PRAWO PODATKOWE - WYKŁAD I
Prawo podatkowe- jest częścią finansów publicznych.Podatki zasilają budżet państwa. Podatek -jest to świadczenie pieniężne płacone przez podatnika na rzecz ogółu. Podatnik jest dłużnikiem, a ogół- Państwo to jest wierzyciel; dłużnik czyli podatnik zobowiązany jest zapłacić podatek.
Publiczno -prawne tzn że wynika z ustaw.
Podatek- świadczenie o charakterze przymusowym. !!!!!!!!
Państwo ma 3 podstawowe dolegliwości dzięki ,którym Państwo może wymusić podatek: - cywilnym -państwo nalicza odsetki za nieterminowe wpłaty - administracyjnym - państwo posiada instrument o nazwie egzekucja w administracji.Państwo może wymusić uiszczenie świadczenia. - karnym - kodeks karny skarbowy,który powoduje że jest uruchomiona cała procedura Prokuratorska,może być niezwłocznie określona kara.
- bezzwrotność- oznacza ze nie mamy roszczenia jednostronnego musimy zapłacić podatek. - nieekwiwalentność - nie można żądać skonkretyzowanego świadczenia. - świadczenie pieniężne - mregulujemy podatki w pieniądzu.
Istotą ekonomiczną podatku jest: przejmowanie przez Państwo rezultatów działalności gospodarczej lub przysporzeń majatkowych uzyskiwanych przez podmioty indywidualne.
Granica opodatkowania- związana jest z prawnością, wydajnością żródeł podatkowych.jakie zdolności świadczenia posiada podatnik
!!!!!!!! Trzy cele opodatkowania: - cel fiskalny - tojest pozyskanie środków na wydatki publiczne.Cel fiskalny jest dominujący *KTO ZA TO PŁACI! - cel gospodarczy - oznacza iż podatek jest instrumentem gospodarczej wizji państwa. Państwo jeżeli ma wizję powinno się zastanowić czy chce się szybciej rozwijać i do tego ewentualnie dobiera podatki. - cel społeczny - podatek jawi się jako instrument sprawiedliwości społecznej
Elementy przy tworzeniu systemu podatkowego: 1. Cel fiskalny-zapewnienie dochodu do budżetu 2. Zdolność świadczenia- zdolność podatnika do uiszczenia podatku. 3. Wizja- wizja ekonomicznych skutków opodatkowania. 4. Elastyczność opodatkowania - elastyczne dostosowywanie się zmian koniuktury. 5. Zewnętrzne ( międzynarodowe)-implikacje systemu podatkowego 6. Polityka UE
ŚWIADCZENIE
Podatek $ Organ podatkowy
……Dłużnik……. Roszczenie Wierzyciel
Regulacje konstytucyjne ,które oddają regulację świadczenia podatkowego
*Art. 83. Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Obowiązek obywatelski każdy przestrzega prawa a także prawa podatkowego *Art. 84. Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Związany z art.83K tj. każdy uiszcza daniny publiczne,każdy uiszcza podatek *Art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada legalizmu-mówi że organy administracji publicznej działają w oparciu o przepisy prawa. *Art. 217. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.zawiera gwarancje-nakładanie podatków innych danin publicznych,określanie podmiotów,przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatku następuje w drodze ustawy.Cechy gwarancyjne: płacisz tylko te podatki,które wynikają z prawa
W treści są wymieniane elementy konstrukcyjne podatku i składają się z :
- podmiot- kto? do zapłaty podatku - przedmiot- co? stan faktyczny lub prawny z wystąpieniem ,którego ustanie łączy obowiązek podatkowy,jakiego typu czynności,tranzakcje są obciążone podatkiem - podstawa opodatkowania - ile? Konkretyzacja przedmiotu podatku ilościowo lub wartościowo ujęty przedmiot opodatkowania. - stawka podatkowa jest to współczynnik określający wysokość podatku. Stosunek pomiędzy wielkością podstawy opodatkowania a wysokością obciążenia podatkowego. - kwota podatku do zapłaty-dzięki stawce podatkowej - ulgi - zwolnienia
Rodzaje stawek: - stawki procentowe- np. VAT - stawki kwotowe - np. podatek akcyzowy - stawki mieszane - przy obciążeniu podatkowym mają charakter kwotowy a później są stawki procentowe np.PIT
Stawki również dzielimy na: - progresywne- podstawa opodatkowania rośnie również jest wyższa stawka - proporcjonalne-znana inaczej jako liniowa- podstawa nam rośnie natomiast stawka nam się nie zmienia.
Ulga -oznacza redukcję zmniejszenia obciążenia podatkowego. To obciązenie dalej istnieje ale jest ono mniejsze (PIT). Zwolnienie- oznacza definitywną rezygnację z obciążenia z podatku np. NBP, spadek ( zwolnienie najbliższej rodziny od podatku).
Ustawy podatkowe-tworza system prawa podatkowego i te ustawy dzielimy na dwie grupy: 1.ogólne prawo podatkowe- są to akty prawne wspólne dla wszystkich typów podatku CIT,PIT i w tej grupie wyróżniamy trzy ustawy: -* ustawa ordynacja podatkowa 29.08.1997 r zmiana konstytucji prawa podatkowego (określa jak należy płacić podatki) - ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji 17.06.1966r.(dotyczyw części podatków,ogólne prawo podatkowe) - Kodeks Karny Skarbowy 10.09.1999r.,którego celem jest wprowafdzenie prawno karnych instrumentów zapłacenia opłat,ceł. 2.szczególne prawo podatkowe składa się z grupy 12-14 ustaw. Szczegółowo dzielimy na 4 grupy: I grupa- podatki dochodowe wyróżniamy: - podatek dochodowy od osób fizycznych PIT - podatek od osób prawnych CIT - ryczałty podatkowe np. kasa podatkowa II grupa-podatki obrotowe - o podatku VAT - akcyza - podatek od gier i zakładów wzajemnych - podatek od czynności cywilno-prawnych III grupa- podatki majatkowe - podatek od spadków i darowizn - podatek od nieruchomości - podatek rolny - podatek leśny IV grupa podatki,opłaty lokalne - podatek od środków transportowych - opłata od posiadania psów - opłata targowa - opłata miejscowa - opłata uzdrowiskowa. Ordynacja podatkowa-jest konstytucja prawa podatkowego. Instytucje obowiązku podatkowego wyróżniamy w art.4 Ordynacji Podatkowej oraz art.5,który mówi o zobowiązaniu podatkowym. Art. 4. Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Art. 5. Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
PRAWO PODATKOWE - WYKŁAD II 18.10.2009r.
PODATNIK (art.7 ordynacji podatkowej)- reprezentuje stronę dłużną; Podatnikiem może być: osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej; inni, np. małżonkowie- stanowią jedno- jako jeden podatnik; podatkowa grupa kapitałowa- zawiera w sobie kilka spółek kapitałowych, dla potrzeb podatku stanowią jeden podmiot.
PODATEK (art.6)- to publiczno-prawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, Województwa, Powiatu lub Gminy, wynikające z ustawy podatkowej.
WIERZYCIELE PODATKOWI:
- Skarb Państwa
- Województwo
- Powiat
- Gmina
PODATKI CENTRALNE: zasilają bezpośrednio Skarb Państwa
PODATKI LOKALNE- zasilają wierzyciela na poziomie lokalnym
PŁATNIK (art.8):
- to pośrednik pomiędzy podatnikiem, a wierzycielem
- osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która jest zobowiązana do wytwarzania 3 czynności:
+ obliczania
+ pobierania
+ przekazania
- ponoszą odpowiedzialność za te czynności np. notariusz, zakład pracy.
INKASENT (art.9):
-pośrednik pomiędzy podatnikiem a wierzycielem
- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która:
+ pobór
+ przekazanie
- np. sołtys- opłata targowa, nie ma obowiązku obliczania
WIERZYCIEL:
- jest reprezentowany przez organ podatkowy.
2 INSTANCJE ORGANÓW PODATKOWYCH:
I. Instancja:
- podstawowy organ to: Naczelnik Urzędu Skarbowego, Naczelnik Urzędu Celnego(podatek akcyzowy)
- Gmina Wójt w Gminie
Burmistrz w Gminie o prawach miejskich
Prezydent w Gminie powyżej 100 000 mieszkańców
- Powiat- Starosta
- Województwo- Marszałek Województwa
Oni wydają decyzje podatkowe
II. Instancja:
- Dyrektor Izby Skarbowej
- Dyrektor Izby Celnej odwołujemy się do nich
- Samorządowe Kolegium Odwoławcze(od pozostałych)
TRYB INKWIZYCYJNY- organ podatkowy jest stroną, relacje między organem a podatnikiem.
SKARGA ADMINISTRACYJNA- dodatkowa, do Sądów Administracyjnych (najpierw I i II instancja, a później do NSA)
FUNKCJA ORG. PODATKOWYCH I i II INSTANCJI:
-organy administracji rządowej lub samorządowej, których głównym zadaniem jest:
1. wymiar podatku
2. nadzór nad samo wymiarem
3. pobór podatku
POBÓR PODATKU- oznacza uzyskanie podatku od podatnika.
ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE POWSTAJE:
1. Decyzją konstytutywną
2. Ex lege (z mocy prawa- samowymiar)- ustawodawca na nas przerzuca ciężar obliczenia i wpłacenia podatku.
MINISTER FINANSÓW-to organ podatkowy
-Minister Finansów sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych, więc w razie wątpliwości rozstrzyga- interpretację w dwóch typach:
TYPY INTERPRETACJI MF:
1. OGÓLNE- wydawane przez Ministra Finansów z jego własnej inicjatywy, są adresowane do organów podatkowych i publikowane w Dzienniku Urzędniczym, Ministra Finansów i Biuletynie Informacji Publicznej.
2. INDYWIDUALNE- wydawane przez Ministra Finansów na wniosek podatnika, jest ten wniosek opłacony(40zł),
3 elementy wniosku:
+ stan faktyczny
+ interpretacja podatkowa dokonana przez podatnika
+ weryfikacja poprawności
- Minister Finansów uzasadnia i pokazuje jak powinno być poprawnie- jeśli się nie zgadza- jest zobowiązany do zachowania tajemnicy co do tożsamości wnioskodawcy
!!!- zastosowanie się podatnika do interpretacji ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi !!!
POWSTANIE ZOBOWIĄZANIA EX LEGE:
1. Zobowiązanie podatkowe może powstać z dniem zdarzenia z którym ustawa stanowi fakt powstania zobowiązania; to decyzja weryfikująca.
2. Doręczenie decyzji- zobowiązanie może tak powstać (z doręczeniem; decyzja konstytutywna)
- podatek wskazany w deklaracji jest podatnikiem wskazanym do zapłaty, ale jeśli organ podatkowy stwierdzi, że został wypełniony niewłaściwie, może wydać decyzję deklaratoryjną- czyli ma na celu weryfikację poprawności wypełnionej deklaracji i poprawności płacenia podatku(decyzje weryfikacyjne)
WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO:
- to spełnienie świadczenia przez dłużnika; zaspokojenie interesu wierzyciela, więc to świadczenie nie może być już egzekwowane.
RODZAJE WYGAŚNIĘĆ ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO:
1. EFEKTYWNE- skutkuje przysporzeniem majątkowym; sposoby:
+ zapłata
+ przejęcie własności
+ przeniesienie własności
+ pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta
+ potrącenie
+ zaliczenie nadpłaty
2. NIEEFEKTYWNE- wygaśnięcie zobowiązania, ale oznacza rezygnację z dochodzenia wierzyciela, sposoby:
+ umorzenia zaległości
+ zaniechanie poboru
+ przedawnienie
ZAPŁATA- może być w 2 formach:
1. bezgotówkowa (np. przelew)
2. gotówkowa (wpłata)
TERMIN DOKONANIA ZAPŁATY:
1. bezgotówkowe:
- dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika na podstawie polecenia przelewu
2. gotówkowe:
- dzień wpłacenia kwoty podatku albo w kasie organu podatkowego, albo na rachunek bankowy organu podatkowego, np. w banku, na poczcie, w SKOKach.
Rozłożenie zapłaty na raty- na wniosek podatnika, organ decyduje.
Opłata prolongacyjna- za rozłożenie na raty w wysokości 50% za zwłokę.
ZALEGŁOŚĆ PODATKU- podatek nie zapłacony w terminie płatności i pojawiają się odsetki za zwłokę- ich stawka wynosi 200% stopy oprocentowania kredytu lombardowego udzielonego przez NBP- bankom komercyjnym. Stopę lombardową wyznacza Rada Polityki Pieniężnej. Zaległość podatkowa obliczana jest w formie liczby dni pozostania w zaległości oraz ilości odsetek.
PRZEJĘCIE WŁASNOŚCI:
- oznacza zaspokojenie wierzyciela po postępowaniu egzekucyjnym w administracji
- wykonywane jest po upływie terminu zapłaty i po wysłaniu pisemnego upomnienia.
Organ egzekucyjny- w większości to Naczelnik Urzędu Skarbowego.
ŚRODKI EGZEKUCYJNE:
- egzekucja z wynagrodzenia za pracę
- zajęcie innych rachunków bankowych
- z ruchomości
- z nieruchomości
- z praw majątkowych (zajęcie egzekucyjne, zmierza ku zaspokojeniu wierzyciela)
PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI:
- umowne przeniesienie rzeczy lub praw majątkowych na wierzyciela
- jest kontraktowe
POBRANIE PODATKU PRZEZ PŁATNIKA LUB INKASENTA:
- pośrednicy
- zwalniają nas z obowiązku
POTRĄCENIE/KOMPENSATA:
- jeśli podatnik staje się również wierzycielem w stosunku do swojego wierzyciela, wówczas potrąceniu podlegają wzajemne roszczenia;
Przypadki: podatnik --> wierzycielem:
1. gdy dłużnik wygrał sprawę w sądzie, zasądzający odszkodowanie do Skarbu Państwa
2. prawomocna ugoda sądowa
3. nabycie przez Skarb Państwa nieruchomości z tytułu wywłaszczenia
4. odszkodowanie za niesłuszne skazanie, zatrzymanie lub aresztowanie.
ZALICZENIE NADPŁATY:
- nadpłata- jest jeśli świadczenie podatnika jest wyższe aniżeli wynika to z prawa podatkowego lub to świadczenie w ogóle nie miało być wpłacone.
Zarachowanie nadpłaty- nadpłata powinna z urzędu zostać uznana/zaliczona na bieżące lub zaległe wpłaty, gdy to nie następuje to mamy zwrot nadpłaty- lub podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty na przyszłe.
WYKŁAD III
NIEEFEKTYWNE SPOSOBY WYGASANIA ZALEGŁOŚCI:
1. Umorzenie
2. Zaniechanie poborów
3. Przedawnienie
UMORZENIE:
- może być umorzenie zaległości na wniosek podatnika; przesłanki:
+ważny interes podatnika lub
+ważny interes publiczny,
decyzja- charakter uznaniowy, organ sam decyduje w swoim uznaniu
ZANIECHANIE POBORÓW:
- czas przed terminem zapłaty
- powstaje zobowiązanie, ale nie ma terminu
- oznacza świadomą rezygnację z obciążenia wybranego podatnika podatkiem, który w innych okolicznościach powinien być zapłacony
- wydawane jest w drodze rozporządzenia ministra finansów, kierowane do większego grona adresatów,
- o ile wystąpią przesłanki: uzasadniony interes podatnika lub uzasadniony interes publiczny
- minister wówczas może zaniechać w całości lub w części poboru podatku, określając:
+ rodzaj podatku
+ okres(na jaki występuje zaniechanie)
+ grupa podatników
PRZEDAWNIENIE:
- pomimo niezapokojenia wierzyciela stosunek zobowiązaniowy przestaje istnieć z mocy prawa po upływie określonego przez ustawodawcę terminu
- zobowiązania przedawniają się po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin zapłaty podatku; oznacza to, że przez 5 kolejnych lat organy podatkowe nie podjęły żadnych czynności mających na celu wyegzekwowanie podatku.
ZABEZPIECZENIE WYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH:
-organ może żądać tylko to co jest określone w prawie/ ustawie/ordynacji.
RODZAJE ZABEZPIECZEŃ:
1. Zabezpieczenie przedegzekucyjne
2. zabezpieczenie dobrowolne
3. hipoteka przymusowa
4. zastaw skarbowy
ZABEZPIECZENIE PRZEDEGZEKUCYJNE:
- ustanawia się je przed wszczęciem egzekucji
- Naczelnik Urzędu Skarbowego- to organ egzekucyjny
- postępowanie zabezpieczające- przed egzekucją aby zabezpieczyć roszczenie wierzyciela na majątku dłużnika. Dokonywane w przypadkach:
1) przed terminem płatności (art.33§1 ord. pod.)
2) przed wydaniem decyzji podatkowej (33§2)
-ustawodawca chce zabezpieczyć wierzyciela
33§1- ustawodawca mówi, że zobowiązanie podatkowe przed terminem zapłaty może być zabezpieczone na majątku podatnika; zabezpieczenie może być nałożone na: majątek podatnika i na majątku wspólnym małżeńskim, o ile zachodzi uzasadniona obawa, że takie zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane.
np. gdy podatnik trwale nie uiszcza zobowiązań podatkowych; podatnik dokonuje czynności mających na celu zbywanie majątku, co ma na celu utrudnienie egzekucji.
33§2- zabezpieczenie na majątku odrębnym i wspólnym można dokonać jeżeli zachodzi uzasadniona obawa co do reakcji podatnika na doręczoną decyzję podatkową, to zabezpieczenie może zostać w trakcie postępowania podatkowego albo kontroli.
Zwracam się do organu egzekucyjnego, do wydania zarządzenia zabezpieczenia- na podstawie którego dokonywane jest zabezpieczenie, zarządzenie zabezpieczenia daje podstawę organowi egzekucyjnemu do zablokowania:
+środków pieniężnych
+wynagrodzenia za pracę
+depozytu
+obciążenia nieruchomości
+ustanowienia zakazu zbycia rzeczy ruchomych
Zabezpieczenie może iść w 2 kierunkach:
1. w każdym czasie zabezpieczenie może być uchylone (dobry aspekt)
2. obawa okaże się uzasadniona i nie zapłacił, wówczas zabezpieczenie przekształca się w egzekucję administracyjną.
ZABEZPIECZENIE DOBROWOLNE:
- to instytucja prawna nowa
- dłużnik podatkowy ma prawo (sam) zaproponować wierzycielowi zabezpieczenie,
- podatnik składa wniosek do organu podatkowego który może ale nie musi się zgodzić na takie zabezpieczenie.
- Art.33d ordynacji podatkowej- możliwość złożenia wniosku w/w; ustawodawca wskazuje co podatnik może zaproponować: [rodzaje]:
+gwarancja bankowa (abstrakcyjna)
+poręczenia banku (bank zobowiązuje się, że zacznie wykonywać świadczenia podatnika, gdy ten nie będzie w stanie wykonywać zobowiązania)
+weksel- musi mieć poręczenie bankowe
+czek wystawiony przez bank krajowy
+depozyt w gotówce (blokada na rachunku)
HIPOTEKA PRZYMUSOWA:
- Hipoteka- to ograniczone prawo rzeczowe
- jakiemuś podmiotowi jest przyznane prawo w formie ograniczonej
- Art.65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece- w celu zabezpieczenia wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem na mocy którego wierzyciel (np. Gosia) może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości:
+ bez względu na to czyją stała się własnością
+ z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi
- Hipoteka- obciąża wyłącznie nieruchomości, jest IV księgi wieczystej.
Hipoteka przymusowa- jest zabezpieczeniem dla wszystkich rodzajów podatku. Hipoteka jest zabezpieczeniem nieruchomości należącej do podatnika.
-Art.34 ord. podatkowej- Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego(wierzycielowi podatkowemu) przysługuje hipoteka na wszystkich nieruchomościach podatnika (hipoteka łączna). Hipoteka łączna ustanawiana jest z tytułu zobowiązań podatkowych, a także zaległości podatkowych.
Obciążone hipoteką mogą być:
+ wszystkie nieruchomości
+ części ułamkowe nieruchomości
+ nieruchomość stanowiąca majątek wspólny małżonków
+ użytkowania wieczyste
+ spółdzielcze formy własnościowe
-Organ może wezwać podatnika do złożenia oświadczenia w którym wyjawi wszystkie nieruchomości posiadane, pod sankcją karną i o tej sankcji organ musi poinformować podatnika. Po wygaśnięciu zobowiązania podatkowego wygasa także hipoteka, i stosowny wniosek o wykreślenie z hipoteki również składa organ podatkowy.
ZASTAW SKARBOWY:
-Zastaw- to ograniczone prawo rzeczowe; obciąża on nieruchomość.
Rodzaje zastawów:
1. zwykły
2. rejestrowy
3. skarbowy
ZASTAW ZWYKŁY- ustanawiany jest na podstawie k.c., każdy może go ustanowić
- przedmiot zastawu musi być przeniesiony
ZASTAW REJESTROWY- np. sprzedaż nowych samochodów
- obciąża ruchomą rzecz na rzecz wierzyciela, ale nie jest wymagane przekazanie przedmiotu zastawu.
ZASTAW SKARBOWY- beneficjentem zastawu jest wierzyciel podatkowy; wierzyciel ten ma zabezpieczać
- obciąża tylko rzeczy ruchome
- jest zabezpieczeniem dla wszystkich rodzajów podatku
- przedmiot zastawu pozostaje we władaniu dłużnika
- zastaw idzie za rzeczą- czyli każdorazowy nabywca tej rzeczy musi się liczyć z tym zastawem
- wierzyciel podatkowy posiada pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi
- Art.41 ord.pod.- można obciążyć tym zastawem rzeczy powyżej 10tys.zł; zastaw powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych.
- centralny rejestr zastawów skarbowych prowadzi Minister Finansów, podobnie jak w przypadku hipoteki, podatnik na wniosek organu podatkowego jest zobowiązany złożyć oświadczenie majątkowe w którym ujawni posiadanie ruchomości o wartości przekraczającej 10tys.zł, takie oświadczenie musi być złożone pod sankcją karną o fałszywym złożeniu oświadczenia.
PRAWO PODATKOWE - WYKŁAD IV
Odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania podatkowego.
- prawo wierzyciela do zapłaty podatku od określonego dochodu, zobowiązania
- egzekwowanie wierzyciela z majątku osoby odpowiedzialnej, zapłaty długu
Od kogo wierzyciel może zażądać zapłaty ? Podmioty odpowiedzialne za zobowiązania podatkowe / przykładowe pytanie egzaminacyjne : wymień i scharakteryzuj podmioty odpowiedzialne za zobowiązani podatkowe /
1.Podatnik - osoba związana długiem art. 26 odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Odpowiedzialność pełna, całkowita i nieograniczona.
2. Małżonek podatnika - w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność o której mowa w art.26 obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.
Majątek odrębny / przed zawarciem małżeństwa , spadki , darowizny, prawa autorskie, nagrody za osobiste dokonania /
Intercyza - umowa majątkowa , strony swobodnie ustalają jak mają wyglądać sprawy majątkowe , forma aktu notarialnego.
Art. 29.
§ 2. (56) Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej,
2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu,
3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka,
4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatnika oraz inkasenta.
3. Płatnik/ inkasent
Art. 30.
§ 1. Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
§ 2. Inkasent, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 9, odpowiada za podatek pobrany a niewpłacony.
§ 3. Płatnik lub inkasent odpowiada za należności wymienione w § 1 lub 2 całym swoim majątkiem.
§ 4. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o której mowa w § 1 lub 2, organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.
§ 5. Przepisów § 1-4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.
§ 6. Decyzję, o której mowa w § 4 i 5, organ podatkowy może wydać również po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego.
4. Następca prawny / poprzednik prawny, sukcesor /
Ustanie bytu prawnego poprzednika > os. fizyczna, os. prawna, Fuzja - przejęcie, Skutki podatkowe dla następcy.
A + B = C / dwóch poprzedników i jeden następca . Zasadą jest że następca C przejmuje wszystkie zobowiązania podatkowe poprzedników A i B /
Spadkobiercy przejmują prawa i obowiązki podatkowe o charakterze majątkowym / dające się wycenić /. Osoba fizyczna jako spadkobierca może przejąć prawa i obowiązki o charakterze niemajątkowym / prawa proceduralne / pod warunkiem , że jako następca zdecyduje się kontynuować działalność gospodarczą rozpoczęta przez poprzednika.
5. Osoba trzecia - osoba spoza głównego stosunku prawno-podatkowego tzw. odpowiedzialność solidarna.
Art. 366 KC jeżeli kilka osób odpowiada solidarnie wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia długu od wszystkich, kilku lub jednego odpowiadającego.
Np. < rozwiedziony małżonek / bez intercyzy ! / odpowiada całym majątkiem w wysokości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym / określane przez organ w drodze postępowania - decyzją
< członek rodziny podatnika odpowiada całym majątkiem solidarnie za zobowiązania wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika za okres w którym stale współdziałał w prowadzeniu działalności, limit do wysokości uzyskanych korzyści.
- dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, małżonkowie, także osoby w faktycznym pożyciu / konkubent /
- członkowie zarządu spółek kapitałowych / mogą uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli we właściwym terminie złożą wniosek o ogłoszenie upadłości /
PODATKI SZCZEGÓLNE / lex specialis /
I.Podatki dochodowe / związane z naszą zdolnością zarobkową /
D = P - K D - dochód, P - przychód, K - koszty
Dochód - nadwyżka przychodów nad kosztami ich pozyskania
Przychód - przysporzenie majątkowe / można wycenić /
Koszty - należności , nakłady poniesione w celu uzyskania przychodu, muszą być związane z przychodem.
Źródło przychodów - np. wynagrodzenie, zyski związane z prowadzeniem działalności gospodarczej , z praw autorskich, z tytułu umowy zlecenia, o dzieło, umorzenie długu.
Podatki dochodowe :
P i T / osoby fizyczne /
C i T / osoby prawne /
Ryczałt
Ad.1 ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych 26.07.1991
Osoba fizyczna, której dochody podlegają opodatkowaniu - podatnik.
Ustawy nie stosuje się do dochodów od :
- działalności rolniczej / podatek rolny chyba, że działalność dotyczy specjalistycznej produkcji np. uprawy w szklarniach /
- przychody z gospodarki leśnej / podatek leśny /
- przychody podlegające przepisom ustawy o spadkach i darowiznach
- przychody wynikające z czynności, które nie mogą być prawnie skuteczną umową ?
Art. 58 KC osoba fizyczna
< ograniczony obowiązek podatkowy, zasada źródła : jeśli nie posiadam w Polsce miejsca zamieszkania podlegam obowiązkowi podatkowemu wyłącznie od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
< nieograniczony obowiązek podatkowy - rezydent podatkowy , ktoś kto w sposób nieograniczony ma obowiązek zapłaty podatku na terytorium Polski art.3 OP
Przesłanki : przebywanie 183 dni na terytorium RP , centrum interesów życiowych w Polsce / żona / mąż, dziecko, kredyt, nieruchomość / . Podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce źródeł przychodu.
WYKŁAD NR. V
PODWÓJNE OPODATKOWANIE DOCHODÓW- to obciążenie tych samych osób, takim samym podatkiem z tego samego tytułu. Jest to zjawisko negatywne- uniemożliwia łatwą swobodę przepływu usług.
Unikanie podwójnego opodatkowania:
1. Bilateralne- dwustronne; co najmniej 2 państwa zawierają umowę międzynarodową o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Dwa mechanizmy:
a) wyłączenie z progresją- rezydent w danym państwie sumuje wszystkie dochody uzyskane za granicą, po to aby obliczyć powiększoną stawkę, a następnie obciąża te dochody, które uzyskał w np. Polsce.
b) proporcjonalne odliczenie- oznacza, że rezydent podatkowy w danym państwie rozlicza się w tym państwie ze wszystkich dochodów, ale odlicza podatek zapłacony za granicą.
2. Unilateralne- państwo samo z siebie rezygnuje z części przysługującego podatku; Art.3PIT-mówi, że osoby personelu politycznego opodatkowane są tylko z dochodu uzyskanego ze źródeł polskich.
Inny podatnik na gruncie PIT:
- wspólne opodatkowanie małżonków, dwoje ludzi traktowane jako jeden podmiot.
+małżeństwo
+przez cały rok podatkowy muszą mieć wspólną współwłasność małżeńską
+musi trwać przez cały rok podatkowy
+złożenie wniosku do Naczelnika US.
Podatek naliczony w imię obojga małżonków- jest to podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Jest to korzystne gdy jest duża dysproporcja zarobkowa między małżonkami(jeden z nich zarabia bardzo dużo).
PODSTAWY OPODATKOWANIA:
- Kumulacja dochodów-Art.9- jakie dochody uzyskałam w trakcie roku podatkowego.
-Źródła przychodów- Art.10- wskazane są źródła dochodów, aby wiedzieć jakie są skumulowane dochody.
Źródła:
+dochody ze stosunku pracy
+emerytura lub renta
+działalność wykonywana osobiści
+działalność gospodarcza(pozarolnicza)
+działy specjalnej produkcji rolnej
+przychody z najmu i dzierżawy
+przychody z kapitałów pieniężnych
+odpłatne zbycie nieruchomości lub rzeczy
+inne źródła przychodów
-Art.12 i nast.- objaśniają jak ustawodawca rozumie szczegółowo źródła przychodów.
Przychody ze stosunku pracy (art.12) to:
+wynagrodzenie zasadnicze
+wynagrodzenie za godziny nadliczbowe
+dodatki np. za szkodliwość pracy
+nagrody
+ekwiwalent za niewykorzystany urlop
+świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika
+wartość innych nieodpłatnych świadczeń
Przychody z działalności wykonywanej osobiście (art.13) to:
+działalność artystyczna
+działalność literacka
+działalność naukowa
+działalność trenerska
+działalność oświatowa i publicystyczna
+konkursy
+działalność w zakresie uprawiania sportu
Działalność gospodarcza (art.14) to:
-działalność prowadzona przez przedsiębiorcę
-źródła przychodów to- kwota należna (np. faktura) choćby nie została faktycznie otrzymana
KTO NIE JEST PRZEDSIĘBIORCĄ (art.5b):
[przesłanki te muszą być spełnione łącznie]
- kto nie ponosi odpowiedzialności zlecającego
- pod kierownictwem, w miejscu i w czasie wskazanym przez zlecającego
- jeżeli nie ponosi się ryzyka prowadzonej działalności
KAPITAŁY PIENIĘŻNE (art.17):
- to odsetki (oprocentowanie) uzyskiwane od środków zgromadzonych na rachunku bankowym.
Np: mam 10.000zł i dostaję 550zł po oprocentowaniu na rok i minus podatek
Oprocentowanie dłużnych papierów wartościowych:
Dłużne papiery wartościowe to np. obligacje
Inne źródła przychodów: (art.20)
- przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych
- oprocentowanie na źródła nieujawnione- 75% stawka oprocentowania w ciągu 14 dni
Pokrycie- na swój majątek musimy mieć!
KOSZTY (art.22)- to wszystkie nakłady poczynione w celu przychodu.
Rodzaje kosztów:
1. Koszty generalne- my mówimy, że coś jest kosztem, a organ że nie jest, albo jest; kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów.
2. Koszty zryczałtowane- ustawodawca określa co jest a co nie jest kosztem i w jakiej wysokości. Np. : koszty związane ze stosunkiem pracy- 111zł25gr/miesięcznie; Np. : koszty procentowe zryczałtowane dla twórców- 50%.
DOCHÓD (art.9)- przedmiot opodatkowania
ULGA (art.26)- obniża ona- redukcja obciążenia; np. : wychowanie dzieci, internet(760zł na rok), wydatki na cele rehabilitacyjne.
ZWOLNIENIA OD PODATKU (art.21)- np. renty przyznane inwalidom wojennym
PODSTAWA OPODATKOWANIA- konkretyzacja w przypadku dochodu np. 120.000 i 10.000zł na miesiąc to podstawa opodatkowania.
PROGRESJA:
Zasadą opodatkowania dochodu jest:
PROGRESJA- określana jest w skali podatkowej (zbiór wszystkich stawek dla danego podatku).
Np. : dla podatku PIT skala podatkowa dla roku 2009 r. wynosiła:
Czy jesteśmy pod czy nad progiem?
85.528zł PRÓG bo od tego zależy nasza sytuacja podatkowa
Ile osiągam w skali roku? mniej czy więcej?
1. Jeżeli jestem pod progiem:
-80.000zł, 60.000zł, 40.000zł
-to skala mojego opodatkowania wynosi 18%
-556zł- kwota wolna od podatku już jest jeżeli tyle na miesiąc ma się
2. Jeżeli jestem nad progiem:
- płacimy 14.839zł2gr jako "bonus" za samo przekroczenie progu
- dodatkowo 32% od nadwyżki ponad próg
Np. : 120.000zł rocznie mam, czyli około 35.000zł ponad próg jestem i tą kwotę 35.000zł obciążamy o 32%
I to jest właśnie progresja ;)
PODATEK LINIOWY:
PROPORCJONALNY- jest jedna stawka procentowa, która nie wzrasta wraz ze wzrostem.....
1) czysty przychód--> nie ma kosztów
2) dochód
np.: - podatek liniowy w czystym przychodzie- emerytury i renty- obciążone są stawą %
- podatek belki- 19% od przychodów kapitalnych na rachunku bankowym; płatnikiem jest bank
- obligacje- też 19%
np. : - podatek liniowy w dochodzie- np. odpłatne zbycie papierów wartościowych
[Lewar- nabywam, ale nie swoimi pieniędzmi]
- działalność gospodarcza-19% i dochody nie wchodzą w progresję, nie rozlicza się odrębnie, nie korzystam z ulg, nie mogą korzystać z kwoty wolnej od podatku, nie mogę wspólnie rozliczać się z małżonkiem
- Podatek dochodowy od osób fizycznych- zaliczkujemy (art.38) po co jest:
a) z punktu widzenia dyscypliny podatnika
b) aby zasilać regularnie budżet
Zeznanie podatkowe (art.45)- podatnik jest zobowiązany do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym złożyć zeznanie roczne = deklarację PIT i zapłacić podatek. Powinni zapłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym wynikającym z zeznania rocznego, a kwotami zaliczek na podatek dochodowy, wpłaconymi w trakcie roku podatkowego.
WYKŁAD NR. VI
CIT:
[ustawa z dnia 19 II 1992 r. o podatku pochodowym od osób prawnych]
Adresat CIT (art.1):
1. osoby prawne:
+ typu kapitułowego- np. spółka zoo, akcyjna
+ osoby typu fundacyjnego
+ typu członkowskiego np. : partie policyjne
2. jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej
+ podmioty finansów publicznych np. : zakład budżetowy
3. spółki kapitałowe organizacji
+spółka organizacji
PODATKOWA GRUPA KAPITAŁOWA:
- to zbiór minimum 2 spółek kapitałowych, aby powstała:
+odpowiedni poziom kapitałowy (1 milion zł)
+jedna z nich musi być dominująca 95% mieć
+żadna nie może posiadać zaległości podatkowych
1. zawierają w formie aktu notarialnego umowę
2. do Naczelnika Urzędu Skarbowego składają o rejestrację grupy i on się albo zgadza albo nie.
Rodzaje przychodów, do których ustawa ta nie ma zastosowania: (art.2):
- do działalności rolniczej
- do działalności leśnej
- do czynności które nie mogą być objęte .....
Polskim rezydentem kredytowym- jest osoba posiadająca siedzibę lub zarząd,
- siedziba- formalna
- zarząd- faktyczna
Rezydent- ma nieograniczony obowiązek podatkowy.
Zasada źródła- nie posiadają ani siedziby, ani zarządu; płaci podatki tylko od uzyskanych dochodów jeśli nie został uznany za rezydenta.
Zwolnienia podmiotowe od CIT'u:
1. Skarb Państwa
2. Jednostki samorządów terytorialnych (województwa, powiaty, gminy)
3. Narodowy Bank Polski
4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
5. Agencje Rządowe (np. Agencja nieruchomości rolnych)
Przedmiot opodatkowania CIT (art.7)- to dochód- nadwyżka sumy przychodów nad kosztami uzyskania.
Źródła przychodów-(art.12)otrzymane pieniądze lub wartości pieniężne.
Koszty (art.15)- to wszelkie nakłady w celu uzyskania przychodów.
Amortyzacja- to rodzaj kosztów, to zużycie;
(art.16)- przedmiotem amortyzacji są:
+ budynki
+ maszyny
+ środki transportu
Podstawa opodatkowania- jakaś wartość kwotowa,
Np. : 100.000zł na rok, nakładamy jedną stawkę proporcjonalną(liniową) wynoszącą 19%
Mechanizm zaliczkowania w CIT:
- zapewnia stały przepływ pieniędzy
- podatnik musi złożyć deklarację roczną, w której wyliczamy należny podatek, wymieniamy dochody, wpłacamy podatek.
CIT- do końca marca składamy.
ZRYCZAŁTOWANY PODATEK DOCHODOWY OD NIEKTÓRYCH PRZYCHODÓW OSIĄGANYCH PRZEZ OSOBY FIZYCZNE- ustawa z dnia 20 XI 1998 r.
- ustawa w/w reguluje:
+ ryczałt
+ osoby fizyczne
+ przychód
- opodatkowanie przychodów poza progresją
Rodzaje aktywności dla formy zryczałtowanej:
[obszary osób fizycznych]:
1. pewne obszary działalności gospodarczej
2. dzierżawa i najem
3. przychody uzyskane przez osoby duchowne
TRYBY:
1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
2. Karta podatkowa
3. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych
RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH:
- wymaga dla swojej skuteczności
- przychody ewidencjonowane- muszą założyć książkę przychodów
- ustawodawca nakłada na nie limit- max. 150 tys. euro
- co miesiąc wpłaca się zaliczki i zeznanie roczne pod koniec roku
Stawki- powiązane są z zawodami/profesjami
+ stawka 17%- pośrednictwo sprzedaży pojazdów mechanicznych; wynajem samochodów osobowych; usługi parkingowe
+ stawka 8,5%- przychody z działalności gastronomicznej, usługi związane z prowadzeniem przedszkoli, prowizja od kolportera prasy.
+ stawka 5,5%- działalność wytwórcza lub robót budowlanych
+ stawka 3%- działalność rybaków morskich
KARTA PODATKOWA:
- nie ma limitu kwotowego, ale są określone profesje, które mogą z niej brać udział
- nie prowadzi się książki
- nie musze płacić zaliczek
- nie musze składać żadnej deklaracji
- zazwyczaj profesje rzemieślnicze
- organ wydaje decyzję konstytutywną- tworząca zobowiązanie podatkowe
- Przykładowe profesje: ślusarz, rusznikarz, kowal, zegarmistrz, szklarz, tapicer, kołodziej, bednarz, koszykarz, krawiec, fryzjer, taksówkarz.
- co miesiąc wpłacam tyle samo, odgórnie oznaczoną kwotę
- można ten sposób płacenia wybrać, ale nie musi.
ZRYCZAŁTOWANY PODATEK DOCHODOWY OD PRZYCHODÓW OSÓB DUCHOWYCH:
- w ciągu 14 dni od bycia duchowym trzeba zgłosić do Naczelnika Urzędu Skarbowego i on ustala wysokość wpłaty w formie kwotowej, którą musi płacić kwartalnie, jej wysokość jest uzależniona od ilości mieszkańców.
PODATKI OBROTOWE:
- VAT
- Akcyza
- Podatek od czynności cywilno-prawnych
OBRÓT- wartość transferu- usług lub towaru
USTAWA 11 III 2004 r. - O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG:
CECHY (VAT albo podatków obrotowych):
1. Pośredni charakter- oznacza- kto inny jest podatnikiem VAT, a na kim innym spoczywa ekonomiczny ciężar podatku, np. : perfumy- 1000zł cena netto- wartość ekonomiczna; 22%-220zł do Urzędu Skarbowego musi wpłacić podatnik; 1220zł- to cena brutto.
2. Powszechność- formalnie podatnikami SA wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, nie ważne czy mały czy ogromny przedsiębiorca.
3. Skuteczny- dociera do szarej strefy(na czarno); VAT i akcyza są dwoma głównymi filarami dochodów państwowych
4. Wielofazowość- opodatkowanie VATem występuje na każdym etapie obrotu.
5. Aspekt cenotwórczy- jeżeli by podwyższono VAT to ceny też by wzrosły.
PODATNIK (art.15)- mogą nim być osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej o ile prowadzą działalność gospodarczą.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA (art.15)- tworzy obowiązek podatkowy bez względu na rezultat tej działalności; w tym jest ukryte ryzyko działalności gospodarczej. Działalność producenta, handlu, notariuszy- podlega obowiązkowi podatkowemu. Czynność została wykonana jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.
ZWOLNIENIE PODMIOTOWE (art.113)- mały przedsiębiorca (poniżej 50.000zł na rok 2009 miał obrót). Do Urzędu Skarbowego trzeba zgłosić, że chce skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. W jego przypadku nie będzie musiał nakładać VATu na sprzedaż towaru.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA (art.5):
1. odpłatna dostawa towaru
2. odpłatne świadczenie usług
3. eksport towarów poza granice unii europejskiej
4. import towarów spoza UE
5. wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru (import z UE)
6. wewnatrzwspólnotowa dostawa towaru (eksport do UE)
W/W CZYNNOŚCI/PRZEDMIOTY PODLEGAJĄ:
-podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego czy zostały dokonane z zachowaniem warunków prawa podatkowego
CZYNNOŚCI KTÓRE NIE PODLEGAJĄ UREGULOWANIU W USTAWIE:
1. czynność, która nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy
2. zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części
WYKŁAD NR. VII
OBRÓT- (art.29 ustawy o podatku od towarów i usług)- to kwota należna z tytułu sprzedaży towarów i usług.
Sprzedaż opodatkowana Towary
Usługi $ -cena netto obrót
Perfumy 1000zł sprzedaż opodatkowana 1220zł- cena brutto
Wartość ekonomiczna podatek 22% od 1000zł to 220zł za tyle sprzedaje
Obrotu
220zł- to VAT NALEŻNY- pojawia się przy sprzedaży opodatkowania, uzyskiwany jest na podstawie stawek.
STAWKI VAT'U NALEŻNEGO:
1. Podstawowe- 22%
2. Preferencyjne(obniżone)- 7%, 3% lub 0%
Cel stawki preferencyjnej- to rodzaj ochrony państwa dla przedsiębiorcy sprzedającego przed konkurencją.
Przykłady towarów, które mogą mieć stawki preferencyjne:
7%- ziemniaki, zboże, produkty roślinne, warzywa, drewno opałowe, produkty rybne, pieczywo, pasza dla zwierząt, itp.
3%- prasa, książki; Minister Finansów może w rozporządzeniu przewidzieć jakie produkty będą miały stawki 3%.
0%- eksport.
PRAWO DO ROZLICZENIA VAT'U- to prawo przedsiębiorcy do pomniejszania VAT należny o VAT naliczony.
Dokonuje sprzedaży opodatkowanej
Przedsiębiorca Jak sprzedam- VAT należny ; z ceny brutto.
Wcześniej Przedsiębiorca robi zakupy potrzebnych towarów, które muszą być ściśle związane ze sprzedażą, np.:
+ korki
+ flakony na każdy produkt wystawiane są FAKTURY
+ nakrętki
+ etykiety
I po opłaceniu faktur mamy cenę brutto; przy zakupie jest VAT naliczony dla przedsiębiorcy.
Co miesiąc przedsiębiorcy robią zestawienia: np.:
ZAKUPY |
SPRZEDAŻ |
VAT naliczony Np.: 50 zł za korki 100 zł za flakony 20 zł za nakrętki 50 zł za etykiety |
VAT należny Np.: 220 zł |
Prawo do rozliczenia VAT'u- przedsiębiorca sumuje ile np. w wymiarze miesiąca ma i od VAT'u należnego odejmuje VAT naliczony (bo przecież już go opłacił kupując towary) i tyle ile wyjdzie opłaca.
Prawo do rozliczenia VAT'u oparte jest o samo wymiar najczęściej do 25 dnia miesiąca kolejnego po miesiącu rozliczeniowym należy wpłacać nadwyżki.
Nadwyżka VAT'u naliczonego przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, lub można - roszczenia o zwrot VAT'u.
Nadwyżka może powstać gdy VAT'u naliczonego jest więcej niż VAT'u należnego.
FAKTURA- (art.106 ustawy o podatku od towarów i usług)- to główny dokument o charakterze księgowym; to dokument sprzedaży, rodzaj rachunku zawierający szczegółowe dane o transakcji.
Zawiera:
-cenę netto
- cenę netto
- VAT należny
KASY FISKALNE (art.111)- cel- ewidencja obrotu, pomiędzy profesjonalnym przedsiębiorcą, a konsumentem.
F F F
Producent 1000zł 1586zł 1830zł
Hurtownik Detalista Konsument
PRODUCENT:
-Np. perfumy- 1000zł- to cena ekonomiczna, cena netto- wartość wyprodukowania
-Producent musi naliczyć do tych 1000zł VAT należny czyli 22%-220zł.
-Płaci do Urzędu Skarbowego podatek- 220zł.
-I teraz wyszła cena brutto- 1220zł.
HURTOWNIK:
-1000zł- wartość ekonomiczna
-300zł- marża
-cena netto- 1300zł
-VAT należny- 286zł (22% od ceny netto)
-cena brutto- 1586zł (cena netto + VAT należny)
- VAT naliczony- 220zł
-66zł płaci hurtownik do Urzędu Skarbowego (czyli od VAT'u należnego - VAT naliczony; 286-220)
DETALISTA:
-wartość ekonomiczna 1300zł
-VAT naliczony 286zł
-marża 200zł
-netto- 1500zł
-VAT należny-330zł
-brutto-1830zł
- 330zł-286zł=44zł- wpłata do organu podatkowego
KONSUMENT:
-na nim spoczywa cały ciężar opłacenia towaru
-płaci cenę 1830zł
CECHY VAT'U:
1. obrotowy
2. wielofazowy (ukazuje to powyższy rysunek producent-hurtownik-detalista-konsument)
3. pośredni
4. neutralny dla podatnika
AKCYZA: -[ Ustawa z 6 XII 2008 r. o podatku akcyzowym]
- zwana jest- uzupełnieniem dla VAT'u
- to podatek konsumpcyjny obciążający wewnatrzkrajową konsumpcję, którą nakłada się obok VAT'u.
Cena netto + VAT + Akcyza (dla konsumenta dla pewnych typów towarów)= cena brutto
Towary akcyzowe/ dzielimy na 4 grupy:
1. towary luksusowe (jachty, samochody, perfumy)
2. towary szkodliwe dla zdrowia (papierosy, towary tytoniowe)
3. towary powodujące patologie społeczne (alkohole)
4. towary powodujące zniszczenie środowiska naturalnego (paliwa)
Cel akcyzy- głównym jej celem jest cel fiskalny, czyli zasilenie budżetu państwa.
Stawki akcyzy- są w większości zharmonizowane i w części niezharmonizowane.
- w ustawie określane są, mają charakter procentowy oraz dużo jest kwotowych.
Podatnik akcyzy- to przedsiębiorca, który dokonuje sprzedaży opodatkowanej, czyli albo producent, albo sprzedawca albo importer.
Podstawa opodatkowania- jest określona ilość produktów akcyzowych. Np. za 1000 szt. Papierosów- jest 300zł stawki.
Naczelnik Urzędu Celnego- organ, którego obowiązkiem jest dokonywanie wymiaru i poboru podatku akcyzowego, np. wydaje znaki akcyzowe np. banderole na wódkę. Wydaje on banderole po uiszczeniu zaliczki przez przedsiębiorcę.
Dyrektor Izby Celnej- jest organem odwoławczym do NUC.
PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNO-PRAWNYCH: (PCC)
- ustawa z 9 IX 2000 r. o podatku od czynności cywilno-prawnych
- cel- opodatkowanie czynności cywilno-prawnych dokonywanych prze nie-profesjonalistów.
-Jeśli w danej transakcji jest VAT- to nie ma PCC, a gdy nie ma VAT'u to wówczas jest PCC. PCC wypełnia lukę.
ART. 1- podatkowi PCC podlegają:
a) czynności cywilno-prawne:
+umowa sprzedaży (rzeczy, praw majątkowych)
+umowy pożyczki
+ustanowienie hipoteki
+zawarcie umowy spółki
b) przedmiotem opodatkowania są również zmiany tych umów, o ile powodują one podwyższenie wartości tych umów
c) orzeczenia sądów oraz ugody- o ile wywołują takie same skutki jak umowy
- Nie podlegają podatkowi czynności cywilno-prawne, jeśli co najmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem VAT.
- Nie podlega PCC sprzedaż ruchomości, jeśli podstawa opodatkowania nie przekracza 1.000zł
Obowiązek podatkowy- spoczywa na określonej stronie danej transakcji, czyli ustawodawca sam określa, która strona ma płacić PCC.
Np. : obciąża kupującego, biorącego pożyczkę.
Podstawa opodatkowania- art.6- jest nią wartość rynkowa przedmiotu transakcji; wartość rynkowa uwzględnia przeciętne ceny (w danym kraju itp.)
Stawki- mają charakter procentowy w większości
+ stawka 2% od sprzedaży nieruchomości
+ inne to 1%
+ pożyczka 2%
Podatnikiem- jest strona, jest on zobowiązany złożyć deklarację podatkową i opłacić musi podatek w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
23