6.10.2005r.
Prawo europejskie – system norm stanowionych przez europejskie organizacje
międzynarodowe.
-prawo pierwotne – traktaty o ustanowieniu wspólnot europejskich (np. węgla i stali z 1951r.)
traktaty uzupełniające (np. traktat o unii europejskiej z 1991r.)
umowy akcesyjne – o przystąpieniu nowych państw do UE
- prawo pochodne – prawo stanowione przez organy wspólnot europejskich na podstawie i w
granicach celu realizacji prawa pierwotnego :
a) rozporządzenia – wiąże w całości państwa członkowskie, staje się częścią prawa państwa
członkowskiego, jest aktem generalnym i abstrakcyjnym.
b) dyrektywy – adresowane tylko do państw członkowskich, wiążące jedynie odnośnie
wskazanego celu – pozostawia swobodę co do sposobu realizacji, ale nakreśla jej termin.
c) decyzje – obowiązuje podmioty, do których jest skierowana – adresat konkretnie wskazany
d) zalecenia i opnie – akty prawnie niewiążące
e) akty sui generis – akty prawne instytucji wspólnot europejskich, np. programy
wspólnotowe

Swobody w Unii Europejskiej :
- przepływu towarów – import, eksport, tranzyt towarów wspólnotowych (wytworzonych,
przetworzonych na terytorium UE, lub od innych państw w legalnym obrocie)
- swoboda przemieszczania się pracowników – pracownik – osoba świadcząca pracę mająca
wartość gospodarczą, za którą otrzymuje wynagrodzeniu i podlega przełożonemu – tu zakaz
dyskryminacji w zatrudnieniu
- swoboda w przemieszczaniu się ludności
- prowadzenia działalności gospodarczej – podejmowanie i wykonywanie działalności
gospodarczej przez obywateli państw UE na terytorium innego poaństwa
- swoboda świadczeniu usług – usługi: czynne (z przemieszczeniem się usługodawcy celem
świadczenia usługi) , bierne (odwrotnie) , korespondencyjne (granice przekracza sama usługa)
- swoboda przepływu kapitału i płatności

Organy UE :
- Komisja europejska – reprezentuje interesy wspólnot europejskich
- Parlament europejski – organ uchwałodawczy, ale bez typowych parlamentarnych
właściwości
- Rada UE – organ stanowiący prawo, złożony z przedstawicieli państw członkowskich
- Trybunał obrachunkowy – organ kontrolny w zakresie prawidłowości i zgodności z prawem
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości – sąd pierwszej instancji, organ władzy sądowniczej

13.10.2005r.
Źródła prawa administracyjnego:

1. Powszechnie obowiązujące – obowiązują wszystkich, bez wyjątków, normy stanowiące to
prawo są chronione przez trybunał Konstytucyjny, występuje w ich podziale hierarchia co do
ważności aktu.
a) Konstytucja – cechy – najwyższa moc prawna, uchwalana w szczególnym trybie, ma
szczególną treść (określa podstawy ustroju)
b) umowy międzynarodowe ratyfikowane przez ustawę – ratyfikuje je prezydent
samodzielnie, dotyczą spraw: członkostwa RP w organizacjach międzynarodowych, sojuszy
wojskowych i politycznych, znacznego obciążenia finansowego państwa, wolności, praw i
obowiązków obywatelskich, ,spraw uregulowanych w ustawie, lub dla których konstytucja
wymaga ustawy.
c) ustawa – inicjatywę ustawodawczą mają : Rada Ministrów (aż 65% projektów), prezydent,
posłowie, senat, min. 100 tys. Obywateli. Dla przegłosowania potrzebna jest zwykła
większość, trafia potem do senatu – tu ew. poprawki, które zresztą sejm może odrzucić
większością bezwzględną.
d) rozporządzenie z mocą ustawy – tzw. ustawodawstwo delegowane – jest to uprawnienie
prezydenta do wydawania takiego aktu, na wniosek Rady Ministrów, jeżeli w czasie stanu
wojennego sejm nie ma możliwości zebrania się i stanowienia prawa.

e) rozporządzenia – maja moc bliską ustawie, są wydawane jedynie w związku z daną ustawą,
w celu jej wykonania i na podstawie szczegółowego upoważnienia w niej zawartego. Organy
wydające rozporządzenia: prezydent, premier, Rada Ministrów, minister kierujący działem
administracji rządowej, przewodniczący ustawowo powołanych Komisji i Komitetów, KRRiT
f) akty prawa miejscowego – są powszechnie obowiązujące na obszarze działania organów,
które je ustanowiły : wojewody, organu samorządu terytorialnego, organu adm. niezespolonej
Akty prawa powszechnie obowiązującego są publikowane w Dzienniku Ustaw (akty prawa
miejscowego w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym)

2. Wewnętrznie obowiązujące – wiążą jedynie jednostki organizacyjne podległe organowi,
który dany akt wydał. Tzw. „prawo wewnętrzne” :
- uchwała– wydaje ją organ kolegialny(min. 2 osoby) np.Rada Ministrów, sejm, senat, KRRiT
- zarządzenie – np. prezydenta, premiera, ministra
- postanowienie
- okólnik
Akty te publikowane są w Monitorze Polskim.


20.10.2005r.
Podstawowe pojęcia teoretyczne

a) KONTROLA – system wzajemnych relacji pomiędzy podmiotami administracji, w którym
organ kontrolujący ma możliwość weryfikacji działalności organu kontrolowanego, ale bez
możliwości wiążącego wpływania, ingerowania, w jego działalność, poprzez np. wydawanie
mu poleceń lub nakazów.
Cele kontroli: - wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, wskazanie ich przyczyn, podjęcie
kroków w celu wyeliminowania ich w przyszłości
Cechy kontroli: fachowość, obiektywizm, efektywność (szybkość, sprawność, skuteczność)
Podział kontroli:
- na wniosek, z urzędu
- kompleksowa, częściowa
- wewnętrzna (wewnątrz aparatu administracji – resortowa, międzyresortowa, prokuratorska..)
zewnętrzna – dokonywana przez podmioty z zewnątrz aparatu administracji: kontrole NIK,
Rzecznika Praw Obywatelskich, sejmowa, Trybunałów Stanu i Konstytucyjnego, sądowa

b) NADZÓR - – system wzajemnych relacji pomiędzy podmiotami administracji, w którym
organ nadzorujący posiada łącznie uprawnienia kontrolne oraz możliwość podjęcia prawnie
przewidzianych środków ingerencji lub możliwości bezpośredniego wzruszenia jego aktów.
Środki nadzoru :
- merytoryczne – uprawniające do uchylenia, zawieszenia, zatwierdzenia rozstrzygnięcia
podmiotu nadzorowanego.
- personalne – uprawnienie do zawieszenia w czynnościach organu lub jego odwołanie
- prewencyjne – uzgodnienie aktu organu nadzorowanego, ew. zatwierdzenie tego aktu
- represyjne – uchylenie przez organ nadzorujący aktu prawnego organu nadzorowanego,
który naruszył prawo.

c) KIEROWNICTWO – uprawnienie organu kierowniczego do wykorzystania wszelkich
możliwych środków w celu oddziaływania na organ kierowany, z wyjątkiem środków
zakazanych przez prawo.

d) KOORDYNACJA – zespół uprawnień wykonywanych przez organ w stosunku do innych
organów/ instytucji, które nie są mu bezpośrednio organizacyjnie, służbowo
podporządkowane.

e) CENTRALIZACJA – sposób budowy aparatu administracyjnego, w którym organy
niższego stopnia są bezpośrednio podporządkowane organom stopnia wyższego, np. system
władzy administracyjnej w Polsce: Rada Ministrów  ministerstwa, urzędy centralne 
administracja niezespolona, administracja ukryta lub Rada Ministrów  wojewodowie 
wojewódzka administracja zespolona  powiatowa administracja zespolona  starosta

f) DECENTRALIZACJA – przeciwieństwo centralizacji – sposób zorganizowania aparatu
administracyjnego, w którym organy niższego szczebla nie są hierarchicznie
podporządkowane organom szczebla wyższego, np. samorząd terytorialny : organy gminy,
organy powiatu, organy samorządu wojewódzkiego, funkcje zlecone adm. , organy innych
samorządów.


27.10.2005r.
Organizacja administracji w Polsce

Administracja zdecentralizowana :
samorząd terytorialny, samorząd specjalny, funkcje zlecone administracji

1. Samorząd terytorialny – ukształtowany z mocy prawa, w strukturze państwa, związek
lokalnego społeczeństwa, powołany do samodzielnego wykonywania administracji i
wyposażony w tym celu w materialne środki, umożliwiające mu realizacje nałożonych na
niego zadań. W Polsce został przywrócony w 1990 r. : gmina, powiat, województwo.
2 niezbędne elementy samorządu terytorialnego:
- podmiot – czyli dla kogo samorząd został stworzony – i jest to wspólnota – ludność
- przedmiot - czyli w jakim celu został samorząd stworzony – wykonywanie administracji.
Samorząd terytorialny jest osobą prawną, ma więc swoje organy
a) organy stanowiące i kontrolne
- w gminie – Rada Gminy (15-45 radnych)
- w powiecie – Rada Powiatu (15-29 radnych)
- w województwie – Sejmik Województwa (30 - …)
b) organy wykonawcze
- w gminie – wójt (wieś – Rada Gminy), burmistrz (miasto do 100 tys. mieszkańców), ew.
prezydent miasta (Rada Miasta)
- w powiecie – Zarząd Powiatu – organ kolegialny (3-5 osób) ze starostą na czele
- w województwie – Zarząd Województwa (5 osób) z marszałkiem województwa na czele
Organy wybierane w wyborach powszechnych to: Rada Gminy, wójt, burmistrz, prezydent
miasta, sejmik województwa, Rada Powiatu, reszta organów jest ustanawiana przez organy
wyższe.

2. Samorząd specjalny : rolniczy, gospodarczy, zawodowy
a) rolniczy – tworzą je tzw. izby rolnicze – jednak mamy tu do czynienia z brakiem specjalnej
inicjatywy tych organów
b) gospodarczy – izby gospodarcze: reprezentują przedsiębiorców względem administracji
rządowej, wykonują administrację wobec przedsiębiorców.
c) zawodowe – tworzone są w drodze ustaw, w celu realizowania administracji w stosunku do
członków administracji publicznej. Są „policją wewnętrzną” wobec swojego samorządu – tu:
kodeksy etyki.
Jakie zawody najczęściej tworzą swoje samorządy:
- komornicy sądowi, adwokaci, radcy prawni, notariusze
- lekarze, dentyści, weterynarze, pielęgniarki, położne
- maklerzy, doradcy finansowi, rzeczoznawcy majątkowi
- architekci, projektanci, geodeci
Samorząd specjalny sam decyduje o tym kto wchodzi w jego skład, kiedy ktoś źle wykonuje
swoją pracę, lub traci swoje uprawnienia (np. w wyniku sprawy sądowej) – skreśla się go z
listy korporacji.

3. Funkcje zlecone administracji – wykonują ją podmioty, które otrzymują na to pieniądze i są
to : fundacje, organizacje pozarządowe, zakłady publiczne – zakłady administracyjne

Zakłady administracyjne – pełnią funkcje usługowe, działają samodzielnie, nie są organami
administracyjnymi, są wyposażone w odpowiednie środki trwałe dla wykonywania usług o
szczególnym znaczeniu społecznym, posiadają władztwo nad korzystającymi z ich usług. Są
to np. szkoły , licea, szpitale, więzienia, przedszkola.

Władztwo administracyjne – zakładowe – szczególny stosunek łączący zakład z
użytkownikiem korzystającym z jego usług, polegający na obowiązku podporządkowania się
użytkownika poleceniom kierownika zakładu.

Organ – jednostka organizacyjna danego podmiotu administracyjnego, uprawniona do
wyrażania jego woli i reprezentowania go na zewnątrz.
Właściwości organu:
- miejscowa – określa jaki organ terenowy ma kompetencje do rozstrzygania danej sprawy ze
względu na terytorium jego działania
- rzeczowa – oznacza, że w zakresie kompetencji danego organu leży możliwość
rozstrzygnięcia danej sprawy
- instancyjna – daną sprawę rozstrzyga organ określonej instancji


17.11.2005r. + 24.11.2005r.
Organy administracji : centralne
Organy centralne znajdują się na najwyższym szczeblu w strukturze administracji, ich zakres
działania obejmuje terytorium całego państwa. Dzielą się na : organy naczelne i urzędy
centralne.
Organy naczelne to: prezydent, rada ministrów, premier, ministrowie, przewodniczący
komitetów ustawowo powołanych i wchodzących w skład Rady ministrów, KRRiT.

1. Prezydent – jest organem władzy wykonawczej, zwornikiem systemu, jest najwyższym
przedstawicielem władzy państwowej i zarazem jej gwarantem, czuwa nad przestrzeganiem
konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i
niepodzielności jej terytorium.
Uprawnienia prezydenta:
a) wobec sejmu i senatu – zarządza wybory do sejmu i senatu, zwołuje I posiedzenie, wybiera
marszałka seniora – spośród najstarszych posłów, ma prawo inicjatywy ustawodawczej,
posiada prawo veta zawieszającego, podpisuje i ogładza ustawę w Dzienniku Ustaw, może
skrócić kadencję sejmu: gdy nie ma wyboru i musi to zrobić, albo gdy nie zostanie
przedłożona mu i podpisana ustawa budżetowa.
b) wobec Rady Ministrów – powołuje premiera, powołuje cały skład Rady Ministrów i
przyjmuje od nich przysięgę, dokonuje, na wniosek premiera zmian w składzie Rady
Ministrów, przyjmuje dymisję rządu.
c) wobec sądów i trybunałów – mianuje sędziów na wniosek Krajowej Rady Sędziów, stosuje
prawo łaski (wyj. to skazani wyrokiem stanowym), powołuje prezesa Sądu Najwyższego,
Trybunału Konstytucyjnego i Najwyższego Sądu Administracyjnego.
d) wobec stosunków międzynarodowych – w zakresie polityki zagranicznej musi
współdziałać z premierem i odpowiednim ministrem, mianuje konsuli i ambasadorów,
ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
e) wobec sił zbrojnych – jest najwyższym zwierzchnikiem (nie dowódcą) sił zbrojnych,
nadaje odznaczenia generałom, również w straży pożarnej i policji – stopnie oficerskie,
mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych – w czasie wojny.
f) uprawnienia tradycyjne – wręcza ordery i odznaczenia, publikuje ustawy ..itd.

2. Rada Ministrów – podmioty : prezes rady ministrów, ministrowie „z teką” ,
przewodniczący ustawowo powołany komitetów (aktualnie: Komitet badań naukowych,
komitet integracji europejskiej) oraz ewentualnie – wiceprezesi rady ministrów.
Koniec istnienia rady Ministrów:
- śmierć premiera
- votum nieufności (wniosek min. 46 posłów, wskazanie nowej kandydatury na premiera,
przegłosowuje większość ustawowa posłów - 231)
- nie przedstawienie prezydentowi ustawy budżetowej – zwyczaj o randze prawa
- rezygnacja premiera – tu prezydent może jej nie przyjąć
Zadania Rady Ministrów:

a) ogólne : prowadzenie polityki wewnętrznej i zewnętrznej, kierowanie administracją
rządową, domniemanie kompetencji – czyli jak niewiadomo kto ma się sprawa zająć – robi to
R.M.
b) szczegółowe: zapewnia wykonanie ustaw, wydaje rozporządzenia do ustaw, kontroluje i
koordynuje pracę organów administracji rządowej, sporządza projekt ustawy budżetowej,
kieruje wykonaniem budżetu, przedstawia sprawozdanie z tego wykonania, chroni interesu
skarbu państwa, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa, zawiera
umowy międzynarodowe.

3. Prezes Rady Ministrów – premier – ma największą władzę w państwie, choć konstytucja
mówi inaczej.
Na podst. Art. 148: premier – reprezentuje Radę Ministrów, kieruje jej pracami, wydaje
rozporządzenia, zapewnia wykonanie polityki rządu, kontroluje i koordynuje pracę członków
Rady Ministrów, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym, kontroluje ustawodawstwo.

4. Minister / Ministerstwo
Ministerstwo – urząd pomocniczy dla ministra, w którym to on sprawuje władzę. Dzieli się na
departamenty, na ich czele stoi dyrektor.
Ministrowie:
- kierujący działem administracji rządowej – „z teką”
- osoba, której premier powierzył kierowanie ministerstwem – minister „bez teki”
Minister może kierować jednym lub kilkoma działami / na podstawie rozporządzenie
premiera.
W ramach kierowania resortem, ministrowi przysługują uprawnienia nadzorcze i kontrolne.
Ministrowie wydają rozporządzenia (obowiązek) i zarządzenia.


1.12.2005r. + 8.12.2005r.
Podział terytorialny państwa
Względnie trwale rozczłonkowanie terytorium państwa, przyporządkowujące danej jednostce
terytorialnej właściwe jej organ administracji, dokonywany w celu wykonywania władzy
administracji publicznej.
Podział: zasadniczy, pomocniczy, specjalny
a) zasadniczy – na podstawie ustawy z 24.VII.1998r. o wprowadzeniu zasadniczego, 3-
stopniowego podziału terytorium państwa: województwo, powiat, gmina.
- województwo – jest ich 16, są określone w ustawie, liczbę województw można zmienić
jedynie nowelizacją ustawy.
- powiat – ziemski (220) i grodzki (miasto o charakterze powiatu – min 100 tys.
Mieszkańców, lub gdy przed 1998 było to miasto stolicą województwa – jest ich 65)
- gmina – ok. 2.478 gmin – o nich, ich ilości itd. decyduje Rada Ministrów poprzez
rozporządzenie.

b) pomocniczy – jest to podział gminy, tworzony przez Radę Gminy po konsultacjach z
zainteresowanymi mieszkańcami. Podział na :
- dzielnice – jej organy to : Rada Dzielnicy, Zarząd Dzielnicy
- osiedle – jego organy: Rada Osiedla, Zarząd Osiedla
- sołectwo – organ: sołtys, Rada Wsi

c) specjalny – system stworzony dla potrzeb administracji rządowej, jest zależny od kwestii,
dla której został stworzony – np. Urzędy Gospodarki Wodnej – podział tych urzędów
dostosowany do systemu rzek w Polsce, lub podział na Izby Celne, nadleśnictwa, parki
narodowe.


WOJEWODA – administracja rządowa w województwie
Działa na podstawie konstytucji (przedstawiciel rady ministrów w województwie) oraz
ustawy o administracji rządowej w województwie. Premier powołuje i odwołuje wojewodę na
wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji, w drodze aktu administracyjnego.
Wojewoda nie jest urzędem kadencyjnym.

Kolegium doradcze wojewody: dwóch wicewojewodów, dyrektor generalny urzędu
wojewódzkiego (b. ważna i znacząca rola), komendant policji, komendant straż pożarnej.

Zadania wojewody jako:
a) przedstawiciela Rady Ministrów w województwie : zapewnia wykonanie ustaw,
reprezentuje rząd na spotkaniach, bankietach, świętach narodowych, kontroluje wykonywanie
przez organy administracji zadań wynikających z ustaw, wykonuje zadania związane z
obronnością i bezpieczeństwem państwa.

b) zwierzchnika administracji zespolonej : kieruje i koordynuje jej działalność, zapewnia
warunki dla jej skutecznego działania, ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania

c) organu nadzoru nad samorządem terytorialnym : trafiają do niego wszystkie uchwały – w
max. 7 dni od dnia pojęcia, wojewoda ma 1 miesiąc na sprawdzenie zgodności uchwały z
ustawami / konstytucją – jeśli nie jest zgodna może ją uchylić: częściowo, lub całkowicie;
może ją również przepuścić, gdy nieistotnie narusza prawo i wcześniej powiadomił o tym
sejmik województwa.

d) organ stopnia wyższego w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym – czyli
jest organem przy II instancji postępowania administracyjnego.

e) reprezentant skarbu państwa – reprezentuje według powierzonego mu mienia.

Organy administracji niezespolonej

Administracja niezespolona - to terenowe organy administracji rządowej,
podporządkowane właściwemu ministrowi oraz kierownicy państwowych osób
prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych – wykonujący zadania z
zakresu administracji rządowej na obszarze województwa

.

Jest to podział specjalny.
Organy te: mogą być tworzone jedynie na podstawie ustawy, podlegają właściwemu
ministrowi, każdy z tych organów ma własny podział terytorialny, stworzenie nowego organu
wymaga nowej ustawy, czasem organy te mogą otrzymywać zadnia od wojewody, ale nie
podlegają mu wcale.
Takie organy to np. : dowódcy okręgów wojskowych, izby skarbowe, urzędy skarbowe,
inspektorzy kontroli skarbowej, dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych, urzędów miar,
urzędów pobierniczych, dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej, dyrektorzy
izb celnych, urzędów morskich, urzędów statystycznych, urzędów żeglugi śródlądowej… itp.


15.12.2005r.
Władza w samorządzie terytorialnym
Demokracja: bezpośrednia i pośrednia

1. bezpośrednia – czyli referendum. Referendum może być :
a) fakultatywne – w każdej istotnej (?) dla gminy, powiatu
b) obligatoryjne – gdy decyzja musi być podjęta tylko w drodze referendum.
- gmina - 3 takie sytuacje: samo opodatkowanie się mieszkańców
odwołanie Rady Gminy przed końcem jej kadencji
odwołanie wójta, burmistrza, prezydenta
- powiat – odwołanie Rady Powiatu
- województwo – odwołanie sejmiku województwa

2. pośrednia – czyli poprzez organy przedstawicielskie
Organy przedstawicielskie to organy:
- stanowiące i kontrolne: rada gminy , rada powiatu, sejmik województwa
- wykonawcze: wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu, zarząd województwa
+ organy administracji – te organy nie są organami samorządu terytorialnego, ale mogą
wydawać postanowienia dotyczące administracji publicznej. (wójt, prezydent, burmistrz,
starosta, marszałek województwa)

Organy stanowiące i kontrolne

RADA GMINY
Liczy od 15 do 45 radnych (w zależności od liczby mieszkańców gminy), wybieranych na 4-
letnią kadencję. Rada taka w mieście nazywa się Radą Miasta ….
Rada: obraduje w sesjach (min 1 na kwartał, lub w razie potrzeby), w miastach 1 na miesiąc,
na czele rady stoi przewodniczący oraz kilku wiceprzewodniczących.
Organami Rady są Komisje – obowiązkowa jest Komisja Rewizyjna oraz Ładu i
Bezpieczeństwa
Radni nie mogą być zatrudniani w Urzędach Gmin, nie mogą prowadzić działalności
gospodarczej, być posłem, senatorem ani prezydentem.
Zadania Rady Gminy:
Stanowi przepisy prawa miejscowego (uchwały, tu budżetowa) , wyraża zgodę dla wójta na
wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego praw i obowiązków, ustala pensje
wójta, kontroluje jego działalność, zmienia nazwy ulic, rond, powołuje / odwołuje skarbnika i
sekretarza gminy, uchwala miejscowy plan zagospodarowania przestrzenią.

RADA POWIATU
Liczy od 15 do 29 radnych, wybieranych na 4-letnia kadencję.
Zadania Rady Powiatu:
Wybór Zarządu Powiatu (ma na to 3 miesiące – jeśli się nie uda – ulega rozwiązaniu),
odwołuje Zarząd Powiatu (- nie udzielenie absolutorium , lub inna przyczyna), podejmuje
uchwały, rozpatruje absolutorium z budżetu, wyraża zgodę dla Zarządu Powiatu wójta na
wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego praw i obowiązków, podejmuje
uchwały w sprawach stypendiów dla uczniów / studentów, uchwala powiatowe programy
zapobiegania przestępczości, ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego,
rozwiązywania problemu bezrobocia.

SEJMIK WOJEWÓDZTWA
Liczy od 30 radnych do …. (nieokreślona liczba) – w województwach powyżej 2 mln
mieszkańców po 3 radnych na każde 0,5 mln.
Zadania Sejmiku Województwa:
Wybiera / odwołuje Zarząd Województwa (na tych samych zasadach j.w.), uchwala budżet,
stanowi akty prawa miejscowego, określa zasady dotacji, gospodaruje przestrzenią, wyraża
zgodę dla Zarządu Województwa na wykonanie czynności wykraczającej poza zakres jego
praw i obowiązków, prowadzi politykę zagraniczną i określa w niej priorytety.

Organy wykonawcze

WÓJT, BURMISTRZ, PREZYDENT MIASTA
- wykonawstwo: wydają zarządzenia porządkowe, są zwierzchnikami pracowników
Urzędów, są kierownikami Urzędów Cywilnych.

ZARZĄD POWIATU
3 – 5 osób ze starosta i wicestarostą na czele.
Starosta – uprawnienia : porządkuje i przewodniczy posiedzeniom Zarządu, kieruje
bieżącymi sprawami, jest jednoosobową reprezentacją Zarządu Powiatu
Zarząd Powiatu : gospodaruje mieniem powiatu, określa budżet powiatu, projektuje /
podejmuje / wykonuje uchwały , reprezentuje swoją jednostkę na zewnątrz.

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA
Liczy 5 osób z marszałkiem i wicemarszałkiem województwa.
Marszałek – jednoosobowo reprezentuje Zarząd Województwa, przygotowuje, porządkuje i
przewodniczy posiedzeniami Zarządu.
Zarząd Województwa – gospodaruje mieniem województwa, określa i wykonuje budżet, itd.
j.w.

Nadzór nad samorządem terytorialnym
Organy nadzoru to: prezes Rady Ministrów, wojewoda, Regionalna Izba Obrachunkowa
Organy o uprawnieniach nadzorczych : sejm, NIK, WSA i NSA.

5.01.2006r.

Nadzór nad samorządem terytorialnym
Kryterium dla wszystkich 3 organów nadzoru jest LEGALNOŚĆ – czyli zgodność z prawem.
Regionalna Izba Obrachunkowa może również stosować 3 inne kryteria: celowość, rzetelność
i gospodarność.

Prezes Rady Ministrów – uprawnienia nadzorcze:
- merytoryczne – status miasta powyżej 300 tys. mieszkańców podlega uzgodnieniom z
premierem.
- personalne 1 – premier może wystąpić z wnioskiem do sejmu o rozwiązanie organów Rady
lub Sejmiku, gdy te w sposób powtarzający się naruszają ustawy lub konstytucję.
- personalne 2 – premier może zawiesić organy jednostek samorządu terytorialnego i
ustanowić zarząd komisaryczny, w przypadku, gdy nie ma nadziei na szybką poprawę, lub
przedłużania się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez te organy.

Wojewoda – ma uprawnienia głównie merytoryczne :
Każda uchwała rady lub Sejmiku musi być w ciągu 7 dni od jej podjęcia przekazana do
wojewody w celu sprawdzenia jej zgodności z prawem.

Regionalna Izba Obrachunkowa – jest to państwowa jednostka budżetowa, działa na
podstawie ustawy w celu weryfikacji finansowych samorządów terytorialnych.
- w zakresie własnych finansów samorządów – R.I.O. stosuje kryterium tylko legalności
- w zakresie finansowania z budżetu państwa – kryterium celowości, rzetelności i
gospodarności.
- każda decyzja finansowa samorządu terytorialnego wymaga kontrasygnaty skarbnika, który
musi o tym zawiadomić R.I.O.


PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTARCJI

Są to: AKT NORMATYWNY , AKT ADMINISTRACYJNY , UGODA
ADMINISTARCYJNA , POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE , CZYNNOŚCI
CYWILNO-PRAWNE , CZYNNOŚCI FAKTYCZNE

AKT NORMATYWNY– generalne i abstrakcyjne , wewnętrznie i powszechnie obowiązujące

AKT ADMINISTRACYJNY – oparte na przepisach prawa administracyjnego, władcze
rozstrzygnięcie (oświadczenie woli) organu administracji, wydane w konkretnej sprawie i
dotyczące indywidualnie określonego adresata.
Musi mieć prawnie odpowiednią formę, np. decyzja, postanowienie, mianowanie.. itp.
Rodzaje aktów administracyjnych:
- wg. stosunku podległości : wewnętrzne (stosunek podległości) i zewnętrzne (brak
podległości)
- wg. treści : konstytutywne (tworzą i zmieniają stosunki) i deklaratoryjne (wskazujące na już
istniejące stosunki, nie tworzą nowych skutków )
- wg. woli adresata : akty wydawane : na wniosek i z urzędu

UGODA ADMINISTRACYNA
Zawarcie umowy administracyjnej jest możliwe przy spełnieniu 4 warunków:
1. w postępowaniu administracyjnym biorą udział dwie strony o sprzecznych interesach
2. przemawia za tym charakter sprawy
3. zawarcie ugody przyczyni się do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania
4. zawarciu umowy nie sprzeciwia się przepis prawa

Zawarcie umowy potwierdza organ administracji w drodze postanowienia.