Izba Pamięci Dworu Antopolskiego

IZBA PAMIĘCI DWORU ANTOPOLSKIEGO

Antopol położony jest w malowniczej
okolicy w połowie drogi pomiędzy
Chełmem a Białą Podlaską

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można umieścić
w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj karty
Narzędzia do rysowania, aby zmienić formatowanie
pola tekstowego cytatu.]

Nowoczesny pawilon mieści biuro Tadeusza
Kisiela, który udostępnił część dużej sali
na Mini-Muzeum – Izbę Pamięci Dworu
Antopolskiego i Rodziny Zaleskich.

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można
umieścić w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj
karty Narzędzia do rysowania, aby zmienić
formatowanie pola tekstowego cytatu.]

Bajecznie kolorowy czarowny ogród jest
dziełem Barbary Kisielowej.
Fot. 2012 rok

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można
umieścić w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj
karty Narzędzia do rysowania, aby zmienić
formatowanie pola tekstowego cytatu.]

Minialbumik

zawiera

skondensowane

informa-

cje o historii i faktach związanych z nieistniejącym
już dworem w Antopolu i jego mieszkańcach, dwo-
rem, który stał niegdyś nieopodal parku. Zabytkowy
dwór w Antopolu został doszczętnie spalony w 1943
roku – w ramach spektakularnej akcji partyzantki
radzieckiej, działającej pod dowództwem lejtnanta
Fiodora Kowalowa. I chyba szczęście miał stary
dwór, że to szlachetny ogień go unicestwił, że nie
zdążył zbeszcześcić go zachłanny motłoch, że
złoczyńcy nie zdążyli go zbrukać.

Witraż

został

wykonany

pracowni

artystycznej

pana Mirosława Spirowskiego.

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można
umieścić w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj
karty Narzędzia do rysowania, aby zmienić
formatowanie pola tekstowego cytatu.]

Od niedawna widać zarys dworu na witrażu

w kościele parafialnym w Opolu i chociaż historia
Antopola i jego mieszkańców osnuwa już tylko mgła
zapomnienia – to jednak czasami ożywa we wspo-
mnieniach. I nagle – zupełnie niespodzianie – jawi
się optymistyczna nowa rzeczywistość – a to za
sprawą wielkiego serca i najszlachetniejszego uczucia
przyjaźni młodych mieszkańców nowego Antopola:
państwa Barbary i Tadeusza Kisielów, którzy
udostępnili w swym nowoczesnym biurze miejsce na
urządzenie Mini-Muzeum – Izby Pamięci Dworu
Antopolskiego i Rodziny Zaleskich.

Trudno

przywołać

życia

drogich

nieobecnych, którzy dużo wcześniej odeszli. Pomogą
zachować ich w serdecznej pamięci portrety i fotogra-
fie zgromadzone w Mini-Muzeum.

Prawdziwym

zbiegiem

okoliczności

została

odnaleziona jedyna fotografia wnętrza dworu antopol-
skiego – a na niej fragment mniejszego salonu z gar-
niturem stylowych mebli – który jakby na przekór
złemu losowi też cudem ocalał – i jako świadek
dawnych czasów stał się żywą pamiątką po nieistnie-
jącym dworze i można było myśleć o eksponowaniu
autentycznych pamiątek dworu antopolskiego.

Ekspozycję otwiera projekt witraża M. Piwockiej i E.
Zubowskiej

wykonany

według

pomysłu A.

Rudniewskiej, który został poświęcony przez
proboszcza ks. kanonika J. Liwaka we wrześniu 2010
roku w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
w Opolu-Podedwórzu. Witraż powstał w pracowni
artystycznej pana Mirosława. Został na nim
odtworzony widok dworu antopolskiego, obok
Mauzoleum rodziny Szlubowskich – obecnie tzw.
Biały Kościół pw. Zwiastowania NMP, poniżej
drewniany kościół w Tokarach, oficyna dworska
majątku Tokary – również już nieistniejąca, słup
graniczny z Białorusią i najstarszy pomnik w gminie
Podedwórze – kapliczka z 1620 roku. U dołu herb
Lis-Bzura, którymi pieczętowali się Zalescy z Tokar i
Antopola. Poniżej skromny obraz Matki Boskiej
Częstochowskiej z zawieszonymi różańcami –

znaleziony w opuszczonym domu w Feliksowie w
czasie porządkowania z pp. Kisielami.

Oprawiony adres z podziękowaniem od

mieszkańców parafii Opole za ufundowane witraże –
dla Alicji Marii Rudniewskiej.

Wszystkie fotogramy – zarówno widoki, jak i

portrety fotograficzne – oprawione są w ciemne ramy
drewniane dębowe lub mahoniowe na passepartout w
kolorze bordo.

Na środku ściany po lewej stronie kominka

wisi widok dworu antopolskiego wykonany według
fotografii wykonanej przez niemieckiego administra-
tora Strehla w 1941 roku. Nad nim fotografia Janusza
Zaleskiego – ostatniego dziedzica Antopola, z 1938
roku. Obok też fotografia Janusza Zaleskiego trzyma-
jącego za uzdę swego konia wierzchowego za stadni-
ny w Janowie Podlaskim. Fotografia z 1938 roku.

W centralnym miejscu ściany środkowej wisi

portret olejny Marii Salomei z Korwin Szlubowskiej
Andrzejowej Korwin Piotrowskiej – siostry Stanisła-
wa hr. Szlubowskiego z Radzynia. Była matką Anto-
niny Henrykowej Zaleskiej (z domu Korwin Piotrow-
skiej). Zakonnicy karmelitanki i Emilii Natalii, też
Zaleskiej. To dzięki Salomei Marii zaistniało
pokrewieństwo z Wielhorskimi i Rulikowskimi.

Z lewej strony poniżej wiszą portrety fotografi-

czne Antoniny z Korwin Piotrowskich Henrykowej
Zaleskiej – córki Andrzeja i Marii Salomei z Korwin
Szlubowskich. Urodzona w 1850 roku, zmarła
w Antopolu w 1936 roku. Pochowana w grobowcu
w Czerwonym Kościele w Opolu.

Obok – portret fotograficzny Henryka Lis-

Zaleskiego (1840-1917), męża Antoniny, inicjatora i

współfundatora kościoła w Opolu.

Po prawej stronie portretu Marii Salomei wisi

portret fotograficzny Bohdana Zaleskiego (w kontu-
szu), syna Antoniny i Henryka Zaleskich. Bohdan
Henryk Józef Maria Zaleski (1873-1919), właściciel
majątku Atspuka i Eleonorowo w Inflantach i Anto-
pola. Jedyne ocalałe zdjęcie z balu w Resursie
w kontuszu przy karabeli (fotografia z 1908 roku).

Obok portret fotogrficzny jego żony Zofii

z Doliwa Sobockich Bohdanowej Zaleskiej, urodzo-
nej w Matwiejowiczach z 1875 roku. Zmarła w Kon-
stancinie w 1959 roku. Fotografia z 1922 roku.

Kanapa jest częścią stylowego garnituru, który

był jedną z nielicznych pamiątek ocalałych ze
spalonego dworu. To on był inspiracją do stworzenia
Mini – Muzeum.

Na trzeciej ścianie duży widok dworu antopolskiego
w śniegu według fotografii z 1942 roku. Poniżej
fragment wnętrza dworu – salonik z ocalałym
garniturem mebli stylowych – fotografia z 1938 roku.

lewej

strony

Rodzice

Romana

Rudniewskiego: portret fotograficzny matki Heleny z
Sas Pasławskich Karolowej Richtmann Rudniewskiej.
Fotografia z 1913 roku. (Urodzona w 1873 roku,
zmarła w 1961). Ojciec Karol Richtmann Rudniewski
w mundurze majora Wojska Polskiego. Fotografia z
1919 roku. (Urodzony w 1862 roku, zmarł w 1921).
Powyżej portret fotograficzny ich małoletnich synów
Romana i Wilhelma. Fotografia z 1900 roku. Portret
Romana Rudniewskiego w mundurze Gimnazjum w
Chyrowie.

prawej

stronie

portret

fotograficzny

Zygmunta Richtmann Rudniewskiego z córką
Helenką – później zamężną Laskowską – ojciec
Karola. Urodzony w 1824, zmarł w 1894.
Portret fotograficzny Zofii Zaleskiej, ostatniej
dziedziczki Antopola. Ostatnie zdjęcie z 1958 roku.

Jeszcze kilka portretów fotograficznych Marii z

Zaleskich Romanowej Rudniewskiej, Rudniewskiego,
Anny

Jastrzębiec

Rudnickich

Richtmann

Rudniewskiej, Zygmunta R. Rudniewskieg, Heleny
Rudniewskiej, fotografia z 1936 roku, Alicji
Rudniewskiej.

Na półce przy kominku eksponowane zostały m.in.
sztućce firmy PRAGET, 4 łyżki i jedna łyżka
wazowa, cukiernica posrebrzana z dorobionym
wieczkiem, znaleziona na pogorzelisku dworu w 1943
roku. Dwie serwetki z białego adamaszku z
haftowanym monogramem ZZ czerwoną nitką – to
pozostałość z wyprawy Zofii z Doliwa Sobockich
Bohdanowej Zaleskiej, lampa stojąca z posrebrzanego
lichtarza z żółtym abażurem.
Kilka wydawnictw i albumów uzupełnia ekspozycję,
m.in.:
„TOKARY – od początku do końca”, opracowanie
Alicja Rudniewska, zawiera historię majątku, opis,
ilustracje, listy, wspomnienia, dokumenty dotyczące
starań o rekompensatę, ufundowanie witraży.
„Świątynie polskie w drzeworytach tygodników
warszawskich XIX wieku”, autor: Alicja Rudniewska,
Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1993.
„Pod rozkazami Konrada” - A. De Michelis, A.
Rudniewska, Volumen 1993 r., pierwsza monografia
III Zgrupowania Obwodu Warszawskiego AK,
Historia Powstania Warszawskiego na Powiślu.

„Album Historii mówionej, przez tych, co brali udział
w Powstaniu Warszawskim”.
„Album ze zdjęciami fotograficznymi dot. Antopola”.
„Album z 2006 r. pt. Przywrócona pamięć dot.
poświęcenia tablicy komemeoratywnej dla dwóch
oficerów niemieckich w podzięce za uratowanie
przed bolszewikami i gestapo w 1939 r.”.
„Folder z okazji otwarcia Mini-Muzeum Izby Pamięci
Dworu Antopolskiego i Rodziny Zaleskich oraz
Rudniewskich”.
„Album z zabytkami Ziemi Parczewskiej”.
Ksero

artykułu

zamieszczonego

WIADOMOŚCIACH ZIEMIAŃSKICH 2005 r. pt.
„Rodzina Zaleskich herbu Lis-Bzura z Antopola koło
Parczewa z Ziemi Siedleckiej”.
Ksero

artykułu

zamieszczonego

WIADOMOŚCIACH ZIEMIAŃSKICH 2006 r. pt.
„Przeżycia wojenne rodziny Rudniewskich i
Giedyminowicz-Bielskich i udział w nich oficerów
Wehrmachtu”.
Książka red. Ewy Koziara pt. „Antopol – Tokary
wskrzeszone wspomnienia”, książa zawiera wiele

nieznanych informacji zaczerpniętych z Archiwów,
przekazów ustnych w formie relacji, a także
wspomnienia z pamiętników i korespondencji
rodzinnych. Radzyń 2010 r.
Według spisu testamentowego po śmierci Alicji
Rudniewskiej przekazane zostaną do pp. Kisielów na
rzecz Izby Pamięci brakujące na razie części garnituru
ocalałych zabytkowych mebli, a w tym – stół na
lirach, dwa krzesła i fotel – bliźniaczy z tym, który
już stoi w Mini-Muzeum w Antopolu. 12
oprawionych grafik XIX-wiecznych. Zabytkowe
żelazka, dwie miniatury w czarnych ramkach, wazony
kryształowe, w tym jeden brązowy. Dwa talerze do
zawieszenia na ścianie. Pudełko z zabytkowej
porcelany ze sklejonym wiekiem. Dwie lampy z
abażurami i posrebrzanych lichtarzy. Zabytkowe
wędzidła i munsztuki do zawieszenia na ścianie.

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można
umieścić w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj
karty Narzędzia do rysowania, aby zmienić
formatowanie pola tekstowego cytatu.]

Maleńka Izba Pamięci nieistniejącego już od bardzo
dawna dworu antopolskiego dostąpiła ogromnego
zaszczytu – bo oto na jej otwarcie w dniu 23
października 2012 roku zaproszenie przyjęła
Czcigodna Para Prezydencka.

Państwo Komorowscy swoją obecnością

uświetnili skromną uroczystość, która w odczuciu
organizatorów

zgromadzonych

stała

się

wydarzeniem wielkiej wagi – wydarzeniem nie do
przeceniania.

obecności

wielce

czcigodnej

Pary

Prezydenckiej proboszcz parafii Opole, ks. Wiesław
Sitarski pobłogosławił i poświęcił zarówno wnętrze
Mini-Muzeum, jak i eksponowane zbiory. Nastąpiło
też uroczyste przecięcie biało-czerwonej wstęgi,
zawieszonej przez córkę Kisielów. Przewodniczący
Rady Gminy pan Artut Becher na prośbę
niedyponowanej

opercji

szczęki

Alicji

Rudniewskiej odczytał przygotowany przez nią wtęp
do folderu Izby Pamięci.

Folder zawierał skróconą historię dawnego majątku
Antopola, dzieje rodziny Zaleskich dawnych
dziedziców tych ziem i powiązania jej z sąsiadującym
Romanowem – skoligaconym z rodziną Zaleskich
przez Szlubowskich z Radzynia, Rulikowskich z
Poturzyna i Mełgwi, z Korybut-Woronieckimi z
Huszlewa.

Nie zdążył jednak podać do wiadomości

zebranych, że matka generała Tadeusza Bora-
Komorowskiego była z domu Lis-Zaleska i że ten
fakt upoważniał m.in. do zaproszenia na otwarcie
Mini-Muzeum Parę Prezydencką, bliską
spokrewnioną z generałem Borem-Komorwskim.

Chwila odpoczynku.

Alicja Rudniewska kieruje uwagę Pary

Prezydenckiej na dwie fotografie brata jej matki –
ostatniego dziedzica Antopola, 30-letniego Janusza
Zaleskiego. Wychował się w Gimnazjum oo. Jezuitów
w Chyrowie, był absolwentem SGGW.

W 1939 roku zmobilizowany jako ppor. w III

Dywizji 9 Pułku Artylerii Lekkiej. Zdołał uciec z
niewoli niemieckiej, a później z transportu
bolszewickiego do Kozielska. Wraca do Antopola z
kilkoma oficerami po ekwipunek na wyprawę w
Karpaty, gdzie mieli dołączyć do Armii Polskiej na
Zachodzie. W przeddzień wyjazdu pada ofiarą
skrytobójczego zamachu. Klika pazernych bandytów
z sąsiedztwa dosięgła go we własnym domu.

[Wpisz cytat z dokumentu lub podsumowanie
interesującej kwestii. Pole tekstowe można
umieścić w dowolnym miejscu w dokumencie. Użyj
karty Narzędzia do rysowania, aby zmienić
formatowanie pola tekstowego cytatu.]

Kompleks dóbr Hołowno vel Antopol w 1875 roku
obejmował obszar 2893 morgi, w tym folwark
Antopol miał 1713 mórg, w tym 566 mórg
gruntowych ornych i ogrodów, 484 morgi łąk, 32
morgi pastwisk, 598 mórg lasu i 34 morgi
nieużytków, posiadał on 13 murowanych i 26
drewnianych budynków oraz prowadzono w nim 5-
polowy płodozmian; folwark Feliksów miał 449
mórg, w tym 119 mórg gruntów ornych i ogrodów,
186 mórg łąk, 55 mórg pastwisk, 76 mórg lasów i 13
mórg nieużytków, posiadał on 1 murowany i 4
drewniany budynki; folwark Kaniuki miał 438 mórg,
w tym 121 mórg gruntów ornych i ogrodów, 169
mórg łąk i 13 mórg nieużytków, posiadał on 3
murowane i 4 drewniane budynki, poza tym 292
morgi z pustek. (Dariusz Tarasiuk, „Dzieje parafii w

Opolu wpisane w dziedzictwo regionu”, Gminna
Biblioteka Publiczna 2010).

Antopolski dwór żyje już tylko we wspomnieniach
niegdysiejszego szczęśliwego dzieciństwa, pełnego
czułej miłości rodzinnej, w przywiązaniu do
respektowania tradycji domowej.

Jest niewidzialnym symbolem tego, czego już od
dawna nie ma, a za czym się wciąż tęskni, a co
niestety zasnuwa już nieubłagany cień zapomnienia, a
gorzkie łzy zacierają kontury wskrzeszanych obrazów
z przeszłości.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
03 Odświeżanie pamięci DRAMid 4244 ppt
wykład 12 pamięć
8 Dzięki za Pamięć
06 pamięć proceduralna schematy, skrypty, ramyid 6150 ppt
Pamięć
PAMIĘĆ 3
Architektura i organizacja komuterów W5 Pamięć wewnętrzna
Test Pamięci Wzrokowej Bentona2 3
Pamięć robocza i modele umysłowed
uwaga i pamięć
Pamięć i psychologia poznawcza
Pamięć
budowa i rodzaje pamięci

więcej podobnych podstron