Polityka – sens, pojęcia i płaszczyzny.

Pojęcie polityki możemy rozpatrywać w trzech ujęciach:
1). Ujęcie ogólne
2). Ujęcie szczegółowe
3). Filozoficzne(metapolityczne)
Polityka to działalność, która w zależności od ujęcia:

1). Ma na celu zdobywanie i utrzymanie oraz wykonywanie władzy. Polityka jest w tym
sensie wszechobecna i wszechogarniająca, ludzie od zawsze dążyli do zdobycia władzy.

Polityka w sensie ogólnym nie oddaje jednak całkowicie znaczenia pojęcia.
Władzę bowiem zdobywa się w różny sposób w różnych systemach politycznych: w
państwach demokratycznych(poprzez wybory), autorytarnych(zamach stanu),
totalitarnych(rewolucję).
Zdobywanie władzy różni się też od czasów historycznych, np. w starożytnym Egipcie
władzę mięli niepodzielnie despotyczni faraonowie, obecnie zaś odbył się zamach stanu.
Również medializacja polityki ma wpływ na zdobywanie władzy. Jako pierwszy tv do
wygrania wyborów wykorzystał Kennedy. Wiedza o tym, jak media mogą pomóc w
wygranej, zmienia się jednak bardzo szybko.
Na przykładzie Polski:
Kwaśniewski wygrał z Wałęsą w ‘95 r., wykorzystując w tv ‘teorię lalki barbie’, którą
przeniesiono z Ameryki(pierwszym prezydentem wykreowanym przez tę teorię był
Jimmy Carter, a dokonał tego Zbigniew Brzeziński). W Polsce roku 2005 teoria ta nie miała
już jednak zastosowania, bo kandydaci do niej nijak nie pasowali. Wobec tego starły się dwie
koncepcje nowej Polski. Ten trend też przyszedł z USA(zderzenie konserwatystów
z liberałami za Busha). W roku 2010 było jeszcze inaczej – mechanizm rywalizacji polegał na
zawiązaniu sceny politycznej wokół osoby J. Kaczyńskiego(kibicowanie, czy przegra czy
wygra).

Podobnie jak sposób zdobywania władzy, zmienia się sposób jej utrzymania.
1). Dostosowywanie polityki do zmian rzeczywistości(PO w czasie władzy do 2010 r.
opowiadała bajki o Irlandii i dobrobycie, ale kasa zaczęła się w końcu kończyć, więc te
koncepcje trzeba było zmienić i odpowiedzieć na realne problemy).
2). W utrzymaniu władzy politycznej, ważne jest utrzymanie równowagi społecznej, a więc
utrzymanie ciągłości silnego państwa(I tutaj pojawia się np. problem Unii Europejskiej, która
narusza suwerenność Polski. Jeśli EU się rozpadnie, naruszy to stabilność kraju, a ci, co do
niej Polskę włączyli, odejdą w niesławie. Również polaryzacja społeczeństwa prowadzi do
kryzysu, który narusza równowagę. Błędne decyzje polityczne również naruszają spójność
społeczną( skutkiem ich był np. podział Czechosłowacji). Decyzje na poziomie ogólnym
powinny normować grupy społeczne, wprowadzając kompromis.

2). W ujęciu szczegółowym liczy się nie tylko zdobywanie i utrzymywanie władzy. Kładzie
nacisk na jej wykonywanie. Polityka rozrosła się bowiem na różne sfery(m.in. kulturalną,
narodowościową, socjalną). Nie każdy polityk, który zdobył władzę, potrafi zająć się
wszystkimi sferami. Trudno jest wiedzę specjalistyczną wykorzystać w polityce w Polsce,
bowiem negatywne skojarzenia z polityką sprawiają, że specjaliści zostają w sferze
działalności pozapolitycznej. Ludzie uczciwi i wykształceni uciekają od polityki.

Oczekiwania polityczne społeczności wobec polityków w ujęciu szczegółowym: obywatele
chcą, by posłowie pochodzili ‘od nich’ i dla nich działali, w ich rejonie, w widocznej sferze
ich życia codziennego.
Polityka w sensie szczegółowym rozpatrywana jest nie tylko w znaczeniu państwa.
Podmiotami polityki są też ruchy społeczne, grupy nacisku, partie polityczne itd., bo one też
mają wpływ na wykonywanie władzy.

3). Metapolityka oznacza spojrzenie na politykę z dystansu, wartościująco, z tymże polityka
wywołuje skrajnie różne uczucia dla różnych stron. Ujęcie filozoficzne polityki pozwala też,
żeby inne podmioty, nie tylko politycy, zajmowali się polityką, np. politolodzy, którzy mogą
polityków oceniać. Metapolityka jest dyscypliną oceniającą politykę, ale bez aktywnego
uczestnictwa w niej. Jest intelektualną nadbudową polityki.
Płaszczyzny:
1). Wartościująca politykę
2). Formułowanie konkretnych postulatów, decyzje, zasady, jakimi kieruje się przy
podejmowaniu tych decyzji
3). Wymuszanie nacisku na politykę(to sfera społeczeństwa obywatelskiego, grupy nacisku)
4). Wyspecjalizowane instytucje(państwo buduje te org., by uchronić je od błędnych decyzji)

⇒

W Polsce instytucje zajmujące się oceną, np. media, zostały skolonizowane przez
samych polityków. Opanowano też policję, IPN, struktury CBA.

Instytucje o działalności metapolitycznej w demokracji:
1). Obywatele, tworząc społ. obywatelskie
2). Instytucje o specjalnych kompetencjach, wyposażone w odp. instrumenty, np. Sądy,
Trybunały Konstytucyjne, agencje wywiadowcze, media, ośrodki demoskopijne, fundacje,
zwłaszcza międzynarodowe, instyt. naukowe, w tym uniwersytety, ustanowione prawa,
prawa uczestników polityki(np. do istnienia opozycji), obowiązki uczestników do
pewnych zachowań, moralność społeczna i stosunek społ. do moralności.

⇒

W Polsce wyst. zjawisko schizofrenii społecznej, świadomość społeczna jest
dwutorowa.

Zakres metapolityki
Do głównych elementów metapolityki zaliczamy:
- metafizykę(teoria bytu)
- epistemologię(teoria poznania)
- aksjologię(teoria wartości)
Metapolityka zajmuje się zgodnie z tym ustanawianiem reguł gry politycznej,
kontrolowaniem statusu rządzących, regulowaniem sporów między nimi, oceną ich rządzenia.