Permutacja ciągu (1,…,n)
-ciąg złożony z tych samych liczb lecz w innej kolejności
Permutacja elementarna
– permutacja polegająca na zamianie miejsc dwóch elementów,
np. 1,2,3,4,5,6 → 1,2,6,4,5,3
Złożenie permutacji też jest permutacją.
Permutację nazywamy
permutacją parzystą
jeżeli jest złożeniem parzystej ilości permutacji
elementarnych.
Permutację nazywamy
permutacją nieparzystą
jeżeli jest złożeniem nieparzystej ilości złożeniem
permutacji elementarnych.
Przykład:
(1,2,3,4,5,6) →
(2,6,5,3,1,4)
(
2
,
1
,3,4,5,6)
(1,6,5,3,2,4)
(2,
6
,3,4,5,
1
)
(1,2,5,3,6,4)
(2,6,
5
,4,
3
,1)
(1,2,3,5,6,4)
(2,6,5,
3
,
4
,1)
(1,2,3,4,6,5)
(2,6,5,3,
1
,
4
)
(1,2,3,4,5,6)
Permutacją g ciągu (1,…,n) nazywamy permutacją odwrotną do permutacji f jeżeli złożenie g◦f = f◦g
jest permutacją identycznościową.
Tw.
Jeżeli permutacja f jest parzysta (nieparzysta) to permutacja f
-1
jest parzysta (nieparzysta).
5
1
4
6
3
2
1
2
3
4
5
6
(klocki)
1
2
3
4
5
6
2
6
5
3
1
4
{1, jeżeli (i1,…,i1) jest parzystą permutacją ciągu (1,…,n)
δ(i1,…,in)= {-1, jeżeli ciąg (i1…in) jest nieparzystą permutacją ciągu (1,…,n)
{0, jeżeli ciąg (i1,…,in) nie jest permutacją ciągu (1,…,n)
Df
. Formą wieloliniową antysymetryczną określoną na kolumnach macierzy kwadratowej A wymiary
nxn, która na kolumnach macierzy jednostkowych przyjmuje wartość 1 nazywamy wyznacznikiem a
jej wartość na kolumnach macierzy A nazywamy wyznacznikiem macierzy A i oznaczamy detA lub |A|.
Własności:
1°
det I=1
2° i 3◦ wyznacznik jest liniowy względem każdej kolumny oddzielnie
4°
wyznacznik macierzy zawierającej kolumnę zer wynosi zero.
5°
wyznacznik macierzy, w której 2 kolumny są identyczne wynosi 0
6°
zamiana miejscami dwóch kolumn macierzy skutkuje pomnożeniem wyznacznika
przez -1
7°
do kolumny macierzy można dodać inna kolumnę pomnożoną przez dowolną stałą,
nie zmieniając wyznacznika
8°
=
…
∗ … ∗
det( , … , ) =
∗ … ∗
( , … , )
9°
=
…
∗ … ∗
( , … , ) =
=
∗ … ∗
( , … , ) =
…
∗ … ∗
( , … , )
=
10°
Własności 2°-7° dotyczą także wierszy macierzy.
We wzorze 8° jest
n
n
n!
mnożeń.
Przykłady:
1°
A=a
11
, detA=a
11
2°
A=
, det A = a
11
a
22
-a
21
a
12
3°
A=
, det A = a
11
a
22
a
33
- a
21
a
12
a
33
+ a
21
a
32
a
13
- a
31
a
22
a
13
+ a
31
a
12
a
23
- a
11
a
32
a
23
reguła Sarrusa
(dotyczy tylko wyznaczników 3x3)
Rozwinięcie Laplace’a wyznacznika
(a
1,1
, a
1,2
, … , a
1,n
) (a
1,1
, a
1,2
, … , a
1,n
) (a
1,1
, … , a
1,n-1
, a
1,n
)
(
⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ )
(a
i-1,1
, a
i-1,2
, … , a
i-1,n
) (a
i-1,1
, a
i-1,2
, … , a
i-1,n
) (a
i-1,1
, … , a
i-1,n-1
, a
i-1,n
)
det (
a
i,1
, a
i,2
, … , a
i,n
) = det(
a
i,1
, 0, …, 0
) + … + det
( 0 , … , 0 , a
i,n
)
=
(a
i+1,1
, a
i+1,2
, … , a
i+1,n
) (a
i+1,1
, a
i+1,,
, … , a
i+1,n
) (a
i+1,1
, … , a
i+1,n-1
, a
i+1,n
)
(
⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ )
(a
n,1
, a
n,2
, … , a
n,n
) (a
n,1
, a
n,2
, … , a
n,n
) (a
n,1
, … , a
n,n-1
, a
n,n
)
(a
11
, a
12
, … , a
1n
) (a
11
, a
12
, … , a
1n
)
(
⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ )
(a
i-1,1
, a
i-1,2
, … , a
i-1,n
) ( a
i-1,1
, 1 , … , a
i-1,n
)
=a
i1
det( 1 , 0 , … , 0 ) + a
i,n
det( 0 1 ) =
(a
i+1,1
, a
i+1,2
, … , a
i+1,n
) (a
i+1,1
, 1 , … , a
i+1,n
)
(
⋮ ⋮ ⋮ ) ( ⋮ ⋮ ⋮ )
(a
n,1
, a
n,2
, ... , a
n,n
) (a
n,1
, a
n,2
, … , a
n,n
)
(a
11
, … , a
1,j-1
, a
1,j+1
, … , a
1,n
)
(
⋮ ⋮ )
(a
i-1,1
, … , a
i-1,j-1
, a
i-1,j+1
, … , a
i-1,n
)
=
∑
(−1)
(a
i+1,1
, … , a
i+1,j-1
, a
i+1,j+1
, … , a
i+1,n
) =
∑
(−1)
! =
∑
=
(
⋮ ⋮ )
(a
n,1
, … , a
n,j-1
, a
n,j+1
, … , a
n,n
)
↑Minor nr ij
=
∑
=
~dopełnienie algebraiczne element macierzy A