Przedsiębiorczość

innowacyjna

-

Księgowość, finanse, podatki

(7)

Dr Izabela

Kijeńska-Dąbrowska

KiGL1S

1

Zakres tematyczny

• Kluczowe decyzje dotyczące systemu

finansowo-

księgowego.

• Księgowość pełna czy uproszczona.
• Kontrola bieżącej sytuacji finansowej firmy
• Planowanie (budżetowanie) przychodów i

kosztów.

• Opodatkowanie działalności gospodarczej
• Opcje dotyczące opodatkowania VAT.
• Planowanie podatkowe.

2

Podstawowa sprzeczność na

starcie

• Niepewność co do kształtu biznesu w

przyszłości

• Księgowość musimy prowadzić od początku

• Już na starcie decydujemy o „trzonie” systemu

finansowego firmy

3

4

Rachunkowość w firmie

Stereotypy

• Kwestia nieistotna na starcie, są

inne ważniejsze

• Ważne tylko ze względu na

podatki

• Właściciel zna stan interesów bez

zaglądania do ksiąg

• Przy wyborze systemu

prowadzenia ksiąg decyduje
minimalizacja kosztów

Realia

• Tworzymy trzon systemu

finansowego w firmie

• Tak, ale nie tylko. Dane z systemu

księgowego potrzebne dla
samego przedsiębiorcy, banków,
kontrahentów, itp.

• Tylko przy małej firmie. Dostęp do

informacji potrzebny także dla
kadry

• Powinniśmy kierować się zasadą

optymalizacji

4

5

Praktyczne decyzje dotyczące

rachunkowości w firmie

• Forma pełna czy uproszczona

• Podmiot prowadzący księgi

– Właściciel

– Własna księgowa

– Zewnętrzna firma księgowa

5

6

Księgowość pełna czy

uproszczona

• Sp. z o.o. i S.A. – tylko księgowość pełna

• Spółki osobowe i osoby fizyczne z obrotami powyżej 800 tys. Euro rocznie

– tylko księgowość pełna

• Tak więc wybór mają tylko spółki osobowe i osoby fizyczne o obrotach

poniżej pułapu 800 tys. Euro rocznie

• Uproszczone ewidencja księgowa tylko dla celów podatku dochodowego

– Księga przychodów i rozchodów
– Ewidencja przychodów dla wyliczenia podatku zryczałtowanego

• Praktycznie brak ewidencji – karta podatkowa

6

7

Pełna księgowość czy księga przychodów i

rozchodów – analiza porównawcza

Kryterium oceny

Księgowość pełna

Księga przychodów i
rozchodów

1. Koszt dla początkującej
firmy

Powyżej 1000 PLN
miesięcznie

200

– 500 PLN miesięcznie

2. Łatwość wyliczenia
podatku

Dochodowy bardziej
skomplikowany, inne
podobne

Dochodowy łatwiejszy, VAT,
ZUS podobne

3. Możliwość prowadzenia
przez właściciela

Raczej niemożliwe

Możliwe

4. Przydatność dla firmy
rozwojowej

Pełna przydatność

Rozwój wymusza pełną
księgowość

5. Budowanie historii
kredytowej i pozycji
rynkowej firmy

Pełna księgowość –
wizytówką młodej firmy

W pewnych przypadkach
stanowi utrudnienie

7

8

Pełna czy uproszczona

księgowość - rekomendacja

• W realizacji ambitnych, dynamicznych przedsięwzięć

biznesowych lepiej od początku prowadzić księgi
rachunkowe (forma pełna)

• Wiarygodność księgowa – istota i znaczenie

• Wybór formy uproszczonej (księga przychodów i

rozchodów) uzasadniony jedynie wtedy, gdy pierwsza
faza stosunkowo niewielkich obrotów rozciągnięta na
kilka lat. Wskazana, gdy łączy się z ryczałtowym
opodatkowaniem

8

9

Specyfika systemu

rachunkowości

• Oparta na logicznych przejrzystych zasadach
• Konieczność odzwierciedlenia coraz bardziej złożonych

procesów gospodarczych prowadzi do dużej
szczegółowości i komplikacji

• Niebezpieczeństwo popełnienia błędu i groźne skutki w

sferze podatkowej

• Sztywne terminy przekazywania sprawozdań, rozliczeń

– zwłaszcza podatkowych

• Wniosek: lepiej przekazać tę dziedzinę

wykwalifikowanym księgowym

9

10

Rynek usług księgowych 1

• Armia wykwalifikowanych księgowych

• Poziom usług poprawił się – zwłaszcza w zakresie

rozliczania podatków

• Czołówka polskich biur rachunkowych osiąga

europejskie standardy jakościowe

10

11

Rynek usług księgowych 2

• Duża podaż doprowadziła do obniżki cen, szczególnie

poza wielkimi aglomeracjami

• Oprócz biur rachunkowych duża oferta

wykwalifikowanych księgowych, także emerytowanych w
skłonnych do pracy w niepełnym wymiarze

• Jakościowe zmiany w wyniku elektronizacji transakcji i

zastosowania Internetu

11

12

Własna księgowa czy biuro rachunkowe

– analiza porównawcza

Kryterium oceny

Własna księgowa

Biuro rachunkowe

1. Sposób
zaangażowania

Umowa o prace lub
zlecenie

Umowa o świadczenie usług

2. Sposób
wynagradzania

Stałe wynagrodzenie plus
premia bilansowa

Miesięczne – ryczałt lub od
ilości dokumentów. Dodatkowo
za sprawozdania roczne i
usługi ad-hoc

3. Składniki kosztów

Koszty osobowe, komputer,
licencja na pakiet księgowy

Opłata za świadczenie usług,
koszt przesyłki dokumentów

4. Dostęp do informacji

Na bieżąco

Cyklicznie, częściowo w
systemie online

5. Przekazywanie
dokumentów

Księgowanie na miejscu

Dokumenty źródłowe – poczta,
możliwy przekaz elektroniczny

12

13

Własna księgowa czy biuro

rachunkowe

– rekomendacja

• Dobre lecz niedrogie biuro rachunkowe może być

rozsądnym rozwiązaniem w pierwszym etapie

• Przy większej skali działania ujawnia się przewaga

własnego pionu księgowego

• Postęp w dziedzinie elektronizacji i zastosowania

Internetu oraz uproszczenie procedur księgowo-
podatkowych prowadzi do zwiększenia atrakcyjności
opcji zewnętrznej, także przy większej skali

13

14

System informacji finansowej w

firmie

• Obsługa księgowa nie jest problemem

• Sztuką jest

–Wiedzieć jakie informacje można uzyskać z systemu

księgowego

–Wykorzystać je w zarządzaniu firmą

• Wdrożone od początku dobre praktyki procentują na

długie lata

14

15

Informacje finansowe na starcie

• Kontrola płynności

–Stan gotówki w kasie
–Wymagalne zobowiązania
–Spodziewane wpływy – windykacja

• Ocena rentowności poszczególnych części składowych

biznesu

– dezagregacja wyników operacyjnych

• Planowanie (budżetowanie) i monitorowanie wykonania

planu

15

16

Podatki

• Potencjalne zagrożenie dla bytu firmy i przedsiębiorcy

• Znaczące i dotkliwe obciążenia finansowe

• Planowanie, optymalizacja podatkowa

• Kontakty z aparatem skarbowym

• Podatki a szara strefa

16

17

Podatki

– podejście holistyczne

• Bezpośrednio bądź pośrednio wszystkie podatki dotykają przedsiębiorcy

• CIT = pdop 19% ale skumulowany 34.4%

• PIT = pdof 19- 40%

• ZUS

– Deklarowany „własny” ZUS pracodawcy
– ZUS pracowników

• Obciążający pracownika - 27%
• Obciążający pracodawcę – 21%

• VAT – do 23% od obrotu

• Akcyza, cło, podatki i opłaty lokalne, podatek o czynności cywilnoprawnych

17

18

Zagrożenia 1

• Przedawnienie zobowiązań podatkowych dopiero po 6

latach

• Możliwe różnice interpretacyjne przepisów podatkowych

• Wysokie, chodź malejące odsetki „karne” - obecnie

11.5%

18

19

Zagrożenia 2

• Podatek od tzw. dochodów nie mających pokrycia –

75%

• Odpowiedzialność finansowa właścicieli spółek

osobowych za zobowiązania podatkowe

• Odpowiedzialność karno-skarbowa właścicieli i kadry

kierowniczej firm (wysokie grzywny i/lub kary więzienia)

19

Opodatkowanie jednoosobowej

działalności gospodarczej i prowadzonej

w ramach spółek osobowych

• Czy korzystać z dostępnych uproszczonych

form opodatkowania

– karta podatkowa
– ryczałt ewidencjonowany

• Czy wybrać:

– 19% podatek liniowy
– czy pozostać przy skali progresywnej 19%, 30% i 40%

20

Uproszczone formy opodatkowania

1

• Karta podatkowa

–Tylko dla pewnych rodzajów działalności (rzemiosło)
–Podatek zależny od liczby mieszkańców w danej

miejscowości

–Podatek ustalany kwotowo (miesięcznie)
–Brak księgowości

21

Uproszczone formy opodatkowania

2

• Ryczałt ewidencjonowany

–Od obrotu (od 3% do 20%)
–Dla obrotów nie przekraczających 250 tys. Euro
–Wystarczy tylko ewidencja przychodów
–Wyłączenie niektórych „atrakcyjnych” rodzajów

działalności

–Wyłączenie wspólnego opodatkowania z małżonkiem

22

Ryczałt: kiedy atrakcyjny na

starcie?

Firma X (jednoosobowa działalność gospodarcza)

prowadzi działalność handlową realizując wysoką
marżę. Roczne obroty wynoszą 1 mln PLN a koszty
działalności - 500 tys. PLN.

Rozważane opcje podatkowe:
• Ryczałt ewidencjonowany (stawka 3% od obrotu)
• Podatek liniowy

23

Podatek liniowy czy stawka

progresywna? 1

• Porównanie stawek wskazuje na liniowy ale:

• Brak kwoty wolnej
• Niemożność opodatkowania wraz z małżonkiem
• Utrata praw do ulg

• Progi efektywności przejścia na podatek liniowy (roczny

dochód z działalności gospodarczej)

• Podstawowy - ok. 8 tys. PLN miesięcznie
• Jeśli mamy możliwość wspólnego rozliczenia z

niepracującym małżonkiem – ok. 16 tys. PLN

miesięcznie

• Jeśli dodatkowo mamy możliwość skorzystania z

ulg (remontowa, odsetkowa, od darowizn)

–

atrakcyjność opodatkowania wg skali rośnie

24

Podatek liniowy czy stawka

progresywna? 2

• Element pewności dotyczący ważnej pozycji kosztów

zaleta podatku liniowego

• A może opodatkowanie w ramach spółki kapitałowej jest

bardziej efektywne?

25

26

Implikacje podatkowe

– szybki test

• Założenia

– Biznes wymaga zaangażowania już na początku własnych środków min. 1 mln

PLN. Właściciel dysponuje takimi środkami i nie zamierza dobierać wspólników

– Zgodnie z Biznesplanem przedsięwzięcie ma już od 1-go roku realizować

przychody w wysokości 2 mln PLN a zysk brutto (przed opodatkowaniem) - 0.5
mln PLN rocznie

• Mamy do wyboru:

– Jednoosobową działalność gospodarczą, oraz
– Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie właściciel kontroluje 100%

udziałów

• Pytanie

– Którą formę prawną należałoby wybrać kierując się wyłącznie kryterium

maksymalizacji zysku właściciela po opodatkowaniu?

26

Efektywna stopa podatkowa = % zysku

brutto przekazany na podatki

Podstawowe formy
prawne

Opodatkowanie
zysków z działalności
bieżącej

Opodatkowanie
zysków ze sprzedaży
przedsiębiorstwa

Jednoosobowa
działalność gospodarcza

Spółka jawna

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

Spółka akcyjna

27

Efektywna stopa podatkowa = % zysku

brutto przekazany na podatki

Podstawowe formy
prawne

Opodatkowanie
zysków z działalności
bieżącej

Opodatkowanie
zysków ze sprzedaży
przedsiębiorstwa

Jednoosobowa
działalność gospodarcza

19%

19%

Spółka jawna

19%

19%

Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością

34,4%

19%

Spółka akcyjna

34,4%

19%

28

29

Formy opodatkowania dochodów w

ramach spółki kapitałowej 1

• Zysk spółki opodatkowany 19% podatkiem CIT

• Pozostały zysk wypłacony w formie dywidendy

opodatkowany 19% podatkiem

• Łączne opodatkowanie 34.4%

29

30

Formy opodatkowania dochodów w

ramach spółki kapitałowej 2

• W praktyce dostępne inne formy udziału wspólników w

zyskach spółki

–Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę
–Wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka

zarządu

–Wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz

spółki

• Możliwe pole manewru

• Potrzeba holistycznego podejścia

30

31

Przykład

• Spółka z o.o. jest prowadzona przez 4 wspólników, z

których każdy ma 25% udziałów. Wszyscy są powołani
do zarządu.

• Prognozowany zysk brutto na rok 2005 – 400 tys. PLN
• Możliwe opcje

– Wypłacić zysk w formie dywidendy
– Wypłacić zysk w formie wynagrodzenia członków zarządu
– Wariant mieszany

• Wpływ przyjętych rozwiązań na sprawozdania finansowe

spółki

31

32

Opcje dotyczące VAT

• Zwolnienie – możliwe tylko przy obrotach poniżej 10 tys.

Euro.

• Zalety rejestracji na VAT od początku działalności

• Uproszczenia dostępne dla „małych” podatników do

wysokości obrotów 800 tys. Euro rocznie

– Kasowa forma rozliczenia
– Rozliczenie kwartalne
– Zalety uproszczonych form dla firmy na starcie

32

33

Planowanie, optymalizacja

podatkowa 1

• Działanie zgodne z prawem mające na celu

minimalizację kosztu jakim jest podatek

• Minimalizacja obciążeń podatkowych obowiązkiem

kadry kierowniczej!

33

34

Planowanie, optymalizacja

podatkowa 2

• Podmioty zaangażowane w planowanie podatkowe

–Właściciele, kadra kierownicza
–Pion księgowy
–Wyspecjalizowani doradcy podatkowi

• Decyzja w oparciu o ocenę ryzyka poszczególnych

wariantów

34

35

Planowanie podatkowe

– typowe

kierunki 1

• Nie płacić podatków jeśli nie trzeba

• Przychody opóźniać koszty przyspieszać

• Eliminować nierówności obciążeń podatkowych w czasie

• Minimalizacja łącznego obciążenia z różnych podatków

• Planuj zawsze przed podjęciem działań!

35

36

Planowanie podatkowe

– typowe

kierunki 2

• Wyrafinowane metody optymalizacyjne

–Współpraca z doradcami podatkowymi
–Efektywne przy większych obrotach i zróżnicowanych

operacjach

–Duże pole do działania w operacjach

międzynarodowych

• Specyfika optymalizacji podatkowej na starcie

–CIT i PIT niewielki
–Uwaga na VAT, cło
–Uwaga na skutki długofalowe

36

37

Optymalizacja podatkowa a image

finansowy firmy

– Podstawowa

sprzeczność

Przychody

-

Koszty

=

Dochód (zysk)

Przychody

-

Koszty

=

Dochód (zysk)

37

38

Relacja z aparatem skarbowym

• Oczywista sprzeczność interesów

• Złożoność i niejednolita interpretacja przepisów sprzyja

konfliktom

• Fiskus dojrzewa merytorycznie, organizacyjnie i

technologicznie

38

39

Typowe strategie relacji z

fiskusem

• Zaprzyjaźnijmy się

• Poddajmy sprawy drobne by uchronić kwestie

ważniejsze

• Walczmy o każdy drobiazg do upadłego – wtedy pójdą

do innych, mniej zdeterminowanych

39

Na podstawie materiałów:

Sieć Edukacyjna Innowacyjnej Przedsiębiorczości Akademickiej

(SEIPA),

Projekt dofinansowany przez

Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

40

40