monter sieci i urzadzen telekomunikacyjnych 725[02] o2 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tadeusz Skóra

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej
725[02].O2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr inż. Grzegorz Żegliński
mgr inż. Stanisław Górniak

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tadeusz Skóra

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 725[02].O2.01
„Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręczne”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych.

Wydawca

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawy rysunku technicznego maszynowego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Pomiary warsztatowe

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Materiały konstrukcyjne, powłoki ochronne i dekoracyjne

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Obróbka ręczna

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Połączenia

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. PROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Monter sieci i urządzeń
telekomunikacyjnych 725[02].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia w postaci testu wielokrotnego wyboru i testu praktycznego,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Poradnik zawiera materiał nauczania składający się z 5 tematów, są to: Podstawy rysunku

technicznego maszynowego, Pomiary warsztatowe, Materiały konstrukcyjne, powłoki
ochronne i dekoracyjne, Obróbka ręczna, Połączenia.

Temat: „Podstawy rysunku technicznego maszynowego” przybliży uczniowi zagadnienia

związane

dokumentacja

techniczną,

jej

odczytywaniem,

interpretowaniem

i wykorzystywaniem do wykonywania prac. Szczególnie ważne jest odczytywanie rysunków.

Temat: „Pomiary warsztatowe” posłuży uczniowi do opanowania umiejętności

wykonywania pomiarów, ze szczególnym uwzględnieniem suwmiarki i mikrometru.

Temat: „Materiały konstrukcyjne, powłoki ochronne i dekoracyjne” posłuży uczniowi do

opanowania umiejętności dobierania materiału, ze szczególnym uwzględnieniem prac
ślusarskich.

Temat: „Obróbka ręczną” i „Połączenia” są najważniejszymi tematami w tej jednostce

modułowej. Przerabiając te tematy uczeń nauczy się wykonywać podstawowe prace ślusarskie
i montażowe oraz posługiwać się narzędziami.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 testami.

W teście wielokrotnego wyboru zamieszczono:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycję norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.
W teście praktycznym zamieszczono:

−

zadanie praktyczne z kryteriami,

−

kartę odpowiedzi, kartę oceny i wymagania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

725[02].O2

Proste prace montażowe

725[02].O2.01

Wykonywanie prostych prac

z zakresu obróbki ręcznej

725[02].O2.02

Montaż mechaniczny elementów

i podzespołów mechanicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się jednostkami układu SI,

−

przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze maszyn, urządzeń
i narzędzi z napędem elektrycznym,

−

przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej przy obsłudze maszyn, urządzeń i narzędzi
z napędem elektrycznym,

−

przestrzegać regulaminy obowiązujące na pracowniach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

odczytać rysunki techniczne,

–

wykonać rysunki techniczne,

–

dobrać przyrządy pomiarowe do wielkości mechanicznych,

–

wykonać pomiary warsztatowe,

–

rozróżnić podstawowe materiały na podstawie ich własności,

–

sklasyfikować podstawowe materiały stosowane w ślusarstwie,

–

dobrać sposoby ochrony metali przed korozją,

–

przygotować bezpieczne stanowisko pracy,

–

utrzymać porządek na stanowisku pracy,

–

zastosować przepisy bhp i ppoż. podczas wykonywania pracy,

–

zastosować przepisy o ochronie środowiska podczas wykonywania pracy,

–

rozróżnić narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane przy obróbce ręcznej,

–

zaplanować operacje z zakresu obróbki ręcznej,

–

rozróżnić metody obróbki elementów,

–

obsłużyć wiertarkę ręczną i stołową,

–

wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej,

–

rozróżniać metody łączenia elementów maszyn i urządzeń,

–

wykonać połączenia nierozłączne i rozłączne części maszyn,

–

wykonać bruzdy, otwory w różnego typu podłożach,

–

zademonstrować poprawność wykonywania zadań,

–

ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy,

–

skorzystać z katalogów i norm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych 725[02].

Moduł:

Proste prace montażowe 725[02].O2.

Jednostka modułowa:

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej
725[02].O2.01.

Temat: Wymiarowanie rysunków technicznych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wymiarowania rysunków technicznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

zwymiarować wymiary liniowe,

−

zwymiarować średnice,

−

zwymiarować wymiary kątowe,

−

zwymiarować promienie zaokrągleń,

−

zwymiarować ścięcia.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Środki dydaktyczne:

−

papier, ołówek, linijka, cyrkiel,

−

poradnik ucznia,

−

literatura (Rysunek techniczny).

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Korzystając z literatury należy zwymiarować przedmioty przedstawione na rysunkach
podanych w ćwiczeniach 2 i 3 części 4.1.3 poradnika ucznia.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Jakim rodzajem linii nanosi się wymiary na rysunku technicznym?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Jak wymiaruje się wymiary liniowe?
3. Jak wymiaruje się średnice?
4. Jak wymiaruje się promienie zaokrągleń,
5. Jak wymiaruje się ścięcia?
6. Jak wymiaruje się wymiary kątowe?
7. Jak wymiaruje się rozstaw otworów?

PLANOWANIE
1. Zaplanuj kolejność wykonania rysunków i ich wymiarowania.
2. Ustal liczbę rzutów dla każdego rysunku.
3. Ustal niezbędne wymiary konieczne do zwymiarowania rysunków.
4. Ustal podziałkę rysunkową.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Wykonaj rysunki obydwu przedmiotów z ćwiczenia 2, w odpowiedniej liczbie rzutów.
2. Zwymiaruj wymiary długości, szerokości i wysokości dla rysunków z ćwiczenia 2.
3. Zwymiaruj średnice.
4. Wykonaj rysunki obydwu przedmiotów z ćwiczenia 3, w odpowiedniej liczbie rzutów.
5. Zwymiaruj rysunki.
6. Porównaj swoje rysunki z rysunkami kolegów w grupie. Określcie błędy i usterki.
7. Wspólnie wykonajcie rysunki (po uwzględnieniu wyników pracy w grupie).
8. Zwróćcie uwagę na estetykę i dokładność pracy.
9. Przygotujcie się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wykonane rysunki wszystkich przedmiotów?
2. czy poprawnie zostały zwymiarowane rysunki?
3. Czy rysunki są czytelne i estetyczne?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych 725[02].

Moduł:

Proste prace montażowe 725[02].O2.

Jednostka modułowa:

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej
725[02].O2.01.

Temat: Montaż połączeń gwintowych

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności montażu połączeń gwintowych

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

dobrać rodzaj połączenia gwintowego,

−

dobrać narzędzia i materiały do wykonania połączenia gwintowego,

−

przygotować stanowisko pracy, maszyny i narzędzia do wykonania połączenia
gwintowego,

−

wykonać połączenie gwintowe za pomocą wkrętów,

−

wykonać połączenie gwintowe za pomocą śrub, podkładek, nakrętek.

Metody nauczania:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w dwuosobowych zespołach.

Czas: 5 godzin dydaktycznych – 300 min.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika ucznia,

−

wiertarka stołowa, wiertarka ręczna elektryczna,

−

detale wykonane w ćwiczeniu 2 i 3 części 4.4.3,

−

wiertła Φ3,3, Φ4,5, komplet gwintowników M4, wkrętak, komplet kluczy płaskich,

−

wkręty M4 z łbem,

−

detal wykonane w ćwiczeniu 3 części 4.4.3, i ramka wykonana w ćwiczeniu poprzednim,

−

wiertło Φ4,5,

−

śruby M4 x 20, nakrętki M4 i podkładki Φ4,5, wkręty M4 z łbem walcowym,

−

klucze płaskie.

Przebieg zajęć:

1. Instruktaż wstępny:

−

sprawdzenie obecności,

−

sprawdzenie odzieży roboczej, sprawdzenie samopoczucia uczniów,

−

przeprowadzenie pogadanki na temat BHP przy montażu,

−

przedstawienie przebiegu lekcji,

−

podanie kryteriów ocen,

−

dokonanie podziału na grupy, wyznaczenie stanowisk ćwiczeniowych,

−

nadzorowanie przejścia na stanowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Instruktaż bieżący:
Wykonanie ćwiczenia 2 z części 4.5.3 poradnika ucznia.

−

Obchód I. Sprawdzenie czy uczniowie przygotowali stanowiska pracy, dobrali narzędzia,
materiały,

−

Obchód II. Sprawdzenie czy uczniowie opracowali plan pracy. Sprawdzenie jego
poprawności. Sprawdzenie czy uczniowie skompletowali zestawy części do montażu.

−

Obchód III. Sprawdzenie poprawności wykonania ćwiczenia, stosowania bezpiecznych
metod pracy. Udzielanie dodatkowych instruktaży.

−

Obchód IV. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości wykonania,
wskazanie na błędy i usterki.

Wykonanie ćwiczenia 3 z części 4.5.3 poradnika ucznia

−

Obchód V. Sprawdzenie czy uczniowie, dobrali narzędzia, materiały,

−

Obchód VI. Sprawdzenie czy uczniowie opracowali plan pracy, czy skompletowali
zestawy części do montażu. Sprawdzenie poprawności planu pracy,

−

Obchód VII. Sprawdzenie poprawności wykonania ćwiczenia, stosowania bezpiecznych
metod pracy. Udzielanie dodatkowych instruktaży.

−

Obchód VIII. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości wykonania,
wskazanie na błędy i usterki.

3. Instruktaż końcowy:

−

podsumowanie zajęć,

−

wskazanie na najlepiej wykonane ćwiczenia,

−

omówienie ćwiczeń wykonanych przez wszystkie grupy,

−

zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,

−

wystawienie ocen,

−

uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawy rysunku technicznego maszynowego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj poniższe przedmioty w trzech rzutach.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby ćwiczenie wykonywane było samodzielnie przez każdego ucznia. Na

początku nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie. Do
wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien zaopatrzyć pracownię w rzeczywiste modele
przedmiotów. Mogą być one różnorodne i o różnym stopniu złożoności.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać rzut główny,
2) wykonać rzut z boku,
3) wykonać rzut z góry,
4) porównać rysunki z rysunkami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

papier, ołówek, linijka, cyrkiel,

−

poradnik ucznia,

−

różne modele rzeczywiste przedmiotów do ćwiczenia,

−

literatura zamieszczona w poradniku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji do ćwiczenia 2 i 3:
Zaleca się realizować te ćwiczenia metodą tekstu przewodniego, do czego konieczne jest

przygotowanie instrukcji (tekstu przewodniego). Należy wykorzystać umiejętności ćwiczone
w ćwiczeniu 1 oraz powiązać ćwiczenie 2 z ćwiczeniem 3. W ćwiczeniach tych nauczyciel
powinien zwrócić szczególną uwagę na umiejętność korzystania z literatury. Ćwiczenie to
można podzielić na kolejne etapy (polegające na kolejnym wykonywaniu i wymiarowaniu
rysunków) równocześnie przez całą grupę ćwiczeniowa lub każdy zespół (2 – 3 osobowy)
może wykonywać inny rysunek. Każdy rysunek uczniowie powinni wykonywać samodzielnie
i następnie porównać go z rysunkami pozostałych uczniów z zespołu. Następnie powinni
wykonać rysunek uwzględniający wyniki porównania i wtedy zaprezentować go przed cała
grupą lub przed nauczycielem.

Ćwiczenie 2

Narysuj poniższe przedmioty w odpowiedniej liczbie rzutów i zwymiaruj je. Płytka

z otworami wykonana jest z blachy o grubości 5 mm. Przyjmij, że przedmioty narysowane są
w podziałce 1:1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać rysunki w odpowiedniej liczbie rzutów,
2) zwymiarować je (przy oznaczaniu średnicy stawia się znak Φ),
3) porównać rysunki z rysunkami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier, ołówek, linijka, cyrkiel,

−

poradnik ucznia,

−

instrukcja do ćwiczenia (tekst przewodni)

−

literatura (Rysunek techniczny).

Ćwiczenie 3

Korzystając z literatury zwymiaruj poniższe przedmioty. Rysunki narysowane są

w podziałce 1:1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) korzystając z literatury zapoznać się ze sposobami wymiarowania otworów, ścięć, kątów,

promieni,

2) korzystając z literatury zapoznać się ze sposobem wymiarowania powtarzających się

elementów (4 otwory na górnym rysunku),

3) zwymiarować rysunki,
4) porównać rysunki z rysunkami kolegów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier, ołówek, linijka, cyrkiel,

−

poradnik ucznia,

−

literatura zamieszczona w poradniku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Pomiary warsztatowe

5.2.1. Ćwiczenia

Wskazówki do realizacji: do ćwiczenia 1 i 2:
Głównym celem ćwiczeń jest poznanie różnych przyrządów suwmiarkowych

i mikrometrycznych oraz ich rozróżnianie. Uczniowie powinni samodzielnie odszukać różne
przyrządy, określić ich przeznaczenie oraz dokładności pomiary i zakresy. Warto również
zaopatrzyć pracownię w rzeczywiste przyrządy pomiarowe i podczas podsumowania
ćwiczenia (przeprowadzonego np. metoda pogadanki) przedstawić je uczniom do porównania.

Ćwiczenie 1

Korzystając z poradników odszukaj różne przyrządy suwmiarkowe i wpisz ich przeznaczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku ślusarza i poradniku mechanika rozdziały dotyczące pomiarów

warsztatowych,

2) wypełnić poniższą tabelę.

Lp.

Nazwa przyrządu

Przeznaczenie przyrządu

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia, pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ślusarza,

−

poradnik mechanika.

Ćwiczenie 2

Korzystając z poradników odszukaj różne przyrządy mikrometryczne i wpisz ich

przeznaczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku ślusarza i poradniku mechanika rozdziały dotyczące pomiarów

warsztatowych,

2) wypełnić poniższą tabelę.

Lp.

Nazwa przyrządu

Przeznaczenie przyrządu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia, pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ślusarza, poradnik mechanika.

Wskazówki do realizacji do ćwiczeń 3 i 4:
Zaleca się aby uczniowie wykonywali te ćwiczenia w małych grupach. Ćwiczenia te można

realizować metodą ćwiczeń praktycznych przedmiotowych lub metodą tekstu przewodniego.
Szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętność odczytywania wymiarów na noniuszach
suwmiarek i na mikrometrze. Przed rozpoczęciem ćwiczeń nauczyciel powinien zwrócić
uwagę na umiejętne posługiwanie się przyrządami pomiarowymi, na ich czyszczenie
i konserwowanie. Do wykonania ćwiczenia konieczne jest przygotowanie przedmiotów do
wykonywania pomiarów. Powinny to być przedmioty o nieskomplikowanej budowie.

Ćwiczenie 3

Odczytaj wyniki pomiaru na przedstawionych w tabeli noniuszach suwmiarek. Wykonaj

pomiary rzeczywistych przedmiotów otrzymanych od nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze sposobem odczytywania wymiarów na suwmiarkach o dokładnościach

0,1 mm i 0,05 mm,

2) odczytać kolejne wymiary i wpisać wynik obok,
3) przedstawić wyniki nauczycielowi,
4) wykonać pomiary rzeczywistego przedmiotu,
5) wykonać szkic przedmiotu mierzonego i nanieść na nim zmierzone wymiary.
6) przedstawić wyniki nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ślusarza,

−

przedmioty do mierzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wykonaj pomiary suwmiarką i mikrometrem. Wykonać pomiary rzeczywistych

przedmiotów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć sobie sposób odczytywania wymiarów na suwmiarkach o dokładnościach

0,1 mm i 0,05 mm,

2) zapoznać się ze sposobem odczytywania wymiarów na mikrometrze,
3) wykonać 2 takie same szkice przedstawionego przez nauczyciela przedmiotu

i zwymiarować je (nanieść tylko linie wymiarowe),

4) opracować tabele pomiarów,
5) wykonać pomiary przedstawionego przez nauczyciela przedmiotu korzystając

z suwmiarki,

6) wykonać te same pomiary za pomocą mikrometru (tylko wymiary zewnętrzne w zakresie

właściwym dla danego mikrometru),

7) przedstawić wyniki nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ślusarza,

−

suwmiarka uniwersalna o dokładności mierzenia 0,05 mm,

−

mikrometr zewnętrzny 0 do 25 mm,

−

przedmioty do ćwiczeń w pomiarach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Materiały konstrukcyjne, powłoki ochronne i dekoracyjne

5.3.1. Ćwiczenia

Wskazówki do realizacji ćwiczeń:
Wszystkie ćwiczenia mają podobny charakter. Zadaniem uczniów jest odszukanie

z literatury zastosowania różnych materiałów stosowanych w ślusarstwie. Ćwiczenia mogą być
wykonywane w małych zespołach. Można je realizować metodą ćwiczeń, dyskusji
prowadzonych w grupach oraz pogadanki (zastosowanej w trakcie wykonywania ćwiczeń lub
do ich podsumowania). Szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętność rozróżniania
materiałów.

Ćwiczenie 1

Podaj przykłady zastosowania stali (narzędziowej, konstrukcyjnej i o specjalnych

własnościach) na narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia znajdujące się na pracowni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) poszukać w poradniku zastosowanie różnych rodzajów stali,
2) wypisać w tabelę narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia przy poszczególnych

rodzajach stali,

3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

Rodzaje stali

Narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia

Stale konstrukcyjne

Stale narzędziowe

Stale o specjalnych

własnościach

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, pogadanka, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

poradnik ślusarza, poradnik mechanika.

Ćwiczenie 2

Podaj przykłady zastosowania metali nieżelaznych i ich stopów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku mechanika odpowiednie rozdziały dotyczące metali nieżelaznych

i ich stopów,

2) wypisać w tabeli przykłady zastosowania przy poszczególnych rodzajach metali

nieżelaznych i ich stopów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

Zastosowanie

Aluminium

Mosiądz

Miedź

Cynk

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, pogadanka, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

poradnik mechanika.

Ćwiczenie 3

Podaj przykłady zastosowania przedstawionych w tabeli wyrobów hutniczych. Oblicz ile

waży odcinek 5 metrowy materiału.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku mechanika odpowiednie rozdziały dotyczące metali nieżelaznych

i ich stopów,

2) wypisać w tabeli przykłady zastosowania przy poszczególnych rodzajach metali

nieżelaznych i ich stopów,

3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

Materiał

Zastosowanie

Ciężar 5 mb

Kątownik stalowy
25x25x3

Ceownik 50E

Pręt stalowy walcowany
o średnicy 10 mm

Pręt płaski stalowy 20x5

Pręt miedziany ciągniony
o średnicy 10 mm

Pręt płaski miedziany
20x5

Blacha stalowa o grubości
1 mm

Ciężar arkusza
2x1 m =

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, pogadanka, dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

poradnik mechanika,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 4

Podaj przykłady zastosowania przedstawionych powłok ochronnych i dekoracyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku mechanika odpowiednie rozdziały dotyczące powłok malarskich,

smarów, metali stosowanych na powłoki,

2) dobra odpowiednią powłokę i uzasadnić wybór,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

Dobrana powłoka ochronna

(dekoracyjna)

Uzasadnienie

Stalowa szafka znajdująca się
na chodniku

Wałek stalowy będący częścią
zamienną

Stalowy

słup

znaku

drogowego

Ozdobna poręcz na schodach
w banku

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, pogadanka, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

poradnik mechanika.

Ćwiczenie 5

Podaj przykłady zastosowania przedstawionych tworzyw sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku mechanika odpowiednie rozdziały dotyczące tworzyw sztucznych,
2) wpisać w tabelę przykłady zastosowania,
3) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nazwa tworzywa

sztucznego

Zastosowanie

Polietylen

Polimetakrylan
metylu (plexi)

Polipropylen

Polistyren

Polichlorek winylu
(PCV)

Poliuretan

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, pogadanka, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Obróbka ręczna

5.4.1. Ćwiczenia

Wskazówki do realizacji ćwiczeń:
Wszystkie ćwiczenia mają charakter praktyczny. Uczniowie mają za zadanie wykonania

różnych detali metodami stosowanymi przy obróbce ręcznej. Zaleca się realizować te
ćwiczenia metodami nauczania stosowanymi podczas praktycznej nauki zawodu. Będą to
przede wszystkim instruktaże, pokazy, ćwiczenia praktyczne przedmiotowe.

Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy przeprowadzić instruktaż dotyczący bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz wymagań ochrony środowiska (szczególnie spraw związanych
z odpowiednią segregacją odpadów powstających podczas wykonywania ćwiczeń). Przed
każdymi zajęciami nauczyciel powinien sprawdzić ubranie robocze, (czy jest ono odpowiednie
do charakteru realizowanych zajęć). W trakcie wykonywania ćwiczeń należy zwracać uwagę
na stosowanie środków ochrony osobistej oraz stosowanie odpowiednich metod pracy
i utrzymywanie porządku na stanowiskach ćwiczeniowych.

Ćwiczenie 1

Wykonaj cztery kątowniki 20,5x20,5x251 z blachy o grubości od 1,5 do 2mm i utnij

4 kątowniki 20x20x3.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować kolejność czynności podczas wykonywania kątowników,
2) dobrać narzędzia i przygotować stanowisko pracy,
3) wytrasować pasy blach na kątowniki,
4) wyciąć pasy blach,
5) wykona gięcie kątowników,
6) wytrasować i uciąć 4 kątowniki 20x20x3 na długość 21 mm,
7) sprawdzić wymiary i w razie potrzeby dokonać poprawek.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

251

Mat: kątownik
20x20x3
szt: 4

20,5

Mat: stal
Szt: 4

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

materiał do wykonania kątowników,

−

narzędzia pomiarowe,

−

narzędzia traserskie, nożyce do blach, pika do metalu,

−

listwy pomocnicze i młotek drewniany lub z tworzywa sztucznego.

Ćwiczenie 2

Korzystając z materiału przygotowanego w ćwiczeniu 1 wykonaj 4 przedmioty (detale)

z poniższego rysunku oraz wypiłuj kątowniki 20x20x21 na wymiar 20 (zachowaj kąty proste).

Detal 1. szt. 4

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować kolejność czynności podczas wykonywania kątowników,
2) dobrać narzędzia i przygotować stanowisko pracy,
3) ściąć skosy piłka do metalu,
4) wypiłować kątowniki zachowując wymiary z rysunku,
5) stępić ostre krawędzie,
6) sprawdzić wymiary i w razie potrzeby dokonać poprawek.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

materiał do wykonania kątowników,

−

narzędzia pomiarowe,

−

piłka do metalu pilniki zdzieraki i gładziki płaskie,

Ćwiczenie 3

Wykonaj pokrywę przedstawiona na rysunku przedstawionym poniżej. Materiał:

tworzywo sztuczne.

250

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować kolejność czynności podczas wykonywania płyty,
2) dobrać narzędzia i przygotować stanowisko pracy,
3) uciąć płytę, wyrównać i stępić krawędzie, zachowując wymiary,
4) wytrasować otwory,
5) wywiercić otwory, które umożliwią rozpoczęcie piłowania,
6) wypiłować otwory wg rysunku,
7) stępić ostre krawędzie,
8) sprawdzić wymiary i w razie potrzeby dokonać poprawek.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

materiał do wykonania płyty,

−

narzędzia pomiarowe,

−

nożyce do blach, pilniki zdzieraki i gładziki,

−

wiertarka stołowa, wiertła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Połączenia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z poradnika ślusarza, poradnika mechanika i poradnika ucznia wykonaj

polecenia zawarte w tabeli.

1. Dobierz

materiały

i narzędzia do pobielenia
końcówki

przewodu

miedzianego

Narzędzia:

..........................................................................................

.........................................................................................

Materiały:

.........................................................................................
.........................................................................................

2. Wykonaj

szkic

klina

łączącego wał o średnicy
Φ 30 z piastą koła
pasowego.

3. Wykonaj szkic wpustu

pryzmatycznego
łączącego koło zębate
z wałem o średnicy Φ 20

4. Wykonaj szkic łożyska

tocznego

kulkowego

w I, II i II stopniu
uproszczenia.

Wskazówki do realizacji:
Głównym celem ćwiczenia jest zapoznanie uczniów z rodzajami połączeń oraz ich,

rozróżniania. Ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie przez każdego ucznia,
a następnie uczniowie powinni porównać swoje prace, dokonać poprawek i uzupełnień.
Nauczyciel powinien skłaniać uczniów do samodzielnej pracy, jednak w razie potrzeby może
udzielać dodatkowych wyjaśnień.

Uczeń powinien:

1) przypomnieć sobie wiadomości zawarte w tym poradniku ucznia na temat związany

z kolejnym poleceniem,

2) odszukać w poradnikach odpowiednie rozdziały, tabele,
3) wypełnić tabelę,
4) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie, dyskusja

Środki dydaktyczne:

−

poradnik mechanika,

−

poradnik ślusarza,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika ucznia.

Wskazówki do realizacji ćwiczeń, 2, 3 4.
Ćwiczenia 2 i 3 powinny być realizowane w powiązaniu z ćwiczeniami z cześć Poradnika

„Obróbka ręczna”. Stanowią one ich kontynuację. Wcześniej uczniowie przygotowali materiały
do wykonania skrzynki z pokrywą, a w tych ćwiczeniach zmontują całą skrzynkę.

Natomiast ćwiczenie 4 służy do praktycznego wykonania wybranych połączeń i ich

porównania.

Podczas wykonywania ćwiczeń szczególną uwagę należy zwrócić na następujące etapy

wykonania zadania:

−

planowanie pracy,

−

zorganizowanie stanowiska ćwiczeniowego,

−

wykonanie zadania zgodnie z planem,

−

samoocenę.
Podstawowa metodą powinna być metoda praktycznych ćwiczeń przedmiotowych.

Pomocniczo można wykorzystać metodę pokazu i instruktaże.

Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy przeprowadzić instruktaż dotyczący bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz wymagań dotyczących ochrony środowiska (szczególnie spraw
związanych z odpowiednią segregacją odpadów powstających podczas wykonywania
ćwiczeń). W trakcie wykonywania ćwiczeń należy zwracać uwagę na stosowanie środków
ochrony osobistej oraz stosowanie bezpiecznych metod pracy.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie kątowników tak, aby powstała ramka. Zastosuj kątowniki wykonane

w ćwiczeniu 2 części 4.4.3 tego poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opracować plan wykonania zadania,
2) przedstawić go nauczycielowi,
3) skompletować 4 zestawy (kątownik z blachy i kształtownik),
4) wywiercić otwory Φ3,3 mm jednocześnie przez złączone komplety,
5) rozłączyć zestawy,
6) powiercić w kątownikach otwory na średnicę Φ4,5,
7) wykonać gwinty M4 w kształtownikach,
8) skręcić 4 komplety kątowników,
9) połączyć zestawy w ramkę (kolejność wykonania połączenia za pomocą wkręta zachować

taką, jak wcześniej).

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

wiertarka stołowa,

−

detale wykonane w ćwiczeniu 2 części 4.4.3,

−

wiertła Φ3,3, Φ4,5,

−

komplet gwintowników M4,

−

wkrętak,

−

wkręty M4 z łbem walcowym, szt. 8.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj połączenie ramki wykonanej w poprzednim ćwiczeniu i pokrywy wykonanej

w ćwiczeniu 2 części 4.4.3 tego poradnika. Zastosuj śruby, nakrętki i podkładki.

Uczeń powinien:

1) opracować plan pracy (wykaz kolejnych czynności),
2) przedstawić nauczycielowi opracowany plan,
3) wykonać szkic obrazujący miejsca i liczbę połączeń,
4) wykonać połączenie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

wiertarka ręczna elektryczna,

−

detal wykonane w ćwiczeniu 3 części 4.4.3, i ramka wykonana w ćwiczeniu poprzednim,

−

wiertło Φ4,5,

−

16 kompletów śrub M4 x 20, nakrętek M4 i podkładek Φ4,5,

−

klucze.

Ćwiczenie 4

Wykonaj połączenia zgodnie z zamieszczonym rysunkiem. Wykonaj połączenia zgodnie

z zamieszczonym rysunkiem. Najpierw połącz płytki stalowe. Następnie połącz płytki
z tworzywa sztucznego (za pomocą kleju i nitów).

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze sposobami wykonywania połączeń nitowych, lutowanych i klejonych

(skorzystać z poradników),

2) zapoznać się z narzędziami i materiałami stosowanymi do nitowania, lutowania i klejenia

(skorzystać z poradników),

3) opracować plan (wykaz kolejnych czynności) wykonania klejenia, lutowania, nitowania,
4) dobrać narzędzia i materiały do lutowania, klejenia i nitowania,
5) przedstawić nauczycielowi opracowane plany i zestawienia,
6) wykonać połączenia,
7) dokonać oceny jakości wykonanych połączeń,
8) wykonać połączenia klejone nitowe płytek wykonanych z tworzywa sztucznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Plany pracy

Połączenie nitowe

Połączenie lutowane

Połączenie klejone

Narzędzia

Połączenie nitowe

Połączenie lutowane

Połączenie klejone

Materiały

Połączenie nitowe

Połączenie lutowane

Połączenie klejone

Uwagi o błędach, usterkach

Połączenie nitowe

Połączenie lutowane

Połączenie klejone

Łączenie płytek z tworzywa sztucznego

Materiały

Połączenie nitowe

Połączenie klejone

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uwagi o błędach, usterkach

Połączenie nitowe

Połączenie klejone

Opisz różnice występujące przy łączeniu metalu i tworzywa sztucznego

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne przedmiotowe, instruktaż, pokaz.

Środki dydaktyczne:

−

płytki z blachy stalowej,

−

płytki z tworzywa sztucznego,

−

zestaw narzędzi do nitowania, lutowania, klejenia,

−

materiały do nitowania, klejenia, lutowania,

−

rękawice ochronne, okulary ochronne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test wyboru do jednostki modułowej

„Wykonywanie prostych prac

z zakresu obróbki ręcznej”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 21 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 11, 17, 18, 20, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. b, 4. a, 5. c, 6. b, 7. d, 8. c, 9. c, 10. a, 11. c,
12. d, 13. a, 14. b, 15. c, 16. d, 17. d, 18. a, 19. c, 20. b, 21. c, 22, d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Odczytać rysunki schematyczne

2. Odczytać rysunki techniczne

Ocenić poprawność zwymiarowania szkicu
części maszyny

Dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru z
dokładnością do 1 mm

Dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru z
dokładnością do 0,01 mm

Wykonać pomiary warsztatowe suwmiarką o
dokładności 0,1 mm

Wykonać pomiary warsztatowe suwmiarką o
dokładności 0,05 mm

8. Wykonać pomiary warsztatowe mikrometrem

Rozróżnić podstawowe materiały na
podstawie ich własności,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Sklasyfikować podstawowe materiały
stosowane w ślusarstwie

11.

Dobrać sposoby ochrony metali przed
korozją

12.

Zastosować przepisy bhp i ppoż. podczas
wykonywania pracy

13.

Zastosować przepisy o ochronie środowiska
podczas wykonywania pracy

14.

Rozróżnić narzędzia, maszyny i urządzenia
stosowane przy obróbce ręcznej

15.

Zaplanować operacje z zakresu obróbki
ręcznej

16.

Zaplanować proces wykonania połączenia
rozłącznego

17. Rozróżniać metody obróbki elementów

18.

Rozróżniać metody łączenia elementów
maszyn i urządzeń

19. Rozróżnić połączenia rozłączne

20.

Zaplanować proces wykonania połączenia
nierozłącznego

21. Ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy

22. Skorzystać z katalogów i norm

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

7. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdź wyniki.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu.
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

7. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jaki to rodzaj linii rysunkowej?

a) Przerywana.
b) Kreskowo-kropkowa.
c) Punktowa.
d) Osiowa.

2. Co przedstawia poniższy szkic?

a) Detal z blachy.
b) Wał maszynowy.
c) Koło zębate.
d) Teleskop.

3. Jakiego wymiaru brakuje na rysunku?

a) Kąta pochylenia.
b) Długości walca Φ40 lub Φ30.
c) Całkowitej średnicy wału.
d) Długości stożka.

4. Do pomiaru z dokładnością do 1 mm służy:

a) Przymiar kreskowy.
b) Suwmiarka.
c) Mikrometr.
d) Czujnik zegarowy.

5. Do pomiaru z dokładnością do 0,01 mm służy:

a) Przymiar kreskowy.
b) Suwmiarka.
c) Mikrometr.
d) Czujnik zegarowy.

6. Jaki wymiar wskazuje suwmiarka?

a) 75,0.
b) 69,3.
c) 7,5.
d) 6,93.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Jaki wymiar wskazuje suwmiarka?

a) 4,37.
b) 5,90.
c) 59,00.
d) 43,80.

8. Jaki wymiar wskazuje mikrometr?

a) 14,00.
b) 13,28.
c) 13,78.
d) 14,28.

9. Metalem o następujących własnościach: o barwie czerwonej, odporny na gorącą wodę,

zasady, kwas solny, posiada dobre własności plastyczne, przewodzące, jest:
a) Mosiądzem.
b) Brązem.
c) Miedzią.
d) Aluminium.

10. Stale dzielą się na:

a) Stale węglowe i stopowe.
b) Stale normalne i o specjalnych własnościach.
c) Stale, staliwa, żeliwa.
d) hartowanie i niehartowane.

11. Do zabezpieczenia przed korozją stalowych części maszyn, które okresowo będą

trzymane w magazynie najlepiej zastosować:
a) Ocynkowanie.
b) Powłokę lakierniczą.
c) Smar konserwacyjny.
d) Odrdzewiacz.

12. Nie wolno stosować rękawic ochronnych przy następujących operacjach z zakresu

obróbki skrawaniem:
a) Piłowanie płaszczyzn.
b) Przecinanie piłką do metalu.
c) Gięcie blach.
d) Wiercenie na wiertarce stołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Odpady powstające przy pracach ślusarskich powinny być składowane w następujący

sposób:
a) Osobne pojemniki na metale, papier, zaoliwione szmaty i pozostałe śmieci.
b) Wystarczy pojemnik na metale i pozostałe śmieci.
c) Osobne pojemniki na każdy metal, papier, zaoliwione szmaty, czyste szmaty

i pozostałe śmieci.

d) Wystarczy jeden pojemnik, który na końcu zostaje opróżniony, a śmieci

posegregowane.

14. Przyporządkuj narzędzia operacjom obróbki ręcznej.

1. pilnik, 2. piłka do metalu, 3. rysik, 4. wiertło, 5. gwintownik
a) gięcie, b) prostowanie, c) wiercenie, d) gwintowanie, e) przecinanie, f) trasowanie,
g) piłowanie, h) rysowanie,

15. Wybierz sekwencję przedstawiająca poprawne przyporządkowanie

a) 1h, 2g, 3h, 4c, 5d.
b) 1g , 2e , 3f , 4c , 5d.
c) 1g , 2e , 3h , 4c , 5d.
d) 1h , 2e , 3h , 4c , 5d.

16. Kolejność wykonania detalu z rysunku powinna być następująca:

a) Piłowanie

zgrubne

powierzchni

zewnętrznych,

wiercenie, rozwiercanie, wypiłowywanie.

b) Piłowanie

zgrubne,

piłowanie

wykańczające,

wiercenie.

c) Trasowanie, piłowanie powierzchni zewnętrznych,

wiercenie, piłowanie powierzchni wewnętrznych.

d) Trasowanie, piłowanie, wiercenie, rozwiercanie,

wycinanie.

17. Do połączenia dwóch blach o grubości po 5 mm wkrętem z łbem stożkowym należy

wykonać następujące operacje:
a) Wiercenie, gwintowanie, wkręcenie wkręta.
b) Wiercenie, powiercenie górnej blachy i jej nagwintowanie, wkręcenie wkręta.
c) Wiercenie, powiercenie górnej blachy, nagwintowanie dolnej blachy, wkręcenie

wkręta.

d) Wiercenie, powiercenie górnej blachy, pogłębienie otworu w górnej blasze,

nagwintowanie dolnej blachy, wkręcenie wkręta.

18. Operacja polegająca na powiększaniu średnicy istniejącego otworu nazywa się:

a) Poszerzanie.
b) Rozwiercanie.
c) Pogłębianie.
d) Powiercanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Do połączeń nierozłącznych zaliczamy następujące rodzaje: Wybierz odpowiedź

zawierającą w swoim zestawie wszystkie połączenia nierozłączne.
a) Połączenia: spawane, lutowane, klejone, wtłaczane, nitowe.
b) Połączenia: spawane, zgrzewane, klinowe, lutowane, zgrzewane.
c) Połączenia: spawane, gwintowe, lutowane, zgrzewane, skurczowe.
d) Połączenia: lutowane, zgrzewane, skurczowe, nitowe, klinowe.

20. Do połączeń rozłącznych zaliczamy następujące rodzaje: Wybierz odpowiedź zawierającą

w swoim zestawie wszystkie połączenia rozłączne.
a) Połączenia: wtłaczane, nitowe, gwintowe, klinowe.
b) Połączenia: klinowe, wpustowe, wtłaczane, skurczowe.
c) Połączenia: wpustowe, gwintowe, klinowe, sworzniowe.
d) Połączenia: wpustowe, gwintowe, klinowe, skurczowe.

21. Proces klejenia powinien być wykonany w następującej kolejności:

1. oczyszczenie
mechaniczne,
2. nałożenie warstwy
kleju,
3. ściśniecie elementów
łączonych,
4. oczyszczenie
chemiczne,
5. oczyszczenie złącza.

1. oczyszczenie
mechaniczne,
2. oczyszczenie
chemiczne,
3. nałożenie warstwy
kleju,
4. ściśniecie elementów
łączonych,
5. oczyszczenie złącza.

1. oczyszczenie
chemiczne
2. oczyszczenie
mechaniczne,
3. oczyszczenie złącza,
4. nałożenie warstwy
kleju,
5. ściśniecie elementów
łączonych.

1. nałożenie warstwy
kleju,
2. ściśniecie elementów
łączonych,
3. oczyszczenie
mechaniczne,
4. oczyszczenie
chemiczne,
5. sprawdzenie
wytrzymałości złącza.

22. Sprawdzenie jakości wykonanego detalu możemy przeprowadzić w następujący sposób:

a) Porównując wzrokowo wykonany detal z wzorcem.
b) Porównując wzrokowo wykonany detal z rysunkiem.
c) Wykonując pomiary narzędziami pomiarowymi i porównując je z wymiarami

określonymi na rysunku.

d) wykonując pomiary mikrometrem mierzącym z dokładnością do 0,01 mm.

23. Dobierając wiertło do wykonania otworu pod gwint jego średnicę określamy

w następujący sposób:
a) Obliczamy ze wzoru.
b) Odczytujemy z napisu na gwintowniku.
c) Mierzymy średnice gwintownika.
d) Odczytujemy z tablic zamieszczonych w poradnikach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test praktyczny do jednostki modułowej

„Wykonywanie prostych prac

z zakresu obróbki ręcznej”

Temat zadania: Wykonanie pokrywy z blachy

Podczas wykonywania prac z zakresu montażu urządzeń telekomunikacyjnych dostałeś

polecenie wykonania pokrywy z blachy. Pokrywa powinna być wykonana z blachy stalowej
o grubości 3 mm. Przed zamontowaniem przyspawane będą zawiasy i uchwyt do zamykania,
a następnie całość pomalowana.

W trakcie realizacji prac powinieneś wykonać:

−

plan pracy,

−

spis niezbędnych narzędzi i urządzeń,

−

wykaz przyrządów pomiarowych, określ zakresy pomiarowe każdego z przyrządów
pomiarowych,

−

wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych,

−

wykonana pokrywa,

−

oceniona jej jakość.

Czas na wykonanie zadania wynosi 240 minut.

Kryteria oceniania:

−

za poprawnie sporządzony plan pracy (1 pt.),

−

za przygotowanie wykazu narzędzi (1 pt.),

−

za przygotowanie wykazu przyrządów pomiarowych (1 pt.),

−

za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pt.),

−

za prawidłową organizację stanowiska pracy (1 pt.),

−

za prawidłową kolejność wykonywanych prac (1 pt.),

−

za prawidłowe wykorzystanie narzędzi (1 pt.),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pt.),

−

za stosowanie poprawnych technik pracy (1 pt.),

−

za wykonane pomiary (3 pt),

−

za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu (6 pt),

−

za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń
(1 pt.).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Do testu praktycznego „Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki

ręcznej”

Temat zadania: Wykonanie pokrywy z blachy

Imię

i nazwisko:

...........................................................................................................................

Plan pracy:

………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….

Wykaz niezbędnych narzędzi i urządzeń:

Wykaz przyrządów pomiarowych z zakresami pomiarowymi:

Wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych:

………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

………………………………………………………………………………….……………………………...…
….
………………………………………………………………………………….……………………………...…
….

Pomiary wykonane suwmiarką:

Wymiar 90

Wymiar 60

Wymiary 40

Wymiary 5

Wymiary Φ 10

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta oceny

Lp.

Kryterium

Punkty

1. Za poprawnie sporządzony plan pracy (1pt.).

2. Za opracowanie wykazu narzędzi.(1pt.).

Za opracowanie wykazu przyrządów pomiarowych wraz z podaniem
prawidłowych zakresów pomiarowych (1pt.).

5. Za opracowanie wykazu materiałów pomocniczych (1pt.).

6. Za prawidłową organizację stanowiska pracy (1pt.).

7. Za prawidłową kolejność wykonywanych prac (1pt.).

8. Za prawidłowe wykorzystanie narzędzi (1pt.).

9. Za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1pt.).

10. Za stosowanie poprawnych technik pracy (1pt.).

11.

Za prawidłowo wykonane pomiary:

– prawidłowy pomiar wymiaru 90 – 1 pkt,
– prawidłowy pomiar wymiaru 40 – 1 pkt,
– prawidłowy pomiar otworów Φ 10 – 1 pkt

11.

Za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu:

– prawidłowy wymiar 90

– 0,5

– 1 pkt,

– prawidłowy wymiar 60

– 0,5

– 1 pkt,

– prawidłowy wymiar 40

+ 0,5

– 1 pkt,

– właściwa średnica 4 otworów Φ 10 – 1 pkt,
– właściwe rozmieszczenie otworów Φ 10 – 1 pkt,
– prawidłowo nacięty gwint – 1 pt.

12.

Za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi
i urządzeń (1pt.).

Razem:

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – minimum 12 punktów,

−

dostateczny – minimum 14 punktów,

−

dobry – minimum 16 punktów,

−

bardzo dobry – minimum 18 punktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bartosiewicz J.: Obróbka i montaż części. Poradnik. WSiP, Warszawa 1986.
2. Czerwiński W., Czerwiński J.: Poradnik ślusarza. WNT, Warszawa 1989.
3. Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2004.
4. Mały poradnik mechanika. Praca zbiorowa: WNT, Warszawa 1999.
5. http://pl.wikipedia.org.