Chód fizjologiczny

mgr Ewa Żak

Physiotherapy&Medicine

www.pandm.org

[e-mail]

Definicja chodu

"Rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających

się na przemian fazach podporu i przenoszenia" [1]

„Fizjologiczny chód charakteryzuje się skoordynowanymi,

powtarzalnymi ruchami kończyn i tułowia, których celem jest
przemieszanie ciała w pozycji pionowej przy najmniejszym
wydatku energetycznym” – [2]

Determinanty chodu

1)

Stabilność w fazie podporu

2)

Przeniesienie stopy nad podłożem

3)

Ustawienie stopy w fazie Terminal-Swing (koniec fazy
przenoszenia)

4)

Właściwa długość kroku

5)

Zachowanie energii

1-3
stabilizacja i bezpieczeństwo
4
szybkość chodu
5
wydajność chodu

Warunki ekonomicznego chodu

Chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy osoba potrafi w

prawidłowy sposób przenosić ciężar ciała na obie kkd.



Możliwość przenoszenia ciężaru ciała do

przodu



Wymagane zakresy ruchów stawów kończyn i

kręgosłupa (wyprost i rotacja tułowia)



Dostateczna siła mm



Koordynacja ruchowa



Motywacja

Fazy chodu

1)

Faza podporu ( 60%)
f.podwójnego podporu

2)

Faza wykroku (40%)

Podfazy chodu

1. Initial contact

IC

(kontakt pięty) - moment, w którym pięta styka się z

podłożem

2. Loading response

LR

(faza amortyzacji) - położenie całej stopy i przejęcie

ciężaru ciała przez nią

3. Mid Stance

MSt

(środkowa faza podparcia) - tułów stopniowo jest

przenoszony ponad stopą do przodu

4. Terminal Stance

TS

(oderwanie pięty) - pięta się podnosi i ciężar zostaje

przeniesiony na przodostopie.

5. Pre-Swing

PSw

(przed przenoszenie) - ciężar ciała zostaje przeniesiony na

drugą stronę ciała. Kd jest odciążona i rozluźnia się w stawie biodrowym i

stawie kolanowym.

6. Initial Swing

ISw

(oderwanie palców) - stopa odrywa się od podłoża i

rozpoczyna się ruch do przodu.

7. Mid – Swing

MSw

(środkowa faza przenoszenia) - kd jest przenoszona do

przodu i wyprzedza kd podporową

8. Terminal Swing

TSw

(koniec fazy przenoszenia) - ruch uda do przodu

zostaje zahamowany, kolano prostuje się, a noga przygotowuje się do

przejęcia ciężaru ciała.

Stabilność w fazie podporu



Stopa ustabilizowana na podłożu



Zgięcie w stawie skokowym umożliwia ruch postępowy ciała

w przód



Możliwość przetoczenia stopy



Stabilność tułowia (ruch kkg)



Poczucie równowagi

1)

IC

-biodro: 25º zg., wyp./ ekscentryczna
-kolano: 0º
-st.sk.-gol.: 0º zg. grzb./ izometryczna

Główne problemy



Osłabione zginacze grzbietowe stopy.



Utrata mobilności zgięcia grzb. stopy.

Stabilność w fazie podporu

2. LR (faza amortyzacji)

- biodro: 25ºzg., wyp., rot. zew. / ekscentryczna
- kolano: 15º,zg., wyp./ ekscentryczna
- st.sk.-gol.: 10º zg. podesz., wyp./ ekscentryczna

Główne problemy:



Przeprost w stawie kolanowym.



Miednica skierowana do tyłu.



Utrata kontroli osi w k. dolnej.



Niedostateczne przeniesienie ciężaru ciała na kd

3.Mid Stance MSt (środkowa faza podparcia)

- biodro: 0º, odwodz. /koncentryczna
- kolano: 0 º, wyp. /ekscentryczna
- st.sk.-gol.: 5 º zg. grzb., zg. podesz./ ekscentryczna

Główne problemy:



Objaw Trendelenburga.



Przeprost w stawie kolanowym.



Brak dostatecznego przeniesienia ciężaru

Stabilność w fazie podporu

4.Terminal Stance TS

-biodro: 20º, wyp., rot. wew.
-kolano: 0 º
-st.sk-gol: 10 º zg. grzb./koncentryczna

Główne problemy:



Brak mobilności w st. biodrowym, w górnym st. skokowym i st. palców.



Osłabienie m. trójgłowego łydki.

Przeniesienie stopy



Odpowiednie zgięcie i st.sk-g, kolana i biodra kd w wymachu



Stabilność w fazie podporu



Odpowiedni układ st.biodrowego i miednicy w pozycji stojącej

Przeniesienie stopy

5. Pre - Swing PSw (przed przenoszenie)

- biodro: 0º, zg. /koncentryczna
- kolano: 40 º, zg. /koncentryczna

- st.sk.-gol.: 20 º zg. podeszwowe

Główne problemy:



Niedostateczne przeniesienie ciężaru na nogę podporową po drugiej stronie.



Miednica skierowana w tył i w górę.

6. Initial Swing ISw (oderwanie palców)

- biodro: 15 º, zg. /koncentryczna
- kolano: 60 º, zg. koncentryczna
-st.sk.-gol.: 10 º zg. podesz., zg. grzb. /koncentryczna

Główne problemy:



Osłabienie zg. grzb. stopy.



Brak zawieszenia kończyny dolnej na mięśniach tułowia

Przeniesienie stopy

7. Mid – Swing MSw (środkowa faza przenoszenia)



Noga jest przenoszona do przodu i wyprzedza nogę podporową.



- biodro: 25º, zg. /koncentryczna



- kolano: 25 º, zg. /koncentryczna



- st.sk.-gol.: 0 º, zg. grzb. /izometryczna

Główne problemy:



Miednica skierowana w tył i w górę.



Szuranie stopą

Ustawienie stopy w końcowej

fazie przenoszenia

8. Terminal Swing TSw

Ruch uda do przodu zostaje zahamowany, kolano prostuje się, a noga przygotowuje się

do przejęcia ciężaru ciała.

- biodro: 25º, zg.

- kolano: 0 º, zg. /ekscentryczna
-st.sk.-gol.: 0 º zg. grzb. /izometryczna

Główne problemy:



Brak selektywnego zg. grzbietowego stopy.



Utrata mobilności w górnym stawie skokowym.



Ograniczenie elastyczności mięśni kulszowo-goleniowych.

Ustawienie stopy w końcowej

fazie przenoszenia



Neutralne ułożenie pięty (valgus/ varus)



Przygotowanie stabilizacji biodra i kolana



Zgięcie grzbietowe stopy



Stabilność w fazie podporu



Przeniesienie stopy

Długość kroku

Uzależniona jest od :

- wyprostu w st.kolanowym w wyniku wymachu

- wyprostu w st.kolanowym po przeciwnej stronie ciała w fazie podporu

- odpowiedniego zgięcia w st.biodrowym

- odpowiedniego wyprostu w st.biodrowym po przeciwnej stronie ciała

- rotacji miednicy w pł.poprzecznej
- stabilności w fazie podporu
- przeniesienia stopy

Zachowanie energii

Chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy pacjent potrafi w prawidłowy sposób

przenosić ciężar ciała na obie kończyny.

Dodatkowo :

- jak najmniejsze obciążenie stawów

- optymalizacja środka ciężkości
- prawidłowa praca mięśni (przekazywanie energii między segmentami, mięśnie jako

liny – więzy, zachowanie energii w czasie, praca wydłużenie-skurcz-skrócenie)

- amortyzacja drgań i zderzeń z podłożem

Cd nastąpi …