1

Przegląd układu tłokowo – korbowego silnika

1.

Pomiar średnicy tłoka

Weryfikację tłoka przeprowadza się po jego dokładnym oczyszczeniu. Obejmuje ona:

-

oględziny zewnętrzne uzupełnione w razie potrzeby badaniami
nieniszczącymi

-

pomiary mikrometryczne

Oględziny zewnętrzne mają na celu wykrycie uszkodzeń i nadmiernego zużycia tłoka, a

w szczególności:

-

pęknięć o różnych rozmiarach

-

zatarć, porysowań, wrzerów na powierzchniach zewnętrznych, wypaleń
denka

-

wgłębień, wybrzuszeń

-

zużycia i uszkodzeń powłok chromowych na ściankach rowków i
powłokach cynowych na powierzchni części prowadzącej

Jeśli wyniki oględzin i badań nieniszczących tłoka są pozytywne, przystępuje się do

pomiarów mikrometrycznych . Pomiary te mają na celu określenie wartości zużycia, a
pośrednio wartości luzów pomiędzy elementami tłoka i tuleją cylindrową oraz wartości
odchyłek kształtu powierzchni i odchyłek położenia powierzchni lub osi.

Sposób wykonania pomiarów jest bezpośrednio związany z charakterem zużycia tłoka i

powinien być tak dobrany, aby miejsca największego zużycia były objęte pomiarami. Pomiar
zużycia tłoka silnika bezwodzikowego przeprowadza się w płaszczyznach przechodzących
prostopadle do osi tłoka w miejscu jego maksymalnego zużycia, poniżej części pierścieniowej
i u dołu części prowadzącej, w dwóch kierunkach wzajemnie do siebie prostopadłych,
leżących w każdej wyróżnionej płaszczyźnie. Jeden z kierunków jest równoległy do osi wału
korbowego. Te pomiary umożliwiają określenie zużycia tłoka na jego średnicy, odchyłki
okrągłości i walcowości oraz luzów pomiędzy tłokiem a tuleją.

Płaszczyzna D-R

Płaszczyzna PB - LB

Punkt

pomiarowy

Ś

rednica

tłoka

nowego

Ś

rednica

rzeczywistaa

Odczyłka

dopuszczalna

Decyzja o

eksploatacji

Ś

rednica

tłoka

nowego

Ś

rednica

rzeczywistaa

Odczyłka

dopuszczalna

Decyzja o

eksploatacji

H1

254

253,88

0,35

TAK

254

253,89

0,35

TAK

H2

255

254,82

TAK

254

253,82

TAK

H3

255

254,73

TAK

254

253,84

TAK

H4

253

252,65

TAK

253

252,74

TAK

Tłok znajduje się na granicy użytkowania, ponieważ pomiar na wysokości H4 wskazuje

na osiągnięcie wartości granicznej zużycia.

2

2.

Pomiar wysokości rowków pierścieniowych

Pomiar wysokości rowków pierścieniowych można wykonać mikromierzem

zewnętrznym, suwmiarką lub przy użyciu wzorca i szczelinomierza. Ponieważ
najistotniejszym parametrem weryfikacyjnym jest w tym wypadku wartość luzu pierścienia w
rowku, pomiar wykonywany jest najczęściej po założeniu pierścienia tłokowego w
odpowiadający mu rowek. Wartość luzu pomiędzy pierścieniem a ścianką rowka mierzy się w
kilku miejscach jego obwodu.

Dopuszczalna odchyłka wysokości rowka pierścieniowego w tłoku wynosi 0,030 mm.

Ze względu na minimalne wskazanie przyrządu pomiarowego, które wynosiło 0,15 mm nie
jesteśmy w stanie stwierdzić o przydatności eksploatacyjnej tloka.

3.

Pomiar tulei cylindrowej

Weryfikacja tulei cylindrowej polega na wykonaniu:

-

oględzin zewnętrznych

-

pomiarów

-

próby hydraulicznej

Weryfikacja powinna być poprzedzona oczyszczeniem tulei z kamienia kotłowego,

usunięciem nagarów i laków oraz wymyciem gładzi olejem napędowym używając do tego
szmat bawełnianych.

Oględziny zewnętrzne umożliwiają wykrycie i określenie wielkości ewentualnych

pęknięć, rys, wżerów, zatarć itp. Szczególnie dokładnie okolice kołnierza tulei, ponieważ tam
pojawiają się pęknięcia lub ich początki. Na zewnętrznych powierzchniach tulei sprawdza się
obecność i głębokość wżerów korozyjno-erozyjnych, stan powłoki ochronnej i protektorów
cynkowych.

Jeśli wynik oględzin jest pozytywny wykonuje się pomiary zużycia jej gładzi. Pomiary

te polegają na określeniu wymiarów średnic z dokładnością do 0,01 mm w określonych
płaszczyznach i kierunkach. Wyniki pomiarów średnic tulei pozwalają określić maksymalny
przyrost jej średnicy oraz odchyłki kształtu gładzi:

-

odchyłkę okrągłości

-

odchyłkę walcowości

Graniczna stożkowość tulei wynosi 0,7 mm na 1 m długości, a graniczna walcowość

wynosi 0,4 mm. Z dokonanych przez nas pomiarów wynika, że tuleja ta nadaje się do dalszej
eksploatacji.