1

XVII. Zdanie proste (单句)

1. Zdanie podmiotowo-orzeczeniowe （主谓句）

1.1. Zdanie z orzeczeniem czasownikowym （动词谓语句）

他们下午游泳，我们钓鱼。

我很后悔。

我的手艺提高了。

• Zdania, w których orzeczeniem jest czasownik nieprzechodni, np.:

妹妹来了。

哟，我的手表停了。

• Zdania, w których orzeczenie przyjmuje pojedyncze dopełnienie

x Gdy orzeczenie musi posiadać dopełnienie, np.:

这位老师姓王，叫王华。

请求您，对我们的要求予以考虑。

x Gdy dopełnienie nie jest konieczne, np.:

我买了两本汉语书。

• Zdania, w których orzeczenie przyjmuje podwójne dopełnienie, np.:

张老师教我们汉语。

• Zdania, w których orzeczeniu towarzyszy okolicznik, np.:

妹妹很高兴地答应了他的要求。

• Zdania, w których orzeczeniu towarzyszy komplement, np.:

小红的病治好了。

1.2. Zdanie z orzeczeniem przymiotnikowym （形容词谓语句）

我们学校的学习条件很好。

你的手怎么冰凉冰凉的，你冷吗？

• Funkcje zdań z orzeczeniem przymiotnikowym

x Zdania, w których orzeczenie pełni funkcję opisową, np.:

我的行李多，他的行李少。

这个孩子很可爱。

田野里的庄稼油绿油绿的。

2

x Zdania, w których orzeczenie wyraża zmianę, np.:

风暖了，树青了，清明到了。

跟他谈完话后，我心里才平静下来。

• Cechy strukturalne zdań z orzeczeniem przymiotnikowym:

x Zazwyczaj przed orzeczeniem przymiotnikowym stoi przysłówek stopnia

x Orzeczeniu przymiotnikowemu może towarzyszyć jedynie okolicznik oznaczający

stopień, czas, miejsce, sposób, np.:

我们的校园很大。

小刚在家里调皮，在外面很老实。

x Po orzeczeniu przymiotnikowym może stać komplement ilościowy, kierunkowy,

sposobu, stopnia, potencjalny lub fraza przyimkowa, np.:

这个箱子比那个重二十五公斤。

昨天那场足球赛精彩极了。

x Forma przecząca orzeczenia przymiotnikowego tworzona jest przez dodanie

“不”

lub “没” przed orzeczeniem, np.:

坐车不方便，还是骑自行车方便。

他都七十多了，头发还没全白。

1.3. Zdanie z orzeczeniem w formie frazy podmiotowo-orzeczeniowej （主谓谓语句）

• Związek znaczeniowy między podmiotem głównym a pobocznym

他头疼，嗓子还有点儿红。

新来的副经理年龄不大，办事能力很强。

• Cechy strukturalne zdań z orzeczeniem w formie frazy podmiotowo-orzeczeniowej

Zdania te mogą zawierać okolicznik, może on stać na początku zdania, lub po

podmiocie głównym, przed orzeczeniem głównym, np.:

王大爷突然肚子疼。

从小，他就身体好，个子大。

Okolicznik może odnosić się do orzeczenia pobocznego, np.:

他身体不高。

我头很疼，应该去医院。

3

• Zastosowanie zdań z orzeczeniem w formie frazy podmiotowo-orzeczeniowej

x Opisują lub oceniają osobę lub przedmiot, np.:

这首歌曲调优美，节奏鲜明。

x Opisują sytuację danego miejsca, np.:

闹市的中心人更多，他好不容易才挤到一个人稀的地方。

1.4. Zdanie z orzeczeniem nominalnym （名词谓语句）

今天除夕。

喂，您哪儿？

• Rodzaje zdań z orzeczeniem nominalnym

x Zdania, których orzeczenie składa się z pojedynczego rzeczownika, np.:

今天星期二。

x Zdania, których orzeczenie składa się z frazy rzeczownikowej, frazy liczebnik-

klasyfikator, frazy z “的”, np.:

这本书五十块钱。

张老师上海人。

老张新调来的，搞软件的。

• Cechy zdań z orzeczeniem nominalnym

x Rzadkie są zdania których orzeczenie składa się z pojedynczego rzeczownika

x Forma przecząca powstaje przez dodanie “不是” przed orzeczenie, np.:

A：今天星期二吗？

B：今天不是星期二。

x Orzeczeniu może towarzyszyć okolicznik, np.:

三斤苹果一共一块零五分。

• Zastosowanie zdań z orzeczeniem nominalnym

x Określają czas, datę, pogodę, miejsce pochodzenia, np.:

刚才还晴天呢，现在阴天了。

他东北口音，可能是东北人。

x Określają cechy podmiotu pod względem ilości, np.:

身高一米七五，体重八十多公斤。

前边一片稻田，后边一片森林。

4

x Wyrażają równowartość, np.:

两张五毛钱。（五毛钱两张）

x Opisują sytuację podmiotu, jego cechy, np.:

这个十九岁的姑娘，高高的个子，一双大眼睛，显得很机灵。

x Opisują kategorię, do której przynależy podmiot, np.:

您哪个单位的？

我们的电视十九寸的。