Strona 1

D

ET

N

ORSKE

V

ERITAS

P

OLAND

Zarządzanie

bezpieczeństwem i higieną pracy

wg PN-N-18001 i OHSAS 18001

Ć

wiczenia dla uczestnika Studium

Podyplomowego OWSIiZ w Olsztynie:

ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM

I HIGIENĄ PRACY

_______________________________

podpis właściciela materiału

Gdynia / Olsztyn – XI 2010 r.

Strona 2

Ćwiczenie 1

Wizyta w magazynie

Prosz

ę

wypisa

ć

zauwa

ż

one nieprawidłowo

ś

ci:

1. ..............................................................................................................................................

2. ..............................................................................................................................................

3. ..............................................................................................................................................

4. ..............................................................................................................................................

5. ..............................................................................................................................................

6. ..............................................................................................................................................

7. ..............................................................................................................................................

8. ..............................................................................................................................................

9. ..............................................................................................................................................

10. ..............................................................................................................................................

11. ..............................................................................................................................................

12. ..............................................................................................................................................

13. ..............................................................................................................................................

14. ..............................................................................................................................................

15. ..............................................................................................................................................

Strona 3

Ćwiczenie 2

10 Pytań

Oce

ń

, które z poni

ż

szych stwierdze

ń

s

ą

opini

ą

, a które faktem:

Stwierdzenie

Opinia

Fakt

1. Pani Ela miała wczoraj ubrane okulary

2. Ga

ś

nice proszkowe nr 15 i 16 w Magazynie Olejów nie

maj

ą

aktualnych potwierdze

ń

sprawno

ś

ci

3. Dzisiaj jest ładna pogoda

4. W trakcie załadunku na samochód - dostawa nr 1 do

Terespola - nast

ą

piło uszkodzenie kartonu (dziura) w

cz

ęś

ci czołowej

5. BHP-owiec ci

ą

gle spó

ź

nia si

ę

do pracy

6. Na dzie

ń

03.07.2007 mieli

ś

my zgłoszonych 6 wypadków

przy pracy

7. W aptece wydano Pani Joli złe lekarstwa

8. Słu

ż

ba zdrowia po reformie nie działa najlepiej

9. Audytorzy w trakcie ostatniego audytu byli nadzwyczaj

obiektywni

10. Od pocz

ą

tku miesi

ą

ca Pan Janek był na 3 zwolnieniach

lekarskich

Strona 4

Ćwiczenie 3

Cele ogólne i szczegółowe (programy)

Przykład:

Problem BHP - 1

Opis problemu:
W ciągu ostatnich 3 lat miało miejsce 18 wypadków przy obrabiarkach



Proponowany cel:

poprawić bezpieczeństwo przy pracach z użyciem elektronarzędzi

Sposób pomiaru celu:

w ciągu 2 lat zmniejszyć o 50% ilość wypadków przy szlifierkach i wiertarkach na
wydziałach produkcyjnych

Program zarz

ą

dzania:

Zadanie

Termin
wdro

ż

enia

Ś

rodki na

realizacj

ę

Odpowiedzialny

Kryteria oceny

efektów

Strona 5

Problem BHP - 2

Opis problemu:




Proponowany cel:

Sposób pomiaru celu:

Program zarz

ą

dzania:

Zadanie

Termin
wdro

ż

enia

Ś

rodki na

realizacj

ę

Odpowiedzialny

Kryteria oceny

efektów

Strona 6

Problem BHP - 3

Opis problemu:




Proponowany cel:

Sposób pomiaru celu:

Program zarz

ą

dzania:

Zadanie

Termin
wdro

ż

enia

Ś

rodki na

realizacj

ę

Odpowiedzialny

Kryteria oceny

efektów

Strona 7

Problem BHP - 4

Opis problemu:




Proponowany cel:

Sposób pomiaru celu:

Program zarz

ą

dzania:

Zadanie

Termin
wdro

ż

enia

Ś

rodki na

realizacj

ę

Odpowiedzialny

Kryteria oceny

efektów

Strona 8

Ćwiczenie 4

Rozpoznawanie i zapisywanie niezgodności

Poniżej przedstawiono opis różnych sytuacji związanych z funkcjonowaniem systemu zarządzania
BHP.
Prosimy ocenić:
1.

CZY mamy do czynienia z niezgodnością, CZY nie.?

2.

Jeżeli w wyniku oceny stwierdzono, że mamy do czynienia z niezgodnością – proszę o jej
syntetyczne zapisanie, korzystając z zamieszczonych formularzy.

Przykład:
W organizacji wyznaczono 5 celów dla systemu zarządzania BHP. Jednym z nich było
przeprowadzenie szkoleń z zakresu oceny ryzyka dla kadry kierowniczej średniego szczebla.
Audytor poprosił o program realizacji tego celu. W odpowiedzi usłyszał od Pełnomocnika Zarządu
ds. SZBHP, że nie ma oddzielnej karki z harmonogramem tych szkoleń, ale Dział Kadr ma listę osób
zatrudnionych na tych stanowiskach pracy i sukcesywnie będzie kierował je na szkolenia.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK

/ NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:
Wymaganiem normy OHSAS 18001 (pkt. 4.3.4) jest, aby organizacja opracowała udokumentowane
programy realizacji celów z określeniem odpowiedzialności, uprawnień, terminów i środków
przeznaczonych do realizacji tych celów.

Błąd:
Brak udokumentowanego Programu zarządzania do realizacji celu: „Przeprowadzenie szkoleń z
zakresu oceny ryzyka dla kadry kierowniczej średniego szczebla”

Dowód:
Brak dokumentu, wypowiedź Pełnomocnika Zarządu ds. SZBHP.

Strona 9

Wstęp do sytuacji 1-2:

Podczas audytu procesu produkcyjnego audytor rozmawiał z kilkoma pracownikami na temat
bezpiecznego wykonania czynności, w których zidentyfikowano zagrożenia znaczące.

Sytuacja 1
W czterech, na pięć przeprowadzonych wywiadów, pracownicy opisali sposób wykonywania tych
czynności w sposób odmienny niż na to wskazuje opracowana pisemna procedura pracy. Zapytani o
przyczynę takiej rozbieżności powiedzieli, że tak jak oni to robią jest bezpieczniej. W późniejszej
rozmowie ich przełożony potwierdził tą opinię.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:






Sytuacja 2
W dwóch, na pięć przeprowadzonych wywiadów, pracownicy byli zdziwieni, że im w ogóle coś
grozi podczas wykonywania tych prac.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:

Strona 10

Sytuacja 3
Podczas audytu, którego kryterium była norma OHSAS 18001 audytor zapytał Pełnomocnika ds.
SZBHP o przyjętą definicję zdarzenia wypadkowego. Pełnomocnik przytoczył definicję wypadku
przy pracy. Na pytanie o zdarzenia potencjalnie wypadkowe odpowiedział, że tym zajmie się w
przyszłym roku.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:






Sytuacja 4
Zapytany o swoje obowiązki i uprawnienia w zakresie systemu zarządzania BHP Kierownik dużego
wydziału produkcyjnego odpowiedział, że są one określone w Księdze Bezpieczeństwa i określają,
jakie czynności i z jaką częstotliwością ma wykonywać. Zapytany, czy ma te obowiązki również
określone w swoim indywidualnym Zakresie Obowiązków – odpowiedział, że nie.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:

Strona 11

Sytuacja 5
Zapytany o zagrożenia o największym ryzyku na swoim stanowisku – pracownik odpowiedział, że
nie ma takich w ogóle, bo wszędzie jest KAT 1 – ryzyko bardzo małe. Audytor pokazał mu 2 karty
oceny ryzyka, gdzie parametr „wielkość strat” został oceniony, jako: bardzo duży” (zagrożenia
znaczące), ale wobec zastosowanych środków prewencyjnych prawdopodobieństwo wystąpienia tych
skutków jest znikome i zapytał go, jak to interpretuje? Pracownik pokazał wynik końcowy – ryzyko
kat. 1 = „bardzo małe” i odpowiedział – w tych warunkach jest bezpiecznie.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:





Sytuacja 6
Podczas audytu, którego kryterium była norma OHSAS 18001 audytor poprosił jednego z
kierowników działów o wyniki oceny ryzyka zawodowego. Kierownik pokazał mu karty datowane 2
lata przed datą audytu. Na pytanie, dlaczego są takie stare Kierownik odpowiedział, że od tamtego
czasu nie nastąpiły żadne zmiany w technologii, organizacji pracy. Nie było też żadnych wypadków.
W zakładzie obowiązywała instrukcja obligująca do przeprowadzania kompleksowej oceny ryzyka w
całym zakładzie co 3 lata, a w wydziale po każdym wypadku lub zmianie technologii.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:

Strona 12

Sytuacja 7
Analizując plan audytów wewnętrznych audytor stwierdził, że każdy z wydziałów firmy jest
audytowany raz w roku. Do czasu audytu zewnętrznego wszystkie zaplanowane audyty zostały
zrealizowane. Przeglądając raporty z tych audytów audytor stwierdził, że na jednym z wydziałów
zarejestrowano 15 niezgodności. W miesiąc po audycie wewnętrznym w tym wydziale nastąpił ciężki
wypadek. Fakty te nie miały wpływu na plan audytów okresowych w danym roku.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:






Sytuacja 8
Analizując kartę niezgodności stosowaną w organizacji audytor stwierdził, że określono w niej
następujące pola: opis niezgodności (data), analiza przyczyn (podpis kierownika działu), podjęte
działania: korekta, korygujące, zapobiegawcze (data, podpis kierownika) oraz data zakończenia
podjętych działań.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:

Strona 13

Sytuacja 9
Analizując plan postępowania na wypadek pożaru audytor stwierdził, że zawiera on: kompletny i
zatwierdzony plan postępowania, opisy stosowanych systemów gaśniczych, itp.
Nigdy nie przeprowadzono ćwiczeń polegających na ewakuacji budynków i hal produkcyjnych.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:






Sytuacja 10
Zapytany o monitorowanie warunków BHP Kierownik działu produkcyjnego pokazał audytorowi
jednostronicowy arkusz z zapisanymi pytaniami, typu: „Sprawność manometru nr 5, termometru nr
12”; „Kompletność wyposażenia apteczki”, „Właściwy ubiór ochronny pracownika w magazynie
kwasu”, itd. Kierownik powiedział, że zawsze w poniedziałek dokonuje obchodu i wypełnia tą kartkę
i pokazał stosik tych raportów z ostatniego roku.

Czy opisana sytuacja jest zgodna z wymaganiami norm „18001”?

TAK / NIE

Jeżeli NIE – proszę sformułować niezgodność (proszę podać punkt normy 18001 zawierający
wymaganie):

Wymaganie:



Błąd:


Dowód:

Strona 14

Ćwiczenie 5

Niezgodności i działania doskonalące

Dla 6 niezgodności (3 z przedstawionych poniżej i 3 samodzielnie zaproponowanych) proszę
zaplanować działania korekcyjne i korygujące.

Przykłady niezgodności:

1.

Rozlany olej na podłodze warsztatu.

2.

Brak aktualnych badań lekarskich u 3 pracowników wydziału (34 osobowego)

3.

Nieaktualna instrukcja pracy na stanowisku.

4.

Przekroczony NDS substancji toksycznej w laboratorium

5.

Pracownik nie stosuje wymaganych ochron osobistych.

6.

Niedostępna jest ocena dostosowania maszyn do minimalnych wymagań
BHP.

7.

……………………………………………………………………………………………………

8.

……………………………………………………………………………………………………

9.

……………………………………………………………………………………………………

Niezgodność 1 przykład.
Działanie korekcyjne: Wytarcie plamy

Analiza przyczyn:
Przelewanie oleju bezpośrednio z kanistrów.
Niedostateczna wiedza pracowników w zakresie postępowania po rozlaniu oleju.
Niedostępne sorbenty i sprzęt do uprzątnięcia rozlanego oleju.
Niedostateczny nadzór nad przestrzeganiem przepisów i zasad bhp.

Działania korygujące:
1.

Zakup pompek przelewowych do kanistrów.

2.

Instruktaż dla pracowników, że każdorazowo po rozlaniu się oleju należy
natychmiast usunąć plamę.

3.

Zakup pojemnika na szmaty do likwidacji plam, zabezpieczenie szmat,
odpowiednie oznakowanie.

4.

Zakup i wywieszenie tablic ostrzegawczych: „Usuwaj plamy oleju z podłogi!”.

5.

Instruktaż kierownika warsztatu oraz dyrektora technicznego z zakresu
przeprowadzania i dokumentowania kontroli funkcjonalnej.

Strona 15

Niezgodność Nr …
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Niezgodność Nr …
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Strona 16

Niezgodność Nr …
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Niezgodność Nr …
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Strona 17

Niezgodność Nr …
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Niezgodność Nr ...
Działanie korekcyjne:




Analiza przyczyn:




Działania korygujące

Strona 18

D

ET

N

ORSKE

V

ERITAS

P

OLAND

.

Det Norske Veritas jest niezależną fundacją założoną w 1864 roku w Norwegii. Dzisiaj posiada
biura w ponad 100 krajach na całym świecie i zatrudnia 5500 pracowników.

Jako towarzystwo klasyfikacyjne posiada w swoich rejestrach ponad 4500 statków o łącznym

tonażu ponad 78 mln. ton, co stanowi 15% światowej floty. Jako akredytowana firma certyfikacyjna
DNV nadało ogółem na świecie ponad 30.000 certyfikatów na zgodność z normami
międzynarodowymi np. ISO 9001, ISO 14000, OHSAS 18001 etc.

DNV uczestniczyło w utworzeniu międzynarodowej specyfikacji OHSAS 18001 / 18002, wg

której certyfikuje systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy od 1999 roku.

Det Norske Veritas, zgodnie z misją swojego działania, jest firmą zaangażowaną w

przedsięwzięcia mające na celu ochronę zdrowia i życia ludzkiego, dóbr materialnych oraz
ś

rodowiska. Szczególną rolą DNV na rynku światowym jest dostarczanie najwyższej jakości usług z

zakresu wdrażania nowoczesnych metod zarządzania ryzykiem i redukcji strat. Licencję na
użytkowanie ISRS, narzędzia do doskonalenia i oceny systemu zarządzania stratami posiada ponad
7000 firm na całym świecie.

Swą działalność w Polsce DNV rozpoczęło w 1991 roku, otwierając biuro w Gdańsku,

wówczas koncentrując się wyłącznie w dziedzinie klasyfikacji statków. W 1996 roku otwarto biuro
w Warszawie i rozpoczęto działalność w zakresie certyfikacji systemów zarządzania . Obecnie DNV
Poland oferuje usługi audytorskie oraz certyfikację systemów zarządzania wg norm
międzynarodowych: ISO 9001, QS 9000, ISO 14000, OHSAS 18001, ISRS oraz krajowych: np. PN
18001. Ponadto w ofercie DNV Poland znajduje się szereg szkoleń wspierających procesy wdrażania
i doskonalenia systemów zarządzania.

W latach 1997-98, wspólnie z PIP, zrealizowano pilotażowy projekt szkoleniowo-wdrożeniowy

systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy – EVISA. Wzięło w nim udział 21 przedsiębiorstw z
różnych branż. W latach 1999-2000 DNV zaoferowało kolejne edycje Projektu EVISA. Od 2001 r, w
ramach projektów szkoleniowych, DNV Poland oferuje kompletne polskie wydanie protokołu audytu
opracowanego na podstawie ISRS – „EVISA”, wraz ze wskazówkami dla audytorów i objaśnieniami
poszczególnych pytań. Od 2000 r. DNV Poland, w ramach otrzymanej od BSI licencji, oferuje
polskie wydania normy OHSAS 18001 i OHSAS 18002.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Niniejszy materiał jest przeznaczony wyłącznie użytku przez uczestnika szkolenia
organizowanego przez DNV Business Assurance Poland. Niniejszy materiał nie może być kopiowany ani wykorzystywany
przez osoby trzecie bez uzyskania uprzedniej, pisemnej zgody DNV Business Assurance Poland:
DNV GDYNIA (81-657), ul. Łużycka 6E, tel. [phone], fax [phone]
DNV WARSZAWA (02-726), ul. Skrzetuskiego 16A, tel. [phone], fax [phone]
DNV KATOWICE (40-954), ul. Gen. Sowińskiego 46, tel. [phone], fax [phone]