwy nie przenoszą groźnych

chorób, mogą być jednak

uciążliwe na skutek ukłuć,

wywołujących u niektórych osób

miejscowe, a nawet ogólne
odczyny alergiczne

P

LU

S

K

W

A

D

O

M

O

W

A

PLUSKWA DOMOWA - UGRYZIENIA

2015-05-10

4

Zwierzęta pasożytnicze wywołujące
zmiany skórne – kleszcze



Samica jest barwy jasnobrązowej, głodna ma przeciętnie 3,5-5,5
mm

. długości, a gdy napije się krwi, może się powiększyć nawet do

30 mm

. Syta, w ciągu czterech tygodni składa 2-5 tysięcy jaj.

Owady staja się dojrzałe płciowo po upływie trzech lub więcej lat



W zdecydowanej większości przypadków kleszcze nie stanowią

zagrożenia dla człowieka, jednak część z nich może być

nosicielami groźnych chorób, takich jak kleszczowe zapalenie

mózgu i borelioza



Kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą wirusową. Manifestuje

się m.in. podwyższeniem temperatury ciała i różnego rodzaju
objawami neurologicznymi



Borelioza

jest chorobą bakteryjną, a jej objawami są m.in. zmiany

skórne. Zwykle w miejscu ukąszenia występuje obrączkowaty

rumień, powiększający się obwodowo. Często zdarza się, że w

części centralnej rumień bieleje. W tym czasie jednak bakterie

krążą już we krwi i mogą powodować choroby różnych narządów,

np. zapalnie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalnie mięśnia

sercowego, zapalenie stawów

Zwierzęta pasożytnicze wywołujące
zmiany skórne – kleszcze

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY