Zajęcia za 11.04.
T. IV
Tworzenie produktu turystycznego. Rola informacji
i promocji
1. Pojęcie produktu turystycznego.
2. Rodzaje imprez turystycznych.
3. Etapy organizacji imprezy turystycznej
4. Programowanie imprezy turystycznej
5. Informacja dla turysty indywidualnego
6. System informacji turystycznej
Bibliografia:
1. Kruczek Z., Obsługa ruchu turystycznego, PRKSENIA
Kraków 2006.
2. Meyer B., Obsługa ruchu turystycznego, PWN Warszawa 2006.
3. Merski J., Informacja turystyczna, WSE Warszawa 2002.
1. Pojęcie produktu turystycznego
W oparciu o literaturę przedmiotu można przyjąć, że produkt
turystyczny to zbiór zarówno dóbr i usług nabywanych przez turystów,
jak i walorów turystycznych, z których korzystają, a które są dla nich
szczególnym przedmiotem zainteresowania. Walory w tym przypadku
stanowią właściwy cel wyjazdów turystów, są atrakcją przyciągającą
do konkretnego miejsca i zespolone razem z dobrami i usługami tworzą
jednolity produkt turystyczny.
Produkt turystyczny oferowany przez przedsiębiorstwa turystyczne
ma dwojakie znaczenie:
• w wąskim znaczeniu pojęcie to obejmuje walory turystyczne, a
zatem różnego rodzaju atrakcje w postaci walorów naturalnych
środowiska przyrodniczego oraz walorów krajoznawczych
przyciągających turystów, a reklamowanych przez
przedsiębiorstwa;
• szerokie znaczenie obejmuje obok walorów turystycznych
(podstawowy produkt turystyczny) także cały zestaw dóbr i usług
umożliwiających turyście przybycie do miejsca występowania
atrakcji turystycznych, pobyt i ich wykorzystanie.
Wyróżnia się wiele kategorii produktów turystycznych, w oparciu
o charakterystyczne elementy określające jego istotę. Są to następujące
produkty turystyczne:
¾ usługa (pojedyncza usługa np. gastronomiczna, przewodnicka);
¾ impreza (zestaw kilku usług lub usług dóbr materialnych
oferowanych przez organizatorów turystyki lub agentów
¾ miejsce (region, powiat, miejscowość, park narodowy itd.).
¾ obiekt (szczególny rodzaj produktu turystycznego - miejsce.
¾ szlak (kolejny szczególny przypadek produktu turystycznego –
miejsce);
¾ wydarzenie (charakteryzuje się dużą spójnością tematyczną,
organizacyjną oraz konkretnym umiejscowieniem w czasie i
przestrzeni).
¾
rzecz - może funkcjonować samodzielnie, lecz zazwyczaj jest
tylko dodatkiem do wymienionych produktów.
Produkty turystyczne dzielimy na produkty proste, do których należą:
pojedyncza usługa lub rzecz (ew. obiekt), oraz produkty złożone, np.
produkt turystyczny impreza.
2. Rodzaje imprez turystycznych
Przez
imprezę turystyczną rozumie się, co najmniej dwie usługi
turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną, jeżeli
usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo, jeżeli
program przewiduje zmianę miejsca pobytu.
W literaturze przedmiotu spotyka się wiele klasyfikacji imprez
turystycznych. W zależności od przyjętego kryterium można wyróżnić:
¾ imprezy krajowe lub zagraniczne;
¾ imprezy wyjazdowe lub imprezy przyjazdowe;
¾ imprezy własne (gdy o rodzaju, liczbie i jakości elementów
budujących własne preferencje biura, lub imprezy zlecone);
¾ imprezy grupowe;
¾ imprezy indywidualne;
¾ imprezy pobytowe;
¾ imprezy objazdowe;
¾ imprezy pobytowo-objazdowe;
Do specyficznych typów imprez turystycznych zalicza się:
¾ imprezy fakultatywne, będące uzupełnieniem oraz
urozmaiceniem podstawowego programu imprezy;
¾ imprezy lokalne (cykliczne), które są imprezami własnymi biura,
mającymi stały termin i program;
¾
imprezy typu study tour, mają charakter imprez promocyjnych,
organizowanych dla różnych grup: dziennikarzy, agentów
prowadzących sprzedaż imprez, gestorów bazy noclegowej i
żywieniowej, przewoźników;
3. Etapy organizacji imprezy turystycznej
Samodzielna organizacja imprezy turystycznej wymaga od
potencjalnych turystów nie tylko zaangażowania czasu w przygotowanie
wyjazdu turystycznego, ale również wiedzy (i umiejętności jej zdobycia)
dotyczącej różnych aspektów planowanego wyjazdu, w tym przede
wszystkim miejsca docelowego, gdzie istotne informacje obejmują m.
in.:
¾ dostępność bazy noclegowej i gastronomicznej;
¾ możliwość dojazdu;
¾ sposób komunikacji na danym obszarze;
¾ atrakcje turystyczne;
¾ ceny;
¾ zasady prawne;
¾ panujące obyczaje;
¾ sposoby płatności.
Organizacja imprezy przez organizatora turystyki obejmuje cztery etapy.
A. Przygotowanie
¾ planowanie:
-
pomysł;
-
diagnoza
osobnicza;
-
diagnoza
środowiskowa;
¾ programowanie;
¾ kalkulacja
¾ zamawianie świadczeń.
B. Sprzedaż
¾ opracowanie koncepcji reklamy;
¾ przygotowanie komunikatów wprowadzających imprezę do
sprzedaży;
¾ prowadzenie sprzedaży.
C. Realizacja
¾ odprawa i wyjazd uczestników;
¾ realizacja świadczeń zgodnie z programem;
¾ powrót uczestników.
D. Rozliczenie
Głównym i najważniejszym etapem organizacji imprezy
turystycznej jest faza przygotowania. Właściwa realizacja tego etapu
decyduje bowiem o tym, czy impreza turystyczna znajdzie
zainteresowanie na rynku turystycznym, a przede wszystkim wśród
docelowego segmentu, do którego ma zostać skierowana, i czy
przyniesie zamierzone rezultaty ekonomiczne.
Wstępny etap fazy przygotowania obejmuje planowanie imprezy,
podczas którego podstawowe znaczenie ma znalezienie pomysłu na
rodzaj imprezy (uwzględniające główny cel imprezy, np.: wypoczynek,
poprawę stanu zdrowia, zwiedzanie, aktywne spędzenie czasu wolnego),
którą biuro chce zorganizować.
4. Programowanie imprezy turystycznej
Programowanie imprezy turystycznej jest najważniejszym
zadaniem stojącym przed biurem w całym procesie tworzenia produktu.
Tworząc program imprezy, należy kierować się pewnymi zasadami,
które można określić następująco:
• cel imprezy;
• program;
• termin imprezy;
• rodzaj transportu.
Cel imprezy
Odpowiadając sobie na to pytanie musimy zdefiniować:
• czy impreza będzie miała charakter imprezy objazdowej,
pobytowej, czy też będzie połączeniem tych dwóch form, czyli
pobytowo-objazdową.
• dla kogo ta impreza będzie przeznaczona; czy dla określonej
grupy wiekowej (np. młodzież), czy też będzie sprzedawana jako
pobyty rodzinne.
• do kogo będzie kierowana oferta, czy do bogatego klienta, czy też
do średniozamożnego.
Program imprezy
W imprezach o charakterze pobytowym podstawowym celem
wyjeżdżających jest wypoczynek, w związku z tym program powinien
być ograniczony do minimum. Klienci natomiast powinni mieć
możliwość, w zależności od zainteresowań i zasobności portfela,
kupienia imprez fakultatywnie.
Termin imprezy
Przy ustalaniu terminu należy kierować się następującymi zasadami:
• imprezy pobytowe organizowane w cyklu tygodniowym powinny
zaczynać się w soboty;
• początek turnusów wypoczynkowych powinien być dostosowany
do terminu zakończenia roku szkolnego;
• szczególną uwagę należy zwrócić przy ustalaniu terminów imprez
świątecznych;
• imprezy w okresie świąteczno-noworocznym często organizowane
są w dwóch terminach, pierwszy obejmuje okres świąt, drugi okres
sylwestra;
• imprezy - zarówno typowo objazdowe, jak i pobytowe - powinny
rozpoczynać się w terminach korzystnych dla młodzieży;
• wycieczki szkolne powinny być planowane w środku tygodnia.
Rodzaj transportu
Organizatorzy imprez indywidualnych i grupowych mają do
dyspozycji następujące rodzaje transportu:
• transport samochodowy, autokary w turystyce grupowej i
samochody osobowe w turystyce indywidualnej;
• transport lotniczy, samoloty rejsowe bądź czarterowe;
• pociągi rozkładowe;
• promy i statki pasażerskie.
Rodzaj transportu powinien być dostosowany do standardu pozostałych
świadczeń.
5. Informacja dla turysty indywidualnego
Informacja to treść wiadomości przekazywanej od nadawcy do
odbiorcy, wyrażona w odpowiednim języku, czy kodzie. Informacja
turystyczna to zarówno przekaz wiadomości, jak i zespół działań,
przyczyniających się do sprawnego przemieszczania turystów w czasie i
przestrzeni, ułatwiających optymalne wykorzystanie walorów
turystycznych oraz bazy dostępnej dla turystów.
Występują również informacje formalne (biuro podróży, foldery)
oraz nieformalne (własna wiedza i obserwacje).
Informacja turystyczna może być świadczona turystom w formie:
wydawniczej;
medialnej;
osobowej.
Z. Kruczek i B. Walas porównują informację turystyczną do
systemu nerwowego turystyki lub do witaminy, która umożliwia jej
rozwój. By być użyteczną, informacja turystyczna powinna być:
¾ merytoryczna - treść informacji powinna być dostosowana do
zagadnień będących przedmiotem zainteresowania określonych
grup użytkowników;
¾ pełna - o różnym stopniu szczegółowości i dostosowana do
oczekiwań użytkowników;
¾ selektywna - system informacji powinien umożliwiać budowanie
łatwych i precyzyjnych zapytań oraz skutecznie odnajdywać
informację;
¾ prawdziwa - od tego zależy wiarygodność całej bazy danych;
¾ aktualna - informacja zdezaktualizowana jest tak samo oceniana
jak informacja nieprawdziwa;
¾ łatwo dostępna - poprzez rozbudowaną sieć punktów informacji
czynnych całą dobę, dostęp do informacji w kilku językach;
¾ jednoznaczna - nie budząca wątpliwości;
¾ zrozumiała - łatwo przyswajalna przez odbiorcę;
¾ prezentowana w interesujący sposób - przyczynia się do tego
świadczenie jej w różnych formach, np. poprzez dźwięk, obraz,
animację, tekst.
6. System informacji turystycznej
W szerokim ujęciu informację turystyczną rozumiemy jako:
uporządkowany zbiór danych, służący organizatorom i
konsumentom usług turystycznych, obejmujący:
o
walory turystyczne;
o
zagospodarowanie i usługi turystyczne;
o
produkty turystyczne.
system obejmujący sieć centrów i punktów informacji
turystycznej;
metodologię gromadzenia, przetwarzania, weryfikowania i
udostępniania danych;
Informacja turystyczna powinna tworzyć system informacji
turystycznej obejmujący jednolitą organizację następujących
procesów, procesów m. in.: zbierania, gromadzenia, przetwarzania i
upowszechniania informacji. Najczęściej rozważania o informacji
turystycznej skupiają się na bazie danych, jej pełności, aktualności i
strukturze. Ważne są także: finansowanie, organizacja przepływu
informacji oraz kadra, od której zależy poprawność przeprowadzania
wszystkich procesów informacyjnych.
System informacji turystycznej powinien działać w oparciu o Polską
Organizację Turystyczną, a w przypadku rozwiązań regionalnych
koordynatorem działań powinny być Regionalne Organizacje
Turystyczne.
Do podmiotów tworzących system informacji turystycznej zalicza
się:
¾ przedsiębiorstwa turystyczne;
¾ administracje rządową szczebla wojewódzkiego;
¾ samorząd terytorialny (gminny, powiatowy, wojewódzki);
¾ administrację lasów państwowych oraz zarządy parków
narodowych i krajobrazowych;
¾ organizacje turystyczne i paraturystyczne;
¾ środowisko akademickie.
W Polsce, obecny system informacji turystycznej składa się z kilku
podsystemów, do których można zaliczyć:
1. Punkty i centra „it” (będące elementem promocji określonego
regionu);
2. Komputerowy system rezerwacyjny CRS (połączenie się z
Internetem daje możliwość zdobycia podstawowej
wiedzy turystycznej - drogie dla małych firm);
3. Komputerowy system informacji turystycznej KSIT (czynne 24
godziny na dobę i dające podstawowe informacje w kilku
językach bezobsługowe kioski turystyczne);
4. Internet (w systemie tym wyraźnie widać brak ścisłych
powiązań pomiędzy nadawcą a odbiorcą, co ogranicza
funkcjonalność i efektywność systemów informacji);
Znaczenie informacji w turystyce
Rosnące znaczenie informacji w gospodarce, nauce, technice i
życiu codziennym, w sposób naturalny wpływa na zwiększenie
zainteresowania tą problematyką również branży turystycznej. Zmiany
w wykorzystaniu informacji można zaobserwować począwszy od
organów administracji rządowej, kształtujących politykę turystyczną w
skali kraju, poprzez regionalne organizacje turystyczne, biura podróży,
hotele i lokalne punkty „it”, a skończywszy na oczekiwaniach turystów.
Korzyści wynikające z użytkowania prawidłowo funkcjonującego
systemu informacji turystycznej obejmują:
¾ pełniejsze wykorzystanie oferty turystycznej biur podróży, hoteli i
innych przedsiębiorstw branży turystycznej;
¾ Wspomaganie działań samorządu lokalnego związanych z
rozwojem społeczno-gospodarczym gmin lub powiatów;
¾ wykorzystanie systemu w parkach narodowych i krajobrazowych
do monitorowania ruchu turystycznego oraz zachowywania
cennych walorów przyrodniczych;
¾ wykorzystanie do zadań edukacji turystycznej;
¾ prowadzenie badań statystycznych przez pracowników
naukowych.