2011-06-21

1

DIALEKTYKA RELACJI LESLIE BAXTER I

BARBARY MONTOGOMERY

Brak nadziei na odkrycie praw naukowych

jednoznacznie opisuj

ą

cych do

ś

wiadczenie przyja

ź

ni i

miło

ś

ci:

„Uderzyło mnie, ile sprzeczno

ś

ci, przypadkowo

ś

ci i

subiektywnych rzeczywisto

ś

ci ujawniali badani

podczas narracyjnego interpretowania własnych

do

ś

wiadcze

ń

relacyjnych”

W ramach zwi

ą

zku interpersonalnego człowiek

nieustannie usiłuje upra

ć

si

ę

z przeciwstawnymi

(sprzecznymi) siłami, które na niego działaj

ą

Osiowe poj

ę

cie teorii dialektyki relacji: SPRZECZNO

ŚĆ

=

dynamiczne współoddziaływanie mi

ę

dzy zjednoczonymi

przeciwie

ń

stwami, proces

ś

cierania si

ę

tendencji o

odwrotnych wektorach

SPRZECZNO

ŚĆ

= uniwersalna reguła rz

ą

dz

ą

ca ka

ż

dym

bliskim zwi

ą

zkiem, bez wzgl

ę

du na indywidualne cechy

partnerów

NAJSILNIEJSZE TARCIE =

PRZECIWSTAWNO

ŚĆ

D

ĄŻ

E

Ń

DO BLISKO

Ś

CI I

NIEZALE

Ż

NO

Ś

CI

SIŁA DO

Ś

RODKOWA VERSUS SIŁA OD

Ś

RODKOWA

POŁ

Ą

CZENIE / ROZSZCZEPIENIE

Ale: „Z perspektywy dialektyki relacji wi

ęź

przejawia si

ę

zarówno we współzale

ż

no

ś

ci z partnerem, jak i w

niezale

ż

no

ś

ci od niego”.

Je

ś

li wyst

ę

puje tylko jeden aspekt => relacja powa

ż

nie

zubo

ż

ona

2011-06-21

2

METAFORA WROTKARZY – „STRZELANIE Z BICZA”

Im wi

ę

ksz

ą

szybko

ść

jeste

ś

w stanie wytrzyma

ć

, tym

silniej oddziału na Ciebie przeciwstawne siły => dobra
umiej

ę

tno

ść

jazdy na wrotkach w niczym nie pomaga

Zwi

ą

zki podlegaj

ą

nieustannym fluktuacjom => jedyna

pewno

ść

: nast

ą

pi zmiana

Tradycyjne ideały:

blisko

ść

pewno

ść

otwarto

ść

Realia komunikacji: niezale

ż

no

ść

nowo

ść

prywatno

ść

Dialektyczne napi

ę

cie: nie „albo / albo”

lecz „zarówno / jak i”

Dialektyka wewn

ę

trzna pary

Zespolenie – odr

ę

bno

ść

Pewno

ść

– niepewno

ść

Otwarto

ść

– skryto

ść

Dialektyka zewn

ę

trzna pary

Uczestnictwo – odosobnienie

Konwencjonalno

ść

– wyj

ą

tkowo

ść

Odsłanianie – ukrywanie

ZESPOLENIE – ODR

Ę

BNO

ŚĆ

„

Ż

aden zwi

ą

zek z definicji nie mo

ż

e zaistnie

ć

,

dopóki ka

ż

da ze stron nie po

ś

wi

ę

ci cz

ęś

ciowo

swojej niezale

ż

no

ś

ci. Paradoksalnie jednak zbyt

silne zespolenie niszczy zwi

ą

zek, poniewa

ż

dochodzi do utraty indywidualnych to

ż

samo

ś

ci

partnerów”

2011-06-21

3

Zaprzeczenie = konsekwentne ograniczanie
swoich reakcji do jednego bieguna dialektyki i
ignorowaniu drugiego

Dezorientacja = dysfunkcyjna reakcja wynikaj

ą

ca

z poczucia zupełnej bezradno

ś

ci

Partnerzy w zwi

ą

zku nie udaj

ą

,

ż

e nie ma

sprzeczno

ś

ci, ale s

ą

nimi zupełnie przytłoczeni

Oscylowanie pomi

ę

dzy przeciwnymi biegunami =

proces rozdzielania dialektycznych sił w czasie, to
znaczy reagowanie to na jedn

ą

to na drug

ą

z nich

Taktyka balansowania ,,raz w t

ę

, raz w t

ę

” stanowi

najpowszechniejsz

ą

reakcj

ę

partnerów na paradoks

zespolenie - odr

ę

bno

ść

Segmentacja = taktyka rozdzielania / szufladkowania
ró

ż

nych aspektów zwi

ą

zku.

Niektóre sprawy i czynno

ś

ci podlegaj

ą

wpływowi

jednej siły, a inne poddaj

ą

si

ę

sile przeciwnej

Równowa

ż

enie = podej

ś

cie kompromisowe, które sprzyja

dobremu dialogowi

Oba dialektyczne bieguny s

ą

dla partnerów równie wa

ż

ne, ale

taktyka znajdowania złotego

ś

rodka okazuje do

ść

zawodna,

poniewa

ż

wymaga stłumienia czy zdławienia prawdziwej

pot

ę

gi sprzecznych pragnie

ń

Zało

ż

enie: bilans zwi

ą

zku musi wyj

ść

na zero, A TO

NIEPRAWDA

Integracja = reagowanie jednocze

ś

nie na obie przeciwstawne

siły, bez tłumienia ich b

ą

d

ź

ulegania iluzjom.

„Mamy jedn

ą

, niezłomn

ą

zasad

ę

: w ka

ż

dy pi

ą

tkowy wieczór

robimy co

ś

nowego – co

ś

, czego nie robili

ś

my nigdy

wcze

ś

niej”

„Jeste

ś

my wyj

ą

tkowi, bo raz ju

ż

30 lat na dobre i na złe”

2011-06-21

4

Przekalibrowanie = czasowe przeformułowanie
sytuacji, tak aby siły oddziałuj

ą

ce na partnerów nie

wydawały si

ę

ju

ż

przeciwstawne

Podej

ś

cie to ogranicza si

ę

jednak do my

ś

lowej

akrobacji i nie zapewnia trwałego rozwi

ą

zania

dylematów

Potwierdzenie = aktywne przyznanie przez oboje
partnerów,

ż

e nie mo

ż

na unikn

ąć

dialektycznych

napi

ęć

Uznanie i celebrowanie zło

ż

ono

ś

ci swego zwi

ą

zku =>

„Gdyby

ś

my nie byli tak sobie bliscy, mieliby

ś

my te

problemy z głowy”

Zwi

ą

zek – niezdeterminowany proces

nieustannych zmian

Ż

ycie po

ś

ród sprzeczno

ś

ci:

„Podobno jazda na jednokołowym rowerze zaczyna
sprawia

ć

przyjemno

ść

, kiedy człowiek pogodzi si

ę

z

tym,

ż

e nieustannie do

ś

wiadcza upadków. Zadaniem

jad

ą

cego

jest

ci

ą

głe

rozgrywanie

jednej

siły

przeciwko drugiej, przeciwstawianie jednego ci

ąż

enia

drugiemu, i ustawianie koła w taki sposób, by
kontynuowa

ć

jazd

ę

i unikn

ąć

upadku. Wprawny

cyklista

porusza

si

ę

naprzód

w

stanie

ci

ą

głej

nierównowagi, wykonuj

ą

c ruchy dziwaczne, ale

nie pozbawione swoistej elegancji”

HAPPY END?

„

Ż

yli długo i szcz

ęś

liwie w

białym domku z ogródkiem”

NIE!

„Ich zmagania trwaj

ą

do dzi

ś

”