„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

  NARODOWEJ 

 

 

 

Leszek Świdziński 

 

 

 

 

 

Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska  
311[25].O2.01 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

1 

Recenzenci: 

mgr inŜ. Małgorzata Latek 

mgr inŜ. Katarzyna Stępniak 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

mgr inŜ. Leszek Świdziński 

 

 

Konsultacja: 

dr inŜ. Jacek Przepiórka 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  311[25].O2.01, 

„Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpo

 

Ŝ

arowej  oraz 

ochrony 

 

ś

rodowiska”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu  technik 

obuwnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

2 

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

  3 

2.

 

Wymagania wstępne 

  4 

3.

 

Cele kształcenia 

  5 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

  6 

5.

 

Ćwiczenia 

11 

5.1. Ochrona pracy z punktu widzenia przepisów prawa 

11 

 5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2. Wymagania bhp oraz zagroŜenia występujące w przemyśle obuwniczym 

13 

 5.2.1. Ćwiczenia 

13 

5.3. Ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze urządzeń 

technicznych 

15 

 5.3.1. Ćwiczenia 

15 

5.4. Ochrona przeciwpoŜarowa oraz postępowanie w razie poŜaru 

17 

 5.4.1. Ćwiczenia 

17 

5.5. Sposób postępowania w razie wypadku. Organizacja i udzielanie 

pierwszej pomocy 

19 

 5.5.1. Ćwiczenia 

19 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

21 

7.

 

Literatura 

35 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

3 

1. WPROWADZENIE 
 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

−

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

−

 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

311[25].O2 

Techniczne podstawy procesu 

wytwarzania obuwia 

311[25].O2.05 

UŜytkowanie oraz 

konserwacja maszyn do 

montaŜu i wykończania 

obuwia 

 

311[25].O2.04 

UŜytkowanie i konserwacja 

maszyn do wytwarzania 

cholewek 

311[25].O2.03 

UŜytkowanie oraz 

konserwacja maszyn do 

rozkroju materiałów  

i obróbki elementów 

obuwia 

311[25].O2.02 

Określanie budowy maszyn i urządzeń 

obuwniczych 

311[25].O2.01 

Przestrzeganie przepisów 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpoŜarowej oraz 

ochrony środowiska 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

4 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

wyjaśniać zjawiska fizyczne wykorzystywane w pracy maszyn i urządzeń obuwniczych, 

−

 

rozróŜniać części i mechanizmy maszyn i urządzeń obuwniczych, 

−

 

wyjaśniać zasady działania elementów i podzespołów maszyn i urządzeń obuwniczych, 

−

 

oceniać stan techniczny maszyn i urządzeń,  

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

wyszukiwać potrzebne informacje w dokumentach, 

−

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, 

−

 

pracować indywidualnie, 

−

 

współpracować w grupie, 

−

 

prezentować wyniki pracy własnej i grupowej, 

−

 

uczestniczyć w dyskusji, 

−

 

interpretować wskazany tekst, 

−

 

posługiwać się instrukcją przy wykonywaniu ćwiczeń. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

5 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

zinterpretować akty prawne oraz prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy dotyczące 
bezpieczeństwa i higieny pracy,  

−

 

dostrzec zagroŜenia związane z realizacją zadań, 

−

 

określić zasady bezpiecznej pracy, 

−

 

zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

−

 

zastosować zabezpieczenia miejsca wypadku, 

−

 

zareagować w przypadku zagroŜenia poŜarem zgodnie z instrukcją przeciwpoŜarową, 

−

 

zastosować sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpoŜarowej, 

−

 

określić zasady ochrony środowiska, 

−

 

dobrać oraz zastosować odzieŜ ochronną i środki ochrony indywidualnej odpowiednio do 
prowadzonych prac, 

−

 

przewidzieć i zapobiec zagroŜeniom dla Ŝycia i zdrowia pracowników, 

−

 

zastosować  zasady  bezpiecznej  pracy  podczas  styczności  z  urządzeniami  elektrycznymi 
i mechanicznymi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

6 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca    

 

 

 

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania: 

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł: 

 

Techniczne podstawy procesu wytwarzania obuwia 

 

311[25].O2 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny  

 

 

 

 

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz środowiska  

 

 

 

 

pracy 311[25].O2.01 

         Temat: Prawa i obowiązki pracownika. 

Cel ogólny:  kształtowanie  umiejętności  posługiwania  się  dokumentami  zawierającymi 

zagadnienia prawnej ochrony pracy. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

dobrać potrzebne źródło prawa, 

−

 

wyszukać niezbędne informacje w Kodeksie pracy, 

−

 

wskazać  zapisy  dotyczące  praw  pracownika  w  zakresie  zapewnienia  bezpiecznych 
i higienicznych warunków pracy, 

−

 

zinterpretować prawa i obowiązki pracownika. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

praca z tekstem, 

−

 

dyskusja, 

−

 

pogadanka. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

indywidualna, 

−

 

grupowa. 

 
Czas: godzina dydaktyczna. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

 

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, 

−

 

tablica, 

−

 

zeszyt przedmiotowy, 

−

 

arkusz papier format A3, 

−

 

Kodeks pracy, 

−

 

stanowiska do pracy grupowej. 
 

Przebieg zajęć: 

1.

 

Sprawy organizacyjno-porządkowe. 

2.

 

Przypomnienie wiadomości z ostatniej lekcji dotyczących źródeł prawa i ich zawartości. 

3.

 

Podanie tematu i celu zajęć, omówienie sposobu pracy. 

4.

 

Sprecyzowanie  problemu.  Nauczyciel  zapisuje  problem  do  rozwiązania  na  tablicy:  Jan 
Kowalski został zatrudniony w zakładzie X. Pracuje juŜ kilka tygodni, ale warunki pracy 
nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają zagroŜenie dla Ŝycia pracownika.  

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

7 

5.

 

Jakie prawo przysługuje pracownikowi w związku z zaistniałą sytuacją? 

6.

 

Jak moŜe postąpić pracownik? 

7.

 

Odszukaj odpowiedni zapis w Kodeksie pracy, na który moŜe powołać się Jan Kowalski. 

8.

 

Wyszukiwanie  przez  uczniów  w  Kodeksie  pracy  odpowiednich  zapisów  w  celu 
rozwiązania problemu. 

9.

 

Organizacja grup – interpretacja prawa pracownika. 

10.

 

Odczytywanie wyszukanych paragrafów. 

11.

 

Tworzenie schematu moŜliwych działań pracownika i pracodawcy. 

12.

 

Prezentacja rozwiązania problemu. 

13.

 

Jedna osoba z kaŜdej grupy odczytuje prawa pracownika i podejmuje próbę uzasadnienia 
wypowiedzi. 

14.

 

Nauczyciel uzupełnia i poprawia wypowiedzi uczniów. 

15.

 

Podsumowanie  zajęć.  Ustalenie  stanowiska  jako  rozwiązania  problemu.  Nauczyciel 
wskazuje  na  błędy  w  rozumowaniu  uczniów.  Ocenia  pracę  grup.  Uczniowie  ustalają 
wnioski końcowe. 

 

Zakończenie zajęć 

 

Praca domowa 

Wybierz  jedno  z  praw  lub  obowiązków  pracownika  w  zakresie  bhp,  odszukaj 

w literaturze jego interpretację i zapisz w formie notatki w zeszycie. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

8 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

 

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania: 

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł: 

 

Techniczne podstawy procesu wytwarzania obuwia 

 

311[25].O2 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny  

 

 

 

 

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz środowiska  

 

 

 

 

pracy 311[25].O2.01 

         Temat: Sekwencja podstawowych czynności resuscytacyjnych u osób dorosłych. 

Cel  ogólny:  kształtowanie  umiejętności  stosowania  procedur  udzielenia  pierwszej  pomocy 

osobom poszkodowanym. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

określić jak ocenia się stan poszkodowanego, 

−

 

wskazać jak postępuje ratownik, jeŜeli poszkodowany jest przytomny, 

−

 

wskazać jak postępuje ratownik, jeŜeli poszkodowany jest nieprzytomny, 

−

 

opisać jak rozpoznaje się normalny oddech poszkodowanego, 

−

 

określić tok postępowania ratownika, zaleŜnie od stanu poszkodowanego. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

pogadanka, 

−

 

dyskusja, 

−

 

metoda tekstu przewodniego. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

indywidualna, 

−

 

grupowa. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

 

tablica, 

−

 

losy do podziału na grupy, 

−

 

zeszyt przedmiotowy, 

−

 

arkusz papier format A3, 

−

 

stanowiska do pracy grupowej. 

 

Przebieg zajęć: 
 
Zadanie dla ucznia 
Zaplanuj podstawowe czynności resuscytacyjne u osób dorosłych, jeŜeli:  

−

 

poszkodowany jest przytomny, 

−

 

poszkodowany jest nieprzytomny. 

Ć

wiczenie  wykonaj  w  postaci  jednego  schematu  blokowego,  dla  wylosowanego  przypadku 

poszkodowanego. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

9 

Faza wstępna 
Czynności  organizacyjno-porządkowe,  podanie  tematu  zajęć,  celów,  zaznajomienie  uczniów  
z pracą metodą przewodniego tekstu. Podział uczniów na zespoły 4 osobowe.  
 
Faza właściwa 
 
I.  Informacje 
1.

 

Kto moŜe zostać ratownikiem? 

2.

 

Kogo nazywamy poszkodowanym? 

3.

 

W jakim celu naleŜy rozpoznać okoliczności wypadku, któremu uległ poszkodowany? 

4.

 

Co to znaczy rozpoznać stan poszkodowanego? 

5.

 

W jakim celu naleŜy rozpoznać stan poszkodowanego? 

6.

 

Kiedy naleŜy rozpocząć akcję ratowniczą? 

7.

 

Kiedy konieczne jest wezwanie pomocy do poszkodowanego? 

8.

 

Kiedy naleŜy korzystać z pomocy innych osób podczas podejmowania akcji ratunkowej? 

9.

 

Czy kaŜdy moŜe podjąć akcję ratunkową jeŜeli poszkodowany jest nieprzytomny? 

 
II.  Planowanie 
1.

 

Ustal jakie były okoliczności wypadku. 

2.

 

Ustal jakie czynności będziesz musiał wykonać przed podjęciem akcji ratunkowej. 

3.

 

Ustal jakie czynności będziesz musiał wykonać po rozpoznaniu stanu poszkodowanego. 

4.

 

Zaplanuj kolejność czynności ratunkowych dla ustalonego stanu poszkodowanego. 

5.

 

Ustal rozmiary schematu, ilość bloczków i formę zapisu czynności. 

 
III.  Uzgodnienie 
1.

 

Omów z nauczycielem wszystkie ustalenia do punktów z fazy planowania. 

2.

 

Odnieś  się  do  uwag  i  propozycji  nauczyciela  dotyczących  poprawności  układu 
proponowanego  schematu  i  toku  rozumowania  przy  określaniu  poszczególnych 
czynności ratunkowych. 

 
IV.  Wykonanie 
1.

 

Narysuj schemat dla rozpatrywanego przypadku poszkodowanego. 

2.

 

Wpisz  w  poszczególne  pola  etapy  postępowania  podczas  udzielania  pomocy 
poszkodowanemu. 

3.

 

Połącz  odpowiednie  elementy  schematu  blokowego  i  wpisz  na  odnośnikach  uwagi  do 
planowanej akcji ratunkowej. 

4.

 

Poprawnie zapisz kolejno wykonywane czynności, zastosuj fachowe nazewnictwo. 

5.

 

Dokonaj  prezentacji  ćwiczenia.  Uzasadnij  zaproponowany  przebieg  czynności 
ratunkowych. 

 
V.  Sprawdzanie 
1.

 

Czy poprawnie został rozpoznany stan poszkodowanego? 

2.

 

Czy poprawnie zostały nazwane poszczególne etapy akcji ratunkowej? 

3.

 

Czy została zachowana prawidłowa kolejność wykonywanych czynności ratunkowych? 

4.

 

Czy wszystkie zapisane etapy mają logiczne uzasadnienie? 

5.

 

Czy poprawnie został ustalony tok postępowania do stanu poszkodowanego? 

 
VI.  Analiza 

Uczniowie  wskazują,  które  etapy  ćwiczenia  sprawiły  im  najwięcej  trudności.  Analizują 

poprawność  zapisów,  kolejność  zapisanych  czynności  ratunkowych,  ich  zakres  oraz  sposób 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

10

wykonania.  Nauczyciel  podsumowuje  ćwiczenie,  wskazuje  jakie  nowe,  waŜne  umiejętności 
zostały  wykształcone,  jakie  wystąpiły  nieprawidłowości  w  pracach  uczniów  i  jak  ich  unikać  
w przyszłości. 

 

Faza końcowa 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na  temat:  Resuscytacja  prowadzona  przez  dwóch 

ratowników.  

Odpowiedz  pisemnie  na  pytanie:  Jak  przebiega  akcja  ratunkowa  prowadzona  przez 

dwóch ratowników? 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

11

5. ĆWICZENIA 
 

5.1. Ochrona pracy z punktu widzenia przepisów prawa 
 

5.1.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Wyszukaj  w  dostępnej  Ci  literaturze  i  określ  podstawowe  obowiązki  pracodawcy 

dotyczące profilaktycznej ochrony zdrowia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia oraz sposób wykonania. Nauczyciel powinien podzielić uczniów na grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

wybrać odpowiedni dział i rozdział w Kodeksie pracy, 

2)

 

wyszukać  właściwe  artykuły  dotyczące  podstawowych  obowiązków  pracodawcy 
w zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia, 

3)

 

zinterpretować wyszukane zapisy. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

praca z tekstem źródłowym. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Kodeks pracy lub stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 

Wyszukaj  w  dostępnej  Ci  literaturze  i  określ  podstawowe  obowiązki  pracodawcy 

dotyczące środków ochrony indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia oraz sposób wykonania. Nauczyciel powinien podzielić uczniów na grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

wybrać odpowiedni dział i rozdział w Kodeksie pracy, 

2)

 

wyszukać  właściwe  artykuły  dotyczące  obowiązków  pracodawcy  w  zakresie  środków 
ochrony indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego, 

3)

 

zinterpretować wyszukane zapisy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

praca z tekstem źródłowym. 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

12

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Kodeks pracy lub stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

13

5.2.  Wymagania  bhp  oraz  zagroŜenia  występujące  w  przemyśle 

  obuwniczym 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ  zagroŜenia  dla  człowieka  jakie  stwarzają  wybrane  maszyny,  urządzenia 

i narzędzia w przemyśle obuwniczym. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia  oraz  sposób  wykonania.  Nauczyciel  powinien  podzielić  uczniów  na  grupy, 

zapoznać z zasadami pracy w grupie i prezentacji wypracowanego materiału. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

ustalić zagroŜenia dla człowieka jakie stwarzają maszyny, urządzenia i narzędzia, 

2)

 

wykonać pracę w grupie, 

3)

 

wypisać zagroŜenia dla człowieka oraz ich przyczyny wpisując to do tabeli, 

 

Lp. 

ZagroŜenia 

Przyczyny 

 

 

 

 

 

 

 
4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia, 

5)

 

zaprezentować ćwiczenie. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

praca z tekstem źródłowym, 

−

 

dyskusja. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

przybory do pisania, 

−

 

materiał przygotowany przez nauczyciela: tabela do wypełnienia przez ucznia, ilustracje  
i fotografie na temat zagroŜeń na stanowiskach pracy, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ sposoby eliminacji zagroŜeń spowodowanych hałasem. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia  oraz  sposób  wykonania.  Nauczyciel  powinien  podzielić  uczniów  na  grupy, 

zapoznać z zasadami pracy w grupie i prezentacji wypracowanego materiału. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

14

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

wskazać zagroŜenia spowodowane hałasem, 

2)

 

określić skutki nadmiernego hałasu w miejscu pracy, 

3)

 

podać sposoby eliminacji zagroŜeń spowodowanych hałasem, 

4)

 

wykonać pracę w grupie, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia, 

6)

 

zaprezentować ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

praca z tekstem źródłowym, 

−

 

dyskusja problemowa. 
 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

przybory do pisania, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

15

5.3.  Ogólne  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  przy  obsłudze 

urządzeń technicznych 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Pracownik  obsługujący  maszynę  szwalniczą  na  skutek  uszkodzonego  przewodu 

elektrycznego doznał poraŜenia prądem. Przedstaw przebieg akcji ratunkowej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia  oraz  sposób  wykonania.  Nauczyciel  powinien  podzielić  uczniów  na  2  osobowe 

grupy, zapoznać z zasadami pracy w grupie i prezentacji wypracowanego materiału. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją bhp przy ratowaniu osób poraŜonych prądem elektrycznym oraz 
udzielaniu pierwszej pomocy, 

2)

 

zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 

4)

 

uwolnić poraŜonego spod napięcia, 

5)

 

rozpoznać stan poszkodowanego, 

6)

 

rozpocząć akcję ratowniczą, 

7)

 

wykonać czynności krok po kroku, działać szybko, sprawnie bez paniki. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie praktyczne, 

−

 

praca z tekstem źródłowym. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

maszyna szwalnicza, 

−

 

narzędzia z izolowanymi rękojeściami, 

−

 

materiały izolacyjne: suche drewno, tekstylia, tworzywo sztuczne, itp., 

−

 

apteczka pierwszej pomocy, 

−

 

materac gimnastyczny, 

−

 

manekin, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

16

Ćwiczenie 2 

Dobierz  środki  ochrony  indywidualnej  do  wskazanych  rodzajów  prac  podanych  przez 

nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia  oraz  sposób  wykonania.  Jako  wprowadzenie  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien 

zaprezentować  film  dydaktyczny  dotyczący  doboru  środków  ochrony  indywidualnej. 
Dokonać podziału uczniów na 2 osobowe grupy i przydzielić grupom zadania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia otrzymaną od nauczyciela, 

2)

 

zapoznać się z rodzajami środków ochrony indywidualnej, 

3)

 

obejrzeć film dydaktyczny dotyczący doboru środków ochrony indywidualnej, 

4)

 

wybrać  spośród  znajdujących  się  w  pracowni,  środki  odpowiednie  do  wskazanych  
w instrukcji do ćwiczenia warunkach pracy, 

5)

 

zaprezentować i uzasadnić wybór środków. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

dyskusja, 

−

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

ś

rodki ochrony indywidualnej, 

−

 

instrukcja od nauczyciela, 

−

 

film dydaktyczny dotyczący doboru środków ochrony indywidualnej, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

17

5.4. Ochrona przeciwpoŜarowa oraz postępowania w razie poŜaru 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

ZauwaŜyłeś poŜar, zaalarmuj StraŜ PoŜarną. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia oraz sposób wykonania. Praca indywidualna. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją postępowania na wypadek powstania poŜaru,  

2)

 

wykonać czynności krok po kroku, w taki sposób jak zapisane są one w instrukcji, 

3)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

instrukcja postępowania na wypadek powstania poŜaru, 

−

 

stanowisko z aparatem telefonicznym, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Ugaś zarzewie (symulacja) poŜaru pojemnika z klejem znajdującego się w pomieszczeniu 

roboczym, wykorzystując do tego celu koc gaśniczy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia  oraz  sposób  wykonania.  Jako  wprowadzenie  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien 

zaprezentować  film  dydaktyczny  dotyczący  zagroŜeń  poŜarowych  i  zachowania  się 
pracowników  w  przypadku  powstania  poŜaru.  Nauczyciel  powinien  podzielić  uczniów  na 
grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać  się  z  rodzajami  i  przeznaczeniem  podręcznego  sprzętu  gaśniczego  –  koc  
gaśniczy, 

2)

 

pobrać odpowiedni do ćwiczenia sprzęt, 

3)

 

wyjąć koc z futerału, 

4)

 

rozłoŜyć koc, 

5)

 

szczelnie przykryć „palący się” pojemnik. 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

prezentacja i dyskusja. 
 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

pojemnik 10 litrowy (do symulacji poŜaru), 

−

 

koc gaśniczy, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

19

5.5.  Sposób  postępowania  w  razie  wypadku.  Organizacja  

i udzielanie pierwszej pomocy 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Udziel pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej (symulacje). 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia oraz sposób wykonania. Praca indywidualna. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać  się  z  tokiem  postępowania  podczas  wykonywania  sztucznego  oddychania 
i masaŜu serca,  

2)

 

zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zastosować się do poleceń zawartych w toku postępowania, 

4)

 

wykonać  czynności  krok  po  kroku,  zgodnie  z  tokiem  postępowania  podczas 
wykonywania sztucznego oddychania i masaŜu serca, 

5)

 

zastosować sprzęt ochronny dla ratownika, 

6)

 

ułoŜyć folię termoizolacyjną srebrną stroną do ciała poszkodowanego. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz, 

−

 

objaśnienie, 

−

 

metoda symulacyjna, 

−

 

praca z tekstem źródłowym. 
 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia, 

−

 

materac gimnastyczny, 

−

 

apteczka pierwszej pomocy, 

−

 

manekin – fantom, 

−

 

folia termoizolacyjna, 

−

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Przedstaw sposób postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu 

w  wypadku,  u  którego  wystąpiło  otwarte  złamanie  kości  przedramienia,  poszkodowany  jest 
przytomny. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  cel  i  zakres 

ć

wiczenia oraz sposób wykonania. Praca indywidualna. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

20

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z tokiem postępowania podczas opatrywania złamań otwartych, 

2)

 

zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zastosować się do poleceń zawartych w toku postępowania, 

4)

 

wykonać czynności krok po kroku, zgodnie z tokiem postępowania podczas złamania, 

5)

 

zastosować sprzęt ochronny dla ratownika. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz, 

−

 

objaśnienie, 

−

 

metoda symulacyjna, 

−

 

praca z tekstem źródłowym. 
 
Ś

rodki dydaktyczne; 

−

 

rękawiczki gumowe, 

−

 

apteczka pierwszej pomocy, 

−

 

miejsce do umieszczenia poszkodowanego, 

−

 

manekin do symulacji opatrywania ran. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Przestrzeganie  przepisów 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpoŜarowej  oraz  ochrony 
środowiska

”. 

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 18, 19, 20, 21, 22 są z poziomu ponad podstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  20  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu  ponad 
podstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:   1. c, 2. b, 3. b, 4. c, 5. a, 6. c, 7. c, 8. b, 9. a, 10. c, 11. b, 

12.  c,  13.  a,  14.  c,  15.  a,  16.  c,  17.  c,  18.  c,  19.  d,  20.  b, 
21. a, 22. b. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone umiejętności ucznia) 
 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Rozpoznać podstawowe akty prawne regulujące 
zagadnienia stosunku pracy w zakładach pracy 

A 

P 

c 

2 

Rozpoznać zakres obowiązków pracodawcy 
i pracownika dotyczących znajomości  
i przestrzegania przepisów bhp 

A 

P 

b 

3 

Rozpoznać przepisy bhp dotyczące obowiązków 
pracodawcy 

A 

P 

b 

4 

Rozpoznać przepisy bhp dotyczące praw 
pracowników 

A 

P 

c 

5 

Rozpoznać przepisy dotyczące obowiązków 
pracowników 

A 

P 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

22

6 

Określić zagroŜenia spowodowane 
niewłaściwym oświetleniem miejsca pracy 

B 

P 

c 

7 

Określić zadania wentylacji miejscowej 

B 

P 

c 

8 

Określić zadania izolacji wibroakustycznej 

B 

P 

b 

9 

Określić  sposób  przekazywania  wibracji  na 
człowieka 

B 

P 

a 

10 

Określić  sposób  eliminacji  zagroŜeń  przy  pracy 
na maszynie obuwniczej 

B 

P 

c 

11  Określić strefy zagroŜenia maszyn 

B 

P 

b 

12 

Określić 

zasady 

eksploatacji 

urządzeń 

pracujących pod ciśnieniem 

B 

P 

c 

13 

Podać sposób składowania i magazynowania 
materiałów 

B 

P 

a 

14 

Wskazać osoby uprawnione do eksploatacji 
urządzeń elektrycznych 

B 

P 

c 

15 

Określić sposoby ochrony środowiska 
w zakładzie pracy 

B 

P 

a 

16  Podać alarmowe numery telefonu 

A 

P 

c 

17  Określić rodzaj ochrony przeciwpoŜarowej 

B 

P 

c 

18 

Wskazać sposób postępowania podczas 
ratowania poszkodowanego przytomnego 

C 

PP 

c 

19  Dobrać indywidualne środki ochrony nóg 

C 

PP 

d 

20 

Wskazać  sposób  udzielania  pomocy  osobom 
poraŜonym prądem elektrycznym 

C 

PP 

b 

21  Rozpoznać grupy poŜarów 

C 

PP 

a 

22  Dobrać środki gaśnicze 

C 

PP 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

23

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

10 minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  22  pytania  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Są  to  pytania  wielokrotnego 
wyboru. Dla kaŜdego pytania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź 
jest poprawna. 

5.

 

Za  kaŜdą  poprawną  odpowiedź  moŜesz  uzyskać  1  punkt.  Za  błędną  odpowiedź  lub  jej 
brak otrzymujesz 0. 

6.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

9.

 

Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  w  KARCIE 
ODPOWIEDZI. 

10.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 

 

Powodzenia 

Materiały dla ucznia:

 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

24

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  O rozstrzyganiu sporów wynikających ze stosunku pracy decyduje 

a)  bezpośredni przełoŜony. 
b)

 

pracodawca. 

c)

 

kodeks pracy. 

d)  pracownik. 
 

2.  Obowiązek zapewnienia bezpiecznej i higienicznej pracy spoczywa na 

a)

 

pracowniku. 

b)

 

pracodawcy. 

c)

 

wszystkich pracujących. 

d)

 

przełoŜonych. 

 
3.

 

Obowiązek  wyposaŜenia  stanowiska  pracy  w  bezpieczne  środki  produkcji  posiadające 
odpowiednie certyfikaty spoczywa na 
a)

 

wytwórcy. 

b)

 

pracodawcy. 

c)

 

pracowniku. 

d)

 

bezpośrednim przełoŜonym. 

 

4.

 

Jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp pracownik ma prawo 
a)

 

do zmiany stanowiska pracy. 

b)

 

do skróconego czasu pracy. 

c)

 

powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym przełoŜonego. 

d)

 

do częstszych przerw w pracy. 

 
5.  Dbanie o naleŜyty stan maszyn, narzędzi oraz o porządek na stanowisku pracy naleŜy do 

a)

 

pracownika.  

b)

 

pracodawcy. 

c)

 

bezpośredniego przełoŜonego. 

d)

 

słuŜb sprzątających. 

 

6.  Zbyt jaskrawe oświetlenie stanowiska pracy moŜe powodować 

a)

 

lepsze dostrzeganie szczegółów. 

b)

 

poprawę warunków pracy. 

c)

 

krótkotrwałą ślepotę, a nawet uszkodzenie siatkówki oka. 

d)

 

zwiększenie wydajności pracy. 

 
7.  Wentylacja miejscowa powoduje 

a)

 

wymianę powietrza w całym pomieszczeniu roboczym. 

b)

 

usuwanie zanieczyszczeń w hali produkcyjnej. 

c)

 

usuwanie zanieczyszczeń powstających na stanowisku pracy. 

d)

 

chłodzenie stanowiska pracy. 

 

8.  Izolacja wibroakustyczna eliminuje zagroŜenie spowodowane 

a)

 

promieniowaniem. 

b)

 

hałasem. 

c)

 

gazami. 

d)

 

czynnikami biologicznymi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

25

9.  Wibracje oddziaływujące miejscowo na organizm człowieka przekazywane są przez 

a)

 

kończyny górne. 

b)

 

powietrze. 

c)

 

kończyny dolne. 

d)

 

kończyny górne i dolne. 

 
10.

 

Usuwanie  rąk  ze  strefy  zagroŜenia  podczas  pracy  maszyny  obuwniczej  wymuszane  jest 
przez 

a)

 

instrukcję obsługi maszyny. 

b)

 

bezpośredniego przełoŜonego. 

c)

 

specjalne urządzenia przewidziane w konstrukcji maszyny. 

d)

 

przeszkolenie pracownika w ramach bhp dla konkretnej maszyny. 

 
11.

 

Strefa zagroŜenia maszyny to 
a)

 

przestrzeń pomiędzy sąsiednimi maszynami. 

b)

 

przestrzeń pomiędzy młotem wycinarki a wykrojnikiem ustawionym na materiale. 

c)

 

przestrzeń wokół maszyny o promieniu 1m. 

d)

 

przestrzeń wokół maszyny o promieniu 3m.  

 

12.  Urządzenie ciśnieniowe moŜna uŜywać gdy 

a)

 

stan techniczny budzi zastrzeŜenia. 

b)

 

wyłączony jest osprzęt zabezpieczający. 

c)

 

jest dopuszczone do eksploatacji przez Urząd Dozoru Technicznego. 

d)

 

osprzęt ciśnieniowy jest niesprawny. 

 

13.  Materiały naleŜy składować i magazynować 

a)

 

w jednym na stałe wyznaczonym miejscu. 

b)

 

jak najbliŜej miejsca wydawania . 

c)

 

w dowolny sposób. 

d)

 

według wielkości. 

 
14.

 

Eksploatacji urządzeń i instalacji elektrycznych mogą dokonywać wyłącznie osoby 
a)

 

posiadające wykształcenie zasadnicze. 

b)

 

posiadające wykształcenie średnie techniczne. 

c)

 

odpowiednio przeszkolone o sprawdzanych okresowo kwalifikacjach. 

d)

 

z dozoru technicznego. 

 

 
15.  Ochrona  środowiska  w  zakładzie  pracy  polega  na  realizacji  przedsięwzięć  mających  na 

celu 
a)

 

właściwy pobór energii. 

b)

 

minimalizowanie zagroŜeń fizycznych. 

c)

 

zabezpieczenie produkcji z materiałów ekologicznych. 

d)

 

spalanie odpadów produkcyjnych we własnym zakresie. 

 
16.  Numer alarmowy do StraŜy PoŜarnej to 

a)

 

996. 

b)

 

997. 

c)

 

998. 

d)

 

999. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

26

17.  Umieszczanie  produkcji  o  szczególnym  zagroŜeniu  poŜarowym  w  oddzielonych 

pomieszczeniach  
a)

 

nie ma znaczenia dla ochrony przeciwpoŜarowej. 

b)

 

to ochrona przeciwpoŜarowa czynna. 

c)

 

to ochrona przeciwpoŜarowa bierna. 

d)

 

to ochrona przeciwpoŜarowa bierna i czynna. 

 
18.  JeŜeli  poszkodowany  przewrócił  się  i  jest  przytomny,  oddycha,  ma  wyczuwalne  tętno 

naleŜy 
a)

 

udroŜnić drogi oddechowe, wezwać pomoc. 

b)

 

wezwać pomoc i czuwać przy poszkodowanym. 

c)

 

opatrzyć poszkodowanego i w razie potrzeby wezwać pomoc. 

d)

 

przystąpić do sztucznego oddychania. 

 
19.  Do środków ochrony nóg zaliczamy 

a)

 

ochraniacze goleni, obuwie ochronne, tarcze. 

b)

 

obuwie ochronne, wkładki przeciwhałasowe, getry. 

c)

 

ochraniacze palców, getry, ochraniacze kolan. 

d)

 

obuwie elektrostatyczne, ochraniacze goleni, ochraniacze kolan. 

 
20.  Przy udzielaniu pierwszej pomocy osobom poraŜonym prądem elektrycznym w pierwszej 

kolejności naleŜy 
a)

 

opatrzyć powstałe zranienia. 

b)

 

odłączyć poszkodowanego od źródła prądu. 

c)

 

zastosować sztuczne oddychanie. 

d)

 

zastosować masaŜ serca.   

 

21.  Do poŜarów grupy A zaliczamy 

a)

 

ciała stałe pochodzenia organicznego, przy spalaniu których występuje zjawisko 
Ŝ

arzenia (drewno, papier itp. materiały). 

b)

 

ciecze palne i substancje stałe topniejące wskutek ciepła (rozpuszczalniki, pasty do 
podłogi, topiące się tworzywa sztuczne). 

c)

 

gazy palne (gaz miejski, metan, propan-butan). 

d)

 

wszystkie poŜary występujące w obrębie urządzeń pod napięciem. 

 
22.  W celu ugaszenia poŜarów występujących w pobliŜu urządzeń elektrycznych stosujemy 

a)

 

wodę, halon, dwutlenek węgla. 

b)

 

proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon. 

c)

 

proszek gaśniczy, pianę gaśniczą, dwutlenek węgla. 

d)

 

proszek gaśniczy, piasek, halon . 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

27

 KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.................................................................................. 
 

Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony 
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

21. 

a 

b 

c 

d 

 

22. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem :   

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

28

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Przestrzeganie  przepisów 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpoŜarowej  oraz  ochrony 
środowiska”.

 

 

Test składa się z 21 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16  są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 17, 18, 19, 20, 21 są z poziomu ponad podstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu  ponad 
podstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. c, 4. a, 5. a, 6. b, 7. c, 8. b, 9. c, 10. d, 11. a, 

12.  d,  13.  a,  14.  d,  15.  a,  16.  c,  17.  b,  18.  c,  
19. d,  20. a, 21. b. 

 

Plan testu  

 

Nr 

zad. 

 

Cel operacyjny 

(mierzone umiejętności ucznia) 

 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

Rozpoznać podstawowe akty prawne 
regulujące zagadnienia bhp w zakładach pracy 

A 

P 

c 

2. 

Rozpoznać przepisy bhp dotyczące 
obowiązków pracodawcy 

A 

P 

a 

3. 

Rozpoznać przepisy bhp dotyczące praw 
pracowników 

A 

P 

c 

4. 

Określić zagroŜenia spowodowane 
nieodpowiednim oświetleniem w miejscu 
pracy 

B 

P 

a 

5 

Zdefiniować pojęcie wentylacji ogólnej 

A 

P 

a 

6 

Określić zagroŜenia spowodowane 
nadmiernym hałasem w miejscu pracy 

B 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

29

7 

Określić  sposób  przekazywania  drgań  na 
człowieka 

B 

P 

c 

8 

Określić  zagroŜenia  występujące  podczas 
pracy na maszynie 

B 

P 

b 

9 

Określić 

sposoby 

ochrony 

ś

rodowiska 

w zakładzie pracy 

B 

P 

c 

10 

Określić 

zasady 

eksploatacji 

urządzeń 

pracujących pod ciśnieniem 

B 

P 

d 

11  Określić zasady transportu ręcznego 

B 

P 

a 

12  Podać alarmowe numery telefonu 

A 

P 

d 

13 

Określić podstawowe zagroŜenia Ŝycia lub 
zdrowia człowieka w miejscu pracy 

B 

P 

a 

14  Określić strefy zagroŜenia maszyn 

B 

P 

d 

15  Określić rodzaj ochrony przeciwpoŜarowej 

A 

P 

a 

16  Określić rodzaj zagroŜeń 

B 

P 

c 

17 

Wskazać sposób postępowania w przypadku 
stwierdzenia krwotoku u poszkodowanego 

C 

PP 

b 

18 

Wskazać sposób udzielania pierwszej pomocy 
przy złamaniach 

C 

PP 

c 

19 

Dobrać sprzęt gaśniczy zaleŜnie od rodzaju 
palącego się materiału 

C 

PP 

d 

20  Dobrać środki ochrony głowy 

C 

PP 

a 

21  Rozpoznać grupy poŜarów 

C 

PP 

b 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

30

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

10 minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  21  pytania  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Są  to  pytania  wielokrotnego 
wyboru. Dla kaŜdego pytania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź 
jest poprawna. 

5.

 

Za  kaŜdą  poprawną  odpowiedź  moŜesz  uzyskać  1  punkt.  Za  błędną  odpowiedź  lub  jej 
brak otrzymujesz 0. 

6.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

9.

 

Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  w  KARCIE 
ODPOWIEDZI. 

10.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 

 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.

 

Prawną ochronę pracy w Polsce reguluje 

a)

 

instrukcja bhp. 

b)

 

Polskie Normy. 

c)

 

Kodeks Pracy. 

d)

 

rozporządzenia pracodawcy. 

 
2.  Okresowe badania lekarskie powinien zapewnić 

a)

 

pracodawca. 

b)

 

pracownik. 

c)

 

lekarz medycyny pracy. 

d)

 

bezpośredni przełoŜony. 

 
3.  Pracownik,  który  stał  się  niezdolny  do  wykonywania  dotychczasowej  pracy  wskutek 

wypadku choroby zawodowej, na podstawie orzeczenia lekarskiego ma prawo 
a)

 

do skróconego czasu pracy.  

b)

 

nie zgłaszać się do pracy. 

c)

 

do zmiany stanowiska  pracy. 

d)

 

do częstszych przerw w pracy. 

 

4.

 

Zbyt słabe oświetlenie stanowiska pracy moŜe powodować 
a)

 

obniŜenie zdolności oka do pracy, zmęczenie wzroku, krótkowzroczności. 

b)

 

zwiększenie wydajności pracy. 

c)

 

poprawę warunków pracy. 

d)

 

zwiększenie koncentracji w pracy. 

 

5.  Wentylację ogólną stosuje się w celu 

a)

 

wymiany powietrza w całym pomieszczeniu roboczym. 

b)

 

usuwania zanieczyszczeń powstających na stanowisku pracy. 

c)

 

chłodzenia stanowisk pracy. 

d)

 

nadmuchiwania ciepłego powietrza w chłodne dni. 

 

6.  Kumulujący się w czasie hałas  

a)

 

nie przeszkadza pracownikowi. 

b)

 

moŜe doprowadzić do uszkodzenia słuchu. 

c)

 

zwiększa wydajność pracy. 

d)

 

poprawia koncentrację pracownika. 

 

7.  Drgania oddziaływujące ogólnie na organizm człowieka przekazywane są przez 

a)

 

kończyny górne. 

b)

 

powietrze. 

c)

 

kończyny dolne. 

d)

 

kończyny górne i dolne. 

 

8.  Pracownik  podejmujący  pracę  na  maszynie  posiadającej  niebezpieczne  elementy 

wirujące powinien 
a)

 

nie przystępować do pracy informując o tym bezpośredniego przełoŜonego. 

b)

 

upewnić się czy niebezpieczne elementy są prawidłowo osłonięte. 

c)

 

załoŜyć okulary ochronne. 

d)

 

przystąpić do pracy bez uwag, bo widocznie tak musi być. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

32

9.  Ochrona  środowiska  w  zakładzie  pracy  polega  na  realizacji  przedsięwzięć  mających  na 

celu 
a)

 

ochronę przed nadmiernym ruchem na ciągach komunikacyjnych w zakładzie pracy. 

b)

 

ochronę powietrza, ochronę przeciwporaŜeniową. 

c)

 

ochronę przed polami elektromagnetycznymi, ochronę gleby. 

d)

 

zabezpieczenie przyjaznych warunków pracy. 

 

10.  Pracujące urządzenia ciśnieniowe powinny być wyposaŜone w elementy zabezpieczające 

oraz 
a)

 

sprawną aparaturę pomiarową. 

b)

 

narzędzia robocze. 

c)

 

zestaw łączników. 

d)

 

sprawną aparaturę kontrolno-pomiarową. 

 

11.  Przy podnoszeniu i opuszczaniu cięŜarów ręcznie naleŜy 

a)

 

przyjąć taką pozycję ciała, aby wykorzystać siły największej liczby mięśni. 

b)

 

wykonywać czynność w dowolny, dogodny sposób. 

c)

 

przyjąć pozycję z wyprostowanymi i złoŜonymi nogami. 

d)

 

nigdy nie podnosić cięŜarów ręcznie. 

 

12.  Numer alarmowy do Pogotowia Ratunkowego to 

a)

 

996. 

b)

 

997. 

c)

 

998. 

d)

 

999. 

 

13.  W wyniku uŜycia szlifierki z uszkodzoną tarczą moŜe nastąpić  

a)

 

pęknięcie tarczy i zranienie pracownika. 

b)

 

niedokładne obrobienie materiału. 

c)

 

obluzowanie się tarczy. 

d)

 

poraŜenie prądem. 

 

14.  Strefa zagroŜenia maszyny to 

a)

 

przestrzeń wokół maszyny o promieniu 2 m. 

b)

 

przestrzeń wokół maszyny o promieniu 3 m. 

c)

 

przestrzeń pomiędzy sąsiednimi maszynami. 

d)

 

przestrzeń między formą a stołem podczas przybijania. 

 

15.  Ochrona  przeciwporaŜeniowa  podstawowa  to  zespół  środków  technicznych  chroniących 

przed 
a)

 

dotykiem bezpośrednim. 

b)

 

dotykiem pośrednim. 

c)

 

dotykiem bezpośrednim i pośrednim. 

d)

 

brakiem kontaktu z elektrycznością. 

 

16.  Do zagroŜeń fizycznych zaliczamy 

a)

 

temperaturę, wibracje, pyły. 

b)

 

hałas, promieniowanie, choroby. 

c)

 

temperaturę, wibracje, promieniowanie. 

d)

 

hałas, promieniowanie, pyły. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

33

17.  Aby zatrzymać krwotok, w przypadku tętnicy szyjnej naleŜy w pierwszej kolejności 

a)

 

zastosować ucisk palcami powyŜej krwawiącego naczynia. 

b)

 

zastosować ucisk palcami poniŜej krwawiącego naczynia. 

c)

 

podać środki przeciwbólowe. 

d)

 

załoŜyć opatrunek jałowy. 

 

18.  Podczas transportu pracownik doznał złamania kości podudzia, pierwszą czynnością przy 

udzielaniu pomocy powinno być 
a)

 

opatrzenie miejsca złamania. 

b)

 

przewiezienie poszkodowanego do szpitala. 

c)

 

unieruchomienie dwóch sąsiednich stawów. 

d)

 

powiadomienie przełoŜonego. 

 

19.  W celu ugaszenia gazów palnych (gaz miejski, metan, propan-butan) stosujemy 

a)

 

wodę, halon, dwutlenek węgla. 

b)

 

proszek gaśniczy, piasek, halon. 

c)

 

proszek gaśniczy, pianę gaśniczą, dwutlenek węgla. 

d)

 

proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon. 

 
20.  Do środków ochrony głowy zaliczamy 

a)

 

berety, chustki, hełmy ochronne. 

b)

 

nauszniki, kapelusze, hełmy ochronne z dodatkowym wyposaŜeniem. 

c)

 

chustki, berety, okulary ochronne. 

d)

 

półmaski filtrujące, berety, kapelusze. 

 
21.  Do poŜarów grupy B zaliczamy 

a)

 

ciała stałe pochodzenia organicznego, w których występuje zjawisko Ŝarzenia. 

b)

 

ciecze palne i substancje stałe topniejące wskutek ciepła. 

c)

 

gazy palne (gaz miejski, metan, propan-butan. 

d)

 

wszystkie poŜary występujące w obrębie urządzeń pod napięciem. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

34

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko.................................................................................. 
 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 
 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

21. 

a 

b 

c 

d 

 

22. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem :   

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

35

7. LITERATURA 

 
1.

 

Charasz A., Glinka F., Maleńczak J.: Maszyny obuwnicze. WSI, Radom 1982 

2.

 

Gałusza M.: BHP w przepisach prawnych. TARBONUS Sp. z o.o., Tarnobrzeg 2002 

3.

 

Grabkowski M.: Technologia obuwia. Ćwiczenia laboratoryjne. WSI Radom 1982 

4.

 

Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1993 

5.

 

Kodeks pracy. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. z późniejszymi zmianami. Dz. U. 1998  
nr 21 poz.94. Tekst ujednolicony 

6.

 

Mac  S.:  Bezpieczeństwo  i  higiena  pracy  dla  zasadniczych  szkół  zawodowych.  WSiP, 
Warszawa 1996 

7.

 

Praca zbiorowa: Poradnik bhp w firmie. Wiedza i praktyka Sp. z o.o., Warszawa 2005 

8.

 

Rozporządzenie  Ministra  Pracy  i  Polityki  Socjalnej  z  dnia  26  września  1997r. 
z późniejszymi zmianami w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Dz. U. 2003 nr 169 poz.1650. Tekst ujednolicony 

9.

 

Rozporządzenie  Ministra  Gospodarki,  Pracy  i  Polityki  Społecznej  z  dnia  9  lipca  2003r. 
w  warunków  technicznych  dozoru  technicznego  w  zakresie  eksploatacji  niektórych 
urządzeń ciśnieniowych. Dz. U. 2003 nr 135 poz. 1269  

10.

 

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006r. 
w  sprawie  ochrony  przeciwpoŜarowej  budynków,  innych  obiektów  budowlanych  
i terenów. Dz. U. 2006 nr 80 poz. 563 

11.

 

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych 
wymagań  dla  urządzeń  ciśnieniowych  i  zespołów  urządzeń  ciśnieniowych.  Dz.  U. 
nr 2005 nr 263 poz. 2200 

12.

 

Ustawa  –  Prawo  ochrony  środowiska  z  dnia  27  kwietnia  2001r.  z  późniejszymi 
zmianami. Dz. U. 2001 nr 62 poz. 627. Tekst ujednolicony 

13.

 

www.pip.gov.pl  

14.

 

www.udt.gov.pl  

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000