DIALEKTYKA RELACJI LESLIE BAXTER I

BARBARY MONTOGOMERY

 

Brak nadziei na odkrycie praw naukowych
jednoznacznie opisujących doświadczenie
przyjaźni i miłości:

 

„Uderzyło mnie, ile sprzeczności,
przypadkowości i subiektywnych rzeczywistości
ujawniali badani podczas narracyjnego
interpretowania własnych doświadczeń
relacyjnych”

W ramach związku interpersonalnego człowiek
nieustannie usiłuje uprać się z przeciwstawnymi
(sprzecznymi) siłami, które na niego działają

Osiowe pojęcie teorii dialektyki relacji:
SPRZECZNOŚĆ = dynamiczne
współoddziaływanie między zjednoczonymi
przeciwieństwami, proces ścierania się tendencji o
odwrotnych wektorach

SPRZECZNOŚĆ = uniwersalna reguła rządząca
każdym bliskim związkiem, bez względu na
indywidualne cechy partnerów

NAJSILNIEJSZE TARCIE =

PRZECIWSTAWNOŚĆ DĄŻEŃ DO BLISKOŚCI I

NIEZALEŻNOŚCI

SIŁA DOŚRODKOWA VERSUS SIŁA

ODŚRODKOWA

POŁĄCZENIE / ROZSZCZEPIENIE

 

Ale: „Z perspektywy dialektyki relacji więź
przejawia się zarówno we współzależności z
partnerem, jak i w niezależności od niego”.

Jeśli występuje tylko jeden aspekt => relacja
poważnie zubożona

METAFORA WROTKARZY – „STRZELANIE Z

BICZA”

Im większą szybkość jesteś w stanie wytrzymać,
tym silniej oddziału na Ciebie przeciwstawne siły
=> dobra umiejętność jazdy na wrotkach w niczym
nie pomaga

Związki podlegają nieustannym fluktuacjom =>
jedyna pewność: nastąpi zmiana

Tradycyjne ideały: bliskość

pewność

otwartość

Realia komunikacji:

niezależność

nowość

prywatność

 

Dialektyczne napięcie: nie „albo / albo”

lecz „zarówno / jak i”

Dialektyka wewnętrzna pary

Zespolenie – odrębność

Pewność – niepewność

Otwartość – skrytość

 

Dialektyka zewnętrzna pary

Uczestnictwo – odosobnienie

Konwencjonalność – wyjątkowość

Odsłanianie – ukrywanie

ZESPOLENIE – ODRĘBNOŚĆ

 

„Żaden związek z definicji nie może
zaistnieć, dopóki każda ze stron nie
poświęci częściowo swojej niezależności.
Paradoksalnie

jednak

zbyt

silne

zespolenie niszczy związek, ponieważ
dochodzi

do

utraty

indywidualnych

tożsamości partnerów”

Zaprzeczenie = konsekwentne
ograniczanie swoich reakcji do jednego
bieguna dialektyki i ignorowaniu drugiego

 

Dezorientacja = dysfunkcyjna reakcja
wynikająca z poczucia zupełnej bezradności

Partnerzy w związku nie udają, że nie ma
sprzeczności, ale są nimi zupełnie
przytłoczeni

Oscylowanie pomiędzy przeciwnymi
biegunami = proces rozdzielania
dialektycznych sił w czasie, to znaczy
reagowanie to na jedną to na drugą z nich

Taktyka balansowania ,,raz w tę, raz w tę”
stanowi najpowszechniejszą reakcję partnerów
na paradoks zespolenie - odrębność

Segmentacja = taktyka rozdzielania /
szufladkowania różnych aspektów związku.

Niektóre sprawy i czynności podlegają
wpływowi jednej siły, a inne poddają się sile
przeciwnej

Równoważenie = podejście kompromisowe, które
sprzyja dobremu dialogowi

Oba dialektyczne bieguny są dla partnerów równie
ważne, ale taktyka znajdowania złotego środka okazuje
dość zawodna, ponieważ wymaga stłumienia czy
zdławienia prawdziwej potęgi sprzecznych pragnień

Założenie: bilans związku musi wyjść na zero, A TO
NIEPRAWDA

 

Integracja = reagowanie jednocześnie na obie
przeciwstawne siły, bez tłumienia ich bądź ulegania
iluzjom.

„Mamy jedną, niezłomną zasadę: w każdy piątkowy
wieczór robimy coś nowego – coś, czego nie robiliśmy
nigdy wcześniej”

„Jesteśmy wyjątkowi, bo raz już 30 lat na dobre i na
złe”

Przekalibrowanie = czasowe
przeformułowanie sytuacji, tak aby siły
oddziałujące na partnerów nie wydawały się już
przeciwstawne

Podejście to ogranicza się jednak do myślowej
akrobacji i nie zapewnia trwałego rozwiązania
dylematów

 

Potwierdzenie = aktywne przyznanie przez
oboje partnerów, że nie można uniknąć
dialektycznych napięć

Uznanie i celebrowanie złożoności swego
związku => „Gdybyśmy nie byli tak sobie
bliscy, mielibyśmy te problemy z głowy”

Związek – niezdeterminowany proces

nieustannych zmian

 Życie pośród sprzeczności:

„Podobno jazda na jednokołowym rowerze
zaczyna sprawiać przyjemność, kiedy człowiek
pogodzi się z tym, że nieustannie doświadcza
upadków. Zadaniem jadącego jest ciągłe
rozgrywanie jednej siły przeciwko drugiej,
przeciwstawianie jednego ciążenia drugiemu, i
ustawianie

koła

w

taki

sposób,

by

kontynuować

jazdę

i

uniknąć

upadku.

Wprawny cyklista porusza się naprzód w
stanie ciągłej nierównowagi, wykonując
ruchy dziwaczne, ale nie pozbawione
swoistej elegancji”

HAPPY END?

 „Żyli długo i szczęśliwie w
białym

domku

z

ogródkiem”

NIE!

„Ich zmagania trwają do

dziś”