1

Polityka Społeczna i Europejska Polityka
Społeczna

Rez. 181 lub 182 ONZ (granice Izrael – Palestyna)

Iran to szyici pozostałe regiony sunnici

Świat Anno Domini 2010

•

Kapitalizm klasyczny- neoliberalny (USA)

•

Kapitalizm populistyczny (Brazylia)

•

Kapitalizm autorytarny (Chiny)

•

Kapitalizm europejski „welfare state”

Wszystkie modele odnoszą się bezpośrednio, bądź pośrednio do rozwiązań o charakterze społeczno-

ekonomicznym

Punktem odniesienia wzorcem jest Europa i jej rozwiązania socjalne.

W Polsce ta typologia jest Malo znana. Nie potrafimy patrzeć na świat z perspektywy globalnej,

uważamy się za pępek świata. Po kryzysie w USA nie ma wątpliwości iż kapitalizm związany z

neoliberalizmem skompromitował się. Jeszcze kilka lat temu mówiono o świecie ze jest

społeczeństwem post modernizacyjnym.

Lula (prezydent) zmienił Brazylie dając bony socjalne, inwestując w biedotę.

Dla wszystkich modeli wzorcem jest odniesienie europejskie.

Uniwersalny charakter

•

Działania, które z punktu widzenia dzisiejszej definicji polityki społecznej SA zaliczane do

przedsięwzięć będącej przedmiotem tej polityki, towarzyszyły człowiekowi od zarania dziejów

– jest to bezpośrednio związane z charakterem słabości socjalnych.

•

Decydujące SA słabości o charakterze wrodzonym tj. dzieciństwo, choroba,

niepełnosprawność, utrata źródeł utrzymania, śmierć itp.

Polityka to jest decydowanie – co jest dopuszczalne, co jest tolerowane.

•

Niezmiennie od momentu pojawienia się człowieka, jako jednostki rozumnej, prowadzącej

żywot stadny, przypadkiem słabości socjalnej była rodzina.

•

Równolegle wspierały ja inne instytucje związane z funkcjonowaniem ludzkiej wspólnoty

•

Zawsze działania w sferze socjalnej dotyczyły relacji: jednostki – rodzina – instytucje (kościoły,

instytucje Samorządowe, Instytucje Prawne, Państwo, Instytucje Ponad państwowe –

organizacje międzynarodowe)

5 pytań- egzamin ustny

2

Zawsze rodzina ma bezpośrednie odniesienie do jednostki jest struktura pośrednia miedzy jednostka

a innymi organizacjami. Polityka prorodzinna to Polski wymyśl.

Tak jest do tej pory o tym czy relacje te były silne i obopólnie korzystne decydował niejednokrotnie

dominujący prąd myślowy – ideologia – stopień dominacji Kościoła, funkcjonowanie instytucji

państwowych i samopomocowych.

Człowiek jako istota rozumna kierując się dobrem własnym oraz wspólnoty w której funkcjonował

wspomagał jednostki, które z różnych powodów nie mogły radzić sobie same, dostarczał im

pożywienia otaczał opieka i ochrona.

•

Zasadnicze różnice dotyczące podmiotów działających w tej sferze dotyczyły jedynie rozwoju

instytucjonalnego – w tym najważniejszej instytucji państwa oraz doktrynalnego podejścia do

roli jednostek

•

Rożnym formom rozwoju społecznego towarzyszyły różnorodne instytucje aktywne miedzy

innymi w sferze socjalnej lub wyspecjalizowane, było tak miedzy innym w sferze socjalnej w

starożytności jak i średniowieczu.

Podejście grup i społeczeństw do poszczególnych kwestii społecznych takich jak np. ubóstwo,

macierzyństwo, bezdomność itp. Było zmienne.

Bardzo istotny wpływ na te zmienność miały dominujące w danym czasie i miejscu systemy wartości,

ich obudowa instytucjonalna. Inny charakter tej obudowy funkcjonowały w starożytności inne zaś w

Średniowieczu jeszcze inne w epoce wczesnego kapitalizmu i rozwoju liberalizmu zgoła odmienne gdy

w XX wieku zaczęto realizować plany Beveridgea czy koncepcji welfare state.

Źródłem polityki społecznej były i SA kwestie społeczne, które należy rozumieć jako zjawiska

negatywne, utrudniające normalne funkcjonowanie jednostkom i grupom społecznym.

Polityka Społeczna jako dyscyplina szczegółowa

•

Nauki polityczne – jest to zespól dyscyplin naukowych badających określone fakty, zjawiska i

procesy polityczne właściwymi dla nich metodami

•

Nauka o polityce – zajmuje się kompleksowo analiza współzależności i prawidłowości

występujących w polityce jako działalności praktycznej.

Wiele dyscyplin naukowych zajmuje się analizowaniem rożnych aspektów polityki. Na tym tle

pojawiają się różnorodne określenia takich polityk. Wyróżniane są dwie grupy polityk:

1.

Dyscypliny zajmujące się określonymi aspektami specyficznym podejściem do zagadnienia

polityki (teoria państwa, socjologia, psychologia społeczna, historia)

2.

Dyscypliny interesujące się poszczególnymi dziedzinami działalności w sferze polityki (polityki

szczegółowe : polityka społeczna, ekonomiczna, oświatowa, ludnościowa)

3

Bledy w decyzjach z zakresu polityki gospodarczej i społecznej stanowią jedna z nader istotnych

przyczyn występowania sprzeczności miedzy dużymi grupami społecznymi : organizacja jednostek

zajmujących się realizacja wskazanych polityk ma istotne powiązanie z organizacja polityczna

społeczeństwa. Sprzeczności społeczne to są wszelkiego rodzaju rewolucje. Patrząc z perspektywy XX

wieku Historii Polski – kryzysy ekonomiczne. Kryzys radomski 1976 ☺ (podwyżka cen cukru)

Definiowanie polityki społecznej:

•

Przedmiot

•

Podmioty – kto się tym zajmuje

•

Cele

•

Środki i sposoby ich realizacji

Przedmiot oddziaływań polityki społecznej to:



Warunki życia



Jakość życia



Treści współżycia społecznego



Dysproporcje i nierówności społeczne



Udział ludzki w kształtowaniu form życia zbiorowego



Sfery pracy



Sfera dobrobytu (materialny poziom życia)



Sfera kultury ( wiedza i umiejętności)



Sfera porządku społecznego (ustrój polityczny, gospodarczy, społeczny)

☺Wzrok tęskniący za rozumem ☺

Podmioty polityki społecznej

•

Rodzina

•

Państwo

•

Ciała publiczne

•

Podmioty międzynarodowe

•

Inne podmioty (np. związki np. zawodowe) – demokracja korporacyjna

•

Podmioty polityki społecznej

•

Dobrowolne stowarzyszenia i związki i inne związki działające w ramach struktur

społeczeństwa obywatelskiego

Reforma samorządowa z czasów Buzka

4

Cele polityki społecznej:

•

Dzielone SA na dwie ogólne klasy: związane z kreowaniem dobra społecznego (np.

urzeczywistnianiem sprawiedliwości społecznej, optymalizacja podziału pomyślności)

•

Związane z likwidacja zła społecznego (np. usuwanie lub łagodzenie ubóstwa)

Instrumenty Polityki Społecznej:

•

Środki i sposoby działania polityki społecznej są to narzędzia i środki działania, które

oddziaływają na zachowania tych ludzi, do których kierowane są programy oraz ich

wykonawców

•

Wyróżniamy instrumenty: ekonomiczne, prawne, informacyjne, kadrowe, kształtowania

przestrzeni

Instrumenty ekonomiczne – regulują dostęp do dóbr będących wytworem gospodarki SA to:

•

Kształtowanie skali i warunków dostępu obywateli do własności majątku konsumpcyjnego

lub produkcyjnego (ochrona własności i jej struktura)

•

Określenie praw właścicieli zasobów (podatki itp.)

•

Kształtowanie dostępu do dóbr konsumpcyjnych (wynagrodzenia : świadczenia społeczne

itp., - ich wysokość)

Po przekroczeniu pułapu zysków (wyczerpanie powyżej 50% złóż) będzie się zaczynał kryzys w GB.

Norwegia ma w funduszu pokoleniowym pieniądze na 300 lat dla przyszłych pokoleń – fundusz ten

jest nienaruszalny.

Duńczycy plącą podatek dochodowy 39% i 69%.

Instrumenty prawne – w mniejszym lub większym stopniu określają uprawnienia i zachowania

obywateli związane z zaspokajaniem ich potrzeb. Są to

•

Zapisane w Konstytucji i i innych aktach prawnych prawa i wolności obywatelskie np.

socjalne

•

Szczegółowe regulacje prawne dotyczące zachowań ludzi – prawo pracy i rodzinne

Instrumenty informacyjne – są nimi:

•

Informacje przekazywane za pośrednictwem systemu szkolnego

•

Informacje publikowane za pomocą Śródków publicznego przekazu (mass media)

•

Poradnictwo indywidualne kierowane do grup i osób o szczególnych potrzebach np.

poradnictwo zawodowe

Instrumenty kadrowe – jest to tzw. czynnik ludzki tj. ludzie, którzy świadczą usługi społeczne i

decydują o przyznaniu dóbr ekonomicznych potrzebującym, którzy stanowią i stosują prawo. Są nimi:

•

Kapitał ludzki stanowiący instrument państwa

•

Politycy rożnych szczebli

•

Służby społeczne

•

Pracownicy socjalni

•

Policjanci, sędziowie i kuratorzy

•

Woluntariusze

5

Instrumenty kształtowania przestrzeni – obiekty służące
zaspokojeniu ludzkich potrzeb SA nimi:

•

Szkoły

•

Szpitale

•

Placówki socjalne

•

Placówki kulturalne

•

Siec komunikacyjna

Przestrzegając politykę społeczną z perspektywy ludzi tworzących, kształtujących i realizujących

politykę społeczna są sto:

•

Twórcy

•

Reformatorzy

•

Obrońcy statusu quo

•

Realizatorzy

Retrospektywa – umiejętność krytycznego myślenia

Definicje zwarte:

•

A. Rajkiewicz „Polityka Społeczna to sfera działań państwa oraz innych ciał publicznych i sił

społecznych, która zajmuje się kształtowaniem warunków życia ludności oraz stosunków

międzyludzkich, zwłaszcza w środowisku zamieszkania i pracy”.

•

G. Esping-Andersen „Polityka Społeczna oznacza publiczne zarządzanie społecznymi ryzykami

a jej główne cele to łagodzenie nierówności i ubóstwa, minimalizowanie społecznego ryzyka i

optymalizacja dystrybucji pomyślności”.

[Holandia jest krajem bogatym w złoża gazu.]

Wszystkie definicje wskazują na warunki bytu, rozwoju oraz współdziałania różnego rodzaju

podmiotów, które mają realizować określone cele, ich realizacja powinna uwzględniać wzajemną ich

zgodność.

Polityka Społeczna jako działalność praktyczna

Mieści w sobie działania w sferach:

•

Bytu: wyżywienie, mieszkanie, pomoc materialna

•

Pozamaterialnej: ochrona zdrowia, edukacja, działalność kulturowa

•

Psychospołecznej: aktywność społeczna, poczucie bezpieczeństwa

Dziedziny polityki społecznej

Polityki:

•

Ludnościowa i rodzinna

•

Zatrudnienia, plac, warunków i ochrony pracy

•

Mieszkaniowa

•

Ochrony zdrowia

•

Oświatowa

6

•

Kulturalna

•

Zabezpieczenia społecznego i opieki społecznej

•

Ochrony środowiska naturalnego

•

Prewencji, zwalczania zjawisk patologii społecznej

>>>

Strona crisis africa

<<<

Fundamentalna Kategoria Bezpieczeństwo Socjalne

•

Potrzeba jednostki, która jest realizowana dzięki wolności od zagrożeń o charakterze

społeczno – bytowym

•

Szczególnie chodzi tu o tzw. Ryzyka socjalne a wiec sytuacje, w których dochodzi do utraty

lub ograniczenia dotychczasowych źródeł utrzymania

•

Podstawowymi ryzykami socjalnymi są choroba, wypadek przy pracy, inwalidztwo,

bezrobocie, starość, macierzyństwo, zgon żywiciela rodziny.

•

Innymi przyczynami zagrożenia bezpieczeństwa socjalnego mogą być: wzrost kosztów

utrzymania, któremu nie towarzyszy wzrost dochodów, złe warunki mieszkaniowe,

utrudniony dostęp do świadczeń ochrony zdrowia, degradacja środowiska naturalnego

•

Zwiększeniu bezpieczeństwa socjalnego ma służyć przede wszystkim polityka zabezpieczenia

społecznego i warunków bytu oraz polityka zatrudnienia.

Środki roślinne utwardzane są szkodliwe !!!! Margaryna

Świadczenia społeczne

•

Są to środki zaspakajania indywidualnych potrzeb, których uzyskanie nie jest bezpośrednim

efektem własnej pracy jednostki. Są one podstawowym instrumentem polityki społecznej i

formą realizacji zabezpieczenia społecznego

•

Wyróżnić można następujące formy świadczeń społecznych: pieniężne (renty, zasiłki),

rzeczowe (deputat w naturze), usługi (bezpłatne lecznictwo, oświata, usługi opiekuńcze)

•

Świadczenia społeczne mogą mieć zasięg powszechny (np. państwowe bezpłatne

szkolnictwo, szczepienia ochronne dzieci), lub z różnych względów ograniczone (np. prawo

do emerytury uzyskuje się pod warunkiem płacenia składek i osiągnięcia odpowiedniego

wieku, bezzwrotny zasiłek z pomocy społecznej dostają osoby / rodziny o określonych bardzo

niskich dochodach).

(w Danii można być 4 lata na płatnym bezrobociu) ☺

7

Służby społeczne

•

Są to instytucje, organizacje, lub zorganizowane grupy realizujące szeroko rozumianą pracę

socjalną

•

Spośród podmiotów polityki społecznej wyróżnia je indywidualizacja celów i metod działania

wynikająca z bezpośredniego ich kontaktu z osobami, którym świadczona jest pomoc.

•

Podmioty będące służbami społecznymi mogą mieć charakter zinstytucjonalizowany

(instytucje państwowe, organizacje charytatywne, fundacje) lub niezinstytucjonalizowany

(pomoc rodzinna, sąsiedzka, grupy samopomocowe)

•

Mogą to być instytucje o charakterze komercyjnym – działające w celu wypracowania dla

siebie zysku (prywatne domy opieki) lub nie nastawione na zysk tzw. instytucje non-profit.

•

Mogą to być służby społeczne publiczne – finansowane z podatków (państwowe i

samorządowe) lub niepubliczne – opłacane bezpośrednio z prywatnych pieniędzy

(organizacje społeczne, fundacje, grupy samopomocowe)

Praca socjalna

•

Jest to działalność skierowana na pomoc osobom, rodzinom, grupom i środowiskom

społecznym w zaspokojeniu, ich potrzeb, lepszym dostosowaniu do zasad życia społecznego,

poprawie pozycji społecznej

•

Może to być działalność zawodowa (pracownicy/asystenci socjalni lub nieprofesjonalna

•

Praca socjalna realizowana jest zarówno w środowisku (w miejscu zamieszkania), jak i w

instytucjonalnej pomocy społecznej

•

W pomocy społecznej praca socjalna oznacza wszelkiego rodzaju poradnictwo prawne,

ekonomiczne, psychologiczne, pedagogiczne, pomoc w załatwianiu trudnych spraw. Jej celem

jest doprowadzenie do odzyskania zdolności osób i rodzin do samodzielnego życia.

Zabezpieczenie społeczne

•

Zespół świadczeń służących zapewnieniu obywatelom poczucia bezpieczeństwa socjalnego

•

Całokształt środków i działań instytucji publicznych, za pomocą których społeczeństwo stara

się zabezpieczyć swoich obywateli przez nich niedostatkiem oraz przed niemożności

zaspokojenia podstawowych społecznie uznanych za ważne potrzeb.

Na minimalną normę zabezpieczenia społecznego w UE składają się
świadczenia:

•

W razie choroby i macierzyństwa

•

W razie Inwalidztwa, włącznie ze służącymi zachowaniu lub zwiększeniu zdolności do pracy

•

W razie starości

•

W razie śmierci żywiciela

8

•

Z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej

•

Zasiłki pogrzebowe

•

W razie bezrobocia

•

Świadczenia rodzinne

Wyróżnić można następujące działy zabezpieczenia społecznego:

1.

Ubezpieczenie społeczne

2.

Ubezpieczenia majątkowe i osobowe

3.

Ochronę zdrowia

4.

Pomoc społeczną

5.

Rehabilitacje inwalidów

6.

Uzupełniając świadczenia socjalne (zasiłki związkowe, stypendia)

Teoria zabezpieczenia społecznego (tzw. techniki)

W teorii zabezpieczenia społecznego wyróżnia się 3 techniki

1.

Ubezpieczeniową – polega ona na tym, iż prawo do uzyskania świadczenia wynika z opłaconej

składki ubezpieczeniowej

2.

Zaopatrzeniową – dotyczy takich świadczeń do których zobowiązuje się państwo wobec

pewnych grup ludności niezależnie od płacenia składek lub w luźnym związku z faktem ich

płacenia

3.

Opiekuńcza – stosowana jest w formie zindywidualizowanej pomocy, której uzyskanie jest

uzależnione od potrzeb osób wymagających wsparcia, a nie od nabytych przez nie praw

(DZIEKI OPŁACANIU składek ubezpieczeniowych czy uzyskaniu uprawnień zaopatrzeniowych)

Ubezpieczenia społeczne

•

Jest to system świadczeń mających na celu dostarczanie niezbędnych środków utrzymania w

przypadku, gdy człowiek nie jest w stanie zapewnić ich samodzielnie sobie i swojej rodzinie

•

Sytuacje te określane są jako ryzyka ubezpieczeniowe i mają bezpośredni związek z

niemożnością zarobkowania oraz sytuacją rodzinną ubezpieczonych.

•

Główne ryzyka ubezpieczeniowe to choroba, wypadek przy pracy, starość, śmierć żywiciela,

bezrobocie

•

Ubezpieczenia społeczne nie są ubezpieczeniami wzajemnymi (pokrywanie szkód rzeczowych

i osobistych z funduszy tworzonych ze składek osób ubezpieczających się), posiadają one

swoje specyficzne cechy.

•

Po pierwsze mają charakter przymusowy – zgłoszenie do ubezpieczenia jest obowiązkiem

•

Po drugie z przymusowości wynika powszechny charakter – dotyczą one wszystkich, którzy z

mocy prawa zaliczani są do kategorii osób wymagających ochrony ubezpieczeniowej (nie

wszystkich obywateli !)

9

•

Po trzecie składka pochodząca od osób ubezpieczonych nie jest jedynym źródłem dochodów

funduszy ubezpieczeń społecznych, zasilają je pracodawcy oraz państwo, które jest

gwarantem wypłaty świadczeń

•

Po czwarte, w ubezpieczeniu społecznym nie jest przestrzegana typowa dla ubezpieczeń

wzajemnych zasada równości składki i świadczenia, która równości składki i świadczenia,

która wymaga dostosowania składki do indywidualnego ryzyka. Zastępuje ją zasada

solidarności ogółu ubezpieczonych

•

Po piąte ubezpieczenie społeczne nie jest obliczone na osiąganie zysku, lecz na realizację celu

społecznego, jakim jest zapewnienie ubezpieczonym niezbędnych dochodów, gdy nie mogą

osiągnąć ich własną pracą

•

Umowa ubezpieczeniowa ma charakter trójstronny i uczestniczą w niej: ubezpieczyciel

(instytucja ubezpieczeniowa- niezależna lub podległa państwu – mająca gwarancje państwa),

ubezpieczający (pracodawca) i ubezpieczony (pracownik)

•

Świadczenia ubezpieczenia społecznego mogą mieć charakter rzeczowy i pieniężny. W grupie

świadczeń pieniężnych są to:

•

Zasiłki chorobowe

•

Zasiłki dla bezrobotnych

•

Świadczenia rehabilitacyjne i wyrównawcze

•

Emerytury

•

Renty inwalidzkie

•

Renty rodzinne

•

Świadczenia wypadkowe

•

Świadczenia na rzecz macierzyństwa i rodziny

Ubezpieczenia społeczne

•

Świadczenia mogą mieć charakter jednorazowy, krótkookresowy i długookresowy

Emerytura

•

W tym terminie określa się długookresowe, dożywotnie świadczenie pieniężne służące

zaspokojeniu potrzeb osób, które z powodu zaawansowanego wieku nie wykonują już pracy

zawodowej.

Systemy emerytalne dzielone są na:

1.

Ubezpieczeniowe – takie, w których istotnym warunkiem uzyskania świadczenia jest

wcześniejsze opłacanie składki ubezpieczeniowej

2.

Zaopatrzeniowe, w których nie jest wymagana składka i prawo do świadczeń emerytalnych

uzyskuje się osiągając określony wiek (mogą temu towarzyszyć jeszcze inne warunki nabycia

praw emerytalnych).

Renty

•

Długookresowe świadczenia pieniężne przyznawane z tytułu dwu różnych ryzyk socjalnych:

1.

Inwalidztwa pracownika – renta inwalidzka

2.

Śmierci żywiciela – renta rodzinna

10

•

Wśród rent inwalidzkich wyróżnia się renty spowodowane wypadkiem przy pracy lub chorobą

zawodową oraz renty z tytułu inwalidztwa z przyczyn ogólnych.

•

Renta rodzinna ma zapewnić środki utrzymania rodzinie zmarłego:

1.

Najczęściej są to dzieci oraz niepracujący i niezdolni do pracy małżonkowie

2.

Renta przysługuje po zmarłym pracowniku (mającym przynajmniej minimalny staż pracy

wymagany do renty inwalidzkiej), emerycie i renciście

Zasiłki:

Są to świadczenia finansowe występujące w różnych dziedzinach zabezpieczenia społecznego:

•

W ubezpieczeniach społecznych

•

W pomocy społecznej

•

W uzupełniających świadczeniach socjalnych (np. zasiłki statutowe związków zawodowych).

•

Są to z reguły świadczenia krótkookresowe lub jednorazowe, mogą być to również zasiłki

stałe z pomocy społecznej

•

W ubezpieczeniu społecznym zasiłki obejmują różne ryzyka socjalne.

•

W przypadku choroby pracownika wypłacane są na przykład: zasiłki chorobowe i zasiłki

wyrównawcze

1.

Pierwszy zapewnia kontynuację uzyskiwanych dochodów mimo przerwy w pracy wywołanej

chorobą

2.

Drugi rekompensuje pracownikowi obniżenie dochodów wynikające z pogorszenia warunków

płacowych, które jest efektem zmiany miejsca czy warunków pracy pod wpływem złego stanu

zdrowia

•

W przypadku choroby dzieci lub innych członków pracownikowi jest wypłacany zasiłek

opiekuńczy, który dostarcza dochodów w czasie, gdy przerywa on pracę, by osobiście

opiekować się chorą osobą

•

W przypadku zgonu osoby ubezpieczonej, członkom jej rodziny wypłacany jest zasiłek

pogrzebowy

•

Zasiłki ubezpieczeniowe związane z urodzeniem i posiadaniem dzieci to:

1.

Zasiłek porodowy – jest świadczeniem jednorazowym dla ubezpieczonych kobiet

2.

Zasiłek macierzyński (i urlop) otrzymuje kobieta (na krótko przed porodem lub począwszy od

dnia porodu), by mogła w pierwszych miesiącach życia osobiście sprawować opiekę nad

niemowlęciem i powrócić do sił po porodzie

3.

Zasiłek rodzinny – jest wypłacany wszystkim ubezpieczonym osobom mającym na utrzymaniu

dzieci oraz – pod pewnymi warunkami – niepracujących małżonków

4.

Zasiłek wychowawczy – przeznaczony jest na opiekę nad dzieckiem do lat czterech,

przysługuje nie tylko matce ale i ojcu dziecka.

Pomoc społeczna

•

Jest to instytucja polityki społecznej państwa mająca na celu umożliwienie osobom i

rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać

wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia

11

•

Pomoc społeczna jest działem zabezpieczenia społecznego, w którym prawo do świadczeń

nie jest roszczeniowe a decyzje instytucji p.s. mają charakter administracyjny i są

każdorazowo uzależnione od potrzeb osób ubiegających się o wsparcie.

•

Organizacja Narodów Zjednoczonych zdefiniowała pomoc społeczną jako: zespół czynników

ułatwiających jednostkom, rodzinom, grupom i społecznością przezwyciężenie trudnych

sytuacji socjalnych, których źródło tkwi w zachodzących zmianach

•

Instytucje zajmujące się pomocą społeczną to:

1.

Rodzaj służb przeznaczonych do zaspokajania podstawowych potrzeb społeczeństwa w tym

zakresie ochrony zdrowia, wyżywienia, schronienia, wody pitnej i odpowiednich warunków

sanitarnych, bezpieczeństwa osobistego, informacji, ochrony prawnej i odszkodowania

2.

Rodzaj służb zorganizowanych dla zaspakajania potrzeb w różnych fazach życia )dzieci,

młodzież, osoby w wieku produkcyjnym i po produkcyjnym)

3.

Służby przystosowane do zaspakajania potrzeb określonych kategorii klientów

(niepełnosprawnych, emigrantów i uchodźców, ofiary dyskryminacji, zbrodni czy przemocy,

uzależnieni, byli więźniowie itp.).

Cechy pomocy społecznej, które odróżniają ją od innych instytucji:

1.

Formalny charakter, który przejawia się w strukturze personelu i statucie

2.

Finansowana jest ze środków publicznych, co stwarza społeczną odpowiedzialność

3.

Działania o charakterze non-profit

4.

Posiada także zintegrowane spojrzenie na potrzeby człowieka, czyli istnieje funkcjonalna

generalizacja

5.

Jest zorientowana na bezpośrednie zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych jednostek i rodzin

na podstawie diagnozy sytuacji życiowej klientów i przygotowania w odniesieniu do niej

planu pomocy

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc finansowa

•

W systemach pomocy społecznej typowymi formami świadczeń finansowych są

1.

Zasiłki stałe

2.

Zasiłki okresowe

3.

Zasiłki celowe

4.

Pożyczki na ekonomiczne usamodzielnienie

5.

Dodatki do zasiłku stałego

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc rzeczowa

1.

Przyjmuje ona zazwyczaj formę darowizny lub użyczenia

2.

Przykładem mogą być działania ze strony samorządu lokalnego np. gmina udziela swoim

mieszkańcom schronienia (miejsce w noclegowni), zapewnia gorące posiłki i ubranie, paczki

dla podopiecznych, pomoc w postaci umeblowania

3.

Pomoc ekonomiczna na usamodzielnienie może polegać na użyczeniu maszyn i narzędzi

stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz udostępnieniu

urządzeń ułatwiających prace niepełnosprawnych.

12

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc w usługach

1.

W pomocy społecznej świadczone są usługi opiekuńcze mogą świadczyć placówki pomocy

społecznej lub wyspecjalizowane instytucje.

2.

Usługi opiekuńcze powinny osobie niesamodzielnej zapewnić: pomoc w zaspokojeniu

codziennych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczną, pielęgnacje i w miarę

możliwości – podtrzymywanie kontaktu z otoczeniem.

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc instytucjonalna

1.

Jest to pomoc realizowana poza mieszkaniem podopiecznego, w różnego rodzaju placówkach

(domach) pomocy społecznej

2.

Biorąc pod uwagę zakres usług mogą to być placówki stacjonarne (miejsce stałego pobytu i

całodobowa opieka) i pół stacjonarne (domy pobytu czasowego)

3.

Pobyt w tych placówkach może być całkowicie lub częściowo odpłatny

•

Mogą to być (w zależności od tego, dla jakich osób są przeznaczone):

1.

Domy dla ludzi starych

2.

Domy opieki dla osób umysłowo upośledzonych

3.

Domy dla osób bezdomnych

4.

Samotnych kobiet w ciąży

5.

Samotnych matek z małymi dziećmi

6.

Osób przewlekle chorych

Ludzie starzy

Jest to kategoria społeczna do której – w zależności od przyjętych kryteriów zaliczamy:

1.

Osoby powyżej określonego wieku (kryterium demograficzne)

2.

Nieaktywne zawodowo (kryterium ekonomiczne i socjalne)

3.

O obniżonej kondycji fizycznej i psychicznej (kryterium biologiczne i psychologiczne)

4.

W ciągu tysiącleci wskaźnik ludzi po 65 roku życia nie przekraczał 2-3% całej populacji

5.

Od 150 lat rośnie i w krajach wysokorozwiniętych wynosi obecnie 15%

6.

Do 2030 roku ma osiągnąć 25% i stale rosnąć

7.

W Polsce ma to być 17-26%

Emerytura

Tym terminem określa się długookresowe, dożywotnie świadczenie pieniężne służące zaspokojeniu

potrzeb osób z powodu zaawansowanego wieku nie wykonują pracy zawodowej.

Systemy emerytalne dzielone są na:

•

Ubezpieczeniowe – takie, w którym istotnym warunkiem wysokości świadczenia jest

wcześniejsze opłacanie składki ubezpieczeniowej – umowa, karencja.

13

•

Zaopatrzeniowe – w którym nie jest wymagana składka i prawo do świadczeń emerytalnych

uzyskuje się osiągając określony wiek (mogą temu towarzyszyć jeszcze inne warunki nabycia).

Renty

•

Długookresowe świadczenia przeważnie przyznawane z tytułu 2 różnych ryzyk socjalnych:

1.

Inwalidztwa pracownika – renta inwalidzka

2.

Śmierci żywiciela – renta rodzinna

•

Wśród Ren inwalidzkich wyróżnia się:

1.

Renty spowodowane wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową

2.

Renty z tytułu inwalidztwa z przyczyn ogólnych

•

Renta rodzinna ma zapewnić środki utrzymania rodzinie zmarłego:

1.

Najczęściej są to dzieci oraz niepracujący i nie zdolni do pracy małżonkowie

2.

Renta przysługuje po zmarłym pracowniku (mającym przynajmniej minimalny staż pracy

wymagany do renty inwalidzkiej)

Zasiłki

Są to świadczenia występujące w różnych dziedzinach zabezpieczenia społecznego:

•

W ubezpieczeniach społecznych

•

W pomocy społecznej

•

W uzupełniających świadczeniach socjalnych (np. zasiłki statutowe związków zawodowych)



Mają charakter świadczeń z urzędu



W pomocy społecznej określone kryteria



Związki zawodowe mają fundusze – stawki przyjęte przez związek



Są to z reguły świadczenia krótko okresowe lub jednorazowe, mogą być również zasiłki stałe z

pomocy społecznej



W ubezpieczeniu społecznym, zasiłki obejmują również różne ryzyka socjalne



W przypadku choroby pracownika wypłacane są: zasiłki chorobowe, zasiłki wyrównawcze.

•

Zasiłek chorobowy – zapewnia ciągłość uzyskiwanych dochodów mimo przerwy w pracy w

wyniku choroby.

•

Zasiłek wyrównawczy – rekompensuje pracownikowi obniżenie dochodów wynikajacce z

pogorszenia warunków płacowych, które jest efektem zmiany miejsca czy warunków pracy

pod wpływem złego stanu zdrowia.

•

W przypadku choroby dzieci lub innych członków, pracownikowi wypłacany jest zasiłek

opiekuńczy, który dostarcza dochodów w czasie przerwy w pracy.

•

W przypadku zgonu osoby ubezpieczonej członkom jej rodziny wypłacany jest zasiłek

pogrzebowy.

Zasiłki ubezpieczeniowe związane z urodzeniem i posiadaniem dzieci:

•

Zasiłek porodowy – świadczenie jednorazowe dla ubezpieczonych kobiet

•

Zasiłek macierzyński (urlop) otrzymuje kobieta na krótko przed porodem lub od dnia porodu,

by mogła w pierwszym miesiącu życia osobiście opiekować się niemowlęciem i powrócić do

sił po porodzie.

•

Zasiłek rodzinny – wypłacany wszystkim ubezpieczonym osobom, mającym na utrzymaniu

dzieci – oraz pod pewnymi warunkami niepracujących małżonków.

14

•

Zasiłek wychowawczy – przeznaczony jest na opiekę nad dzieckiem do 4 lat, przysługuje nie

tylko matce ale i ojcu dziecka.

•

Urlop tacierzyński – chodziło o uświadomienie mężczyznom będących parlamentarzystami

aby inaczej patrzyli na problem.

Pomoc społeczna

•

Jest to instytucja polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i

rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać

wykorzystując własne środki, możliwości, uprawnienia.

•

Pomoc społeczna jest działem zabezpieczenia społecznego w którym prawo do świadczeń nie

jest roszczeniowe a decyzje instytucji mają charakter administracyjny i są każdorazowo

uzależnione od potrzeb osób ubiegających się o wsparcie.

•

Organizacja narodów Zjednoczonych – zdefiniowała pomoc społeczną jako zespół czynników

ułatwiających jednostkom, ruchom, grupom i społecznościom przezwyciężenie trudnych

sytuacji socjalnych, których źródło tkwi w zachodzących zmianach

•

Instytucje zajmujące się pomocą społeczną to:

1.

Rodzaj służb przeznaczonych do zaspakajania podstawowych potrzeb społeczeństwa w

zakresie ochrony zdrowia, wyżywienia, schronienia, wody pitnej, warunków sanitarnych i

bezpieczeństwa osobistego, informacji i ochrony prawnej

2.

Rodzaj służb zorganizowanych dla zaspokojenia potrzeb w różnych fazach życia

3.

Służby przystosowane do zaspakajania potrzeb określonych kategorii klientów

(niepełnosprawnych, emigrantów, uchodźców, ofiar dyskryminacji, zbrodni i przemocy)

Cechy pomocy społecznej – pomoc finansowa

W systemach pomocy społecznej typowymi formami świadczeń są:

•

Zasiłki stałe

•

Zasiłki okresowe

•

Zasiłki celowe

•

Pożyczki na ekonomiczne usamodzielnienie

•

Dodatki do zasiłku stałego

Pomoc rzeczowa

•

Przyjmuje formę darowizny lub użyczenia

•

Działania ze strony samorządu lokalnego, np. gmina udziela mieszkańcom schronienia

(nocleg) zapewnia gorące posiłki i ubranie, paczki dla podopiecznych, umeblowanie.

•

Pomoc ekonomiczna na usamodzielnienie się (użyczenie maszyn i narzędzi dających

możliwość zorganizowania własnego warsztatu)

Pomoc w usługach

•

W pomocy społecznej świadczone są usługi opiekuńcze

•

Dotyczą one osób, które ze względu na stan zdrowia wymagają opieki innych osób

•

Mogą być one płatne lub bezpłatne

15

•

Usługi opiekuńcze powinny osobie niesamodzielnej zapewnić

1.

Pomoc w zaspakajaniu codziennych potrzeb życiowych

2.

Podstawową opiekę higieniczna

3.

Pielęgnację w miarę możliwości - podtrzymywanie kontaktu z otoczeniem

•

Usługi opiekuńcze mają świadczyć placówki pomocy społecznej lub wyspecjalizowane

instytucje

Pomoc instytucjonalna

•

Realizowana poza mieszkaniem podopiecznego, w różnego rodzaju placówkach (domach)

opieki społecznej

•

Biorąc pod uwagę zakres usług maja to być placówki stacjonarne (miejsce stałego pobytu i

całodobowa opieka)

•

Pobyt w tych placówkach może być całkowicie lub częściowo odpłatny.

•

Mogą to być w zależności dla jakich osób są przeznaczone:

1.

Domy dla ludzi starych

2.

Domy opieki dla osób umysłowo upośledzonych

3.

Domy dla osób bezdomnych

4.

Samotnych kobiet w ciąży

5.

Samotnych matek z małymi dziećmi

6.

Osób przewlekle chorych

Ludzie starzy

Jest to kategoria społeczna, do której w zależności od przyjętych kryteriów zaliczamy:

•

Osoby powyżej określonego wieku (kryterium demograficzne)

•

Nieaktywne zawodowo (kryterium ekonomiczne i socjalne)

•

O obniżonej kondycji fizycznej i psychicznej (kryterium biologiczne i psychologiczne)

•

W ciągu tysiącleci wskaźnik demograficzny ludzi po 65 roku życia nie przekraczał 2 – 3% całej

populacji

•

Od 150 lat rośnie w krajach wysokorozwiniętych i wynosi 15%

•

Do 2030 roku ma osiągnąć 25% i stale rosnąć

•

W Polsce ma to być 17 – 26 %

Paweł Kordek

Europejska Polityka Społeczna

Starożytna Grecja:

1.

Idea socjalna datuje swoje początki w momencie powstania miast-państw, w nich to

hierarchizowały się stosunki społeczne, następował podział pracy

16

2.

Wraz z pojawieniem się społeczeństw i podziałem pracy wyłoniły się pierwsze kwestie

społeczne

•

Migracje ludności

•

Ubóstwo dużej części miast (plebsu)

•

Kwestie rolne

•

Kwestie edukacji

•

Problemy rodziny

•

Prostytucja, klęski wojenne, krótkie życie

•

Okrucieństwo, agresja, krótkie życie i wyzysk niewolników to codzienność świata antycznego

Nie działając wprost, nie łamiąc porządku społecznego

Grecy w swoich działaniach kierowali się ideą zaczerpniętą z Mitu o Prometeuszu

Przy tej okazji po raz pierwszy wyraz philanthropou, sam zaś Prometeusz ukazał się jako pierwszy

FILANTROP.

Mit prometejski miał doniosłe znaczenie:

Po pierwsze wybiegał on swoim myśleniem w przyszłość, obejmując filantropią wszystkich ludzi, całą

ludzkość, nie tylko łamał rozdziały stanowe. Po wtóre wskazywał on drogę niesienia pomocy innym

ludziom przez przekazywanie im wiedzy. Dzięki niej, bowiem człowiek staje się człowiekiem, wznosi

się ponad świat zwierzęcy. Był w micie prometejskim jeszcze trzeci wątek związany z poświęceniem,

on złożył symboliczna ofiarę, chciał zrobić coś dla ludzi. To rzutowało na złoty wiek jeśli chodzi o ludzi

czasów antyku. Cały czas w społeczeństwach klasowych nierówność była stanem nie do Ruszenia w

stanie prawnym ale była do zmiany w sensie mentalnym.

Platon stwierdził w jednym ze swoich dzieł nawiązując do idei filantropii użył stwierdzenia że są 3

filary filantropi:

•

Jedna objawia się w powitaniu

•

Druga, gdy ktoś się spieszy z pomocą każdemu nieszczęśliwemu

•

Trzecia gdy się lubi urządzać przyjęcia

Jesteś filantropem kiedy pozdrawiasz drugiego człowieka co to znaczy, jesteś blisko tego człowieka.

Obecnie jeśli chcemy nie zauważyć problemu to po prostu odchodzimy. W mentalności Greków było

gdy urządzał przyjęcia korzystała z tego większa grupa ludzi. To miało sens, miało skłonność bogatych

to faktycznej pomocy.

Rzym

Rzym był w pewnym sensie pierwowzorem państwa opiekuńczego – instytucjonalność. Losy ludzi w

Rzymie były podobne do życia jak w Grecji ale rzymianie inaczej to rozwiązywali np. z jednej strony

zwyczajowe formy pomocy np. obyczajność prospołeczna rzymian. Ofiarowano coś ubogim. Samo

miasto Rzym w tamtych czasach – 90% to byli biedacy. Pozostali to byli ludzie majętni. W okresie

cesarstwa urządzano w tym czasie igrzyska, rozrzucano pomiędzy publiczność pieniądze i podarki.

Klientela to była z jednej strony mecenat a drugiej strony kwakierstwo, wazeliniarstwo. Obowiązkiem

klientów, należało codzienne powitanie patrycjusza, towarzyszenie mu w orszakach i udzielenie

poparcia w czasie wyborów. W zamian za to otrzymywali zaproszenia na uczty, wsparcie pieniężne.

Cesarz Nerwa wprowadził świadczenia alimentacyjne – państwowe zapomogi dla biednych rodziców

na dzieci.

17

Frumentacja – rozdawnictwo zboża było formą wspomagania plebsu. Przeznaczano na to 20%

dochodów państwa, korzystało z niej kilka tysięcy osób. Zboże było dotowane a obywatele mogli

wykupić pewien jego limit po niższej cenie.

Na czym polegał geniusz Rzymu. Rzym określał wyraźnie bogatym iż źródła ich bogactwa znajdowały

się w Rzymie. Skoro dzięki państwu byli bogaci to musieli wspierać biednych.

Instytucjonalny Rzym to również imprezy masowe – gdzie rozdawano przysłowiowe fanty. Prawo

rzymskie wydawało zarządzenia ograniczające wydawania wystawnych uczt, po to by uniknąć

marnotrawstwa. Cesarz Hadrian zniósł powszechne zadłużenie. Termy i akwedukty służyły higienie

obywateli. Socjalną rolę miały również biblioteki publiczne.

Judeo-chrześcijaństwo

Fenomenem Żydów judaizmu to łączenie duchowości religii z przetrwaniem, z więzią materialną.

Judaizm oparty na biblijnych i talmudycznych zasadach chroniących prawa ludzkie tworzy przepisy

regulujące zasady sprawiedliwości. Do tej pory polityka społeczna państwa żydowskiego jest

związana z jego religią Wymagają one okazywania pomocy drugiemu człowiekowi, nawet własnym

kosztem oraz dostarczania mu środków z których mógłby żyć. W starożytności przed upadkiem

państwa i świątyni rozwiązywano to zostawianiem części żniw z narożnika pola dla ubogich.

Następnie gdy respektowanie tych przepisów nie było możliwe, zaczęło to przybierać formę

dobroczynności.

Judaizm

Jałmużna przez całe wieki była instytucjonalną formą pomocy „ w narodzie bez państwa” W praktyce

jałmużna w formie pieniężnej, żywności czy odzieży stała się jednym z podstawowych obowiązków

codziennego życia. Obowiązuje ona w stosunku do wszystkich będących w potrzebie. Dziesięcina dla

kapłanów, lewitów (prowadzili prace socjalne).

Dla Żydów pomocą jest pożyczka, jeśli udzielają komuś pożyczki to znaczy, że mu pomagają. To

instytucja pomocy. Pomoc nie może być marnotrawna.

Jagodzianka na kościach ☺ denaturat

W doktrynie etycznej Judaizmu ubogi ma prawo żądać pomocy od bliźnich znajdujących się w lepszej

sytuacji. Ofiarodawca jednak musi uważać aby jego dar nie został użyty do niewłaściwych celów.

Głównym celem jałmużny jest dobro otrzymującego i ulżenie jego niedoli ale bez zachęcania go do

bezczynności czy nieróbstwa.

Chrystus urodził się faktycznie 7 lat wcześniej niż się podaje.

Wczesne chrześcijaństwo

Jest to istota przetrwania nośności i wszystkiego co się kojarzy z przetrwaniem chrześcijaństwa. Była

to sekta która przyciągała ludzi ubogich, nieszczęśliwych – było przejawem kryzysu antycznej

ideologii. Rosnąc w siłę stworzyło ono wielki system wraz z własną filozofią społeczną. Była to sekta

żydowska czerpiącą z rozwiązań socjalnych Judaizmu, na którą humanistyczny wpływ wywarły idee

świata helleńskiego. Chrześcijaństwo zrodzone nad jeziorem Galilejskim zapanowało w późniejszym

okresie nad potęgą Rzymu. Chrystus – prorok z Galilei wprowadzał trochę inne patrzenie na to co

doczesne a na to co ziemskie. Musiały być nowe akcenty. Chrześcijaństwo było nowym

18

prometeizmem. Jezus głosiciel ewangelii – przyciągał ludzi nie orężem a przykładem. Ewangeliści

starali się zebrać zwolenników. Pomagali ubogim zgodnie z nakazem dobroczynności, gotowi byli

nieść pomoc wszystkim potrzebującym. W tamtych czasach bardzo blisko Nazaretu większość ludzi to

byli murarze. Pierwotną formą organizacji chrześcijan była gmina zwana również kościołem. Jej

podstawowym elementem była rodzina, pielęgnowana jako wartość. Kobiety były nośnikiem

wspieranym przez instytucje – kult kobiety, matki, wdowy. Doszło do tego, iż bogaci rzymianie

przechodzili na chrześcijaństwo.

Gminy:

Gmina kierował biskup a jego pomocnicy diakoni odciążali go w spełnieniu obowiązków związanych z

opieką społeczną w ramach wspólnoty. Obejmowała ona różne kategorie:

•

Wdowy

•

Dzieci

•

Starców

•

Chorych

•

Przebywających w więzieniach

•

Rodziny wielodzietne

•

Bezdomnych pozbawionych pracy

•

Wziętych w niewolę

•

Na świadczenia dobroczynne łożyli wszyscy, mający cokolwiek w nadmiarze, członkowie

wspólnoty.

Miliony nowych wyznawców są wśród ubogich.

•

Opieka społeczna miała planowy i przemyślany charakter, posiadała wykazy osób

korzystających z zapomóg kościelnych

•

W II wieku przestały funkcjonować gminy Kościoła Jerozolimskiego, rozpoczęła się era

Powszechnego Kościoła Chrystusowego – nie było już komun chrześcijańskich

•

Chrześcijaństwo zdobywając władzę i sprzymierzając się z państwem traciło swoją

postępowość społeczną.

•

Musiało legitymizować władzę, dobrym przykładem jest św. Augustyn – jego poglądy

zdecydowały o 1000-leciu chrześcijaństwa nie przyjaznemu ubogim. Poddaństwo i

nierówność były dla niego wynikiem grzechu pierworodnego, dlatego należy poddać się i

zaakceptować sytuację lub też wykorzystywać swoje przywileje. Nie ganił on bogactwa

uważał iż powinno być ono wykorzystywane

Średniowiecze

Św. Franciszek

– Powoływał się on na ideę braterstwa międzyludzkiego, traktował on je jako

tajemnicę Boga WCIELONEGO. By poświecić się Bogu, należało wyrzec się posiadania i przywilejów

wynikających z urodzenia by zejść na poziom najniższy i zrównać się z najniższymi, doświadczyć ich

cierpień i żyć ich cierpieniami, utożsamiać się z nimi, by móc poświęcić się braterskiej służbie.

19

Spór „szaty Chrystusa nie należały do Chrystusa więc Kościół nie powinien się bogacić”. W pierwszych

wiekach były już zakony które próbowały iść tą drogą – znikały bo były słabsze od papiestwa

zainteresowanego władzą i bogactwem.

Św. Tomasz

– zerwał z ideą grzechu pierworodnego, my ludzie możemy wpływać na ludzkie losy, z

tego powodu jesteśmy zróżnicowani. Wydaje się to dziś doktrynalne ale dla tamtych ludzi to było być

albo nie być. Św. Tomasz przekazuje powszechna potrzebę chęć urzeczywistnienia się tutaj na ziemi –

nie tylko dla wybranych. Ta pomoc ma być powinnością. W jakimś stopniu św. Tomasz wraca do

starego testamentu. Mam obowiązek dzielenia się tym co posiadam. Pomoc (Caritas) nie może być

aktem dowolnym lecz powinna stanowić realizacje swych powinności społecznych.

Zakony

Zakony były iskierką. Zakony z perspektywy społecznej były swoistym buntem przeciwko papiestwu.

Boczna drogą wprowadzały to co było najważniejsze, zwracały uwagę na to co było potrzebne.

Powstawały zakony żebracze, zakony szpitalne. Zakony były częścią misji społecznej nawet te zbrojne.

W tych zakonach żebraczych (XIII/XIV) Kościół przestał być tak bardzo obcy. Kościół jako instytucja

ograniczał się jednakże do inicjowania dobroczynności, niż jej świadczenia. Szpitale korzystały z

jałmużny i hojności rycerstwa

Pojawia się trzeci zakon – Bracia świeccy – tym samym pojawił się typ człowieka świeckiego.

Pojawienie się miast

Miasta. Konkurencja dla kościoła, Rycerstwa. Powstając w XII i XII wieku miasta były konkurentem

gdyż oznaczały one powstanie wspólnoty (komuny) wyzwolonej z więzów zależności. Zróżnicowana

społeczność miejska stawała się jednością ludzi wolnych. Zobowiązanych do wzajemnej pomocy.

Zarządy miast, Rady miejskie przyjmowały funkcje opiekuńcze kościoła. Zakładały własne instytucje,

przytułki, sierocińce.

Oprócz gmin Miejskich – były to bractwa świeckie które utrzymywały szpitale i przytułki. Gminy

miejskie rozpadały się na cechy, gildie, stanowiące niższy poziom wspólnoty. Były to stowarzyszenia

zawodowe. Miasta burzące ład feudalny przyciągały nędzarzy, kaleki, weteranów wojen, zbójów,

rzezimieszków, którzy tworzyli w miastach drugi świat.

Bunt reformacyjny – powstanie reformacji.

Protestantyzm – był ruchem ludowym, związany z klasą średnią, jedyna świętość to własność,

bogactwo było traktowane jako znak woli Bożej, podstawowym celem życia winno być gromadzenie i

pomnażanie dóbr.

Asceza – w życiu chrześcijańskim miała wspierać cnotę, rygoryzm moralny, świat człowieka stawał się

światem modlitwy i pracy. Martin Luter wydaje mały katechizm, później duży katechizm. Nie ganił

bogactwa, uważał, że powinno być wykorzystywane.

Święty Franciszek

Niewolnik miłości Bożej (1182 – 1226)

•

Powoływał się na ideę braterstwa międzyludzkiego

•

Zszedł do najniższych i Zrównał się z nimi

20

•

Swoimi czynami wskazywał metodę miłosierdzia przez tych, którzy chcą się poświęcić

urzeczywistnianiu dzieła Chrystusowego

•

Wyrzeczenie się posiadania przywilejów wynikających z urodzenia, by zejść na poziom niższy i

zrównać się z nimi, doświadczyć cierpień i żyć ich cierpieniem, poświęcić się braterskiej

służbie

Święty Tomasz (1225 – 1274)

•

Zerwał z ideą grzechu pierworodnego

•

Ludzie wpływają na ludzkie losy

•

Krytykował feudalizm

•

Zróżnicowanie społeczne wynika z natury a nie jest skutkiem grzechu pierworodnego

•

Własność podstawą godnego życia

•

Pomoc innym powinna stanowić realizację powinności

•

Człowiek ma prawo do urzeczywistniania społeczeństwa

•

Człowieczeństwo nie ogranicza się tylko do sfery duchowej ale i cielesnej

Zakazy, bunty maluczkich kościoła

Bunt przeciwko Papiestwu. Św. Bazylii, powstawały zakony szpitalne, żebracze (franciszkanie), zakony

rycerskie – zbrojne (w zakonach żebraczych pojawiły się zakony świeckie – bracia świeccy – typ

człowieka świeckiego i duchowego)

Pod wpływem reformacji rodzi się protestancka Europa

•

Protestantyzm walczy z występkiem

•

Świat katolicki nie analizował szczegółowo problemów „drugiego świata”, pojawiły się

ordynacje królewskie czy tez zarządzenia władz miejskich ograniczających to zjawisko

•

Protestantyzm prowadził racjonalne działania

•

Pod koniec XV wieku w Amsterdamie powstał „dom poprawy” – instytucja mająca charakter

wychowawczy (żebracy, młodzi złoczyńcy, prostytutki). Proces resocjalizacji polegał na

przyuczaniu do zawodu i systematycznej pracy, wychowaniu moralnemu pod wpływem

pastora

•

Podobne domy zakładały miasta niemieckie. 1601 na mocy elżbietańskiego prawa tworzą się

domy pracy przymusowej – pierwsza sformalizowana przez państwo „forma pomocy

zewnętrznej” dla „uczciwych biednych” dotyczy ludzi prawdziwie niezdolnych do pracy,

kulawych, ślepych, dzieci idących do przyuczenia. Pomoc wewnętrzna – budynki dla ludzi

zdolnych do pracy – miejsca zatrudnienia.

•

Manufaktury scentralizowane formą polityki społecznej i polityki kapitalizmu

•

Rewolucja francuska i wielki eksperyment – ubogi najmniej zyskuje, uwłaszczyła się klasa

średnia, Bubeuf – nawoływanie do komunizmu

21

Miasta konkurencja dla Kościoła i rycerstwa.

Powstające w XII i XIII w miasta były konkurentem , gdyż oznaczały one powstanie
wspólnej (komuny). Wyzwolonej z krepujących więzów zależności , wypowiadającej
posłuszeństwo opartej na przysiędze braterstwa i równości. Zróżnicowana społeczność
miejska stawała się jednością ludzi wolnych , zobowiązanych do wzajemnej pomocy, Zarządy
miast , rady miejskie przejmowały funkcje opiekuńcze Kościoła , zakładały własne instytucje
opiekuńcze np. szpitale , przytułki.

Obok nich działalność dobroczynną przejmowały istniejące bractwa świeckie , które dla
podniesienia swojej rangi utrzymywały szpitale i przytułki. One same utrzymywały te
instytucje zbierały środki na pomoc ubogim.

Funkcjonowanie drugiego świata

Miasta urząd ład feudalny przyciągały do siebie element wolny.

Nędzarze szukają pracy , chorzy i kaleki uciekający przed wojną lub zarazą. Powstaje drugi

ś

wiat. Oni podlegali takim samym prawom jak wszyscy mieszkańcy tworzą własne instytucje

pomocowe. W pewnym momencie dochodzi do powstania reformacji. Reformacja i
Protestantyzm narastały. Protestantyzm mający na celu zmianę systemu społecznego zgodnie
z zasadami testamentowymi był ruchem ludowym.

Kościół się bogaci , kradną pająki prześladują swoich braci. Tych którzy się nie chcieli
pozbyć rodzin byli mordowani nawróceni musieli porzucić swoje rodziny , żony. Europa jest
w sytuacji ,że dochodzi do chrystianizacji. Ludzie z powrotem zaczynają wierzyć w innych
bogów. Asceza w życiu doczesnym miała wspierać cnotę, rygoryzm moralny prowadzi do
stworzenia reguł , które wprowadzały świat mnichów na wszystkich wiernych świat
człowieka stawał się światem modlitwy i pracy.

Nowe Instytucje

Protestantyzm walczy z występkiem

Ś

wiat katolicki nie analizował zbyt szczegółowo problemów ,,drugiego świata ‘’ pojawiały

się okazjonalnie ordynacje królewskie czy też zarządzenia władz miejskich. Mających
ograniczyć to zjawisko Pod koniec XV w. w Amsterdamie powstał ,,dom poprawy’’
instytucja mająca charakter wychowawczy miała ona w swoich szeregach żebraków, młodych
złoczyńców ,prostytutki ,czy młodzież oddaną przez samych rodziców. Proces resocjalizacji
polegał na przyuczeniu do zawodu i systemie pracy , wychowaniu moralnym pod wpływem
pastora i podstawowym nauczaniu czytania, pisania i rachowania. Podobne domy zakładały
miasta niemieckie.

1601r. Powstaje domy pracy przymusowej. Żebracy mają stawać się uczciwymi biednymi.
Miało to stanowić przejście do charytatywnej pomocy chybionej mającej dać samemu
człowiekowi możliwość wyjścia ze strony nędzy. Pomoc ma dotyczyć ludzi bezsilnych ,

22

kulawych, ślepych, ludzi niezdolnych do pracy. Pomoc wewnętrzna niesiona była w
określonych budynkach będących miejscem zatrudnienia dla ludzi zdolnych do pracy
Utrzymywanie domów pracy składów lnu, bawełny i konopi. Miała zapewnić z podatków
społeczność parafialną podokręgów lub hrabstw.

Epoka Racjonalizm Oświecenie

Po oświeceniu następuje rewolucja. Rewolucja francuska i własny eksperyment.

Marzenia filozofów splotły się z bestialskim ludem , który dzięki temu wyszlachetniał i
wzniósł się na poziom. Nadszedł czas na wolność , równość , braterstwa jak u starożytnych.
Warstwa średnia była przeciw radykalizacji biedoty. W XIX w. wzrasta liczba ludność , ale
potrzeba coraz więcej instytucji. W XIX zaczęto budować liczne przytułki dla weteranów.
Szpitale dla umysłowo chorych , domy poprawcze, więzienia , domy pracy, kolonie i szkółki.
Sprzyja temu rozwój gospodarczy początków wieku. Postęp techniczny zmienia oblicze
przemysłu , przemian chłopów w opłacanych robotników, klientów i płatników podatkowych.
Powstają nowe zawody i technologie. Równocześnie powstają partie polityczne i związki
zawodowe.

W XIX w. powstaje nowe problemy , powstanie nowych klas społecznych , usług
publicznych , Poprawia się higiena , ma miejsce postęp medyczny , dochodzi do rozwoju
opieki społecznej.

Zmieniła się sytuacja rodziny oraz sytuacja kobiet. Duże , złożone i patriarchalne europejskie
gospodarstwa domowe zaczęły się przekształcać w europejskie gospodarstwo z nuklearną
rodziną. Mężczyzna zajął pozycję podstawowego żywiciela rodziny , kobieta zaś gospodynią i
ochmistrzynią we własnym domu lub robotnicą , gospodynią domową i rodzicielką (zależnie
od warstwy).

Powstają liczne kwestie społeczne związane z warunkami pracy i życia robotników. Koszty
społeczne industrializacji i urbanizacji są bardzo wysokie. Pojawiają się takie problemy jak
złe warunki pracy , długi czas pracy (16godzin) wyzysk kobiet oraz wyzysk dzieci. Kwestie
zdrowia epidemie tyfusu i cholery. Opieka nad ludźmi starymi , kwestie mieszkaniowe
(bezdomność) wynagrodzenia pracowników (niskie płace) wypadki przy pracy.

W 1891 r. kościół hierarchiczny wydaje encyklikę Rereum Rovaru, poświeconej kwestii
robotniczej wychodzi w ten sposób przeciw postulatom reform społeczno gospodarczych
wysuwanych przez radykalne ugrupowania socjalistyczne.

Ruch Socjalistyczny

powstaje , więc jako ogólna wizja społeczeństwa , realizująca swój

rozwój w warunkach powszechnej równości. Równość jako….

Socjalizm utopijny

– zmiany społeczne poprzez perswazje na skutek własnych

przemyślen starają się zmienić dany porządek , ale nie byli za rewolucją. Socjalizm Utopijny
udało się zrealizować w Izraelu. Poparcia dla swoich idei szukali oni, wśród ludzi możnych i

23

wpływowych , odwoływali się do ich poczucia sprawiedliwości i zamożności. Socjalizm
utopijny jest możliwy , ale należy znalezśc ludzi , którzy to zrealizują.

Anarchizm

– wychodzili z założenia ,że złem jest państwo i należy to państwo zniszczyć.

Postulowali oni łączenie się jednostek w grupy. Najliczniej występują w Grecji.

Marksizm

- ,,byt kształtuje świadomość’’

Klasy nierówne sobie poprzez narzucony system , klasy walczą i w momencie zwycięstwa
rewolucji klasy zwyciężą. Proletariat bez własności ,walczy o lepszy byt, o władzę. Metodą
walki jest rewolucja. Marks zakładał ,że walka klas rewolucja zwycięży w krajach wysoko
rozwiniętych.

Reformizm i rewizjonizm (socjalizm gminny)

Reformizm

rewizjonizm byli to zwolennicy umiaru w walce o sluszne prawa proletariatu.

Ich zadaniem ewolucyjnie można wyzwolić klasę robotniczą , reformy społeczne są normą
współżycia klas społecznych.

Socjalizm Gminny

zwolennicy tej koncepcji uważali , iż gmina jest podstawowym ,

oddolnym podmiotem działań społecznych m najlepiej sprzyjający integracji społecznej).

Modele Polityki Społecznej

Modele są odzwierciedleniem stanów sytuacji idealnych. Ich powtarzalność jest zależna od
kryteriów decydujących o kwalifikacji do poszczególnych typów idealnych.

Wiek XIX

Wzrasta liczba ludności i potrzeba tworzenia instytucji. Zaczęto budować liczne przytułki dla
weteranów. Szpitale dla umysłowo chorych, domy poprawcze, kolonie, szkółki. Sprzyjał
temu rozwój gospodarczy. Postęp techniczny zmienia oblicze przemysłu, przemienia chłopów
w opłacanych robotników, płatników podatków. Powstają nowe zawody, związki zawodowe,
rozwija się demokracja.

Rozwój urbanizacji ujawnia nowe problemy.

Nowe klasy społeczne, wodociągi, ulice, szpitale, parki, policja. Pojawia się higiena, postęp
medycyny, dochodzi do opieki społecznej. Zmieniała się struktura rodziny oraz sytuacja
kobiet. Mężczyzna zajął rolę jedynego żywiciela rodziny, kobieta zaś gospodynią domu, lub
robotnicą, gospodynią domową (zależnie od warstwy)

Model Bismarck’a

Są to reformy wielkiego niemieckiego kanclerza. Doszedł do wniosku , że ludzie nie są
idealni mimo ,że dajemy im szanse i tej szansy nie wykorzystują. Bezpieczeństwo bazujące
na obowiązku ubezpieczeniowym. Zapoczątkowano w Niemczech serie ustaw społecznych-

24

ustawy na wypadek wypadku robotnika. Przyznające świadczenia lecznice, które polegały na
pomocy w pokryciu kosztów leczenia pracownika (bez rodziny) i zasiłki pieniężne częściowo
rekompensujące utracone zarobki Nawiązywała ona do uprzednio 1894 ustawa dotycząca
ubezpieczenia w przypadku wypadku przy pracy. Zapewniająca prawo do leczenia i renty w
razie niezdolności do pracy wywołanej wypadkiem. Ubezpieczenie to było formą organizacji
pracodawców. Których obarczono opłaceniem składki i powierzono im profilaktykę w
zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy. , w zamian za całkowite zwolnienie ich z
odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadach prawa cywilnego. Świadczenia
obejmowały renty w zryczałtowanych wysokościach i koszty leczenia.

Ubezpieczenia emerytalno – rentowe

wiek emerytalny przysługiwał osobom po

ukończeniu 70 roku życia i po 30 latach opłacania składek oraz rentę w razie inwalidztwa z
innych przyczyn niż wypadek przy pracy.

W 1911 r wprowadzono nowelę do ustaw Bismark’a i objęli tymi ubezpieczeniami również
członków rodziny pracownika. Wprowadzono również renty wdowie i sieroce w razie śmierci
ubezpieczeniowego żywiciela. System ten pomijał funkcjonariuszy państwowych , którzy
korzystali z odrębnego prawa do uposażenia w razie choroby oraz odrębnych uprawnień
emerytalnych.

Kolejny Model Europejski to jest

model Beveridge’a.

Opublikował on swój raport w

1942 na temat przyszłości powojennej ubezpieczeń społecznych. Był kompleksową analizą
sytuacji

socjalnej

ubezpieczonej

zawarł

obszerne

wnioski

dotyczące

systemu

ubezpieczeniowego w okresie powojennym zjawiska bezrobocia.

Raport wymieniał pięć głównych problemów stojących na drodze rozwoju były nim w
ówczesnych czasach : ubóstwa , choroby, niewiedza bezdomność , nędza oraz bezczynność
wszystkie one powinny być adresowane do zinstycjonalizowanej polityki społecznej.

Likwidowanie największych mankamentów. Ubóstwo miało być likwidowane poprzez
rozszerzenie zakresu ubezpieczeń społecznych , zarówno pod względem osobowym
(powszechność, rodzajów ryzyka )wielość świadczeń oraz przedłużania okresu ich wypłat.
Problem chorób powinien zostać rozwiązany poprzez wprowadzenie powszechnej
ogólnodostępnej narodowej służby zdrowia reagującej na podstawowe problemy zdrowotne
mieszkańców.

Problem niewiedzy

Powszechny dostęp do edukacji miał uporać się z problemem niewiedzy. Kwestie
bezczynności rozumiane jak bezrobocie miały zostać rozwiązane za pomocą polityki rynku
pracy zmierzającej do pełnego zatrudnienia.

25

Kwestie bezdomności i nędzy bytowej miały być rozwiązane za pomocą odpowiedniej
polityki mieszkaniowej.

Model Bismarka Model Beveridga

Europa Francja Europa Dania

Składka Członkowstwo Prawo/Obywatelstwo

Konserwatyzm Socjaldemokracja

Składki Podatki

Funkcjonowanie rynku pracy Legalne zamieszkiwanie

Model Europejski : Państwo dobrobytu „Welfare State”

Państwo dobrobytu to takie państwo gdzie zorganizowana władza posługuje się środkami
politycznymi i administracyjnymi, stara się długofalowo korygować działaniami sił
rynkowych przynajmniej na trzy sposoby.

1.

Po pierwsze gwarantując jednostkom i rodzinom dochody minimalne niezależne od

wartości rynkowej posiadanych przez nie zasobów.

2.

Po drugie zapewniając jednostkom ochronę socjalną w trudnych sytuacjach (choroba,

starość , bezrobocie) i w ten sposób redukując niepewność i zapobiegając załamaniom

3.

Po trzecie o to, aby każdy obywatel niezależnie od statusu przynależności społecznej ,

mógł korzystać z usług socjalnych najwyższej jakości.

W państwie dobrobytu oddziały wuja wektory pośrednie, nie tylko rynek, ekonomia i państwo
ale tworzenie miejsc pracy, zabezpieczenia socjalne.

Model socjaldemokratyczny – skandynawski/nordycki

Ginsburg – „Divisions of Welfare” podkreśla 3 elementy

•

Wspólny dom – oznacza równość, troskę, współpracę i pomoc

•

Solidaryzm – oznacza wyznaczanie poziomu nierówności oraz zakresu walki o dobra

•

Zaangażowanie – realizacje Keynowskiej polityki społeczno – ekonomicznej

Modele – maja charakter (teoretyczny), idealny, nie spotykane są w czystej formie, ponieważ
materia społeczna, której modele dotyczą jest wypadkową wielu czynników o charakterze
wewnętrznym i zewnętrznym.
W modelu odwołujemy się do podstawowych wartości.
Punkt odniesienia

•

Redystrybucja dochodu narodowego

•

Interwencjonizm państwowy w wolną grę sił rynkowych

•

Państwowe gwarancje zabezpieczenia społecznego

26

•

Dostępność i zasięg systemu

Modele prezentują możliwość wyboru polityki społecznej. Są alternatywne poprzez
preferowanie jednych wartości i przynajmniej częściową rezygnację z innych. Prezentują
dylematy wyboru w polityce społecznej, ułatwiając w ten sposób podejmowanie decyzji
praktycznych o przygotowanie rozwiązań optymalnych.
Richard Timus – wprowadził podział państw na trzy modele polityki społecznej:

•

Model rezydualny (liberalny)

•

Motywacyjny (związany z Bismarckiem)

•

Instytucjonalno – redystrybucyjny (socjaldemokratyczny), każdy z modeli ma

odniesienie do innych systemów wartości.

•

Wolność jednostki

•

Sprawiedliwość dystrybutywna oparta na kryterium zasiłku

•

Równość społeczna

Gosta Esping Andersen – Trzy światy kapitalizmu 1990”

•

Dekomodyfikacja

– (odrynkowienie) – system powoduje, że cała sfera naszego

ż

ycia pozbawiona wpływów, nie jesteśmy od rynku zależni, nie jest zdeterminowana

przez rynek.

•

Według „państwa dobrobytu” zawsze kierowały się socjalizmem w zakresie

kreowania równości i solidarności międzyludzkiej.

•

Model liberalny

(rezydualny) – charakter dla państw takich jak USA, Kanada,

Australia, Nowa Zelandia. Świadczenia gwarantowane w wymiarze minimalnym dla
najbardziej potrzebujących, którzy nie mogą uczestniczyć w grze rynkowej:
limitowana pomoc, klasyczna liberalna gospodarka kreująca nowe miejsca pracy.

•

Model socjaldemokratyczny

(egalitarny) – Norwegia, Szwecja, Finlandia,

Dania. Gwarantuje pełne świadczenia dla wszystkich obywateli jako część ich praw.
Szczególny rozwój służby zdrowia sektora usług socjalnych (lata 70-te i 80-te).
Zaowocowało zwiększeniem udziału kobiet w Rynku Pracy. Dopiero ograniczenia
finansów publicznych lat 90-tych rozpoczęły etap zmian org. Finansowych w obrębie
tego modelu.

•

Model chrześcijańsko – demokratyczny

(odpowiednik modelu Bismarcka) –

Niemcy, Holandia, Austria, Belgia, Francja, Włochy oraz południowa Europa. Świadczenia są

adekwatne do zarobków, bazujące na funduszach ubezpieczeniowych, tradycyjny

chrześcijański model zmusza kobiety do pozostawania w domu co powoduje konieczność

wysokich zarobków mężczyzn oraz świadczeń wspierających rodzinę. Dunaj, państwa Europy

Południowej – model śródziemnomorski (Włochy, Grecja, Hiszpania, Portugalia)

•

Model Svena Bislev`a i Henniga Hansena – katolicka polityka socjalna

– oparta na zasadzie publicznego poparcia dla indywidualnej odpowiedzialności w strukturze

rodzinnej oraz pomocy dla ubogich. Szczególnie podkreśla paternalistyczne wzory rodzinne,

oszczędność i odpowiedzialność i stopień zorganizowania.

27

•

Korporacyjna Polityka Społeczna

– (odpowiednik modelu Bismarcka)

ubezpieczenia społeczne jako część relacji między pracownikiem a pracodawcą dostosowane

do potrzeb i tradycji każdego sektora, zadana i popierana przez państwo w interesie

przestrzegania porządku, pracowniczych relacji, finansowana ze składek pracowników i

pracodawców

•

Liberalna Polityka społeczna

– uniwersalne, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

chroniące pracodawców i publiczny portfel przed żądaniami „sfrustrowanych ludzi”. Niska,

płaska stopa korzyści motywuje do poszukiwania pracy.

•

Socjaldemokratyczna polityka społeczna

– uniwersalna, prewencyjna,

chroniąca standardy bytowe oraz pracownicze prawa. Bardziej zwraca uwagę na usługi,

pomoc aniżeli na korzyści.

Castles

•

Zachodnioeuropejskie państwa bezpieczeństwa socjalnego – relatywnie wysoka – pow. 50%

poziom wydatków przeznaczonych na rekompensatę dochodów oraz niespełna 40% na

problemy zwalczania ubóstwa i ochronę zdrowia (Niemcy, Austria)

•

Anglojęzyczne państwa łagodzące ubóstwo – wydatki oscylują wokół 50%, niskie nakłady w

obrębie sektora państwowego. (UK)

•

Skandynawskie państwa wysokich usług socjalnych – w tej grupie państw wydatki bazowe

oraz rekompensujące dochód są wysokie, równoległe wydatki państwowe na poziomie 10 –

20%

Główne cele polityki społecznej XXI w

•

Cel społecznej ochrony – jego zadaniem jest zabezpieczenie przed biedą oraz

zagwarantowanie stabilności socjalnej. Podobnie jak w XX wieku jest to skupianie się na

standardzie życia oraz minimalnej protekcji dla najuboższych.

•

Cel rozwoju – skupia się na promowaniu ekonomicznego i społecznego rozwoju rodzin i

gospodarstw domowych, wzmacnianiu aktywności obywateli w pracy, w życiu społecznym i

sprawach obywatelskich

•

Cel makroekonomiczny – jego zadaniem jest stabilność fiskalna, oszczędności, inwestycje,

funkcjonowanie rynków ubezpieczeniowych oraz wzrost gospodarczy.

Ubóstwo

Definicja – ubóstwo odnosi się do sytuacji potrzeb – niemożności ich zaspokojenia ze względu na

niedostateczne dochody i niewystarczające środki finansowe, którymi dysponują: jednostka, rodzina,

gospodarstwo domowe.

W 1984 Rada Ministrów Wspólnoty Europejskiej przyjęła: ubóstwo odnosi się do osób, których środki

(materialne, socjalne) są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniż się poza

akceptowalne minimum w kraju zamieszkania.

ONZ – definicję ubóstwa bierze pod uwagę wielkość czynników nakładających się na opisywane

zjawisko

28

Czynniki ubóstwa:

Niskie dochody, stan zdrowia, poziom edukacji, upośledzenie w zakresie dostępu do wiedzy i

komunikacji, niemożność realizacji uprawnień politycznych i praw człowieka, potrzeb godności,

szacunku i zaufania

Leksykon Polityki Społecznej

Ubóstwo to sytuacja niezaspokojenia bądź zaspokojenia na niskim poziomie kilku lub wszystkich

ogólnych i podstawowych potrzeb człowieka jeśli spełniony jest jeden z następujących warunków:

•

Brak lub niedostateczna ilość i jakość środków

•

Brak lub istotne ograniczenie zdolności, umiejętności, możliwości legalnego i szybkiego

zdobywania odpowiednich środków

•

Brak lub istotne ograniczenie zdolności, umiejętności zaspokojenia potrzeb posiadanymi

środkami

•

Brak woli, niezaspokojenie potrzeb, bądź zaspokojenie ich na niskim poziomie

Trzy wymiary ubóstwa

•

Ubóstwo ekonomiczne – jest skutkiem nierównej dystrybucji kapitału i ziemi oraz

niewłaściwej ich eksploatacji.

•

Ubóstwo społeczne – związane z niedostatecznym dostępem do podstawowych udogodnień,

które SA niezbędne do godziwej egzystencji

•

Ubóstwo polityczne – brak udziału w procesach decyzyjnych

•

Miary (granice, linie) ubóstwa to – linie odchylające populacje biednych od niebiednych,

wyznaczające zasięg zjawiska, który określany jest jako stopa ubóstwa. Określane są one

przez odniesienie do dochodów lub do konsumpcji

•

Aby określić linię ubóstwa oraz jego miary należy określić ten podstawowy zestaw dóbr i

usług, który jest uznawany za niezbędny dla zaspokojenia potrzeb jednostki lub rodziny.

Zestaw ten określa się jako koszyk dóbr

•

Minimum egzystencji nazywane (miara ubóstwa absolutnego) – są to dobra i usługi – które

pozwalają na fizyczna egzystencje – to żywność, ubranie, mieszkanie i leki.

•

W literaturze – ustawowe granice ubóstwa – co oznacza próg interwencji socjalnej. Granice

te wyznaczają kwoty od których przysługuje pomoc państwa, w postaci różnego typu

zasiłków.

•

Relatywne linie ubóstwa, wskazują, że ubogim jest to osoba, które wydaja mniej niż osoby

zarabiające na średnim poziomie. Miarą jest 50% mediany średnich wydatków na osobę w

gospodarstwie domowym.

•

Subiektywne linie ubóstwa – wyznacza się je na podstawie opinii członków gospodarstwa

domowego

•

Zasięg ubóstwa – jest odzwierciedleniem wielkości populacji, której dochód plasuje się

poniżej linii ubóstwa. Oznacza wielkość populacji, która nie ma możliwości korzystania z

koszyka podstawowych dóbr.

Czynniki sprzyjające ubóstwu

•

Wielodzietność

•

Uzależnienia

•

Niepełnosprawność

29

•

Bezrobocie

•

Samotność

•

Niski status społeczny

•

Przewlekłe choroby

•

Przeżycia traumatyczne

Przyczyny ubóstwa

Teorie zgodnie, z którymi ludzie sami ponoszą odpowiedzialność za swoje ubóstwo jako przyczynę

biedy kiedyś uważało się nieprzystosowanie i patologię jednostki. Ci, którzy sobie nie radzili, z braku

umiejętności czy też motywacji i zdolności. W wieku XX ten typ powiązano ze stylem życia ubogich,

ich przekonaniami i światopoglądem.

Przyczyny wywodzące się ze strukturalnych mechanizmów społecznych

•

Teorie skażonych charakterów – biednym brakuje aspiracji, zdolności

•

Teoria ograniczonych możliwości –nierówny dostęp do szkół

•

Teoria wielkiego brata – winę ponoszą rządy i ich polityka socjalna

Podklasa

•

A. Giddens – z uwagi na ubóstwo tworzy się we współczesnych społeczeństwach „podklasa”,

należą do nich jednostki pozostające długo bezrobotne i żeby związać koniec z końcem żyją

głównie z zasiłków socjalnych.

•

Wykluczenie społeczne – odnosi się do sytuacji, w której jednostki zostają pozbawione

pełnego uczestnictwa w społeczeństwie

•

E. Tarkowska – do pod klasy zaliczani są ludzie – znajdujący się w skrajnej biedzie, bieda ma

charakter trwały, wykazuje tendencje do utrwalania się w ciągu całego życia biednego, może

także jego dzieci. Czyli istnieje zagrożenie jej międzypokoleniowego przekazania.

•

Najbardziej zagrożone w Polsce są w Polsce osoby uzależnione od świadczeń społecznych

•

Kolejna grupą są renciści, ludność o niskim wykształceniu

•

Czynnik decydujący o statucie społecznym – miejsce zajmowane na rynku pracy

•

Ubóstwem są zagrożone przede wszystkim osoby i rodziny bezrobotnych

•

Bieda w Polsce ma wiejski charakter. Częściej dotyka ludność wiejską i z małych miasteczek

niż obywateli dużych miast.

Bezdomność

Encyklopedycznie

– zjawisko społeczne, polegające na braku domu lub miejsca stałego pobytu

gwarantującego jednostce lub rodzinie poczucie bezpieczeństwa, zapewniającego schronienie przed

niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi oraz zaspokojenie podstawowych potrzeb na poziomie

uznawanym w danym społeczeństwie za wystarczające.

30

W ujęciu socjologicznym

, bezdomność jako sytuacje osób, które w danym czasie nie

posiadają i własnym staranie mnie mogą sobie zapewnić takiego schronienia, które mogłoby uważać

je za pomieszczenie mieszkalne.

W ujęciu psychologicznym – bezdomność to kryzysowy stan egzystencji osoby nie posiadającej

faktycznego miejsca zamieszkania, pozbawionej Śródków niezbędnych do zaspokojenia

elementarnych potrzeb.

Osoby bezdomne można podzielić na 2 kategorie

1.

Bezdomnych aktualnych – osoby które nie posiadają dachu nad Glowa i na co dzień borykają

się z problemem znalezienia schronienia na noc.

2.

Bezdomnych potencjalnych – to ludzie nie posiadający swojego mieszkania chwilowo, gdzieś

wegetujący ale w każdej chwili mogą utracić dach nad głową.

Przyczyny bezdomności związane z sytuacja społeczno – ekonomiczna kraju: z wzrostem bezrobocia

postępująca likwidacja hoteli robotniczych, brakiem miejsc w szpitalach, zakładach opiekuńczych,

domach pomocy społecznej, brakiem ośrodków dla nosicieli wirusa HIV.

Przyczyny bezdomności związane z patologiami społecznymi, alkoholizmem, przestępczością,

odrzuceniem i brakiem opieki ze strony najbliższych, rozwód lub trwały rozpad więzi formalnych lub

nieformalnych, prostytucja kobiet czy przemoc w rodzinie.

Przyczyny bezdomności leżące po stronie osób bezdomnych związane z zakłóconym procesem

socjalizacji a grupach pierwotnych, w tym źle przygotowanie do samodzielnego mieszkania.

Przyczyny bezdomności, związane są z nieumiejętnością przystosowania się do sytuacji społeczno

ekonomicznej, w tym poddawania się przedmiotowemu traktowaniu przez pracodawców, brak

możliwości zatrudnienia za godziwa pensje.

Struktura bezdomności

3% posiada wykształcenie wyższe, 22% posiada wykształcenie średnie lub niepełne wyższe, 30%

zasadnicze zawodowe, 45% badanych w ankietach podaje wykształcenie podstawowe lub nie

ukończone podstawowe.

Wykluczenie społeczne jako proces społeczny

– jest to problem z uczestnictwem w

życiu społecznym, może być to problem osób, które nie maja dostępu do dóbr i zasobów publicznych

bądź problem skorzystania z praw społecznych. Wykluczenie społeczne może być zatem nie

zdolnością do uczestnictwa w życiu społecznym w stopniu jakim uczestniczy w nim większość.

Wykluczenie:

•

Gospodarcze –sytuacja ekonomiczna

•

Kulturowe – nie mamy środków na formy kultury

•

Polityczne – nie utożsamiamy się z grupa bo czujemy się odrzuceni

Zgodnie z dyrektywami unijnymi: Narodowa strategia społeczna dla Polski: Wykluczenie społeczne

„polega na niepodejmowaniu zwyczajowej i społecznie akceptowanej drogi życiowej lub wypadaniu z

niej.

Grupy zagrożone wykluczeniem

to:

•

Osoby długotrwale bezrobotne

•

Osoby niezatrudnione, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej

•

Osoby niepełnosprawne

31

•

Osoby nieaktywne zawodowo z uwagi na opiekę nad dziećmi

•

Osoby powracające na rynek pracy po urlopach wychowawczych, macierzyńskich

•

Osoby po 50 – tym roku życia

Wykluczenie:

•

Młodzież w wieku 15 – 25 lat zagrożona wykluczeniem społecznym

•

Osoby bezdomne

•

Uchodźcy, cudzoziemcy

•

Członkowie mniejszości etnicznych i narodowych

•

Osoby opuszczające rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo – wychowawcze

•

Osoby po zwolnieniu z zakładu karnego

Wykluczenie; Priorytety polityki UE wałczącej z ubóstwem i wykluczeniem społecznym rok 2010:

1.

Zapobieganie ubóstwu w szczególności temu skrajnemu za pomocą wspólnej strategii

2.

Walka z pojawiającym się ubóstwem wśród dzieci i młodzieży, w rodzinach

wielodzietnych oraz rodzinach wielodzietnych oraz rodzinach, w których ubóstwo to

problem wielopokoleniowy

3.

Rozwój rynków pracy

4.

Podwyższenie poziomu kształcenia

5.

Spojrzenie na ubóstwo pod katem wieku i płci

6.

Jednolity dostęp do zasobów socjalnych usług

7.

Opieka nad ludźmi szczególnie zagrożonymi – bezdomni

Problemy rodziny

Artykuł 16 Powszechnej deklaracji Praw Człowieka stwierdza, iż rodzina to naturalna i podstawowa

komórka społeczeństwa. Rodzinę można określić również jako podmiot gospodarujący a wiec

zapewniający swym członkom utrzymanie i opiekę zaspakajający ich potrzeby materialne i

przygotowujący dzieci do wspólnego życia. Rodzinę wyróżnia wspólnota mieszkaniowa, tworząca

gospodarstwo domowe, mogące obejmować nawet 3 pokolenia. Zapewnia ona ciągłość biologiczna

społeczeństwa i dziedzictwo kulturalne następnym pokoleniom.

Rodzinę charakteryzuje:

•

Wspólne zamieszkanie członków

•

Wspólne nazwisko

•

Wspólna własność

•

Ciągłość biologiczna

•

Wspólna kultura duchowa

Można wyróżnić następujące

funkcje rodziny

:

•

Prokreacyjna lub biologiczna- zachowuje ciągłość biologiczna

•

Materialno ekonomiczna – dostarczanie dóbr materialnych

•

Emocjonalno – ekspresyjna – zapewnia miłość oraz zaspakaja potrzeby uczuciowe dzieci i

rodziców.

•

Rekreacyjno – towarzysko – organizowanie wypoczynku i spędzaniu wolnego czasu

•

Religijna – przekazywanie w ramach życia rodzinnego, wartości i wzory zachowań religijnych

32

•

Socjalizacyjno kulturowa

Polityka społeczna wobec rodziny:

•

Cele polityki społecznej odnoszą się bezpośrednio do rodzin. Dotyczą wyrównania pomiędzy

nimi nieuzasadnionych niezawinionych różnic socjalnych, tworzenia im równych szans oraz

asekurowania ryzyk życiowych. Polityka rodzinna to działalność mająca na celu rozwój

rodziny bez względu na status materialny, oparta na powszechności oddziaływań.

Fazy rozwoju rodziny

•

I okres. Od zawarcia związku małżeńskiego do przyjścia na świat pierwszego dziecka – w fazie

pierwszej trudność sprawia samo zawarcie związku małżeńskiego. Należy dobrze poznać

swoje charaktery i upodobania, przyjąć określoną role rodzinne i poradzić się z

ekonomicznymi problemami, jakie stoją przed młodym małżeństwem. Tutaj głównym

problemem jest kwestia mieszkaniowa.. Większość rodzin przechodź i z fazy pierwszej do

drugiej nie posiadając własnego mieszkania.

•

II okres powiększenia rodziny – od urodzenia dziecka najstarszego do przyjścia na świat

najmłodszego – faza druga określona jest jako próba trwałości emocjonalnej rodziny. W

związku z pojawieniem się dziecka przybywa obowiązków i często zmienia sie sytuacja

finansowa rodziny, co jest związane z rezygnacja kobiet z pracy.

•

III okres stabilizacji liczebnej rodziny – od urodzenia dziecka najmłodszego do

usamodzielnienia się pierwszego z dzieci – bardzo trudna faza rozwoju rodziny jest faza

trzecia. Związane jest to z powrotem kobiety na rynek pracy po długotrwałej nieobecności, co

zawsze wiąże się z stresem. Pojawiają się pierwsze problemy wychowawcze – rodzice chcąc

osiągnąć sukces wychowawczy, musza dzieciom poświęcić dużo czasu, tym bardziej ze dzieci

coraz szerzej i świadomie zaczynają uczestniczyć w życiu rodzinnym.

•

IV odchodzenie dzieci z domu – do usamodzielnienia się ostatniego dziecka – w fazie tej

dzieci się usamodzielniają, opuszczają dom celu założenia własnej rodziny. Ale może się

zdarzyć, usamodzielnione dziecko mieszka nadal z rodzicami – wtedy mówimy o powrocie do

fazy drugiej. Ale rodzina narażona jest także na inne niebezpieczeństwo – małżonkowie

zostają sami, a rodzina i dom w dotychczasowym stylu przestają istnieć.

•

V okres od wyjścia ostatniego dziecka z domu do śmierci jednego z współmałżonków – w

fazie ostatniej natomiast rozpoczyna się proces starzenia małżonków, ściśle związany z

rezygnacja z kariery zawodowej. Na plan pierwszy wysuwa się opiekuńcza rola rodziny –

należy pomagać w rozwiązywaniu problemów ludzi starych, co nie jest łatwym zadaniem.

Kryteria podziału/ typy rodziny

•

Wielkość/struktura – rodziny Male (nuklearne), w skład których wchodzą małżonkowie

(czasem jeden i przynajmniej jedno dziecko). Rodziny duże (wielopokoleniowe), które oprócz

rodziców i dzieci obejmują tez krewnych w linii prostej: dziadków, pradziadków, wnuki i

krewnych w linii bocznej: wujów, ciotki, szwagrów, kuzynów, bratanków.

•

Organizacja wewnętrzna – to kryterium odnosi się do : układ kompetencji władzy, rodziny

patriarchalne w którym zarządza ojciec i rodziny matriarchalne z matka na czele. Miejsce

zamieszkania rodziny patrylokalne gdy współmałżonkowie zamieszkują u rodziców męża lub

pobliżu ich miejsca zamieszkania, system pokrewieństwa party linearny, w którym dzieci

33

automatycznie po urodzeniu włączone są do grupy ojca i pozostają jej członkami do końca

życia i matrylinearny gdy dzieci włączone są do grupy matki.

•

Rodziny pełne i niepełne – o rodzinie pełnej mówi się gdy tworzą ja rodzice z przynajmniej

jednym dzieckiem, niepełne – gdy dziecko urodziło się poza małżeństwem, jeden z

małżonków odszedł (śmierć, rozwód, opuszczenie domu), samotny rodzic pozostaje w

gospodarstwie domowym z usamodzielnionym dzieckiem.

•

Zasada monogamii – (związek jednej kobiety i mężczyzny pod groźba kary), zasada trwałości

urodziny – trwałość rodziny jako trwałość małżeństwa jako gwarant realizacji rodziny), zasada

ograniczonej dopuszczalności rozwodów (trudno uzyskać orzeczenie o rozwodzie), zasada

równouprawnienia małżonków (sfera stosunków osobistych i materialnych, stosunków

wobec dzieci)

•

Zasada ochrony praw dziecka (konkretne działania mające, urzeczywistnić zasadę o dobru

dziecka jako najwyższej wartości), zasada ochrony interesów matki i macierzyństwa, zasada

wzajemnej pomocy członków rodziny (zaspakajanie potrzeb ekonomicznych – każdy członek

rodziny powinien przyczyniać się do jej pomyślnego bytu w ramach swych możliwości)

Zagrożenia współczesnej rodziny

1.

Zagrożenie biologiczne – spadek liczby urodzeń, spadek dzietności kobiet, spadek liczby nowo

zawartych małżeństw, nadumieralność mężczyzn i pogłębianie się procesu starzenia.

2.

Zagrożenia materialne wzrost bezrobocia, sytuacja w miejscu pracy, inflacja, wzrost cen,

zabezpieczenie społeczne

3.

Zagrożenia moralne – obniżenie lub brak wartości osłabianie autorytetu dorosłych,

dezorganizacja rodziny w wyniku rozwodów czy dłuższych wyjazdów jednego z małżonków.

Funkcje wspierające rodzinę przez państwo

1.

Wzmacnianie i naprawianie rodziny jako całości oraz funkcjonowania w poszczególnych

rolach rodzinnych jej członków

2.

Dostarczanie nowych, instytucjonalnych form dla uspołecznienia rozwoju, pomocy i opieki

3.

Rozwój instytucjonalnych form dla nowych aktywności, istotnych dla jednostek, rodzin i grup

żyjących w złożonych zurbanizowanych społeczeństwach

Zdrowie

Zdrowie jest jedna z najbardziej cenionych wartości indywidualnych i społecznych. Zgodnie ze

Światowa Deklaracja Zdrowia, przyjęta także przez Polskę. Zdrowie jest jednym z podstawowych

praw jednostki ludzkiej.

Zdrowie można zdefiniować – jako stan psychofizyczny pozwalający na efektywne

funkcjonowanie osoby w istniejących warunkach środowiskowych i kulturowych, na które

wpływ maja zarówno czynniki biologiczne w tym genetyczne jak i warunki socjalne

ekonomiczne.

Socjologiczna definicja zdrowia – mówi o zdolności podejmowania ról społecznych i wykonywaniu

zadań oczekiwanych przez zbiorowości od jednostki, wyznaczanych przez proces socjalizacji. Jak

wynika z powyższych zdań, zdrowie jest wieloaspektowym zjawiskiem, dlatego nie tylko dotyczącym

medycyny.

34

Zaliczenie 9 maja 2011 r. godz. 17.00

Zdrowie publiczne

•

Począwszy od XIX wieku jest ono określane, jako nauka i sztuka zapobiegania chorobom,

przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego przez wysiłek społeczności, nadzór nad

higiena środowiska, zapobieganie zakażeniom, nauczanie zasad higieny osobistej, organizacje

służb medycznych i pielęgniarskich ukierunkowana na zapobieganie chorobom i wczesna

diagnozę.

•

Działania z zakresu zdrowia publicznego koncentrują się wokół badan nad czynnikami

warunkującymi zdrowie i ustalaniem głównych zagrożeń dla zdrowia, wokół profilaktyki

zdrowotnej i promocji zdrowia.

Koncepcja nowego zdrowia publicznego

Deklaracja Ottowska WHO w 1986 r., gdzie jako jej priorytety określano promocje prozdrowotnego

trybu życia, zapobieganie chorobom, którym można zapobiec oraz rehabilitacje. Takie ujęcia zdrowia

publicznego należy oprócz dotychczas wskazanych elementów rozszerzyć walkę z uzależnieniami,

lekomania, tzw. Chorobami cywilizacyjnymi jak również bezrobociem, ubóstwem oraz wszelkiego

rodzaju dyskryminacja.

Opieka zdrowotna

•

We wszystkich państwach stanowi integralna cześć polityki społecznej

•

Zagrożenie utrata zdrowia dotyczy każdego obywatela

•

Stopień ryzyka jest odmienny zarówno ze względu na cechy osobowe jak i wykonywana prace

•

Kwestia przejmowania tego ryzyka przez państwo może być różnie rozwiązana

•

Najczęściej wyraża się relacja pomiędzy ubezpieczeniem prywatnym a publicznym

•

Sprawiedliwy dostęp do usług medycznych, szacunek dla pacjenta, odpowiednia jakość

świadczeń oraz efektywność systemu to nadrzędne wartości ochrony zdrowia

Cele systemu ochrony zdrowia

Punkt widzenia państwa zakłada – przeznaczenie na usługi medyczne takiej wielkości środków

państwowych, by nie naruszać równowagi ekonomicznej oraz uzyskanie najlepszych zdrowotnych

efektów i zadowolenia konsumentów z usług przy możliwie najniższych kosztach.

Cele systemu ochrony zdrowia (punkt widzenia obywatela)

Dla obywatela najważniejszy jest dostęp do usług medycznych, tych ogólnych i specjalistycznych. W

zakresie finansowym możliwości pacjentów powinna mieścić się odpłatność za usługi wykraczające

poza poziom podstawowy. Każdy obywatel powinien być traktowany jednakowo, mieć prawo do

wyboru świadczenia medycznego, mieć wpływ na organizacje systemu i wprowadzanie zmiany.

Charakterystyczne cechy osób w wieku produkcyjnym określanych mianem bezrobotnych

1.

Pozostawanie bez pracy – bezrobocie dotyczy osób pozostających bez pracy tzn. Nie

wykonujących pracy najmniej i niepracujących na własny rachunek

2.

Poszukiwanie pracy – bezrobocie dotyczy osób poszukujących pracy

35

3.

Gotowość do pracy – bezrobocie dotyczy osób zdolnych i gotowych do podjęcia pracy na

typowych warunkach występujących w gospodarce

Bezrobocie to: zjawisko polegające na tym, ze cześć ludności w wieku produkcyjnym, zdolnej do

pracy i gotowej do podjęcia pracy odpowiadającej typowym warunkom występującym w gospodarce,

pozostaje bez pracy pomimo podjęcia poszukiwań.

Spis treści

Świat Anno Domini 2010 ......................................................................................................................... 1

Uniwersalny charakter ............................................................................................................................ 1

Polityka Społeczna jako dyscyplina szczegółowa .................................................................................... 2

Definiowanie polityki społecznej: ............................................................................................................ 3

Przedmiot oddziaływań polityki społecznej to: ....................................................................................... 3

Podmioty polityki społecznej................................................................................................................... 3

Cele polityki społecznej: .......................................................................................................................... 4

Instrumenty Polityki Społecznej: ............................................................................................................. 4

Instrumenty kształtowania przestrzeni – obiekty służące zaspokojeniu ludzkich potrzeb SA nimi: ....... 5

Polityki: .................................................................................................................................................... 5

Fundamentalna Kategoria Bezpieczeństwo Socjalne .............................................................................. 6

Świadczenia społeczne ............................................................................................................................ 6

Służby społeczne ..................................................................................................................................... 7

Praca socjalna .......................................................................................................................................... 7

Zabezpieczenie społeczne ....................................................................................................................... 7

Na minimalną normę zabezpieczenia społecznego w UE składają się świadczenia: ............................... 7

Wyróżnić można następujące działy zabezpieczenia społecznego: ........................................................ 8

W teorii zabezpieczenia społecznego wyróżnia się 3 techniki ................................................................ 8

Ubezpieczenia społeczne......................................................................................................................... 8

Ubezpieczenia społeczne......................................................................................................................... 9

Systemy emerytalne dzielone są na: ................................................................................................... 9

36

Renty ................................................................................................................................................... 9

Zasiłki: ................................................................................................................................................ 10

Pomoc społeczna ................................................................................................................................... 10

Cechy pomocy społecznej, które odróżniają ją od innych instytucji: .................................................... 11

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc finansowa ....................................................................... 11

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc rzeczowa ........................................................................ 11

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc w usługach ..................................................................... 12

Świadczenia pomocy społecznej – pomoc instytucjonalna ................................................................... 12

Ludzie starzy ...................................................................................................................................... 12

Emerytura .......................................................................................................................................... 12

Systemy emerytalne dzielone są na: ..................................................................................................... 12

Renty ................................................................................................................................................. 13

Zasiłki ................................................................................................................................................. 13

Zasiłki ubezpieczeniowe związane z urodzeniem i posiadaniem dzieci: ........................................... 13

Pomoc społeczna ................................................................................................................................... 14

Cechy pomocy społecznej – pomoc finansowa ................................................................................. 14

Pomoc rzeczowa ................................................................................................................................ 14

Pomoc w usługach ............................................................................................................................. 14

Pomoc instytucjonalna ...................................................................................................................... 15

Ludzie starzy ...................................................................................................................................... 15

Starożytna Grecja: ............................................................................................................................. 15

Rzym .................................................................................................................................................. 16

Judeo-chrześcijaństwo ...................................................................................................................... 17

Judaizm .............................................................................................................................................. 17

Wczesne chrześcijaństwo .................................................................................................................. 17

Gminy: ............................................................................................................................................... 18

Średniowiecze ................................................................................................................................... 18

37

Św. Franciszek................................................................................................................................ 18

Św. Tomasz .................................................................................................................................... 19

Zakony ............................................................................................................................................... 19

Pojawienie się miast ...................................................................................................................... 19

Święty Franciszek .......................................................................................................................... 19

Święty Tomasz (1225 – 1274) ........................................................................................................ 20

Zakazy, bunty maluczkich kościoła ................................................................................................ 20

Pod wpływem reformacji rodzi się protestancka Europa ..................................................................... 20

Miasta konkurencja dla Kościoła i rycerstwa. ....................................................................................... 21

Funkcjonowanie drugiego świata .......................................................................................................... 21

Nowe Instytucje ..................................................................................................................................... 21

Protestantyzm walczy z występkiem ................................................................................................. 21

Epoka Racjonalizm Oświecenie ............................................................................................................. 22

Ruch Socjalistyczny ............................................................................................................................ 22

Socjalizm utopijny ............................................................................................................................. 22

Anarchizm .......................................................................................................................................... 23

Marksizm ........................................................................................................................................... 23

Reformizm i rewizjonizm (socjalizm gminny) ........................................................................................ 23

Reformizm ......................................................................................................................................... 23

Socjalizm Gminny .............................................................................................................................. 23

Modele Polityki Społecznej ............................................................................................................... 23

Wiek XIX................................................................................................................................................. 23

Rozwój urbanizacji ujawnia nowe problemy. .................................................................................... 23

Model Bismarck’a .................................................................................................................................. 23

Ubezpieczenia emerytalno – rentowe .............................................................................................. 24

Problem niewiedzy ............................................................................................................................ 24

Model Europejski : Państwo dobrobytu „Welfare State” ..................................................................... 25

38

Model socjaldemokratyczny – skandynawski/nordycki .................................................................... 25

Gosta Esping Andersen – Trzy światy kapitalizmu 1990” ..................................................................... 26

•

Dekomodyfikacja ....................................................................................................................... 26

•

Model liberalny ......................................................................................................................... 26

•

Model socjaldemokratyczny ...................................................................................................... 26

•

Model chrześcijańsko – demokratyczny .................................................................................... 26

•

Model Svena Bislev`a i Henniga Hansena – katolicka polityka socjalna.................................... 26

•

Korporacyjna Polityka Społeczna .............................................................................................. 27

•

Liberalna Polityka społeczna ..................................................................................................... 27

•

Socjaldemokratyczna polityka społeczna .................................................................................. 27

Castles ................................................................................................................................................... 27

Główne cele polityki społecznej XXI w .................................................................................................. 27

Ubóstwo ................................................................................................................................................ 27

Czynniki ubóstwa: .............................................................................................................................. 28

Czynniki sprzyjające ubóstwu ............................................................................................................ 28

Przyczyny ubóstwa ................................................................................................................................ 29

Przyczyny wywodzące się ze strukturalnych mechanizmów społecznych ........................................ 29

Podklasa ............................................................................................................................................ 29

Bezdomność .......................................................................................................................................... 29

Encyklopedycznie .............................................................................................................................. 29

W ujęciu socjologicznym ................................................................................................................... 30

Wykluczenie społeczne jako proces społeczny ................................................................................. 30

Problemy rodziny .................................................................................................................................. 31

Fazy rozwoju rodziny ......................................................................................................................... 32

Kryteria podziału/ typy rodziny ......................................................................................................... 32

Zagrożenia współczesnej rodziny ...................................................................................................... 33

Zdrowie .................................................................................................................................................. 33

39

Zdrowie publiczne ............................................................................................................................. 34

Opieka zdrowotna ............................................................................................................................. 34