Dawki dla opasów INRA Strona 1 z 11

BYDŁO ROSNĄCE I OPASOWE

Układanie dawek w systemie INRA

I.

ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ

EN = EN

B

+ EN

P

EN

B

= 88 kcal /kg MC

0.75

EN

P

(Mcal/dzieo) = 5.48 dB + 9.39 dT

dB – ilośd zatrzymanego dziennie białka (kg)
dT – ilośd zatrzymanego dziennie tłuszczu (kg)

II. ZAPOTRZEBOWANIE NA BIAŁKO

zapotrzebowanie bytowe (dzieo) = 3.25 BTJ /kg MC

0.75

zapotrzebowanie produkcyjne – zależne od ilości białka

zatrzymanego

III

.

ZDOLNOŚD POBRANIA PASZY (ZPP)

ZPP (JWB/dzieo) = a * MC

b

a – współczynnik zależny od wieku, otłuszczenia, rasy (0.197-0.248)
b – współczynnik zależny od poziomu produkcji (szybko rosnące 0.6, wolno rosnące 0.9)

IV

.

MINERALNE, WITAMINY (tabele)

Dawki dla opasów INRA Strona 2 z 11

Definicja

EN

B

+ EN

P

Poziom Produkcji (PP) =

__________________________

EN

B

KLASY BYDŁA OPASOWEGO

a/ szybko rosnące i opasane zwierzęta (przyrosty > 1000 g/d.)

PP



1.4

EN=EM × k

bp

(jednostka JPŻ)

b/ wolno rosnące i opasane zwierzęta (przyrosty < 1000 g/d.)

PP < 1.4

EN=EM × k

l

(jednostka JPM)

DAWKI POKARMOWE

Zapotrzebowanie zwierzęcia jest zależne od masy ciała i dziennych przyrostów

obejmuje:

1. JPM (JPŻ)
2. BTJ (g)
3. Mineralne i Witaminy
4. ZPP (JWB/dzieo)
5. DPSM (kg)
6. GED

Dawki dla opasów INRA Strona 3 z 11

UKŁADANIE DAWEK

Niezbędne pojęcia:

Dowolne pobranie suchej masy DPSM

ZPP (JWB/d)

DPSM (kg) =

______________________________________

WW

O

(JWB/kg sm)

Gęstośd energetyczna dawki GED

zapotrzebowanie na energię JPM lub JPŻ
GED =

______________________________________

=

_______________________

ZPP JWB

Gęstośd energetyczna paszy objętościowej GEO

energia paszy/kg sm JPM lub JPŻ/kg sm
GEO =

______________________________________

=

_______________________

WW

paszy objętościowej

JWB/kg sm

Wartośd energetyczna dawki WED

WED (JPM lub JPŻ) = DPSM (kg sm) * JPM (JPŻ)

p.obj

Dawki dla opasów INRA Strona 4 z 11

UKŁADANIE DAWEK

ZASADA:

Maksymalny udział pasz objętościowych w dawce przy minimalnym,

niezbędnym udziale pasz treściwych

(do zbilansowanie energii i białka w dawce).

Przyrost

Wymagany udział pasz

500 – 600 g/d

wyłącznie pasze objętościowe

600 – 1000 g/d

pasze objętościowe + niewielki udział
pasz treściwych (bilansowanie
niedoboru białka)

> 1000 g/d

pasze objętościowe + pasze treściwe

pozorna wartośd wypełnieniowa pasz
objętościowych

Dawki dla opasów INRA Strona 5 z 11

Przypadek I

GED < GEO

(nadmiar energii w paszy objętościowej

w stosunku do zapotrzebowania)

Żywienie paszami objętościowymi + niezbędna ilośd paszy treściwej

(wyrównującej)

Tok obliczeo

1. Obliczenie DPSM (kg) paszy objętościowej

ZPP

(JWB/d.)

DPSM (kg SM) =

____________________________________________

WW

O

(JWB paszy objętościowej)

2. Obliczenie wartości energetycznej dawki (WED) i możliwych przyrostów

(ilośd energii w dawce)

WED

(JPM lub JPŻ)

= DPSM

(kg, SM)

× JPM (JPŻ)

paszy objętościowej

w oparciu o pobraną energię w Tabelach sprawdzamy możliwe przyrosty
jeżeli są za wysokie – ograniczyd podawana ilośd paszy objętościowej

3. Wyliczenie niezbędnych ilości pasz treściwych (według większego

niedoboru BTJE lub BTJN)

4. Korekta ilości paszy objętościowej

Dawki dla opasów INRA Strona 6 z 11

Przykład obliczania dawki pokarmowej dla jałówki hodowlanej (HF)

Charakterystyka zwierzęcia:

jałówka hodowlana (HF)
masa ciała

400kg

zakładane przyrosty 800g/d

 jednostka energii - JPM

Zapotrzebowanie (tabela 23/2)

JPM

BTJ (g)

Ca (g)

P (g)

ZPP (JWB)

GED

(JPM/JWB)

6,1

518

39

28

8,5

0,72

1 pasza objętościowa – kiszonka z kukurydzy 30% sm (nr 427)

sm %

JPM

(/kgsm)

JPŻ

(/kgsm)

BTJN

(g/kgsm)

BTJE

(g/ kgsm)

JWB

/kgsm

GEO

(JPM/JWB)

30

0,90

0,80

52

66

1,13

0,80

Sprawdzenie pokrycia energetycznego

0,72 < 0,80

GED < GEO

czyli przypadek I

kiszonka z kukurydzy może pokryd zapotrzebowanie energetyczne jałówki przy
zakładanym przyroście masy ciała.

Dawki dla opasów INRA Strona 7 z 11

1. Obliczenie DPSM kiszonki z kukurydzy (ile kiszonki może pobrad jałówka)

DPSM=ZPP/JWB

o

= 8,5 : 1,13 = 7,52 kg sm

2. Obliczenie ilości energii pobieranej w kiszonce

7,52 kg sm × 0,90 JPM/kgsm = 6,78 JPM

taka ilośd energii pozwala na większe przyrosty (ok. 900g).
Należy zatem ograniczyd ilośd kiszonki w dawce

1 kg sm kiszonki – 0,9 JPM
x kg sm – 6,1 JPM

(zapotrzebowanie)

6,1 / 0,9 = 6,78 kg sm kiszonki z kukurydzy

Bilans dawki

JPM

BTJN

(g)

BTJE

(g)

zapotrzebowanie

6,1

518

518

dostarczone w 6,78 kg sm

kiszonki z kukurydzy

6,1

353

447

bilans

-

-165

-71

3. Niedobór białka należy pokryd białkową paszą treściwą.

śruta poekstrakcyjna sojowa 48% (nr 676)

sm %

JPM

(w kg)

JPŻ

(w kg)

BTJN

(g/kg)

BTJE

(g/ kg)

88,3

1,03

1,02

328

224

potrzebna ilośd śruty :

1kg – 328 g BTJN

x kg – 165 g BTJN

x = 165/328 = 0,50kg

Dawki dla opasów INRA Strona 8 z 11

ponieważ pasza treściwa wprowadza (0.50kg × 1,03JPM) 0,51 JPM do dawki,

o tyle należy obniżyd ilośd JPM z kiszonki

Obliczenie o ile kg sm należy zmniejszyd ilośd kiszonki z kukurydzy w dawce

1 kg sm kiszonki – 0,9 JPM
x kg sm – 0,51 JPM

x = 0,57 kg sm

Nowy udział kiszonki z kukurydzy 6,78 – 0,57 = 6,21 kg sm

Bilans koocowy dawki

ilośd

JPM

BTJN

(g)

BTJE

(g)

zapotrzebowanie

max 8,5kg sm

6,1

518

518

kiszonka z kukurydzy

6,21 kg sm

5,59

323

410

śruta poekstr. sojowa 48% )

0,50 kg

0,51

167

114

razem

6,10

490

524

bilans

-

-

-28

+6

Sprawdzenie dopuszczalnego nadmiaru BTJE (tabela 39/2)

(BTJE-BTJN) / JPM = (524-490)/6,1 = 5,6

(max dopuszczalny 10-20)

Dawki dla opasów INRA Strona 9 z 11

Przypadek II

GED > GEO

(niedobór energii w paszy ob.)

Żywienie paszami objętościowymi + pasze treściwe

Przykład obliczania dawki pokarmowej dla buhajków opasanych

Charakterystyka zwierzęcia:

b

uhajek opasany (NCB)

masa ciała

450kg

zakładane przyrosty 1200g/d

 jednostka energii - JPŻ

Zapotrzebowanie

JPŻ

BTJ (g)

ZPP (JWB)

GED

(JPŻ/JWB)

(tabela 29/2)

7,0

655

8,0

0,88

Pasze w dawce
pasza objętościowa

w kg sm

sm %

JPM

JPŻ

BTJN

g

BTJE

g

JWB

GEO

(JPM/JWB)

kiszonka z kukurydzy

30% sm (nr 427)

30,0

0,90

0,80

52

66

1,13

0,80

pasze treściwe

w 1 kg paszy sm % JPM

JPŻ BTJN BTJE

ziarno jęczmienia

(nr 616)

86,9

1,00

1,00

69

89

śruta poekstr. sojowa

48% (nr 676)

88,3

1,03

1,02

328

224

1. Sprawdzenie pokrycia energetycznego

0,88 > 0,80

GED > GEO

UWAGA Konieczny dodatek paszy treściwej.

Pasza treściwa w dawce powoduje obniżenie DPSM

O

,

Uwzględnid pozorną wartośd wypełnieniową

Dawki dla opasów INRA Strona 10 z 11

2. Odczytanie pozornej wartości wypełnieniowej paszy objętościowej

(Tabele 36/2 lub 37/2 zależnie od koncentracji JP w paszy treściwej)

dane do odczytu

wartośd odczytana

JWB = 1,13 /kg sm p. objęt.
JPŻ = 0,80 /kg sm p. objęt.
GED = 0,88
pasze treściwe > 1 JPM/kg → (tabela 37/2)

WW

O

= 1,24 JWB

JWB/ kg sm obj.

1,10

1,15

GED 0,85

1,17

1,24

GED 0,90

1,23

1,31

3. Obliczanie DPSM kiszonki (na podstawie pozornej wartości wypełnieniowej)

ZPP

(JWB/d.)

8,0

DPSM (kg sm) =

______________________

=

_____

= 6,45kg sm

WW

O

(pozorna)

1,24

4. Wstępny bilans dawki

ilośd

JWB

JPŻ

BTJN

(g)

BTJE

(g)

zapotrzebowanie

8,0

7,0

655

655

kiszonka z kukurydzy

6,45 kg sm 8,0

5,16

335

426

bilans

-

-

-1,84

-320

-229

5. Wyliczenie niezbędnych ilości pasz treściwych w oparciu o niedobór energii
oraz BTJE lub BTJN (według większego niedoboru)

dla energii

aX + bY = niedobór JPŻ

dla białka

cX + dY = niedobór BTJ (N lub E)

X - ilośd kg paszy treściwej energetycznej (zboża)

Y - ilośd kg paszy treściwej białkowej (śruty poekstrakcyjne)

a, b – JPŻ /kg paszy

c, d – BTJ g/kg paszy

Dawki dla opasów INRA Strona 11 z 11

W dawce jest większy niedobór BTJN (-325g)

pasze treściwe

kg

JPŻ

BTJN

ziarno jęczmienia (nr 616)

X

a= 1,00

c= 69

śruta poekstr. sojowa 48% Y

b= 1,02

d= 328

dla energii

1X + 1,02Y = 1,84

dla białka

69X + 328Y = 320

X = 1,84 -1,02Y
69(1,84 -1,02Y) + 328Y = 320

126,96 – 70,38Y + 328Y = 320
257,62Y = 193,04

Y = 0,75 kg (śr. sojowa)

X = 1,84 – 1.02 × 0,75 = 1,08 kg (jęczmieo)

ilośd

JWB

JPŻ

BTJN

(g)

BTJE

(g)

zapotrzebowanie

8,0

7,0

655

655

kiszonka z kukurydzy

6,45 kg sm 8,0

5,16

335

426

ziarno jęczmienia

1,08 kg

-

1,08

75

96

śruta poekstr. sojowa 48%

0,75 kg

-

0,78

252

172

razem

7,02

662

694

bilans

-

-

-

+4

36

Sprawdzenie dopuszczalnego nadmiaru BTJE (tabela 39/2)

(BTJE-BTJN) / JPM = (694-662)/7,02 = 4,6

(max dopuszczalny 10-20)