•
Ania ma 7 lat. Już w przedszkolu wykazywała dużą niechęć do rozstania się z mamą. Teraz
rozpoczęła naukę w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Poranne wyjście do szkoły jest
gehenną dla całej rodziny. Anię boli brzuch, długo okupuje łazienkę, odwleka moment
opuszczenia domu. O swoich dolegliwościach stara się przekonać rodziców. Nie kłamie,
naprawdę źle się czuje. Jeśli uda się ją namówić do pójścia do szkoły, chce, aby mama stale
przebywała pod drzwiami klasy. Poza tymi problemami Ania jest pogodną, grzeczną
dziewczynką, ma koleżanki i lubi bawić się z dziećmi.
U Jasia rodzice nie zaobserwowali żadnych niepokojących symptomów, był
zrównoważonym, sympatycznym, wrażliwym dzieckiem. Uczęszczał do piątej klasy, był
dobrym uczniem. Pewnego dnia wrócił ze szkoły zdenerwowany, powiedział, że więcej tam
nie pójdzie. Rodzicom nie udało się zmobilizować syna do powrotu do klasy.
Małgosia zawsze miała pewne problemy w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami. Rodzice i
nauczyciele nie przykładali do tego faktu specjalnej uwagi. Uważali, że każdy ma prawo do
indywidualności i że pewnie Małgosia kiedyś z tego wyrośnie. Poza tym była bardzo
grzeczną, spokojną dziewczynką, nie sprawiała żadnych trudności wychowawczych.
Jedynym zmartwieniem mamy były poranne wyjścia córki do szkoły. Zawsze źle się czuła,
zdarzały się wymioty i biegunka, była płaczliwa i rozdrażniona. Gdy mama uległa
namowom dziewczynki i pozwoliła jej pozostać w domu, dolegliwości „cudownie” mijały.
Małgosia wolała sama spędzać czas w domu, niż wśród koleżanek.
Z Krzysiem od zawsze były problemy, był impulsywny, niepodporządkowany, nie chciał się
uczyć. Wolny czas najchętniej spędzał z kolegami na podwórku, niż w domu z rodzicami.
Teraz jest w gimnazjum. Niedawno mama została wezwana do szkoły. Poinformowano ją, że
syn od miesiąca nie uczęszcza na lekcje. Mama nie mogła w to uwierzyć - przecież
codziennie rano pakuje plecak i wychodzi z domu. Po powrocie, zapytany, opowiada, co
działo się w szkole. Gdzie i z kim w takim razie chłopiec spędzał czas, czy nie „wpadł w złe
towarzystwo”?
To tylko kilka z możliwych scenariuszy. Efekt jest zawsze ten sam – dziecko przestaje realizować
obowiązek szkolny. Jednak przyczyny tych zachowań są diametralnie różne, a co za tym idzie,
także postępowanie powinno być inne, uwzględniające etiologię zaburzenia.
Ramy tego opracowania nie pozwalają na omówienia wszystkich przyczyn, symptomów i leczenia
odmowy chodzenia do szkoły jednak najogólniej możemy wyróżnić dwie kategorie zachowań
związanych ze szkołą:
•
wagarowanie, związane z występującymi u dziecka zaburzeniami zachowania;
•
odmowę chodzenia do szkoły na podłożu nerwicowym.
Wagarowicze rzadko zdradzają lęk lub depresję, często pochodzą z dysfunkcjonalnych rodzin o
niespójnych systemach wartości. Nie przyznają się rodzicom, że opuszczają lekcje, często posługują
się kłamstwem w komunikowaniu z dorosłymi. W czasie wagarów czas spędzają przyjemnie, w
gronie znajomych.
Dzieci z drugiej grupy zaburzeń, oprócz niechodzenia do szkoły, mogą prezentować różne objawy
psychopatologiczne.
