PODZIAŁY ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

1. ze względu na drogę wprowadzenia środka ogólnie znieczulającego

 znieczulenie wziewne
 znieczulenie infuzyjne

2. ze względu na możliwość pogłębienia lub spłycenia znieczulenia

 znieczulenie sterowane (wziewne)
 znieczulenie nie sterowane (poza płucne)
 znieczulenie względnie sterowane

ZNIECZULENIE WZIEWNE (STEROWANE)
- anestetyk działa na zasadzie dyfuzji. Z pęcherzyków płucnych przedostaje się do krwi; z
krwią do mózgu i tak osiąga się znieczulenie.
- znieczulenie to można uznać za kontrolowane, bo w momencie kłopotów odcina się
dostęp anestetyku i po czasie ten z organizmu też drogą dyfuzji wydostaje się na
zewnątrz.

ZNIECZULENIE NIESTEROWANE
- podawanie anestetyku drogą iniekcji (i.m.); doustnie, doodbytniczo, dootrzewnowo.
- po podaniu środka nie ma już nad nim kontroli- trzeba opierać się na doświadczeniu i
ulotkach.

ZNIECZULENIE WZGLĘDNIE STEROWANE
- podanie środka dożylnie

KETAMINA
- środek znieczulający
- może być stosowana u większości gatunków
- można podać i.m. i i.v. (jedyny taki lek znieczulający)- barbiturany tylko i.v.
- brak depresji ukł krążenia
- stosowana też do premedykacji
Działanie dysocjacyjne:

 P. ból
 Ograniczenie świadomości
 Utrata czucia powierzchownego (skóra, t. podskórna, mm)
 Niepełne zniesienie czucia trzewnego- duża wada! Można operować brzuch, ale

musi być premedykacja butyrofenonem lub alfa2-agonistami

 Zachowanie lub nawet wzrost napięcia mm
 Stan pobudzenia czuciowego i ruchowego drgawki

Są 2 odmiany:

 S-ketamina: silna

L-ketamina: możliwe stosowanie mniejszych dawek, ale jeszcze nie stosowana

- zsyntetyzowana w latach 70tych
- należy do grupy cykloheksylaminy- blokuje układ wzgórzowo- korowy
- hamuje mózg głownie w obrębie płatów czołowych, hamuje bodźce bólowe do jąder
wzgórza środmózgowia- ogranicza świadomość i utrata czucia
- pole wzrokowe i słuchowe + ukł limbiczny- pobudzenie
- zachowanie napięcia mm i pobudzenie- znieczulenie zdysocjowane (jedne ośrodki
hamuje a inne pobudza)

- depresja układu oddechowego:

 Spadek obj oddechowej początkowo wzrost objętości oddechowej, potem spadek
 Zaburzenia RKZ (pH, pCo2)
 Hipoksemia
 Bługi okres bezdechu po wdechu (bezdech na wdechu bezpieczniejszy niż na

wydechu)

 Nieregularne i spłycone oddechy przy dużych dawkach („oddech ketaminowy”)
 Drożność dróg oddechowych zachowana
 Odruch gardłowy i krtaniowy zachowane/ wzmożone; powiekowy i rogówkowy

zachowane)- problemy z intubacją (daj diazepam lub midazolam)

- ukł krążenia

 Wzrost liczby tętna
 Wzrost ciśnienia- o 10-30% max po 20min, później wraca do normy
 Wzrost V wyrzutowej serca
 Może być tachykardia (zależy od gatunku)
 Działa stymulująco na serce

- działanie pobudzające na krążenie znoszą alfa2-agoniści, pochodne benzodiazepiny i
fenotiazyny. Nie wywołuje dodatkowej arytmi serca

 może być stosowany po wstrząsie i

urazach.
- nie upośledza nerek i wątroby- bo nie podnosi ciśnienia
- wzrost wydzielania gr ślinowych i śluzowych tchawicy i oskrzeli (może powodować
niedrożność)
- nie hamuje perystaltyki żołądka i jelit!
- uczulenia bardzo rzadko
- brak nudności i wymiotów
- brak zwiotczenia mm, spastyczne skurcze, drgawki (słabo wtedy oddycha- patrzeć na bł
śluzowe)
- napięcie mm, wydawanie głosu, niezborność ruchowa, wzrost aktywności ruchowej
- przechodzi przez łożysko, ale brak negatywnego działania na płód.
- midazolam, diazepam, propofol, barbiturany iv znoszą negatywne działanie
- powieki otwarte
- spadek temp ciała, depresja ośrodka termoregulacyjnego
- może powodoać wzrost temperatury ciała przez drgawki
- może być stosowana z większością anestetyków
- odruch powiekowy może być zniesiony przy wysokich dawkach
- mało toksyczny, demetylacja w wątrobie
- 4 metabolity, wydalany przez nerki i z kałem, mało w stanie niezmienionym
- T1/2 40-60’ konie; 2-6h ludzie
- atropina (podawanie dyskusyjne bo może hamować pobudzenie na krążenie
- iv działanie zaczyna się 30-90sek po podaniu trwa do 10min
- po im działa po 2-5min, max działanie po 10-15min trwa u psów 20-30min, koty 30-
60min
Zalety:

 Szybkie działanie
 Przeciwbólowe
 Mniejsze działanie negatywne na ukł oddechowy niż barbiturany czy propofol
 Stymuluje współczulny układ- wzrost liczby tętna i ciśnienia
 Rozszerza oskrzela, można stosować w astmie
 Możliwość podania im
 Możliwość stosowania u różnych gatunków

Wady:

 Napięcie mm
 Drgawki
 Pobudzenie
 Wzrost ciśnienia śródgałkowego
 Wysycha rogówka przy otwartych powiekach- może doprowadzić do owrzodzeń
 Wybudzenie- częsta ekscytacja, hipertermia
 Długi czas powrotu do świadomości psów i kotów (do 24h po podaniu im
 Bolesność po im

Dawki

 Psy, koty 5-30mg/kg im, iv
 Koń, krowa 2,2mg/kg iv
 Cielaki 2-5mg/kg im 10mg/kg

BARBITURANY
- wynalezione w latach 20tych
- podział:

 Długo działające (6-12h): fenobarbital (działanie nasenne i p. drgawkowe)
 Średniodługo działające (2-6h)
 Krótko działające (45-90’): pentobarbital
 Ultrakrótko działające (5-15’)

tiopental

- kontrola głębokości znieczulenia

1. stopień

a) utrata świadomości czyli sen podstawowy

- odruch powiekowy i rogówkowy zachowany
- regularne oddychanie
- odruch krtaniowy zachowany lub wzmożony

b) okres tolerancji chirurgicznej

- osłabienie odruchu powiekowego
- spadek napięcia mięśni
- odruchy z pola operacyjnego częściowo zachowane- wzrost liczby oddechów pod
wpływem bodźców bólowych

2. stopień

- brak odruchów obwodowych
- oddech spłycony i rzadki – rozszerzenie źrenic pod wpływem silnych bólów

3. stopień

- gdy na niego wchodzi trzeba się liczyć z możliwością intubacji
- rozszerzenie źrenic
- brak odruchu powiekowego i rogówkowego

4. stopień

- nie należy do niego dopuścić
- porażenie oddychania i zatrzymanie pracy serca

- silne działanie nasenne i słabe p. bólowe barbituranów
- dla uzyskania bezbolesności potrzebne 2x większe dawki niż do utraty świadomości



dawki analgetyczne są toksyczne dla wątroby+ depresja oddychani8a i krążenia
(niebezpieczne, nie stosować)
- konieczna premedykacja pochodnymi fenotiazyny, alfa2-agonistami, opioidami
- nigdy jako monoanestetyk!

Charakterystyka ogólna:

a. działanie p.drgawkowe
b. przenikają przez łożysko- śmerć płodu

c. spadek czynności nerek
d. krótkie i ultrakrótkie czasy działania- szybkie osiągnięcie max stężenia w OUN (30-

40s po podaniu)

e. rozpuszczalne w tłuszczach- redystrybucja do tkanki tłuszczowej i mięśni
f. łączą się z białkami- frakcje nieczynne farmakologicznie

tiopental 75%
pentobarbital 40%
fentobarbital 20%

g. czas eliminacji wydłużony u zwierząt otyłych, wybudzanie wydłużone też u chudych

i umięśnionych

h. metabolizowane w wątrobie i wydalane przez nerki.
i. Toksyczne na wątrobę
j. Spadek perystaltyki jelit
k. Wchłanianie z przewodu pokarmowego
l. Spadek perfuzji nerek
m. Spadek temperatury ciała- podgrzewać
n. Działanie na oddechowy

- spadek liczby oddechów
- Spadek objętości oddechowej
- skurcz krtani
- kwasica oddechowa
- hipoksja
- bezdech (krótki)
- wzrost wydzielania śliny i śluzu w drogach oddechowych (atropina do premedykacji)

o. Działanie na krążenie

- rozszerzenie naczyń krwionośnych obwodowych- spadek oporu, zaleganie krwi
- spadek ciśnienia
- tachykardia
- w większych dawkach bradykardia
- spadek przepływu krwi w naczyniach wieńcowych
- skurcz
- arytmie
- skurcze komorowe dodatkowe

p. Nie dawać zwierzętom z chorymi nerkami, wątrobą, sercem
q. Pentobarbital znieczula po 20-30s i trwa 3-4h
r. Tiopental działa po 15-20s, trwa 5-20min
s. Podawać iv, inaczej działa zapalnie
t. Inne drogi podania : doopłucnowo, dosercowo, dojądrowo niewskazane przy

kastracji

u. Dawki frakcjonowane wg efektu

 1/3 dawki na początek, resztę wg efektu działania

badając odruchy

v. 5-30mg/ kg iv

PROPOFOL
- lata 90te
- działa od razu i ultrakrótko
- brak kumulacji w organizmie
- może być podawany z większością leków
- po iv łączy się w 97% z białkami
- szybko rozprowadzany w organizmie

 Najpierw do OUN i tk tłuszczowej, potem do wątroby i innych

- T1/2 1-5min
- eliminacja z kw glukuronowym w 60% przez nerki a w 30% z kałem.

- nie drażni gdy nie trafi się w żyłę
- podawanie wyłącznie iv (emulsja, pożywka dla bakterii- podać od razu, resztę wyrzucić!)
- działanie nasenne, p. drgawkowe, miorelaksacyjne
- zastosowanie:

 Krótkie znieczulenia
 Długie znieczulenia we wlewie ciągłym lub w frakcjonowanych dawkach
 Do indukcji znieczulenia ogólnego

- metabolity nie aktywne, po 20min mniej niż 20% dawki niezmetabolizowane
- brak toksycznego działania na wątrobę (chyba że w niewydolności)
- wpływ na oddech:

 Depresja zależna od dawki
 Spadek liczby oddechów
 Spadek objętości oddechowej
 Kwasica oddechowa
 Bezdech do 2min (po 1min można zacząć się niepokoić)

- wpływ na krążenie:

 Spadek ciśnienia
 Spadek obj wyrzutowej
 Spadek kurczliwości serca
 Rozszerzenie naczyń krwionośnych

 przemijający wpływ na oddech i krążenie; kolejne dawki nie kumulują się w organizmie
- dla psów i kotów 2-6mg/kg do premedykacji
- psy do 20min działania a koty do 30 (realnie 5-6min)
- 6-10mg/ kg – indukcja bez premedykacji
- 0,3-0,8 (0,2-0,4) mg/kg/ min w ciągłym wlewie
- głównie łączy się z alfa2-agonistami
Zalety:

 Szybkie działanie
 Szybki powrót do świadomości
 Brak kumulacji w organizmie
 Brak działania drażniącego na tkanki
 Można dawać w niewydolności nerek i jaskrze

Wady:

 Bezdech i jego konsekwencje (sinica, zaburzenia RKZ)
 Drgawki gdy brak premedykacji (rzadko)
 Spadek ciśnienia i obj minutowej

ZNIECZULENIE OGÓLNE
- znosi czucie bólu w całym organizmie
- powoduje:

 Utratę świadomości (anestezja)
 Wyłączenie bólu (analgezja)
 Zniesienie odruchów z pola operacyjnego (arefleksio)
 Częściowe/ całkowite relaksacja mm (relaksatio)

Podział:

1. na sposób wprowadzenia

- wziewny
- iniekcyjny

2. na możliwość pogłębienia lub spłycenia

- sterowane wziewnie

- nie sterowane poza płucne (każda inna droga niż wziewna)
- względnie sterowane (iv- bo można podać antagonistę)

Wziewne:
Aparat

 tchawica z rurką intubacyjną pęcherzyki płucne krew narządy, OUN-

szczególnie wrażliwe najlepiej ukrwione

Metoda
- wziewna z oddechem bezzwrotnym

 układ otwarty (raczej nie stosowany), półotwarty

- z oddechem zwrotnym

 układ półzamknięty i zamknięty

- otwarty

- wdech z atmosfery
- wydech z atmosfery

3 Metody:

 kroplowa: najprostsza maska ustno-nosowa (potrzebna u ludzi

 do maski gazę (5-10x zwinięta) a w niej wkropiony środek znieczulający
 Trudno kontrolować głębokość znieczulenia (tylko po odruchach)
 Jeśli problemy to sztuczne oddychanie

 Insuflacyjna

 j/w ale brak maski wężyk do jamy ustnej/ nosowej

 Inhalacyjna

 brak kontroli- pojemnik na pysk lub całe zwierze do środka (wacik ze środkiem w

środku)

 zasypia po ok. 15min
 nie stosowane

półotwarty- wdech z aparatu, wydech do atmosfery
Metody
- półotwarta bezzastawkowa Ayer’a z rurką T
- półotwarta Kuhna
- półotwarta zastawkowa
Ayer’a: butla z tlenem, parownik

 miesza się tlen ze środkiem znieczulającym

- w % podaje się stężenie: 1ml w 100ml O2

 1% ml leku

- wymaga intubacji (rurka T lub Y)

 gdy za długa rurka to zwierze oddycha zużytym

powietrzem u umiera, powinna mieć 1/3 poj płuc.
Kuchna: j/w + do ramienia wydechowego jest dokręcany dziurawy worek oddechowy



łatwiej kontrolować zwierze, przy wydechu worek się rusza
Z zastawką: w ramieniu wydechowym

 podczas wydechu unosi się, CO2 się nie cofa

Półzamknięty:
- wdech z aparatu, wydech też wraca
- polega na częściowym oddychaniu zwrotnym z pochłanianiem CO2
- podaż O2 wyższa niż zużycie minutowe przez organizm
- nadmiar gazów może wydostawać się przy wydechu przez zastawkę (natychmiastowy
spust z worka oddechowego)
- półzamknięta bo w każdej chwili można opróżnić worek z gazów i wypełnić czystym O2



szybka reanimacja

Zamknięty
- wdech i wydech z aparatu

- powietrze wydychane przez pacjenta oczyszcza się całkowicie z CO2 w pochłaniaczu,
potem gromadzi się w worku oddechowym skąd przy wdechu powraca do płuc

Zamknięty/ półzamknięty
- metoda okrężna zastawkowa
- metoda wahadłowa (tam i z powrotem)