Jedna rada, dwa obozy.

wiadczenie kieruj

cego prac

wiadczam,

e niniejsza praca została przygotowana pod moim kierunkiem i

stwierdzam,

e spełnia ona warunki do przedstawienia jej w post

powaniu o

nadanie tytułu zawodowego.

Data Podpis kieruj

cego prac

wiadczenie autora (autorów) pracy

wiadom odpowiedzialno

ci prawnej o

wiadczam,

e niniejsza praca dyplomowa

została napisana przez mnie samodzielnie i nie zawiera tre

ci uzyskanych w

sposób niezgodny z obowi

zuj

cymi przepisami.

wiadczam równie

e przedstawiona praca nie była wcze

niej przedmiotem

procedur zwi

zanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w wy

szej uczelni.

wiadczam ponadto,

e niniejsza wersja pracy jest identyczna z zał

czon

wersj

elektroniczn

Data Podpis autora (autorów)
pracy

Streszczenie

Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza konfliktu w radzie gminy, w obr

bie której

znajduje si

jedno małe miasto oraz 65 sołectw. Liczba mieszka

ców gminy nie

przekracza 20 000 (z czego liczba mieszka

ców miasta to około 7 000 osób). Za cel

bada

przyj

łam diagnoz

przyczyny konfliktu mi

dzy dwiema, przeciwstawnymi grupami

radnych. Posłu

yłam si

metod

etnograficzn

, zakorzenion

w perspektywie

interpretatywnej teorii organizacji. Badania opierały si

w głównej mierze na: obserwacji

nieuczestnicz

cej, wywiadach oraz analizie tekstów. Wnioski dotycz

ce przyczyny

konfliktu zaprezentowane zostały w ko

cowej cz

ęś

ci pracy, po przedstawieniu przebiegu i

przejawów konfliktu oraz opinii władz samorz

dowych gminy na ten temat.

Słowa kluczowe

Etnografia, wywiad, obserwacja, samorz

d, rada miejska, konflikt, gmina, koalicja,

opozycja

Dziedzina pracy

04000 Biznes i zarz

dzanie Business Studies, Management Science

Tytuł pracy w j

zyku angielskim

One city council, two camps. An ethnography of a conflict.

Podzi

kowania....................................... 4

1. Wst

p.................................................. 6

1.1. Tło.....................................................................................................................6

1.2. Sformułowanie problemu ..................................................................................6

1.3. Struktura pracy .................................................................................................6

2. Kultura a organizacje samorz

dowe: Cz

ęść

teoretyczna

2.1. Kultura organizacji ............................................................................................8

2.2. Organizacja jako system polityczny ................................................................11

2.3. Konflikt w organizacji ......................................................................................15

2.4. Zagadnienia prawne funkcjonowania samorz

du ...........................................20

2.5. Zarz

dzanie gmin

.........................................................................................28

3. Konflikt: Cz

ęść

empiryczna............ 33

3.1. Metodologia ....................................................................................................33

3.2. Badania w terenie ...........................................................................................34

3.3. Powstanie rady miejskiej.................................................................................38

3.4. Przejawy i przebieg konfliktu w radzie miejskiej..............................................42

3.5. Próba diagnozy przyczyny konfliktu ................................................................66

3.6. Podsumowanie ...............................................................................................90

4. Konkluzje ......................................... 99

Aneks ................................................. 102

Bibliografia......................................... 103

1. Wst

1.1. Tło

Nigdy szczególnie nie interesowałam si

polityk

, zwłaszcza t

na szczeblu

gminnym. Zmieniło si

to, gdy kilka miesi

cy po uko

czeniu studiów

dziennikarskich, w swojej rodzinnej miejscowo

ci zacz

łam prac

w redakcji

samorz

dowej gazety. Było to w listopadzie 2007 roku. Wła

nie wtedy moim

pracowniczym obowi

zkiem stało si

uczestniczenie w sesjach rady miejskiej i

pisanie relacji z nich. Pocz

tkowo nie było to dla mnie nic przyjemnego. Szybko

jednak przekonałam si

, ile barw kryje

wiat lokalnej polityki. Ka

da wizyta w

Urz

dzie Miasta i Gminy, gdzie odbywały si

sesje, była fascynuj

podró

Ŝą

tajemniczy

wiat. Podró

ta trwała do pocz

tku 2009 roku. Wtedy zako

czyłam

współprac

ze wspomnian

gazet

i obecnie nie zajmuj

tym ju

zawodowo.

1.2. Sformułowanie problemu

Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza konfliktu w radzie miejskiej niespełna

dwudziestotysi

cznej gminy poło

onej nieopodal Warszawy. W obr

bie tej gminy

znajduje si

jedno małe miasto i 65 sołectw. Pi

tnastoosobowa rada miejska

podzieliła si

na dwa przeciwstawne obozy – tzw. wiejski, który stanowił wi

kszo

ść

i miejski, który – cho

mniejszy liczebnie – był zdecydowanie bardziej aktywny.

Burmistrz tej

e gminy pochodził ze wsi. Grupa wiejska utworzyła zatem koalicj

, a

miejska opozycj

. Przy ka

dej mo

liwej okazji dochodziło mi

dzy obozami do

sporów, które wywoływały burzliwe i długie dyskusje, dotycz

ce ró

norakich

problemów. Dyskusje miały odzwierciedlenie m.in. w wynikach głosowa

Jak i dlaczego doszło do powstania dwóch obozów? Z czego naprawd

wynika konflikt i jakie s

jego mechanizmy, historia? Jakie s

ródła władzy obu

grup? Jak rodzaj i struktura gminy wpływaj

na konflikt? Tego wła

nie

postanowiłam dowiedzie

, przygotowuj

c niniejsz

prac

1.3. Struktura pracy

W swojej pracy prezentuj

przede wszystkim badania jako

ciowe w formie

etnografii organizacji, jak

jest rada miejska.

Praca ta podzielona jest na cztery cz

ęś

ci. Pierwsza z nich to wst

p, w

którym przybli

am Czytelnikowi tło moich bada

, problem badawczy i struktur

pracy.

Druga – cz

ęść

teoretyczna zawiera informacje na temat: kultury organizacji,

teorii organizacji jako systemu politycznego, konfliktu w organizacji, prawnej

specyfiki funkcjonowania gminy wraz z krótkim omówieniem sposobu wyborów

organów gminy, a tak

e zapisy na temat zarz

dzania gmin

. Jest to niezb

dny

element niniejszej pracy. Stanowi doskonałe wprowadzenie do przedstawienia

efektów bada

ęść

praktyczna zawiera: metodologi

przeprowadzonych bada

, krótki

ich opis, wyniki ostatnich wyborów samorz

dowych w opisywanej gminie wraz z

ich analiz

, chronologiczny zapis przebiegu i przejawów badanego konfliktu,

analiz

wywiadów. Podsumowanie tej cz

ęś

ci zawiera informacje o tym, jak

postrzegaj

konflikt badani.

ęść

czwart

– konkluzje stanowi model badanej organizacji obrazuj

powstanie i przebieg konfliktu.

Aneks za

zawiera wybrane artykuły prasowe, które pomog

Czytelnikowi

lepiej pozna

opisywane zagadnienia.

2. Kultura a organizacje samorz

dowe: Cz

ęść

teoretyczna

2.1. Kultura organizacji

Jak pisze Mary Jo Hatch, kultura organizacji to prawdopodobnie najtrudniejsze do

zdefiniowania poj

cie w teorii organizacji (2002). Zapewne dlatego – tak, jak liczne

definicje samej kultury, tak wiele istnieje pogl

dów na kultur

organizacji.

Wielo

ść

prezentuje zreszt

wspomniana autorka, publikuj

c w swojej ksi

ąŜ

wybrane definicje tego poj

cia (ibidem).

Badacze zwi

zani z paradygmatem interpretatywnym wychodz

z zało

enia,

kultura to co

, czym organizacja jest (Kostera, Kownacki i Szumski, 2001).

Według innych badawczy, reprezentuj

cych paradygmat funkcjonalistyczny,

kultura jest czym

, co organizacja ma (Zbiegie

-Maci

g, 2002).

Niezwykle

popularnym

Polsce,

typowym

dla

paradygmatu

funkcjonalistycznego, sposobem my

lenia o kulturze organizacji jest model

kliniczny Edgara Scheina (Schein, 1985, cytowany przez: Kostera, Kownacki i

Szumski, 2001).

Rysunek 1. Model kliniczny Scheina.

ródło: Opracowanie własne na podstawie: Kostera,

Kownacki i Szumski (2001, s. 373).

W owym modelu kultura to cało

ść

, składaj

ca si

z trzech poziomów, które

wyodr

bnione zostały ze wzgl

du na ich widoczno

ść

i trwało

ść

. Według Scheina,

Artefakty

Normy i warto

Zało

enia

najbardziej widoczne i u

wiadamiane s

sztuczne twory kultury – artefakty. W ich

skład wchodz

1) artefakty j

zykowe (j

zyk, mity, legendy),

2) artefakty behawioralne (ceremonie, rytuały),

3) artefakty fizyczne (sztuka, technologia, przedmioty materialne)

(Kostera, Kownacki i Szumski, 2001, s. 373).

Kolejny poziom to normy i warto

ci. S

trwalsze od artefaktów, ale znacznie

trudniej je zaobserwowa

. Mo

na wyró

dwa rodzaje norm i warto

ci:

deklarowane i przestrzegane.

Te pierwsze s

głoszone i oficjalnie si

do nich nawi

zuje. Te drugie s

gosłupem moralnym, na którym opiera si

ycie społeczne w danej

kulturze. Oba rodzaje norm i warto

ci mog

w wi

kszym lub

mniejszym zakresie zbie

ne (Kostera, 1998, s. 12).

Najgł

bszym, najtrwalszym i najtrudniejszym do zaobserwowania poziomem s

zało

enia kulturowe. S

one pod

wiadome, przyjmowane przez uczestników

kultury jako pewniki, stanowi

sedno kultury organizacyjnej. Podstawowe

zało

enia odnosz

do:

1) natury człowieka,

2) relacji mi

dzyludzkich,

3) samej organizacji,

4) natury otoczenia,

5) relacji organizacji z otoczeniem (Kostera, Kownacki i Szumski, 2001,

s. 376).

Według Scheina kultura organizacji pełni ró

ne wa

ne funkcje. Pierwsza

grupa funkcji dotyczy kwestii zwi

zanych z dostosowaniem zewn

trznym, druga

— problemów wynikaj

cych z wewn

trznego funkcjonowania organizacji.

Funkcje kultury organizacji

Dostosowanie zewn

trzne

Funkcjonowanie wewn

trzne

Umo

liwienie zrozumienia misji i strategii

organizacji, identyfikacj

celu organizacji przez

jej uczestników

Oferowanie wspólnego j

zyka

i aparatu poj

ciowego

Umo

liwienie integracji uczestników

Definiowanie granic grupy,
kryteriów przyj

cia i

odrzucenia

Umo

liwienie integracji wokół

rodków przyj

tych

do realizacji celów firmy i wzrost zaanga

owania

uczestników

Wyznaczenie zasad władzy i
kryteriów statusu

Oferowane uczestnikom jednolite sposoby
pomiaru i kryteria oceny efektów

Zaspokojenie potrzeb
bezpiecze

stwa i afiliacji

Okre

lenie kryteriów

nagradzania i karania

Umo

liwienie ulepszania

rodków i

przeformułowanie celów

Oferowanie ideologii

Tabela 1. Funkcje kultury organizacji według Edgara Scheina.

ródło: Kordulewska (2007, s.

32).

Lidia Zbiegie

-Maci

g (2002) pisze, i

kultura jest syntez

wspólno

ci.

Tworzy si

przez wspólne: wzory my

lenia, wierzenia, uczucia, warto

ci,

wiadczenia, bycie razem. Integracja oparta na tych czynnikach daje poczucie

stabilno

ci i bezpiecze

stwa oraz buduje organizacyjn

samo

ść

Kultura […] oferuje podstawow

, wspóln

wizj

wiata, a tak

e etyczny

punkt oparcia. Zwi

ksza w ten sposób przewidywalno

ść

zachowa

organizacyjnych. […] Kontrola zewn

trzna mo

e w znacznej mierze

zosta

zast

piona przez samokontrol

(Kostera, Kownacki i Szumski,

2001, s. 378)

cie kultury typowe dla paradygmatu interpretatywnego, którym kieruj

w niniejszej pracy, prezentuje m.in. Hatch (2002). Poni

sza definicja kultury

autorstwa znanego antropologa Geertza bywa cz

sto przyjmowana przez badaczy

interpretatywnych:

Człowiek to zwierz

zawieszone w sieciach znacze

, które sam

rozwiesił, a sieciami tymi jest kultura; jej badanie nie jest zatem nauk

eksperymentaln

poszukuj

praw, lecz nauk

interpretuj

poszukuj

znaczenia (Geertz, 1973, cytowany przez: Hatch, 2002, s.

220).

Zgodnie z tymi słowami, kultura to byt społecznie skonstruowany, co oznacza,

powstaje w procesie ł

czenia si

jednostek ludzkich w organizacje i istnieje dopóki

członkowie organizacji uwa

za istniej

i stosownie do tego post

puj

(Hatch, 2002). W toku tworzenia organizacji powstaj

wspólne znaczenia i

symbole.

Symbol jest

wiadomym lub nie

wiadomym skojarzeniem z jakim

szerszym poj

ciem lub znaczeniem. Tak wi

c symbol składa si

zarówno z namacalnej formy, jak i szerszego znaczenia (lub znacze

z którymi jest skojarzony (ibid., s. 222).

W tego typu spojrzeniu na organizacj

kultura staje si

metafor

rdzenn

(Smircich, 1983, cytowana przez: Kostera, Kownacki i Szumski, 2001), czyli

sposobem konceptualizacji organizacji.

Rol

badacza, reprezentuj

cego paradygmat interepretatywny, jest opis

sposobów konstruowania organizacyjnej rzeczywisto

ci, odkrywanie wspólnych

symboli i ich znaczenia zgodnie z tradycj

bada

etnograficznych kultury.

Mary Jo Hatch (2002) podkre

la,

e kultura polega nie tylko na

podobie

stwie, ale i na zró

nicowaniu. Umacnia to ró

nice, na których opiera si

kultura organizacji. Te same wzorce nie poci

gaj

za sob

identycznych

wiadcze

i wyobra

. Ka

dy członek organizacji wnosi do niej inny wkład.

Jest to istotne zwłaszcza w kontek

cie badanej przeze mnie organizacji, maj

cej

charakter polityczny i opartej na dyssensusie.

2.2. Organizacja jako system polityczny

dy członek organizacji ma inny cel, co bywa szczególnie znamienne w

organizacjach

typu

politycznego,

dlatego

traktowanie

organizacji

jako

jednorodnych organizmów nie powinno by

jedynym sposobem patrzenia na nie.

Szczegółowo pisze o tym Gareth Morgan (1999). Proponuje on traktowanie

organizacji jako systemu politycznego.

W odró

nieniu od pogl

du, według którego organizacje s

zintegrowanymi,

racjonalnymi

przedsi

biorstwami

ąŜą

cymi

wspólnego celu, metafora polityczna zach

ca nas do postrzegania

organizacji jako lu

no powi

zanych zespołów ludzi o rozbie

nych

interesach, którzy zespalaj

ze wzgl

du na własn

korzy

ść

[...].

Organizacje to koalicje składaj

ce si

z koalicji (Morgan, 1999, s. 177).

Jego zdaniem:

[o]rganizacje [...] posługuj

jakim

systemem „rz

dzenia” jako

sposobem tworzenia i utrzymywania ładu w

ród swoich członków (ibid.,

s. 166).

Autor wymienia najcz

ęś

ciej spotykane odmiany rz

dów politycznych w

organizacjach. Przedstawione one zostały w poni

ej.

Odmiana rz

dów

politycznych w organizacji

Charakterystyka

Autokracja

•

dy absolutne;

•

Władza sprawowana przez jednostk

lub mał

grup

;

•

Opiera si

m.in. na: kontroli nad podstawowymi

zasobami, własno

ci, tradycji, charyzmie.

Biurokracja

•

„Rz

dy prawa” sprawowane przy u

yciu słowa

pisanego;

•

Podstawy racjonalno-prawne.

Technokracja

•

Wykorzystanie wiedzy, ekspertów, zdolno

rozwi

zywania problemów.

Współzarz

dzanie/

Współdecydowanie

•

Koalicyjny rz

d zło

ony z przeciwstawnych obozów;

•

Zarz

dzanie obustronnymi interesami;

•

da strona ma swoj

szczególn

baz

władzy.

Demokracja
przedstawicielska

•

dy poprzez wybór urz

dników, którzy działaj

dopóki uzyskuj

poparcie.

Demokracja bezpo

rednia

•

dy ma równe prawa;

•

Sprzyja samoorganizacji.

Tabela

. Sposoby rz

dzenia politycznego w organizacjach.

ródło: opracowanie własne na

podstawie: Morgan (1999, s. 166).

Polityka dla Morgana, podobnie jak dla Arystotelesa, jest zwi

zana z

rozbie

interesów. Z tej rozbie

ci rodz

wszystkie procesy

budowania wzajemnych wpływów w organizacji. Interesy to jednak nie jedyny

czynnik wpływaj

cy na polityk

Polityk

organizacji mo

emy przeanalizowa

w sposób systematyczny

koncentruj

c si

na relacjach mi

dzy interesami, konfliktem i władz

Polityka powstaje w organizacji wtedy, kiedy ludzie ró

nie my

i chc

ró

nie działa

. To zró

nicowanie wytwarza napi

cie, które trzeba

rozładowywa

za pomoc

rodków politycznych (ibid., s. 170).

Poniewa

konflikt w organizacji szczegółowo omówi

w kolejnej cz

ęś

ci pracy, tu

skoncentruj

wył

cznie na interesach i władzy.

Interesy nadaj

kierunek ludzkiemu działaniu. Istnieje wiele definicji

interesów. Morgan (ibid.) proponuje spojrzenie na interesy jako konfiguracj

nast

puj

cych czynników:

•

zadania – czyli pracy do wykonania;

•

kariery – własnych aspiracji i wizji przyszło

ci;

•

spraw prywatnych – osobowo

ci, warto

ci, osobistych preferencji itp.

Czynniki te mog

pozosta

w interakcji, ale nie pokrywaj

w pełni. Członek

organizacji d

ąŜ

y do zachowania równowagi, znalezienia kompromisu mi

dzy nimi.

Ilustruje to poni

szy rysunek.

Rysunek

. Interesy organizacyjne według Morgana.

ródło: opracowanie własne na

podstawie: Morgan (1999, s. 171)

Dzi

ki takiemu rozumieniu ró

nych rodzajów interesów zyskujemy

sposób rozszyfrowania osobistych kontekstów tkwi

cych u podstaw

szczególnych czynów i działa

. Mo

emy zacz

ąć

pojmowa

to, jak

ludzie ustosunkowuj

do własnej pracy przez pryzmat osobistych

zainteresowa

, oraz odkrywa

czynniki motywacyjne podbudowuj

ce to

wszystko, co nadaje polityce w

yciu organizacyjnym odr

bny

charakter,

ró

style

robienia

kariery,

czne

wykorzystywanie reguł gry na swoj

korzy

ść

, zaanga

owanie w

wykonywanie zada

, nieust

pliwo

ść

i nieelastyczno

ść

, ochron

własnego „terytorium” [...] (ibid., s. 173).

Gra polityczna staje si

szczególnie interesuj

ca, gdy doł

czaj

do niej kolejni

uczestnicy. Wtedy człowiek nie dokonuje wyboru ju

tylko mi

dzy prac

aspiracjami i osobowo

, ale musi znale

źć

dla siebie odpowiednie miejsce w

ród

pozostałych. Zaczyna si

gra o władz

, w której powstaj

koalicje – grupy

jednostek, które ł

w celach zadaniowych (rozwi

zywanie problemów) lub

ideologicznych (popieranie warto

ci, idei).

Niektórzy teoretycy organizacji czyni

rozró

nienie mi

dzy klikami,

które staj

wiadome wspólnoty celów, a koalicjami dwu lub wi

cej

takich grup (klik), jednocz

cymi si

, aby zadba

o wspólny interes,

sto działaj

cymi przeciwko konkurencyjnej koalicji (ibid., s. 177).

Tak rodzi si

konflikt, którego stawk

jest władza. Jest ona tak

rodkiem, przy

yciu którego rozwi

zywane s

konflikty. Stephen P. Robbins (2001) definiuje

władz

w sposób nast

puj

cy:

Władza oznacza mo

liwo

ść

wywierania wpływu przez A na zachowanie

B w taki sposób,

e B robi co

, czego w innym przypadku by nie zrobił

(Robbins, 2001, s. 163).

Gareth Morgan (1999) wymienia takie oto

ródła władzy w organizacji:

1. Formalne uprawnienia władcze.

2. Kontrola nad rzadkimi zasobami.

3. Wykorzystywanie struktury organizacyjnej oraz przepisów i

regulaminów.

4. Kontrola nad procesem podejmowania decyzji.

5. Kontrola nad wiedz

i informacjami.

6. Kontrola nad obszarami granicznymi.

7. Zdolno

ść

radzenia sobie z niepewno

8. Kontrola nad technik

9. Interpersonalne sojusze, sieci zale

ci oraz kontrola nad

„organizacj

nieformaln

”.

10. Kontrola nad kontrorganizacjami.

11. Symbolika i „zarz

dzanie znaczeniami”.

12. Płe

pracowników oraz zarz

dzanie relacjami mi

dzy

ęŜ

czyznami i kobietami w organizacji.

13. Czynniki strukturalne okre

laj

ce scen

działania.

14. Władza, któr

posiada (Morgan, 1999, s. 183).

Robbins twierdzi,

e kluczem do władzy jest zale

ść

, która jest odwrotnie

proporcjonalna do dost

pno

ci alternatywnych

ródeł zasobów. Na nich kładzie

szczególny nacisk. Jak pisze, im wa

niejsze i ograniczone s

zasoby, tym wi

ksza

jest zale

ść

(Robbins, 2001).

Ludzie, którzy nie maj

władzy próbuj

najpierw zdoby

samodzielnie,

aby mie

kszy udział w zyskach. Kiedy im si

to nie udaje, d

ąŜą

do stworzenia

koalicji, bo liczebno

ść

zapewnia sił

(ibid.).

Naturalnym sposobem uzyskania wpływów jest przej

cie władzy.

Dlatego ludzie, którzy d

ąŜą

do władzy, usiłuj

zbudowa

jej osobist

podstaw

. W wielu przypadkach jest to jednak przedsi

wzi

cie trudne,

ryzykowne, kosztowne lub niemo

liwe. W takich sytuacjach podejmuje

wysiłki zmierzaj

ce do stworzenia koalicji dwóch lub wi

cej osób

pozbawionych władzy, które sprzymierzaj

c si

, zyskuj

przewag

kosztem osób znajduj

cych si

poza koalicj

(ibid., s. 168).

Oczywi

cie, gdy istnieje wi

cej takich grup, o czym pisał Morgan (1999), konflikt

przybiera na sile.

Organizacja według omawianej metafory przybiera obraz organizacji

pluralistycznej, tzn. takiej, w której kładzie si

nacisk na ró

norodno

ść

charakteru

interesów, konfliktów i

ródeł władzy (ibid.).

2.3. Konflikt w organizacji

Konflikt to kolejne z poj

ęć

, które nie ma jednoznacznej definicji. Mało tego –

istnieje ich tak wiele, jak wielu jest badaczy zajmuj

cych si

zagadnieniem.

Poni

ej przedstawiam wybrane definicje konfliktu.

Konflikt to sprzeczno

ść

lub przynajmniej niezgodno

ść

przekona

zamierze

lub działa

; sprzeczno

ść

, która komu

w czym

przeszkadza

i – jako taka – wymaga usuni

cia albo osłabienia jej negatywnych

skutków (Sikorski, 2005, s. 36).

Nasza definicja konfliktu uwzgl

dnia

wiadomo

ść

(postrzeganie),

opozycj

, niedobór i blokad

. Zakładamy ponadto celowe działanie,

które mo

e wyst

powa

na poziomie ukrytym b

jawnym.

Definiujemy konflikt jako proces, w którym A podejmuje celowy wysiłek,

aby powstrzyma

działania B poprzez jak

ąś

form

blokady, która

przeszkodzi B w osi

gni

ciu celów lub realizacji interesów (Robbins,

2001, s. 178).

Konflikt jest bardzo szerokim poj

ciem oznaczaj

cym ka

sytuacj

, w

której istniej

(lub s

tylko postrzegane) sprzeczne motywy, aspiracje,

cele, zachowania czy wykluczaj

ce si

opinie na jaki

temat

(Skar

ska, 2005, s. 249).

Konflikt w organizacji najcz

ęś

ciej definiuje si

jako jawn

walk

dzy

dwiema lub wi

cej grupami nale

Ŝą

cymi do tej organizacji, lub mi

dzy

dwiema lub wi

cej organizacjami. Zwykle dotyczy on jakiego

stanu czy

sytuacji, która uprzywilejowuje jeden podmiot społeczny (np. grup

czy

organizacj

) wzgl

dem pozostałych (Hatch, 2002, s. 298).

Ostatnia z wymienionych tu badaczy traktuje konflikt jako jedno z mo

liwych

teoretycznych wyja

nie

zachowa

politycznych w organizacji, dlatego w tej

ęś

ci pracy b

powoływa

głównie na ni

Mary Jo Hatch (ibid.) przytacza histori

postaw wobec konfliktu w teorii

organizacji – od dysfunkcjonalno

ci, przez naturalno

ść

, do funkcjonalno

ci. Jako

optymalny sposób rozumienia relacji mi

dzy konfliktem a wydajno

organizacji

autorka prezentuje model sytuacyjny uwarunkowa

Rysunek 3. Model sytuacyjny uwarunkowa

- relacja mi

dzy konfliktem a wydajno

ródło: Hatch (2002, s. 301).

Za Waltonem i Dutton (1969) badaczka (Hatch, 2002) prezentuje tak

e inny

interesuj

cy model, który przedstawia mo

liwe

ródła konfliktów (tu mi

dzy

wydziałami danej organizacji).

Kontekst

Warunki

miejscowe

Obserwowalne

wska

niki

•

Otoczenie

•

Strategia

•

Technologia

•

Struktura

społeczna

•

Kultura

•

Struktura

fizyczna

•

Cechy grupy

•

Niezgodno

ść

celów

•

Współzale

ść

zada

•

Nagrody i kryteria

wydajno

•

Wspólne zasoby

•

Niezgodno

ść

statusów

•

Niejednoznaczno

ść

kompetencji

•

Przeszkody w

komunikacji

•

Ró

nice osobiste

•

Otwarta wrogo

ść

•

Brak zaufania/ brak

szacunku

•

Zniekształcanie

informacji

•

Retoryka typu „my-oni”

•

Brak współpracy

•

Unikanie wchodzenia w

interakcje

Rysunek

. Model przedstawiaj

cy mo

liwe

ródła konfliktów mi

dzy wydziałami.

ródło:

Hatch (2002, s.304).

wysoka

Strefa 1

Strefa 2

Strefa 3

niska

wysoka

Pobudzanie
konfliktu

Optymalny
konflikt

Redukcja
konfliktu

Cechy jednostek
organizacyjnych
pracy:

•

zła koncentracja

•

brak motywacji

•

zła integracja

•

spoisto

ść

•

wydajno

ść

•

współpraca z

innymi
jednostkami

•

brak współpracy

•

dekoncentracja

•

upolitycznienie

•

wrogo

ść

wobec

innych jednostek

Liczba konfliktów

Model ten w dobry sposób pozwala na prze

ledzenie nie tylko przyczyn konfliktu,

ale i całego jego przebiegu, od

ródeł po skutki. Aby dobrze zrozumie

ten model,

Hatch zaleca analizowanie go wspak.

Z uwagi na rodzaj badanej w cz

ęś

ci empirycznej organizacji, warto – moim

zdaniem – przybli

spojrzenie psychologów polityki na konflikt w tej sferze.

Skar

ska (2005) pisze,

e sprzeczno

ść

interesów i ograniczone zasoby nie s

jedynymi

ródłami konfliktów. Zwraca uwag

na problem kategoryzacji społecznej

– ujmowania zjawisk w kategorie (i nazywania ich), które porz

dkuj

wiedz

ułatwiaj

orientacj

wiecie (Tajfel, 1978; Tajfel i Turner, 1979, cytowani przez:

Skar

ska, 2005).

Efektem kategoryzacji jest podział ludzi na „swoich” i „obcych”. Okazuje

e podział ten – czasem oparty na zupełnie przypadkowych

kryteriach, na przykład na rzucie monet

– prowadzi do faworyzacji

„swoich” i w zwi

zku z tym do konfliktu. Innym

ródłem konfliktów

wywodz

cych si

z procesu kategoryzacji jest d

ąŜ

enie do uzyskiwania

pozytywnie warto

ciowanej ró

nicy mi

dzy grup

własn

, a innymi

grupami, czyli pokazanie,

e „My jeste

my lepsi ni

oni”, „Oni s

od nas

gorsi” (Skar

ska, 2005, s. 250).

Badaczka pisze te

e tendencja do podkre

lania warto

ci własnej grupy nasila

, gdy zagro

one jest poczucie jej warto

ci, pogarsza si

poło

enie grupy lub

kto

traktuje grup

gorzej ni

powinien (b

gorzej od innych) (ibid.). Innym

ródłem konfliktu w

wiecie polityki jest, według niej, tak

e rozdzielno

ść

dzy

władz

a autorytetem (np. kto

sprawuje władz

, ale nie ma ku temu

odpowiednich kwalifikacji i w rezultacie podejmuje złe decyzje).

Skar

ska wspomina te

o pewnym rodzaju kultury organizacji.

Mianowicie: kulturze konfliktorodnej – organizacjach, w których konflikty zdarzaj

szczególnie cz

sto (Kets de Vries i Miller, 1986; Hall, 1987; Chełpa i

Witkowski, 1999, cytowani przez: Skar

ska, 2005). Kultura organizacji sprzyja

konfliktom gdy:

•

ma paranoidalny charakter (cechuje j

: brak zaufania, podejrzliwo

ść

, brak

serdeczno

ci, teorie spiskowe, przekonanie o istnieniu zewn

trznych b

wewn

trznych „złych” sił);

•

jest wymuszona (nadmierna kontrola, silnie hierarchiczny charakter);

•

jest dramatyczna (spontaniczno

ść

i intuicja, kierownictwo uwa

a si

charyzmatyczne i/lub genialne, innowacje,

towanie sukcesów);

•

jest depresywna (kierownictwo pełne obaw, rutyna, bierno

ść

, brak wiary w

liwo

ść

zmian);

•

jest schizoidalna (brak jakichkolwiek emocji, obawa przed kontaktem z

innymi lud

mi, l

k przed innowacjami) (Skar

ska, 2005).

W odniesieniu do modelu zaprezentowanego przez Hatch, autorka (Skar

ska

2005) wymienia tak

e trzy mo

liwe podej

cia do konfliktu:

•

rywalizacj

•

kooperacj

•

wycofanie.

Rywalizacja ma zastosowanie najcz

ęś

ciej w sytuacji ataku i im wy

szy jest poziom

lenia politycznego osób reprezentuj

cych strony konfliktu (Golec, 2002,

cytowana przez: Skar

ska, 2005).

Fazami konfliktu s

: utajenie, spostrzeganie, odczuwanie, manifestowanie,

zako

czenie (Skar

ska, 2005). W polityce jednak cz

sto problemy nie zostaj

zaka

czane.

latach

90.

wprowadzono

poj

cie

konfliktu

nierozwi

zywalnego (Kreisberg, 1993; 1995; Bar-Tal, 1999, cytowani przez:

Skar

ska, 2005). Konflikt taki cechuj

•

długotrwało

ść

(konflikt trwa co najmniej jedno pokolenie, jest trudny do

rozwi

zania, po obu stronach narastaj

straty);

•

strony maj

interes w kontynuowaniu konfliktu;

•

konflikt traktowany jest jako gra o sumie zerowej (maksymalizacja strat

przeciwnika);

•

zwi

zek z przemoc

;

•

totalny charakter (w percepcji stron konflikt ma wielopłaszczyznowy

charakter, dotyczy potrzeb i warto

ci);

•

centralno

ść

konfliktu (codzienne

ycie jest przesycone konfliktem; jest on

obecny w rozmowach zwykłych ludzi, mediach, wypowiedziach i

działaniach osób publicznych i instytucji) (Skar

ska, 2005).

Ze wzgl

du na konstrukcj

i rol

społeczn

samorz

du konflikt nierozwi

zywalny

sto dotyczy tej organizacji. Lokalna polityka w du

ej mierze postrzegana jest

jako gra o sumie zerowej, w której stawk

jest poparcie wyborców. Zreszt

samorz

dzie mo

na dostrzec wszystkie z powy

szych cech.

2.4. Zagadnienia prawne funkcjonowania samorz

W Polsce w latach 90. dokonała si

decentralizacja władzy publicznej, która

polegała na ustanowieniu nowych jednostek podziału terytorialnego oraz

powołaniu w nich nowych podmiotów władzy.

Pierwszym krokiem w tym kierunku była reforma gminna dokonana w

1990 roku. Wprowadziła ona na podstawowym szczeblu terytorialnej

organizacji kraju układ administracji samorz

dowej z atrybutami pełnej

samodzielno

ci prawnej, maj

tkiem, samodzielnym bud

etem i

niezale

nymi

ródłami dochodów. Drugi etap tego procesu nast

pił w

1998 roku, kiedy to przyj

to pakiet ustaw zmieniaj

cych organizacj

terytorialn

kraju i kreuj

cych samorz

dow

administracj

na szczeblu

powiatu i województwa. Ko

cowym rezultatem reformy administracji

publicznej było wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999 roku nowego

trójstopniowego podziału kraju, którego zasadniczymi jednostkami s

gmina, powiat, województwo [...] (G

ciarz, 2005, s. 199).

Gmina to najstarsza i najmniejsza spo

ród jednostek samorz

terytorialnego. W całej Polsce jest ich 2489 (G

ciarz, 2005). Gmina to te

innymi

słowy wspólnota samorz

dowa. Z mocy prawa wspólnot

tworz

mieszka

gminy (art. 1 Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990). Głównym zadaniem gminy

jest zaspokajanie potrzeb zbiorowych wspólnoty. W szczególno

ci s

to sprawy

dotycz

ce:

1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomo

ciami, ochrony

rodowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu

drogowego,

3. wodoci

gów i zaopatrzenia w wod

, kanalizacji, usuwania i

oczyszczania

cieków komunalnych, utrzymania czysto

ci i

porz

dku

oraz

urz

dze

sanitarnych,

wysypisk

unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w

energi

elektryczn

i ciepln

oraz gaz,

4. lokalnego transportu zbiorowego,

5. ochrony zdrowia,

6. pomocy społecznej, w tym o

rodków i zakładów opieku

czych,

7. gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8. edukacji publicznej,

9. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz

ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

10. kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i

urz

dze

sportowych,

11. targowisk i hal targowych,

12. zieleni gminnej i zadrzewie

13. cmentarzy gminnych,

14. porz

dku publicznego i bezpiecze

stwa obywateli oraz ochrony

przeciwpo

arowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposa

enia i

utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

15. utrzymania gminnych obiektów i urz

dze

yteczno

publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16. polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ci

ąŜ

y opieki

socjalnej, medycznej i prawnej,

17. wspierania i upowszechniania idei samorz

dowej, w tym

tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek

pomocniczych i wdra

ania programów pobudzania aktywno

obywatelskiej;

18. promocji gminy,

19. współpracy z organizacjami pozarz

dowymi,

20. współpracy ze społeczno

ciami lokalnymi i regionalnymi innych

stw (art. 7 Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990).

Realizacja tych zada

poprzez gmin

oznacza dostarczenie usług jej

mieszka

com. W tym celu gminy maj

prawo prowadzenia działalno

gospodarczej w zakresie u

yteczno

ci publicznej. Zadania niekomercyjne gminy

realizuj

, powołuj

c jednostki i zakłady bud

etowe – samorz

dowe jednostki

organizacyjne (G

ciarz, 2005).

Organizacja administracji publicznej w formie samorz

du terytorialnego

charakteryzuje si

tym,

e poszczególne jej szczeble organizacyjne

spełniaj

nast

puj

ce warunki:

•

w pełni samodzielne – maj

odr

bne bud

ety i dochody własne –

oraz wykonuj

zadania publiczne na własny rachunek i własn

odpowiedzialno

ść

;

•

podmiotami prawnymi zdolnymi do czynno

ci cywilnoprawnych,

znacznie

ułatwia

efektywne

organizowanie

szeregu

przedsi

wzi

ęć

, w szczególno

ci w zakresie dostarczania usług i

towarów dla członków wspólnot terytorialnych;

•

opieraj

demokratycznych

mechanizmach

kontroli

funkcjonowania administracji publicznej i weryfikacji wyborczej;

•

sprawno

ci wykonywania funkcji władczych;

•

ąŜą

bezpo

rednio funkcjonowanie administracji z konkretnymi

potrzebami społeczno

ci terytorialnych, umo

liwiaj

c w ten sposób

przejrzyst

i merytoryczn

ocen

efektywno

ci i sprawno

ci działania

władzy publicznej i jej aparatu wykonawczego (ibid., s. 205).

Trzeba doda

tu,

e dochodami gminy s

1) podatki, opłaty i inne wpływy okre

lone w odr

bnych ustawach jako

dochody gminy,

2) dochody z maj

tku gminy,

3) subwencja ogólna z bud

etu pa

stwa.

2. Dochodami gminy mog

1) (skre

lony),

2) dotacje celowe na realizacj

zada

zleconych oraz na

dofinansowanie zada

własnych,

3) wpływy z samoopodatkowania mieszka

ców,

4) (skre

lony),

5) spadki, zapisy i darowizny,

6) inne dochody (art. 54 Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990).

Władzami gminy s

rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta – w

zale

ci od wielko

ci gminy i siedziby władz). Rada gminy pełni władz

uchwałodawcz

, a wójt – wykonawcz

W pierwszej kolejno

ci jako organ gminy Ustawa o samorz

dzie gminnym

wymienia rad

gminy – zwan

rad

miejsk

, je

eli jej siedziba znajduje si

terenie miasta usytuowanego w obr

bie gminy.

Liczebno

ść

rady zale

y od wielko

ci gminy. W gminach do 20000

mieszka

ców (tak, jak w badanej organizacji) jest pi

tnastu radnych; w gminach

do 50000 mieszka

ców – dwudziestu jeden; w gminach do 100000 mieszka

ców

– dwudziestu trzech; w gminach do 200000 mieszka

ców – dwudziestu pi

ciu

oraz po trzech na ka

de dalsze rozpocz

te 100000 mieszka

ców. Maksymalna

ich liczba nie mo

e jednak wynosi

cej ni

czterdzie

ci pi

ęć

. Kadencja rady

trwa cztery lata, licz

c od dnia wyboru.

Jak głosi ustawa o samorz

dzie gminnym, do wła

ciwo

ci rady gminy

nale

Ŝą

wszystkie sprawy pozostaj

ce w zakresie działania gminy, o ile (inne)

ustawy nie stanowi

inaczej. Dodatkowo okre

la ona wył

czne kompetencje rady.

Najwa

niejsze z nich przedstawione zostały w poni

szej tabeli.

Wył

czne kompetencje rady gminy

uchwalanie statutu gminy
ustalanie wynagrodzenia wójta,
stanowienie o kierunkach jego działania
oraz przyjmowanie sprawozda

z jego działalno

na wniosek wójta powoływanie i odwoływanie
skarbnika gminy
uchwalanie bud

etu gminy, rozpatrywanie

sprawozdania z wykonania bud

etu

oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub
nie absolutorium z tego tytułu
uchwalanie studium uwarunkowa

i kierunków

zagospodarowania przestrzennego gminy oraz
miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego
Uchwalanie programów gospodarczych
ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych,
zasad przekazywania im składników mienia do
korzystania i przekazywania

rodków bud

etowych

na realizacj

zada

przez nie

Podejmowanie uchwał w sprawach podatków
i opłat lokalnych
podejmowanie uchwał w sprawach maj

tkowych

gminy
(przekraczaj

cych zakres zwykłego zarz

du),

dotycz

cych m.in. gospodarowania

nieruchomo

ciami, emitowania obligacji, zaci

gania

długoterminowych kredytów i po

yczek

okre

lanie wysoko

ci sumy, do której wójt mo

samodzielnie zaci

zobowi

zania

podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z
innymi gminami

oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego maj

tku

Tabela 3. Wył

czne kompetencje rady gminy.

ródło: opracowanie własne na podstawie

Ustawy o samorz

dzie gminnym (1990).

Dla porównania poni

ej prezentuj

tabel

, która ukazuje główne kompetencje

wójta gminy.

Kompetencje wójta gminy

wykonywanie uchwał rady gminy i zada

gminy

okre

lonych przepisami prawa

przygotowywanie projektów uchwał rady gminy

okre

lanie sposobu wykonywania uchwał

gospodarowanie mieniem komunalnym

wykonywanie bud

etu

polityka personalna
kierowanie bie

Ŝą

cymi sprawami i reprezentowanie

gminy na zewn

trz

Tabela 4. Kompetencje wójta gminy.

ródło: opracowanie własne na podstawie Ustawy o

samorz

dzie gminnym (1990).

Wójt wykonuje swoje zadania przy pomocy urz

du gminy, którego jest

kierownikiem. Wójt odpowiada tak

e za prawidłow

gospodark

finansow

Ponadto wójt ma wył

czne prawo do:

1) zaci

gania zobowi

maj

cych pokrycie w ustalonych w

uchwale bud

etowej kwotach wydatków, w ramach upowa

nie

udzielonych przez rad

gminy,

2) emitowania papierów warto

ciowych, w ramach upowa

nie

udzielonych przez rad

gminy,

3) dokonywania wydatków bud

etowych,

4) zgłaszania propozycji zmian w bud

ecie gminy,

5) dysponowania rezerwami bud

etu gminy,

6) blokowania

rodków bud

etowych, w przypadkach okre

lonych

ustaw

(art. 60 Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990).

Rada gminy ponadto mo

e, czy wr

cz powinna, kontrolowa

działalno

ść

wójta, jednostek organizacyjnych gminy i jednostek pomocniczych, w którym to

celu powołuje komisj

rewizyjn

. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie bud

etu

gminy i wyst

puje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia (lub nie)

absolutorium wójtowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu

przez regionaln

izb

obrachunkow

. W przypadku nieudzielania absolutorium -

jest te

pierwszy krokiem w kierunku odwołania wójta.

1. Uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium,

podj

ta po upływie 9 miesi

cy od dnia wyboru wójta i nie pó

niej ni

9 miesi

cy przed zako

czeniem kadencji, jest równoznaczna z

podj

ciem

inicjatywy

przeprowadzenia

referendum

sprawie

odwołania wójta. Przed podj

ciem uchwały w sprawie udzielenia

wójtowi absolutorium rada gminy zapoznaje si

z wnioskiem i opini

, o

których mowa w art. 18a ust. 3.

2. Uchwał

sprawie

absolutorium

rada

gminy

podejmuje

bezwzgl

kszo

głosów ustawowego składu rady gminy.

3. Rada gminy mo

e podj

ąć

uchwał

o przeprowadzeniu referendum w

sprawie odwołania wójta z przyczyny okre

lonej w ust. 1 na sesji

zwołanej nie wcze

niej ni

po upływie 14 dni od dnia podj

cia uchwały

w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium.

4. Przed podj

ciem uchwały, o której mowa w ust. 3, rada gminy

zapoznaje si

z opini

regionalnej izby obrachunkowej w sprawie

uchwały rady gminy o nieudzieleniu wójtowi absolutorium oraz

wysłuchuje wyja

nie

wójta.

5. Uchwał

, o której mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje

bezwzgl

kszo

głosów ustawowego składu rady, w

głosowaniu imiennym (art. 28a Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990).

Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez rad

w zakresie kontroli.

W jej skład wchodz

radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów (które mog

tworzy

), oprócz przewodnicz

cego i wiceprzewodnicz

cych rady. Rada mo

tak

e powoła

inne dora

ne i stałe komisje do okre

lonych zada

Przewodnicz

cy i wiceprzewodnicz

cy (mo

e ich by

od jednego do trzech)

wybierani s

bezwzgl

kszo

głosów w obecno

ci co najmniej połowy

ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Zadaniem przewodnicz

cego jest

wył

cznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad rady. W razie jego

nieobecno

zast

puje

zazwyczaj

wiceprzewodnicz

cy.

Odwołanie

przewodnicz

cego i wiceprzewodnicz

cych nast

puje na wniosek co najmniej ¼

ustawowego składu rady gminy w tym samym trybie, w którym zostali wybrani.

Rada gminy obraduje na sesjach. Sesje zwołuje przewodnicz

cy – nie rzadziej ni

raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji doł

cza si

porz

dek obrad

wraz z projektami uchwał. Wójt, na wniosek, mo

e wprowadzi

do porz

dku sesji

projekt uchwały, je

li trafił on do rady na co najmniej tydzie

przed rozpocz

ciem

sesji. W ci

gu siedmiu dni przewodnicz

cy rady jest tak

e zobowi

zany zwoła

sesj

na wniosek wójta lub ¼ ustawowego składu rady.

Jak głosi art. 23 ustawy o samorz

dzie gminnym:

[r]adny obowi

zany jest kierowa

dobrem wspólnoty samorz

dowej

gminy. Radny utrzymuje stał

ęź

z mieszka

cami oraz ich

organizacjami, a w szczególno

ci przyjmuje zgłaszane przez

mieszka

ców gminy postulaty i przedstawia je organom gminy do

rozpatrzenia, nie jest jednak zwi

zany instrukcjami wyborców (art. 23

Ustawy o samorz

dzie gminnym, 1990).

Osoba wybrana na radnego m.in. nie mo

e wykonywa

pracy w ramach

stosunku pracy w urz

dzie gminy, w której sprawuje funkcj

radnego, a tak

wykonywa

funkcji kierownika lub jego zast

pcy w jednostce organizacyjnej tej

gminy. Przed przyst

pieniem do wykonywania mandatu osoba zobowi

zana jest

zło

wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników

wyborów przez wła

ciwy organ wyborczy (art. 24b Ustawy o samorz

dzie

gminnym, 1990).

Jednostkami pomocniczymi dla rady gminy s

sołectwa (na terenach

wiejskich) lub osiedla.

Wybory do rady gminy s

powszechne, równe bezpo

rednie i odbywaj

w głosowaniu tajnym (art. 2 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i

sejmików województw, 1998). Bierne prawo wyborcze przysługuje osobom, które

mog

głosowa

w wyborach do rady. Nie mog

kandydowa

osoby:

1) karane za przest

pstwo umy

lne

cigane z oskar

enia publicznego;

2) wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzaj

post

powanie karne w sprawie popełnienia przest

pstwa umy

lnego

ciganego z oskar

enia publicznego;

3) wobec których wydano prawomocne orzeczenie s

du stwierdzaj

utrat

prawa wybieralno

ci, o którym mowa w art. 21a ust. 2 ustawy z

dnia 18 pa

dziernika 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach

organów bezpiecze

stwa pa

stwa z lat 1944-1990 oraz tre

ci tych

dokumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007

r. Nr 25, poz. 162) (art. 7 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad

powiatów i sejmików województw, 1998).

Mandat radnego wygasa na skutek: odmowy zło

enia

lubowania, pisemnego

zrzeczenia si

mandatu, naruszenia zakazu ł

czenia wcze

niej wymienianych

funkcji lub działalno

ci, utraty prawa wybieralno

ci lub jego braku w dniu wyborów,

mierci, wyboru na wójta (art. 190 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów

i sejmików województw, 1998).

Wójt tak

e wybierany jest w wyborach powszechnych, równych,

bezpo

rednich, w głosowaniu tajnym (art. 2 Ustawy o bezpo

rednim wyborze

wójta, burmistrza i prezydenta miasta, 2002).

1. Prawo wybierania wójta w danej gminie (czynne prawo wyborcze) ma

dy, kto posiada prawo wybierania do rady tej gminy.

2. Prawo wybieralno

ci (bierne prawo wyborcze) ma ka

dy obywatel

polski posiadaj

cy prawo wybieralno

ci do rady gminy, który najpó

niej

w dniu głosowania ko

czy 25 lat, z tym

e kandydat nie musi stale

zamieszkiwa

na obszarze gminy, w której kandyduje.

3. Kandydat na wójta nie mo

e jednocze

nie kandydowa

na wójta w

innej gminie (art. 3 Ustawy o bezpo

rednim wyborze wójta, burmistrza i

prezydenta miasta, 2002).

Prawo zgłaszania kandydata ma komitet wyborczy, który w gminie do 20000

mieszka

ców zbierze podpisy co najmniej 600 wyborców (art. 7 Ustawy o

bezpo

rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, 2002).

1. Wyga

cie mandatu wójta nast

puje wskutek:

1) odmowy zło

enia

lubowania,

1a) niezło

enia w terminach, okre

lonych w odr

bnych przepisach,

wiadczenia o swoim stanie maj

tkowym, o

wiadczenia o działalno

gospodarczej prowadzonej przez mał

onka, o

wiadczenia o umowach

cywilnoprawnych zawartych przez mał

onka lub informacji o

zatrudnieniu, rozpocz

ciu

wiadczenia pracy lub wykonywania

czynno

ci zarobkowych albo zmianie stanowiska mał

onka;

2) pisemnego zrzeczenia si

mandatu,

3) utraty prawa wybieralno

ci lub braku tego prawa w dniu wyborów,

4) naruszenia ustawowych zakazów ł

czenia funkcji wójta z

wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalno

ci gospodarczej,

okre

lonych w odr

bnych przepisach,

5) (uchylono)

6) orzeczenia trwałej niezdolno

ci do pracy w trybie okre

lonym w

przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze

Społecznych,

mierci,

8) odwołania w drodze referendum,

9) odwołania wójta w trybie art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.

o samorz

dzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 oraz z

2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984),

10) zmian w podziale terytorialnym, o których mowa w art. 197 ust. 1

pkt 4 ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2 (art. 26 Ustawy o

bezpo

rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, 2002).

Nale

y uzupełni

e wójt gminy wybierany jest w wyborach bezpo

rednich od

2002 roku. Wcze

niej był on wybierany przez rad

. Istniał wówczas tak

e zarz

gminy, którego wójt był przewodnicz

cym.

2.5. Zarz

dzanie gmin

Peter F. Drucker (2000) na podstawie krytycznej analizy głównych podej

ść

zarz

dzania w XX w. sformułował nowe, adekwatne do wyzwa

wieku XXI. Mo

ąć

je nast

puj

co:

•

zarz

dzanie nie odnosi si

jedynie do przedsi

biorstw, ale jest cech

dej – w tym tak

e publicznej instytucji;

•

nie istnieje uniwersalny model organizacji, dlatego struktura organizacyjna

musi by

dostosowywana do panuj

cej w otoczeniu sytuacji;

•

nie ma jednego wła

ciwego sposobu kierowania lud

mi; ludziom trzeba

przewodzi

, wykorzystuj

c ich wiedz

i umiej

tno

ci;

•

punktem wyj

cia do tworzenia polityki i strategii zarz

dzania powinna by

informacja o warto

ciach i potrzebach potencjalnych klientów;

•

zakres zarz

dzania nie jest okre

lony prawnie, ale uwarunkowany

politycznie;

•

domen

zarz

dzania nie jest tylko wn

trze organizacji, gdy

efekty

działania widoczne s

tylko z zewn

trz (Drucker, 2000, cytowany przez:

Miszczuk, 2007).

Takie podej

cie sprawia,

e metody wykorzystywane do tej pory przez sektor

prywatny staj

coraz bardziej popularne w jednostkach administracji

publicznej.

Wynika to z faktu,

e zarówno podmioty gospodarcze, jak i jednostki

samorz

du terytorialnego s

organizacjami, a wi

c wyodr

bnionymi z

otoczenia, wewn

trznie uporz

dkowanymi zbiorami elementów, czyli

systemami (Bolesta-Kukułka, 1997, cytowana przez: Miszczuk, 2007).

Organizacje takie maj

cel, personel, struktur

organizacyjn

i narz

dzia

techniczne. Działaj

w okre

lonym otoczeniu (wewn

trznym – głównie mieszka

i zewn

trznym – inne gminy, pa

stwo). Tylko dzi

ki wymianie z nim mog

przetrwa

i rozwija

. Podobnie jak inne organizacje, s

systemami otwartymi. Z

kolei otoczenie, przez sw

zmienno

ść

, zmusza je do identyfikowania i reagowania

na pojawiaj

ce si

szanse i zagro

enia. Reagowanie organizacji na zmieniaj

warunki zewn

trzne pozwala je nazwa

systemami adaptacyjnymi (Miszczuk,

2007).

Cechy

Przedsi

biorstwa

Organizacje publiczne

Przedmiot

transakcji z
otoczeniem

Dobra prywatne

Dobra społeczne (publiczne)

Charakter celów

działania

Cele komercyjne

Cele publiczne i społeczne

Charakter

działalno

Działalno

ść

komercyjna

Działalno

ść

publiczna i

społeczna

ródła władzy

Własno

ść

rodków: prywatna i

publiczna

Mandat członka grupy interesów

Własno

ść

rodków: publiczna,

społeczna i prywatna

Mandat polityczny

Cechy procesu

decyzyjnego

Racjonalno

ść

Prakseologiczne kryteria oceny

efektywno

Procedury decyzyjne w

rozwi

zywaniu problemów

programowalnych

Partycypacja pracowników i

Racjonalno

ść

Prakseologiczne kryteria oceny

efektywno

Procedury decyzyjne w

rozwi

zywaniu problemów

programowalnych

Przejrzysto

ść

procedury zamkni

te w ramach

danego przedsi

biorstwa

Demokratyzacja zarz

dzania

zamkni

ta w ramach danego

przedsi

biorstwa

Partycypacja społeczna
Otwarto

ść

i demokracja

Tabela

. Specyfika przedsi

biorstw i organizacji publicznych.

ródło: Bednarczyk (2001),

cytowana przez: Miszczuk (2007, s.170).

Gminy z własnym bud

etem, zdolno

publiczno i cywilnoprawn

staj

istotnymi podmiotami lokalnego rozwoju. Rozwój lokalny/regionalny jest bez nich

niemo

liwy. Dlatego coraz cz

ęś

ciej mówi si

o zarz

dzaniu publicznym.

Zarz

dzanie publiczne w regionie realizowane jest na 3 poziomach:

1. lokalnym (gmina, powiat),

2. regionalnym (województwo),

3. ogólnopa

stwowym.

W zarz

dzaniu publicznym kładzie si

nacisk na:

•

odpowiedzialno

ść

•

pomiar i ocen

rezultatów,

•

rozwój zasobów ludzkich administracji,

•

promowanie etyki,

•

obni

enie kosztów,

•

jako

ść

•

okre

lenie celów strategicznych i operacyjnych,

•

zwi

kszenie elastyczno

ci w zarz

dzaniu finansami,

oraz:

•

organizowanie usług (a nie ich dostarczanie).

Co ma słu

•

prywatyzacji podmiotów

wiadcz

cych usługi publiczne,

•

kreowaniu konkurencyjnych usług,

•

wprowadzeniu odpłatno

ci za nie opartej na kalkulacji kosztów (Miszczuk,

2007).

Niezb

dne staje si

zarz

dzanie strategiczne, którego przejawami na poziomie

gminy s

: strategie rozwoju, studia i plany przestrzenne, wieloletnie plany

finansowe i inwestycyjne. Wszystkie te dokumenty s

przygotowywane przez

pracowników Urz

dów (czasem przez firmy zewn

trzne) i wprowadzane w

ycie

uchwał

rady gminy. Dlaczego jednostka samorz

dowa powinna mie

strategi

rozwoju?

Po pierwsze, konieczne jest zidentyfikowanie najwa

niejszych

problemów i okre

lenie wspólnej wizji jej rozwoju w perspektywie 15 -20

lat, aby jak najefektywniej wykorzysta

ograniczone zasoby bud

etowe

do przyspieszenia rozwoju. Po drugie, niezb

dne jest osi

gni

cie

porozumienia i nawi

zanie współpracy mi

dzy ró

nymi

rodowiskami

co do konieczno

ci rozwi

zywania kluczowych problemów gminy oraz

okre

lenia niezb

dnych metod i

rodków. Po trzecie strategia jest

nym

instrumentem

podnosz

cym

sprawno

ść

zarz

dzania

publicznego. Porz

dkuje bowiem działania taktyczne i operacyjne, np.

w zakresie lokalnej polityki bud

etowej czy programów inwestycyjnych.

Jednocze

nie mo

e stanowi

swego rodzaju biznesplan w razie

konieczno

ci ubiegania si

o pozabud

etowe

rodki finansowe

(Miszczuk, 2007, s. 177).

Gminy rozumiane jako regiony staj

podmiotami gry konkurencyjnej.

Mechanizm rynkowy wymusza na nich podnoszenie konkurencyjno

ci.

Konkurencyjno

ść

kształtuje si

pod wpływem relacji mi

dzy gospodarczymi

podmiotami regionu.

Przedsi

biorcy,

poszukuj

najkorzystniejszych

warunków

długofalowego rozwoju, konkuruj

dzy sob

o najlepsze lokalizacje.

Jednocze

nie regiony (gminy, powiaty, województwa) konkuruj

dzy

sob

o napływ kapitału. Wyboru lokalizacji dokonuje przedsi

biorca,

który, kieruj

c si

ocenami opartymi na dost

pnych mu informacjach,

podejmuje suwerenne decyzje. Z kolei władza regionalna/lokalna,

maj

c na celu zapewnienie miejscowej społeczno

ci coraz lepszych

warunków

ycia i pracy, stara si

przyci

ąć

jak najwi

cej zasobów

zewn

trznych (kapitałowych i innych), które zawsze s

ograniczone

(Kosiedowski, 2008, s. 223).

Na konkurencyjno

ść

wpływaj

•

zró

nicowanie struktury gospodarki,

•

dost

pno

ść

komunikacyjna,

•

poziom innowacyjno

ci i przedsi

biorczo

ci,

•

infrastruktura techniczno-ekonomiczna i społeczna,

•

poziom wykształcenia i potencjał intelektualny społecze

stwa,

•

jako

ść

rodowiska naturalnego,

•

blisko

ść

aglomeracji lub du

ych o

rodków miejskich,

•

zaplecze naukowo-badawcze,

•

jako

ść

zarz

dzania rozwojem regionu,

•

zdolno

ść

absorpcji

rodków pomocowych,

•

stopie

samoorganizacji społecze

stwa (instytucje pozarz

dowe),

•

rezerwy terenów pod inwestycje (ibid.).

Autor (Kosiedowski, 2008) wymienia tak

e du

e znaczenie czynników takich jak:

•

powi

zania interpersonalne,

•

umiej

tno

ść

zabiegania o swoje interesy

•

naciski na o

rodki władzy

•

wizerunek regionu zakorzeniony w opinii publicznej

•

profesjonalizm i kwalifikacje kadr zarz

dzaj

cych procesem rozwoju

(ibid.).

Zarz

dzanie gmin

jest efektywne, gdy poprawia si

konkurencyjno

ść

regionu i

poziom

ycia ludno

ci.

Rozwa

c relacje mi

dzy zarz

dzaniem a polityk

na poziomie

regionalnym, nale

y przede wszystkim zauwa

e region (podobnie

jak pa

stwo) musi rozwi

zywa

swoje problemy na podstawie wyboru

nie tylko ekonomicznego, lecz tak

e społecznego (w sensie teorii public

choice).

rodowiskach

regionalnych/lokalnych

nast

puje

artykułowanie preferencji indywidualnych i ich agregowanie w decyzje

społeczne, podejmowane w interesach danej wspólnoty terytorialnej.

Istnieje jednocze

nie potrzeba ochrony interesu wspólnego przed

egoistycznym nastawieniem niektórych osób, grup społecznych czy

organizacji (ibid., s. 231).

3. Konflikt: Cz

ęść

empiryczna

3.1. Metodologia

Etnografia to metodologia słu

Ŝą

ca badaniu tworzonych przez ludzi sieci działa

–

organizacji, widzianych jako kultury (Kostera, 2003). U podstaw bada

naukowych, w danym miejscu i czasie le

y zbiór zało

ontologicznych i

epistemologicznych – paradygmat. W zale

ci od orientacji społecznej i zało

co do roli nauki w naukach społecznych wyró

niamy cztery paradygmaty:

•

radykalnego humanizmu,

•

radykalnego strukturalizmu,

•

funkcjonalistyczny i

•

interpretatywny.

Paradygmat

interpretatywny

zakłada

niestabilno

ść

wzgl

dno

ść

rzeczywisto

ci społecznej. Rzeczywisto

ść

tworz

jej uczestnicy. Zadaniem nauki,

która jest zbiorem gier j

zykowych, jest opis i zrozumienie społecznych zjawisk.

Przedstawiciele owego opisowego paradygmatu staraj

poszerzy

ludzk

wiedz

oraz dostarczy

innym inspiracji (ibidem).

Taki wła

nie cel przy

wiecał mi przy tworzeniu niniejszej pracy. Mam

ogromn

nadziej

e przynajmniej dla cz

ęś

ci Czytelników stanie si

ona

ródłem

nowych pomysłów. Dzi

ki takiemu podej

ciu mogłam tak

e naszkicowa

opisywan

sytuacj

widzian

oczyma jej uczestników. Uwa

am, i

jest to

niezwykle cenny opis.

W tworzeniu niniejszej pracy posługiwałam si

metod

obserwacji

nieuczestnicz

cej oraz wywiadami półstandaryzowanymi. Stosowałam równie

elementy bada

ilo

ciowych (statystyki wyborcze) oraz analizy tekstu.

Obserwacja nieuczestnicz

ca to obserwacja spoza granic badanego

terenu. To próba uporz

dkowanego widzenia organizacji oderwana od wyja

nie

Unikanie kategoryzacji to chyba najwi

ksza trudno

ść

tej metody (ibid.). Efektem

obserwacji nieuczestnicz

cej powinny by

notatki z terenu.

Wywiad stosowany jest w wielu dziedzinach nauki. Jest to

[k]ierowana rozmowa, gdzie kierowanie jest uznane i zaakceptowane

przez obie strony (Czarniawska, 2002, cytowana przez: Kostera, 2003,

s. 121).

Wywiad mo

e by

: strukturalizowany lub niestrukturalizowany, standaryzowany

lub niestandaryzowany. Strukturalizacja polega na takim formułowaniu pyta

, aby

odpowied

na nie była mo

liwie konkretna. Standaryzacja polega natomiast na

tym,

e pytania zadawane s

respondentom w okre

lonej kolejno

ci (Kostera,

2003).

Moje wywiady były półstandaryzowane – wszystkim rozmówcom zdawałam

te same pytania, jednak w zale

ci od toku rozmowy ich kolejno

ść

była ró

na.

Poza tym pojawiały si

pytania spontaniczne, przez co prowadzone przeze

mnie rozmowy zmierzały cz

sto w stron

wywiadu antropologicznego, otwartego,

gdzie najwa

niejszy był kontakt z rozmówc

Rozmowy zawierały tak

e pytania, których celem było stworzenie

socjogramu (pytanie o osoby, z którymi najlepiej i najgorzej współpracuje si

rozmówcy) oraz pytania z elementami techniki projekcyjnej (porównanie badanej

organizacji do wymy

lonego pojazdu).

W pracy znalazły si

równie

elementy bada

ilo

ciowych – analiza

ogólnodost

pnych statystyk wyborczych, która miała na celu lepsze ukazanie

Czytelnikowi kontekstu badanej organizacji. W samorz

dzie jest to kwestia, której

nie sposób pomin

ąć

. W tym samym celu zaprezentowane zostały artykuły

prasowe, których analiza pozwala na bardziej przejrzyste spojrzenie na wybran

organizacj

3.2. Badania w terenie

Pocz

tkowo moja praca magisterska miała by

kontynuacj

pracy licencjackiej, w

której dokonywałam analizy strategii motywacyjnych stosowanych w intranecie

pewnej korporacji. Podj

łam nawet w tym kierunku pewne działania. Spotkałam

z pracownikami wy

szego szczebla drabiny organizacyjnej tej

e firmy, aby

upewni

, czy b

dzie to mo

liwe. Było. Po przemy

leniu jednak, nie chciałam

tam wraca

wiat wielkiego biznesu nie wydał mi si

ponownie tak atrakcyjny.

Jak wcze

niej pisałam, odkryłam ile barw kryje lokalna rzeczywisto

ść

. I to jej

zdecydowałam si

niniejsz

prac

Pierwszy raz w

yciu w sesji rady miejskiej uczestniczyłam 4 grudnia 2007

roku. Niecały miesi

c po rozpocz

ciu pracy w lokalnym dwutygodniku, dla którego

pisałam do stycznia 2009 roku, wyznaczono mi za zadanie uczestniczenie w

sesjach rady miejskiej i pisanie z nich relacji do gazety.

Gazeta

ycie, z któr

moja współpraca zako

czyła si

na pocz

tku 2009 r.,

to czasopismo samorz

du gminnego. Jest wydawana przez gminny o

rodek

kultury – jednostk

samorz

dow

. Istnieje na rynku od połowy lat 90. Musz

przy

tym zaznaczy

e współtwórc

gazety był mój ojciec, który zasiadał równie

pierwszej po 1989 roku, demokratycznej radzie miejskiej. Obecnie nie ma z

wymienionymi instytucjami nic wspólnego, jednak cz

ęść

moich rozmówców

pami

tała te fakty, co mogło by

dla nich pewnym ograniczeniem w trakcie

prowadzonych rozmów.

Zobowi

zana jestem tak

e wyja

, i

ojciec mój zasiadał w radzie jako

osoba zwi

zana z ruchem solidarno

ciowym. Co z kolei mogło pod

wiadomie

stanowi

ograniczenie dla mnie.

Obowi

zkiem

ycia jest publikowanie relacji z ka

dej sesji rady miejskiej –

liwie szczegółowych i mo

liwie bezstronnych, cho

przez wielu pismo

uznawane jest za tub

propagandow

burmistrza. W swoich relacjach starałam si

zawsze zachowa

zasady, których uczono mnie na studiach i które podpowiada

rozs

dek. Na czele tej listy był oczywi

cie obiektywizm. S

, i

udało mi si

zachowa

, niemniej jednak – dla uzupełnienia przekazu – zamie

ciłam w

poni

szej pracy teksty publikowane w konkurencyjnej Gazecie, która za to, według

powszechnej opinii, uznawana jest za antykoalicyjn

Teksty mojego autorstwa – efekty nieuczestnicz

cej obserwacji podczas

sesji rady miejskiej i inne o powi

zanej tematyce z

ycia oraz artykuły z Gazety

posłu

yły mi jako podstawa cz

ęś

ci Przejawy i przebieg konfliktu w radzie miejskiej.

W przewa

cej cz

ęś

ci teksty u

yte zostały chronologicznie. Wybierane zostały

fragmenty, które najtrafniej, moim zdaniem, obrazowały istniej

cy w radzie konflikt.

Na poprzedzaj

ce Powstanie rady miejskiej tak

e składaj

informacje z

ycia oraz innych, ogólnodost

pnych

ródeł, m.in. danych Pa

stwowej Komisji

Wyborczej. Ta cz

ęść

zawiera wyborcze statystyki, porównywana wi

c mo

e by

do bada

ilo

ciowych. Zdecydowałam si

umie

je, aby da

Czytelnikowi

liwie pełny obraz tła opisywanych wydarze

ęść

dot. próby diagnozy przyczyny konfliktu opiera si

na sze

ciu

wywiadach. Moimi rozmówcami byli kolejno: burmistrz gminy, jego zast

pca,

radny Zjawi

ski, przewodnicz

cy rady miejskiej, radna Pomidorowa, radny

Nizi

ski. Troje zwi

zanych z koalicj

i troje zwi

zanych z opozycj

. Wywiady

przeprowadzałam w okresie: pa

dziernik 2008 r. – luty 2009 r. Trzy rozmowy

odbyły si

w Urz

dzie Miasta i Gminy, dwa w szkołach (jeden rozmówca jest

dyrektorem szkoły ponadgimnazjalnej, inny – pedagogiem w gimnazjum), jeden –

z Nizi

skim – w moim domu. Wszystkie były nagrywane na dyktafon. Były to

wywiady półstandaryzowane. Zawierały elementy metody projekcyjnej oraz

pytania pozwalaj

ce na stworzenie socjogramu. Rozmówców dobrałam tak, aby

zaprezentowa

problem badawczy z mo

liwie ró

nych punktów widzenia w celu

zachowania obiektywizmu. Moim zdaniem wybrane osoby s

najbardziej

charakterystycznymi bohaterami badanej sytuacji. Wywiady trwały od 49 do 80

minut. Były prowadzone o ró

nych porach dnia. Najwcze

niej o 7.30. Na tak

godzin

umówiłam si

w urz

dzie z burmistrzem. Nagrywany wywiad trwał 60

minut. Drugie tyle trwała rozmowa nieformalna. Wtedy pierwszy raz w swoim

yciu

wypiłam kaw

. Pocz

tkowo oponowałam przeciwko tej propozycji, ale burmistrz

tak długo nalegał,

e dałam si

skusi

i musz

przyzna

e kawa mi smakowała.

Pami

tam te

e w trakcie naszej rozmowy, mimo przezi

bienia, chłodnego

porannego powietrza dobiegaj

cego zza otwartego okna i operacji serca burmistrz

palił papierosy – cienkie, kobiece. W gabinecie stało wielkie biurko z jeszcze

kszym fotelem, stół, przy którym rozmawiali

my, regał i komoda z jakimi

pucharami i rodzinnym zdj

ciem. Słysz

c plotki o tym,

e burmistrz zdradzał swoj

, pomy

lałam,

e to hipokryzja. Niemniej jednak rozmawiało si

bardzo miło.

Kiedy wychodziłam, za drzwiami czekała cała kolejka interesantów, głównie

dyrektorów samorz

dowych jednostek. Byli zdziwieni, widz

c mnie. Pierwszy

rozmówca zatem przyj

ł mnie bardzo dobrze. Pó

niej niemal przy ka

dej okazji

(oficjalne uroczysto

ci i inne imprezy) pytał mnie, jak si

rozwija moja praca.

Z zast

burmistrza nie rozmawiało si

w tak dobrej atmosferze.

Mimo to rozmowa w moim odczuciu była bardziej partnerska. Rozmówca nie

ukrywał, po której stronie barykady si

znajduje. Był otwarty i szczery, ale w wielu

momentach rozmowa wygl

dała jak odbijanie piłeczki.

Zjawi

ski natomiast zapomniał o mnie. Musiałam czeka

pół godziny a

sko

czy si

szkolna akademia. Czekałam na holu – stały tam dwa stare fotele,

które wygl

dały jakby były przyniesione z czyjego

domu. Pokój dyrektora –

mojego rozmówcy znajdował si

dzy sekretariatem a pokojem nauczycielskim.

(Pó

niej dowiedziałam si

tak

e dyrektorski gabinet jest centrum dowodzenia

szkolnym monitoringiem.) Na

cianie korytarza wisiały portrety. Z nich

dowiedziałam si

e Zjawi

ski jest dyrektorem od 1986 roku. Obwiałam si

podczas rozmowy b

dzie si

popisywał swoj

sztuk

oratorsk

. Na sesjach

pokazał,

e lubi mówi

. I rzeczywi

cie, mówił du

o i długo, jednak w wielu

momentach nie był to popis poprawnej polszczyzny.

Z przewodnicz

cym najpierw miałam si

spotka

w jego miejscu pracy –

powiatowej komendzie policji. Ostatecznie jednak spotkali

my si

w Urz

dzie, na

urze, nie było

adnych interesantów. Ta rozmowa nie nale

ała do szczególnie

udanych. Chciałam j

jak najszybciej zako

czy

. Tego dnia byłam bardzo

rozproszona.

Z Pomidorow

spotkałam si

w szkole. Kiedy chodziłam tam do

podstawówki w jej obecnym pokoju znajdował si

gabinet dyrektora. Rozmawiało

nam si

, w moim odczuciu, bardzo dobrze. Cz

sto rozmowa schodziła na

psychologiczne tory. Mo

e dlatego,

e radna jest pedagogiem, a ja si

interesuj

ludzk

psychik

. Poza tym kiedy

pracowała razem z moj

mam

. St

d znamy si

z widzenia. Zawsze wydawała mi si

osob

sympatyczn

Z Nizi

skim natomiast spotkałam si

w domu. To miejsce nie odpowiadało

mi szczególnie, bo wol

bardziej dla mnie neutralne. W umówieniu spotkania

redniczył mój ojciec. Z tej rozmowy najbardziej zapadło mi w pami

ci to,

rozmówca zarzucił mi dziennikarsk

nierzetelno

ść

. Starałam si

jednak uci

ąć

dyskusj

na ten temat.

Wywiady starałam si

przepisywa

na bie

Ŝą

co, cho

nie do ko

ca mi si

udało. Nie narobiłam sobie jednak zbyt du

ych zaległo

ci. Nie jest to zaj

cie łatwe,

po wysłuchiwaniu nagra

z sesji nie wydawało mi si

jednak takie straszne.

Ze zdobyciem archiwalnych numerów

ycia nie miałam problemów. W

cu tam pracowałam. Je

li chodzi o Gazet

– w moim obecnym miejscu pracy

jest ona prenumerowana. Urz

d, w którym teraz pracuj

, wykupuje stron

ogłoszeniami. Burmistrz mojego rodzinnego miasta s

dzi,

e Gazeta jest tak

napastliwa w stosunku do niego i koalicji, bo on tego nie robi. Twierdził,

wydawca Gazety, a obecnie jej redaktor naczelna kilkakrotnie namawiała go do

wykupienia strony. Mojego obecnego pracodawc

miesi

cznie kosztuje to kilka

tysi

cy złotych.

Po zebraniu wszystkich niezb

dnych materiałów przyszła pora na

odnalezienie sposobu narracji. To sprawiło mi chyba najwi

cej trudno

ci. Efekty

pracy pozostawiam ocenie Czytelnika.

3.3. Powstanie rady miejskiej

Wybory do rady miejskiej w Zieli

cu i pierwsza tura wyborów burmistrza odbyły si

12 listopada 2006 roku. Zgodnie z obowi

zuj

cymi przepisami w dziesi

ciu

okr

gach wyborczych, spo

ród 123 kandydatów, wybrano wówczas pi

tnastu

radnych. Szczegółowe wyniki tych wyborów, dla ułatwienia, przedstawiam w

poni

szej tabeli.

L.p.

Okr

wyborczy

Nazwisko

Komitet wyborczy

Ilo

ść

nych

głosów na
danego
kandydata

Ilo

ść

nych

głosów
ogółem

Poparcie w
procentach

Okr

g nr

Kołowski

KWW PSL

191

806

23,70 %

Okr

g nr

Kot

KWW Kota

259

806

31,13 %

Okr

g nr

kowska

KWW BS

205

978

20,96 %

Okr

g nr

Pomidorowa

KWW Pomidorowej

250

978

25,56 %

Okr

g nr

Nizi

ski

KWW BS

211

965

21,87 %

Okr

g nr

Zjawi

ski

KWW Zjawi

skiego

202

965

20,93 %

Okr

g nr

Orzech

KWW CS

248

918

27,02 %

Okr

g nr

Dołowski

KWW CS

188

918

20,48 %

Okr

g nr

Maliniak

KWW CS

136

412

33,01 %

10.

Okr

g nr

Cichowski

KWW CS

146

530

27,55 %

11.

Okr

g nr

Babi

ski

KWW PSL

213

984

21,65 %

12.

Okr

g nr

Kawowski

KWW CS

445

984

45,22 %

13.

Okr

g nr

Gronowski

KWW CS

330

539

61,22 %

14.

Okr

g nr

Klanowski

KWW CS

371

551

69,48 %

15.

Okr

g nr

Piwowski

KWW „LWS”

148

505

29,31 %

Tabela 6. Wyniki wyborów do rady miejskiej w Zieli

cu z dnia 12.11.2006 r.

ródło:

opracowanie własne na podstawie: Gmina z Miastem Zieliniec (2009) i Obwieszczenie
komisarza wyborczego w Warszawie z dnia 15 listopada 2006 r. (2006).

Uprawnionych do głosowania było 15101 z 19477 mieszka

ców. W wyborach

wzi

ło udział 7427 osób, zatem frekwencja wyborcza stanowiła 49,18 %.

redni

wiek wybranych radnych wynosił w roku wyborczym 47 lat. Zdecydowan

kszo

ść

radnych stanowiły osoby, które ju

wcze

niej zasiadały w radzie.

W radzie miejskiej utworzono siedem merytorycznych komisji zajmuj

cych

rozmaitymi aspektami funkcjonowania samorz

du. Ich nazwy oraz skład

podaj

poni

ej.

Komisja Rewizyjna
- Kawowski
- Gronowski
- Maliniak
- Klanowski
- Piwowski

Komisja Gospodarki i
Ochrony

rodowiska

- Kawowski
- Cichowski
- Maliniak
- Babi

ski

- Kot
- Pomidorowa
- Nizi

ski

Komisja Zdrowia i Pomocy
Społecznej
- Piwowski
- Babi

ski

- Kołowski
- Pomidorowa
- Kot
- R

kowska

Komisja O

wiaty, Kultury i

Sportu
- Klanowski
- Kawowski
- Kołowski
- Pomidorowa
- Kot
- Zjawi

ski

- R

kowska

Komisja Rolnictwa
- Cichowski
- Nizi

ski

- Gronowski
- Maliniak
- Babi

ski

- Kołowski
- Piwowski

Komisja Bud

etu i

Finansów
- Klanowski
- Cichowski
- Gronowski
- Maliniak
- Nizi

ski

- Kołowski
- Zjawi

ski

Komisja Infrastruktury i
Porz

dku Publicznego

- Kawowski
- Klanowski
- Cichowski
- Gronowski
- Babi

ski

- Zjawi

ski

- Piwowski

Tabela 7. Komisje rady miejskiej w Zieli

cu.

ródło: Komisje rady miejskiej (2009).

Przewodnicz

cym rady miejskiej został Orzech, a jego zast

Dołowski.

Po przyj

ciu zmienionego porz

dku obrad przyst

piono do wyboru

przewodnicz

cego rady. Zgłoszono jedn

kandydatur

, radnego

Orzecha, który pełnił t

funkcj

w poprzedniej kadencji. [...] Radny

Orzech został wi

kszo

głosów wybrany na Przewodnicz

cego Rady

Miejskiej.

Dalsz

ęść

obrad

prowadził

nowo

wybrany

przewodnicz

cy. Przeprowadzono wybory wiceprzewodnicz

cego rady,

poniewa

radni

nie

zgłaszali

adnych

kandydatur,

Orzech

zaproponował

radnego

Dołowskiego,

uzasadniaj

ten

wybór

wieloletnim do

wiadczeniem radnego w pracy samorz

dowej. Rada

poparła t

propozycj

(

ycie Nr 24 (202), s. 2).

Jak si

dowiedziałam pó

niej na tej pierwszej sesji istniał ju

w radzie klub

WDO. Szefem klubu został mianowany Piwowski. Oprócz niego do klubu nale

Ŝą

Zjawi

ski, Nizi

ski, R

kowska, Pomidorowa, Kot. Z klubem sympatyzuje równie

według moich obserwacji, Kołowski. W dalszej cz

ęś

ci pracy nazywa

grup

opozycj

Koalicj

utworzyli radni, którzy startowali do rady z tego samego komitetu

co burmistrz – KWW CS i Babi

ski z KWW PSL.

Wybory burmistrza przeprowadzane tego samego dnia co wybory do rady nie

zostały rozstrzygni

te. Spo

ród sze

ciu kandydatów

aden nie otrzymał wi

cej ni

połow

nie oddanych głosów. Komisja wyborcza zarz

dziła na 26 listopada

drug

tur

wyborów. Wzi

li w niej udział: Wrzosowy (KWW NNLP) i Komar (KWW

CS). Wygrał ten drugi. W drugiej turze zdobył 53,55 % wa

nie oddanych głosów.

Na 15106 osób uprawnionych do głosowania w wyborach burmistrza wzi

ło udział

6295 (frekwencja wyniosła 41,67 %).

Nr i siedziba
Obwodowej
Komisji Wyborczej

Liczba osób
uprawnionych
do
głosowania

Liczba osób,
którym
wydano
karty do
głosowania

Frekw.
Wyborc
za

Liczba głosów
oddanych na
Wrzosowego

Liczba
głosów
oddanych
na Komara

OKW Nr 1 –
Liceum
Ogólnokształc

w Zieli

1.740

775

44,54%

538

222

OKW Nr 2 –
Publiczne
Gimnazjum Nr 1 w
Zieli

2.066

884

42,79%

555

313

OKW Nr 3 – Szkoła
Podstawowa w
Zieli

2.092

773

36,95%

480

283

OKW Nr 4 – Zespół
Szkolno-
Przedszkolny w
Sadzie

2.135

731

34,24%

359

OKW Nr 5 – Zespół
Szkół Zawodowych
w Zieli

1.033

272

26,33%

124

146

OKW Nr 6 –
Biblioteka w Lesie

952

416

43,70%

259

153

OKW Nr 7 – Szkoła
Podstawowa w
Puszczy

1.863

937

50,29%

296

639

OKW Nr 8 –
O

rodek Zdrowia w

Sadzie

1.123

488

43,45%

138

340

OKW Nr 9 – Szkoła
Podstawowa w
D

bowym Lesie

942

599

63,59%

536

OKW Nr 10 –
Zespół Szkół Nr 3
w Ciskowie

1.082

365

33,73%

290

OKW Nr 11 – Dom
Pomocy
Społecznej w
Zieli

70,51%

RAZEM

15.106

6.296

2.881

3.321

41,67%

46,45%

53,55%

Tabela 8. Dane z II tury wyborów burmistrza Zieli

ca.

ródło:

ycie nr 24 (202), s. 2.

Jak wida

w wi

kszo

ci okr

gów wyborczych usytuowanych na terenie

miasta wi

cej głosów zdobył Wrzosowy. Komar olbrzymie ilo

ci głosów zebrał za

to w okolicznych wsiach – Puszczy, D

bowym Lesie, Ciskowie, Sadzie. Jako

Zieliniec to gmina, w której wi

kszo

ść

mieszka

ców zamieszkuje wsie (na terenie

gminy jest 65 sołectw), głosy oddane tam decyduj

o wyniku wyborów.

Wielu mieszka

ców miasta nie darzy burmistrza sympati

. Mo

e o tym

wiadczy

e np. został wygwizdany na Dniach Zieli

ca – najwi

kszej miejscowej

imprezie b

widniej

cy na jednym z przystanków napis: „Komar, won z Zieli

ca”

(dziennik badacza, 2008), z istnienia którego zdaje sobie spraw

sam

zainteresowany.

3.4. Przejawy i przebieg konfliktu w radzie miejskiej

Działalno

ść

władz samorz

dowych zacz

łam obserwowa

nieco ponad rok po

wyborach. 4 grudnia 2007 roku pierwszy raz w

yciu uczestniczyłam w sesji rady

miejskiej. Od razu trafiłam na wywołuj

cy wiele kontrowersji temat obrad, zanim

jednak do niego przejd

zacytuj

fragment relacji z inauguruj

cej kadencj

2006-

2010 sesji:

Natomiast radny Zjawi

ski,

yczył sobie i pozostałym radnym

urzeczywistnienia składanych obietnic, szczególnie w stosunku do

mieszka

ców miasta. Za

radny Orzech ripostował, i

nie nale

y dzieli

mieszka

ców gminy na tych ze wsi i z miasta, tym bardziej,

e w

minionej kadencji, zdaniem radnego, miasto było wyj

tkowo docenione i

doinwestowane (

ycie Nr 24 (202), s. 2).

Słowa te wypowiedziane zostały w ko

cowej cz

ęś

ci pierwszej sesji, w punkcie

zwanym: wolne zapytania i wnioski. W punkcie tym

yczenia nowej radzie składali

m.in. byli radni. Jak czytamy – ju

na samym progu nowej kadencji stał si

tak

e okazj

do polemiki, która – jak pó

niej poka

Ŝę

– nie była przypadkowa.

Powracaj

c jednak do pierwszej sesji, w której uczestniczyłam – kluczowym

jej tematem było stworzenie filii zieli

cowego SPZOZ w

wierkowie. Jest to

niedu

a miejscowo

ść

, stanowi

ca odr

gmin

, poło

ona ok. 20 km od Zieli

nale

Ŝą

ca jednak do innego ni

Zieliniec powiatu. W sesji uczestniczył wójt gminy

wierkowo, który przedstawił zarys panuj

cej w jego gminie sytuacji dotycz

cej

słu

by zdrowia.

Do ko

ca tego roku gmina

wierkowo ma podpisan

umow

wiadczenie usług zdrowotnych z zakładem niepublicznym. Jednak, jak

przyznał Mi

, zakład ten nie zaspokoił potrzeb tamtejszych

mieszka

ców. Chc

oni utworzenia publicznego zakładu opieki

zdrowotnej, gdy

, jak twierdz

, takiemu podmiotowi nie b

dzie zale

ało

tylko i wył

cznie na zysku. Zdaniem wójta koncepcja utworzenia w

wierkowie filii zieli

cowego ZOZ-u jest uzasadniona, bowiem tamtejsi

pacjenci i tak cz

sto korzystaj

z usług zieli

cowej przychodni.

Ponadto, jak zaznaczył, obsługuje ich ta sama karetka. Na potrzeby

ewentualnej nowej placówki wójt zaoferował wyremontowany budynek

wraz z umeblowaniem i niezb

dnym sprz

tem oraz mieszkanie dla

lekarza (

ycie nr 25 (229), s. 2).

Burmistrz niezwykle sprzyjał tej inicjatywie. W

lad za nim poszła cz

ęść

radnych.

Uaktywniła si

jednak

e opozycja dla tego pomysłu. Dyskusje trwały bardzo długo.

Ich kwintesencj

wyra

słowa:

Propozycja utworzenia filii ZOZ-u w

wierkowie wywołała burzliw

dyskusj

radnych. Zdania były podzielone. Burmistrz w rozszerzeniu

funkcjonowania ZOZ-u wskazywał element rozwojowy. Zwracał uwag

na społeczne aspekty tego przedsi

wzi

cia. Radny Nizi

ski natomiast

domagał si

konkretnej analizy finansowej. Radna Pomidorowa, w

imieniu Komisji Zdrowia, wyraziła wiele obaw, dotyczyły one zwłaszcza

ewentualnego zaniedbania zieli

cowych pacjentów. Nie do ko

ca jasne

pozostały tak

e koszty utrzymania budynku. Dyrektor SP ZOZ przy

Pasywnej - Zagraniczna obawiała si

o to,

e nie starczy czasu na

dopełnienie niezb

dnych formalno

ci. Ostatecznie, stosunkiem głosów

8:7, uchwał

odrzucono. Na zako

czenie tej cz

ęś

ci obrad radni:

Nizi

ski i R

kowska

yczyli wójtowi

wierkowa „prywatyzacji zakładu”

(ibid.).

Drug

sesj

, w której uczestniczyłam była tzw. sesja bud

etowa, która odbyła si

20 grudnia 2007 roku. Bud

et to dla ka

dej gminy sprawa priorytetowa. Od niego

zale

Ŝą

kierunki rozwoju samorz

du. Z tego powodu uchwalenie go, budzi liczne

dyskusje i prowadzi do sporów.

Po wypowiedzi Burmistrza radni zaj

li si

uchwalaniem bud

etu.

Niew

tpliwie był to najwa

niejszy i wywołuj

cy najbardziej burzliwe

dyskusje punkt obrad. Wszystkie komisje zaopiniowały projekt bud

etu

pozytywnie. Podobnie – Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO).

Jednomy

lnie wydan

, pozytywn

opini

RIO odczytała Agrestowa,

Skarbnik. Radny Zjawi

ski zwrócił jednak uwag

e ta instytucja, przy

opiniowaniu, bierze pod uwag

tylko kwestie formalne. W imieniu Klubu

Radnych WDO zgłosił zastrze

enia co do projektu. Nazwał bud

antyinwestycyjnym – zwłaszcza je

eli chodzi o teren miejski. Wyraził

tak

e obawy dotycz

ce zaci

gni

tego przez Urz

d kredytu. Pytał

Skarbnika, czy kredyt jest niezb

dny. Jak zauwa

ył, to wła

nie ten

kredyt, a nie dochody gminy s

przyczyn

nadwy

ki w bud

ecie. Z

powodu tych zastrze

radni z klubu przy głosowaniu mieli wstrzyma

od głosu. Burmistrz stwierdził,

e obiekcje Zjawi

skiego s

niemerytoryczne i

e ko

niezgody jest de facto to,

e dotychczas

inwestycji dokonywano głównie na wsiach, a nie w samym Zieli

cu.

Radny Nizi

ski zaproponował Burmistrzowi uspokojenie emocji i

zauwa

ył,

e wstrzymanie si

od głosu, a nie sprzeciw jest jednak

pewnym kredytem zaufania. Ostatecznie projekt bud

etu przyj

to. 9

osób było za, 6 - zgodnie z zapowiedzi

- wstrzymało si

od głosu.

Burmistrz podzi

kował za podj

cie uchwały. Zapewnił,

e do ko

2008 roku bud

et wzro

nie, inwestycji przyb

dzie, a cz

ęść

długu

zostanie umorzona (

ycie nr 26 (256), s. 2).

Wzburzenie na tej sesji było tak silne,

e złagodził je dopiero akcent zwi

zany z

nadchodz

cymi

tami.

Po zamkni

ciu obrad do radnych doł

czył ksi

dz proboszcz Płomie

Zło

ył zebranym bo

onarodzeniowe

yczenia. Podczas łamania si

opłatkiem na sali obrad wreszcie zapanowała zgoda (ibid.).

Niedługo po tej wa

nej sesji ukazał si

w lokalnej prasie wywiad z

przewodnicz

cym rady. Dziennikarka, która prowadziła rozmow

w pierwszej

kolejno

ci zapytała o podsumowanie minionego roku i współprac

z radnymi.

Zwróciła uwag

na istnienie sporów w radzie.

Jak Pan ocenia miniony rok, w ko

cu był to pierwszy rok pracy nowej

Rady Miejskiej? Czy był udany, czy radni, którzy cz

sto maj

odmienne

zdania umiej

współpracowa

Rok 2007 był dla mnie wyj

tkowo trudny, poniewa

miałem powa

problemy zdrowotne. Tak naprawd

w pracach rady zacz

łem aktywnie

uczestniczy

dopiero w czerwcu i wtedy te

zacz

łem poznawa

nowych radnych, gdy

nie wszyscy pracowali w poprzedniej kadencji.

Musz

przyzna

e pogl

dy radnych s

teraz bardziej wyraziste,

zdarzaj

ostre wymiany zda

, co niestety czasami prowadzi do

chaosu i podczas obrad nie zawsze sprzyja podejmowaniu wła

ciwych

decyzji. Przykładem takiej sytuacji mo

e by

temat przej

cia przez

zieli

cowy SP ZOZ o

rodka zdrowia w

wierkowie. Wydaje mi si

e w

minionym roku mo

na było wykona

o wi

cej zada

, ale nie

wszystko zale

y tylko od nas. Nie udało si

wybudowa

skate parku

wraz z o

wietleniem ulic Kolejowej i Makowej w Sadzie z uwagi na

przewlekło

ść

przetargów. Zreszt

niewielu wykonawców w nich

startowało i to był do

ść

y kłopot, pomijaj

c ju

rosn

ce w

zastraszaj

cym tempie ceny materiałów i usług budowlanych. Mam

nadziej

e zadanie to zostanie wykonane do maja 2008 r. Dotychczas

nie uruchomiono funduszy unijnych na lata 2007 – 2013, a przecie

mamy przygotowane wnioski na istotne inwestycje dla naszej gminy,

których realizacja była planowana wła

nie z tych funduszy np. projekt

budowy ulic na osiedlu Krupka i Lipowa oraz w Sadzie i Sadzie 1. Poza

tym ju

po raz drugi wyst

powali

my o

rodki na realizacj

kanalizacji

sanitarnej w Sadzie z tzw. Instrumentu Norweskiego. W minionym roku

dzi

ki zaanga

owaniu pani Sekretarz Nowak udało si

od Marszałka

Województwa Mazowieckiego pozyska

dla zieli

cowego pogotowia

dwie karetki oraz wóz stra

acki dla OSP, a tak

e sprz

t komputerowy i

elektrotechniczny dla zieli

cowej policji (

ycie nr 1 (231), s. 3).

Nie mogło równie

zabrakn

ąć

pytania o bud

et na nowy rok.

Radni przyj

li bud

et na najbli

szy rok wi

kszo

głosów. Jak Pan go

ocenia? Czy b

dzie to bud

et inwestycyjny?

Przyj

my bud

et, który najkrócej mo

na nazwa

otwartym. Zapisano

w nim niewiele zada

, by mo

na było dodawa

kolejne wnioski. W

przygotowaniu jest np. du

e zadanie drogowe dotycz

ce ok. 40

kilometrów dróg na terenie miasta i gminy. Powszechnie mówi si

ąŜą

cych na naszym bud

ecie długach i odsetkach, ale chyba ka

przyzna obiektywnie,

e gdyby

my teraz mieli rozpoczyna

realizacj

takich inwestycji jak składowisko w Jaskółce czy oczyszczalnia

cieków

to przecie

ich koszty wzrosłyby wielokrotnie i by

e nawet

musiałyby powstawa

przez wiele lat. Dzi

ki kredytom udało si

zako

czy

szybko i sprawnie. Dzi

wida

pierwsze tego efekty,

poniewa

w naszej gminie pojawia si

coraz wi

cej inwestorów i to nie

tylko takich, którzy dopiero pytaj

o warunki, ale po prostu zaczynaj

konkretnie działa

. A ju

w tym roku długi zostan

znacznie

zmniejszone o ok. 5 mln zł, wi

c nie zagra

funkcjonowaniu gminy

(ibid.).

w nast

pnym numerze gazety ukazał si

wywiad ze Zjawi

skim,

przewodnicz

cym rady w kadencji 1998 -2002 r., o znamiennym tytule „O

bud

ecie inaczej”. Nadtytuł wywiadu brzmiał: „

ladem naszych publikacji”, a lead

głosił,

e temat bud

etu i kredytów z poprzedniej rozmowy wywołał du

zainteresowanie w

ród czytelników. Autorka wywiadu zadała Zjawi

skiemu tylko

jedno pytanie:

Jaka jest Pana opinia na temat tegorocznego bud

etu naszej gminy

(

ycie nr 2 (232), s. 3)?

Dostała na nie obszern

odpowied

, której autor na samym pocz

tku

bezpo

rednio odniósł si

do słów swojego przedmówcy:

Nazywanie bud

etu „otwartym”, tak jak uczynił to Przewodnicz

cy Rady

Orzech, według mojej oceny mija si

z prawd

, poniewa

nie mo

e by

takiej sytuacji,

e mówi

c o zadłu

eniu nawi

zuje si

do czasów

budowy składowiska odpadów, gdy

było ono otwarte w kadencji 1998-

2002. A gros

rodków na budow

oczyszczalni

cieków pochodziło z

funduszy unijnych, wi

c równie

nie powinno si

tego wi

zadłu

eniem gminy (ibid.)

Bezpo

rednie odniesienia do przewodnicz

cego i działalno

ci cz

ęś

ci rady

pojawiaj

tu kilkakrotnie.

kontek

cie

wypowiedzi

Przewodnicz

cego

Rady

Miejskiej,

mówi

cego o tym,

e budowanie szybkie znaczy ta

sze pozostawiam

to stwierdzenie do oceny czytelników.

Dopłacamy jako gmina do subwencji o

wiatowej ok. 5 mln zł rocznie i

wiem,

e podobnie dzieje si

w innych jednostkach samorz

dowych.

Ale zmiany w sieci szkół wprowadzone w wi

kszo

ci przez radnych

poprzedniej kadencji, którzy teraz maj

decyduj

ce głosy w Radzie nie

przyniosły zakładanych rezultatów. Niejasny jest system zarz

dzania

wiat

na poziomie gminy. Z jednej strony przyjmuje si

nabór na

nowe stanowiska, z drugiej strony mówi si

coraz gło

niej o likwidacji

ZEAS-u. Trudno z tego wszystkiego co

zrozumie

To cudowne rozmno

enie bud

etu i mistrzowskie działanie Pana

Burmistrza. My

e radni bez wyj

tku, chcieliby, aby to zadłu

enie

zostało spłacone. Ale chyba nale

y trzyma

sprawdzonej zasady,

dok

d stosowne dokumenty nie zostan

podpisane, wszelkie pieni

dze

pochodz

ce ze

rodków zewn

trznych nie mog

pewne. Na

przełomie stycznia i lutego dojdzie do sprecyzowania inwestycji, które

zostan

zrealizowane z funduszy zewn

trznych. Ciekawe jakby

głosowali radni przy podj

ciu uchwały o zaci

gni

ciu kredytu, gdyby

ponosili tak

odpowiedzialno

ść

jak

yrant czy por

czyciel (ibid.)?

Przewodnicz

cemu rady Zjawi

ski zarzuca manipulacj

Manipulacj

jest mówienie o spłacie 5 mln zł w tym roku w takiej

wysoko

ci, gdy

na jego spłat

dzie wzi

ty kredyt w wysoko

ci 2,6

mln zł w celu pokrycia raty. A 2 mln nadwy

ki, która pojawia si

bud

ecie mo

e by

nadwy

wirtualn

(ibid.).

Wskazuje równie

, które z elementów bud

etu uwa

a za najwa

niejsze i

ponownie zarzuca niedobór inwestycji w mie

cie.

Przy mojej ocenie bud

etu chciałbym si

oprze

na pewnych

wska

nikach, które moim zdaniem s

najbardziej wymowne: dochody

własne gminy i inwestycje. Dzi

ki tym dwom wska

nikom ka

mieszkaniec gminy mo

e mie

swoje zdanie odno

nie bud

etu.

Subwencje i dotacje s

ne, ale znajduj

poza działaniami

radnych i Rady. W uchwalonym, przypomnijmy stosunkiem głosów 9 do

6 bud

ecie, brak pewnych inwestycji, szczególnie na terenie miasta.

[…] podkre

lam,

e miasto jest niedoinwestowanie, o czysto

ci i

estetyce niektórych miejsc nie b

wspominał, pozostawiam to do

oceny mieszka

com. Z tego co wiem, planowane s

tu inwestycje

jedynie na poziomie dokumentacji dla osiedli: Krupka, Klonowa, Lipowa

na infrastruktur

drogow

. Natomiast trudno jest okre

w czasie, co i

gdzie zostanie wykonane. Wiem,

e ma si

zwi

kszy

tak

e liczba

punktów o

wietleniowych i przył

czy do kanalizacji, ale to ogólniki

(ibid.).

Szeroko rozwodzi si

na sytuacj

finansow

gminy, kredytem, nadwy

bud

etow

i porównuje obecny stan z okresem, w którym on był przewodnicz

cym

rady.

Dla zobrazowania sytuacji nale

y przedstawi

kilka liczb, np. w ci

gu 5

lat od pa

dziernika 2002 roku zadłu

enie naszej gminy wzrosło 10

krotnie. Nasuwa si

pytanie czy kto

z mieszka

ców zauwa

ył,

eby

przekładało si

to na 10 krotny wzrost inwestycji? Kiedy pojawiaj

pytania co do wykorzystywania tego kredytu wyja

nienia s

jednoznaczne,

e były to kredyty przeznaczone na inwestycje. Mo

e i

tak, ale dochody własne w tym czasie były przeznaczone na inne cele –

przede wszystkim na funkcjonowanie gminy. Dwukrotnie pytałem

skarbnika gminy czy funkcjonowanie gminy mo

liwe jest bez zaci

gania

kredytów, odpowied

padała „nie”, a wi

c musimy zaci

kredyty.

Podam jeszcze jeden przykład liczby, która mo

e zobrazowa

wielko

ść

zadłu

enia otó

zadłu

enie to w przeliczeniu na jednego mieszka

gminy ok. 900 – 1.000 zł w zale

ci od tego czy mamy koniec czy

pocz

tek roku. Ju

w drugim bud

ecie nie widzimy

adnych działa

restrukturyzacyjnych, które mogłyby wprowadzi

jakie

oszcz

dno

ci,

tak aby ze

rodków własnych zacz

ąć

spłaca

zaci

gni

te kredyty.

Kiedy ko

czyłem prac

jako Przewodnicz

cy Rady w 2002 r.

zatrudnienie w Urz

dzie Miejskim było na poziomie 38 i 1/2 etatu, teraz

do ko

ca nie wiadomo ile jest zatrudnionych osób, ale z pewno

jest

ich o 100% wi

cej. Nasuwa si

c pytanie czy ten wzrost zatrudnienia

wynika z ze wzrostu zada

czy te

z innych wzgl

dów.

Jako radny przewodnicz

cy komisji rewizyjnej, w jednej z poprzednich

kadencji, wska

Ŝę

pewne elementy poddaj

c je pod rozwag

[…].

W 2002 roku zadłu

enie gminy było na poziomie 3%, a w 2007 r.

gało ok.48%. Stało si

niedobrym obyczajem,

e spłata długów

przechodzi w naszej gminie z jednej kadencji na nast

(ibid.).

Zjawi

ski wypowiada si

w imieniu klubu radnych WDO.

Nie mo

emy si

zgodzi

jako Klub Radnych WDO na zaci

ganie

kolejnych kredytów na spłat

kredytów ju

wcze

niej zaci

gni

tych.

Obsługa długu, a wi

c spłata tylko odsetek od kredytów i po

yczek to

kwota ok. 750 tys. zł w skali roku (ibid.).

Na koniec zaprasza radnych do dyskusji.

Dobrze byłoby,

eby na temat tegorocznego bud

etu wypowiedzieli si

na łamach naszej prasy tak

e inni radni, w tym przede wszystkim

przewodnicz

cy komisji bud

etu, infrastruktury. By

e maj

oni

ksz

wiedz

na ten wa

ny dla mieszka

ców temat. Zapraszam do

dyskusji (ibid.).

W kolejnym numerze ukazały si

wypowiedzi Gronowskiego – przewodnicz

cego

komisji bud

etu i finansów rady miejskiej i Klanowskiego – przewodnicz

cego

komisji infrastruktury.

Gronowski na wst

pie swojej wypowiedzi odwołał si

do wypowiedzi

Zjawi

skiego, cytuj

c u

ywane przez niego zwroty.

Uwa

am,

e bud

et na 2008 rok przy dochodach (po zmianach) 45.207

tys. zł i wydatkach 43.199 tys. zł zamykaj

cy si

nadwy

bud

etow

w wysoko

ci 2.007 tys. zł to jest dobry bud

et. Czy mo

e by

nadwy

ka wirtualna? Nie s

! Planowane dochody s

wprawdzie

prognoz

(tak mówi ustawa o finansach publicznych), ale planuj

dochody bud

etowe, planuje si

je bardzo ostro

nie i realnie, bo

wpływy przekładaj

na wydatki a wydatki z cał

pewno

nie

wirtualne. Bud

et gminy jest rocznym planem finansowym

dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Tak wi

c w jednym

roku mo

e by

planowany deficyt a w nast

pnym nadwy

ka. Nie ma tu

adnego mistrzostwa, s

zwykłe kalkulacje i wyliczenia (

ycie nr 3

(233), s. 3).

Przedstawia dane finansowe, podwa

c wiarygodno

ść

, sens i intencje

Zjawi

skiego.

Zadłu

enie gminy Zieliniec na koniec roku 2007 wynosi 16.486 tys. zł.

Relacja długu gminy do planowanych dochodów na koniec 2007 roku

wynosi 35,58 % natomiast relacja kwoty zadłu

enia do dochodów na

koniec roku 2008 planowana jest w wysoko

ci 32,03 % (zadłu

enie w

wysoko

ci14.478 tys. zł) . A je

li chodzi o

cisło

ść

, to zadłu

enie gminy

na koniec roku 2002 wynosz

ce 2.126 tys. zł stanowiło nie 3 %, ale 8,8

% dochodów gminy. Nie ma takiej opcji i nigdy nie było,

eby

mieszka

cy spłacali zaci

gane przez gmin

yczki i kredyty.

Niczemu zatem nie słu

y wyliczanie ile to zadłu

enia przypada na

jednego mieszka

ca gminy (nawiasem mówi

c bł

dne). Je

li podzieli

kwot

zadłu

enia tylko przez liczb

np. zamieszkuj

cych w gminie

kobiet to wynik dzielenia byłby jeszcze wy

szy. Tylko, po co to robi

[…] Nie jest prawd

e przejada si

dochody własne. W ostatnich

trzech latach gmina Zieliniec tak jak wszystkie gminy woj.

Mazowieckiego uzyskiwała nadwy

operacyjn

, odpowiednio 2004

rok- 2.537 tys. zł, 2005 rok- 531 tys. zł, 2006 rok- 1.144 tys. zł. W

ostatnich

latach

gmina

poniosła

wydatki

inwestycyjne

sfinansowane

rodkami zewn

trznymi, po

yczkami i kredytami i

rodkami własnymi. Nakłady na inwestycje wyniosły: w roku 2004 -

5.135 tys. zł, w roku 2005 – 8.337 tys. zł, w roku 2006 – 17.104 tys. zł,

w roku 2007 – 3.622 tys. zł. Na rok bie

Ŝą

cy planuje si

inwestycje w

wysoko

ci 10.749 tys. zł. Mo

e to i mało, bo potrzeb jest ci

gle du

ale je

li kto

tego nie widzi …? Mo

onglowa

liczbami i sprawia

aby udowadniały własne teorie, dla własnej w

sko pojmowanej

„polityki”. Mo

na te

zajrze

na stron

internetow

gminy (bud

et jest

jawny i publikowany jest min. Na stronie internetowej gminy) i porówna

to, co zapisane jest w bud

ecie z tym , co pisze si

w gazetach. Jaki

jest bud

et naprawd

, ka

dy mo

e si

dowiedzie

(ibid.).

Radny w swojej wypowiedzi wskazuje przyczyny sytuacji finansowej gminy i

sposoby jej polepszenia.

Gmina Zieliniec charakteryzuje si

niskim dochodem podatkowym na

mieszka

ca gminy. To jest fakt i tego jeszcze długo nie zmienimy.

[…]Trzeba stara

i czyni si

to z powodzeniem, o pieni

dze

zewn

trzne a na wkład własny je

li jest taka potrzeba, po

ycza

(ibid.).

Klanowski z kolei odwołał si

głównie do inwestycji. W kwestii kredytów ma

podobne zdanie do Gronowskiego.

Na łamach prasy podsumowana była IV kadencja samorz

zieli

cowego. Powtórz

e wielko

ść

pozyskanych na wszystkie

inwestycje

rodków to 57% wszystkich na te cele pieni

dzy

przeznaczonych. Kredyty zwykle s

uzupełnieniem brakuj

cego udziału

gminy w zadaniach dofinansowywanych z dotacji. Gdyby

my nie mieli

swojego udziału nie mieliby

my szansy na ubieganie si

o pieni

dze

unijne. Czy starania o pozyskanie jak najwi

kszej puli

rodków

finansowych do Zieli

ca s

niegospodarno

(ibid.)?

Twierdzi,

e inwestycji wcale nie jest mało.

Czy wida

wzrost inwestycji na terenie miasta i gminy Zieliniec?

Odpowied

jest twierdz

ca. Zarówno ilo

ść

jak i warto

ść

inwestycji

wzrosła […] Planowane s

inwestycje i to „nie jedynie na poziomie

dokumentacji”. Opracowywana dokumentacja techniczna dla dróg

osiedlowych Zieli

ca i Sadu b

dzie niezb

dna do składania wniosków o

pozyskanie dofinansowania na budow

dróg. W bud

ecie wieloletnim

przewidziano realizacj

tych zada

, a bud

et został zatwierdzony

uchwał

Rady Miejskiej w Ziele

cu (ibid.).

Na ko

cu zadaje retoryczne pytanie skierowane do Zjawi

skiego.

Czemu słu

y wprowadzanie opinii publicznej w bł

d (ibid.)?

Na tym zako

czyły si

dyskusje na łamach prasy dotycz

ce bud

etu gminy.

Niespełna dwa miesi

ce pó

niej pojawił si

jednak kolejny punkt zapalny.

Było nim powołanie zast

pcy burmistrza – Konewki. Burmistrz miał w tym czasie

problemy zdrowotne i przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Dodatkowo – 2 stycznia 2008 r. burmistrz Zieli

ca potr

cił na pasach

mieszkank

gminy. Spraw

szeroko relacjonowała Gazeta.

Nie milkn

echa wypadku przy ul. Ko

ciuszki w Zieli

cu. 2 stycznia po

godz. 16.00 burmistrz Zieli

ca uczestniczył w zdarzeniu drogowym z

udziałem pieszej. Jak zapewnia Komar – kobieta wtargn

ła na jezdni

za pasami i weszła na przednie koło samochodu. Przetoczyła si

samochodzie i usiadła na jezdni. Wezwane zostało pogotowie. Szkoda

mi było tej kobiety – mówi Komar, burmistrz Zieli

ca. Zaprzecza,

czył kobiecie 10 000 zł tytułem odszkodowania za wypadek (Gazeta

nr 11/2008, s. 7 ).

Do tematu powróciła w kolejnym numerze, tym razem prezentuj

c wywiad z

poszkodowan

. Lead tego wywiadu brzmiał nast

puj

co:

Jestem zbulwersowana tym, co naopowiadał burmistrz Zieli

ca. To nie

do pomy

lenia, by ze mnie zrobiono jeszcze sprawc

– mówi

zbulwersowana Dr

ąŜ

ek z Zieli

ca (Gazeta nr 12/2008, s. 17).

Nadtytuł wywiadu brzmiał za

: „Kto chce wyciszy

spraw

?” Poszkodowana w

wywiadzie skar

yła si

na powypadkowe dolegliwo

ci i sugerowała,

e sprawa

wypadku została zatuszowana.

Pani Irena zastanawia si

dlaczego na miejsce wypadku nie

przyjechała drogówka, która zawsze przyje

a do wypadków, a tych

na ulicy Ko

ciuszki nie brakuje. [...] Czy to dlatego,

e sprawc

wypadku był burmistrz? – zastanawia si

. Po powrocie ze szpitala p.

Irena zadzwoniła na policj

– przyszedł do niej dzielnicowy. [...] Kiedy

zapytałam go dlaczego nie było drogówki na miejscu powiedział,

sam zrobił szkic sytuacji. Zastanawia mnie dlaczego po wypadku nie

zamkni

to ruchu [...]. Po prostu samochody je

dziły dalej [...]. Czy

po to, by zatrze

lady (ibid.)?

Kobieta twierdziła równie

e dzielnicowy, który do nie przyszedł poradził jej, aby

poszła do burmistrza i „wyci

ła” od niego 20000 zł odszkodowania,

eby było

po sprawie.

aliła si

równie

e badaj

c jej krew, podejrzana była o bycie pijan

e burmistrza badano tylko alkomatem. Twierdziła,

e jej zdaniem sprawa toczy

tylko dlatego,

e spraw

zaj

li si

policjanci z Komendy Głównej Policji.

Sprawa odbiła si

szerokim echem w zieli

cowym społecze

stwie, nie s

jednak znane konsekwencje zdarzenia dla burmistrza.

Powracaj

c do powołania zast

pcy burmistrza – z jego nominacj

zwi

zana

była nadzwyczajna sesja, która odbyła si

14 marca 2008 roku. Została zwołana

[…] w trybie nadzwyczajnym - na wniosek grupy radnych: Zjawi

skiego,

kowskiej, Kota, Piwowskiego, Pomidorowej. Wniosek w tej sprawie

radni zło

yli 7 marca br (

ycie nr 6 (236), s. 2).

Jak relacjonuje autorka sprawozdania sesja nie obyła si

bez sporów,

szczególnie na tle formalnym.

Na pocz

tku sesji przewodnicz

cy odczytał o

wiadczenie burmistrza o

powołaniu zast

pcy.

wiadczenie to opublikowała Gazeta. Powołuj

c si

na przepisy prawa i

problemy zdrowotne burmistrz pisał w nim:

[...] nie mogłem dopu

do sytuacji, w której pozostawiłbym Gmin

Zieliniec na jaki

czas bez organu wykonawczego. I to w tak wa

nym

czasie, kiedy np. zbli

terminy składania wniosków o pozyskanie

rodków zewn

trznych. [...] Zale

ało mi, aby zast

pstwo w roli

gospodarza naszej Gminy pełnił specjalista, praktyk o du

ej wiedzy i

wiadczeniu w administracji publicznej, szczególnie w samorz

dzie.

Uwa

am, i

osoba Pana Konewki daje pełn

kojmi

nale

ytego

wykonywania zada

przez organ wykonawczy Gminy Zieliniec (Gazeta

nr 11/2008, s. 6).

Po odczytaniu o

wiadczenia przewodnicz

cy przedstawił i omówił zawodow

karier

powołanego zast

pcy burmistrza. Po tym głos zabrali radni, na wniosek

których zwołano obrady.

Radna R

kowska zwróciła si

do przewodnicz

cego RM z pytaniem: -

Dlaczego pan lekcewa

y radnych? Nawet pan nie przegłosował

porz

dku obrad. Natomiast radny Zjawi

ski próbował wyja

dlaczego

przewodnicz

cy RM przedstawiał informacj

burmistrza. - Czy ma pan

uprawnienia do udzielania takich informacji? – pytał Zjawi

ski. - Istniej

ró

nice pomi

dzy kompetencjami Rady i burmistrza. A pan wyst

pował

w imieniu burmistrza. My

e to jest pomylenie kompetencji, pan

przecie

nie jest rzecznikiem burmistrza – mówił Zjawi

ski. - Co do sesji

nadzwyczajnej, sesje rady zgodnie z harmonogramem i według

potrzeb, to jest sesja jak ka

da inna, zwołana w trybie 7 dni, owszem

pozaplanowa, nie ma co szafowa

słowem nadzwyczajna - dodał. [...]W

dalszej cz

ęś

ci obrad rozwin

ła si

dyskusja na temat sposobu

konstruowania porz

dku obrad i tego, kto powinien odczyta

wiadczenie burmistrza. Przy czym radni podkre

lali,

e nie s

wrogo

nastawieni do nowego wiceburmistrza. - Klub radnych wyst

pił o

zwołanie sesji i chciał tylko uzyska

informacj

na temat sytuacji w

gminie, nie chodziło o nic nadzwyczajnego – mówiła R

kowska (

ycie

nr 6 (236), s. 2).

Bardziej dosadnie uj

ła t

sytuacj

dziennikarka Gazety, która w relacji z tej

samej sesji napisała:

Sytuacja stawała si

coraz bardziej napi

ta i dla obserwuj

cych po

prostu

mieszna (Gazeta nr 13/2008, s. 7).

Kontrowersje wzbudził sposób powołania zast

pcy. Radni Zjawi

ski,

Pomidorowa pytali przewodnicz

cego o to, czy wiedział o zamiarach burmistrza.

Ten odpowiedział twierdz

co.

Radny Zjawi

ski podkre

lał,

e nie ma zastrze

co do powołania

wiceburmistrza, ale poddawał w w

tpliwo

ść

sam

form

tego działania.

– Dlaczego pan [przewodnicz

cy] wiedział i nie powiedział radnym o

planach burmistrza, a je

li pan nie wiedział, to znaczy,

e pan traci

kontrol

? Nie wyobra

am sobie,

eby burmistrz i rada ze sob

nie

współpracowały. Dlaczego musimy si

o tym dowiadywa

z prasy? To

co si

dzieje w tej chwili przypomina klik

, grup

ludzi popieraj

wzajemnie dla osi

gni

cia korzy

ci – mówił radny. - Skoro wszystko

było przygotowane, to trzeba nas było o tym informowa

. Jest pan

przewodnicz

cym rady, a nie grupy radnych. Mamy zastrze

enia do

sposobu informowania rady. Stajemy si

kronik

policyjn

w prasie, aby

to zmieni

, trzeba współpracowa

. Je

li nie umiecie tego zmieni

, to

e trzeba dokona

zmian pod wzgl

dem organizacyjnym? -

sugerował Zjawi

ski. Za

radna Pomidorowa przypomniała,

e podczas

głosowania na przewodnicz

cego RM, była w

ród osób, które

wstrzymywały si

od głosu daj

c Orzechowi mandat zaufania. - Teraz –

stwierdziła – głosowałaby inaczej (

ycie nr 6 (236), s. 2).

Dziennikarka z Gazety podsumowała t

sesj

nast

puj

co:

Na sesji było du

o nerwów, niepotrzebnych dyskusji i co najwa

niejsze

nie było sprawcy całego zamieszania. Burmistrz tym razem „załatwił”

swoich oponentów, zrobił co chciał i znikn

ł – pytania musz

zosta

c bez odpowiedzi przez jaki

czas (Gazeta nr 13/2008, s. 7).

Konewka – jako nowa posta

w zieli

cowym samorz

dzie – spotkał si

ym zainteresowaniem społecze

stwa i, oczywi

cie, mediów. Tu

po nominacji

ukazały si

z nim wywiady w

yciu i Gazecie. W wywiadach tych poruszono w

tek

specyfiki gminy.

Pierwsze spostrze

enia Konewki dotycz

ce Zieli

ca brzmiały:

Problemy ogólne Gminy Zieliniec, tak jak i innych samorz

dów wiejsko-

miejskich s

podobne, mog

mie

tylko ró

ne nasilenie. Wszystkie

samorz

dy maj

problemy z dostatecznym finansowaniem zada

tj.

wiatowych, mieszkaniowych, infrastrukturalnych, pomocy społecznej

itp. Któ

z nas nie chciałby je

dzi

po dobrej, asfaltowej drodze, czy pi

uzdatnion

wod

, dosta

mieszkanie komunalne „od r

ki”, uczy

czystej, nowoczesnej szkole pod okiem dobrze wykształconego,

uposa

onego nauczyciela. Tak, ale na wszystko gmin nie sta

. A poza

tym, s

ró

ne poziomy dochodowe gmin, nie mo

na porównywa

np.

Gminy Zieliniec do Gminy Łomianki czy Raszyn, gdzie poziom

dochodów jest bardzo wysoki. W przeci

tnej polskiej gminie jest

syndrom „krótkiej kołdry” - tzn. przy niedostatecznym finansowaniu

trzeba funkcjonowa

poprawnie. Wszystkie dziedziny

ycia, za które

odpowiada gmina, musz

funkcjonowa

niekiedy kosztem kredytu. Jest

to na pewno niewystarczaj

cy czas na zapoznanie si

szczegółowymi problemami gminy, ale po jednym dniu przyjmowania

interesantów – jako podstawowy problem uznałem brak mieszka

komunalnych (

ycie nr 6 (236), s.3).

Zast

pca zapytany o plany pogodzenia „odwiecznego konfliktu interesów

typowego dla gminy wiejsko-miejskiej” odpowiedział:

Pracowałem osiem lat, jako Zast

pca Burmistrza Miasta i Gminy

Kaczorowo (1990-1998) i potrafiłem godzi

interesy ludno

ci wiejskiej i

miejskiej. Trzeba umie

pogodzi

, bo s

to członkowie tej samej

wspólnoty mieszka

ców i nie mog

- dla organów gminy tj. Rady

Miejskiej czy Burmistrza – jedni lepsi, a drudzy gorsi. Je

eli jest

rzeczywi

cie konflikt to wymaga on rozwi

zania docelowego, bo nie

wiecznie w konflikcie czy z animozjami. Inne s

problemy

mieszka

ców wsi, a inne miasta, ale s

sprawy wspólne, np.

szkolnictwo. Jest wyra

nie okre

lona droga prawna, jak mo

spokojnie doj

ść

do „rozwodu”. W tej kwestii nie b

wypowiadał,

jakie jest moje zdanie na ten temat, cho

mam je wyra

nie

sprecyzowane (ibid.).

Dziennikarka Gazety zapytała za

Nie

jest

pan

przera

ony

zieli

cowymi

układami

towarzysko-

politycznymi? (Gazeta nr 12/2008, s. 2).

Odpowied

na to pytanie brzmiała:

Ja znam specyfik

Zieli

ca i nie bałem si

wej

ść

w to

rodowisko. Ja

nie boj

samorz

du, bo t

prac

znam. Mo

na mówi

o kwestiach

specyfiki i mo

liwo

ciach tego samorz

du. Realia s

wsz

dzie

jednakowe, bo obracamy si

w sferze socjalno-infrastrukturalnej gdzie

e niedobory (ibid.).

Konewka trafił do Zieli

ca na krótko przed czasem, w którym zgodnie z

prawem rada miejska głosuje nad przyznaniem (lub nie) absolutorium

burmistrzowi. Poniewa

Komar cały czas przebywał na zwolnieniu, zast

pcy

przyszło mu go reprezentowa

. Absolutorium jest

le powi

zane z realizacj

bud

etu za poprzedni rok, sesji absolutoryjnej towarzyszyło wi

c wiele emocji.

Spore zastrze

enia do bud

etu mieli radni z klubu WDO. Jak powiedział

radny Piwowski – bud

et to przede wszystkim oczekiwania

mieszka

ców, a wydatki inwestycyjne s

dalekie od tych oczekiwa

Zjawi

ski zgłaszał uwagi dotycz

ce słuszno

ci zaci

gania kredytów

konsumpcyjnych. Martwił go fakt zadłu

enia wynosz

cego 14 milionów

złotych. Zasugerował równie

nieprawidłowo

ci w konstruowaniu

samego bud

etu, jego zdaniem pewne wydatki s

kilkakrotnie w ten

bud

wpisywane.

Obecna

sesji

Skarbnik

Agrestowa

odpowiedziała,

e ze znanych jej bud

etów

adna gmina nie robi go tak

szczegółowo, a

eby zaspokoi

ciekawo

ść

radnego Zjawi

skiego,

trzeba by było wypisywa

faktur

z osobna. Przypomniała,

konstrukcja bud

etu okre

lona jest w stosownych ustawach i im

podlega. W opinii Zjawi

skiego w dziwny sposób skonstruowana jest

tak

e Komisja Rewizyjna, w której kluczow

rol

odgrywaj

członkowie

Komisji Bud

etu i Finansów, przez co mo

na doj

ść

do wniosku,

e tak

naprawd

kontroluj

sami siebie. Spotkało si

to z reakcj

radnego

Klanowskiego, który w odpowiedzi zarzucił radnym Pomidorowej i

Kotowi,

e głosuj

c w sprawach (na przykład) podwy

ek dla

nauczycieli, mog

forsowa

własne interesy. Wywołało to bardzo

gor

wymian

zda

dzy radnymi. Dołowski, pełni

cy w tej cz

ęś

obrad obowi

zki przewodnicz

cego, przypomniał,

e radni powinni

wspólnie pracowa

dla dobra całej gminy, a nie kłóci

i tworzy

dne podziały. Ostatecznie doszło do głosowania w sprawie

absolutorium. Osiem osób było za, sze

ść

przeciw, a jedna wstrzymała

od głosu. Konewka, w imieniu Komara, podzi

kował radnym.

Wyraził nadziej

e za rok b

dzie jeszcze lepiej (

ycie nr 9 (239), s.2)

Nast

w kolejno

ci spraw

, która dzieliła radnych, była „afera” w

wiacie. Zast

pca burmistrza, zgodnie z prawem, za

Ŝą

dał zło

enia od

dyrektorów jednostek administracyjnych gminy (w tym szkół) o

wiadcze

(nie)prowadzeniu działalno

ci gospodarczej. Wywołało to burz

na dyrektorskich

stanowiskach, bo okazało si

e cz

ęść

dyrektorów nie przestrzega przepisów.

Szczególna sytuacja narodziła si

przy tej okazji w publicznym gimnazjum w

Zieli

cu. Temat ów poruszany był na wielu sesjach, m.in. na sesji z dnia 22

sierpnia 2008.

W trakcie nadzwyczajnej sesji poruszano i inne pilne sprawy. Zjawi

ski

wrócił do tematu dyrektorów jednostek samorz

dowych. Pytał, czy

znany jest ju

skład komisji i kryteria maj

ce wyłoni

nowych

dyrektorów zieli

cowego przedszkola i zespołu szkół w Sadzie.

Konewka odpowiedział,

e nie. Odniósł si

do pró

b Pomidorowej,

która na poprzedniej sesji apelowała, aby z konkursu zrezygnowa

powierzy

te funkcje. Okazało si

jednak,

e zgodnie z prawem nie

na tego zrobi

(

ycie nr 18 (248), s. 2).

Na tej sesji poruszono te

inny w

tek.

Zjawi

ski wyjawił te

e trzech radnych – w tym on – było wezwanych

do komendy powiatowej na przesłuchanie dotycz

ce działalno

Orzecha jako Przewodnicz

cego Rady Miejskiej i – przypomnijmy –

jednocze

nie policjanta. Główny zainteresowany powiedział,

e „wie,

na niego wpłyn

ło”, ale nie zna zarzutów, a w miar

pojawiania si

informacji na ten temat, b

dzie si

do nich ustosunkowywał (ibid.).

Nie był to pierwszy raz, kiedy Zjawi

ski odnosił si

do działalno

zawodowej przewodnicz

cego rady, Orzecha – naczelnika sekcji dochodzeniowo-

ledczej komendy powiatowej policji. W marcu w Gazecie ukazał si

artykuł pod

tytułem „Co wolno policjantowi ?” (p. zał. 1 w Aneksie).

W artykule tym Zjawi

ski zarzuca przewodnicz

cemu,

e nie spełnia

obywatelskiego obowi

zku informowania policji o przest

pstwie. Według

Zjawi

skiego na przewodnicz

cym ten obowi

zek spoczywa podwójnie. Radny

dopingowany jest przed redakcj

gazety (ostatnie dwa zdania artykułu). Po raz

kolejny Zjawi

ski odwołuje si

tu do czasu, w którym sam pełnił rol

przewodnicz

cego rady.

3 pa

dziernika 2008 r. odbyła si

pierwsza sesja z udziałem burmistrza po

jego powrocie z urlopu zdrowotnego. Pojawił si

, wcze

niej wspomniany, temat

dyrektor publicznego gimnazjum.

Po uchwałach przyszedł czas na odpowiedzi na wcze

niejsze

interpelacje i zapytania radnych. Powróciła sprawa zwolnie

dyrektorów. Rozgorzała dyskusja o dyrektor publicznego gimnazjum w

Zieli

cu, która decyzj

o zwolnieniu jej skierowała do s

du pracy.

Burmistrz, jak powiedział, liczy si

z tym,

e spraw

w s

dzie pracy

e przegra

, jednak nawet wtedy odwoła Kokoszk

ze stanowiska.

Zebrani dowiedzieli si

przy tej okazji o licznych nieprawidłowo

ciach

panuj

cych w tej placówce. Główny zarzut jest taki,

e – cho

powinna

– nie funkcjonuje w tej szkole Rada Rodziców. Radna Pomidorowa –

pedagog w gimnazjum – okre

liła atmosfer

w szkole jako g

apelowała, aby zrobi

wszystko,

eby uczniowie na tym nie ucierpieli

(

ycie nr 21 (251), s.2).

Nie był to jedyny na sesji temat, w którym aktywnie uczestniczyła Pomidorowa

Nie mniej dyskusji wywołał pomysł przebudowy ulicy Atomowej, co ma

kosztowa

70 000 zł. Przy tej okazji radna Pomidorowa przypominała o

pilnych jej zdaniem remontach ulic D

browskiego, Wi

niowej i na

osiedlu Piłsudskiego II. Burmistrz powiedział,

e zdaje sobie spraw

istnienia całej litanii potrzeb, ale twardo podtrzymał stanowisko,

remont na Atomowej jest potrzebny (ibid.).

Obie wymienione sprawy s

radnej Pomidorowej bliskie. Jako pedagog

szkolny publicznego gimnazjum zawsze aktywnie zabierała głos w sprawach

szkoły. I najcz

ęś

ciej był to głos wyra

cy zdanie inne ni

zdanie burmistrza.

Drogi, których remont postulowała, to drogi znajduj

ce si

w jej okr

gu wyborczym

i przy ka

dej okazji zabiegała o ich remont.

Kolejna sesja odbyła si

30 pa

dziernika.

Była to sesja inna ni

wszystkie. Zazwyczaj pocz

tek obrad mija szybko

i sprawnie. Tym razem ju

na wst

pie doszło do sporu. Zjawi

ski w

imieniu klubu WDO zwrócił uwag

na to,

e radni za pó

no dostali

dokumenty sesyjne dotycz

ce zmian w bud

ecie. Powinno si

to sta

siedem lub pi

ęć

dni przed obradami, a stało si

w dniu obrad; jedynie

Komisja Bud

etu i Finansów dostała je w przeddzie

. Argumentował,

materiał jest zbyt obszerny, aby zapozna

z nim w tak krótkim

czasie. Dodał,

e zapisy prawa wewn

trznego nie mog

łamane.

Obecny na sesji radca prawny twierdził,

e s

to terminy umowne i w

wyj

tkowych sytuacjach mo

na je zmienia

. Burmistrz Komar odniósł

do słów radnego. Zmiany w bud

ecie zwi

zane były przede

wszystkim z zaci

gni

ciem kredytu. Jak mówił, ju

rok temu wiadomo

było,

e taki kredyt trzeba b

dzie wzi

ąć

, jednak dzieje si

to dopiero

teraz,

eby odsetki były ni

sze (

ycie nr 23 (253), s. 2).

Nie był to jedyny spór natury formalnej.

Po przerwie radna zgłosiła jeszcze jedn

tpliwo

ść

co do organizacji

sesji, a mianowicie, sporz

dzanych z obrad protokołów. Jak

powiedziała, czytała protokół z poprzedniej sesji i wi

cej informacji o

tym, co si

na niej działo (zwłaszcza w kwestii dyskusji na temat

eny Kokoszki i jej losów jako dyrektora gimnazjum), mogła

wyci

ąć

z prasy ni

z tego dokumentu. Apelowała, aby protokoły

przygotowywano

bardziej

szczegółowo.

Burmistrz

odpowiedział

[zło

liwie],

e do tej pory protokoły zawierały tylko główne tezy, ale to

zmieni i wypowiedzi wszystkich uczestników b

cytowane

bardziej szczegółowo. W efekcie przyj

cie protokołu z poprzedniej sesji

przeniesiono na sesj

nast

(ibid.).

Najwa

niejsz

na tej sesji uchwał

była uchwała w sprawie zaci

gni

cia kredytu.

Pierwsza z nich dotyczyła zmian w bud

ecie, które zwi

zane były

przede wszystkim z zaci

gni

ciem wcze

niej wspomnianego kredytu w

wysoko

ci zaledwie miliona złotych. Zaledwie – bo wcze

niej

przewidywano zadłu

enie si

na 2,5 miliona. Ponownie głos w tej

sprawie zabrał Zjawi

ski, według którego kredyt wynosi nie tylko, ale a

milion złotych. Radny sprzeciwiał si

podj

ciu takiego zobowi

zania.

Mimo

e, jak twierdził, w bud

ecie s

pozytywne zmiany – na przykład

ksze wydatki przeznacza si

na o

wiat

(stypendia dla ubogich

uczniów, termomodernizacja szkół), zapowiedział,

e jego klub

wstrzyma si

od głosu w sprawie zmian w bud

ecie, a w przypadku

uchwały kredytowej zaprotestuje. I tak te

stało. Mimo to przy pi

ciu

głosach wstrzymuj

cych si

i dziewi

ciu głosach za zmiany w bud

ecie

przyj

to (ibid.).

Niedługo po tej sesji, 25 listopada odbyła si

debata publiczna pod hasłem

„Masz głos, masz wybór” organizowana m.in. przez Stowarzyszenie M. Podczas

debaty mieszka

cy mieli okazj

osobi

cie przekaza

burmistrzowi uwagi na temat

funkcjonowania gminy i trapi

cych ich bol

czek. Nie obyło si

równie

bez

lokalnych w

tków politycznych.

Inny z uczestników debaty zwrócił uwag

na to,

e zabrakło na

spotkaniu radnych. Zapytał wprost burmistrza, gdzie s

jego radni, jego

elazna koalicja. Komar odpowiedział,

e nie jest to

adna „

elazna

koalicja”, ale „grupa rozs

dnych ludzi”, ludzi skłonnych do współpracy i

niezawodnych, gdy trzeba działa

szybko (np. w sprawie składania

wniosków o dotacje). Nie jest tajemnic

e chodziło o tzw. radnych

wiejskich. Zaznaczył,

e z radnymi miejskimi w tamtej kadencji

pracowało mu si

lepiej. Mieszkaniec zapytał, czy burmistrz robi co

eby „tych nierozs

dnych radnych do siebie przekona

”. Komar

odpowiedział,

e zawsze jest otwarty na współprac

, a deklaracja tej

współpracy le

y po drugiej stronie (

ycie nr 24 (254), s.9).

Nie zostało to uj

te w relacji z debaty, ale burmistrz mówi

c o

przekonywaniu miejskich radnych do siebie, u

ył słów: „nikogo na kolanach nie

prosił” (dziennik badacza, 2008).

Po publikacji tego tekstu jeden z „opozycyjnych” radnych, Kot zaczepił mnie

w sklepie słowami: „Odwa

ny tekst”. Kiedy odpowiedziałam,

e po prostu

zrelacjonowałam to, co si

działo – odrzekł: „Dla nas to dobrze” (dziennik

badacza, 2008).

Niespełna miesi

c pó

niej, 18 grudnia 2008 r. odbyła si

druga w mojej

dziennikarskiej karierze sesja bud

etowa.

Rysunek 5. Bud

et 2009.

ródło:

ycie nr 26 (256), s.2.

Tak, jak poprzednia była bardzo burzliwa. Tym bardziej,

e bud

et na rok 2009 był

niemal

e dwukrotnie wi

kszy od bud

etu na rok 2008, a uchwalany był w

warunkach

wiatowego kryzysu finansowego.

[...] Burmistrz Komar wyja

nił,

e bud

et jest dwa razy wi

kszy, bo

przewiduje pozyskanie

rodków w odpowiedzi na wnioski składane

przez Urz

d. Pomoc finansowa na lata 2007–2013 zaczyna si

praktyce w 2009 roku. Jak mówił, gmina stara si

wykorzysta

wszelkie

liwe szanse i jest bardzo aktywna w tym działaniu. Poinformował,

e cz

ęść

z wniosków została ju

pozytywnie rozpatrzona (m.in. „Chc

potrafi

” – wniosek dot. wyrównywania szans edukacyjnych). Dzi

ki tym

pieni

dzom propozycje wszystkich komisji zostały uwzgl

dnione w

bud

ecie, a na ka

z dziedzin funkcjonowania samorz

du zostan

przeznaczone wi

ksze ni

w poprzednim roku

rodki. Burmistrz nazwał

uchwał

bardzo ambitn

i wychodz

naprzeciw oczekiwaniom

mieszka

ców. Powiedział te

e opinia, i

zadłu

enie koliduje z

inwestycjami, to tylko „straszak” (

ycie nr 26 (256), s.2).

Wobec powy

szego dyskusja musiała by

arta.

[...] jako pierwszy głos zabrał Nizi

ski. Reaguj

c na słowa burmistrza,

nazwał si

wspomnianym „straszakiem”. Jego zdaniem uchwała jest

zbyt optymistyczna, a jej twórcy nie dostrzegli tego, co dzieje si

gospodarce. Kryzys i mo

liwy spadek PKB mo

e spowodowa

mniejsze wpływy z podatków, a nawet zarz

dzenie Ministra Finansów o

blokadzie wydatków. Jego zdaniem powinno si

stworzy

ksze

rezerwy. Poddał w w

tpliwo

ść

warto

ść

opinii RIO. Dodał równie

e w

tak trudnej sytuacji niesprawiedliwe jest to,

e podatki mieszka

ców

gminy s

przeznaczane na SP ZOZ, z którego nie wszyscy korzystaj

Nie oczekiwał

adnych wyja

nie

, gdy

jego opinia wynika z ró

nicy

pogl

dów. Zapowiedział,

e b

dzie głosował przeciwko przyj

ciu

bud

etu (ibid.).

Po Nizi

skim głos zabrał Zjawi

ski.

Zwracał uwag

e najwi

ksze inwestycje planuje si

na rok 2010, czyli

na czas wyborów. Dodał te

e 38 % dochodów stanowi

dotacje

rozwojowe, co stanowi tylko wirtualne pieni

dze. Burzliw

dyskusj

wywołały równie

słowa,

e „od

redniowiecza

ycie skupiało si

wokół

miasta, a z bud

etu wynika odwrotnie” (ibid.).

Na te słowa z kolei odezwał si

przewodnicz

cy rady.

Przewodnicz

cy, Orzech zapytał go zatem, czy klub WDO, który

zapowiedział,

e b

dzie głosował przeciwko bud

etowi, jest za

rozwojem gminy (ibid.).

To był przysłowiowy kij w mrowisko.

Nizi

ski odpowiedział mu [przewodnicz

cemu],

e to nie fair. Porównał

sytuacj

do historii Leszka Balcerowicza, który według wielu „musiał

odej

ść

”, cho

zdaniem specjalistów jego „zamordyzm” uratował polsk

gospodark

. Przewodnicz

cy odrzekł,

e za 2 lata to społecze

stwo

oceni te działania. Odniósł si

jeszcze do słów Zjawi

skiego w sprawie

inwestycji w 2009 i 2010 roku. Wyja

nił,

e w 2009 s

one mniejsze, bo

nie ma programów pomocowych na ten okres, i

eby pó

niej pomoc

otrzyma

, musi wła

nie tak by

. Powiedział te

e u członków klubu

WDO wida

wiedz

i do

wiadczenie, ale nie wida

odpowiedzialno

ci.

Piwowski wtr

cił,

e przewodnicz

cy nigdy nie grzeszył obiektywizmem,

i prosił,

eby nie stawia

sytuacji tak,

e jak nie jeste

my z wami, to

jeste

my przeciwko wam (ibid.).

Tak

e burmistrz odniósł si

do słów Zjawi

skiego.

Komar nawi

zał do w

tku podziału na miasto i wie

. Słowa

Zjawi

skiego nazwał ci

głym zniekształcaniem obrazu, gdy w

rzeczywisto

ci inwestycje w mie

cie stanowi

46%, a wiejskie 54%.

Dodał,

e nie godzi si

na polityk

dreptania w miejscu i

e ryzyko jest

potrzebne do rozwoju (ibid.).

Dyskusja stawała si

coraz bardziej gor

ca, a

wreszcie Nizi

ski zło

ył formalny

wniosek o jej zako

czenie. Ostatecznie bud

et przegłosowano stosunkiem głosów

9:6.

W styczniu 2009 r. ukazał si

yciu wywiad z burmistrzem mojego

współautorstwa. Pytania odnosiły si

w znacznej mierze do tematu głównych

dyskusji sesji bud

etowej, m.in. „wirtualno

ci” bud

etowych

rodków.

Niektórzy radni uwa

e to wirtualne pieni

dze. Co Pan na to?

Na etapie składania wniosku nikt nie jest w stanie zagwarantowa

, czy

dany wniosek, nawet po pozytywnej weryfikacji pod wzgl

dem

formalnym

merytorycznym,

otrzyma

pełne

dofinansowanie.

Konkurencja w okre

lonych priorytetach jest ogromna. Ka

da gmina

ubiega si

o dofinansowanie. Pula

rodków na dofinansowanie jest

okre

lona, szczególnie w ramach RPO. Mamy nadziej

e nasze

projekty b

dobrze ocenione i otrzymamy

rodki unijne na inwestycje.

Czy w pełnej wysoko

ci, o jakie si

ubiegamy, poka

e czas. Zrobili

na tym etapie wszystko, co mo

liwe. Teraz musimy czeka

na decyzje

(

ycie nr 2 (258), s.2).

Nie mogło zabrakn

ąć

równie

pytania o podział inwestycji na miejskie i wiejskie.

Na sesji bud

etowej wybuchła dyskusja o podziale inwestycji wiejskich i

miejskich. Jak si

Pan do tego ustosunkuje?

Podział inwestycji na „wiejskie” i „miejskie” jest trudny „technicznie”, nie

jest miarodajny i w zasadzie nie ma sensu. Zreszt

, w oparciu o jakie

kryteria dokona

takiego podziału: miejsca realizacji inwestycji (wie

miasto), czy te

, bior

c pod uwag

, miejsce zamieszkania

korzystaj

cych

danej

inwestycji

mieszka

ców

gminy?

Jak

zakwalifikowa

np. budow

wysypiska odpadów, budow

oczyszczalni

cieków, modernizacj

SUW w Tychowie, zakup i adaptacj

budynku

administracyjnego na siedzib

Urz

du Miejskiego, modernizacj

budynku SPZOZ, zakup karetki pogotowia dla SPOZ, zakup

samochodu po

arniczego dla OSP Zieliniec, czy nawet drog

pobudowan

na wsi? Wymienione inwestycje, bez wzgl

du na to, czy

znajduj

na wsi lub w mie

cie słu

Ŝą

przecie

wszystkim,

korzystaj

cym z niej mieszka

com (i nie tylko mieszka

com) całej

gminy. Planuj

c inwestycje, bierze si

pod uwag

takie aspekty jak:

koszt inwestycji, mo

liwo

ść

pozyskania

rodków zewn

trznych, pilno

ść

potrzeb mieszka

ców, okres realizacji inwestycji, uwarunkowania

dokumentacyjne i techniczne itp. Bior

c jako kryterium miejsce, gdzie

zrealizowana została inwestycja, to analizuj

c dane z ostatnich kilku lat

na powiedzie

e udział inwestycji realizowanych „w mie

cie” w

ogólnej warto

ci zrealizowanych inwestycji wynosi: w roku 2004 - 38,8

%, w roku 2005 – 62,9 %, w roku 2006 – 78,8 %, w roku 2007 – 30,7 %,

w roku 2008 – 51,7 % , w roku 2009 (plan) - 43,8 %. To zestawienie

dowodzi,

e twierdzenia o przewadze inwestycji realizowanych na wsi

nie maj

adnych merytorycznych podstaw (ibid.).

Był to jeden z moich ostatnich tekstów do

ycia. Ostatnia sesja rady

miejskiej, w której uczestniczyłam odbyła si

30 grudnia 2009 roku. Pó

niej, z racji

zmiany miejsca pracy, przestałam obserwowa

samorz

dowe losy Zieli

ca. Do

moich uszy dobiegały jedynie zasłyszane w

ród znajomych i w miejscach

publicznych opinie na temat działalno

ci burmistrza. Wszystkie były zgodne:

burmistrz dla miasta nie robi nic i najwy

sza pora,

eby go zmieni

. Przy czym

musz

doda

e były to opinie mieszka

ców miasta.

Zdarzyło mi si

równie

podsłucha

pozytywn

opini

o burmistrzu. Było to

30 stycznia 2009 r. w poci

gu relacji Warszawa Gda

ska – Zieliniec. Niedaleko

mnie siedziało dwóch m

ęŜ

czyzn w wieku ok. 50. lat, najprawdopodobniej wracali z

pracy. Z rozmowy dało si

wywnioskowa

e jeden z nich pracuje instaluj

ogrzewanie (znał si

na piecach). M

ęŜ

czy

ni wypowiadali m.in. takie opinie:

„burmistrz jest [ze wsi], jemu zale

y” (dziennik badacza, 2009); zachwycali si

w gminie Zieliniec „drogi na wsiach [s

] wsz

dzie” (ibid.). Rad

miejsk

nazwali

„ekip

, która my

li co zrobi

ytecznego, a nie kombinuje”. Pochwalali

wykształcenie burmistrza („wykształcony - magister in

ynier”). Jeden z nich

wtr

cił: „ale [to] babiarz, przystojny,

ona mu wystawiła walizki za drzwi” (ibid.).

Ostatecznie jednak doszli do porozumienia,

e „

ycie prywatne to

ycie prywatne”

(ibid.).

W tym miejscu musz

równie

wspomnie

o artykułach z wcze

niej ju

wymienianej Gazety dot. Ziele

ca. Gazeta prezentuje bowiem inny zgoła profil ni

ycie, w którym pracowałam i które jest czasopismem samorz

du gminnego.

Gazeta negatywnie nastawiona jest do burmistrza i jego zwolenników w radzie

miejskiej. W aneksie przytaczam kilka dowodów. Na pocz

tek karykatura, jaka

ukazała si

na łamach tej gazety. (p. zał. 2 w Aneksie).

Obecna redaktor naczelna nie kryje antypatii do burmistrza. Je

eli wierzy

plotkom s

obecnie w trakcie procesu cywilnego, którego powodem był tekst

stanowi

cy zał

cznik 3.

Odpowied

prasowa burmistrza Zieli

ca na poni

szy tekst to zał

cznik 4.

Odpowied

ta pojawiła si

ść

pó

no, do tego redaktor złamała prawo prasowe

komentuj

c odpowied

w tym samym numerze.

Podobnie post

piła w przypadku sprostowania nadesłanego przez

dyrektora O

rodka Kultury, wydawcy

ycia, który poczuł si

najwyra

niej

wywołany do odpowiedzi redakcyjnym komentarzem (p. zał. 5).

W ankesie znajduj

tak

e inne teksty ilustruj

ce stosunek Gazety do

lokalnych władz.

3.5. Próba diagnozy przyczyny konfliktu

Aby pozna

przyczyn

konfliktu w radzie miejskiej, przeprowadziłam wywiady,

których przebieg ilustruje poni

sza tabela.

L.p

Rozmówca

Istotne

informacje o

rozmówcy

Czas

trwania

wywiadu

przybli

eniu

)

Czas

przeprowadzeni

a wywiadu

Miejsce

przeprowadzeni

a wywiadu

Burmistrz,
Komar

na stanowisku
od 10 lat

59 minut

02.10.2008 r.

urz

Zast

pca

burmistrza,
Konewka

były starosta,
wysokiej rangi
polityk,
zarzucono mu
współprac

SB,
oczyszczony z
zarzutu wrócił
do wielkiej
polityki

49 minut

07.10.2008 r.

urz

Radny,
Zjawi

ski

kiedy

przewodnicz

, dzi

najgło

niejszy z

opozycji, dyr.
Szkoły

76 minut

16.10.2008 r.

szkoła

Przewodnicz

y rady
miejskiej,
Orzech

Policjant

61 minut

10.11.2008 r.

urz

Radna,
Pomidorowa

pedaogod,
radna 1 raz

74 minuty

22.12.2008 r.

szkoła

Radny,
Nizi

ski

pierwszy po
1989 burmistrz,
pracownik
agencji rolnej

80 minut

04.02.2009 r.

mój dom

Tabela 9. Przeprowadzone wywiady.

ródło: opracowanie własne.

e taki dobór rozmówców pozwolił na zaprezentowanie problemu

badawczego z ró

nych perspektyw. S

równie

e wybrani przeze mnie

rozmówcy s

najbardziej charakterystycznymi postaciami w przedstawianej

sytuacji.

Pierwsze pytanie, jakie zadawałam swoim interlokutorom dotyczyło ich

definicji samorz

du. Ka

dy wywiad zaczynał si

pytaniem: „czym jest dla

Pana/Pani samorz

d?” Odpowiedzi były bardzo ró

ne.

Dla burmistrza, jak powiedział, było to pytanie bardzo osobiste, gdy

–

kszo

ść

dorosłego

ycia sp

dził wła

nie w samorz

dzie. Najpierw został

sołtysem, pó

niej radnym, a potem burmistrzem. W bie

Ŝą

cym roku mija 10 lat od

kiedy nim został. Nigdy nie był zwi

zany z samorz

dem innym ni

gminny. Mówił,

Samorz

d gminny jest tym samorz

dem, który jest najbli

mieszka

ców. To mieszka

cy - cz

stokro

te problemy, które ich

dotykaj

, czy te rzeczy, które s

złe, wi

ąŜą

bezpo

rednio z

samorz

dem gminnym, cho

stokro

to tak nie jest, bo to pole

działania samorz

du powiatowego czy wojewódzkiego te

jest bardzo

szerokie i coraz wi

ksze, natomiast ka

dy ze swoimi bol

czkami trafia

najpierw wła

nie do samorz

du gminnego. Jest on po prostu najbli

ej,

w jaki

sposób si

kojarzy. Mieszka

ca nie interesuje, jaka to jest droga

– powiatowa, wojewódzka czy gminna, tylko interesuje dlaczego jest ta

dziura i ona od 2 miesi

cy jest nie załatana i coraz bardziej si

powi

ksza. [...] Samorz

d gminny – no tak, jak powiedziałem na

pocz

tku, jestem subiektywny, jest mi najbli

szy i rozwi

zuj

cy te do

ść

istotne potrzeby mieszka

ców. Jest rzecz

istotn

. (Komar)

Zwrócił zatem uwag

e samorz

d to tak naprawd

mieszka

cy i ich problemy,

cho

gdy zaczynał sw

wypowied

nie mogłam oprze

wra

eniu,

e zaczyna

recytowa

dawno wyuczony tekst na potrzeby prasy.

Dla zast

pcy burmistrza samorz

d to:

Naukowo rzecz bior

c to jest administracja publiczna, id

c dalej

samorz

d jest to zbiór pewnych osobowo

ci i obywateli, mieszkaj

cych

w danym terenie, w zale

ci czy to jest gminny, czy powiatowy, czy

wojewódzki, to jest tak zwana wspólnota mieszka

ców. Wydaje mi si

e najbardziej odzwierciedlenie tej idei wspólnoty mieszka

ców to

odzwierciedla gmina, z racji tego,

e jest nawet mniejsza. Im mniejsza,

tym ludzie bardziej si

znaj

. No i jest to, mówi

, pewna grupa,

zbiorowo

ść

społeczna, no nie mówi

o wieku, pochodzeniu, płci no i

oczywi

cie pogl

dach politycznych te

, zasobno

ci w

rodki finansowe,

no bo to jest bardzo poj

cie szerokie. (Konewka)

Zasoby finansowe w samorz

dzie, według Konewki , maj

znaczenie szczególne.

[K]a

dy z nas poczuł si

gospodarzem, bo mógł, oczywi

cie po

swarach ró

nych, dyskusjach, i oczywi

cie po głosowaniu, bo to jest

najlepsza forma demokracji, bo nikt lepszej nie wymy

lił, jeden głos

przewa

a, ale te pieni

dze zostały zainwestowane i wło

one w dany

teren, gdzie ta społeczno

ść

lokalna zamieszkuje. To my

e jest cała

istota, najwa

niejsza samorz

du. To jest mo

liwo

ść

decydowania o

sobie i o pieni

dzach, które s

do dyspozycji samorz

du. (Konewka)

Tak, jak burmistrz, Konewka uwa

a zatem,

e samorz

d gminny to podstawowa

komórka administracyjno-społeczna i

e stanowi

go przede wszystkim

mieszka

cy. Dodatkowo jednak mo

na wywnioskowa

e dla Konewki samorz

gminny to te

twór socjologiczny o swoistym klimacie (im mniejsza, tym ludzie

bardziej si

znaj

) i specyfice (zbiorowo

ść

społeczna).

Odpowiedzi, która najbardziej mnie rozczarowała udzielił przewodnicz

cy rady.

No, jest to reprezentacja mieszka

ców tej

e gminy w celu realizowania

zada

ustawowych, które s

zawarte w ustawie o samorz

dzie

gminnym. Oczywi

cie to jest takie stwierdzenie typowo ksi

ąŜ

kowe,

prawda? Mo

e definicja, chocia

to nie jest definicja, ale tak z drugiej

strony no to jest rzeczywi

cie reprezentowanie tych

e interesów. Je

eli

mówimy o radnym to konkretnego okr

gu wyborczego. A je

eli chodzi o

przewodnicz

cego no to cało

ci, terenu gminy. Oczywi

cie równie

skupiaj

c si

na tym swoim okr

gu wyborczym. Wiadomo,

e bli

sza

ciału koszula i równie

dla tej społeczno

ci te

chce si

tam

wykona

i zrobi

. (Orzech)

Jego definicja rzeczywi

cie brzmiała „ksi

ąŜ

kowo”. Ponadto dwukrotnie wskazał na

konieczno

ść

koncentrowania działa

samorz

dowca na jego własnym okr

wyborczym – w przypadku radnego bezfunkcyjnego i przewodnicz

cego rady.

Radny Zjawi

ski odpowiadaj

c na to pytanie przede wszystkim w

telegraficznym skrócie przedstawił swoje losy w radzie. Z wyliczanki pełnionych

funkcji dało si

jednak wyłuska

ogóln

definicj

[T]raktuj

jako pewna pomoc w działalno

ci tej administracji, jako

osoba, która jest wybrana przez społecze

stwo i ma to społecze

stwo

reprezentowa

. (Zjawi

ski)

Radny podkre

lał,

e bycie radnym oznacza reprezentowanie całego

społecze

stwa, nie tylko własnego okr

gu wyborczego (co poniek

d zarzucił

innym radnym), cho

sam zwrócił uwag

e reprezentuje

rodowisko miejskie.

[T]eraz jestem zwykłym powiedzmy członkiem rady i prezentuje

rodowisko miejskie. Jestem wybrany jako jeden z 6 radnych miasta,

chocia

nigdy nie oddzielałem funkcji radnego miejskiego od radnego

całej gminy. My

e to jest bł

d, znaj

ycie, niektórzy niestety

kategoriami tylko własnych okr

gów wyborczych, co w przypadku

wyboru do rady miasta nie powinno mie

miejsca. (Zjawi

ski)

Radna

Pomidorowa

zdefiniowała

samorz

jako

sił

nap

dow

mieszka

ców, od której zale

y rozwój gminy.

Czym jest dla mnie samorz

d? [wzdychaj

c ci

ęŜ

ko] No dla mnie

samorz

d to jest taka, Bo

e jedyny, siła nap

dowa. Powiem szczerze,

e si

tak bardzo nad tym nie zastanawiałam. Siła nap

dowa, tutaj,

no mieszka

ców. To s

osoby, które s

odpowiedzialne za rozwój

gminy. Tak w wielkim skrócie. (Pomidorowa)

Definicja była krótka, jednak bił z niej du

y ładunek energetyczny, zapał i ch

ęć

działania. By

e wynikało to, z tego,

e - jak wspomniałam wcze

niej

Pomidorowa sprawuje funkcj

radnej pierwszy raz w

yciu. W obecnej radzie jest

pod tym wzgl

dem w mniejszo

ci.

Tak, jak burmistrz osobiste, cho

w innym tego słowa znaczeniu, podej

cie

do samorz

du ma Nizi

ski.

Wykładnia jest bardzo prosta. Mianowicie – dla mnie jako człowieka

pami

taj

cego czasy, kiedy w gospodarce tak zwanej centralnie

sterowanej, czyli przed 1989 rokiem, za nas decydowano w

województwie, w Ciechanowie, bo nie w Warszawie, gdzie, co ma by

robione, jak, w jakiej wielko

ci. Nie zawsze racjonalnie. 1990 rok był

czasem, kiedy my mogli

my, jak sama nazwa mówi, rozpocz

ąć

sami

dzenie, u siebie, w naszej małej ojczy

nie, dlatego ten

e samorz

jest wyrazem takiej rzeczywi

cie wolno

ci w decydowaniu o tej naszej

małej ojczy

nie. Jest to taki miniparlament tej naszej małej ojczyzny i on

dla mnie b

dzie zawsze kojarzył z t

samodzielno

, wolno

stanowieniu o sobie. Wolno

ść

jest oczywi

cie tak

e odpowiedzialno

tak

e i w zwi

zku z tym ta wolno

ść

to nie jest tylko przywilej, ale tak

pot

ęŜ

ny obowi

zek, gdzie my o pewnych rzeczach musimy sami

stanowi

. (Nizi

ski)

Wypowied

ta niew

tpliwie miała ideologiczny wymiar. Nie czu

było jednak w niej

fałszu, lecz autentyczne zaanga

owanie.

ęść

rozmówców pytałam równie

o powody ich znalezienia si

samorz

dzie. Dla Orzecha impulsem do kandydowania było, jak sam powiedział,

rozwi

zywanie problemów lokalnej społeczno

ci – mieszka

ców swojej

miejscowo

ci.

A konkretnie zalewanie wod

piwnic, gara

y w domach mieszkalnych

na terenie miejscowo

ci Sad. Swego czasu, jeszcze zanim zostałem

radnym, widz

c t

sytuacj

, która tam istnieje i widz

c t

niemoc ze

strony radnych ze swojego terenu realizacyjn

tej

e inwestycji, czyli

odwodnienia no tych

e wła

nie piwnic, gara

y, zacz

łem dochodzi

zewn

trz tych praw. Czyli wci

łem Iwa

[lokalna dziennikarka],

która zmie

ciła stosowny artykuł. No i rozmawiałem z lud

mi,

doszedłem do wniosku, znaczy mo

e inaczej, ludzie stwierdzili,

skoro ju

zaj

łe

takim tematem, no to mo

e reprezentuj nas dalej.

(Orzech)

Kandyduj

c, radny chciał sprawdzi

, czy chcie

to znaczy móc. Przy czym od razu

zaznaczył,

e okazało si

e wcale tak nie jest. Sprawa zało

enia kanalizacji w

rodzinnej miejscowo

ci jest zreszt

dla przewodnicz

cego spraw

bardzo wa

Pó

niej przyznał,

e kandydowanie na kolejn

kadencj

uzale

nia od tego, czy do

tego czasu co

zacznie si

w tym temacie fizycznie dzia

. Nie było to jednak

jedynym powodem startowania w wyborach.

A drugim impulsem to było to,

e oczywi

cie człowiek, mieszkaj

c w

Sadzie od lat [chwila ciszy] za stary b

[z u

miechem] od 5 roku

ycia, [...] 10 lat pracuj

c tutaj w komisariacie Zieli

cu, wiadomo,

e ten

zawód jest lubiany przez połow

, nie lubiany przez połow

[...]. To był

równie

jaki

tam egzamin z

ycia, jak ci ludzie postrzegaj

nie tylko

mnie jako człowieka, ale równie

mnie jako no tego policjanta, prawda.

(Orzech)

Sprawdzi

i sprawdzi

jak od kuchni wygl

da działanie samorz

du chciała

równie

Pomidorowa.

Taka była we mnie taka ciekawo

ść

. [...] I chciałam zobaczy

, jak to jest

podejmowa

decyzje, poniewa

no niektóre z tych decyzji poprzedniej

kadencji mi si

nie podobały. Wobec powy

szego chciałam zobaczy

jak to jest, jak si

tam jest. I czy to rzeczywi

cie jest takie proste. Czy

jednak skompilowane i nie takie, jak si

ogl

da z boku i krytykuje,

prawda. [..] Poza tym no taka, taka te

chyba moja, moje, moje cechy

takie charakteru. Ja tam zawsze gdzie

tam starałam si

, mo

e nie a

tak nadmiernie aktywnie, niemniej jednak gdzie

tam w

yciu si

zdarzało,

e jakie

tam role, czy w szkole jakiego

tam

przewodnicz

cego samorz

du klasowego. Gdzie

tam lubiłam jakby si

pokaza

. A po drugie, znaczy, czy po kolejne. To te

była taka sytuacja,

e chciałam troch

sprawdzi

, jak ja jestem postrzegana tu w

rodowisku. Czy ludzie zaufaliby mi. Bo te

to był taki sprawdzian dla

mnie osobi

cie, du

y. (Pomidorowa)

Nizi

skim kierowały za to pobudki ideologiczne.

Tak, wi

c my tkwili

my chyba od pocz

tku jako ci, którzy dorastali w tej

tzw. socjalistycznej Polsce, to moje pokolenie, gdzie postanowili

my w

jaki

sposób, czuli

my si

jako pokolenie młode, wyrastaj

ce; to było

pokolenie, które urodziło si

w kraju, gdzie niby był suwerenny, ale nie

do ko

ca był suwerenny i w pewnym momencie zrodziło si

takiego, jak poczucie poszukania własnej to

samo

ci w tym kraju o tej

ograniczonej suwerenno

ci; kraju, w którym tzw. władza czy pa

stwo

za nas o wszystkim stanowiła i wyrazem tego było poczucie wolno

ci w

samostanowieniu o sobie. (Nizi

ski)

Kiedy ju

dowiedziałam si

, czym jest samorz

d dla moich rozmówców –

próbowałam si

dowiedzie

, jak rol

w tak poj

tym przez nich samorz

dzie, pełni

rada miejska. Przy czym nale

y przypomnie

e na przestrzeni lat ta rola si

zmieniała, o czym wielokrotnie wspominali sami rozmówcy.

Burmistrz rol

rady miejskiej w samorz

dzie postrzega nast

puj

co:

Rola rady ewoluowała. Rola przewodnicz

cego rady czy te

rady była

znacznie wi

ksza. Ustawodawca poszedł w kierunku wzmocnienia

pozycji burmistrza, wybieranego w wyborach bezpo

rednich i tutaj rola

rady uległa troszeczk

zmniejszeniu. My

e zmniejszenie w takim

dobrym tego słowa znaczeniu [...] kiedy

w pewnym sensie burmistrz

był zakładnikiem rady, bo to rada wybierała burmistrza i nie zawsze

wzgl

dy merytoryczne czy logiczne je

li chodzi o poszczególne wydatki

brały gór

. (Komar)

Cho

uchwalenie bud

etu – najwa

niejszego, bo okre

laj

cego kierunki rozwoju,

dokumentu w gminie nadal pozostało w kompetencjach rady miejskiej, burmistrz

uwa

e obecne relacje mi

dzy rad

a burmistrzem bardziej sprzyjaj

kszemu, jak to uj

ł, komfortowi pracy.

[Kiedy

] najwa

niejsze było to,

eby mie

pewn

kszo

ść

w radzie.

Maj

c mniejszo

ść

w radzie, na nast

pnej sesji padał wniosek o

odwołanie burmistrza i tak naprawd

nikt teoretycznie mógł si

nie

zajmowa

tym, czy b

realizowane inwestycje i na co zwróci

uwag

gdzie poło

nacisk i jak to wszystko przebiega, tylko było wi

ksze

skupienie na tym, czy ta osoba b

dzie burmistrzem, bo mo

e na

nast

pnej sesji ju

innego powołamy. I to z jednej strony dobrze, a z

drugiej my

le, bo nie dawało komfortu pracy. Bo mówi

trzeba

było by

zakładnikiem radnych i ci

gle uwa

na to, czy ja t

kszo

ść

mam i przed ka

sesj

przeliczy

, bo je

li było powiedzmy

24 radnych to czy tych 12 akurat jest na tej sesji i czy b

zadowoleni,

bo jak kto

dzie niezadowolony, czy powiedzmy zmieni zdanie to

wniosek o odwołanie mo

e by

skuteczny. To naprawd

nie słu

yło

klimatowi pracy. Co prawda nie zdarzało si

nam, nie zdarzały si

zbyt

ste te zmiany, w innych gminach te

, ale to był taki powiedzmy

e niezbyt zdrowy układ. I chyba ten układ oddzielenia, w

wyborach wyłonienia dwóch organów, i jakby w pewnym sensie bardziej

niezale

ne od siebie ich funkcjonowanie jest dobre, bo nawet mówi si

teraz gło

no o tym,

e mo

e by starostów ju

wybiera

w wyborach

bezpo

rednich, czyli ta tendencja jest wła

ciwa. 6 lat temu były obawy,

e to nie b

dzie dobrze, bo to taka powiedzmy jednoosobowa władza.

Okazało si

e rzeczywisto

ść

pokazała,

e nie był to zły pomysł. Wr

przeciwnie. I tutaj my

e ta sytuacja jest teraz lepsza i dla rady

miejskiej, dla przewodnicz

cego rady i dla burmistrza. (Komar)

Ponownie – w pewien sposób podobnie patrzy na zmieniaj

ce si

relacje mi

dzy

rad

a burmistrzem Nizi

ski.

W dobrym kierunku poszła sprawa zwi

zana z wyborem bezpo

rednim

burmistrza, bo tak to on był naprawd

zakładnikiem rady, na zasadzie

takiej,

e tak naprawd

w ka

dej chwili mógł zosta

odwołany, w

zwi

zku z tym bardzo cz

sto w swoich decyzjach i działaniach robił to

pod tak zwan

popularno

ść

ród radnych, czyli nie pracował na wynik

czteroletni, gdzie ma wi

ksz

perspektyw

, tylko pracował na wynik od

absolutorium do absolutorium, a niekiedy nawet cz

ęś

ciej. I nie było to

dobre, bo niekiedy nawet je

eli rada nie do ko

ca mogła by

zło

ona z

osób, które bardziej horyzontalnie, dalekosi

ęŜ

nie mogłyby my

o tej

małej ojczy

nie, tylko które by my

lały tylko i wył

cznie przez pryzmat

własnej ulicy, własnej drogi i tak dalej, to ten bud

et mógłby by

rozdrapany na takie cele mniejsze. (Nizi

ski)

Zastrzegał jednak,

e ten dobry kierunek nie dotyczy Zieli

ca. Jego zdaniem

zasadny jest pomysł dwukadencyjno

ci burmistrza miasta. Im dłu

ej jest si

burmistrzem – tym wi

cej, zdaniem radnego, rutyny i niezdrowych układów wokół

tego stanowiska.

Radny odniósł si

równie

do wspominanego wcze

niej komfortu pracy.

Oczywi

cie w tej chwili burmistrz,

eby funkcjonowa

to te

musi mie

swoje zaplecze polityczne. Oczywi

cie jemu łatwiej jest teraz stworzy

takie zaplecze. To jest po pierwsze. Po drugie, nawet w sytuacji gdyby

nie miał tego zaplecza to mo

liwo

ść

jego odwołania jest mniejsza, bo

on ma silniejsz

pozycj

. Ten nowy rodzaj wyboru bezpo

redniego

wzmocnił jego pozycj

i ja chciałbym powiedzie

e tu z tym absolutnie

zgadzam – powinien mie

wzmocnion

, ale to, tak jak wszystko ma

swoje plusy i minusy, minus ma taki,

e w poczuciu takiej du

ej władzy

bardzo cz

sto człowiek przez t

władz

absolutn

jest deprawowany.

(Nizi

ski)

Zupełnie inny pogl

d na obecne zale

ci mi

dzy rad

miejsk

burmistrzem ma Zjawi

ski. Ubolewa on nad tym,

e zmiany potoczyły si

w tym

kierunku, bo rada straciła na znaczeniu.

[K]ompetencje rady s

tylko kompetencjami doradczymi, opiniuj

cymi,

natomiast

generalnie

kszy

jest

zakres

odpowiedzialno

ci,

kompetencji burmistrza. Nie ma zarz

du, czyli rada jest takim no

praktycznie kwiatkiem [...] do działa

czy burmistrza, czy te

wójta. [...]

jest to tytko taki organ doradczy nie maj

cy znacz

cego wpływu, liczy

matematyka w głosowaniu, nie bardzo licz

fakty, nie bardzo

licz

racje, w radzie je

eli burmistrz ma wi

kszo

ść

, nie wa

ne jak

przynajmniej tak

matematyczn

, wtedy działalno

ść

tych radnych,

którzy s

w tej, nazwijmy, mniejszo

ci, ogranicza si

do statystowania.

Niestety tak to ma miejsce w naszej radzie, takie s

moje odczucia i

przy ka

dych okazjach staram si

o tym mówi

. (Zjawi

ski)

Dało si

zauwa

e rola „statysty” zdecydowanie nie odpowiada radnemu

Zjawi

skiemu.

współpracowałem

burmistrzem

Komarem,

przewodnicz

cym rady, b

c radnym, gdy on te

był radnym, wi

c w

ró

nych konfiguracjach [z nim] pracowałem, no ale my

e ka

człowiek si

zmienia, a burmistrz zmienił si

szczególnie, według mojej

oceny. Wtedy, kiedy była jaka

zale

ść

, no bo nie ukrywajmy

zale

ść

burmistrza od przewodnicz

cego i odwrotnie była, chocia

zawsze starałem si

zachowa

pewne proporcje, natomiast je

miałbym okre

współprac

z burmistrzem w tej kadencji to ona jest

praktycznie symboliczna i kurtuazyjna, nawi

zuj

c do pewnej

przeszło

ci. [...] Bardzo mile wspominam ten okres współpracy,

szczególnie z kadencji 1998-2002. Mieli

my wspólny j

zyk, zbie

punkt widzenia na szereg problemów. Czasy były inne. Burmistrz był

wybierany przez rad

, wi

c z t

rad

musiał si

bardziej liczy

. Ja

byłem przewodnicz

cym rady, wi

c to s

nieporównywalne rzeczy z t

dzisiejsz

sytuacj

. (Zjawi

ski)

Ró

ne pogl

dy istniej

na zadania przewodnicz

cego rady. Sam

zainteresowany okre

la swoje zdanie nast

puj

co:

[...] wraz ze zmian

ustawy o samorz

dzie rol

i zadaniem

przewodnicz

cego jest organizowanie i kierowanie pracami rady. I to

jest wszystko. Czyli nie ma specjalnych uprawnie

przewodnicz

rady. (Orzech)

Dlatego Orzech twierdzi,

e nie ma w pełnieniu tej funkcji

adnego wyzwania.

Czego

innego najwyra

niej oczekiwała od Orzecha Pomidorowa.

lałam,

e [przewodnicz

cy] bardziej b

dzie jednoczył rad

. I

wła

nie pomagał w podejmowaniu tych decyzji najbardziej wła

ciwych.

Natomiast w naszej radzie wydaje mi si

e jest zbyt stronniczy. I … no

i to mi si

nie podoba. Jak gdyby nie odczułam nigdy takiej intencji ze

strony przewodnicz

cego,

e chciał …

e liczyłby si

na przykład z

moim zdaniem. Mnie jako jednej z pi

tnastu radnych. Nie widziałam,

eby mu kiedykolwiek na tym zale

ało. (Pomidorowa)

e dlatego te

powiedziała w cytowanej w poprzednim podrozdziale

wypowiedzi,

e gdyby dzi

miałaby wybiera

przewodnicz

cego, głosowałaby

inaczej. Przewodnicz

cy odczuł chyba niech

ęć

radnej do niego. W rozmowie

wspomniał,

e Pomidorowa to osoba, który wyra

nie go nie lubi.

Nizi

ski idealnego przewodnicz

cego widzi natomiast tak:

No przewodnicz

cy rady to powinien by

, to powinna by

osoba, która

miałaby przede wszystkim tak

osobowo

ść

, dzi

ki której potrafiłaby

zorganizowa

prace tej rady, w sposób,

eby łagodzi

bardziej konflikty,

ani

eli eskalowa

. To jest po pierwsze i po drugie,

eby wyzwoli

w tej

radzie jako ciele bardziej chyba doradczym tak

e pewn

aktywno

ść

takim samodzielnym, odpowiedzialnym my

leniu, a tak

e powinna by

na tyle autorytetem,

e powinna burmistrzowi by

takim jakby doradc

w decyzjach jego, podejmowanych przez niego. (Nizi

ski)

O stronniczo

ci przewodnicz

cego bez pardonu mówił te

Konewka. Uwa

ał

jednak,

e jest to usprawiedliwione.

Nie no, wie pani, tutaj to

adna tajemnica,

e przewodnicz

cy, trzyma

stron

burmistrza. Ale ja powiem pani jedn

rzecz. Trudno,

eby przy

wyborach, okr

gach jednomandatowych, gdzie burmistrz musi połow

wystawi

, trudno,

eby burmistrz nie miał swoich radnych. (Konewka)

Przewodnicz

cy na temat swojej stronniczo

ci wypowiedział si

nast

puj

co:

[MK]: Odno

nie relacji mi

dzy Panem jako przewodnicz

cym rady a

burmistrzem… No powiem wprost, niektórzy nazywaj

Pana

adwokatem burmistrza. Jak Pan si

do tego ustosunkuje?

[Orzech]: [cisza] Jak si

do tego ustosunkuj

? [cisza] Dobrze pani

powiedziała,

e niektórzy. Czy maj

racj

w tym, co mówi

? Według

mnie nie. Nie ka

da rzecz, któr

człowiek zauwa

e burmistrz robi

le musi ujrze

od razu

wiatło dzienne, prawda. Równie dobrze tak, jak

dzisiaj od za pi

tna

cie trzecia byłem u niego, tematy poruszane z

dej dziedziny

ycia publicznego i to, co jest zauwa

one,

e jest

to równie

pada. Osoby, które chc

zaistnie

na niwie, które, jak to

powiedzie

, zakusy miały do tego,

eby, mówi

w liczbie mnogiej, ale to

bardziej powinno by

w liczbie pojedynczej, do tego,

eby zasiada

jako

przewodnicz

cy i uznaj

e nale

y im si

to z urz

du, mog

mie

ró

ne zdanie. A z drugiej strony, poprzez logik

, skoro kto

rad

zarz

dza, skoro kto

podejmuje uchwały i skoro, mo

na powiedzie

jest z [cisza] no, mo

e nie opcji, ale z kr

gu tej koalicji rz

cej, je

eli

jest to wszystko zgodne z prawem, je

eli słu

y to, znów górnolotne

słowa, społecze

stwu, pomna

aniu maj

tku, dobra tego ogólnego, no

to nie mo

na by

przeciw.

Konewka uznał koalicj

za naturaln

, podobnie burmistrz:

Pewnie,

e stworzenie wi

kszo

ci gwarantuje wi

kszy komfort pracy.

To,

e w sejmie obowi

zuje dyscyplina partyjna to nie

wiadczy o tym,

e ci ludzie s

głupi i nie maj

swojego zdania - tylko,

e tak jest na

całym

wiecie i teraz trudno z tym nawet dyskutowa

, bo takie próby

niektórych stwierdze

e co

tam si

staje niebezpieczne. No tak, jak

jest dyscyplina klubowa powiedzmy w koalicji rz

cej PO-PSL to jest

le. Najlepiej jakby premier zgłaszał projekty i połowa klubu nie

głosowała za tym, tylko by głosowała z opozycj

! (Komar)

Według radnego Zjawi

skiego jednak wi

kszo

ść

, koalicja potrzebna jest

burmistrzowi do

[...] podejmowania decyzji, niekontrolowanych, przez siebie uznanych

za tylko i wył

cznie słuszne. Nie s

eby –przynajmniej przez

ostatnie 2 lata zostały podj

te jakie

strategiczne decyzje, do których

potrzebna by była ta wi

kszo

ść

. Ta wi

kszo

ść

nie podj

ła

adnych

strategicznych decyzji z wyj

tkiem zaci

gni

cia kredytu na kolejne

2 600 000 złotych. (Zjawi

ski)

Poniewa

burmistrz ma „swoich” radnych, swoj

„

elazn

koalicj

” powstała

przeciwwaga dla tej grupy – wspominany wcze

niej klub WDO. Pomidorowa

nast

puj

co wspomina okoliczno

ci i jednocze

nie powody powstania klubu:

Pami

tam takie nasze pierwsze spotkanie, jeszcze przed oficjalnym

zaprzysi

ęŜ

eniem nas jako radnych, kiedy nas pan przewodnicz

zaprosił wła

nie na … no do urz

du miasta. No i tak usiedli

my przy

tym stole, no i tak ja oczekiwałam inicjatywy przewodnicz

cego. Po

pierwsze był ju

kolejn

kadencj

w radzie. Wobec powy

szego no,

gdzie

tam mnie było inicjowa

cokolwiek. No i powiem szczerze,

e tak

sobie siedzieli

my i prawie nic nie powiedzieli

my do siebie [

miech].

To ju

jakby było dosy

wymowne. Bo nikt nie miał zainteresowania.

Tam wydawało mi si

e nie ma, nie ma jakby, tak ja to odczułam

osobi

cie jako Pomidorowa,

e do niczego nie byłam tam im potrzebna.

Wiedzieli,

e maj

kszo

ść

[

miech] z tego układu, jaki si

tam

zawi

zał. Wobec powy

szego chyba im za bardzo nie zale

ało na tym.

Na tym,

eby na przykład pozyska

jeszcze mój głos. (Pomidorowa)

Wtedy wła

nie radni miejscy stwierdzili,

e maj

podobne pogl

dy i tak zawi

zał

klub. Radna przyznaje,

e cho

w tej grupie te

istniej

ró

nice to „główny front

trzymaj

wspólny”.

Tak zawi

zał si

klub [...] którego zdaniem było [...]

eby to tak nie było,

e ładnie i pi

knie w sensie, bo wspominał o tym i pan przewodnicz

cy i

pan burmistrz wielokrotnie,

e poprzednia rada to była no rada, która

pracowała na sesjach bardzo szybko, tam było wszystko w komisjach

wypracowane, w zasadzie nie było

adnej kontry, tam 2 głosy chyba

były pana Nizi

skiego i pani R

kowskiej, niesłyszalne to było. [...] Mo

jakiego

wielkiego znaczenia w sensie jakich

takich decyzji o

inwestycjach, czy jakich

takich strategicznych decyzjach, yyy,

strategicznych rzeczach, pewnie nie mamy, no bo nie mamy tej

kszo

ci. Niemniej jednak my

e słyszalni jeste

my, no i

przyniesie to jaki

efekt za 2 lata. (Pomidorowa)

Nizi

ski jako spoiwo klubu WDO traktuje krytyczny stosunek do gospodarki

finansowej burmistrza.

[...] głównym spoiwem tych ró

nych ludzi [...] jest wła

nie ten krytyczny

stosunek co do gospodarki finansowej, bud

etowej, która jest

prowadzona na terenie naszej gminy. Ja s

e my jako grupa

przede wszystkim jeste

my przeciwni nieracjonalnym wydatkom,

przeciwni jeste

my zadłu

aniu i doprowadzaniu do sytuacji, no takiej,

która

skutkowa

pewnym

momencie

załamaniem

ekonomicznym gminy. I to jest podstawowa rzecz, która nas ró

ni od

obecnego układu władzy, który jest skupiony wokół pana burmistrza i

przewodnicz

cego. (Nizi

ski)

Zjawi

ski za

podkre

lał do

wiadczenie, którym dysponuj

poszczególni

członkowie klubu, nie omieszkawszy – po raz kolejny – podkre

pełnionej przez

siebie w przeszło

ci roli.

Chciałem powiedzie

e w tym klubie radnych miejskich, do których ja

nale

Ŝę

i jest mniejszo

ść

, no je

eli by

my tak analizowali do

wiadczenie

no to, nie chwal

c si

, ono jest znacznie wi

ksze jak tej grupy, która

jest w wi

kszo

ci. Prosz

zauwa

– jest radny Nizi

ski, który był

burmistrzem, wicewojewod

, był radnym powiatowym, był radnym

poprzedniej kadencji. Jest moja skromna osoba, która sprawowała,

e bardzo istotn

funkcj

przewodnicz

cego i przewodnicz

cego

komisji rewizyjnej, wi

c jakby te 2 kluczowe stanowiska w kadencji,

c ta problematyka te

jest mi s

znana. Jest nast

pny członek

klubu Piwowski to były radny powiatowy, radny miejski. My

e to

akurat jego do

wiadczenie te

jest du

e. [...] Zreszt

da si

zauwa

e na sesjach rady wi

kszo

ść

czasu i wi

kszo

ść

głosu w sprawach

merytorycznych to zabiera ta mniejszo

ść

, któr

wymieniłem, z tego

klubu, w skład którego wchodzi 6 osób. Natomiast pozostałe osoby, no,

da si

zauwa

e zabieraj

rzadko głos. A ju

w rozmowach

merytorycznych to na palcach jednej r

ki mo

na policzy

. (Zjawi

ski)

Cel klubu przedstawiał tak:

[...] postanowili

my by

przeciwwag

, nie głosow

, bo mamy

mniejszo

ść

, ale przynajmniej w racjonalnym przedstawianiu swoich

argumentów. (Zjawi

ski)

Szef klubu – Piwowski, cho

zwi

zany z miejsk

ęś

rady, mieszka na

wsi. Na pytanie dlaczego to wła

nie on został przewodnicz

cym ugrupowania,

Zjawi

ski odpowiedział:

Hm [szelmowski u

mieszek]. No tak wybrała wi

kszo

ść

, ustalili

my,

to b

dzie pan Piwowski przewodnicz

cym. Taka była kandydatura i tak

postanowiła wi

kszo

ść

. (Zjawi

ski)

l t

rozwin

ła Pomidorowa:

Powiem szczerze,

e jako

tak jednogło

nie

my Piwowskiego

wybrali, bez jakiej

takiej specjalnej dyskusji, Piwowski si

zgodził. Te

dlatego,

e te

jakie

wiadczenie w samorz

dzie miał za sob

Wobec powy

szego… poza tym młody. [...] Piwowski był bodaj

inicjatorem tego naszego układu, tego naszego koła. Wobec

powy

szego no tak to w sposób naturalny został przewodnicz

cym.

(Pomidorowa)

Gdy zastanawiałam si

nad przyczyn

powstania dwóch przeciwstawnych

grup w radzie, jako pierwsza przyszła mi na my

l polityka – przynale

ść

partyjna. Zauwa

yłam,

e burmistrz otacza si

lud

mi zwi

zanymi z PSL.

Zast

pca – Konewka nale

y do PSL. Podobnie sekretarz gminy – Nowak. Jednak

– je

eli chodzi o radnych – tylko dwóch z nich startowało formalnie z listy PSL

(cho

kszo

ść

ma rodowód wiejski, co automatycznie przywodzi mi na my

l to

ugrupowanie) w tym jeden, który sympatyzuje bardziej z opozycj

. Argument ten

podwa

ali sami rozmówcy. Wielokrotnie mówili,

e w tak małej gminie na polityk

nie ma miejsca.

I tutaj na szcz

ęś

cie u nas jeszcze jest tak,

e s

okr

jednomandatowe i nie ma

adnego znaczenia czy pan X to wystartuje z

… mo

e nie startowa

z jakiejkolwiek partii, nawet najbardziej

kojarz

cej si

wszystkim ale je

li on wystartuje jako pan X to i tak go

ludzie wybior

, bo oni głosuj

na konkretnego X a nie na parti

. I to jest

bardzo dobrze. (Komar)

A na przykładzie Zieli

ca jest to szczególnie widoczne, bo nawet, nie

patrz

c na pogl

dy polityczne, wida

ten podział wie

– miasto.

(Konewka)

Znaczy chyba, ja bym chciał powiedzie

e nie ma tu

adnego w

tku

politycznego. Chciałbym odpowiedzie

jednoznacznie,

e tu nie ma

ró

nicy, to nie ze wzgl

dów politycznych jest ten podział. Na ogół w

takich małych samorz

dach terytorialnych jak Zieliniec to trudno tu

mówi

o jakiejkolwiek wielkiej polityce, bo tutaj ludzie inaczej si

kwalifikuj

i zreszt

bardzo dobrze, bo to postrzeganie to nie musi mie

nic wspólnego z t

wielk

polityk

, tu sprawy lokalne, podej

cia do

tego, jak rozwija

ma si

ta nasza mała ojczyzna s

chyba najbardziej

istotne. (Nizi

ski)

Przynajmniej tak mi si

wydaje, dlatego

e, mieszkamy w społeczno

gminnej, która jest do 20 000 mieszka

ców, wi

c tutaj mo

zapomnie

o partyjnych przesłankach. Bo tutaj si

głosuje nie na partie,

a si

głosuje na osoby. Wi

c uwa

am,

e to jest wielki atut. Znamy si

Ludzie wiedz

kogo wybieraj

. (Zjawi

ski)

Drugim moim tropem były wzgl

dy osobowo

ciowe. Ten argument równie

został

jednak odrzucony. Przynajmniej przez radnych opozycyjnych. Nizi

ski wielokrotnie

powtarzał,

e dwa plus dwa musi równa

cztery i

e pieni

dze i zdrowie

oszcz

dza si

, jak si

je ma, nie godz

c si

z polityka finansowych rz

cych

gmin

. Twierdził równie

e to przypadek,

e grupy podzieliły si

według klucza

miasto i wie

Nie ma podziału na radnych wiejskich i miejskich, to chyba nie jest takie

prawdziwie stwierdzenie. To jest tak m

drze wykorzystane przez pana

burmistrza, a niestety, chciałbym odpowiedzie

, nasi radni z naszego

klubu cz

sto niefortunnie w jaki

sposób daj

wpu

w ten tzw.

kanał podziału takiego mi

dzy miastem a wsi

, co jest uwa

am,

fałszywym podej

ciem. [...]W zwi

zku z tym powiadam – tego podziału

na miejski i wiejski to jest sztucznie stworzone, po to

eby, no

troszeczk

, tak jak kiedy

pokazywano, bur

uazj

, i opowiadano, i

klas

robotniczo-chłopsk

eby przeciwstawia

. To jest Orwell i to tak

chyba Orwell wiecznie

ywy, bo to si

próbuje troszeczk

tutaj

konsolidowa

układ władzy wokół pana burmistrza, pokazuj

c przy tym,

e no jak tak b

dziecie ten to wie

zostanie ograbiona ze wszystkich

rodków, które miasto chce dla siebie zagarn

ąć

. [...]Tak. Absolutnie. To,

co konsoliduje, czy jest wspólnym mianownikiem dla tego klubu jest

podej

cie, i to jest podstawowa rzecz, ró

ne spojrzenie na rozwój

gminy. Powiadam, przede wszystkim na problem zadłu

ania si

, a

przypominam,

e przy dobrym układzie to w tym roku mo

emy doj

ść

prawie do 20 mln zł zadłu

enia. To jest dla takiej gminy gigantyczne

zadłu

enie. [...] Przypominam moje credo, które od lat powtarzam,

pieni

dze i zdrowie to si

oszcz

dza, jak si

ma, czyli nale

y tak

racjonaln

gospodark

prowadzi

eby w momencie kryzysu by

przygotowanym na ten kryzys,

eby nie by

w sytuacji zadłu

onego i

zaskoczonego przez trudn

sytuacj

. Dobry gospodarz zawsze na

czarn

godzin

ma pewien zapas

rodków, pewn

rezerw

. My niestety

jako gmina nie mamy tego i ró

nie mo

e si

to sko

czy

. (Nizi

ski)

Radny nakre

lił obraz katastrofy, do której obecne gospodarowanie mo

doprowadzi

Nie chciałbym do

do czasu, kiedy b

dziemy musieli latarnie

wygasza

eby oszcz

dza

dla okre

lonej ilo

ci godzin, a tak niekiedy

w zadłu

onych gminach si

działo i do

czasu, kiedy nie b

dziemy

mieli

rodków na to,

eby od

nie

drogi, bo nie b

dzie po prostu

fizycznie

rodków, kiedy b

problemy z wypłacaniem pensji i trzeba

dzie realizowa

programy naprawcze w finansach, w bud

ecie

gminy. Tego nie chciałbym do

i nikomu bym nie

yczył i powiadam,

chcieliby

my, chciałbym si

myli

, natomiast no, prawda jest

nast

puj

ca i to my powiadali

my publicznie i powiadamy, my jednym z

haseł, które mieli

my na sztandarach wypisane w 1990 roku czy w 80.

latach, a pó

niej w 90. w wyborach, jak szli

my to było,

e Polska

dzie Polsk

, kiedy 2 + 2 b

dzie si

równało 4. czyli tutaj ekonomia

bardzo jest niestety przedmiotem

cisłym. A w gminie, gdzie my

wydajemy wi

cej ni

, w wydatkach bie

Ŝą

cych, ni

mamy przychodów,

czyli bez wzgl

du na to, czy inwestujemy, czy nie inwestujemy,

zadłu

amy si

to jest prosta droga do tego,

eby si

niestety

doprowadzi

do pewnej katastrofy ekonomicznej i gmina w tym

kierunku ma niestety od kilku lat niestety zmierza. (Nizi

ski)

Kredytom po raz kolejny sprzeciwiał si

radny Zjawi

ski.

[N]atomiast zwracam uwag

tylko na dziwny fakt,

e w tym roku

wyborczym wzi

to niesamowite kredyty, które spłacamy do tej pory.

Ten kredyt chyba był około 9 milionów, wi

c trzeba było to

zainwestowa

, społecze

stwo zobaczyło,

e co

robi, wi

c je

eli

robi to warto jeszcze na tych ludzi zagłosowa

. Taki był według

mnie mechanizm. Zagłosowano. No i si

nic nie robi. Bo nie mo

e si

robi

, bo gmina była zadłu

ona w granicy ju

swoich mo

liwo

ci. I

adne argumenty, które s

ywane na to zadłu

enie mnie osobi

cie

nie przekonuj

. Bo w wi

kszo

ci to były tak, jak mówi

kredyty

konsumpcyjne, a kredyty konsumpcyjne charakteryzuj

tym,

e one

przejadane, mówi

c tak w ekonomii, nieładnie. Cz

ęść

było

inwestycyjnych, ale to jest mechanizm do

ść

skomplikowany. Faktem

jest,

e zadłu

enie nasze jest niebagatelne. (Zjawi

ski)

Obaj panowie podkre

lali niedobór inwestycji w mie

cie. Według Nizi

skiego

inwestowanie w miasto mo

e przynie

ść

korzy

ci.

[Nizi

ski]: Ja s

e tym, co w rozwoju gminy brakuje to jest brak

takiego podej

cia, czy takiej hierarchii,

e najpierw nale

ałoby

generowa

te inwestycje, które w przyszło

ci b

dawały dochód.

[MK]: To znaczy?

[Nizi

ski]: Czyli inwestycje tworz

ce nowe miejsca pracy, inwestycje w

nowe tereny dla powstawania nowych osiedli mieszkaniowych, ale z

nastawieniem tak

e na ludzi zewn

trznych, czy zatrzymywanie tych,

którzy potencjalnie mog

z Zieli

ca wyjecha

, bo jednak Zieliniec jest w

obszarze tzw. sypialni warszawskiej i je

li udałoby si

nam dynamicznie

podziała

i zach

wielu ludzi, a wielu ju

korzysta z tego, ale w

sposób chyba niewystarczaj

cy to mogliby

my pozyska

wielu

podatników, którzy by wzbogacili nasz bud

et.

Radny Zjawi

ski narzekał równie

wielokrotnie,

e obecnie w radzie nie licz

racje, ale matematyka w głosowaniu.

Pomidorowa wymieniła te

polityk

kadrow

burmistrza jako powód sporu.

A powody to to,

e si

nie wywi

zał z tego, co obiecywał ludziom przed

wyborami. To kolejny raz, znaczy kolejny raz, nie wiem czy kolejny raz,

ja mo

e tego do

wiadczyłam. Nieco inaczej wygl

dały jego słowa przed

wyborami, jak zabiegał o elektorat, jak zabiegał o ludzi, którzy mieli

wystartowa

z jego listy wyborczej, a potem nijak si

miała do tego

rzeczywisto

ść

. I powiem szczerze,

e to to dotyczy to polityki kadrowej

w urz

dzie. Ja nie ukrywam, bo te

nie ma czego. No i to jest chyba taki

jeden z głównych powodów. Jeden z głównych powodów.

(Pomidorowa)

Radna dodała równie

e wiejska cz

ęść

rady ma jej zdaniem kompleks dotycz

pochodzenia.

[Pomidorowa]: [D]la mnie wygl

da to na jaki

kompleks. Jako

tam tak

sobie to odbieram.

[MK]: Kompleks jaki?

[Pomidorowa]: Kompleks nie wiem, bo tam ci

gle wspominaj

e my

tam z miasta, o jakich

tam dyplomach, o jakich

no tak naprawd

bez

sensu. Dla mnie to jest bez sensu, zupełnie. Bo ja powiem szczerze, ja

mam wielki szacunek dla ludzi ze wsi, dla ich pracy. Ja tam czasami w

młodo

sobie

pracowałam,

pomagaj

jakim

kole

ankom,

mieszkaj

cym na wsi. Jest to szalenie trudna praca i ci

ęŜ

ka przede

wszystkim. Mam wielki szacunek i naprawd

e tutaj nie, nie…

ten podział jest w ogóle bez sensu. No tak akurat, tak si

to uło

yło. No

gmina jest wiejska, wobec powy

szego wiadomo,

e tych radnych

wiejskich jest du

o i pewnie b

zawsze w wi

kszo

ci. Natomiast

mnie si

wydaje,

e my nie takich podziałów, powinni

my szuka

tego,

co nas poł

czy, a nie tego, co nas podzieli. Na pewno nie pochodzenie,

czy kto

mieszka w mie

cie, czy kto

mieszka na wsi.

Kategorycznie zaprzeczyła te

e powodem konfliktu jest to,

e burmistrz

pochodzi ze wsi.

[MK]: Radny Klanowski wypowiedział takie słowa: czy przyczyn

tego

całego konfliktu nie jest czasem to,

e burmistrz jest ze wsi? Jak si

Pani do tego odniesie?

[Pomidorowa]: Absolutnie nie! Prosz

pani, ja jak pami

tam, mo

niezbyt uwa

nie, ale

ledziłam troch

losy naszego pana burmistrza to

dla mnie, prosz

pani

, to mógłby by

burmistrzem do

ywotnio, bo były

do tego predyspozycje i były do tego… uwa

am,

e to człowiek, który

dzisiaj zna si

na rzeczy, który przez te lata nie zmarnował całkowicie

tego, co mu akurat los dał i mało tego, ja si

pani przyznam, ja na

burmistrza głosowałam. To nie jest popularne to, co mówi

. Dlatego,

mi si

wydaje,

e wiele ludzi by si

zdziwiło, gdyby usłyszało ode mnie,

Pomidorowej dzisiaj,

e ja popierałam pana burmistrza, ale ja mu

uwierzyłam. Tylko,

e uwierzyłam ju

ostatni raz. Ju

cej nie [ze

mierteln

powag

]. I chodzi tutaj o takie rzeczy mo

e mniej wa

ne dla

gminy, niemniej jednak dla ludzi tu

cych, dla społecze

stwa tutaj

cego, małego

rodowiska to s

powody istotne. Wobec

powy

szego no taka jest moja ocena, jaka jest. Mógł by

dla mnie

burmistrzem do

ywotnio, naprawd

Odno

nie słów radnej i wcze

niej cytowanej wypowiedzi Nizi

skiego – w

rozmowie ze mn

przewodnicz

cy rady u

ył raz słów „zieli

cowa inteligencja”

(dziennik badacza, 2008), co mogłoby w jaki

sposób potwierdza

opinie radnych

opozycyjnych, jednak był to tylko jednorazowy incydent.

Według przewodnicz

cego celem opozycji jest zniszczenie burmistrza.

[MK]: Co Pana zdaniem jest głównym celem tej opozycji?

[Orzech]: Nie mam poj

cia. Mo

e zniszczenie burmistrza, mo

eby

burmistrz był z miasta Zieliniec. Mo

e powinni wyj

ść

z tak

propozycj

eby oddzieli

miasto od wsi.

Odpiera te

zarzut dotycz

cy niedoboru inwestycji w mie

cie.

kto

powie,

e skatepark powstał w Sadzie, a nie powstał w

Zieli

cu, prawda. Normalnie człowiek, je

eli mu si

tego nie wytłumaczy

to powie,

e przewodnicz

cy był silniejszy od pozostałych radnych na

mie

cie. Dlaczego te lampy

wiec

tylko do granic Sadu? Prawda. S

ró

ne fundusze, w tych

rodkach unijnych i od marszałka województwa,

z których pozyskuje si

konkretne

rodki, a

rodki przeznaczone s

konkretne cele i na konkretne tereny. Zieliniec jest akurat w tej

nieszcz

ęś

liwej sytuacji,

e ma 7 400 chyba mieszka

ców, a od takiego

marszałka przydział

rodków nast

pował dla społeczno

ci, dla

miejscowo

ci poni

ej 5 000. I dlatego to trafiło si

w Sadzie, a na

przykład nie w Zieli

cu. Wcale nie jest powiedziane,

e je

eli byłoby te

ograniczenie wy

e by było to w Zieli

cu. Po prostu my jeste

my tak

zaniedbani, tak biedni,

e my nie mo

emy patrze

na to czy tu, czy tu.

Tu gdzie jest mo

liwe pozyskanie, to my musimy pozyskiwa

. (Orzech)

Przewodnicz

cy uwa

a równie

e wiejscy radni nie s

przeciwni inwestowaniu w

mie

cie – wr

cz przeciwnie oraz

e opozycja robi tzw. medialny szum.

Nie wiadomo co nimi kieruje. [cisza] Wi

c zanegowa

, co, co dobre,

wiedz

c o tym,

e i tak to zostanie zrobione, prawda? A jak co

nie uda,

no to my nie chcieli

my bra

kredytów, nie chcieli

my bra

tego, czy

tamtego, ale jak przychodzi co do czego, no to wła

nie: chodnik by si

przydał na rynku, doko

czenie parku by si

przydało, słup przestawi

na ulicy Płockiej, no ale jak [szyderczo]? No kredyt wzi

ąć

? No w

adnym wypadku! Ale zrobi

! Czy kto

z nich pomy

lał kiedykolwiek o

oczyszczalni przy szkole, przy podstawówce? Nie! Cały czas Klanowski

[radny wiejski] mówił, mówił, mówił, mówił, dopiero w gazecie opisali,

dopiero jak gdzie

zgłosiła do … do … do tych odpowiednich organów,

no to dopiero szanowni pa

stwo zacz

li o tym mówi

, prawda?

(Orzech)

Konewka nazwał opozycj

bardziej szydercz

, ani

eli agresywn

. Cel tej

szyderczo

ci widzi nast

puj

co:

Taki jest cel,

eby zdyskredytowa

burmistrza. Bo ja rozumiem

uzasadnione wnioski, ale były te

wnioski, znaczy mo

e to jest złe

powiedzenie,

e bezzasadne, ale troszk

wyssane z palca i ja to

nazywam wycieczki. Pod adresem burmistrza Zieli

ca. Wykaza

jego

indolencj

, mał

zapobiegliwo

ść

, nie wiem co. A w sumie, my

e 2

razy był wybrany w wyborach powszechnych, raz przez rad

to go

ciu

sprawdził. Zreszt

ja znam Zieliniec jak był zarz

dzany w latach 90.

i wiem, co było zrobione inwestycyjnie, wiem co było zrobione na

przełomie lat, wieków i tysi

cleci, 1999/2000, ile było zrobione

wodoci

gów, dróg w gminie Zieliniec. Ja byłem na otwarciu tego

budynku [siedziby gminy] i [

artobliwie] nie bałem si

powiedzie

przyszedł chłopak z Torunia [wie

pod Zieli

cem, miejscowo

ść

burmistrza] i was rozruszał, to powiedziałem jako starosta, ale to

bardziej prywatnie.

Podsumowuje te

Zjawi

skiego w kontek

cie słynnego wywiadu dla Gazety o

podziałach (p. zał. 6):

[Konewka]: To jest populizm i to jest czysta polityka, mówi nieprawd

uwa

am.

[MK]: Mam przez to rozumie

e jego rola w podjudzaniu tych

konfliktów jest najwi

ksza?

[Konewka]: Tak jest. To jest lider. Jest cwany.

[MK]: Dobrze si

sprawdza w roli lidera przez osobowo

ść

, czy przez to,

e jest starym wyjadaczem?

[Konewka]: Tak, jest starym wyjadaczem. Czasem przesadza w ilo

wyst

pie

. Znaczy on to jest taki,

e niby nie powie wprost, ale

eby

cie zapisali to dobrze zrobicie. To jest typowy przykład.

Na temat Zjawi

skiego w odniesieniu do wspominanego wywiadu szeroko

rozwodził si

równie

burmistrz.

Jest to jedna, wielka demagogia! Poza tym, niech Pani przejrzy

wszystkie gazety i wszystkie wywiady. Nigdy

aden z radnych wiejskich

tego tematu nie podnosił. To wła

nie pan Zjawi

ski w tym wywiadzie

ten temat poruszył. I my

e to z tamtej strony ten temat wrócił.

Zupełnie niepotrzebnie.

aden z radnych wiejskich tego tematu nigdy

gło

no nie artykułował. St

d te

to niedobrze,

e takie słowa padły z ust

pana Zjawi

skiego. Akurat z ust pana Zjawi

skiego. Ja rozumiem,

gdyby to był radny pierwszej kadencji, gdyby pierwszy raz był radnym –

ok. Pan Zjawi

ski jest ju

trzeci

kadencj

radnym. W jednej kadencji

byli

my razem w tak zwanej opozycji, w jednej w koalicji i gdyby Pani

ła do protokołu to nie s

moje wymysły i bardzo prosz

ąć

do protokołów, jak tam kiedy

zapytał kto

z ówczesnej opozycji,

jakie

tam głosowanie mu si

nie podobało i pan Zjawi

ski powiedział,

eby si

nie doszukiwał w tym logiki, bo w demokracji to jest tak,

dzi wi

kszo

ść

. (Komar)

Burmistrz nie ocenia pozytywnie działalno

ci klubu.

W poprzedniej kadencji nie było

adnych klubów i wydaje mi si

e ... a

teraz utworzył si

klub opozycyjny, pan Zjawi

ski w tym klubie si

znalazł w zwi

zku z powy

szym takie stwierdzenia s

zupełnie nie na

miejscu, bo powstanie takiego klubu i nieraz czekanie,

e klub musi si

naradzi

e klub musi przedstawi

swoje stanowisko to to wła

nie

pokazuje,

e wcale nie jest tak,

e my to głosujemy tak czy inaczej. Nie

zawsze jest te

e wszyscy członkowie klubu maj

takie samo zdanie.

Czyli pewnie na tym klubie, tak pewnie jak i na ka

dym, jest próba

przekonywania jednych członków klubu i wpływania na innych członków

klubu i przyj

cia jakiej

tam wspólnej koncepcji, bo gdyby ona była tak

oczywista i tak prosta – nie potrzeba by było spotka

klubowych, tylko

bior

c na logik

, tak jak pan Zjawi

ski powiedział, by głosowano

przeciw b

za. (Komar)

Próbuje równie

wykaza

sprzeczno

ść

w słowach i działaniu Zjawi

skiego.

[I] w powiecie te

jest gro

ne, gdzie on pracuje i jako

z tego powodu,

e tam jest podpisana umowa koalicyjna, która precyzyjne opisuje kto

ma w cudzysłowie jaki stołek obj

ąć

i pan Zjawi

ski jest tam dyrektorem

jednej z jednostek tego samorz

du i jako

tam zagro

enia nie widzi.

(Komar)

Uwa

a te

e cz

ęść

opozycji zachowuje si

perfidnie.

A druga grupa to s

radni Zjawi

ski i Piwowski, którzy byli ju

wcze

niej

radnymi. Z nimi o tyle ci

ęŜ

ko si

współpracuje,

e je

eli kto

wiadczenie, kto

wie o co chodzi to nigdy nie ma takich rozwi

które byłyby idealne. Oni potrafi

bardzo sprytnie wychwyci

te słabe

strony, ale ka

da uchwała, ka

dy pomysł ma te mocne i te słabe strony.

Nie ma rozwi

idealnych i odnosz

wra

enie,

e oni robi

tak

troszeczk

perfidnie i na zło

ść

e wiedz

. Zreszt

na korytarzu mówi

e oni wiedz

e innego wyj

cia nie ma,

e to jest, tak powinno by

Natomiast na sesji, kiedy s

przedstawiciele mediów, kiedy jest pisany

protokół, kiedy s

mieszka

cy, z premedytacj

pewne rzeczy

wyci

gaj

, chocia

wiedz

e lepszego pomysłu nie ma i tego si

inaczej zrobi

nie da. To mo

e nie tyle,

e jest ci

ęŜ

ka współpraca, bo

taka jest ich pewnie rola, natomiast jest to taka rzecz wkurzaj

ca, bo ja

wiem,

e oni wiedz

, oni wiedz

e ja wiem, a ka

dy mówi zupełnie

innego. (Komar)

Wymienia przesłanki innych radnych z klubu WDO, które umiejscowiły ich w

opozycji.

Pani radna R

kowska z racji tego,

e ma jakby konkurencyjny zakład

opieki zdrowotnej no jakby sił

rzeczy ona … ja wiem,

e to nie

powinno mie

adnego wpływu, ale to jest tylko teoria, bo nie jest tak,

e jak kto

wchodzi do urz

du to on ju

przestaje by

lekarzem, czy

dyrektorem niepublicznego zakładu, ona dalej jest lekarzem i jest

dyrektorem niepublicznego zakładu, któremu odbieramy pacjentów, a

dy pacjent to jest okre

lona suma pieni

dzy i tutaj jest taka sytuacja,

e nie mo

na dobrze

z konkuruj

cym podmiotem na rynku. To jest

niemo

liwe ze swojej natury. Tak

e my

e to jest kolejna przyczyna,

dla której pani R

kowska ulokowała si

w opozycji.

e nie maj

adnych przesłanek. Pan Kot jest przewodnicz

cym

komisji o

wiaty, pani Pomidorowa komisji zdrowia – nie zostali

zepchni

ci na boczny tor, tylko b

c radnymi 1 kadencji stali si

funkcyjnymi. Czyli ten pocz

tek był dobry, natomiast pó

niej poszło tak,

jak poszło. Natomiast zrzucam to na karb tego,

e troszeczk

tego

wiadczenia tutaj zabrakło i wła

nie ta demagogia, jak w tym

artykule, na niektórych radnych wpłyn

ła. (Komar)

Burmistrz uwa

a równie

e przyczyna podziału tkwi tak naprawd

w tym,

Zjawi

ski mimo,

e chciał, nie został przewodnicz

cym. Jego zdaniem mo

e on

mie

o to pretensje sam do siebie.

I tutaj kwestia pewnych niuansów, które były jeszcze przed wyborami

jest, bo pan Zjawi

ski powiedział do mnie,

e startuje na radnego z

mojego klubu. He. Kiedy zostało miejsce zarezerwowane na [mojej]

cie […] do rady gminy, okazało si

e pó

niej on zało

ył swój komitet

i wystartował on sam. Ja nie jestem strasznie ciekaw, ani mnie to

specjalnie nie interesowało, ale uwa

am,

e powinien o tym

poinformowa

e „słuchaj, zmieniłem zdanie, nie startuje z tob

, bo mi

jest niewygodnie, bo mi jest nie po drodze. Łatwiej mi b

dzie, jak b

startował sam, bo ty jeste

mi kamieniem u szyi.” I ja to jestem w stanie

zrozumie

, natomiast, je

li zostało jakie

tam miejsce i jest spotkanie

tych kandydatów na radnych, on mówi,

e wystartuje, a pó

niej zakłada

swój klub, a do mnie mówi,

e on nie wiedział,

e mu klub zało

yli.

Pó

niej oczekuje,

e z racji swojego do

wiadczenia, pozycji, wiedzy,

zaanga

owania powinien by

przewodnicz

cym. No tak si

nie dzieje,

bo sta

tak nie mogło. Tak naprawd

powinien mie

al najwi

kszy

do siebie, a szuka tego, utapia ten

al i zrzuca odpowiedzialno

ść

wszystkich, a tak naprawd

sam j

poniósł, bo gdyby Zjawi

ski

wystartował z [mojej] listy i byłby tym 8 czy 9 radnym z tego klubu to

pewnie z natury rzeczy, byłby przewodnicz

cym, ale

e wystartował z

innego klubu, a [mój] klub wygrał te wybory, weszli głównie radni

poprzedniej kadencji, wszedł poprzedni przewodnicz

cy rady to niby

dlaczego miałby on zrezygnowa

z tej funkcji. Skoro był

przewodnicz

cym, był radnym, wystartował z tego klubu, który wygrywa

wybory, z klubu, który zgłosił kandydata na burmistrza, który wygrał

wybory to teraz na jakiej podstawie … no nie ma chyba, jak

wiat długi i

szeroki takich sytuacji,

e ta osoba by zrezygnowała na rzecz kogo

innego, bo to było nawet dziwne i chore [...]W kadencji 1998-2002 pan

Zjawi

ski był przewodnicz

cym, ja byłem burmistrzem, współpracowało

nam si

super. I pewnie byłoby tak samo i w tej kadencji, tylko pan

Zjawi

ski chciał przechytrzy

i klub i mnie. To si

nie udało. A teraz ma

al do wszystkich. I st

d te

jego zachowania i jego pozycja, tylko tyle

e tak, jak powiedziałem on sam sobie zawinił. (Komar)

O tym motywie wspominał równie

przewodnicz

cy.

Pierwsz

iskierk

podziału

było

razu

przy

wyborze

przewodnicz

cego, wybór przewodnicz

cego, gdy od razu rada si

podzieliła, niby na miejsk

i wiejsk

. Ale z czego to wynika? Naprawd

nie wiem. [cisza] Z zazdro

ci, zawi

ci [zamy

lenie w głosie, pytaj

co].

(Orzech)

Tak

e ka

da grupa podaje inne przyczyny podziału. Ka

da zarzuca drugiej

brak współpracy.

3.6. Podsumowanie

Konflikt w radzie miejskiej istnieje niezaprzeczalnie. Nikomu zdaje si

to nie

odpowiada

i dla ka

dego praca rady mogłaby by

bardziej efektywna.

Burmistrzowi obecna rada przypomina samochód z zepsutym kołem, który

stanowi klub WDO. Burmistrz negatywnie ocenia działanie opozycji.

cówka tamtej kadencji to był samochód sprawie jad

cy na 4 kołach,

a teraz jakby 1 koło jest przebite i ono powoduje,

e za szybko jecha

nie mo

na. Niby si

toczy, niby jedzie. Natomiast nie potrzebne jest to

całe stukanie i całe te zgrzyty [...] mamy najwa

niejszy cel to dojecha

punktu a do punktu b, i jedziemy. Wtedy

my nie tylko przejechali od

punktu a do b, tylko dojechali

my jeszcze i do c, bo nie było tego

stukania, przebitej opony czy tam felgi, był tylko szum jak

my szybko

przesuwali si

do przodu. Teraz przesuwamy si

do przodu, natomiast

jest przy tym troch

tego niepotrzebnego stuku. Bo i felga si

niszczy i

asfalt te

. I d

ąŜ

enie do tego

eby jeszcze 2 koła były dziurawe …

(Komar)

W dalszej cz

ęś

ci wypowiedzi burmistrz twierdził, jak wcze

niej,

e współpraca

rady z nim mo

e by

dla gminy tylko owocna.

Tam, gdzie s

spory, gdzie jest wzajemne udowadnianie sobie czego

to tylko skutkuje tym,

e tych inwestycji b

dzie mniej, a tak jak

powiedziałem to nie chodzi o 2 lata do ko

ca kadencji, tylko chodzi i o

nast

kadencj

, bo b

pieni

dze do 2013 roku. Pó

niej nawet,

gdyby była najlepsza rada, najlepszy burmistrz i w ogóle super

współpraca i najlepsze pomysły, genialne pomysły to te

niewiele da,

bo nawet przy tych genialnych pomysłach ci

ęŜ

ej jest budowa

za 100%

swoich pieni

dzy. Łatwiej jest budowa

przy unijnych pieni

dzy, kiedy

85% to datacja, a moje

rodki to 15%. Cudów nie ma. (Komar)

Burmistrz ma nadziej

e zepsute koło naprawi si

samo.

Odnosz

wra

enie,

e nawet temu kołu si

znudzi stuka

wreszcie, bo

mam nadziej

zauwa

e to do niczego dobrego nie prowadzi, bo to

wytwarza taki powiedzmy hałas medialny. O nas si

o pisze w

ró

nych gazetach, przy czym to napisanie w gazecie i to nawet

donoszenie takie ró

nych rzeczy do gazet, teraz i do prokuratury, ci

gle

jakie

tam pisma i przyje

, policja, ci

gle szukaj

jaki

dokumentów na kogo

, kwitów, ci

gle wpływaj

jakie

skargi to

niczemu nie słu

y. To tylko takie szarpanie. Mam nadziej

e wszyscy

uszarpi

, zobacz

e to do niczego dobrego nie prowadzi i ten cały

szum i hałas nie jest potrzebny. (Komar)

Zastrzega jednocze

nie,

e nawet gdyby tak si

nie stało, on doprowadzi ten

pojazd do mety.

Bez wzgl

du na to, jak te koło b

dzie hałasowa

, czy b

dzie chciało

hałasowa

to i tak ja ten pojazd do ko

ca kadencji skutecznie

doprowadz

. I pozyskam te pieni

dze i na pewno na mecie, je

eli

chodzi o pozyskanie tych pieni

dzy, b

dziemy w czołówce. (Komar)

Burmistrz uwa

a ponadto,

e istnienie konfliktu powinno pozosta

spraw

wewn

trzn

e niepotrzebne jest nagła

nianie go – zwłaszcza poprzez media.

Zdaje si

e media jego zdaniem negatywnie wpływaj

na prac

samorz

du. Gdy

dziennikarze obecni s

na sesjach rady miejskiej, posiedzenia zamieniaj

niepotrzebne dyskusje – dostarczanie ludziom igrzysk, których pragn

. Z jego

wypowiedzi wynika tak

e jest zdecydowanym przeciwnikiem utworzenia dwóch

rad – miejskiej i wiejskiej.

Inny pogl

d na t

spraw

ma zast

pca burmistrza. Jego zdaniem powinny

dwie rady. I w Kaczorowie, w którym wcze

niej rz

dził, do tego wła

nie d

ąŜ

ył.

Rada miejska w Zieli

cu kojarzy mu si

z pojazdem zaprz

gowym.

Z karym koniem, ardenem, ci

ęŜ

kim, arden to jest ko

ęŜ

ki, pogrubiony

nazywa, nie taki Wielkopolak czy arab, powo

onym przez

burmistrza Komara. Wóz, no. Niech to b

dzie wóz konny, na którym na

pierwszym siedzeniu siedzi, na toczku, burmistrz Komar, powozi. Na

reszcie siedzenia siedzi, na dwóch czy na trzech siedzeniach siedzi

reszta radnych, niekoniecznie czasem ubranych. I do wozu próbuj

doł

czy

, lec

c [

miech] na piechot

radni opozycyjni. Chc

uczepi

woza, chc

na ten wóz wskoczy

, ale ten wóz im cały czas ucieka.

(Konewka)

Cho

skojarzenie było mniej nowoczesne ni

skojarzenia burmistrza, zast

pca

równie

uwa

e burmistrz powiezie ten wóz do ko

ca kadencji i

e robi to

sprawnie. On jednak – w odró

nieniu od przedmówcy – uwa

e dyskusje s

jakie tocz

w radzie, s

potrzebne i s

istot

demokracji.

Orzech, przewodnicz

cy rady, w jednej ze swoich wypowiedzi powiedział,

e mo

e radni miejscy powinni wyj

ść

z inicjatyw

stworzenia dwóch rad. Cho

uwa

e skoro do tej pory tak si

nie stało – pomysł musi mie

jakie

wady, nie

wyklucza jednak takiej mo

liwo

ci.

Patrz

c na to, co kiedy

, skoro nie zostało to zrobione, to by

e ten

pomysł rozł

czenia jest zły. Trudno powiedzie

. Trzeba byłoby, kto

musiałby rzuci

pomysł po to,

eby gruntownie si

tym zaj

ąć

. Nie

na tak powiedzie

w tej chwili. To nie jest tak,

e si

chce, albo nie

chce. To jest jakie

tam przedsi

wzi

cie, które trzeba przeanalizowa

za i przeciw, nie wiem. (Orzech)

Przewodnicz

cemu rada równie

kojarzy si

ze staro

wieckim pojazdem.

Pierwsze skojarzenia, oczywi

cie to b

dzie dziwne dla pani, tak, jak dla

mnie dziwne pytanie. To jest taka … hmm … tor i taka drezyna na tym

torze, która jest nap

dzana r

cznie. Z jednej strony – tak, jak pani

zauwa

yła jest ile

tam osób i z drugiej jest ile

tam osób. Oczywi

cie,

ona troch

na innej zasadzie funkcjonuje ni

ja w tej chwili powiem, bo

ona, w tej drezynie jest, z ka

dej strony nap

d idzie w jedn

stron

. To

tylko taka wajcha w któr

stron

, nie? Po dwóch stronach i z jednej

strony pchanie do przodu, z drugiej strony hamowanie i oczywi

cie tu w

wchodzi siła i ró

nica tych

e sił. Jest to pchanie do przodu, czyli

pój

cie do przodu i ile energii mamy utraconej, prawda. I tuta jest taka

zasada. (Orzech)

Burmistrz, zdaniem Orzecha, jest dodatkowym nap

dem pojazdu.

Burmistrz to jest bardzo dobry człowiek, [cisza] stoi na

rodku [cisza] i

[cisza] tu gdzie widzi racj

, tam dopomo

e. Czyli tak, jakby był jeszcze

dodatkowym, delikatnym kołem nap

dowym tego wehikułu. Burmistrz w

wielu przypadkach, w wielu, mówi: zgadzam si

z tym, co pan

powiedział, prawda, czy pani powiedziała. Nie jest tak? Jest tak. Ale

oczywi

cie pan Zjawi

ski czy ci, no jemu tam podobni, zanim dojd

tej my

li, tej chwili, robi

stosown

otoczk

. Tak, jak to w opowiadaniu:

wst

p, rozwini

cie, zako

czenie. No a burmistrz, jest w tej roli takiej,

gdzie zauwa

a, je

eli ten kto

powiedział dobrze, prawd

, problem

zasygnalizował, przecie

on si

w wielu przypadkach z tym zgadza ...

rozwija t

zgod

równie

na to, poprzez powiedzenie swojej my

li. No

najgorzej to jest wła

nie, jak kto

na kogo

zaczyna wła

nie w jaki

sposób krzycze

, atakowa

bez pardonu, trzeba powraca

do tematu,

który jest wałkowany od x czasu, co nic nie daje, a rzuca złe

wiatło na

nas wszystkich. (Orzech)

Pozostali rozmówcy – radni Zjawi

ski, Pomidorowa, Nizi

ski s

przeciwni

tworzeniu dwóch rad. Ich zdaniem te

dyskusje s

w radzie potrzebne.

Zjawi

skiemu rada kojarzy si

z hulajnog

. Przy czym warto zauwa

e siebie i

klub WDO wył

czył przy tej okazji z funkcjonowania wehikułu.

Bo hulajnoga ma to do siebie,

e ona ma takie zmienne tempo. Wtedy,

kiedy si

odepchniemy to ona nabiera pr

dko

ci, a pó

niej t

dko

ść

traci. Kiedy we

miemy kredyt i przegłosujemy co

to nabieramy

dko

ść

, mówi

o tych, którzy kredyty głosowali, i pó

niej to

wytracamy. [...] Jest to pojazd mało stabilny. [...] No i no te nogi to s

ci,

którzy tak odpychaj

w tym czasie, a z tym kierowc

to bywa ró

nie. Ta

hulajnoga tak troch

bł

dzi, kr

ci. [...] Ze wzgl

du na tempo,

e tutaj

brak jest jakiego

takiego stałego tempa. Tylko takie zmienne. I

kierunek ruchu nie jest taki prosty, tylko taki chwiejny, raz w jedn

, raz

w drug

stron

. Nie najlepiej to widz

i nie najlepiej oceniam [...].

(Zjawi

ski)

Pomidorowa natomiast rada miejska skojarzyła si

z rowerem wodnym.

Rower na takim pływaj

cym czym

. I ja my

e to jest to. Tak

pływamy do przodu [...] ale płyniemy i takie jest to troch

ryzykowne i

nie jest łatwo, bo jednak to rower i trzeba kr

. To nie jest tak,

e ma

jaki

mechaniczny zapłon i nie poci

gnie to samo. I tak jakby my

ja bym tak przyrównała t

nasz

grup

do tego roweru. Natomiast

pływanie to ta druga grupa. Ale tak zmierzamy, staramy si

w jednym

kierunku. Staramy si

. Pomimo wszystko. [...]A na tym rowerze…

[

miech] no powiem szczerze,

e na rowerze musi siedzie

pan Komar,

bo jest jakby tutaj z woli ludu i to nie ma z czym dyskutowa

. Natomiast

e my by

my byli tacy, no nie wiem, ten hamulec. [

miech] [...]W tym

pozytywnym słowa znaczeniu. Hamulec, mo

e nie hamulec, bo

oczywi

cie nam zarzucono przecie

na tej sesji,

e my jeste

my za

stagnacj

, za tym,

eby si

nie rozwijała gmina. No to jest przykre, bo

to nie jest tak. i ja powiem szczerze,

e jak składałam panu

burmistrzowi

yczenia

teczne to powiedziałam,

e je

li wyjdzie mu

ten bud

et i te zamierzenia to ja pierwsza przyjd

, pokłoni

przed

nim i przeprosz

, bo tak naprawd

to ja trzymam kciuki. Tylko po prostu

e wiary mi brakuje. Ja jestem taki niewierny Tomasz. Nie uwierz

póki nie zobacz

. I powiem szczerze,

e jak to wyjdzie to ja nie wiem,

e 2 r

ce podnios

przy nast

pnym bud

ecie za. I po prostu b

temu przygl

. Ja bym chciała,

eby to wyszło. Je

eli wyjdzie ten

bud

et to to b

dzie wida

tak

e w mie

cie, wobec powy

szego to nie

jest tak,

e jeste

my za tym,

eby si

nie rozwijało. Natomiast no mo

jeste

my za ostro

. Mo

e jeste

my mało odwa

ni, ale to wynika

.... ka

dy ma jaki

tam os

d swój, prawda. I ja tu ufam panu

Zjawi

skiemu, ale tez my

e pan Zjawi

ski, nie jest tak,

e b

dzie

smucił, je

eli burmistrzowi uda si

ten bud

et zrealizowa

. Na

pewno by si

nie smucił, bo to dla dobra naszego społecze

stwa. I

dziemy pierwsi bili brawo i powiemy,

e miał racj

. (Pomidorowa)

Zatem tylko burmistrzowi obecna rada miejska kojarzy si

z czym

nowoczesnym, dynamicznym. Mo

e dlatego,

e sam siebie uwa

a za sił

nap

dow

tej machiny. Wszyscy zauwa

e rada nie funkcjonuje dobrze;

istnienie podziału spowalnia tempo rozwoju gminy. Brakuje niestety woli

porozumienia z obydwu stron. Poza zast

burmistrza (który był osob

zewn

trz) rozmówcy, którzy zdecydowali si

poda

nazwiska osób, z którymi

najlepiej im si

współpracuje wymieniali nazwiska osób ze swoich grup. Obrazuje

to rysunek poni

ej. Zostały na nim uj

te tak

e cechy, które zadecydowały o

wyborze wła

nie tych osób.

Rysunek 6 . Socjogram.

ródło: opracowanie własne.

Analogicznie rzecz ma si

w przypadku osób, z którymi współpracuje si

le.

Dodatkowo, jak wcze

niej pisałam w relacji z debaty publicznej „Masz głos, masz

wybór”, burmistrz powiedział,

e nikogo na kolanach (opozycji) na kolanach nie

dzie prosił o współprac

(dziennik badacza, 2008). Lider WDO uwa

e na

współprac

jest za pó

no, cho

klub narzeka,

e burmistrz z nimi nie chce

rozmawia

, o czym wspominał zast

pca.

Nie, ci ludzie, oni nie s

w stanie podj

ąć

działa

, dlatego,

e ich cechy

według mnie, znam przynajmniej jednego, charakterologiczne uległy

takiej zmianie,

e jego podej

cie, mam na my

li burmistrza, jest takie:

mie

kszo

ść

, a inne sprawy nie s

istotne. (Zjawi

ski)

Pomidorowa zapytana o to, czy kiedykolwiek klub próbował zaprasza

rozmowy burmistrza lub przewodnicz

cego rady odpowiedziała:

To znaczy … przewodnicz

cy, tak dora

nie, był przed głosowaniem

tutaj … wiem,

e był, wysłuchał naszego stanowiska to było tutaj w

Komar

Dołowski

Konewka

Kawowski

Zjawi

ski

Pomidorowa

kowska

Orzech

sty

kontakt

sty

kontakt

zawsze pomocny

sympatyczny

elokwencja

równie

stra

ak-

ochotnik

zaufanie

sama

płe

urz

dzie na spotkaniu klubowym takim, poza urz

dem nie. Natomiast,

jak pan Konewka przyszedł do gminy to wiem,

e byli

my klubem u

pana Konewki. Natomiast pana burmistrza nie zapraszali

my, nie.

(Pomidorowa)

Narzekał na to przewodnicz

cy:

Oczywi

cie w tym wywiadzie te

jest zarzucone,

e nie uczestnicz

ich posiedzeniach, ale jakby ich pani zapytała [...] czy kto

z nich ma

numer telefonu do mnie, to na pewno usłyszy pani odpowied

: jeszcze

nie zd

ąŜ

yli

my zapisa

. A ja jestem w stanie… [wyjmuje komórk

]

Prosz

bardzo [pokazuje kontakty w telefonie] Pomidorowa, Kołowski,

przy okazji Kawowski […] dalej nie b

szukał. Mam do wszystkich. W

razie potrzeby. Wychodz

z zało

enia,

e dzisiaj si

kłócimy, dzisiaj

patrzymy

le na siebie, oczywi

cie w wielu przypadkach wynika to z

jakiego

tam wzburzenia w danym momencie, ale tak naprawd

odpowiedzialno

ść

za cało

ść

, bo nawet je

eli kto

zagłosuje przeciw, a

uchwała jest rzeczywi

cie zła, przykład: uchwała jest zła, narusza

czyje

dobra. No przyjmijmy nawet ten Sad, ta Storczykowa [według

mieszka

ców z winy gminy droga jest za w

ska], chocia

tak nie jest,

ale przyjmijmy to nie ma tak,

e odpowiada za to tylko ten, który

podniósł r

. Decyzja rady jest jedna i to idzie w

wiat. (Orzech)

e to kwestia burmistrza, bo kiedy pod jego nieobecno

ść

zast

pował go

Konewka współpraca z opozycj

układała si

zdecydowanie inaczej. Przy czym

zast

pca zauwa

ył,

e działo si

tak dlatego,

e on dla nikogo nie był rywalem w

walce o funkcje publiczne.

eli chodzi o przyczyn

podziału: z poprzednich wywodów wynika,

e nie

jest ni

rodowód radnych, nie jest ni

przynale

ść

partyjna. Opozycja twardo

twierdziła,

e chodzi o wzgl

dy merytoryczne i niedobór inwestycji w mie

cie, co

jest faktem, bo nawet teraz jad

c do pracy widz

e na wsiach robi si

chodniki i

kanalizacj

w miejscowo

ci przewodnicz

cego. Najbardziej autentyczny wydał mi

w tym twierdzeniu Nizi

ski. Moim zdaniem przez niego faktycznie przemawiaj

wzgl

dy ekonomiczne. Natomiast w przypadku Zjawi

skiego – mimo

e on sam

twierdzi inaczej, w moim odczuciu przemawiaj

wzgl

dy ambicjonalne. Zbyt wiele

razy odwoływał si

do pełnionych przez siebie w przeszło

ci funkcji. Z

niecierpliwo

czekam, by si

przekona

, czy b

dzie kandydował na stanowisko

burmistrza w nast

pnych wyborach. Ale to dopiero w 2010 roku. Wtedy

społecze

stwo oceni działanie klubu. Z uwagi na specyfik

gminy wi

kszo

ść

pewno

stanowi

radni wiejscy, je

eli jednak burmistrzem zostanie kto

miasta konfiguracja b

dzie wygl

dała zupełnie inaczej. Do tego potrzebne b

dzie

jednak zyskanie poparcia wiejskiego elektoratu oraz zmotywowanie do głosowania

mieszka

ców miasta. Wszystko jest w r

kach wyborców. Nie dziwi zatem szum

medialny, który próbuje wywoła

opozycja. Na ten temat rozmawiałam z

Pomidorow

[MK]: No wła

nie – a jak radny miejski mo

e pozyska

wiejski

elektorat?

[Pomidorowa]: My

e rozs

dkiem. My

e rozs

dkiem i … i … w

zasadzie: co do stracenia ma wie

, kiedy ma burmistrza z miasta? Tak

naprawd

niewiele, dlatego

e, je

eli

rodki, które pozyskujemy s

inwestycje wiejskie to wiadomo,

e nie mo

na ich przeło

i zrobi

czego

w mie

cie. Wobec powy

szego, wydaje mi si

e [...]

powa

nego zagro

enia ze strony wiejskiego elektoratu nie ma i

naprawd

tam nie wydarzyłoby si

nic, co mogłoby nie zadowoli

ten

elektorat. Natomiast nie wiem, mo

e to s

, bo te

ja tak jakby no nie

Ŝę

po wisach, natomiast tak, jak czasami no z kim

, z jakich tutaj

okolicznych miejscowo

ci, rozmawiam., to widz

e ten elektorat te

nie jest jednoznacznie opowiedziany za burmistrzem. No cho

by wynik

ostatnich wyborów i poparcie dla pana Wrzosowego [miejscowy

wła

ciciel rze

ni i ubojni]. Ja nie wiem, czy pan Zjawi

ski zyskałby takie

poparcie, jak pan Wrzosowy, który jest w jaki

sposób zwi

zany z

rolnikami, bo jest jakim

odbiorc

ich. I by

e jest mu łatwiej.

Natomiast wydaje mi si

e problemem jest tutaj, je

li chodzi o zmian

na tym stanowisku to zaktywizowanie społeczno

ci Zieli

ca, samego

miasta. Znaczy dotarcie do ludzi i wyci

gni

cie ich w dniu wyborów do

urn. I … my

e wszystko jest mo

liwe.

Z tego wzgl

du wła

ciwe wnioski z tej pracy mo

na b

dzie wyci

ąć

dopiero po

wyborach.

4. Konkluzje

Analizuj

c przebieg badanego konfliktu pod k

tem zawartego w cz

ęś

teoretycznej niniejszej pracy modelu przedstawiaj

cego mo

liwe

ródła konfliktu

(Walton i Dutton, 1969, cytowani przez: Hatch, 2002), stwierdzi

na,

konflikt w zbadanym przeze mnie terenie jest realny. W badanej sytuacji wyst

puj

wszystkie obserwowalne wska

niki wymienione autork

modelu: otwarta wrogo

ść

brak zaufania/szacunku, zniekształcanie informacji, retoryka typu „my-oni”, brak

współpracy, unikanie wchodzenia w interakcje.

W organizacji, jak

jest rada miejska wyst

puje jednak szczególnie silny

zwi

zek mi

dzy kontekstem a warunkami miejscowymi konfliktu. Władza jest tu

bowiem nierozerwalnie zwi

zana ze społecze

stwem. To wła

nie społecze

stwo

dokonuje wyboru swojej reprezentacji. Dlatego struktura społeczna jest w tym

przypadku najwa

niejszym elementem kontekstu.

Omawiana gmina, jak wspominałam wcze

niej, liczy mniej ni

20000

mieszka

ców. W jej obr

bie znajduje si

miasto – licz

ce ok. 7000 mieszka

ców i

65 sołectw. Wiele osób

yje z rolnictwa i nie ma tu zbyt wielu zakładów pracy.

Przeci

tny dochód na mieszka

ca wynosi około 600 złotych brutto.

W wyborach samorz

dowych 2006 ustanowionych było 11 okr

gów

wyborczych. Na terenie miasta usytuowane były 4 z nich (z czego jeden w Domu

Pomocy Społecznej, nie ma wielkiego znaczenia w wynikach wyborów). Zatem

naturalne jest to,

e w radzie przewa

reprezentanci wsi (9:6 - je

li kryterium

jest pochodzenie) i

e burmistrzem jest osoba ze wsi. Inne i z zało

enia sprzeczne

oczekiwania mieszka

ców miasta i wsi. Inne s

obietnice wyborcze

kierowane do tych grup. Poniewa

społecze

stwo udziela samorz

dowi mandatu,

aby utrzyma

władz

trzeba spełnia

obietnice. Aby spełnia

obietnice przy

ograniczonych zasobach potrzebna jest w radzie wi

kszo

ść

. Wi

kszo

ść

potrzebna

jest zwłaszcza burmistrzowi, aby realizowa

przedsi

wzi

polityk

. W ten

sposób demokracja zrodziła w omawianej sytuacji władz

autokratyczn

–

sprawowan

przez grup

, która stanowi matematyczn

kszo

ść

Ponadto, adaptuj

c wspomniany model do badanej organizacji, strategi

nale

ałoby potraktowa

jako warunek miejscowy. Strategia jest bowiem czym

, co

rodzi si

wraz z wybran

władz

. W odniesieniu do naszej sytuacji strategia mo

yta jako niezgodno

ść

celów.

100

Zaadoptowany model powinien wi

c wygl

nast

puj

co:

Kontekst

Warunki

Miejscowe

Obserwowalne

Wska

niki

•

Struktura

społeczna

•

Strategia = Niezgodno

ść

celów

•

Wspólne zasoby

•

Niezgodno

ść

statusów

•

Przeszkody w

komunikacji

•

Ró

nice osobiste

•

Otwarta wrogo

ść

•

Brak zaufania/ brak

szacunku

•

Zniekształcanie informacji

•

Retoryka typu „my-oni”

•

Brak współpracy

•

Unikanie wchodzenia w

interakcje

Tabela 10. Przebieg konfliktu w radzie miejskiej.

ródło: opracowanie własne na podstawie

Hatch (2002, s. 304).

Na szczególn

uwag

zasługuje w

ród warunków miejscowych konfliktu

niezgodno

ść

statusów. Do okre

lenia, z czego ona wynika mo

na u

kryteriów

ródeł władzy proponowanych przez Morgana (1999).

ródła władzy w badanej

sytuacji ilustruje poni

sza tabela.

ródła władzy

Koalicja

Opozycja

Formalne uprawnienia władcze
Kontrola nad rzadkimi zasobami
Kontrola nad procesem podejmowania
decyzji.
Interpersonalne sojusze, sieci zale

oraz kontrola nad „organizacj

nieformaln

”.

Kontrola nad kontrorganizacjami.
Czynniki strukturalne okre

laj

ce scen

działania.
Władza, któr

posiada

Formalne uprawnienia władcze
Wykorzystywanie struktury organizacyjnej
oraz przepisów i regulaminów.
Kontrola nad wiedz

i informacjami.

Interpersonalne sojusze, sieci zale

oraz kontrola nad „organizacj

nieformaln

”.

Symbolika i „zarz

dzanie znaczeniami”.

Tabela 11.

ródła władzy koalicji i opozycji.

ródło: opracowanie własne na podstawie

Morgan (1999, s. 183).

Przy braku woli zmiany lokalna polityka przybiera form

cykliczn

101

Rysunek 7. Cykl polityczny w gminie.

ródło: opracowanie własne.

Reasumuj

c, konflikt w organizacji ma tendencj

do cykliczno

ci z powodu natury

tych organizacji. Jego głównym

ródłem jest kontekst społeczny (istotne

zró

nicowanie grup wyborców) oraz natura organizacji (reprezentacja władzy

społecznej). Bywa on konstruktywny, ale mo

e przerodzi

w destruktywny.

Konstruktywny staje si

, gdy obie strony konfliktu – rozwa

c wzajemnie swoje

argumenty i nie bacz

c na status grupy (kto ma wi

ksz

władz

) – próbuj

znale

źć

kompromis w celu rozwoju i strategicznego zarz

dzania gmin

Destruktywny staje si

, gdy brakuje woli współpracy i konflikt przybiera form

cykliczn

Władza

Konflikt

Wybory

Interesy

103

Bibliografia

ciarz J. (2005), „Organizacja i zasady działania administracji publicznej w

Polsce”, w: Hauser J. (red.) Administracja publiczna, Warszawa: PWN, s.167

- 218.

Hatch M. J. (2002), Teoria organizacji, Warszawa: PWN.

Kordulewska M. (2007), Strategie motywacyjne w intranecie (na przykładzie firmy

Leroy Merlin), Praca licencjacka, Olsztyn: WHUWM.

Kosiedowski W. (2008), „Zarz

dzanie rozwojem regionalnym i lokalnym”, w:

Strzelecki Z. (red.), Gospodarka regionalna i lokalna, Warszawa: PWN, s. 221

- 242.

Kostera M. (1998), Zarz

dzanie personelem, Warszawa: PWE.

Kostera M. (2003), Antropologia organizacji. Metodologia bada

terenowych,

Warszawa: PWN.

Kostera M.. Kownacki S.. Szumski A. (2001), „Zachowania organizacyjne:

motywacja, przywództwo, kultura organizacyjna”, w: Ko

ski A. K.

Piotrowski W. (red.), Zarz

dzanie. Teoria i praktyka, Warszawa: PWN, s. 311

-395.

Miszczuk A. (2007), „Zarz

dzanie strategiczne w jednostkach samorz

terytorialnego”, w: Miszczuk A. Miszczuk M.

uk K., Gospodarka samorz

terytorialnego, Warszawa: PWN, s. 168 - 174.

Morgan G. (1999), Obrazy organizacji, Warszawa, PWN.

Obwieszczenie komisarza wyborczego w Warszawie z dnia 15 listopada 2006 r.,

[dost

lipca

2009],

dost

pny

World

Wide

Web:

http://www.pkw.gov.pl/gallery/57/20/57203/OBWIESZCZENIE_KOMISARZA_

WYBORCZEGO_W_WARSZAWIE_z_dnia_15_listopada_2006_r..pdf.

Robbins S. P. (2001), Zasady zachowania w organizacji, Pozna

: Zysk i S – ka.

Sikorski Cz. (2005), J

zyk konfliktu. Kultura komunikacji społecznej w organizacji,

Warszawa: CH BECK

Skar

ska K. (2005), Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej,

Warszawa: Scholar

104

Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów, i

sejmików województw (tekst jednolity – Dziennik Ustaw z 2003 r. Nr 159 ,

poz. 1947), w: [dost

p 15 lipca 2009], dost

pny w World Wide Web:

http://www.pkw.gov.pl/pkw2/index.jsp?place=Lead07&news_cat_id=2054&ne

ws_id=7145&layout=1&page=text.

Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpo

rednim wyborze wójta, burmistrza i

prezydenta miasta (Dziennik Ustaw Nr 113, poz. 984), w: [dost

p 26 sierpnia

2009],

dost

pny

World

Wide

Web:

http://www.pkw.gov.pl/pkw2/index.jsp?place=Lead07&news_cat_id=21778&n

ews_id=122&layout=1&page=text.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorz

dzie gminnym (tekst jednolity – Dziennik

Ustaw z 2001 r. Nr 142 , poz. 1951), w: [dost

p 13 lipca 2009], dost

pny w

World

Wide

Web:

http://www.lex.com.pl/bap/aplikacja/Dz.U.2001.142.1591.html.

Zbiegie

– Maci

g L. (2002), Kultura organizacji. Identyfikacja kultur znanych firm,

Warszawa: PWN.