VADEMECUM

KOLEKCJONERA KAKTUSÓW

( KAKTUSY MROZOODPORNE)

BYDGOSKI KLUB MIŁOŚNIKÓW KAKTUSÓW

BYDGOSZCZ - LUTY 2002 ROK

Spis treści

strona

I. Zalety mrozoodpornej kolekcji kaktusów 3

II. Środowisko naturalne kaktusów mrozoodpornych 4

III. Wpływ warunków atmosferycznych na kaktusy

mrozoodporne 5

IV. Zakładanie ogródków skalnych i pielęgnacja kaktusów 8

V. Ochrona kaktusów mrozoodpornych przed szkodnikami

i chorobami 11

VI. Rozmnażanie kaktusów mrozoodpornych 12

VII. Literatura 12

I. Zalety mrozoodpornej kolekcji kaktusów.

Często słyszy się twierdzenie, że kaktusowe hobby wymaga specy-

ficznych warunków uprawy a tym samym wiąże się z wysokimi kosztami

utrzymania i dlatego należy do drogich przyjemności na którą nie każdy

może sobie pozwolić. Niewątpliwie zawarta jest w tym jedynie część

prawdy, bo w uprawie trzeba jednak naszym ulubieńcom zapewnić choć

minimum warunków panujących w środowisku naturalnym. Analizując

jednak warunki w których żyją kaktusy łatwo zauważyć, że stanowią dość

zróżnicowaną rodzinę i są rozprzestrzenione w wielu strefach klimatycz-

nych. Zamieszkują rozległe obszary obu Ameryk, od Patagonii aż po Ka-

nadę. Wiele też z nich rośnie w klimacie kontynentalnym zbliżonym do

naszego.

Właśnie rośliny z tych regionów nie wymagają szczególnie troskli-

wej opieki, co nie jest bez znaczenia zimą, tj. w okresie najbardziej nie-

bezpiecznym dla zdrowego przetrwania kaktusów, który wiąże się z naj-

większymi trudnościami uprawowymi i wymaga sporych nakładów finan-

sowych (wydzielenie odpowiedniego miejsca z optymalnym oświetleniem

i temperaturą).

Będąc posiadaczem kawałka działki czy też przydomowego ogródka

możemy stać się hobbystą dysponującym doskonałymi warunkami do

uprawy kaktusów, przy znikomych kosztach i nakładach pracy. Ostatecz-

nie wystarczy do tego, tyle że w mniejszej skali - zwykła balkonowa

skrzynka.

Całe zagadnienie sprowadza się tu jedynie do wyboru odpowiednich

roślin. Nie kolekcjonujemy za wszelką cenę tych gatunków, którym nie

jesteśmy w stanie zapewnić optymalnych warunków bytowania w okresie

wegetacji a tym bardziej w okresie spoczynku! Zbieranie kaktusów bez

zapewnienia im wymaganych temperatur może zakończyć się nawet utratą

całej kolekcji i zniechęcić do kontynuowania tego pięknego hobby.

Jeżeli zdecydujemy się na uprawę kaktusów, które podczas zimy nie

wymagają w ogóle ogrzewania lub jedynie w minimalnym stopniu, tym

samym pomniejszają koszty utrzymania kolekcji. Uproszczona pielęgna-

cja i estetyczniejsza upraw to obok minimalnych kosztów kolejne zalety

mrozoodpornej kolekcji.

W przekonaniu wielu jeszcze kaktofilów, którzy cokolwiek słyszeli

o mrozoodpornych kaktusach panuje pogląd, że ilość tych gatunków ogra-

nicza się zaledwie do kilku drobnych, płożących się roślin typu Opuntia

- 3 -

fragilis czy też Opuntia pheacantha. Tymczasem prawda jest zupełnie

inna. Oprócz wielu gatunków opuncji ( Maihuenia, Opuntia,

Cylindropuntia ) należą tu również kaktusy kuliste i cylindryczne, np.

niektóre gatunki z rodzajów Coryphantha, Neobesseya, Echinocereus czy

Pediocactus. Asortyment roślin do wysadzania może być jeszcze większy

jeżeli zabezpieczy się je przed wpływem opadów atmosferycznych.

Chodzi tu o niektóre gatunki z rodzajów Escobaria, Sclerocactus,

Austrocactus, Pterocactus czy większość przedstawicieli rodzajów

Echinocereus i Tephrocactus oraz kolejną, mniej znaną a liczną grupę

opuncji.

Wszystkie je można uprawiać na stanowiskach (z mniejszym lub

większym powodzeniem) pamiętając o ochronie przed deszczem i

śniegiem.

Jeżeli dodamy do tego jeszcze te gatunki, które jedynie w minimal-

nym stopniu wymagają zabezpieczenia przed nagłymi zmianami tempera-

tury i większymi mrozami, to liczba ta okaże się wręcz imponująca.

Zresztą na tym polu jest szczególnie dużo miejsca na eksperymenty, gdyż

wśród poszczególnych rodzajów z pewnością dałoby się jeszcze wyszukać

pojedyncze gatunki - dotychczas nie uprawiane w gruncie. Jednak nawet

mniej lubiane i często wręcz pogardzane mrozoodporne opuncje mogą

okazać się wdzięcznymi i pięknie kwitnącymi roślinami, które każdemu

ich właścicielowi zapewnią wiele radosnych przeżyć.

II. Środowisko naturalne kaktusów mrozoodpornych.

Tereny występowania kaktusów ciągną się łańcuchem Kordylierów

przez obszar o długości około 12. 000 km, od Gór Skalistych w Kanadzie,

aż po bezdrzewne równiny Patagonii.

Najmniej wymagające i najbardziej odporne w naszym klimacie

podczas zimy są kaktusy pochodzące z kanadyjskich prowincji Manitoba,

Alberta i Kolumbia Brytyjska oraz ze stanów amerykańskich: Idaho,

Montana, Dakota, Wyoming i Nebraska. Tutaj w lodowatym powietrzu

górskim, występują głównie płożące się opuncje. W ich ojczyźnie panuje

znacznie surowszy klimat niż wynikałoby to z położenia geograficznego.

Panuje tu klimat wybitnie kontynentalny, z temperaturami spadającymi

często poniżej -30°C. Kaktusy są jednak wtedy przykryte grubą warstwą

śniegu. Natomiast na wiosnę i w lecie obszary te znajdują się pod wpły-

wem gorących mas powietrza. Przejście od zimy do lata jest tu bardzo

- 4 -

szybkie. Lato jest krótkie, upalne i suche a po nim przychodzi długotrwała

pogodna jesień.

W stanach Kolorado, Utah, Newada klimat jest półpustynny, konty-

nentalny; lato niezmiernie gorące i bardzo suche. Opady są tu wyjątkowo

skąpe a granica wiecznego śniegu przebiega wysoko w górach. Kaktusy

rosną zwykle na wysokości 2-3 tysięcy m n. p. m. Zimy są z reguły suche,

chociaż czasami spada śnieg i nierzadko panują temperatury ujemne do -

16 C. Szczególnie charakterystyczne dla tych terenów są duże dobowe

wahania temperatury.

Również w Arizonie, Teksasie, Nowym Meksyku i w przygrani-

cznych stanach meksykańskich, chociaż zima jest tam okresem

zdecydowanie suchym, zdarza się mróz i śnieg.

Kaktusy pochodzące z Ameryki Południowej rosną zwykle w wyso-

kich partiach Andów, na wysokości 2-3 tysięcy m n. p. m. (Peru, Boliwia,

Płn. Argentyna, Płn. Chile) i do prawidłowego rozwoju wymagają niskich

temperatur oraz suszy w okresie zimy. Panuje tu duża przewiewność i

suchość powietrza. Nocą panuje w górach przenikliwe zimno, ale w dzień,

dzięki dużemu nasłonecznieniu, temperatura wzrasta znacznie powyżej

0°C. Granica wiecznego śniegu przebiega powyżej 5000 m, ale wysoko

rosnące oreocereusy czy tefrocactusy nieraz całymi dniami pokryte są

białymi czapami śniegu.

Tereny południowej części Andów (Chile i Patagonia) mają podobne

warunki zimowe jak północna i centralna Europa a może nawet jeszcze

ostrzejsze. Panuje tu wilgotne zimno z opadami śniegu. W centralnym

Chile widuje się kaktusy z rodzaju Eriosyce lub Trichocereus prawie

całkowicie pokryte śniegiem. Gatunki z terenów południowego Chile, z

rodzaju Maihuenia bywają miesiącami zagrzebane w śniegu i wilgoci.

Na najdalej wysuniętym na południe obszarze aż do Cieśniny Ma-

gellana rosną gatunki Austrocactus australis, Pterocactus bertinii i Te-

phrocactus darwinii. Lato trwa tu tylko dwa miesiące, nic więc dziwne-

go, że właśnie te i inne kaktusy z tych terenów muszą bez szkody dla sie-

bie wytrzymywać temperatury ujemne.

Zresztą bez względu na jakim terytorium kaktusy te rosną, jedną ce-

chę mają wspólną - jest nią wrodzona odporność na mróz i opady śniegu.

III. Wpływ warunków atmosferycznych na kaktusy mrozoodporne.

Znajomość warunków klimatycznych w środowisku naturalnym w

przypadku uprawy kaktusów mrozoodpornych jest szczególnie cenna i

- 5 -

bardzo istotna. Dzięki niej możemy przynajmniej częściowo przewidzieć

czego dana roślina wymaga i jakie warunki musimy zapewnić aby wege-

tacja przebiegała prawidłowo a zimowanie odbyło się bez strat.

Nie jesteśmy w stanie odtworzyć identycznych warunków środowi

, które na stanowiskach naturalnych oddziaływają na rozwój kak

tusów. Chodzi tu przede wszystkim o silne promieniowanie ultrafioletów

panujące na wysokości 3-5 tysięcy m n. p. m. oraz bardzo duże wahani

temperatur między dniem a nocą - dochodzące nawet do 50°C. Czynnik

te wywierają znaczny wpływ na wzrost, pokrój roślin i dlatego w swoje

ojczyźnie kaktusy są zwykle bardziej zwarte, obficiej uciernione i tward

sze aniżeli uprawiane u nas.

Z działaniem temperatur ujemnych oraz intensywnością promienio

wania słonecznego wiąże się także kwitnienie większości kaktusów z ro

dzajów Opuntia, Tephrocactus, Oreocereus i innych, które zwykle w na

szym klimacie nie kwitną. Dla wielu z nich właśnie wpływ mroźnej zim;

jest bodźcem i warunkiem wiosennego kwitnienia. Inne, o wrażliwych n

wilgoć korzeniach, kwitną gdy zabezpieczone przed wpływem opadó\

atmosferycznych zostały jednak poddane działaniu temperatur ujemnych

Dlatego pozwólmy naszym mrozoodpomym roślinom zmarszczyć się o<

zimna podczas zimy, za co latem odwdzięczą się nam wspaniałym kwit

nieniem. Gdy rośliny przez pozbywanie się jesienią nadmiernej ilości wo

dy z organizmu sukcesywnie przygotowują się do okresu zimowego spo

czynku - jest to sytuacja najdoskonalsza. Najwyraźniej zjawisko to możn

zauważyć u opuncji kanadyjskich, które w okresie ciepłym są sztywne

wyprostowane ale już z końcem sierpnia tracą turgor i pokładają się, ci

sygnalizuje u nich przygotowywanie się do zimy. Proces utraty wod;

przebiega tu samoistnie bez względu na to, czy w okresie tym jest całkien

sucho, czy też padają deszcze. Sok komórkowy gęstnieje i system naczy

niowy nie przyjmuje już wody, której nadmiar przy ujemnych temperatu

rach powodowałby rozsadzanie komórek i zagładę tkanek rośliny.

W warunkach środkowoeuropejskich (wilgotnej i mroźnej zimy

trzeba je jednak odpowiednio wcześniej zabezpieczyć przed opadami, po-

nieważ wilgotne podłoże przy jednoczesnych spadkach temperatury:

pewnością spowodowałyby ich śmierć. Jeszcze innym gatunkom, gdyby

śmy chcieli uprawiać je na wolnej przestrzeni, musimy poza okresem wio

senno - letnim zapewnić ochronę zarówno przed wilgocią jak i spadkam

temperatury poniżej -8°C. Uwzględniając różne wymagania można doko-

- 6 -

nać podziału kaktusów mrozoodpornych na trzy zasadnicze grypy, a

mianowicie:

a) kaktusy w pełni mrozoodporne - znoszące wilgotność i temperaturę

naszej zimy (-20°C).

Opuntia: basilaris

v. nana; fragilis z odmianami v. SB 95, v.

brachyartha LZ 341, v. denudata, v. oplocarpa, v. sydowiana; hystricina

z odmianami v. bensoni, v. MUG 119, v. nicholii; macrorhiza;

phaecantha z odmianami v. arenacea, v. camanchica, v. major, v.

oklahomensis, v. salmonea; rhodantha z odmianaimi v. multispina, v.

pisciformis, v. schumanniana, v. spinosior; rutila; tortispina DJF 801;

xanthostemma elegans, erinacea v. utahiensis, i inne.

b) kaktusy mrozoodporne - wymagające ochrony przed wilgocią (-15° do

-20°C).

Opuntia: basilaris

z odmianami v. humistata, v. ramosa; hystricyna v.

ursina; pollardii Lousiana, schveniniana, woodsii,

Cylindropuntia: imbricata, viridiflora, whipplei

i inne,

Maihueniopsis darwinii,

Maihuenia: patagonica, poeppigii,

Echinocereus: pectinatus

z odmianami coccineus; engelmanii; fendle-

ri; reichenbachii; triglochidiatus; viridiflorus; baileyi;

chloranthus; dasyacanthus; melanocentrus; purpureus i

inne,

Escobaria leeii, sneedii, vivipara

z odmianami v. neomoxicana, v. ari-

zonica, v. kaibabensis,

Neobesseya missouriensis,

Sclerocactus glaucus, mesa-verdae, polyancistrus, pubispinus, whip-

pleii,

Pediocactus simpsoni

v. minor, knowltoni, pebelsianus v. jickeisenii,

Toumeya papyracantha (obie formy),

Utahia sileri,

Tephrocactus: corrugatus, pentlandii, andicolus

i inne.

c) kaktusy ograniczenie mrozoodporne - wymagające ochrony przed

wilgocią i spadkami temperatury poniżej -8°C.

Oroya, Soehnensia, Oreocereus, Escobaria, Echinocereus, Cylin-

dropuntia, Maihueniopsis: conoideaHPT 174, minuta HPT 187, ova-

ła, platyacantha; Mammmillaria wrightii (forma), Tephrocactus: glo-

meratus, russellii i inne.

- 7 -

Do tej grupy można dodać towarzyszące kaktusom inne sukulenty, a

mianowicie:

Agave: desentii (-20°C), parryi v. covesii (-15°C), parviflora (-15°C),

schottii (-15°C), utahensis (-23°C),

Delosperma. congestum, cooperi, lineare, suthenlandii (-20°C),

Orostachys: iwarenge, spinosus

(-20°),

Rhodiola: primuloides, rosea (-20°C),

Rosularia: pallida, rechingeri (-20°C),

Saxifraga (-20°C),

Sedum

(-20°C),

Sempervivum

(-20°C),

Sinocrassula

(-20°C),

Yucca: elata, glauca (-20°C).

IV. Zakładanie ogródków skalnych i pielęgnacja kaktusów.

Decydując się na zimowanie kaktusów w otwartym terenie trzeb

pamiętać, że jest to sprawa nie tylko doboru asortymentu roślin ale rów

nież miejsca, które trzeba odpowiednio przygotować. Wybrany w ogro

dzie teren powinien być maksymalnie nasłoneczniony i chroniony przed

wiatrem. Szczególnie godne polecenia są w tym przypadku miejsca poło

żonę przy południowej ścianie domu i osłonięte przed mroźnymi, zwła

szcza wschodnimi i północnymi wiatrami. Zaletą tak sytuowanego

stanowiska jest to, że w ciągu całego roku panują tu nieco wyższ

temperatury przeciętne, niż na odsłoniętym terenie. Wynika to zarówno

ochrony przed wiatrami jak i z ciepła, które promieniują ściany budynku

Jednocześnie musimy pamiętać aby zabezpieczyć teren skalniaka przed

wilgocią skraplającą się z dachu poprzez system rynien spadowych.

Taki przydomowy ogródek skalny ukształtowany jest najczęściej w

formie skarpy lub rabaty albo połączenia rabaty ze skarpą. Nie poleca się

natomiast budowy skalniaka w postaci spłaszczonego stożka, obłożonego

dookoła kamieniami i usytuowanego pośrodku trawnika.

Podstawowym budulcem ogródka skalnego są elementy z naturalne

go kamienia, najczęściej różnych odmian piaskowca i wapieni, rzadzie

granitu lub bazaltu. Często używa się tez kamieni polnych, nie jest to jed

nak materiał zalecany, szczególnie jeżeli występuje w drobnej formie tzw

„kocich łbów".

W literaturze można spotkać różne warianty organizowania zagonu

- 8 -

pod uprawę kaktusów mrozoodpornych - w gruncie rzeczy są one do sie-

bie podobne. Cechą zasadniczą jest ich bardzo duża przepuszczalność

wody! Jeżeli zastosujemy dobry drenaż - rośliny w okresie wegetacji będą

wymagały dodatkowego podlewania, o tyle zimą przeżyją nam bez pro-

blemu.

Jak zatem wygląda to w praktyce. Teren pod przyszły zagon powi-

nien być podwyższony. Najlepiej usypać lekki nasyp ze spadkiem w kie-

runku południowym. Następnie trzeba przykryć go folią (odizolować od

podłoża). Ma to swoje zalety - chwasty nie przebiją przez wierzchnią

warstwę, jak też nie wyrządzą nam szkody gryzonie (krety lub nornice).

Woda nie pozostaje ani nie wsiąka tylko spływa, ograniczamy również

dostęp wilgoci od spodu. Na folię układamy drenaż z tłucznia (najlepsza

jest potłuczona stara dachówka lub cegła) bądź kamień o średnicy od 2 do

5 cm. Na 10 - 15 cm warstwę drenażu układamy folię perforowaną (może

być ale nie musi). Dajemy w ten sposób lepszy dostęp powietrza do korze-

ni i zapobiegamy zamulaniu się drenażu. Następnie nakładamy 5 -8 cm

warstwę żwiru. Na tak przygotowanym podłożu układamy większe kmie-

nie - tak aby tworzyły fasady. Jest to korzystne ze względu na zatrzymy-

wanie wody i powolniejsze jej wnikanie w głąb gleby. Poza tym jest to

jednocześnie element dekoracyjny naszego skalniaka. Wierzchnią war-

stwę wypełniamy żyzną, jednak dobrze przepuszczalną glebą. Substrat ten

możemy przygotować w następujący sposób: 1/3 ziemi kompostowej, 1/3

torfu ogrodniczego, 1/3 gruboziarnistego żwiru lub cegły o średnicy 4 -8

milimetrów. Niewielki dodatek gliny wpływa dodatnio na zawiązywanie

pąków kwiatowych i lepsze wybarwienie cierni. Dla roślin wymagających

pH wyższego od pH 6 dodajemy trochę tłucznia wapiennego (szczególnie

Echinocereus, Escobaria i niektóre Opuntia).

Przy budowie ogródka skalnego należy zwrócić uwagę na wrażli-

wość poszczególnych gatunków na wilgotność podłoża i sadzić je w od-

powiednio zdrenowanych miejscach. Często tą wrażliwość na wilgoć da

się wyeliminować stosując szczepienie na bardzo wytrzymałych opun-

cjach kanadyjskich. Szczególnie dobrze nadaje się do tego celu Opuntia

fragilis, której jednoroczne człony jajowatego kształtu ukorzeniają się

bardzo szybko i łatwo przyjmują wszystkie zrazy.

Delikatniejsze gatunki z grupy b i c musimy zabezpieczyć przed

zmiennymi warunkami naszych zim, rozpościerając nad nimi w tym okre-

sie (co najmniej od połowy września) rodzaj jakiegoś zadaszenia. Dlatego

przystępując do budowy skalniaka dobrze jest o tym pomyśleć wcześniej i

przyjąć takie rozwiązanie aby w odpowiednim czasie zabezpieczyć go

przed opadami atmosferycznymi.

Osobiście stosuję szczelne zakrycie z folii na stelażu wykonanym z

giętkich listewek lub podobnego materiału. Nie polecam częściowego za-

daszenia, często zalecanego w literaturze gdyż jest niszczone przez po-

rywiste wiatry. Nigdy nie zdarzyło mi się żeby kaktusy się zaparzyły lub

też ucierpiały w inny sposób a jest zawsze gwarancja, że nie nastąpi za-

ciek deszczu lub nawiany zostanie śnieg, który po stopieniu mógłby za-

szkodzić zasuszonym do tej pory kaktusom. Konstrukcja musi odpowia-

dać kształtowi skalniaka i mieć wysokość co najmniej 40 cm, aby powie-

trze zbyt szybko się nie ochładzało i zbyt nie nagrzewało w promieniach

zimowego słońca.

Teren obsadzamy kaktusami w okresie od 15 maja do 15 lipca, tak

żeby przed nastaniem mrozów rośliny zdążyły się dobrze zakorzenić i za-

aklimatyzować.

Zabiegi pielęgnacyjne ograniczają się głównie do pielenia i usuwa-

nia zeszłorocznych owoców i części kwiatowych. Usuwanie martwych

resztek roślin jest bardzo ważne ponieważ mogą się one stać ogniskiem

zapalnym pochodzenia bakteryjnego.

Wkrótce po rozpoczęciu wegetacji (druga połowa maja lub nieco

później) kaktusy zasilamy nawozami mineralnymi - ubogimi w azot, a

bogatymi w potas i fosfor - co dodatnio wpływa na obfitość kwitnienia.

Przed nawożeniem rośliny powinny być podlane gdyż nie należy stoso-

wać nawozów na wysuszoną glebę nawet wówczas gdy dajemy je w roz-

tworach wodnych. Podlewanie kaktusów posadzonych w gruncie zależy

od warunków atmosferycznych. Proces ten jednak musimy regulować

gdyż dla wielu gatunków kaktusów zbyt długie okresy suszy a tym bar-

-10-

dziej ciągłych opadów są szkodliwe. Na dobrze zdrenowanym podłożu

wilgotność gleby nie utrzymuje się zbyt długo i dlatego czasami musimy

dostarczać roślinom dodatkowe dawki wody.

Nigdy nie należy jednak podlewać roślin w pełnym słońcu a jedynie

rano lub wieczorem. Temperatura wody dla roślin uprawianych w gruncie

nie ma większego znaczenia aczkolwiek zawsze jest lepiej używać wody

o temperaturze otoczenia! Jeśli substrat jest mocno wysuszony - podlewa-

nie należy powtórzyć dwu lub trzykrotnie. Do podlewania należy używać

raczej konewki a nie węża z wodą pod znacznym ciśnieniem. Rośliny

młode lub słabo ukorzenione wymagają regularniejszego i obfitszego

podlewania aniżeli kaktusy starsze. Ponieważ jednak na odsłoniętym

terenie kaktusy mają możliwość pobierania wilgoci powstającej z nocnych

mgieł i porannej rosy, podlewanie ich ogranicza się jedynie do okresu

długotrwałych letnich upałów. Większość roślin znaczne ilości wody

potrzebuje tuż przed zakwitnięciem oraz w pierwszej fazie kwitnienia.

Im bliżej jesieni, tym zapotrzebowanie na wodę zmniejsza się, aż

wreszcie musimy zacząć regulować i ograniczać dawki wody przez osła-

nianie naszych kaktusów przed jesiennymi deszczami.

V. Ochrona kaktusów mrozoodpornych przed szkodnikami

i chorobami.

W stosunku do roślin posadzonych w gruncie na otwartej przestrzeni

należy częściej stosować środki owadobójcze. Rośliny są szczególnie

narażone na atakowanie przez mszyce łodygową i korzeniową a także

czerwonego pajączka. Z powodzeniem stosuje się Basudin i Karate

(przędziorki).

Zwalczanie szkodników rozpoczynamy tuż po rozpoczęciu przez

rośliny pełnej wegetacji - a więc od maja. Wtedy też powinno zwalczać

się ślimaki, które są szczególnie niebezpieczne dla młodych pędów i

pąków kwiatowych.

Choroby naszych kaktusów są powodowane najczęściej nadmiarem

wilgoci w powietrzu i glebie, są pochodzenia przeważnie grzybowego a

czasem bakteryjnego. Aby im zapobiec, tuż po zdjęciu zimowego

zadaszenia opryskujemy kaktusy (najlepiej w pochmurny ale

bezdeszczowy dzień) preparatem Miedzian, który ma również działanie

bakteriobójcze. Po tygodniu zabieg należy powtórzyć przy użyciu

preparatu Topsin (działanie wgłębne w tkanki roślin).

- 11-

Ten schemat oprysków stosujemy również jesienią, tuż przed zało-

żeniem zimowego zadaszenia.

VI. Rozmnażanie kaktusów mrozoodpornych.

1. Rozmnażanie generatywne.

Wysiane w luźny substrat nasiona (nie należy stosować preparatów

grzybobójczych ponieważ hamują kiełkowanie) kiełkują zazwyczaj bar-

dzo opornie i często ukazanie się siewek następuje dopiero po tygodniach

lub miesiącach a u niektórych nawet po latach. Uważa się, że wystawienie

nasion zimą na bezpośrednie oddziaływanie temperatury wpływa dodatnio

na przyspieszenie tego procesu.

Zainteresowanych tym dość trudnym sposobem rozmnażania pole-

cam obszerny artykuł zamieszczony w „Świecie Kaktusów" z 1992 roku.

2. Rozmnażanie wegetatywne.

O wiele łatwiejsze i szybsze jest rozmnażanie poprzez sadzonkowa-

nie pędów odcinanych od roślin matecznych w czerwcu. Rany pędów za-

suszamy przez kilka dni po czym sadzimy w luźnym, wilgotnym substra-

cie. Rośliny ukorzeniają się w ciągu paru dni i już w roku następnym są

zdolne do kwitnienia, podczas gdy uzyskane z nasion potrzebują trzech a

nawet pięciu lat aby wydać kwiaty.

VII. Literatura.

• Z. Fleischer, B. ScMtz - „Kaktusy"
• S. Hinz, M. Abramowicz - „Uprawa kaktusów"
• „Świat kaktusów" - roczniki 1983, 1984, 1992 i 1995

• Kakteen - Haage - Pflanzenund Samenangebot Herbst 2001

-12-

Redakcja: Piotr Modrakowski

Skład i druk: Ryszard Czachorowski

Powielanie: Bernard Strzyżewski