MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI KULTURALNE

Temat 1

Istota i geneza MSK

Istota i geneza MSK

Plan wykładu

1. MSK jako dziedzina stosunków
międzynarodowych
2. Pojęcie kultury
3. Zarys historii MSK

I. MSK jako dziedzina stosunków

międzynarodowych



MSK – jeden w wymiarów stosunków
międzynarodowych



Interdyscyplinarność



Zagadnienia dyscypliny:



Globalizacja i kultura



Dyplomacja kulturalna



Dziedzictwo kulturowe



Międzynarodowy obieg dzieł sztuki



Uczestnicy MSK i regulacje

II. Kultura w MSK



Szerokie i wąskie rozumienie kultury



Kultura jako zmienna



niezależna

niezależna



Czynnik ułatwiający współpracę międzynarodową



Czynnik utrudniający



Czynnik neutralny



Zależna

Zależna



Wpływ działań aktorów politycznych na sferę

kultury

III. Historia

Etapy MSK

1)

1)

stosunki żywiołowe

stosunki żywiołowe

1)

do XIX w.

2)

od XX/XXI

2)

instytucjonalizacja stosunków

instytucjonalizacja stosunków

międzynarodowych

międzynarodowych

Stosunki żywiołowe



Interakcje międzynarodowe o charakterze

nieformalnym.



dyfuzja kulturowa

dyfuzja kulturowa



Edward Tylor



Def = Spontaniczny proces przenikania

elementów kultury między
społeczeństwami lub wewnątrz

wielokulturowego społeczeństwa



Instrumenty dyfuzji: handel, wojny,

związki dynastyczne, media



Przykłady dyfuzji kulturowej:



Przepływ religii Jedwabnym

Szlakiem



Sanskryt (William Jones XVIII w.)



Style architektoniczne

Jedwabne szlaki



Jedwabny szlak

rozpoczynał się w

starożytnym Xi'an,

dawnej stolicy Chin a

kończył na Bliskim
Wschodzie i w Europie



Ułatwił dyfuzję kultur –

buddyzm,
chrześcijaństwo, islam,

produkcja jedwabiu,

papieru, sztuka

Dyfuzja językowa



Słowo ,,wino” - od sanskryckiego słowa

,,vena” (ukochany)



Wincenty – złożenie słów ,,vino” i ,,scent”



Odkrycie podobieństwa między sanskrytem

a językami Europy (1786 r. Sir William Jones

– angielski sędzia pracujący w Indiach)

Dyfuzja językowa - sanskryt

polski

polski

sanskryt

sanskryt

ang

ang

łacina

łacina

matka
(st.pol.
Macierz/mać

maat.r

mother

mater

brat

bhrat.r

brother

frater

dwa

dva

two

duo

Dyfuzja w arckitekturze

Gotyk



Gotyk – styl międzynarodowy, który
poprzez dyfuzję rozprzestrzenił się z
Francji w Europie



Opactwo St. Denis



Oriflamme

Gotyk



Sainte-
Chapelle,
Francja



Kaplica
pałacowa
św. Trójcy,
Lublin

neogotyk



Neuschwanstein
(Bawaria)



Ludwik II Bawarski



XIX w.

Stosunki żywiołowe współcześnie

przykłady



Język angielski zaczyna uwzględniać leksykę z

Język angielski zaczyna uwzględniać leksykę z

różnych stron świata

różnych stron świata



Indian English (nowa leksyka, np. crore = 10 mln)



Akronimy:



FOC = free of charge



ILU = I love you



FOB = Fresh off the Boat

Incydentalne porozumienia

międzynarodowe



Dwustronne umowy dot. Restytucji dóbr kultury
zgrabionych w czasie wojny



Pokój oliwski 1660



Kongres Wiedeński 1815

II

II

instytucjonalizacja stosunków

instytucjonalizacja stosunków

międzynarodowych

międzynarodowych

Procesy



Ogólna instytucjonalizacja SM



Większa świadomość roli kultury



1883 Allaince Francaise

Okres międzywojenny



Większa dynamika



Traktaty pokojowe



Traktat wersalski 1919



Traktat ryski 1921



Liga Narodów (Międzynarodowa Komisja
Współpracy Intelektualnej)



Dwustronne umowy kulturalne



Ochrona mniejszości



Traktat wersalski określił różne kryteria

wydrębniania mniejszości narodowych



Mniejszości zyskały wiele nowych praw



Nowe instytucje promujące kultury narodowe –
początki dyplomacji kulturowej



Organy państwowe



Instytucje prywatne

Po II Wojnie światowej

UNESCO

UNESCO



United Nations
Educational, Scientific
and Cultural
Organization



Konferencja

założycielska – 16 XI

1945, Londyn

Cechy ogólne MSK



Instytucjonalizacja kontaktów kulturowych



Izolacja



Kultura jako instrument wojny psychologicznej

Zimna wojna

Zimna wojna



Stosunki w
państwach
sojalistycznych



Wzmocnienie
współpracy

instytucjonalnej



Nowy model kultury



Doktryna: realizm

socjalistyczny -

Maksym Gorki 1934



W Europie
Zachodniej



Pluralizm



Nowe ruchy

społeczne



Stosunki rynkowe



Rada Europy – 1949



Europejska

Konwencja Kulturalna

1954 r.

W USA



Walka z komunizmem



”czarna lista”



American way of life



Negatywna rola makkartyzmu\



Stypendia Fullbrighta

Przełom w MSK



20 rocznica UNESCO – przyjęcie Deklaracji
Zasad Międzynarodowej Współpracy
Kulturalnej



Akt Końcowy KBWE 1975 r. - MSK uznane za
samodzielną sferę stosunków
międzynarodowych