Dziecko z zespołem Aspergera

w przedszkolu

Dorota Kalinowska - psycholog

Zespół Aspergera vs Autyzm

Podobieństwa:



Nieprawidłowości w zakresie interakcji społecznych;



Stereotypowy, ograniczony repertuar zainteresowań

i aktywności;

Różnice:



Brak ogólnego opóźnienia;



Brak upośledzenia rozwoju mowy;



Brak opóźnienia funkcji poznawczych.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Zaburzenia w sferze relacji społecznych

(skrajny

egocentryzm)



Nieumiejętność interakcji z rówieśnikami;



Brak potrzeby kontaktów z rówieśnikami;



Słabe rozumienie sygnałów społecznych;



Nieadekwatne zachowania społeczne i reakcje
emocjonalne;



Trudności w zrozumieniu niepisanych reguł
zachowania;

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Zaburzone interakcje społeczne

(co najmniej jedna z

poniższych cech)



Niezdarne kontakty społeczne;



Jednostronne reakcje na rówieśników;



Trudności w odczytywaniu emocji innych ludzi;



Brak reakcji na odczucia innych;

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Wąskie zainteresowania

(przynajmniej jedna z poniższych cech)



Wykluczenie innych zainteresowań;



Lgnięcie do tego, co powtarzalne;



Większe wykorzystanie pamięci niż rozumienia.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Powtarzające się zainteresowania, które mogą:

(przynajmniej jedna z poniższych)



Angażować siebie samego;



Angażować inne osoby.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Nietypowe cechy mowy i języka

(przynajmniej trzy z poniższych cech)



Opóźniony rozwój;



Formalny i pedantyczny język;



Nietypowa prozodia, dziwne brzmienie głosu;



Upośledzone rozumienie mowy;



Dosłowna interpretacja wypowiedzi;



Neologizmy lub oryginalny język;



Wokalizacja myśli

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Dziwaczna mowa

(co najmniej dwie z poniższych)



Nieprawidłowa odmiana wyrazów;



Mówi zbyt dużo lub zbyt mało;



Brak spójności w konwersacji;



Repetytywność mowy.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Samotnictwo

(co najmniej jedna z poniższych cech)



Brak bliskich przyjaciół;



Unikanie innych ludzi;



Brak zainteresowania zawieraniem przyjaźni;



Rola „samotnika”.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Zaburzona komunikacja niewerbalna

(co najmniej jedna poniższych

cech)



Ograniczona ekspresja mimiczna;



Nieumiejętność odczytywania emocji z mimiki drugiej osoby;



Brak zdolności porozumiewania się za pomocą spojrzeń;



Trudność w nawiązaniu i utrzymaniu kontaktu wzrokowego;



Nieumiejętność gestykulacji;



Podchodzi zbyt blisko drugiej osoby, trudność w utrzymaniu
odpowiedniego dystansu.

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Niesprawność motoryczna



Chód;



Gra w piłkę;



Utrzymanie równowagi;



Sprawność manualna;



Pismo odręczne;



Zbyt szybkie ruchy;

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Rozwój poznawczy



Trudność w rozumieniu myśli i uczuć innych osób;



Bezrefleksyjne komentowanie otoczenia;



Doskonała pamięć wzrokowa i werbalna;



Sztywność myślenia;



Niezwykłe zdolności arytmetyczne;



Hiperleksja

– doskonałe rozpoznawanie słów i słaba

zdolność ich rozumienia;



Wyobraźnia;

Kryteria diagnostyczne

wg Gillberg, Gillberg (1989)

Wrażliwość sensoryczna



Wrażliwość na dźwięk;



Wrażliwość dotykowa;



Wrażliwość na smaki, zapachy i konsystencję
pokarmów;



Wrażliwość wzrokowa;



Niska wrażliwość na ból;

Rola nauczyciela w pracy z dzieckiem

z Zespołem Aspergera.

Wsparcie rozwoju kompetencji społecznych:

1.

Wykorzystaj obecność innych dzieci jako źródło
modelowania prawidłowych zachowań;

2.

Zachęcaj dziecko do współpracy z rówieśnikami;

3.

Zachęcaj inne dzieci do kontaktu z dzieckiem z ZA na
terenie placówki oraz domu;

4.

Rozwijaj adekwatne zachowania innych dzieci względem
dziecka z ZA;

5.

Rozwijaj u dziecka umiejętność proszenia o pomoc;

Wsparcie rozwoju kompetencji społecznych:

6.

Naucz dziecko jak:



Rozpoczynać, podtrzymywać i kończyć zabawę w grupie;



Być elastycznym i dzielić się z innymi;



Bawić się samemu, bez sprawiania przykrości innym;

7.

Zachęcaj do rozwijania i podtrzymywania przyjaźni;

8.

W pracy z dzieckiem wykorzystaj:



Historyjki obrazkowe zawierające pozytywne zachowania
oraz negatywne;



Emotikony;



Lustro;

Wsparcie rozwoju emocjonalnego:

1.

Pomóż dziecku zrozumieć, czym są emocje;

2.

Skup jednorazowo na jednej emocji;

3.

Ucz, po czym można rozpoznać emocje:



Werbalnie;



Niewerbalnie;

4.

Rozwijaj świadomość tego, że każdy może czuć co
innego w podobnej sytuacji;

Wsparcie rozwoju emocjonalnego:

5.

Ucz mówienia o emocjach;

6.

Rozwijaj zdolność okazywania emocji;

7.

Ucz radzenia sobie z emocjami;

8.

Pokazuj konsekwencje wynikające z zachowania dziecka:



Dla dziecka;



Dla innych;

9.

Naucz dziecko różnicowania emocji;

10.

Wykorzystaj filmy do pracy, czasopisma i książki
bajkoterapeutyczne.

Rozwijanie zdolności posługiwania się językiem:

1.

Naucz dziecko:



Inicjowania rozmowy i jej kończenia;



Technik aktywnego słuchania;

2.

Pokaż jak można okazać współczucie, akceptację czy
niezadowolenie;

3.

Rozwijaj zdolność rozmowy z utrzymywaniem kontaktu
wzrokowego;

4.

Wykorzystaj w pracy z dzieckiem:



Story Cubes;



Historyjki społeczne;



Komiksy;

Rozwijanie zdolności posługiwania się językiem:

5.

Mów do dziecka w sposób zrozumiały;

6.

Wyjaśnij znaczenie metafor i powiedzonek;

7.

Naucz dziecko, jak modyfikować wysokość głosu, rytm, jak
akcentować kluczowe słowa, aby podkreślić emocje
związane z komunikatem;

8.

Unikaj abstrakcji mówiąc do dziecka;

9.

Nie karć za błędy językowe i neologizmy;

10.

Rozwijaj zdolność cichej wokalizacji myśli;

11.

Wydawaj polecenia pojedynczo;

Wspieranie niesprawności motorycznych:

1.

Poprawa zdolności łapania i rzucania piłki;

2.

Wykorzystywanie sprzętów do ćwiczeń sprawnościowych;

3.

Ćwiczenia małej motoryki (lepienie z plasteliny, posługiwanie
się nożyczkami itp);

4.

Nakładka na narzędzie pisarskie;

5.

Zachęcanie do zwolnienia tempa ruchów celem usprawnienia
precyzji;

Strategie dotyczące wrażliwości sensorycznej:

1.

Wykorzystuj zabawy stymulujące uwagę słuchową;

2.

Minimalizuj hałas w otoczeniu;

3.

Nie zmuszaj dziecka do jedzenia, ale zachęcaj do
próbowania i wąchania;

4.

Bądź uważny na zachowania świadczące o odczuwanym
bólu;

5.

Ucz dziecko mówienia o stopniu odczuwanego bólu;

6.

Wykonuj zalecenia terapeuty SI oraz psychologa.

Dziękuję za uwagę.