Warszawa, 10.03.2011

Autor:

dr inż. Ireneusz Naworol

Tytuł: Postępowanie administracyjne cz.1.

1

Literatura podstawowa i uzupełniająca:
1. Ustawa z 14 czerwca 1960 r.

Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1071

(z późniejszymi zmianami).
Kodeks postępowania administracyjnego.

2. Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów

administracyjnych,

Dz.U. 2002 nr 153 poz. 1269

(z późniejszymi zmianami).

3. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi,

Dz.U. 2002 nr 153 poz.1270

(z późniejszymi zmianami).

4. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej,

Dz.U. 2009 nr 178 poz. 1380

(z późniejszymi zmianami).

Warszawa, 10.03.2011

02

2

Warszawa, 10.03.2011

03

5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży

Pożarnej,

Dz.U. 2009 nr 12 poz. 68

(z późniejszymi zmianami).

6.

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie
imprez masowych,

Dz.U. 2009 nr 62

poz. 504

.

7.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie
szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego,

Dz. U. Nr 46, poz. 239

.

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 1992 r. w

sprawie zakresu i trybu korzystania z praw przez
kierującego działaniem ratowniczym,

Dz. U. Nr 54, poz. 259

.

9. Chrościelewski W., Tarno J. P., Postępowanie

administracyjne i postępowanie przed Sądami
Administracyjnymi, Wydanie 5, LexisNexis, Warszawa,
2010 r.

3

Warszawa, 10.03.2011

04

Postępowanie administracyjne:

Postępowanie administracyjne jest to regulowany przez normy proceduralne

ciąg czynności procesowych podejmowany przez organ prowadzący
postępowanie oraz uczestników postępowania w celu rozpoznania sprawy
administracyjnej i jej rozstrzygnięcia w drodze decyzji administracyjnej, jak i
ciąg czynności procesowych tych podmiotów mających na celu weryfikację
decyzji administracyjnej.

4

Warszawa, 10.03.2011

05

Rodzaje postępowań administracyjnych:

1. Postępowanie ogólne – regulowane przepisami kodeksu postępowania

administracyjnego i służy rozstrzyganiu wszelkich indywidualnych spraw
należących do właściwości organów administracji publicznej, jeśli przepis
szczególny nie wyłącza danej sprawy spod tego trybu.

2. Postępowanie szczególne – w tym trybie następuje rozpoznanie i

rozstrzygnięcie określonego rodzaju spraw (np. postępowanie podatkowe, w
którym następuje rozstrzygnięcie spraw podatkowych; do tej grupy należą
także postępowania dyscyplinarne.

5

Warszawa, 10.03.2011

06

Tryby postępowania administracyjnego:

1. Tryb zwyczajny – przedmiotem tego trybu jest indywidualna sprawa

administracyjna, którą organ rozpoznaje i rozstrzyga w drodze decyzji.

2. Tryb nadzwyczajny – tryb ten służy weryfikacji decyzji ostatecznych

zapadłych w trybie zwyczajnym.

6

Warszawa, 10.03.2011

07

Kodeks Postępowania Administracyjnego

KPA reguluje postępowanie przed organami administracji publicznej w

należących do właściwości tych organów spraw indywidualnych
rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych (czyli KPA reguluje sferę
zewnętrzną administracji).

7

Warszawa, 10.03.2011

08

KPA nie jest stosowany:



• w postępowaniach karnych skarbowych,
• w sprawach uregulowanych w ustawie ordynacja podatkowa (z wyłączeniem

niektórych działów),

• w sprawach należących do właściwości Polskich Przedstawicielstw

Dyplomatycznych i urzędów konsularnych,

• w sprawach nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między

organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi,

• w sprawach podległości służbowej pracowników organów i jednostek

organizacyjnych państwowych.

8

Warszawa, 10.03.2011

09

Organy administracji publicznej w rozumieniu KPA:




• Ministrowie,
• centralne organy administracji rządowej,
• Wojewodowie,
• inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej),
• organy jednostek samorządu terytorialnego.

9

Warszawa, 10.03.2011

10

Minister w pojęciu KPA:



• prezes Rady Ministrów,
• wiceprezes RM pełniący funkcję ministra kierującego określonym działem

administracji rządowej,

• minister kierującego określonym działem administracji rządowej,
• przewodniczący komitetów wchodzących w skład RM,
• kierownicy centralnych urzędów adm. rządowej podporządkowanych lub

nadzorowanych przez prezesa RM lub właściwego ministra (np. prezes ds.
zamówień publicznych),

• kierownicy innych równorzędnych urzędów państwowych.

10

Warszawa, 10.03.2011

11

Organy jednostek samorządu terytorialnego:

• organy gminy, powiatu, województwa,
• związków gmin i związków powiatów,
• wójt, burmistrz, starosta, marszałek województwa,
• kierownicy służb inspekcji i straży, które działają w imieniu wójta, burmistrza

itd.,

• Samorządowe kolegia odwoławcze.

11

Warszawa, 10.03.2011

12

Zasady działania organów administracji publicznej (rozdział II KPA):

• Zasada demokratycznego państwa prawnego – ta zasada jest źródłem

dwóch kolejnych zasad: zasady prawa do procesu (prawo do obrony interesu

prawnego jednostki) oraz zasady prawa do sądu.

• zasada praworządności – (organy adm. publ. powinny działać w granicach i

na podstawie przepisów prawa).

• Zasada proporcjonalności – nakazuje interpretować normy prawa

materialnego tak, aby ingerencja w prawa jednostki była jak najmniej

uciążliwa.

• zasada równości wobec prawa – nakazuje jednakowe traktowanie

wszystkich podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji (niedopuszczalne

jest tworzenie jakichkolwiek wyjątków lub przywilejów).

• zasada prawa do sprawiedliwego, jawnego i szybkiego procesu - odnosi się

przede wszystkim do postępowania sądowo-administracyjnego.

12

Warszawa, 10.03.2011

13

Zasady działania organów administracji publicznej (rozdział II KPA) cd.:

• zasada ochrony dóbr osobistych – ograniczenie tego prawa może nastąpić

tylko w drodze ustawy,

• zasada prawa do skargi – każdy ma prawo skargi powszechnej, której tryb

rozpatrywania został uregulowany w k.p.a.

• zasada przekonywania – organy adm. publ. powinny wyjaśniać stronom

zasadność rozstrzygnięcia (wyjaśnienie, że decyzja jest słuszna według

zebranego materiału dowodowego),

• zasada szybkości i prostoty postępowania – organy adm. publ. powinny

działać wnikliwie i szybko, powinny posługiwać się sprawnymi środkami

najprostszymi (jeśli został zebrany cały materiał dowodowy należy działać

sprawnie),

• zasada ugodowego załatwiania spraw - ugoda może być zawarta między

dwiema stronami, które mają sprzeczne interesy; ugoda jest zawierana przed

organem adm. publ.

13

Warszawa, 10.03.2011

14

Zasady działania organów administracji publicznej (rozdział II KPA) cd.:

• zasada pisemności - art. 14 – sprawy zależy załatwiać w formie pisemnej (z

własnoręcznym podpisem). Wyjątkiem jest gdy sprawy mogą być załatwione

ustnie.

• zasada dwuinstancyjności art. art. 15 – od decyzji wydanej przez organ

niższego stopnia służy odwołanie do organu wyższego stopnia.

• zasada trwałości decyzji ostatecznych – decyzje, od których nie można się

odwołać są ostateczne (np. jeśli upłynął termin odwołania lub gdy nastąpiło

odwołanie i organ wydał decyzję ostateczną); decyzje mogą być odwołane do

NSA na zasadzie niezgodności z prawem.

14

Warszawa, 10.03.2011

15

Wyłączenie pracownika oraz organu z postępowania administracyjnego (art.24):


Przesłanki do automatycznego wyłączenia pracownika adm. publ.

z postępowania:

• w sprawie gdy sam jest stroną,
• gdy jedną ze stron jest osoba, która pozostaje z pracownikiem w węźle

prawnym,

• powinowactwo do II stopnia,
• przysposobienie, opieka, kuratela,
• pracownik był świadkiem w danej sprawie lub biegłym,
• uczestniczył w wydawaniu zaskarżonej decyzji w niższej instancji
• był przedstawicielem stron lub najbliższej rodziny,
• wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne, dyscyplinarne,
• pracownik prowadzi sprawę swojego szefa.

15

Warszawa, 10.03.2011

16

O wyłączeniu pracownika decyduje bezpośredni przełożony i wyznacza drugiego

do prowadzenia sprawy.

W przypadku wyłączenia pracownika przełożony wyznacza innego pracownika do

prowadzenia sprawy.

Wyłączeniu podlega cały organ gdy sprawy dotyczą kierownika organu.

W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia organ wyższego szczebla.

O wyłączeniu członka organu kolegialnego postanawia przewodniczący organu

kolegialnego albo wyłączenie następuje z urzędu.

Członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego podlega również wyłączeniu

jeżeli brał udział w wydaniu decyzji objętej wnioskiem.

16

Warszawa, 10.03.2011

17

Strona w postępowaniu :

Stroną w postępowaniu jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku

dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój

interes prawny lub obowiązek. Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby

prawne oraz jednostki nie posiadające osobowości prawnej (organizacje

społeczne).

Osoby fizyczne, jeżeli nie mogą być reprezentowane przez samych siebie,

działają przez swoich ustawowych przedstawicieli (rodzice, kurator, prawni

opiekunowie). Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swoich

ustawowych lub statutowych przedstawicieli. (Spadkobiercy wchodzą na

miejsce spadkodawcy).

17

Warszawa, 10.03.2011

18

Organizacja społeczna :

Organizacja społeczna w sprawie dotyczącej innej osoby może wystąpić

z żądaniem o wszczęciu postępowania lub jeżeli postępowanie toczy się,
może wystąpić z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w post. Jeżeli organ
adm. publ. uzna żądanie za uzasadnione postanawia wszcząć post. lub
dopuścić do udziału organizacje społeczna (w zależności od tego, czego
dotyczył wniosek). Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na
prawach stron. Organ adm. ma obowiązek zawiadomienia organizacji o
wszczęciu postępowania.

18

Warszawa, 10.03.2011

19

Organizacje społeczne:

Organizacjami społecznymi są:
• organizacje zawodowe,
• organizacje samorządowe,
• organizacje spółdzielcze,
• i inne organizacje społeczne.

19

Warszawa, 10.03.2011

20

Pełnomocnictwo:

Strona może działać przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być osoba

fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych. Pełnomocnictwo powinno
być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu. Pełnomocnik dołącza do
akt oryginał pełnomocnictwa. Jeśli pełnomocnikiem jest członek rodziny
i sprawa jest mniejszej wagi, organ może nie żądać pisemnego
pełnomocnictwa. Jeżeli strona jest nieobecna to organ może wystąpić do
sądu o wyznaczenie przedstawiciela. Jeżeli sprawa jest nie cierpiąca zwłoki,
organ sam wyznacza przedstawiciela do czasu wyznaczenia go przez sąd.

20

Warszawa, 10.03.2011

21

Załatwianie spraw:

Organy są obowiązane załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.

Przesłanki szybkiego załatwienia sprawy:
• strona dołącza do sprawy wszelkie konieczne dokumenty,
• sprawy załatwiane są na podstawie faktów powszechnie znanych,
• organ posiada wszelkie informacje z urzędu,
• organ ma możliwość ustalenia informacji na podst. danych.
Załatwienie sprawy – mniej skomplikowane 1 m-c, bardziej skomplikowane

2 m-ce. W przypadku nie załatwienia sprawy w terminie z winy strony lub

organu, organ jest obowiązany zawiadomić strony podając przyczyny zwłoki

i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Każdy z nas ma prawo odwołać

się gdy sprawa nie jest załatwiona w terminie.

21

Warszawa, 10.03.2011

22

DORĘCZENIA:

Organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę,

swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.
Organ administracji winien sprawdzić, czy dana strona została należycie
poinformowana (pisemnie), jeśli nie, to organ ten powinien wstrzymać
procedurę administracyjną aż do dokonania prawidłowego doręczenia.

22

Warszawa, 10.03.2011

23

Zasady w przypadku doręczeń:


• pisma doręczone są stronie lub jej przedstawicielowi (chyba że strona

ustanowi pełnomocnika do doręczeń),

• jeśli strona lub przedstawiciel strony zmieni adres to winien powiadomić o

tym organ adm. publ. Jeżeli powiadomienie takie nie nastąpi, to doręczenia
kierowane na stary adres są skuteczne.

23

Warszawa, 10.03.2011

24

Doręczenie pisma organizacjom społecznym:



Doręczenie pisma organizacjom społecznym lub innym jednostkom

organizacyjnym – dokonuje się tylko osobie do tego uprawnionej.

24

Warszawa, 10.03.2011

25

Miejsce doręczenia pisma:


Gdy strona jest osobą fizyczną to pismo doręcza się na adres zamieszkania lub

miejsca pracy (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej).

Doręczenie może nastąpić również w siedzibie organu administracji.
Jeśli nie można dokonać doręczenia w tych 3 miejscach, to doręczenie może być

zrealizowane w miejscu, w którym doręczyciel zastanie osobę, do której
kierowane jest doręczenie (np. na ulicy).

25

Warszawa, 10.03.2011

26

Doręczenia zastępcze:

• gdy osoba fizyczna jest nieobecna w mieszkaniu to można pismo zostawić

osobie dorosłej przebywającej w nim lub np. dozorcy, sąsiadowi ale pod
warunkiem, że te osoby podejmą się doręczenia stronie zainteresowanej;
wówczas utrzymuje się, że strona jest zapoznana z treścią wezwania,

• jeśli pismo nie zostało doręczone, zostawia się je w siedzibie urzędu lub na

poczcie (w zależności od tego kto dokonuje doręczenia) przez 14 dni;
adresatowi pozostawia się informację, że pismo powinien odebrać w ciągu
7 dni i wskazuje miejsce odbioru pisma; w przypadku, gdy pismo w tym
terminie nie zostanie odebrane, pozostawia się kolejne (powtórne)
powiadomienie o możliwości odbioru w ciągu kolejnych siedmiu dni.
Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia wyznaczonego
okresu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

26

Warszawa, 10.03.2011

27

Jeżeli adresat pisma otrzymuje je i osobiście odmawia jego odbioru, pismo

zwraca się organowi, który je nadał z adnotacją, że adresat odmówił przyjęcia
pisma. Pismo z adnotacją dołącza się to do akt z datą i podpisem osoby
doręczającej. Takie doręczenie jest skuteczne, ponieważ jest gwarancja, że
pismo dotarło do adresata.

Strona może być poinformowana o decyzjach przez obwieszczenie (ale tylko

wtedy, gdy przepis o takim zawiadamianiu przewiduje je wprost) Po upływie
14 dni uważa się, że strona zaznajomiła się z treścią decyzji.

27