Projekty edukacyjne w gimnazjum
Prezentacja przygotowana na podstawie materiałów z
portalu
www.ceo.org.pl/portal/projekt
.
Plan prezentacji
1.
Zasady wynikaj
ą
ce z rozporz
ą
dzenia
2.
Cel projektu edukacyjnego
3.
Zadania nauczyciela prowadz
ą
cego projekt
4.
Jak sformułowa
ć
temat projektu
5.
Kroki projektu
6.
Podsumowanie
Rozporz
ą
dzenie MEN wprowadzaj
ą
ce
do gimnazjów projekt edukacyjny
•
Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem
uczniów, maj
ą
cym na celu rozwi
ą
zanie konkretnego problemu,
z zastosowaniem ró
ż
norodnych metod.
•
Zakres tematyczny projektu edukacyjnego mo
ż
e dotyczy
ć
wybranych tre
ś
ci nauczania okre
ś
lonych w podstawie
programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów lub wykracza
ć
poza te tre
ś
ci.
•
Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz
temat projektu edukacyjnego wpisuje si
ę
na
ś
wiadectwie
uko
ń
czenia gimnazjum.
Gimnazjalny projekt edukacyjny
Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opiek
ą
nauczyciela i obejmuje nast
ę
puj
ą
ce działania:
•
wybranie tematu projektu edukacyjnego;
•
okre
ś
lenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów
jego realizacji;
•
wykonanie zaplanowanych działa
ń
;
•
publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.
Ocena i zwolnienie ucznia
•
Kryteria oceniania zachowania ucznia w gimnazjum zawarte
w ocenianiu wewn
ą
trzszkolnym uwzgl
ę
dniaj
ą
jego udział
w realizacji projektu edukacyjnego.
•
Dyrektor gimnazjum mo
ż
e - w szczególnie uzasadnionych
przypadkach, uniemo
ż
liwiaj
ą
cych udział ucznia w realizacji projektu
edukacyjnego - zwolni
ć
go z realizacji projektu.
•
W przypadku, o których mowa w punkcie 9 rozporz
ą
dzenia, na
ś
wiadectwie uko
ń
czenia gimnazjum, w miejscu przeznaczonym na
wpisanie informacji o udziale ucznia w realizacji projektu, wpisuje si
ę
„zwolniony” lub „zwolniona”.
Warunki realizacji projektu oraz
informowanie rodziców
•
Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego okre
ś
la
dyrektor gimnazjum w porozumieniu z rad
ą
pedagogiczn
ą
.
•
Wychowawca klasy na pocz
ą
tku roku szkolnego,
w którym uczniowie b
ę
d
ą
realizowa
ć
projekt edukacyjny, informuje
uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji
projektu edukacyjnego.
Główny cel projektu edukacyjnego
•
Rozwi
ą
zanie konkretnego problemu (a nie samo działanie lub
rozrywka). Problem powinien budzi
ć
zainteresowanie uczniów, a
rozwi
ą
zanie go ma by
ć
dla nich wyzwaniem.
•
Rozwi
ą
zanie problemu powinno wymaga
ć
od uczniów
samodzielnego zdobywania wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci: szukania
informacji, analizowania ich, opracowywania, podejmowania
adekwatnych działa
ń
, a na koniec – przygotowania i
przeprowadzenia publicznej prezentacji efektów swojej pracy.
Problemy wymagaj
ą
ce rozwi
ą
zania
•
Przygotowanie szkoły do prowadzenia i oceniania projektów.
•
Wybór nauczycieli na opiekunów projektów.
•
Wybór zakresów tematycznych i tematów projektów.
•
Ustalenie roli wychowawcy klasowego.
•
Wybór problemu.
•
Prowadzenie projektów z uczniami.
Problemy wymagaj
ą
ce rozwi
ą
zania
•
Przygotowanie szkoły do prowadzenia i oceniania projektów.
•
Wybór nauczycieli na opiekunów projektów.
•
Wybór zakresów tematycznych i tematów projektów.
•
Ustalenie roli wychowawcy klasowego.
•
Wybór problemu.
•
Prowadzenie projektów z uczniami.
Dwa rodzaje projektu edukacyjnego
projekty
badawcze
projekty
zadaniowe
Cztery kroki projektu edukacyjnego
wybór tematu
okre
ś
lenie celów
i zaplanowanie działa
ń
wykonanie zada
ń
publiczna prezentacja
Zadania opiekuna projektu – etap
przygotowania
Wybranie zakresu tematycznego projektu.
Wprowadzenie uczniów w tematyk
ę
projektu.
Przygotowanie uczniów do samodzielnej pracy nad rozwi
ą
zaniem
problemu.
Dokonanie podziału uczniów na zespoły.
Ustalenie z zespołami rozwi
ą
zywanego przez projekt problemu i
celów projektu.
Zadania opiekuna projektu – etap realizacji
Sprawowanie w ci
ą
gu roku szkolnego opieki nad uczniami realizuj
ą
cymi
projekt.
Monitorowanie realizacji projektów przez uczniów.
Wspomaganie uczniów realizuj
ą
cych projekt w czasie konsultacji.
Ocenianie kształtuj
ą
ce uczniów realizuj
ą
cych projekt.
Wprowadzenie
Nauczyciel przedstawia uczniom proponowany zakres tematyczny i
ogóln
ą
ide
ę
projektu.
Nawi
ą
zuje do wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci, które ju
ż
zdobyli (np. na
wcze
ś
niejszych zaj
ę
ciach czy na poprzednim etapie edukacyjnym),
rozmawia o ich własnych do
ś
wiadczeniach.
Nauczyciel wyja
ś
nia uczniom, na czym polega praca metod
ą
projektu.
Krok 1. Wybór tematu projektu edukacyjnego
Temat i problem powinny zosta
ć
okre
ś
lony wspólnie przez uczniów i
nauczyciela.
Problem mo
ż
e mie
ć
charakter otwartego pytania (w projektach
badawczych) lub odnosi
ć
si
ę
do konkretnego działania (w projektach
zadaniowych).
Mo
ż
e to by
ć
problem wa
ż
ny dla społeczno
ś
ci lokalnej (projekt
społeczny) lub zwi
ą
zany z metodami wybranego zagadnienia, ze
sposobami uczenia innych (projekt wzajemnego nauczania) czy
informowania lub przekonywania innych (projekt medialny).
Jak sformułowa
ć
ciekawy problem?
Problem powinien by
ć
wystarczaj
ą
co ambitny, by ucze
ń
odczuwał
okre
ś
lon
ą
trudno
ść
w jego rozwi
ą
zywaniu.
Ucze
ń
potrafi sam sformułowa
ć
problem, lub u
ś
wiadamia sobie
problem sformułowany przez nauczyciela.
Problem jest na tyle interesuj
ą
cy, by ucze
ń
chciał go rozwi
ą
za
ć
.
Problem jest ambitny, ale do rozwi
ą
zania przez uczniów.
Jak sformułowa
ć
ciekawy problem?
Temat:
Konsumpcja w Polsce/
Problem:
Sk
ą
d pochodz
ą
moje
zabawki?
Temat:
Dost
ę
p do wody/
Problem:
Do czego potrzebna człowiekowi
woda?
Temat:
Kolonializm/
Problemy:
Jak Afryka
ń
czycy i Europejczycy
oceniaj
ą
kolonializm?
Temat:
Zmiany klimatu/
Problem:
Jak zmieniamy klimat?
Krok 2. Cele i plan działa
ń
Uczniowie okre
ś
laj
ą
cele poznawcze i cele praktyczne projektu.
Uczniowie odpowiadaj
ą
na pytania: Czego chcemy si
ę
dowiedzie
ć
?
Co chcemy osi
ą
gn
ąć
?
Uczniowie planuj
ą
działania i zadania: okre
ś
laj
ą
czas ich realizacji,
osoby odpowiedzialne za ich wykonanie a tak
ż
e form
ę
i termin
prezentacji ko
ń
cowej.
Stworzenie takiego harmonogramu ułatwia karta projektu.
Karta projektu
www.ceo.org.pl
Temat projektu
Sprawiedliwy handel
Zespół uczniowski
1.Imię i nazwisko ucznia
2.Imię i nazwisko ucznia
podpisy uczniów
(zobowiązanie do realizacji
projektu)
Nauczyciel opiekun
Imię i nazwisko
nauczyciela
podpis nauczyciela
Problem
W jaki sposób sprawiedliwy handel różni się od
zwykłego handlu i jak może zmieniać życie
rolników w krajach Południa?
I. Podstawowe informacje - zespół uczniowski
i wybranie tematu projektu.
II. Okre
ś
lenie celów projektu i zaplanowanie
etapów realizacji
„Czego chcemy się
dowiedzieć?” i/lub
„Co chcemy
osiągnąć?”
1.
Chcemy sprawdzić czym sprawiedliwy handel
różni się od zwykłego handlu.
2.
Chcemy dowiedzieć się jakie korzyści
sprawiedliwy handel daje rolnikom w krajach
globalnego Południa.
3.
Chcemy poznać argumenty przeciwników i
zwolenników ruchu sprawiedliwego handlu.
4.
Chcemy zachęcić koleżanki i kolegów do
zainteresowania się ideą sprawiedliwego handlu.
a) Główne cele
b) Planowanie etapów realizacji projektu
Główne zadania
Działania
Uczniowie
odpowiedzialni
Terminy
realizacji
Informacja o
wykonaniu
I. Poznanie idei
sprawiedliwego
handlu (SH).
Wypo
ż
yczenie i obejrzenie
w grupie realizuj
ą
cej
projekt filmu „Czarne
złoto”.
Anna Kowalska
Barbara Wi
ę
cko
1-7.12.2010
Wykonane
w
zaplanowanym
czasie
Poszukiwanie informacji na
temat SH w mediach i w
internecie. Wybór
kluczowych informacji.
Marta D
ę
bska
Piotr Rubens
7-15.12.2010
Wybór
informacji
dokonany
przy
wsparciu
nauczyciela.
Wywiad telefoniczny z
przedstawicielem NGO
zajmuj
ą
cej si
ę
SH.
Kamil Lew
Wojciech Zubik
7.15.12.2010
Wykonane zgodnie
z planem.
Organizacja spotkania w
celu wymiany zdobytych
informacji
Barbara Wi
ę
cko
15-20.12.2010
Spotkanie w pełnym
składzie.
Dwudniowe
opó
ź
nienie.
b) Planowanie etapów realizacji projektu
Główne zadania
Działania
Uczniowie
odpowiedzialni
Terminy
realizacji
Informacja o
wykonaniu
II. Sprawdzenie
stanu wiedzy
rówie
ś
ników na
temat SH
Opracowanie ankiet i ich
druk
Anna Kowalska
Barbara Wi
ę
cko
20.12.2010-
5.01.2011
Przygotowanie
na podstawie
wywiadu
telefonicznego.
Przeprowadzenie bada
ń
w
ś
ród uczniów szkoły
Kamil Lew
Marta D
ę
bska
Wojciech Zubik
5-15.01.2011
Zgodnie z
planem.
Opracowanie wyników
bada
ń
Marta D
ę
bska
Piotr Rubens
15 -22.01.2010 Przy wsparciu
nauczycielki
matematyki.
III.
Przygotowanie
projekcji filmu i
dyskusji
Ustalenie przebiegu
projekcji, sformułowanie
pyta
ń
do dyskusji
Anna Kowalska
Barbara Wi
ę
cko
10-15.01.2011
Zgodnie z
planem,
wsparcie
opiekuna
Przygotowanie prezentacji
wprowadzaj
ą
cej do
dyskusji po filmie
Barbara Wi
ę
cko
Kamil Lew
22.-28.01.2011 Przy wsparciu
nauczycielki
informatyki
Prowadzenie dyskusji po
filmie
Marta D
ę
bska
Wojciech Zubik
30.01.2011
Zgodnie
z
planem
b) Planowanie etapów realizacji projektu
Główne zadania
Działania
Uczniowie
odpowiedzialni
Terminy
realizacji
Informacja o
wykonaniu
IV. Organizacja
projekcji i
spotkania
Zorganizowanie sali i sprz
ę
tu
potrzebnego do projekcji.
Marta D
ę
bska
Piotr Rubens
10-15.01.2011
Zgodnie z
planem
Przygotowanie plakatów i
informacji do szkolnego
radiow
ę
zła na temat pokazu.
Anna Kowalska
Wojciech Zubik
15-25.01.2011
Przy wsparciu
SU i
wolontariuszy z
radiow
ę
zła.
Przygotowanie i publikacja
artykułu ze sprawozdaniem z
projekcji
Marta D
ę
bska
1-7.02.2011
Tygodniowe
opó
ź
nienie.
V. Spotkania
podsumowuj
ą
ce
realizacj
ę
projektu
Spotkania podsumowuj
ą
ce
realizacj
ę
projektu
Anna Kowalska
Barbara Wi
ę
cko
Marta D
ę
bska
Piotr Rubens
Kamil Lew
Wojciech Zubik
1.14.02.2011
Dwa spotkania
–
podsumowuj
ą
c
e projekt i
prezentacj
ę
,
pełny skład,
Krok 3. Działanie
Uczniowie wykonuj
ą
zadania zapisane w harmonogramie, prowadz
ą
dokumentacj
ę
swojego projektu (karta projektu, karta działania, film,
blog, teczka, itp.)
Podczas konsultacji nauczyciel udziela uczniom informacji,
motywuje do działania, sprawdza, jak udało im si
ę
zrealizowa
ć
zaplanowane zadania, pomaga radzi
ć
sobie z trudno
ś
ciami,
zach
ę
ca do samooceny: Co i jak zrobili do tej pory? Co stanowiło
dla nich trudno
ść
i jak j
ą
pokonywali? Czego si
ę
nauczyli?
III. Konsultacje
Terminy Tematy
Uczestnicy konsultacji
Podpis
nauczyciela
14.12.2010
Analiza informacji z mediów i
stron www na temat SH.
Marta D
ę
bska, Piotr Rubens
(uczniowie)
Joanna
Dobrowolska
(nauczycielka)
15.01.2010
Pomoc w przygotowaniu pyta
ń
do dyskusji po projekcji filmu
Anna
Kowalska,
Barbara
Wi
ę
cko (uczennice)
Joanna
Dobrowolska
(nauczycielka)
17.01.2011
Opracowanie wyników ankiet na
temat SH.
Marta D
ę
bska, Piotr Ruben,
Kamil Lew, Wojciech Zubik
(uczniowie)
Krystyna Piotrowska
(nauczycielka matematyki)
23.01.2011
Przygotowanie prezentacji
wprowadzaj
ą
cej do dyskusji po
filmie.
Barbara Wi
ę
cko
Kamil
Lew
(uczniowie),
Katarzyna
Jagielnicka
(nauczycielka informatyki)
Karta zadania (lub działania)
(tabela wypełniana w trakcie planowana działania)
Zadanie
Poznanie idei
sprawiedliwego handlu.
Działania
Uczniowie
wykonujący
działanie i ich
role
Źródła
informacji,
materiały i
zasoby
Sojusznicy
Termin
wykonania
Zadanie
rozpisane na
szczegółowe
działania.
Imiona
i nazwiska
uczniów, ze
wskazaniem, co
kto robi.
Z czego
uczniowie
będą
korzystać?
Kto może
pomóc?
Przewidywany
termin
rozpoczęcia
i zakończenia
działania.
jw.
Karta zadania (lub działania)
a) Planowanie
(tabela wypełniana w trakcie planowania działania)
Karta zadania lub działania
Co i jak zrobiliśmy?
Które z zadań i działań udało się zespołowi zrealizować? Kto był w to
zaangażowany (wykonawcy)? Z jakich źródeł informacji, materiałów
i zasobów korzystali uczniowie? Jak przebiegała realizacja
przeprowadzonych działań lub zadań? Kto im pomagał? Jakie efekty
(produkty) powstały w wyniku podjętych działań?
Co stanowiło dla nas
trudność i jak ją
pokonaliśmy?
Jakie trudności uczniowie napotkali i jak je rozwiązali? Których
zadań i działań nie udało się zrealizować?
Czego się nauczyliśmy?
Uczniowie wskazują, czego się dowiedzieli lub nauczyli, jakie
umiejętności zdobyli.
b)
Realizacja (tabela wypełniana po wykonaniu kolejnych zadań i działań)
Krok 4. Publiczna prezentacja
Uczniowie pokazuj
ą
, co zrobili oraz czego si
ę
nauczyli.
Wykorzystuj
ą
konkretne „produkty” projektu: eksponaty, mapy i
wykresy, portfolia, filmy czy prezentacje multimedialne.
Cz
ęś
ci
ą
prezentacji mo
ż
e by
ć
publikacja „w sieci”: prezentacje,
teksty, galeria zdj
ęć
, strony internetowe.
Warto zorganizowa
ć
publiczne wydarzenie dla innych uczniów,
rodziców, przedstawicieli lokalnej społeczno
ś
ci.
IV. Prezentacja
Termin prezentacji
30.01.2011
Miejsce prezentacji
Sala multimedialna w szkole.
Forma prezentacji
Projekcja filmu i dyskusja z
wykorzystaniem prezentacji
PowerPoint oraz gazetka szkolna.
Udział członków zespołu
Patrz „osoby odpowiedzialne” za
organizacje prezentacji.
Odbiorcy
Uczniowie szkoły, rodzice, nauczyciele.
IV Publiczna prezentacja
Prezentacja na forum klasy
Prezentacja na forum szkoły
Prezentacja otwarta dla społeczno
ś
ci lokalnej
Prezentacja w przestrzeni wirtualnej
Krok 4. Publiczna prezentacja
projekcja filmu
poł
ą
czona z
dyskusj
ą
szkolne targi
projektów z
okazji 21 III lub
1 VI
dzie
ń
otwarty
szkoły
gra miejska
koło
zainteresowa
ń
–
edukacja
rówie
ś
nicza
debata
oksfordzka
w czasie
spotkania w
urz
ę
dzie gminy
w czasie
lokalnych
targów
edukacyjnych
w domu kultury
audycja w
lokalnym radio
film na YouTube
lub w lokalnej
telewizji
wystawa z
wernisa
ż
em
Podsumowanie
Wa
ż
nym elementem pracy uczniów jest podsumowanie rezultatów
projektu oraz procesu edukacyjnego, jaki miał miejsce podczas jego
realizacji.
Uczniowie powinni:
dokona
ć
samooceny własnego udziału,
udzieli
ć
informacji zwrotnej pozostałym członkom zespołu,
przeanalizowa
ć
sukcesy i trudno
ś
ci oraz
wyci
ą
gn
ąć
wnioski na przyszło
ść
.
Wsparcie nauczycieli
w realizacji projektu
edukacyjnego
w gimnazjum
Serwis informacyjny „Gimnazjalny projekt edukacyjny”
www.ceo.org.pl/portal/projekt
„Jak zorganizowa
ć
i prowadzi
ć
gimnazjalne projekty
edukacyjne”, Jacek Strzemieczny