nr 29

(2405) ŚRODA, 11 lutego 2009

S Y

przepisy

PRACA

Niepodjęcie pracy spowoduje wykreślenie
z rejestru bezrobotnych na cztery, sześć,
a nawet dziewięć miesięcy.

strona F5

PODATKI

Od 1 marca przedsiębiorcy będą musieli
stosować nowe znaki akcyzy na wyrobach
spirytusowych i winiarskich.

strona F3

PRAWO

Każdy, kto będzie musiał wyrobić sobie nowy
dowód osobisty, nie będzie musiał płacić
za wydanie tego dokumentu.

strona F7

nowe prawo

SPIS TREŚCI

Rolnik stosuje księgi albo normy szacunkowe

strona F2

Wpis do rejestru agencji zatrudnienia zwolniony

z opłaty skarbowej

strona F2

Efekty strategii opcyjnych są przychodem

lub kosztem

strona F2

Będzie zmiana banderol

strona F3

Miejsce kontroli celnej musi spełniać

określone warunki

strona F3

Nie wszystkie stypendia bez podatku

strona F3

Nawet pięciolatki będą mogły rozpocząć naukę

w szkole

strona F4

W tym roku dwa razy wzrosną składki

przedsiębiorców do ZUS

strona F4

Medykamenty wydają lekarze,

farmaceuci i pielęgniarki

strona F4

Dofinansowanie zależy od stanu zatrudnienia

strona F5

Bezrobotni na dłużej wykreślani z rejestru

strona F5

Nowy wzór karty statystycznej

strona F5

Wojewoda kontroluje decyzje w terenie

strona F6

Premie gwarancyjne w dwóch wersjach

strona F6

Wypisy i wyrysy z operatu ewidencyjnego

strona F7

Lepsze działanie numerów ratunkowych

strona F7

Przesłanki odpowiedzialności karnej

w rozporządzeniu

strona F7

Dowód będzie bezpłatny

strona F7

Spółdzielnie wstrzymują przewłaszczenia

strona F8

Pomoc państwa przy budowie lokali dla biednych

strona F8

Minister finansów będzie mógł umorzyć zadłużenie

strona F8

OBYWATEL

| WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI | Procedura karna

Szybszy przepadek mienia w państwach UE

Zmienią się zasady wzajemnego wykonywania orzeczeń
przepadku w Polsce i Unii Europejskiej. Dzięki temu pro-
cedura ma być szybsza i skuteczniejsza.

godnie z prawem wspólnotowym Polska musi wprowa-
dzić przepisy umożliwiające wykonywanie nakazów

konfiskaty mienia bezpośrednio na podstawie orzeczeń
właściwych sądów innych państw UE. Przepadek będzie
oznaczać wszelkiego rodzaju sytuacje wymienione w prze-
pisach części ogólnej kodeksu karnego oraz w przepisach
kodeksu karnego skarbowego, np. przedmiotów służących
do popełnienia przestępstwa. Oznacza to, że polskie sądy
będą miały obowiązek wykonywać orzeczenia organu pań-
stwa obcego bez dodatkowych formalności, jak to miało
miejsce dotychczas. W ten sposób współpraca między orga-
nami państw UE zostaje uproszczona. Łączyć się to będzie
z istotnym przyśpieszeniem postępowań w sprawach kar-
nych wynikających ze stosunków międzynarodowych.

Łatwiej dla polskiego sądu

Nowe regulacje określają również zasady, na jakich pol-

ski sąd będzie mógł występować do organu państwa człon-
kowskiego UE o bezpośrednie wykonanie prawomocnego
orzeczenia dotyczącego przepadku. Co do zasady będzie
mógł wystąpić tylko do jednego państwa, w którym spraw-
ca posiada mienie lub osiąga dochody. W razie jednak nie-
możliwości poczynienia tego rodzaju ustaleń może wystą-
pić do państwa, w którym sprawca ma stałe lub czasowe
miejsce pobytu. Przepisy dodatkowo przewidują możność
zwrócenia się do więcej niż jednego kraju, jeśli istnieje
prawdopodobieństwo, że mienie lub dochody sprawcy
znajdują się w różnych państwach. Zgodnie z nowymi prze-
pisami polski sąd będzie również zwracał się do właściwego
państwa UE o przekazanie na jego rachunek kwoty uzyska-
nej z przepadku, jeśli przewyższy ona 10 tys. euro.

Bez dodatkowych formalności

Orzeczenia wydane przez organy państw członkowskich

UE będą wykonywały polskie sądy rejonowe, w okręgu,
w którym sprawca posiada mienie, osiąga dochody lub sta-
le bądź tymczasowo przebywa.

W posiedzeniu dotyczącym wykonania orzeczenia za-

granicznego będzie mógł wziąć udział sprawca, jego obroń-
ca oraz osoba trzecia, której prawa mogą zostać naruszone
w wyniku wykonania orzeczenia.

Projekt nowelizacji dostosowuje polskie przepisy do pra-

wa wspólnotowego.

Obserwacja psychiatryczna

W razie zgłoszenia przez biegłych konieczności zasto-

sowania obserwacji psychiatrycznej badanie oskarżone-

go może być połączone z obserwacją w zakładzie leczni-
czym tylko wtedy, kiedy zebrane dowody wskazują na
duże prawdopodobieństwo, że popełnił on przestęp-
stwo.

O potrzebie obserwacji orzeka sąd, określając miejsce

i długość obserwacji. W postępowaniu przygotowawczym
czyni to na wiosek prokuratora. Pobyt w zakładzie leczni-
czym w tego rodzaju sytuacjach nie powinien trwać dłu-
żej niż cztery tygodnie. Jeżeli jednak wniesie o to szpital,
sąd może przedłużyć obserwację na czas określony, po-
trzebny do zakończenia procedury medycznej.

W jednej sprawie łączny czas obserwacji nie powi-

nien jednak przekraczać ośmiu tygodni. O zakończeniu
obserwacji biegli niezwłocznie zawiadamiają sąd.

Na postanowienia sądu w sprawie obserwacji przysługu-

je zażalenie. Sąd rozpoznaje ją niezwłocznie.

Od 24 lutego nie będzie możliwe poddanie oskarżonego

badaniu psychiatrycznemu połączonemu z obserwacją
w zakładzie leczniczym ani przedłużenie go na czas prze-
kraczający osiem tygodni.

■

ŁUKASZ SOBIECH,

DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK

PODSTAWA PRAWNA

■

Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks po-

stępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2009 r. nr 8, poz. 39 ze zm.). Weszła w życie 5 lutego 2009 r.

■

Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postę-

powania karnego (Dz.U. nr 20, poz. 104). Wejdzie w życie 24 lu-
tego 2009 r.

PRAWO STRONY F7–F8

Tygodniki Nowe Prawo PRAKTYKA i Nowe Prawo PRZEPISY

wyłącznie dla prenumeratorów

www.egp.gazetaprawna.pl

Jeśli nie masz prenumeraty Gazety Prawnej, tygodniki możesz kupić

z e-wydaniem numerów, do których będą dołączone

dostępne co tydzień

Jeśli masz pytania dotyczące nowych
przepisów – wyślij e-mail na adres:

praktyka@infor.pl
albo zadzwoń: (0-22) 530 40 34

WYKONANIE ORZECZEŃ W POLSCE

Tak jest

■

minister sprawiedliwości zwraca się do
właściwego sądu o wydanie postano-
wienia w przedmiocie dopuszczalności
przejęcia orzeczenia do wykonania
w Polsce

■

po przejęciu orzeczenia do wykonania
sąd określa kwalifikację prawną we-
dług prawa polskiego oraz karę i śro-
dek podlegający wykonaniu

■

sad dokonuje ewentualnego zaliczenia
kar lub środków już wykonanych za
granicą oraz przeliczenia na polską
walutę wysokości orzeczonej tam
grzywny

Tak będzie

■

sąd Państwa UE
będzie mógł wy-
stąpić do bezpo-
średnio do sądu
polskiego

■

sąd rozpozna
sprawę wykona-
nia orzeczenia
przepadku na
posiedzeniu
i orzeknie na
podstawie pol-
skiego kodeksu
karnego wyko-
nawczego

podatki

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

nr 29

FIRMA

| OPŁATA SKARBOWA | Nowe zwolnienie

Wpis do rejestru agencji zatrudnienia
zwolniony z opłaty skarbowej

Wpis przez marszałka
województwa do rejestru
agencji zatrudnienia jest
od początku lutego zwolniony
z opłaty skarbowej.

o ustawy o promocji zatrudnie-
nia dodano nowy rozdział

6 dotyczący agencji zatrudnienia.
Wpisu do rejestru podmiotów pro-
wadzących agencje zatrudnienia
muszą dokonać przedsiębiorcy pro-
wadzący działalność w zakresie
świadczenia usług pośrednictwa
pracy, doradztwa personalnego,
poradnictwa zawodowego i pracy
tymczasowej.

Bez opłaty skarbowej

Zmiany w ustawie o opłacie

skarbowej (Dz.U. nr 225, poz.
1635 z późn. zm.) wprowadziła
nowelizacja ustawy o promocji za-
trudnienia i instytucjach rynku
pracy. Z opłaty tej będzie zwolnio-
ny wpis do rejestru agencji zatrud-
nienia, którego dokonuje marsza-
łek województwa. Ma to elimino-
wać kolejną barierę biurokratycz-
ną w prowadzeniu działalności
gospodarczej. O wpis do rejestru

agencji zatrudnienia mogą ubie-
gać się przedsiębiorcy, którzy pro-
wadzą działalność gospodarczą
i ponieśli z tego tytułu koszty reje-
stracji. Likwidację opłaty skarbo-
wej ułatwiło też to, że dawała bar-
dzo niskie wpływy do budżetów
województw. Poza tym uznano za
niezasadnione pobieranie podwój-
nej opłaty od agencji zatrudnienia
spełniających pozytywną rolę na
rynku pracy (pozyskują miejsca
pracy i aktywizują bezrobotnych).
Z wyliczeń wynika, że marszałko-
wie województw wydają rocznie
ok. 300 certyfikatów, od których
konieczne było dokonanie opłaty
skarbowej w wysokości 17 zł.
W skali roku wpływy budżetowe
sięgały więc ok. 5,1 tys. zł.
W związku z wprowadzeniem
zwolnienia od opłaty z tytułu wpi-
su do rejestru do kas województw
nie wpłynie właśnie taka kwota,
niemniej w porównaniu z koszta-
mi pobrania opłaty zwolnienie jest
zasadne.

Nowa opłata

Zwolnienie z opłaty skarbowej

nie oznacza jednak, że przedsię-

biorcy prowadzący agencje za-
trudnienia nie poniosą kosztów.
Od 1 lutego do ustawy o promocji
zatrudnienia wprowadzono bo-
wiem nowy art. 18k, zgodnie
z którym za wydanie certyfikatu
potwierdzającego wpis do rejestru
agencji zatrudnienia trzeba zapła-
cić 200 zł. Skoro więc marszałko-
wie wydają rocznie ok. 300 certy-
fikatów, to po przemnożeniu
przez 200 zł da to budżetom lokal-
nym ok. 60 tys. zł.

■

ŁUKASZ ZALEWSKI

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 19 ustawy z 19 grudnia 2008 r.

o zmianie ustawy o zmianie ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 6,
poz. 33), która weszła w życie 1 lutego
2009 r.

■

Rozdział 6 ustawy z 16 listopada

2006 r. o promocji zatrudnienia i in-
stytucjach rynku pracy (Dz.U. nr 225,
poz. 1635 z późn. zm.) wprowadzony
nowelizacją, która weszła w życie 1 lu-
tego 2009 r.

PODATNIK

| CIT | Instrumenty pochodne

Efekty strategii opcyjnych
są przychodem lub kosztem

Transakcje stosowane przez
firmy w celu zabezpieczenia
przed ryzykiem wahań kursów
walut oparte na instrumentach
pochodnych są dla firmy
przychodem lub kosztem.

astosowanie strategii opcyj-
nych opartych na opcjach wa-

lutowych oznacza zawarcie kon-
traktu między firmą a instytucją
finansową (bankiem lub broke-
rem). Opcja walutowa put daje
stronie kontraktu prawo do
sprzedania waluty, natomiast
opcja walutowa call daje prawo
do zakupu. Realizacja kontraktu
opcyjnego może zostać rozliczo-
na w sposób rzeczywisty przez
przepływ między podmiotami
waluty obcej po kursie wykona-
nia opcji bądź przez rozliczenie
nierzeczywiste, tj. przez zastoso-
wanie określonego kursu termi-
nowego.

W zależności od tego, która

strona jest wystawcą lub nabywcą
opcji, zaistnienie określonej sytu-
acji rynkowej w przyszłości powo-
duje powstanie przychodu lub
kosztu podatkowego dla firmy lub
instytucji finansowej oferującej
specjalistyczne strategie opcyjne.

Zgodnie z art. 16 ust. 1b usta-

wy o CIT instrumenty pochodne
definiowane są jako prawa mająt-

kowe, których cena zależy bezpo-
średnio lub pośrednio od ceny to-
warów, walut obcych, waluty pol-
skiej, złota dewizowego, platyny
dewizowej lub papierów warto-
ściowych czy wreszcie od wyso-
kości stóp procentowych lub in-
deksów. Dotyczy to w szczegól-
ności opcji i kontraktów termino-
wych.

Ujęcie przychodu lub kosztu

podatkowego, a więc dokonanie
rozliczenia zastosowanych instru-
mentów pochodnych dla celów
podatkowych zależy od momentu,
w którym zapłata należności staje
się wymagalna (kiedy umowa zo-
staje wykonana).

W związku z tym, że instru-

menty pochodne są prawami ma-
jątkowymi, przychodem jest kwo-
ta należna z tytułu ich zbycia oraz
z realizacji praw związanych
z tym instrumentem. Z kolei kosz-
tami uzyskania przychodu w przy-
padku instrumentów pochodnych
są wszelkie wydatki związane
z nabyciem tego instrumentu, tak-
że ponoszone opłaty i prowizje.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b
ustawy o CIT wydatki związane
z nabyciem pochodnych instru-
mentów finansowych nie stano-
wią kosztu uzyskania przychodów
do czasu realizacji praw, rezygna-
cji z ich realizacji albo odpłatnego

ich zbycia, chyba że instrumenty
te związane są z nabyciem lub wy-
tworzeniem środków trwałych
oraz wartości niematerialnych
i prawnych.

Ze specyfiki opcji walutowych

wynika, że dla wystawcy przy-
chód podatkowy stanowi premia.
Dla nabywcy opcji premia ta sta-
nowi koszt rozpoznawany w mo-
mencie realizacji opcji, odstąpie-
nia od realizacji lub sprzedaży
opcji.

Realizacja kontraktu opcyjne-

go po kursie wykonania opcji mo-
że też powodować powstanie do-
datnich lub ujemnych różnic kur-
sowych, będących odpowiednio
przychodem lub kosztem podat-
kowym. W przypadku kontraktów
opcyjnych z fizyczną dostawą wa-
lut różnice kursowe ujawniają się
w dacie sprzedaży nabytej walu-
ty. W przypadku kontraktów bez
fizycznej dostawy różnice kurso-
we ujawniają się w dacie rozlicze-
nia transakcji.

■

PRZEMYSŁAW MOLIK

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 14 ust. 1, art. 15a, art. 16

ust. 1 pkt 8b, art. 16 ust. 1b ustawy
z 15 lutego 1992 r. o podatku docho-
dowym od osób prawnych (t.j. Dz.U.
z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Dochód z działów specjalnych
produkcji rolnej może być
ustalany przy zastosowaniu norm
szacunkowych tylko wtedy, kiedy
podatnik nie prowadzi ksiąg
rachunkowych.

soby prowadzące działy spe-
cjalne produkcji rolnej mają

możliwość ustalania dochodów, po-
mniejszając przychody o koszty ich
uzyskania albo korzystając z norm
szacunkowych dochodu, określo-
nych w załączniku do ustawy o po-
datku dochodowym od osób fizycz-
nych. W obu przypadkach opodat-
kowanie dochodu następuje we-
dług skali podatkowej lub 19-proc.
stawki liniowej. W praktyce spory
z organami podatkowymi budzi
możliwość korzystania z norm sza-
cunkowych przez podatników pro-
wadzących księgi rachunkowe. Pro-
blem dotyczy zajmujących się np.
uprawą pieczarek, hodowlą drobiu
czy ogrodnictwem. Zgodnie ze sta-
nowiskiem Ministerstwa Finansów
normy szacunkowe nie mają zasto-
sowania do rolników zobowiąza-
nych do prowadzenia ksiąg. Pogląd
ten MF potwierdziło ostatnio w od-
powiedziach na interpelacje posel-
skie (nr 6204, 6877).

Limit przychodów

Jak wskazuje resort finansów,

wyboru sposobu ustalania dochodu
z działów specjalnych produkcji rol-
nej na podstawie ksiąg bądź norm
szacunkowych podatnik dokonuje
samodzielnie. Możliwość wyboru
sposobu ustalania dochodu jest jed-
nak ograniczona wielkością uzyska-
nego przychodu z tego źródła. Sto-
sownie do art. 24a ust. 1 ustawy
o PIT osoby fizyczne, spółki cywilne
osób fizycznych, spółki jawne osób
fizycznych oraz spółki partnerskie
wykonujące działalność gospodar-
czą muszą ewidencjonować zdarze-
nia gospodarcze w podatkowej
księdze przychodów i rozchodów
albo w księgach rachunkowych.
Możliwość prowadzenia podatko-
wej księgi przychodów i rozchodów
jest ograniczona limitem przycho-
dów. Zgodnie bowiem z art. 24a
ust. 4 ustawy o PIT obowiązek pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych do-
tyczy osób fizycznych, spółek cywil-
nych osób fizycznych, spółek jaw-
nych osób fizycznych oraz spółek
partnerskich, jeżeli ich przychody
w rozumieniu art. 14 za poprzedni
rok podatkowy wyniosły w walucie
polskiej co najmniej równowartość
1,2 mln euro.

Przedmiot opodatkowania

Działy specjalne produkcji rol-

nej stanowią odrębne źródło przy-
chodów. W świetle przepisów
ustawy o PIT pełną księgowość
muszą założyć podatnicy, którzy
uzyskali przychody minimum 1,2
mln euro, w rozumieniu art. 14,
czyli z działalności gospodarczej.
Tymczasem działy specjalne pro-
dukcji rolnej zostały wymienione
w art. 15 ustawy PIT. Jednak

w ocenie Ministerstwa Finansów
obowiązek prowadzenia ksiąg ra-
chunkowych zależy od formy
prawnej jednostki lub wielkości
osiąganych przychodów, a nie od
przedmiotu działalności i sposobu
opodatkowania. Jeżeli zatem oso-
by fizyczne prowadzące działal-
ność rolniczą, w tym także prowa-
dzące działy specjalne produkcji
rolnej, przekroczą limit 1,2 mln
euro, to są zobowiązane do stoso-
wania przepisów ustawy o ra-
chunkowości.

Stosowanie norm

Ministerstwo wyjaśnia, że

zgodnie z art. 15 ustawy o PIT
przychód z działów specjalnych
produkcji rolnej ustala się we-
dług zasad określonych w art. 14,
jeżeli podatnik prowadzi księgi
wykazujące te przychody. Z kolei
zgodnie z art. 24 ust. 4, jeżeli po-
datnik nie prowadzi ksiąg, do-
chód z działów specjalnych pro-
dukcji rolnej ustala się przy za-
stosowaniu norm szacunkowych.
Z przywołanych przepisów wyni-
ka, że dochód z działów specjal-
nych produkcji rolnej może być
ustalany przy zastosowaniu
norm tylko wówczas, gdy podat-
nik nie prowadzi ksiąg. Gdy po-
datnik prowadzi księgi rachun-
kowe, dochód z tego źródła jest
ustalany na podstawie tych
ksiąg.

Stanowisko ministra finansów co

do objęcia (w określonych warun-
kach) obowiązkiem prowadzenia
ksiąg rachunkowych podmiotów
prowadzących działy specjalne pro-
dukcji rolnej nie jest stanowiskiem
nowym. Minister prezentował je już
w piśmie z 17 grudnia 2001 r. w od-
powiedzi na zapytanie poselskie
i wielokrotnie w późniejszych odpo-
wiedziach na interpelacje posel-
skie. Ponadto zostało ono potwier-
dzone wyrokiem Naczelnego Sądu
Administracyjnego z 20 czerwca
2008 r., sygn. akt II FSK 183/07,
oraz wyrokiem Wojewódzkiego Są-
du Administracyjnego w Olsztynie
z 23 października 2008 r., sygn. akt
I SA/Ol 281/08.

■

MAGDALENA MAJKOWSKA

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 14, art. 15, art. 24 ust. 4, art.

24a ust. 1 i ust. 4 ustawy z 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r.
nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

■

Art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 wrze-

śnia 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.
z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

PIT

| ROZLICZENIA | Działy specjalne produkcji rolnej

Rolnik stosuje księgi
albo normy szacunkowe

Jeżeli osoby fizyczne prowadzące dzia-
ły specjalne produkcji rolnej przekroczą
limit przychodów w wysokości 1,2 mln
euro, to są zobowiązane do stosowa-
nia przepisów o rachunkowości. W ta-
kim wypadku nie mają prawa do okre-
ślania wysokości dochodu na podsta-
wie norm szacunkowych.

WAŻNE!

■

Organizacja pracy rad, komisji i klubów radnych w samorządach

■

Rola władz gminy przy ustalaniu opłat za wodę

Dziś

11 lutego 2009 r.

Tygodnik Prawa
Administracyjnego

podatki

nr 29

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

Podmioty wypłacające stypendia,
które nie są zwolnione z PIT,
powinny dokonać rocznego
rozliczenia za podatnika lub
wystawić informację o wysokości
wypłaconych kwot.

W całości zwolnione z podatku

dochodowego są stypendia otrzy-
mywane na podstawie przepisów
o stopniach naukowych i tytule na-
ukowym oraz w zakresie sztuki, sty-
pendia doktoranckie otrzymywane
na podstawie prawa o szkolnictwie
wyższym oraz inne stypendia na-
ukowe i za wyniki w nauce, których
zasady przyznawania zostały za-
twierdzone przez ministra właści-
wego do spraw szkolnictwa wyższe-
go po zasięgnięciu opinii Rady
Głównej Szkolnictwa Wyższego al-
bo przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania.

Podobnie zwolnione z podatku

są świadczenia pomocy dla
uczniów, studentów, uczestników
studiów doktoranckich i osób
uczestniczących w innych formach
kształcenia, pochodzące z budżetu
państwa, jednostek samorządu te-
rytorialnego oraz ze środków wła-
snych szkół i uczelni (przyznane na
podstawie przepisów o systemie
oświaty, prawa o szkolnictwie wyż-
szym, a także przepisów o stop-
niach naukowych i tytule nauko-
wym oraz o stopniach i tytule w za-
kresie sztuki). Oznacza to, że zwol-
nione będą stypendia naukowe
i socjalne wypłacane np. studen-
tom. Z takich przychodów nie trze-
ba się rozliczać.

Stypendia przyznawane na innej

podstawie są opodatkowane, przy
czym w niektórych przypadkach
będzie przysługiwało częściowe
zwolnienie.

Podatek do zapłaty

Stypendia otrzymywane przez

podatników są zaliczane do przy-
chodów z innych źródeł. Oznacza
to, że są opodatkowane, chyba że
ustawa o PIT zwalnia je z podatku.
Do poboru zaliczek miesięcznych
jako płatnicy są zobowiązane jed-
nostki organizacyjne uczelni, pla-
cówki naukowe, zakłady pracy oraz
inne jednostki organizacyjne – od
wypłacanych przez nie stypendiów.
W konsekwencji stypendia nieko-
rzystające ze zwolnienia muszą być
rozliczone przez podatnika w ze-
znaniu rocznym lub przez płatnika
w rocznym rozliczeniu, gdy podat-
nik o to wniesie.

Częściowe zwolnienie

Zwolnione z podatku do wysoko-

ści nieprzekraczającej miesięcznie
380 zł są stypendia dla uczniów
i studentów, których wysokość i za-
sady udzielania zostały określone
w uchwale organu stanowiącego
jednostki samorządu terytorialnego
oraz stypendia dla uczniów i stu-
dentów przyznane przez organiza-
cje wykonujące działalność pożytku
publicznego (np. fundacje, stowa-
rzyszenia) na podstawie regulami-

nów zatwierdzonych przez organy
statutowe udostępnianych do pu-
blicznej wiadomości za pomocą in-
ternetu, środków masowego prze-
kazu lub wykładanych (wywiesza-
nych) w ogólnie dostępnych po-
mieszczeniach.

Zwolnienie stosuje się, jeżeli po-

datnik przed pierwszą wypłatą zło-
ży płatnikowi oświadczenie PIT-2C,
że nie uzyskuje równocześnie in-
nych dochodów podlegających opo-
datkowaniu z wyjątkiem renty ro-
dzinnej oraz dochodów określo-
nych w art. 29-30b i art. 30e ustawy
o PIT (opodatkowanych ryczałto-
wo, dochodów z papierów warto-
ściowych, dochodów ze zbycia nie-
ruchomości).

Podatnik jest obowiązany zawia-

domić płatnika o zmianie stanu
faktycznego wynikającego
z oświadczenia przed wypłatą sty-
pendium za miesiąc, w którym za-
szła zmiana.

Rozliczenie roczne

Płatnicy stypendiów częściowo

zwolnionych z PIT są zobowiązani
do końca lutego roku następujące-
go po roku podatkowym sporządzić
informację o wysokości wypłacone-
go stypendium PIT-8S i przekazać
ją podatnikowi oraz urzędowi skar-
bowemu według miejsca zamiesz-
kania podatnika. W informacji
PIT-8S wykazuje się kwotę wypła-
coną w poszczególnych miesiącach
z podziałem na kwotę wolną (do
380 zł) oraz opodatkowaną, od któ-
rej płatnicy pobierali zaliczki. Gdy
z informacji PIT-8S wynika, że we
wszystkich miesiącach kwoty sty-
pendiów mieściły się w zwolnieniu,
podatnik nie musi się rozliczać.
Z kwot nadwyżki (z każdego mie-
siąca ponad 380 zł) należy się rozli-
czyć w zeznaniu rocznym. Możliwe
jest też rozliczenie przez płatnika.

Roczne obliczenie podatku płat-

nicy sporządzają do końca lutego,
po upływie roku podatkowego.
W tym samym terminie przekazują
je podatnikowi oraz urzędowi skar-
bowemu według miejsca zamiesz-
kania podatnika. Roczne rozlicze-
nie jest możliwe, pod warunkiem że
podatnik stypendysta złoży przed
10 stycznia odpowiednie oświad-
czenie.

■

BOGDAN ŚWIĄDER

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 21 ust. 1 pkt 39, 40, 40b, art.

35 ust. 1 i ust. 10, art. 37 ust. 1 usta-
wy z 26 lipca 1991 r. o podatku docho-
dowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.
z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

PODATNIK

| AKCYZA | Znakowanie wyrobów

Będzie zmiana banderol

PODATNIK

| CŁO | Czynności celne

Miejsce kontroli celnej musi spełniać
określone warunki

Wymagania, jakie powinno
spełniać miejsce wyznaczone
lub uznane przez organ celny,
w którym mogą być
dokonywane czynności celne,
na nowo określił minister
finansów.

ozporządzenie wyszczególnia
warunki i tryb postępowania

przy wyznaczaniu lub uznawaniu
oraz znoszeniu przez organ celny
miejsc, w których mogą być
sprawdzane towary. Wyznacza też
okres, na jaki mogą zostać przez
organ celny uznane lub wyznaczo-
ne te miejsca. W akcie zapisano
jednocześnie, w jakich przypad-
kach czynności celne mogą być
dokonywane i jakim rodzajom to-
warów może zostać nadane prze-
znaczenie celne w tych miejscach.

W procedurze uproszczonej

Nowelizacja rozporządzenia

z 9 stycznia 2009 r. określa, że
miejsce, w którym mogą być doko-
nywane czynności przewidziane
przepisami prawa celnego, może
zostać uznane także w pozwoleniu
na stosowanie procedury uprosz-
czonej, w pozwoleniu na stosowa-

nie procedury uproszczonej przy
zamykaniu lub otwieraniu proce-
dury tranzytu, w pozwoleniu na
korzystanie z procedury TIR oraz
w pojedynczym pozwoleniu na sto-
sowanie procedury uproszczonej,
która jako nowa instytucja prawa
celnego obowiązuje od 2009 roku.
Zasady stosowania tych procedur
określa rozporządzenie Komisji
(EWG) nr 2454/93 z 2 lipca 1993 r.
ustanawiające przepisy w celu wy-
konania rozporządzenia Rady
(EWG) nr 2913/92, czyli Wspólno-
towego Kodeksu Celnego.

Wyznaczone i uznane

Co do zasady miejsce spraw-

dzania towarów organ celny może
wyznaczyć z urzędu (miejsce wy-
znaczone) oraz na wniosek przed-
siębiorcy (miejsce uznane). Osoba
ubiegająca się o uznanie składa
wniosek do organu celnego. Dołą-
cza do niego opis miejsca i plan sy-
tuacyjny. Dokumenty dołączone
do wniosku (m.in. potwierdzające
prowadzenie przez wnioskodawcę
działalności gospodarczej, opis
miejsca, plan sytuacyjny oraz opis
warunków, które mają zapewnić
nienaruszalność i tożsamość towa-

rów, określenie wyposażenia
i sprzętu technicznego niezbędne-
go do wykonywania czynności wy-
nikających z przepisów prawa cel-
nego, dane lub dokumenty uza-
sadniające uznanie miejsca) po-
winny zawierać dane aktualne
w dniu złożenia wniosku o uzna-
nie miejsca. I jeśli nawet zostały
złożone wcześniej, to też powinny
być aktualne. Rozporządzenie we-
szło w życie 5 lutego 2009 r.

■

PRZEMYSŁAW MOLIK

PODSTAWA PRAWNA

■

Rozporządzenie ministra finan-

sów z 9 stycznia 2009 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie miejsca
wyznaczonego lub uznanego przez
organ celny, w którym mogą być do-
konywane czynności przewidziane
przepisami prawa celnego (Dz.U. nr
8, poz. 41).

■

Rozporządzenie Komisji (EWG) nr

2454/93 z 2 lipca 1993 r. ustana-
wiające przepisy wykonawcze w celu
wykonania rozporządzenia Rady
(EWG) nr 2913/92 ustanawiającego
Wspólnotowy Kodeks Celny (Dzien-
nik Urzędowy UE L93.253.1).

PIT

| OBOWIĄZKI PŁATNIKÓW | Rozliczenia

Nie wszystkie stypendia
bez podatku

Od 1 marca przedsiębiorcy będą
musieli stosować nowe znaki
akcyzy na wyrobach
spirytusowych i winiarskich.

początkiem tego roku zostały
wprowadzone nowe banderole

na wyroby tytoniowe, natomiast od
1 marca 2009 r. nowe banderole za-
czną obowiązywać dla wyrobów
spirytusowych i winiarskich. Przed-
siębiorcy, którzy muszą nanosić
znaki akcyzy, powinni pamiętać, że
stare banderole obowiązują tylko
przez pół roku.

Płynność produkcji

Zmiany banderol weszły w życie

5 grudnia 2008 r. Obejmują nie tyl-
ko zmianę szaty graficznej, lecz
przede wszystkim nowa jest liczba
ich wzorów (np. zamiast 20 dotych-
czasowych wzorów banderol na
wyroby spirytusowe importowane
lub nabywane wewnątrzwspólno-
towo, od 1 marca 2009 r. będą obo-
wiązywać tylko dwa rodzaje). Dla
zachowania płynności produkcji
wprowadzono przepisy przejściowe
umożliwiające nabywanie przez
producentów i importerów (oraz
nabywców wewnątrzwspólnoto-
wych) nowych znaków akcyzy i na-
kładanie ich na produkowane wy-
roby jeszcze przed dniem wejścia
w życie zmian, ale z zastrzeżeniem,
że tak oznaczone wyroby nie będą
mogły pojawić się na rynku przed
datą ważności nowych banderol.

Stare oznaczenia

Zgodnie z art. 105 ustawy o po-

datku akcyzowym dotychczasowe
znaki akcyzy prawidłowo naniesio-
ne na wyroby w okresie ich ważno-
ści zachowują ważność przez sześć
miesięcy od wprowadzenia nowego
wzoru, a więc tytoniowe do końca
czerwca 2009 roku, a alkoholowe
do końca sierpnia 2009 roku. Po-
tem nie będą mogły być sprzedawa-
ne wyroby oznaczone starymi zna-
kami akcyzy. Dlatego w razie ko-
nieczności ich sprzedaży (np. gdyby
zalegały w magazynie), trzeba bę-
dzie je opatrzyć banderolami legali-
zacyjnymi.

Dodatkowo, zgodnie z nową

ustawą z 6 grudnia 2008 r. o po-
datku akcyzowym, która wejdzie

w życie 1 marca 2009 r., wprowa-
dzane obecnie znaki akcyzy za-
chowają ważność, gdyż przewi-
duje to przepis przejściowy za-
warty w art. 167 nowej ustawy
akcyzowej.

■

EWA MATYSZEWSKA

PODSTAWA PRAWNA

■

Rozporządzenie ministra finansów

z 19 kwietnia 2004 r. w sprawie
oznaczania wyrobów akcyzowych
znakami akcyzy (Dz.U. nr 80, poz.
742 z późn. zm.).

■

Rozporządzenie ministra finansów

z 20 listopada 2008 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie oznaczania
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy
(Dz.U. nr 208, poz. 1309).

Banderole naniesione na wyroby akcyzowe mogą być z nich zdjęte po uzyskaniu
zgody właściwego w sprawach znaków akcyzy naczelnika urzędu celnego,
w obecności pracownika szczególnego nadzoru podatkowego, jeżeli zwrot tych
wyrobów ma nastąpić do podmiotu zagranicznego, od którego zostały otrzyma-
ne – np. w związku z wadami fizycznymi wyrobów lub niewykonaniem zawartych
umów sprzedaży tych wyrobów oraz w przypadku wyrobów przeznaczonych na
eksport lub do obrotu wewnątrzwspólnotowego.
Zdjęcie banderol odbywa się pod warunkiem pisemnego zawiadomienia właści-
wego naczelnika urzędu celnego wykonującego zadania w zakresie akcyzy na te-
rytorium kraju o zamiarze zdjęcia znaków. Powinno się to odbyć w terminie co naj-
mniej trzech dni przed planowanym wydaniem wyrobów przeznaczonych na eks-
port lub do obrotu wewnątrzwspólnotowego, w celu ich zwrotu do podmiotu za-
granicznego, z podaniem rodzaju i ilości wyrobów akcyzowych oraz terminu
zdjęcia banderol i wywozu wyrobów akcyzowych.
Zdjęcie banderol z opakowań jednostkowych potwierdza się protokołem.

ZDEJMOWANIE BANDEROL

■

Jak starać się o odszkodowanie za mobbing

■

Kiedy zwolniony pracownik może liczyć na przywrócenie do pracy

Czwartek

12 lutego 2009 r.

Tygodnik
Prawa Pracy

Otrzymane przez podatnika stypen-
dia mogą być rozliczane podatkowo
w różny sposób. W zależności od
podmiotu, który wypłaca pieniądze,
mogą być całkowicie zwolnione
z podatku, korzystać z częściowego
zwolnienia do 380 zł lub są opodat-
kowane.

WAŻNE

praca

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

nr 29

FIRMY

| UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Obciążenia publicznoprawne

W tym roku dwa razy wzrosną
składki przedsiębiorców do ZUS

Właściciele firm nie będą płacić
w ciągu tego roku takich
samych składek do ZUS. Innych
przelewów dokonają za styczeń
i luty, a innych uiszczą
za pozostałą część roku.

e względu na opóźnienie prac
w Sejmie nad projektem zmie-

niającym wysokość składki zdro-
wotnej, osoby prowadzące firmy
nie będą w tym roku opłacać
przez cały rok składek do ZUS
w tej samej wysokości.

Po wprowadzonych w ubiegłym

roku zmianach podstawa wymia-
ru składek na ubezpieczenia spo-
łeczne oraz do FP osób prowadzą-
cych firmy wynosi (poza wyjątka-
mi) w całym roku – a nie jak do-
tychczas, gdy zmieniała się
cztery razy w roku – nie mniej niż
60 proc. prognozowanego prze-
ciętnego wynagrodzenia na 2009
rok, czyli 3193 zł. Podstawa obli-
czania składek wzrośnie więc
w tym roku – w porównaniu z
grudnien – o ponad 134 zł.

Ze środków publicznych

Na ostatnim posiedzeniu Sej-

mu posłowie uchwalili też nowe-
lizację ustawy o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych. Przewi-
duje, że składki na ubezpieczenie
zdrowotne też będą opłacane
przez cały rok w tej samej wyso-
kości, a podstawą ich wyliczenia
będzie 75 proc. przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia

w sektorze przedsiębiorstw w IV
kwartale roku poprzedniego,
włącznie z wypłatami z zysku.
Zgodnie z obwieszczeniem preze-
sa GUS z 19 stycznia 2009 r. pła-
ca ta wyniosła 3322,09 zł. Usta-
wa zastrzega, że taka podstawa
będzie obowiązywać przez cały
rok, ale w 2009 roku, ze względu
na późne jej uchwalenie – od
1 marca.

Od właścicieli firm

Zmiany oznaczają, że w 2009

roku wysokość składek opłaca-
nych przez osoby prowadzące fir-
my nie będzie stała. W styczniu
i lutym prowadzący pozarolniczą
działalność gospodarczą i osoby
z nimi współpracujące, twórcy
i artyści, przedstawiciele wol-
nych zawodów, wspólnicy jedno-
osobowej spółki z o.o. oraz
wspólnicy spółki jawnej, koman-
dytowej lub partnerskiej zapłacą
składki na ubezpieczenia społecz-
ne od podstawy wymiaru, którą
stanowić będzie kwota nie niższa
niż 1915,80 zł. Składki nie będą
więc niższe niż

■

373,96 zł – na ubezpieczenie
emerytalne

■

114,95 zł – na ubezpieczenie
rentowe,

■

46,94 zł – na ubezpieczenie
chorobowe,

■

46,94 zł – na Fundusz Pracy.

Ponadto, po samodzielnym

ustaleniu stopy procentowej, trze-
ba będzie opłacić składki na ubez-
pieczenie wypadkowe. Najczęściej

wynosi ona 1,8 proc. podstawy
wymiaru. Składka wyniesie więc
34,48 zł.

W styczniu i lutym 2009 r.

składka zdrowotna będzie taka sa-
ma jak w grudniu. Wyniesie
215,35 zł.

Marcowa podwyżka

Od marca nie zmieni się wyso-

kość składek na ubezpieczenia
społeczne i do FP. Podstawę nali-
czania składki zdrowotnej stano-
wić będzie 3322,09 zł (składka to
9 proc. tej kwoty, więc jej wyso-
kość wyniesie 224,24 zł).

Prowadzący własne firmy za-

płacą więc za styczeń i luty tego
roku do ZUS z tytułu wszystkich
składek 832,62 zł. To o ponad
43 zł więcej niż za grudzień
2008 r. Kolejna podwyżka czeka
ich od marca, gdy wzrośnie skład-
ka zdrowotna (o prawie 9 zł).
Właściciele firm zapłacą więc do
ZUS o ponad 52 zł więcej niż
obecnie.

■

BARTOSZ MARCZUK

PODSTAWA PRAWNA

■

Ustawa z 17 października 2008 r.

o zmianie ustawy o systemie ubez-
pieczeń społecznych (Dz.U. nr 220,
poz. 1417), obowiązuje od 27 grud-
nia 2008 r.

■

Ustawa z 23 stycznia 2009 r.

o zmianie ustawy o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych, trafiła do
Senatu.

OCHRONA ZDROWIA

| PRODUKTY LECZNICZE | Bez recepty

Medykamenty wydają lekarze,
farmaceuci i pielęgniarki

Dokładne określenie
kwalifikacji, jakie muszą mieć
osoby wydające leki bez recepty
– np. w sklepach zielarskich –
ma wpłynąć na bezpieczeństwo
pacjentów kupujących takie
produkty poza aptekami.

godnie z rozporządzeniem mi-
nistra zdrowia, które zostało

podpisane 4 lutego i czeka na pu-
blikację w Dzienniku Ustaw, oso-
by pracujące w sklepach zielarsko-
-medycznych, które sprzedają
produkty lecznicze (bez recepty)
muszą posiadać tytuł zawodowy
magistra farmacji, lekarza, pielę-
gniarki, technika farmaceutyczne-
go lub równorzędne kwalifikacje.
Jeżeli nie mają takiego wykształ-
cenia, to muszą mieć co najmniej
wykształcenie średnie i wiedzę
m.in. z zakresu farmakologii, ana-
tomii i fizjologii człowieka, diete-
tyki oraz towaroznawstwa zielar-
skiego, a także powinny umieć

udzielić pierwszej pomocy. Pra-
cownicy specjalistycznych skle-
pów zaopatrzenia medycznego,
także ogólnodostępnych, muszą
znać zasady zastosowania sprze-
dawanych produktów leczniczych
oraz ich właściwego przechowy-
wania.

Wymogi związane z poziomem

wykształcenia i wiedzą o sprzeda-
wanych lekach bez recepty mają
wpłynąć na poprawę bezpieczeń-
stwa pacjentów, którzy coraz czę-
ściej kupują leki bez recepty, we-
dług własnego uznania.

Rozporządzenie określa rów-

nież wymagania, jakim powinny
odpowiadać lokale i wyposażenie
placówek, w których sprzedawane
są produkty lecznicze. I tak punkt
apteczny może znajdować się albo
w odrębnym budynku, albo w wy-
dzielonym lokalu. Wykończenie
ścian i podłóg musi być łatwo zmy-
walne. W punkcie aptecznym musi
też być utrzymywana odpowied-

nia temperatura i wilgotność. Ma
to gwarantować właściwe prze-
chowywanie sprzedawanych tam
produktów. Punkt apteczny musi
składać się z co najmniej z izby
ekspedycyjnej, magazynu, komory
przyjęcia towaru oraz miejsca
przeznaczonego na przechowywa-
nie dokumentacji. Potrzebne jest
też pomieszczenie sanitarne dla
personelu.

Nowe przepisy wejdą w życie

z dniem ogłoszenia w Dzienniku
Ustaw.

■

DOMINIKA SIKORA

PODSTAWA PRAWNA

■

Rozporządzenie ministra zdrowia

z 2 lutego 2009 r. w sprawie kwalifi-
kacji osób wydających produkty lecz-
nicze w placówkach obrotu pozaap-
tecznego, a także wymogów, jakim
powinien odpowiadać lokal i wyposa-
żenie tych placówek oraz punktów
aptecznych (czeka na publikację
w Dzienniku Ustaw).

Sześciolatki zostaną objęte
obowiązkiem szkolnym dopiero
za trzy lata. Pięciolatki zaś
za dwa lata będą musiały pójść
do przedszkola.

d 1 września 2011 r. wszystkie
pięciolatki zostaną objęte

obowiązkiem wychowania przed-
szkolnego. Natomiast od 1 wrze-
śnia 2012 r. do szkoły będą musia-
ły uczęszczać wszystkie sześciolat-
ki. Oznacza to, że obowiązek
szkolny będzie rozpoczynał się
z początkiem roku szkolnego,
w roku kalendarzowym, w którym
dziecko skończy sześć lat. Trwać
ma do ukończenia gimnazjum, nie
dłużej jednak niż do pełnoletności
ucznia (ukończenia przezeń 18
lat). Objęcie nauką dzieci o rok
młodszych ma wyrównywać edu-
kacyjne szanse. Ma to również
umożliwić wcześniejsze rozpozna-
wanie uzdolnień dzieci.

Przedszkola dla wszystkich

Wychowaniem przedszkolnym

będzie objęte dziecko od początku
roku szkolnego w roku kalenda-
rzowym, w którym skończy trzy la-
ta. Ma to trwać do końca roku
szkolnego, w którym maluch skoń-
czy sześć lat. Jeśli jednak sześcio-
latek wymaga kształcenia specjal-
nego, co zostało stwierdzone
w stosownym orzeczeniu, może
być objęty wychowaniem przed-
szkolnym dłużej, do końca roku
szkolnego w roku kalendarzowym,
w którym ukończy osiem lat.

Od roku szkolnego 2011 – 2012

dzieci w wieku pięciu lat obowiąz-
kowo będą chodziły do przedszko-
la lub oddziału zorganizowanego
w szkole podstawowej. Muszą to
im zapewnić gminy. Droga dziecka
nie może być dłuższa niż trzy kilo-
metry lub gmina musi zapewnić
pięciolatkom bezpłatny transport
i opiekę w trakcie przewozu,
względnie zwrócić koszty przejaz-
du komunikacją publiczną i opieki
(jeżeli to rodzice odwożą dziecko).

Sześciolatki do szkoły

Obowiązkiem szkolnym zostaną

objęte dzieci w wieku sześciu lat za
trzy lata, od 1 września 2012 r.
W tym samym czasie naukę
w szkole mogą już rozpocząć pię-
ciolatki. Pod warunkiem jednak,
że wykażą psychofizyczną dojrza-
łość. Decyzję o ich przyjęciu osta-
tecznie podejmie dyrektor szkoły
po zasięgnięciu opinii w poradni
psychologiczno-pedagogicznej.

W latach szkolnych 2009/2010 –

2011/2012, na wniosek rodziców,
obowiązkiem szkolnym może być
objęte dziecko, które w danym ro-
ku kalendarzowym skończy sześć
lat. Dyrektor publicznej szkoły mo-
że przyjąć do niej sześciolatka, je-
żeli pozwalają na to warunki orga-
nizacyjne szkoły. Oznacza to, że je-
śli samorządy nie będą miały środ-

ków finansowych na przygotowa-
nie szkoły do przyjęcia sześciolat-
ków, to dyrektorzy odmówią rodzi-
com przyjęcia sześciolatka. Kolej-
nym warunkiem, jaki musi spełnić
sześciolatek, by mógł uczęszczać
do pierwszej klasy, jest jego wcze-
śniejsze objęcie wychowaniem
przedszkolnym w roku szkolnym
poprzedzającym ten, w którym ma
rozpocząć naukę w szkole. Nie do-
tyczy to dzieci, które mają pozy-
tywną opinię poradni psycholo-
giczno-pedagogicznej.

W innych krajach europejskich

W większości krajów europej-

skich naukę rozpoczynają dzieci
młodsze niż siedmioletnie. Naj-
wcześniej, bo od czterech lat, uczą
się w Irlandii Północnej i w Luk-
semburgu. Od piątego roku życia
chodzą do szkoły w Anglii, Holan-
dii, na Łotwie, w Szkocji, Walii
i na Węgrzech. Sześciolatki do
szkoły posyłane są w Austrii, Bel-
gii, Czechach, we Francji, w Gre-
cji, Hiszpanii, Irlandii, na Litwie,
w Niemczech, Norwegii, Portuga-
lii, Rumunii, Słowacji, Słowenii
i we Włoszech. Objęcie dzieci sze-
ścioletnich obowiązkiem szkol-
nym w Polsce pozwoli stworzyć im
warunki edukacji porównywalne
z warunkami w innych krajach eu-
ropejskich. Nowelizacja ustawy
z 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256,
poz. 2572 ze zm.) ma obowiązy-
wać po 14 dniach od ogłoszenia.

■

ARTUR RADWAN

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1 pkt 15, 16 oraz art. 12

ustawy z 23 stycznia 2009 r.
o zmianie ustawy o systemie oświa-
ty oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (z poprawkami Senatu zosta-
ła ponownie skierowana pod obrady
Sejmu).

UCZNIOWIE

| EDUKACJA | Zmiany w systemie oświaty

Nawet pięciolatki
będą mogły rozpocząć
naukę w szkole

Do szkoły mogą zostać przyjęte na
wniosek rodziców

■

w roku szkolnym 2009-2010 dzie-
ci urodzone w 2003 r.

■

w roku szkolnym 2010-2011 dzie-
ci urodzone w 2004 r.

■

w roku szkolnym 2011-2012 dzie-
ci urodzone w 2005 r.

pod warunkiem, że

■

dyrektor zdecyduje, czy szkoła
spełnia warunki niezbędne do ich
przyjęcia

■

sześciolatki zostały rok wcześniej
objęte wychowaniem przedszkol-
nym lub posiadają pozytywną opi-
nię poradni psychologiczno-peda-
gogicznej

UWAGA! Obowiązkiem szkolnym zo-
staną objęte sześciolatki od 1 wrze-
śnia 2012 r.

HARMONOGRAM OBOWIĄZKU
SZKOLNEGO DLA SZEŚCIOLATKÓW

■

Przewodnik po rocznych formularzach PIT

■

Jakie korzyści dla podatnika ma ulga na złe długi w VAT

Czwartek

12 lutego 2009 r.

Moja
Firma

praca

nr 29

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

Niepodjęcie pracy spowoduje
wykreślenie z rejestru
bezrobotnych na cztery, sześć,
a nawet dziewięć miesięcy.

d 1 lutego 2009 r. bezrobotni na
dłużej niż dotychczas będą wy-

kreślani z rejestru bezrobotnych. Sta-
nie się tak wtedy, kiedy nie będą
chcieli podjąć pracy proponowanej
przez powiatowy urząd pracy lub jeśli
nie zgłoszą się w terminie (bez uza-
sadnienia) na wezwanie urzędu w ce-
lu przyjęcia propozycji odpowiedniej
pracy lub innej formy pomocy. Pozba-
wienie statusu bezrobotnego nastąpi
od dnia odmowy na 120 dni w przy-
padku pierwszej odmowy, na 180 dni
w razie drugiej, a na 270 dni po trze-
ciej i każdej kolejnej.

Obowiązujący do końca stycznia

2009 r. przepis przewidywał, że oso-
ba bezrobotna mogła być pozbawio-
na statusu na 90 dni.

Bezrobotny może odmówić przy-

jęcia pracy proponowanej przez
urząd, jeżeli jest chory i ma zwolnie-
nie lekarskie lub przedstawi doku-
ment, z którego wynika, że nie może
wykonywać pracy, która została mu
zaoferowana. Każda inna przyczyna
niestawienia się bezrobotnego
w urzędzie pracy nie będzie uznana
za uzasadnioną. To zaś spowoduje,
że bezrobotny zostanie wykreślony
z rejestru.

Nowe okresy wyrejestrowania bez-

robotnych obowiązują na podstawie
nowelizacji ustawy o promocji za-
trudnienia i instytucjach rynku pracy
z 19 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2009 r.
nr 6, poz. 33). Weszła ona w życie

1 lutego 2009 r. Bezrobotny utraci
swój status także wtedy, gdy z wła-
snej winy przerwie szkolenie, staż lub
wykonywanie prac społecznie uży-
tecznych, robót publicznych lub inną
formę pomocy określoną w ustawie.
Pozbawienie statusu bezrobotnego
następuje od dnia przerwania na 120
dni, 180 dni lub 270 dni, w zależności
od tego, który raz ktoś zrezygnował
z zaproponowanej mu przez urząd
pracy formy aktywizacji. Nowym roz-
wiązaniem przewidzianym w nowe-
lizacji jest możliwość wykreślenia
z rejestru osób poszukujących pracy
nawet na 120 dni. Stanie się tak, gdy
bezrobotny:

■

nie utrzymuje kontaktu z powiato-
wym urzędem pracy co najmniej
raz na 90 dni w celu potwierdzenia
zainteresowania pomocą określo-
ną w ustawie o promocji zatrudnie-
nia i instytucjach rynku pracy,

■

nie stawi się w urzędzie w wy-
znaczonym terminie i nie powia-
domi w ciągu siedmiu dni o uza-
sadnionej przyczynie tego zanie-
dbania,

■

nie podejmie albo przerwie indy-
widualny plan działania, szkolenie,
studia podyplomowe, przygotowa-
nie zawodowe dorosłych,

■

złoży przez wniosek o rezygnację
z pomocy powiatowego urzędu
pracy.

■

PAWEŁ JAKUBCZAK

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 33 ust. 4 pkt 3 i ust. 4a ustawy

z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (t.j.
Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.).

RYNEK PRACY

| AKTYWIZACJA ZAWODOWA | Rejestracja w urzędach

Bezrobotni na dłużej
wykreślani z rejestru

Karta wypadku powinna być
przesłana w formie elektronicznej
do portalu sprawozdawczego
Głównego Urzędu Statystycznego
lub w formie pisemnej na adres
Urzędu Statystycznego
w Bydgoszczy.

rzepisy, które weszły w życie 6 lu-
tego 2009 r., określają nowy wzór

statystycznej karty wypadku przy pra-
cy Z-KW. Taki dokument sporządza
się na podstawie zatwierdzonego pro-
tokołu ustalenia okoliczności i przy-
czyn wypadku przy pracy albo na
podstawie karty wypadku, w których
stwierdzono, że jest to właśnie takie
zdarzenie lub wypadek traktowany
na równi z wypadkiem przy pracy.
Statystyczną kartę, z wyjątkiem jej
części II (uzupełniającej), pracodaw-
ca przekazuje do 15. dnia roboczego
miesiąca następującego po tym,
w którym został zatwierdzony proto-
kół powypadkowy lub w którym spo-
rządzono kartę wypadku. Wypełnio-

ną część II (uzupełniającą) karty nale-
ży przekazać nie później niż z upły-
wem sześciu miesięcy od zatwierdze-
nia protokołu powypadkowego lub od
sporządzenia karty wypadku. Naj-
ważniejsza zmiana polega na tym, że
zgodnie z nowymi przepisami staty-
styczna karta będzie przekazywana
w formie elektronicznej do portalu
sprawozdawczego Głównego Urzę-
du Statystycznego (www.stat.gov.pl)
lub w formie pisemnej na adres Urzę-
du Statystycznego w Bydgoszczy –
ul. Konarskiego 1/3, który prowadzi
statystykę związaną z rynkiem pracy.
Kopię statystycznej karty wypadku
przy pracy trzeba przechowywać
przez 10 lat.

■

ANNA PUSZKARSKA

radca prawny

PODSTAWA PRAWNA

■

Rozporządzenie ministra pracy i poli-

tyki społecznej z 7 stycznia 2009 r.
w sprawie statystycznej karty wypadku
przy pracy (Dz.U. nr 14, poz. 80).

PRZEDSIĘBIORCY

| OBOWIĄZKI PRACODAWCY | Wypadki przy pracy

Nowy wzór karty
statystycznej

Od początku tego roku
pracodawca zatrudniający nowych
niepełnosprawnych pracowników
powinien sprawdzać stany
zatrudnienia w ciągu ostatnich
12 miesięcy.

ednym z warunków uzyskania do-
finansowania wynagrodzenia oso-

by niepełnosprawnej jest wzrost netto
zatrudnienia i ogółem, i osób niepeł-
nosprawnych u danego pracodawcy.
Wymaganie to dotyczy zarówno pra-
codawców prowadzących zakłady
pracy chronionej, jak i pracodawców
otwartego rynku. Odnosi się jednak
tylko do podmiotów prowadzących
działalność gospodarczą. Do stwier-
dzenia wzrostu zatrudnienia niezbęd-
ne jest ustalenie stanów zatrudnienia
w ostatnich 12 miesiącach (przy wy-
stępowaniu o dofinansowanie za sty-
czeń 2009 r. należy wziąć pod uwagę
średnie miesięczne stany zatrudnie-
nia od stycznia do grudnia 2008 r.).

Ograniczenia nowozatrudnionych

Nowe warunki muszą zostać speł-

nione tylko przy pracownikach za-
trudnianych po 1 stycznia 2009 r. Pra-
codawcy korzystający z refundacji
składek na ubezpieczenia społeczne
lub miesięcznego dofinansowania do
wynagrodzeń niepełnosprawnych na
podstawie przepisów obowiązujących
do 31 grudnia 2008 r. mogą ubiegać
się o dofinansowanie na tych pracow-
ników bez konieczności wykazywania
wzrostu stanów zatrudnienia.

Średnie zatrudnienie

Przy ustalaniu stanu zatrudnienia

ogółem u

danego pracodawcy

uwzględnia się tylko pracowników
w rozumieniu kodeksu pracy, czyli
osoby zatrudnione na podstawie
umowy o pracę, powołania, wyboru,
mianowania lub spółdzielczej umowy
o pracę. Do liczby pracowników nie
wlicza się – w przypadku osób pełno-
sprawnych – zatrudnionych: na pod-
stawie umowy o pracę w celu przygo-
towania zawodowego, ale przebywa-
jących na urlopach wychowawczych,
nieświadczących pracy w związku
z odbywaniem służby wojskowej albo
służby zastępczej, jako uczestnicy
ochotniczych hufców pracy, lecz nie-
świadczących pracy w związku z uzy-
skaniem świadczenia rehabilitacyjne-
go, przebywających na urlopach bez-
płatnych, których obowiązek udziele-
nia określają odrębne ustawy.

Stan zatrudnienia zwiększają nato-

miast osoby przebywające na urlopach
macierzyńskich, zwolnieniach lekar-
skich lub urlopach bezpłatnych udzie-
lonych na podstawie kodeksu pracy,
których obowiązek udzielenia nie wy-
nika z ustaw szczególnych. W przy-
padku zakładów pracy chronionej,
ustalając stan zatrudnienia, uwzględ-
nia się dodatkowo osoby niepełno-
sprawne wykonujące pracę nakładczą,
jeżeli ich wynagrodzenie zostało usta-
lone co najmniej w wysokości

■

najniższego wynagrodzenia (doty-
czy to wykonawców, dla których
praca nakładcza stanowi jedyne
źródło utrzymania),

■

połowy najniższego wynagrodze-
nia (w stosunku do pozostałych
wykonawców).

Wymiar czasu pracy zatrudnio-

nych niepełnosprawnych ustala się ja-
ko iloraz wysokości ustalonego wyna-
grodzenia i najniższego wynagrodze-
nia, z zastrzeżeniem, że nie może
on przekroczyć jednego etatu. Od
1 stycznia 2009 r. przez najniższe wy-
nagrodzenie należy rozumieć mini-
malne wynagrodzenie za pracę obo-
wiązujące w styczniu danego roku,
ustalone na podstawie odrębnych
przepisów.

Jeżeli w danym miesiącu stan za-

trudnienia u pracodawcy nie jest sta-
ły, to należy zastosować metodę śred-
niej arytmetycznej. Polega ona na
tym, że:

■

dodaje się stany zatrudnienia w po-
szczególnych dniach pracy w da-
nym miesiącu (łącznie z niedziela-
mi, świętami i dniami wolnymi od
pracy; jeśli więc miesiąc rozpoczy-
na się dniem wolnym od pracy, to
należy przyjąć stan zatrudnienia
z dnia poprzedniego lub następne-
go) i

■

otrzymaną sumę dzieli się przez
liczbę dni kalendarzowych danego
miesiąca.

Analogicznie należy ustalać stan

zatrudnienia pracowników niepełno-
sprawnych.

Średnie stany zatrudnienia ogó-

łem i zatrudnienia osób niepełno-
sprawnych będą stanowiły 1/12 su-
my przeciętnych stanów zatrudnienia
z poprzedzających 12 miesięcy.

Bez wzrostu

Brak wzrostu zatrudnienia ogółem

i zatrudnienia niepełnosprawnych
nie przekreśla szans pracodawcy na
ubieganie się o dofinansowanie do
wynagrodzenia pracownika zatrud-
nionego po 1 stycznia 2009 r. Przed-
siębiorca otrzyma wsparcie na nowe-
go pracownika, mimo że nie zatrud-
nił nowych osób, jeżeli rozwiązał
umowę o pracę z pracownikiem:
z przyczyn określonych w art. 52 par.

1 pkt 1 kodeksu pracy, czyli z uwagi
na ciężkie naruszenie podstawowych
obowiązków pracowniczych, za wy-
powiedzeniem złożonym przez pra-
cownika, na mocy porozumienia
stron, wskutek przejścia pracownika
na rentę z tytułu niezdolności do pra-
cy, z upływem czasu, na który została
zawarta, z dniem ukończenia pracy,
dla której wykonania kontrakt został
zawarty.

Pracodawca otrzyma też dofinan-

sowanie, jeżeli miejsce pracy nowego
niepełnosprawnego pracownika po-
wstało w wyniku: wygaśnięcia umo-
wy o pracę (umowa o pracę wygasa
m.in. z datą śmierci pracownika lub
z upływem trzech miesięcy jego nie-
obecności w pracy z powodu tymcza-
sowego aresztowania), zmniejszenia
wymiaru czasu pracy dotychczaso-
wego pracownika na jego wniosek.

W pierwszej kolejności pracodaw-

ca powinien zatem przeanalizować,
czy zatrudnienie niepełnosprawnego
spowodowało wzrost zatrudnienia
ogółem i wzrost zatrudniania osób
niepełnosprawnych. Dopiero w razie
gdyby nie wzrosło u niego zatrudnie-
nie, sprawdza, czy przyjął do pracy
nową osobę w wyniku rozwiązania
umowy o pracę z innym pracowni-
kiem z przyczyn podanych powyżej
albo w wyniku wygaśnięcia umowy
o pracę lub zmniejszenia wymiaru
czasu pracy innego pracownika.

Dofinansowanie na nowego pra-

cownika będzie więc przysługiwało,
ponieważ zatrudnienie nastąpiło
w wyniku rozwiązania umowy o pra-
cę z dotychczasowym pracownikiem
na mocy porozumienia stron.

■

MAŁGORZATA TYLEWICZ

Doradca prawny Polskiej Organizacji

Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

PODSTAWA PRAWNA

■

art. 26b ustawy z 27 sierpnia 1997 r.

o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-
nych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 14, poz. 92
ze zm.).

Między 1–10 maja pracodawca miał 21 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty),
a od 11 maja stan ten zwiększył się o 5 dodatkowych etatów i do końca miesiąca nie
uległ zmianie.
W tej sytuacji średni stan zatrudnienia powinien być wyliczony tak
[(10 dni × 21 etatów) + (21dni × 26 etatów)]: 31 dni = 24,38 etatu

PRZYKŁAD: ŚREDNI STAN MIESIĘCZNY

Firma X 1 stycznia 2009 r. zatrudniła niepełnosprawnego pracownika. Średni stan za-
trudnienia ogółem u tego pracodawcy między styczniem a grudniem 2008 r. wynosił
50 pełnych etatów. Natomiast średni stan zatrudnienia niepełnosprawnych w tym cza-
sie to 26 pełnych etatów.
Stan zatrudnienia w okresie sprawozdawczym (styczeń 2009 r.) wyniósł 51 etatów, zaś
pracowników niepełnosprawnych – 27 etatów. Z uwagi więc na wzrost zatrudnienia
pracodawca otrzyma dofinansowanie na zatrudnionego w styczniu niepełnosprawne-
go pracownika.

PRZYKŁAD: CZY PRZYSŁUGUJE DOFINANSOWANIE

Firma X rozwiązała w 2008 r. umowę o pracę z pełnosprawnym na mocy porozumienia
stron. Na zwolniony w ten sposób etat przyjęła w styczniu 2009 r. osobę niepełnospraw-
ną, której zatrudnienie nie spowodowało wzrostu zatrudnienia ogółem, lecz jedynie
wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

PRZYKŁAD: MIMO BRAKU WZROSTU ZATRUDNIENIA

FIRMA

| PFRON | Praca niepełnosprawnych

Dofinansowanie zależy
od stanu zatrudnienia

■

Na czym nie oszczędzać, kupując polisę mieszkaniową

■

Najnowszy ranking lokat i polis oszczędnościowych

Piątek

13 lutego 2009 r.

Mój
Portfel

prawo

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

nr 29

OBYWATEL

| KSIĄŻECZKI MIESZKANIOWE | Remonty

Premie gwarancyjne w dwóch wersjach

Wystarczy po 1 kwietnia
wymienić jedno okno w domu
lub mieszkaniu, by uzyskać
prawo do premii gwarancyjnej
przy likwidacji książeczki
mieszkaniowej.

szczędności zablokowane na
starych książeczkach miesz-

kaniowych będzie można wkrótce
odzyskać także przy wymianie
okien, instalacji gazowej lub elek-
trycznej. Aby otrzymać specjalny
dodatek do oszczędności – tzw.
premię gwarancyjną – nie trzeba
będzie budować domu ani kupo-
wać mieszkania. Wystarczy prze-
prowadzić remont.

Problem w tym, że kwestia re-

montów została uregulowana –
w rozmaity sposób – w dwóch od-
rębnych ustawach. Jedna to nowe-
lizacja z 23 stycznia 2009 r. ustawy
o pomocy państwa w spłacie nie-
których kredytów mieszkanio-
wych, a druga – ustawa z 21 listo-
pada 2008 r. o wspieraniu termo-
modernizacji i remontów. Z tego
powodu na innych zasadach prawo
do premii gwarancyjnej nabędą ci,
którzy przeprowadzą remont mię-
dzy 19 marca a 31 marca 2009 r.,
a na innych osoby, które zdecydują
się na ten krok po 1 kwietnia. Dla-
tego potencjalnym beneficjentom
premii radzimy poczekać do czasu,
kiedy zaczną obowiązywać ko-
rzystniejsze zasady likwidacji ksią-
żeczek.

Czekanie z remontem

Po 1 kwietnia przy likwidacji

książeczki będzie można otrzymać
premię gwarancyjną niezależnie
od wartości przeprowadzonego re-
montu.

– Nowelizacja ustawy o pre-

miach z 23 stycznia 2009 r., która
będzie obowiązywać za półtora
miesiąca, nie uzależnia wypłaty
premii związanej z remontem nie-
ruchomości od wartości tych prac.
Ograniczony będzie jednie zakres
robót uprawniających do premii
oraz krąg podmiotów mogących
skorzystać z uprawnienia. Na pie-
niądze mogą liczyć właściciele nie-
ruchomości lub osoby posiadające
spółdzielcze prawa do lokalu – wy-
jaśnia Ministerstwo Infrastruktury.

– Oznacza to, że osoba, która

wymieni po 1 kwietnia 2009 r. jed-
no okno w mieszkaniu, którego jest
właścicielem lub posiada do niego
spółdzielcze prawo, będzie mogła
ubiegać się o premię zgodnie
z ustawowym harmonogramem
wypłat – precyzuje ministerstwo.
Natomiast ten, kto wymieni okna
albo instalację elektryczną,
względnie gazową po 19 marca
a przed 1 kwietnia 2009 r., żeby
uzyskać premię gwarancyjną, bę-
dzie musiał wykazać, że łączny
koszt robót wyniósł co najmniej
wartość wkładu na książeczce
mieszkaniowej wraz z premią gwa-
rancyjną, ustalonych na dzień zło-
żenia wniosku o wypłatę.

Obowiązujące od 19 marca 2009 r.

przepisy nie obejmą właścicieli do-
mów, którzy wymieniają okna lub
instalacje. Wówczas na premię

gwarancyjną będzie mógł liczyć tyl-
ko właściciel remontujący lokal
mieszkalny lub osoba, która ma do
niego spółdzielcze prawo. Dopiero
od 1 kwietnia premię przy remon-
cie otrzyma również właściciel do-
mu lub osoba, której przysługuje do
niego spółdzielcze prawo. Prawo
do premii gwarancyjnej z tytułu
przeprowadzonego remontu bę-
dzie przysługiwało z dniem wejścia
w życie nowych przepisów. Nie
obejmie tym samym remontów
przeprowadzonych np. rok temu.

Lepiej po 1 kwietnia

Wypłaty premii w związku z re-

montami będą rozłożone na lata,
W przypadku remontów przepro-
wadzonych między 19 marca a 31
marca harmonogram wypłat okre-
śli rozporządzanie ministra infra-

struktury, wydane po zasięgnięciu
opinii ministra finansów. Przy re-
montach przeprowadzonych od
1 kwietnia 2009 r. będzie obowią-
zywał sztywny plan ustalony w sa-
mej ustawie.

■

EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA

PODSTAWA PRAWNA

■

Ustawa z 23 stycznia 2009 r. o zmia-

nie ustawy o pomocy państwa w spła-
cie niektórych kredytów mieszkanio-
wych, udzielaniu premii gwarancyjnych
oraz refundacji bankom wypłaconych
premii gwarancyjnych trafiła do podpi-
su prezydenta. Wejdzie w życie 1 kwiet-
nia 2009 r.

■

Ustawa 21 listopada 2008 r.

o wspieraniu termomodernizacji i re-
montów (Dz.U. nr 223, poz. 1459).

Od 1 kwietnia 2009 r.
wojewoda będzie miał
silniejsze uprawnienia
kontrolne wobec organów
niezespolonej administracji
rządowej.

stawa o wojewodzie jest konty-
nuacją reformy administracji,

zmierzającą do decentralizacji wła-
dzy państwowej.

Wojewodzie pozostawiono jed-

nak funkcję polegającą na kontroli
przestrzegania prawa i legalności
wydawania decyzji. O wynikach
kontroli w rządowej administracji
zespolonej, organach niezespolonej
administracji rządowej i organach
samorządu terytorialnego wojewo-
da musi informować właściwe or-
gany wyższego stopnia (w rozumie-
niu kodeksu postępowania admini-
stracyjnego, np. Państwową Inspek-
cję Sanitarną).

Najwyższy organ kontroli

Kolejnym rozszerzeniem kom-

petencji wojewody jest nałożenie
na kierowników zespolonych
służb, inspekcji i straży obowiąz-
ku przekazywania mu wszelkich
informacji o wynikach kontroli
w ich jednostkach. To czyni woje-
wodę najważniejszym organem
kontroli w województwie, posia-
dającym pełną informację o wyko-
nywaniu zadań administracji rzą-
dowej i o ewentualnych nieprawi-
dłowościach w ich realizacji. Woje-
woda sprawdza legalność,
gospodarność, celowość i rzetel-
ność podległych jednostek. Ponadto
sprawdza legalność działania orga-
nów samorządu terytorialnego.
W ustawie określono też, kto może
być upoważniony do prowadzenia
kontroli na podstawie pisemnego
upoważnienia, zasady wyłączenia
z udziału w kontroli, obowiązki
kontrolowanego, rodzaje kontroli
i sposób jej dokumentowania.

Polecenia i egzekucja

Uzupełnieniem funkcji kontrol-

nych wojewody jest możliwość wy-
dawania poleceń obowiązujących
wszystkie organy administracji rzą-
dowej w województwie, a w sytu-
acjach nadzwyczajnych – także or-
gany samorządu terytorialnego.
Wojewoda może także – w drodze
decyzji – wstrzymać egzekucję ad-
ministracyjną. Doprecyzowano tym
samym formę wstrzymania egzeku-
cji. Wprowadzono też dodatkowo,
w razie egzekwowania obowiązków
o charakterze niepieniężnym, obo-
wiązek informowania właściwego
(ze względu na przedmiot egzeku-
cji) ministra. Obecnie obowiązuje
to tylko w stosunku do obowiązków
o charakterze pieniężnym (wojewo-
da informuje w takich sytuacjach
ministra finansów).

Po wejściu w życie nowych prze-

pisów wojewoda będzie miał wgląd
w tok każdej sprawy prowadzonej
w województwie przez organy ad-
ministracji rządowej oraz przez or-
gany samorządu terytorialnego. Bę-

dzie to dotyczyło zadań przejętych
na podstawie porozumienia lub za-
dań zleconych. Będzie miał również
prawo żądania od organów admini-
stracji rządowej działających w wo-
jewództwie bieżących informacji
i wyjaśnień dotyczących ich działal-
ności (m.in. w sprawach prowadzo-
nych na podstawie przepisów o po-
stępowaniu administracyjnym).

Akty prawa miejscowego

Wojewoda może wydawać roz-

porządzenia porządkowe, jeżeli jest
to niezbędne dla ochrony życia,
zdrowia lub mienia oraz do zapew-
nienia porządku publicznego. Akty
te mogą zawierać zagrożenie
grzywnami stosowanymi w trybie
i w wymiarze określonym w kodek-
sie wykroczeń. Każdy obywatel, któ-
rego interes prawny jest naruszony
przepisem aktu miejscowego wyda-
nym przez wojewodę w sprawie za-
kresu administracji publicznej, mo-
że zaskarżyć przepis do sądu admi-
nistracyjnego. Wcześniej jednak po-
winien wezwać organ, który wydał
przepis, do jego uchylenia.

Likwidowane miejsca pracy

Ustawa proponuje, by stosunki

pracy z pracownikami delegatur
urzędu wojewódzkiego wygasały
w dniu likwidacji delegatury, jeżeli
w ciągu poprzedzających ten fakt
trzech miesięcy nie zostaną tym
osobom zaproponowane nowe wa-
runki pracy lub płacy na dalszy
okres, albo – w razie nieprzyjęcia
nowych warunków pracy lub płacy.
Do urzędników Służby Cywilnej na-
tomiast będą miały zastosowanie
przepisy ustawy o Służbie Cywil-
nej.

■

KATARZYNA ŻACZKIEWICZ

PODSTAWA PRAWNA

■

Rozdziały 5 i 6 ustawy o wojewodzie

i administracji rządowej w wojewódz-
twie, uchwalonej 23 stycznia 2009 r.
Ustawa czeka na podpis prezydenta.
Wejdzie w życie 1 kwietnia 2009 r.

ADMINISTRACJA

| SAMORZĄD | Uprawnienia kontrolne wojewody

Wojewoda kontroluje
decyzje w terenie

Organy administracji niezespolonej
(podległe ministrowi) to m.in.

■

dowódcy okręgów wojskowych

■

dyrektorzy izb skarbowych, urzę-
dów kontroli skarbowej

■

dyrektorzy okręgowych urzędów
górniczych

■

dyrektorzy okręgowych urzędów
miar

■

dyrektorzy urzędów żeglugi śród-
lądowej

Organy rządowej administracji ze-
spolonej w województwie to m.in.

■

wojewódzki konserwator zabyt-
ków

■

wojewódzki inspektor nadzoru
geodezyjnego i kartograficznego

■

komendant wojewódzki policji

■

wojewódzki inspektor ochrony
środowiska

■

komendant wojewódzki Państwo-
wej Straży Pożarnej

SŁOWNIK

Kiedy posiadacz książeczki z 1989 roku, który wymieni okna w czerwcu 2009
roku ma złożyć wniosek w PKO BP o likwidację książeczki i wypłatę premii? Czy
ma czekać do 2017 roku?

– Tak. Termin na złożenie do banku wniosku o likwidację książeczki i wypłatę pre-

mii gwarancyjnej upływa po 6 miesiącach od uzyskania uprawnienia do złożenia
tego wniosku, czyli 1 lipca 2017 r. Należy pamiętać, że poza tym właściciel ksią-
żeczki mieszkaniowej musi dysponować tytułem własności do remontowanej nie-
ruchomości lub spółdzielczym prawem do lokalu lub domu jednorodzinnego.

Czyli właściciel książeczki z 1989 roku, który wymieni okna w czerwcu 2009 r.
i jest właścicielem nieruchomości lub posiada do niej spółdzielcze prawo, może
złożyć do banku wniosek o wypłatę premii od 1 stycznia 2017 do 30 czerwca
2017 r. włącznie. Po tym terminie wygasa uprawnienie do premii w związku
z przeprowadzonym remontem.
– Ten sam właściciel książeczki z 1989 roku, który powiedzmy, kupi mieszkanie na
rynku wtórnym 1 czerwca 2009 r., może ubiegać się o premię w ciągu 90 dni od
daty aktu notarialnego potwierdzającego transakcję.

GP RADZI

Zachowaj faktury
Nie jest jeszcze pewne, jakie dokumenty trzeba będzie przedstawić w PKO BP na
potwierdzenie przeprowadzenia remontu polegającego np. na wymianie okien,
instalacji elektrycznej i gazowej. Prawdopodobnie wystarczą faktury.
– Warto pamiętać, że ocena warunków ustawowych udzielenia premii gwarancyj-
nych, w tym wymaganych dokumentów potwierdzających powstanie prawa do
uzyskania premii, należy do banku prowadzącego obsługę rachunku wkładu
oszczędnościowego na książeczce mieszkaniowej. W przypadku nienależytego
udokumentowania wniosku bank wyznacza termin na uzupełnienie dokumentów.
Nie jest on jednak dłuższy niż 30 dni, licząc od daty złożenia wniosku.
Premii za remont nie otrzyma ten, kto wymieni okna lub instalacje w swoim do-
mu w Wielkiej Brytanii. Premia gwarancyjna przysługuje bowiem tylko wtedy, kie-
dy remont odbywa się w nieruchomości położonej w Polsce.

MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY WYJAŚNIA

Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych umożliwia

■

uzyskanie premii gwarancyjnej przy wymianie okien, instalacji elektrycznej oraz
gazowej

■

remont musi się odbyć w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym poło-
żonym w Polsce

■

harmonogram nabywania praw do wypłaty premii jest ustalony w ustawie

■

dla uzyskania premii nie ma znaczenia wartość remontu

■

zmiana wejdzie w życie 1 kwietnia 2009 r.

Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów umożliwia

■

uzyskanie premii gwarancyjnej przy wymianie okien, instalacji elektrycznej oraz
gazowej

■

remont musi się odbyć w lokalu mieszkalnym

■

harmonogram uzyskiwania prawa do wypłaty premii gwarancyjnej ustali mini-
ster infrastruktury w rozporządzeniu

■

łączny koszt robót nie może być niższy niż wartość wkładu na książeczce miesz-
kaniowej wraz z premią gwarancyjną, ustalonych na dzień złożenia wniosku
o wypłatę premii

■

nowelizacja wejdzie w życie 19 marca 2009 r.

ZASADY NABYWANIA PREMII GWARANCYJNEJ PRZY REMONTACH

■

Nowe zasady opodatkowania nieruchomości

■

Przywileje konsumenta inwestora

Piątek

13 lutego 2009 r.

Moje
Nieruchomości

prawo

nr 29

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

System powiadamiania
ratunkowego będzie obsługiwał
zgłoszenia na numery alarmowe
i odpowiadał za powiadamianie
odpowiednich służb ratunkowych.

bsługa numerów alarmowych
takich jak 112 czy 998 będzie le-

piej skoordynowana. Zapewni to sys-
tem powiadamiania ratunkowego,
który zostanie zorganizowany na po-
ziomie lokalnym i wojewódzkim. Na
poziomie lokalnym zapewni obsługę
numerów alarmowych, jak 112, 998
i 999. Będzie odpowiedzialny za or-
ganizację przedsięwzięć ratowni-
czych na wskazanym obszarze.

Zgodnie z nowymi przepisami te-

ren działania centrów powiadamia-
nia ratunkowego obejmie co najmniej
jeden powiat (lub miasto na prawach
powiatu). Jednak to, ile powstanie ta-
kich centrów, będzie zależało od usta-
leń komendantów wojewódzkich
Państwowej Straży Pożarnej z woje-
wodami. Zgodnie z nowelizacją usta-
wy o ochronie przeciwpożarowej ko-
mendant główny Państwowej Straży
Pożarnej koordynuje i kontroluje
funkcjonowanie systemu powiada-
miania ratunkowego na obszarze kra-
ju. Wojewoda natomiast, przy pomo-
cy komendanta wojewódzkiego i ko-
mendantów powiatowych Państwo-
wej Straży Pożarnej, realizuje takie
zadania na obszarze województwa.
Nowelizacja zakłada też możliwość
powierzenia organizacji centrów po-

wiadamiania ratunkowego starostom
lub prezydentom miast na prawach
powiatu.

System powiadamiania ratunko-

wego, przyjmując zgłoszenie na nu-
mer alarmowy (112, 998, 999), bę-
dzie odpowiadał za odpowiednie za-
kwalifikowanie zgłoszenia. Ma też
powiadamiać o zdarzeniu szpitale.
Utworzenie systemu powiadamiania
ratunkowego, który będzie łączył
system ratowniczo-gaśniczy z Pań-
stwowym Ratownictwem Medycz-
nym, pozwoli na zintegrowanie służb
dyżurnych poszczególnych służb ra-
towniczych funkcjonujących w po-
wiatach i województwie. Dzięki te-
mu zostanie skrócony czas powiada-
miania odpowiednich służb. Z powo-
du kilku informacji o tym samym
zdarzeniu wezwanie trafiało do tej
pory do różnych służb. Odpowiednie
funkcjonowanie centrów ma zlikwi-
dować tego rodzaju chaos informa-
cyjny i zapewnić właściwe dyspono-
wanie siłami ratowniczymi. Przepisy
określające funkcjonowanie systemu
powiadamiania ratunkowego obo-
wiązują od 10 lutego 2009 r.

■

ŁUKASZ KULIGOWSKI

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1, pkt 4 ustawy z dnia 5 grud-

nia 2008 r. o zmianie ustawy o ochro-
nie przeciwpożarowej oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 11,
poz. 59).

OBYWATEL

| RATOWNICTWO | System powiadamiania

Lepsze działanie
numerów ratunkowych

ADMINISTRACJA

| ZADANIA ZLECONE | Niższe dochody budżetów lokalnych

Wypisy i wyrysy z operatu ewidencyjnego

Rozszerzenie kręgu podmiotów
uprawnionych do bezpłatnego
otrzymywania wypisów i wyrysów
z operatu ewidencyjnego
zmniejszy o kilkanaście procent
dochody Powiatowego Funduszu
Gospodarki Zasobem
Geodezyjnym i Kartograficznym

enat przyjął bez poprawek uchwa-
loną 9 stycznia 2009 r. noweliza-

cję prawa geodezyjnego i kartogra-
ficznego. Zmiany rozszerzają katalog
podmiotów mogących bezpłatnie
ubiegać się o informacje z ewidencji
gruntów, budynków i lokali.

Bez opłat

Dzisiaj wypisy i wyrysy z operatu

ewidencyjnego są wydawane przez
organ prowadzący ewidencję grun-
tów i budynków odpłatnie, na żąda-
nie właścicieli lub osób fizycznych
i prawnych, w których władaniu
znajduje się grunt, budynek względ-
nie lokal. Wnioski mogą też pocho-
dzić od osób fizycznych i prawnych
oraz innych jednostek organizacyj-
nych nieposiadających osobowości
prawnej, które mają interes prawny
w tym zakresie, a także na żądanie
zainteresowanych organów admini-
stracji rządowej i jednostek samo-
rządu terytorialnego. Wydanie do-

kumentów wiąże się teraz z uiszcze-
niem stosownej opłaty. Zmieni to
przyjęta przez Senat nowelizacja
przepisów, która zwalnia z opłat za
wydanie wypisów i wyrysów z ope-
ratu ewidencyjnego: prokuratury,
sądy działające w sprawach publicz-
nych, organy kontroli państwa
w związku z wykonywaniem przez
nie ustawowych zadań oraz organy
administracji rządowej i samorządo-
wej w związku z ich działaniami do-
tyczącymi praw do nieruchomości
Skarbu Państwa i jednostek samo-
rządu terytorialnego.

Powiaty zarobią mniej

Powiatowe zasoby geodezyjny

i kartograficzny, w tym prowadze-
nie ewidencji gruntów i budynków,
należy do powiatów. Jest to zada-
nie zlecone z zakresu administracji
rządowej. Zdaniem samorządow-
ców nowelizacja przepisów zmniej-

szy dochody budżetów lokalnych.
Na przykład przychody Milickiego
Powiatowego Funduszu Gospodar-
ki Zasobem Geodezyjnym i Karto-
graficznym od 1 stycznia do 21 listo-
pada 2008 r. wyniosły 507 833 zł.
W tym 88 533 zł stanowiły przy-
chody za wypisy i wyrysy od pod-
miotów, które w wyniku noweliza-
cji zostaną zwolnione z obowiązku
ponoszenia opłat. Oznacza to, że
na wprowadzeniu przepisów po-
wiaty mogą stracić od kilku do kil-
kunastu procent swych dochodów.
Nowe przepisy nie przewidują bo-
wiem rekompensaty utraconych
wpływów.

■

ŁUKASZ SOBIECH

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1 ustawy z 9 stycznia 2009 r.

– Prawo geodezyjne i kartograficzne,
skierowana do podpisu prezydenta. Wej-
dzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

OBYWATEL

| PRAWO KARNE | Odpowiedzialność karna

Przesłanki odpowiedzialności
karnej w rozporządzeniu

Nie wszystkie przesłanki
odpowiedzialności karnej muszą
być dokładnie określone
w ustawie. Możliwe jest
dookreślenie norm technicznych
w rozporządzeniu. Nie narusza
to fundamentalnej zasady prawa
karnego, zgodnie z którą nie ma
przestępstwa, jeśli nie określiła
go ustawa.

ąd Najwyższy uznał, że można
pociągnąć do odpowiedzialności

karnej sprawcę przestępstwa, nawet
jeśli przesłanki tej odpowiedzialno-
ści zostały dookreślone w akcie niż-
szej rangi niż ustawa. Tak więc
umieszczenie w rozporządzeniu
wymagań jakościowych dla paliw
ciekłych jest zgodne z zasadami pra-
wa karnego.

Wymagania jakościowe

Na wokandę Sądu Najwyższego

trafiło pytanie prawne Sądu Okręgo-
wego w Szczecinie, który rozpatry-
wał apelację w sprawie dwóch człon-
ków zarządu oskarżonych o obrót
paliwem ciekłym niespełniającym
wymagań jakościowych. W ustawie
o systemie monitorowania i kontroli
jakości paliw (Dz.U. z 2006 r. nr 169,
poz. 1200) nie określono bowiem
dokładnych wymagań jakościowych
dla paliw ciekłych, których przekro-
czenie jest karalne. Ustawodawca
wskazał jedynie, że paliwo nie może

mieć negatywnego wpływu na śro-
dowisko, zdrowie ludzi czy pracę sil-
ników. Dopiero rozporządzenie mi-
nistra gospodarki zawiera odpowied-
nie przepisy, na podstawie których
można ocenić, czy normy jakościowe
dla paliwa zostały przekroczone,
a tym samym, czy można postawić
zarzut przestępstwa. Tak więc sąd
okręgowy powziął wątpliwość, czy
na podstawie przesłanek zamiesz-
czonych w akcie podustawowym
można orzekać o odpowiedzialności
osób, które dopuściły się obrotu pali-
wem niespełniającym wymagań ja-
kościowych. Zdaniem pytającego są-
du takie uregulowanie może budzić
wątpliwości natury konstytucyjnej.
Przepis art. 42 ust. 1 konstytucji sta-
nowi bowiem, że odpowiedzialności
karnej podlega tylko ten, kto dopu-
ścił się czynu zabronionego pod
groźbą kary przez ustawę obowiązu-
jącą w czasie jego popełnienia. Tym-
czasem czyn, o który członkowie za-
rządu zostali oskarżeni, nie został
określony w ustawie, tylko w rozpo-
rządzeniu.

Podstawy odpowiedzialności

SN odmówił odpowiedzi na po-

stawione pytanie. Sędzia sprawoz-
dawca podkreślił, że nawet jeśli nie
zostałoby wydane rozporządzenie
dookreślające wymagania, jakie
musi spełniać paliwo, to na podsta-
wie samej ustawy i zawartych w niej

wymagań jakościowych można by
było pociągnąć do odpowiedzialno-
ści karnej sprawców, którzy popeł-
nili przestępstwo obrotu paliwem
niezgodnym ze standardami tech-
nicznymi. Oczywiście rzecz byłaby
trudniejsza do udowodnienia i wy-
magałaby opinii biegłych, którzy
musieliby ocenić, czy paliwo nie za-
graża np. ludzkiemu zdrowiu. SN
podkreślił także, że kwestia ta była
już rozpatrywana zarówno przez
SN, jak i przez Trybunał Konstytu-
cyjny. I z wcześniejszych orzeczeń
wynika jasno, że doprecyzowanie
przesłanek odpowiedzialności kar-
nej w akcie podustawowym, np. roz-
porządzeniu, jest nie tylko dopusz-
czalne, lecz w pewnych wypadkach
nawet konieczne.

– Niektóre przesłanki odpowie-

dzialności, takie jak np. warunki tech-
niczne, zmieniają się tak szybko, że
istnieje potrzeba regulowania ich
w aktach prawnych, które nie wyma-
gają tak długiego procesu uchwalania
jak ustawa – podkreślił sędzia spra-
wozdawca Michał Laskowski.

■

MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 31 ustawy o systemie monitoro-

wania i kontroli jakości paliw (Dz.U.
z 2006 r. nr 169, poz. 1200).

■

Odmowa SN podjęcia uchwały w spra-

wie sygn. akt Sygn. akt I KZP 29/08.

OBYWATEL

| EWIDENCJA LUDNOŚCI | Taniej o 30 złotych

Dowód będzie bezpłatny

Każdy, kto będzie musiał wyrobić
sobie nowy dowód osobisty – np.
po zmianie nazwiska – nie będzie
musiał płacić za wydanie tego
dokumentu.

yrobienie dowodu osobistego
nie będzie nic kosztowało oby-

watela – postanowił Senat. Ustawa
z 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy
o ewidencji ludności i dowodach oso-
bistych uchyla przepis, który określa,
że za wydanie dowodu osobistego po-
bierane są opłaty, których wysokość
pokrywa koszty wyrobienia tego do-
kumentu (obecnie płaci się 30 zł).

Obowiązujące prawo przewiduje

jedynie zwolnienie z obowiązku uisz-
czania opłaty za wyrobienie dowodu
osobistego w kilku wypadkach. Nie
płacą ci, którzy muszą wymienić do-
wód z powodu wady technicznej lub
został on sporządzony niezgodnie
z danymi zawartymi we wniosku.
Opłaty nie uiszcza się także, gdy do-
wód musi być zmieniony z powodu
zmian administracyjnych, takich jak
zmiana kodu pocztowego, nazwy
miejscowości, nazwy ulicy, numeru
domu lub lokalu. Takiego odstępstwa
nie ma jednak, gdy ktoś zmienia miej-
sce stałego pobytu. Opłaty nie pono-

szą także przebywający w domach po-
mocy społecznej lub pobierający zasi-
łek stały z pomocy społecznej czy ren-
tę socjalną. Tak samo wygląda sytu-
acja małoletnich przebywających
w placówkach opiekuńczo-wycho-
wawczych, młodzieżowych ośrodkach
wychowawczych oraz w młodzieżo-
wych ośrodkach socjoterapii. Kiedy
kończą 18 lat, nie płacą za dowód oso-
bisty. Wszyscy pozostali płacą.

Zmiana sprawi, że państwo będzie

pokrywało koszty związane z wyro-
bieniem dowodu. Będzie miała zna-
czenie dla ubogich obywateli, którzy
ociągają się nawet w przypadku ko-
nieczności wyrobienia nowego doku-
mentu z uwagi na utratę ważności do-
tychczasowego. Ponadto każdy musi
wyrobić nowy dowód, gdy zmienią się
jakiekolwiek dotyczące go dane wid-
niejące w tym dokumencie. Przepisy
nowelizacji wejdą w życie z począt-
kiem 2010 r. W tym roku nadal będą
pobierane opłaty za wydanie dowodu
osobistego.

■

ŁUKASZ KULIGOWSKI

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1 ustawy z 9 stycznia 2009 r.

o zmianie ustawy o ewidencji ludności
i dowodach osobistych.

■

prokuratura

■

sądy działające w sprawach publicznych

■

organy kontroli państwa w związku z wykonywaniem ustawowych zadań

■

organy administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego
w związku z działaniami dotyczącymi praw do nieruchomości Skarbu Państwa
i jednostek samorządu terytorialnego.

KTO OTRZYMA BEZPŁATNIE DOKUMENTY

■

Jak rozliczyć się z podatku za pośrednictwem płatnika PIT-40

■

Interpretacje podatkowe

Poniedziałek

16 lutego 2009 r.

Tygodnik
Podatkowy

prawo

n o w e p r a w o

P R Z E P I S Y

nr 29

SAMORZĄD TERYTORIALNY

| INWESTYCJE KOMUNALNE | Więcej mieszkań socjalnych

Pomoc państwa przy budowie
lokali dla biednych

Wprowadzenie korzystnych zmian
dotyczących wsparcia finansowego,
jakie samorządy będą mogły
otrzymać na tworzenie lokali
socjalnych, mieszkań chronionych,
noclegowni i domów dla
bezdomnych, to skutek nowelizacji
ustawy o finansowym wsparciu
tworzenia lokali socjalnych,
mieszkań chronionych, noclegowni
i domów dla bezdomnych.

sparcie będzie mogło wynosić
od 30–50 proc. kosztów inwe-

stycji. Nowym rozwiązaniem będzie
też możliwość pozyskiwania przez
gminy, przy pomocy finansowej bu-
dżetu państwa, mieszkań komunal-
nych nieposiadających statusu lokali
socjalnych. Możliwe będzie ponadto
kupowanie przez samorządy całych
budynków, a nie jak dotychczas tylko
poszczególnych lokali. Dodatkowo
gmina, powiat lub organizacja pożyt-
ku publicznego będą mogły pozyskać
mieszkanie chronione przez inwesty-
cję polegającą na budowie, remoncie
lub zmianie sposobu użytkowania
budynku. Obecne przepisy pozwalają
tylko na zakup lokalu lub zakup połą-
czony z remontem. Gminy będą mo-
gły także otrzymać wsparcie finanso-
we na tworzenie mieszkań komunal-
nych budowanych przez towarzystwa
budownictwa społecznego.

Gmina, realizując dofinansowane

przedsięwzięcie, polegające na utwo-
rzeniu zasobu komunalnego, będzie
musiała wydzielić z istniejącego już
zasobu odpowiednią liczbę lokali so-
cjalnych. Do nowych mieszkań będą
kierowani lokatorzy regularnie opła-
cający czynsz. Do mieszkań o niż-
szym standardzie i niższym czynszu
gminy powinny kierować rodziny
niewypłacalne lub o najniższych do-
chodach. Nowelizacja wprowadza
również możliwość zwrotu wcześniej
poniesionych kosztów zakupu przez

gminę lokalu lub budynku, jeżeli
przedsięwzięcie zostało dokonane
przed upływem 12 miesięcy od daty
złożenia wniosku o wsparcie finanso-
we. Rozwiązanie to pozwoli gminom
na szybki zakup lokalu w razie znale-
zienia atrakcyjnej oferty.

Dzięki nowym przepisom zostaną

wyeliminowane bariery utrudniające
powstawanie inwestycji przewidzia-
nych w pilotażowym programie bu-
dowy domów socjalnych. Program
ten jest adresowany do gmin, które
podejmą przedsięwzięcia polegające
na budowie, adaptacji, przebudowie
lub remoncie budynków przeznaczo-
nych na lokale socjalne, noclegownie
i domy dla bezdomnych. Pomoc fi-
nansowa jest udzielana przez Bank
Gospodarstwa Krajowego. Dotych-
czasowa praktyka wykazała jednak,
że zapotrzebowanie gmin na ten ro-
dzaj pomocy finansowej stopniowo
maleje. Oznacza to, że nie przybywa
lokali dla bezdomnych, mieszkań ko-
munalnych ani lokali socjalnych.

Dzięki podwyższeniu maksymalnego
poziomu wsparcia z 20–40 proc. kosz-
tów, w zależności od rodzaju realizo-
wanego przedsięwzięcia, odpowied-
nio do 30–50 proc. wzrośnie udział
środków pochodzących z budżetu
państwa w kosztach inwestycji. To
z kolei powinno przyczynić się do
zwiększenia inwestycji przeznaczo-
nych dla najuboższych mieszkańców
gminy. Powinno to poprawić efektyw-
ność wykorzystania gminnych zaso-
bów mieszkaniowych. Zgodnie z no-
wymi przepisami gmina będzie miała
obowiązek wydzielenia z istniejącego
już zasobu odpowiedniej liczby lokali
socjalnych.

■

ŁUKASZ SOBIECH

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1 ustawy z 9 stycznia 2009 r.

o zmianie ustawy o finansowym wspar-
ciu tworzenia lokali socjalnych, miesz-
kań chronionych, noclegowni i domów
dla bezdomnych. Skierowana do Sejmu.
Wejdzie w życie 1 kwietnia 2009 r.

SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE

| KREDYTY | Poręczenia Skarbu Państwa

Minister finansów będzie mógł
umorzyć zadłużenie

Spółdzielnie mieszkaniowe,
których kredyty zostały
poręczone przez Skarb Państwa,
będą mogły starać się
o odroczenie, rozłożenie na raty
bądź umorzenie w całości lub
części zadłużenia.

inister finansów podpisze ze
spółdzielnią umowę odro-

czenia, jeśli uzna, że uzasadniają
to możliwości płatnicze kredyto-
biorców i względy społeczne.
W każdym przypadku konieczne
będzie przeprowadzenie analizy
finansowo-ekonomicznej spół-
dzielni.

Minister finansów będzie mógł

umorzyć całość lub część zadłuże-
nia wobec Skarbu Państwa z tytułu
wykonania umowy poręczenia je-
dynie wtedy, kiedy w postępowaniu
egzekucyjnym nie byłoby możliwe
uzyskanie kwoty wyższej od kosz-
tów dochodzenia i egzekucji tej na-
leżności lub postępowanie egzeku-
cyjne okazałoby się nieskuteczne.

– Dziś – zdaniem Magdaleny

Kobos z Ministerstwa Finansów –
Skarb Państwa (z tytułu porę-
czeń) jest wierzycielem 11 spół-
dzielni, z których część jest
w upadłości albo w likwidacji.
Ogłoszenie upadłości w znacz-

nym stopniu może utrudnić, a na-
wet uniemożliwić zaspokojenie
Skarbu Państwa. Rozłożenie na
raty zadłużenia czy odroczenie
terminu spłaty zwiększy szansę
na odzyskanie należności.

■

KATARZYNA WÓJCIK-ADAMSKA

PODSTAWA PRAWNA

■

Art. 1 projektu ustawy o zmianie

ustawy o objęciu poręczeniami Skar-
bu Państwa spłaty niektórych kredy-
tów mieszkaniowych, przyjęty 3 lute-
go 2009 r. przez Radę Ministrów.
Ustawa wejdzie w życie po upływie
14 dni od ogłoszenia.

Wprowadzone w życie 31 lipca
2007 r. przepisy umożliwiające
przekształcanie spółdzielczych
praw do lokali we własność na
preferencyjnych warunkach
obowiązują nadal. Spółdzielnie
powinny więc w dalszym ciągu
podpisywać umowy
uwłaszczeniowe, natomiast
wszelkie uchwały o wstrzymaniu
wykupu mieszkań są z mocy
prawa nieważne.

o ogłoszeniu wyroku Trybuna-
łu Konstytucyjnego, przesą-

dzającego o niekonstytucyjności
zasad przekształceń lokali spół-
dzielczych po kosztach nominal-
nych, spółdzielnie podzieliły się na
grupy. Jedne kontynuują przeno-
szenie własności lokali na wnio-
skujących o to członków i inne oso-
by uprawnione, natomiast inne
wykorzystują wyrok do całkowite-
go wstrzymania uwłaszczeń. Czy-
telnicy skarżą się, że spółdzielnie
odwołują terminy u notariuszy
i nie przyjmują nowych wniosków.
I tak na odrębną własność nie ma-
ją co liczyć w najbliższym czasie
np. mieszkańcy Gostynińskiej SM,
SM Przylesie w

Koszalinie,

Ostrowskiej SM czy SM Nowa
w Jastrzębiu-Zdroju.

Bezprawne uchwały

Część spółdzielni nie tylko stara

się faktycznie uniemożliwić przyj-
mowanie wniosków, ale stara się też
podejmować uchwały, które –
w oczach spółdzielców – mają uspra-
wiedliwić ich poczucie bezkarności.
Dla przykładu rada nadzorcza War-
szawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
Rakowiec uznała, że należy się
wstrzymać z zawieraniem dalszych
umów o przeniesienie własności lo-
kali z uwagi na to, że niezawieranie
umów uwłaszczeniowych nie grozi
już karą władzom spółdzielni (m.in.
członkom ich zarządów). Z dniem
opublikowania orzeczenia TK bo-
wiem, czyli od 30 grudnia 2008 r.,
przestały obowiązywać przepisy sta-
nowiące karę ograniczenia wolności
lub grzywny za niezawarcie w termi-
nie trzech miesięcy umowy o prze-
niesienie własności lokalu.

Taka praktyka jest sprzeczna ze

stanem prawnym, który wyłonił się
po wyroku Trybunału z 17 grudnia
2008 r. Jest tak dlatego, że orzecze-
nie przesądziło, że dotychczasowe
zasady przekształcania spółdziel-
czych praw do lokali w odrębną
własność mają obowiązywać do
końca tego roku. – Ustawa obowią-
zuje i należy ją wykonywać, jak
wskazał Trybunał, do momentu po-
jawienia się znowelizowanych prze-
pisów. Nie dłużej jednak niż do 30
grudnia 2009 r. Nie wyobrażam so-
bie sytuacji, że spółdzielnia mogła-
by wstrzymywać przez rok prze-
kształcenia i dzielić spółdzielców
na tych, którzy mieli szczęście prze-
kształcić w porę lokale i tych, któ-
rzy szczęścia nie mieli. W naszej
spółdzielni w dalszym ciągu można
składać wnioski i są one na bieżąco

rozpatrywane – mówi Krzysztof
Wojdak, prezes SM im. gen. Józefa
Sowińskiego w Warszawie. Według
większości prawników i oficjalnej
interpretacji przepisów, jakie poda-
ło Ministerstwo Infrastruktury,
spółdzielnie muszą w tym roku sto-
sować dotychczasowe zasady
uwłaszczeń. Jak wyjaśnia minister-
stwo, nadal obowiązuje trzymie-
sięczny termin na zrealizowanie
wniosków o przekształcenie (mimo
braku sankcji karnych za niestoso-
wanie tego przepisu). Wyjątek
ustawowy (obowiązujący zresztą
i wcześniej, dotyczy sytuacji, w któ-
rych spółdzielcza nieruchomość
gruntowa, na której stoi budynek
z lokalem, który mógłby przejść na
własność osoby legitymującej się
spółdzielczym prawem do lokalu,
ma nieuregulowany stan prawny.

Nieważność z mocy prawa

Przepisy zobowiązujące spół-

dzielnie mieszkaniowe do przeno-
szenia własności lokali na swych
członków i osoby legitymujące się
spółdzielczym prawem do lokalu,
ale niebędące członkami mimo że
uznane za niekonstytucyjne, w dal-
szym ciągu obowiązują i powinny
być przestrzegane. Dlatego wszelkie
działania i uchwały organów spół-
dzielni, skutkujące niewywiązywa-
niem się ze stosowania przepisów,
są nieważne z mocy prawa. – W ra-
zie odmowy przyjęcia wniosku lub
w przypadku celowego przedłuża-
nia całego procesu osoby zaintere-
sowane zmianą statusu ich miesz-
kań mogą wystąpić do sądu z po-
wództwem o wydanie orzeczenia
stwierdzającego obowiązek spół-
dzielni do złożenia oświadczenia
woli o przekształceniu tytułu praw-
nego do lokalu – podkreśla Rafał
Gołąb, prawnik z Kancelarii Praw-
nej Chałas i Wspólnicy. Podstawą
prawną powództwa będzie w takich
sytuacjach art. 64 kodeksu cywilne-
go, w związku z art. 1047 par. 1 ko-
deksu postępowania cywilnego. Po-
zew wolny jest od opłaty sądowej.
Koszty postępowania pokrywa spół-
dzielnia.

■

ADAM MAKOSZ

PODSTAWA PRAWNA

■

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego

z 17 grudnia 2008 r., sygn. akt P 16/08.

OBYWATEL

| MIESZKANIA | Uwłaszczenie spółdzielców

Spółdzielnie wstrzymują
przewłaszczenia

■

Jak przedsiębiorcy mogą prowadzić wspólne inwestycje z sektorem publicznym

■

Jak wyremontować lokal

Wtorek

17 lutego 2009 r.

Tygodnik Prawa
Gospodarczego

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17
grudnia 2008 r. uznał przepisy ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych za
niezgodne z konstytucją w części, która
pozwalała na przekształcenie mieszkań
spółdzielczych po spłaceniu nominal-
nych kosztów budowy i bieżącego za-
dłużenia. Wejście w życie orzeczenia
zostało jednak odroczone do 30 grud-
nia 2009 r. lub do czasu znowelizowa-
nia przepisów ustawy przez parlament
(o ile nastąpi to przed wejściem w życie
orzeczenia). W tym czasie spółdzielnie
powinny kontynuować przekształcenia
na dotychczasowych zasadach.

SKUTKI WYROKU TK

PAŃSTWOWE PIENIĄDZE DLA GMIN

Tak jest

Na pokrycie części kosztów:

■

postawienia budynku na nie-
ruchomości stanowiącej wła-
sność gminy lub będącej w jej
użytkowaniu wieczystym,

■

remont lub przebudowę do-
mu (lub jego części) będącego
własnością gminy,

■

zmianę sposobu użytkowania
budynku będącego własno-
ścią gminy wymagającej do-
konania remontu lub przebu-
dowy,

■

kupno lokali mieszkalnych,

■

zakup lokali mieszkalnych po-
łączonym z ich remontem,
w wyniku którego powstaną
lokale socjalne.

Tak będzie

Na pokrycie części kosztów:

■

budowy (w tym rozbudowy lub nadbudowy)
budynku na nieruchomości stanowiącej wła-
sność gminy lub będącej w jej użytkowaniu
wieczystym,

■

remontu lub przebudowy budynku będącego
własnością gminy i przeznaczonego na pobyt
ludzi (może to dotyczyć także części takiego
budynku),

■

zmianę sposobu użytkowania budynku stano-
wiącego własność gminy (albo części takiego
budynku), wymagającego remontu lub prze-
budowy,

■

kupno lokali mieszkalnych lub budynku miesz-
kalnego,

■

zakup lokali mieszkalnych lub budynku miesz-
kalnego, połączony z remontem tych lokali lub
budynku, jeśli powstaną lokale socjalne.

Document Outline

0211ZPUZ5001-1awp
0211ZPUZ5002-1awp
0211ZPUZ5003-1awp
0211ZPUZ5004-1awp
0211ZPUZ5005-1awp
0211ZPUZ5006-1awp
0211ZPUZ5007-1awp
0211ZPUZ5008-1awp

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Biznes i Energia z 11 lutego 09 (nr 29)
Gazeta Prawna Nowe prawo Przepisy z 10 czerwca 09 (nr 112)
Nowe prawo Praktyka z 23 grudnia 08 (nr 250)
Finansowanie MSP z 12 lutego 09 (nr 30)
Dziennik Ustaw z 5 lutego 09 Nr poz1 ustawa o koncesji na roboty budowlane lub uslugi
Nowe prawo Praktyka z 23 grudnia 08 (nr 250)
Gazeta Prawna Moje nieruchomości Mój portfel z 11 września 09 (nr 178)
Gazeta Prawna Financial Times z 11 września 09 (nr 178)
Gazeta Prawna Nowe Prawo z 4 sierpnia 09 (nr 150)
Nowe prawo z 09 grudnia 08 nr 240
Iracki parlament przyjął nowe prawo wyborcze (09 11 2009)
Finanse publiczne i prawo finansowe wykład" lutego 11
Dz Nr. 49.poz 330 NOWE OGÓLNE PRZEPISY BHP, budownictwo, Uprawnienia budowlane, potrzebne druki
Prawo konstytucyjne SSA(3) I gr. 11 i 12 (ćw. nr 2)
Nowe prawo z 22 grudnia 08 (nr 249)
Prawo konstytucyjne SSA(3) I gr 11 i 12 (ćw nr 2)
Nowe prawo z 24 grudnia 08 (nr 251)
NOWE PRAWO z 7 lipca 10 (nr 130)

więcej podobnych podstron

Nowe prawo Przepisy z 11 lutego 09 (nr 29)

Document Outline